Gjatë vitit 2018, Catalyst Balkans gjurmuan raportet e mediave mbi filantropinë e brendshme individuale, të korporatave dhetë diasporës në Maqedoninë e Veriut. Kjo broshurë paraqit statistikat thelbësore nga konkluzionet e këtij hulumtimi.

1. 1Gjatë vitit 2018, Catalyst Balkans gjurmuan raportet e mediave mbi filantropinë e brendshme individuale, të korporatave dhe
të diasporës në Maqedoninë e Veriut. Kjo broshurë paraqit statistikat thelbësore nga konkluzionet e këtij hulumtimi.
RAPORTI MBI GJENDJEN E FILANTROPISË
FAKTE TË SHPEJTA
2018
581
numri i rasteve
të regjistruara
€ 2.0 million
vlera totale e
regjistruar e donacioneve
€ 2.3
mesatarja e
donacionit për qytetar
96.1%
rritja e vlerës
së regjistruar prej 2017
PELLAGONIA
42.7%
SHKUP
2.2%
POLLOG
12.2%
6.9%
VARDAR
9.1%
LINDJE
2.3%
VERI-LINDJE
7.9%
JUG-LINDJE
13.6%
JUG-PERËNDIM
1.2%
DISA RAJONE NË
TË GJITHË VENDIN
1.9%
JASHTË
VENDIT
në partneritet me hulumtimi është mbështetur nga:
Maqedonia e Veriut
Dhuron

2. 2 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
Shënimet hyrëse
Analiza e statusit të filantropisë në Maqedoninë e Veriut në vitin 2018
kryesishtishteendikuarngadyfaktorë.Sëpari,pasdyviteshkudukshëm
është rritur transparenca e raporteve të mediave lidhur me shumat e
donuara, në vitin 2018 përqindja e raporteve të mediave që paraqesin
vlerat e donacioneve ka shënuar rënie për rreth 17%, ndër vlerat më
të ulta në rajon dhe dukshëm më të ulët se në vitin 2017. Veç kësaj,
të dhënave nga burimet direkte – të cilët i përdorim për të verifikuar
informacione nuk ishte lehtë pët t’iu qasur për shkak të hezitimit të
donatorëve dhe mungesës së reagimit nga ana e tyre. Faktori i dytë
që ndikoi në figurën e prezantuar këtu është një investim shumë do-
methënës infrastrukturor korporativ i bërë nga një kompani e vetme.
Ky donacion i vetëm në mënyrë efektive e dyfishoi vlerën e regjistruar
në vitin 2018 (në krahasim me vitin 2017) dhe në mënyrë të dukshme
ndikoi në rezultatet e hulumitmit tonë. Për këto arsye, ky raport do të
prezantojë vetëm një shumë të dhënë, pa dhënë ndonjë lloj vlerësimi.
Ne besojmë se ky raport duhet të lexohet duke I pasur parasysh këto dy
faktorë, si dhe fakti që monitorimi i vazhdueshëm gjatë viteve në vijim
do të tregojë tendencat në zhvillimin e filantropisë dhe tendencat e tjera
në raportimin e mediave mbi këtë temë.

3. 3
Metodologjia
Ky raport është përgatitur duke përdorur bazën e të dhënave Giving Ballkans
i cili mbetet burimi më i besueshëm i të dhënave për dhënien e bamirësisë në
rajon. Për shkak të mungesës së të dhënave zyrtare, Catalyst Balkans shfrytëzon
mënyra alternative për të grumbulluar të dhëna, kryesisht raporte të mediave
dheburimetëtjeratëgatshme.Raportetemediavejanëmbledhurdukendjekur
mediatelektronike,tështypuradheonlinenënivelinlokal,rajonaldhekombëtar
në Maqedoninë e Veriut në periudhën nga 1 janari deri më 31 dhjetor 2018. Në
këtëperiudhë,gjithsej4,711rastenëlidhjemedhënienebamirësisëngatëgjitha
llojet e donatorëve u përpunuan në bazën e të dhënave Giving Ballkan, nga të
cilat 581 ishin raste unike.
Kjo metodologji ka disa kufizime, duke përfshirë faktin më të rëndësishëm se
mediat nuk i regjistrojnë të gjita rastet e dhënies së bamirësisë. Megjithatë, ne
besojmësehulumtimiynësiguronnjëpasqyrëmjafttëbesueshmetëaspekteve
më të rëndësishme të dhënies së bamirësisë, sepse, shifrat, megjithëse nuk janë
gjithëpërfshirëse, ofrojnë një vlerë minimale për treguesit përkatës. Nëse, për
shembull, diskutojmë numrin e rasteve të bamirësisë, mund të themi me siguri
se numri që tregojmë është numri minimal i rasteve që kanë ndodhur. E njëjta
gjë është e vërtetë për shumat e parave të gatshme, aktorët dhe të ngjashme.
Prandaj, këto të dhëna mund të përdoren si tregues të shkallës minimale të
zhvillimit të filantropisë në Maqedoninë e Veriut.

4. 4 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
Pikat kyçe
581 raste unike të dhënies së bamirësisë janë regjistruar në vitin 2018.
Përderisa kjo paraqet një rënie prej 13.4% krahasuar me vitin e kaluar,
përshkaktënjëdonacionitëmadhkorporativ,ushënuanjërritjeshumë
e rëndësishme prej gati 2 milion euro që rezultoi në rritjen e dhënies në
Maqedonisë së Veriut për mbi 95% nga 2017.
Shpërndarja e mbështetjes sipas rajoneve është në një nivel të
ngjashëm si vitin e kaluar: rajoni i Shkupit tradicionalisht thith shumat
më të mëdha të donacioneve - këtë vit pati 42.7% të të gjitha rasteve
të regjistruara, ndërsa rajonet tjera vijojnë me luhatje të vogla në
secilën pikë. Më 2018, donatorët ishin më mbështetës ndaj vendeve
të tjera; përkundrazi, numri i rasteve të donacionit të dërguara në
shumë rajone të vendit këtë vit kanë rënë. Sa i përket vetë kryeqytetit,
Shkupi mori 43.2% të të gjithë donacioneve, gjë që e vendos Shkupin
në qytet të rangut më të lartë.
Për sa i përket veprimtarisë së donatorëve, rezultatet e këtij viti
janë të ngjashme me ato të vitit 2017 në renditjen e donatorëve.
Raporti i qytetarëve (46.1%), kompanive (40.4%) dhe individëve (7.4%)
paraqesin vetëm ndryshime të vogla, ku përqindja e donacioneve
nga korporatat dhe ato individuale pësojnë një rritje, përderisa për-
qindja e pjesëmarrjes qytetare është zvogëluar. Nëse i shohim vlerat
e donuara, janë regjistruar ndryshime domethënëse në nivelin e
rritjes së mbështetjes korporative në 67.5% (përsëri, për shkak të
një donacioni të rëndësishëm), me më shumë se 25% të diferencës
nga niveli i vitit të kaluar, i cili në mënyrë të pashmangshme ndikoi
në zvogëlimin e pjesës së vlerës totale të donuar nga individë (7.3%)
dhe qytetarë (12.1%).
Shëndetësia ishte në krye të listës me 23.2% të rasteve të donacionit,
ndërsa mbështetja e grupeve të margjinalizuara, lehtësimi i varfërisë
dhe arsimi vijojnë pas. Renditja është pak më e ndryshme nga viti i
kaluar, me shëndetësinë (e cila pati një rritje në përqindje) në radhë
të parë, duke zëvenësuar në mënyrë të konsiderueshme mbështet-
jen e grupeve të margjinalizuara, përderisa lehtësimi i varfërisë dhe
arsimi qëndrojnë në nivelin e njejtë.
Disa lëkundje janë të dukshme në uljen e vogël të përqindjes së
rasteve të donacionit për pranuesit më të shpeshtë: individët dhe
familjet (31.2%) dhe për organizatat jo fitimprurëse (29.3%). Një rritje
e fortë e frekuencës së mbështetjes është regjistruar në përqindjen
e rasteve drejt shtetit (institucionet me 25.1% dhe qeveritë lokale
Niveli i dhënies
Donatorët
Temat
Shpërndarja
gjeografike
Pranuesit

5. 5
dhe kombëtare të paraqitur me 12.9%) dhe për shëndetsinë, pasi
numri i rasteve të drejtuara drejt institucioneve shëndetësore është
rritur veçanërisht.
Jo fitimprurëset (Organizatat e shoqërisë civile dhe fondacionet
private) ishin në rradhë të dytë si pranues të donacioneve me 29.3%
nga të gjitha rastet, dhe kjo prezanton një rënie kur e krahasojmë me
vitin 2017. Tendenca e mbështetjes së donatorëve për organizatat
jo fitimprurëse vazhdohet kur qytetarët janë dhuruesit më aktiv
në një numër më të madh të rasteve (70%), ndërsa sektori i
korporatave mbeti në pozicionin e dytë me një rënie të madhe të
përqindjes së rasteve të donacionit. Tema që ka rëndësinë më të
madhe për organizatat jo fitimprurëse vazhdon të jetë mbështetja e
grupeve të margjinalizuara, megjithatë lehtësimi i varfërisë ka parë
mjaft rritje në disa raste në vitin 2018.
Këtë vit shënohet një rritje në asistencën strategjike afatgjate:
përqindja e rasteve të mbështetjes afatgjate është në nivelin më të
lartë të arritur ndonjëherë – 39.8%; mbështetja e njëhershme pati
disa rritje po ashtu. Falë cilësisë së përmirësuar të të dhënave të
mbledhura për përdorimin specifik të donacioneve, numri i rasteve
për të cilat përdorimi nuk mund të përcaktohet është në rënie edhe
atë në nivelin më të ulët nga të gjitha vitet e kaluara deri më tani
(2013-2018).
Duke ndjekur trendet e vitit të kaluar dhe duke përfshirë së bashku
shumicën e të gjitha rasteve, katër grupet përfituese të mbështetura
më shpesh ruajnë pozicionin e tyre mbizotërues, megjithatë me një
renditje paksa të ndryshuar këtë vit. Renditja e parë e vitit të kaluar –
njerëzit me nevoja ekonomike kanë pësuar një rënie (20.7%), duke
bërë kështu hapësirë për një rritje të konsiderueshme në mbështetje
për popullatën nga komunitetet lokale të cilët tani renditen në radhë
të parë me 34.1% nga rastet e regjistruara të donacionit. Gama e
grupeve të tjera përfituese është ende e pranishme me ndrys-
hime të vogla në përqindje: njerëz me probleme shëndetësore dhe
njerëz me aftësi të kufizuara janë mbështetur me 17% dhe 10.8% të
donacioneve, përkatëisht.
Pavarësisht nga trendi rritës i vërejtur në dy vitet e kaluara, në 2018,
transparenca e vlerave u gjet vetëm në 17% të rasteve, duke paraqitur
një rënie prej 12.4% nga 29.4% e vitit të kaluar.
Organizatat jo
fitimprurëse
Përdorimi i
donacioneve
Përfituesit
Transparenca
e të dhënave

6. 6 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
Në përgjithësi, viti 2018 në Maqedoninë e Veriut solli vlera të rritura
të rasteve të regjistruara, të cilat qëndrojnë jashtë nivelit të tren-
deve, duke ndikuar kështu në pamjen e përgjithshme të dhënies së
bamirësisë. Sektori i korporatav mbetet donator i radhës së parë,
duke treguar rritje si në aktivitet ashtu edhe në vlerat e donuara.
Këtë vit shëndetsia është sfera më e mbështetetur, ndërsa një rritje
e konsiderueshme është regjistruar në mbështetjen e shtetit dhe
institucioneve në veçanti, me vazhdimin e një tendence pozitive të
mbështetjes strategjike. Një rritje e mbështetjes së institucioneve
dhe eventualisht shtetit, ka ndikuar në renditjen e përfituesve, duke
i vendosur komunitetet lokale në majë.

7. 7
Masa individuale
Sektori i korporatave
Donatorë të përzier
Individët
Fondacionet private
Tjera
% e shumave të regjistratura
% e rasteve
46.1
40.4
2.1
7.4
0.9
3.1
12.1
67.5
0.8
7.3
4.2
8.1
55.7%
28.3%
9.6%
8.8%
15.1%
62.8%
51.6%
35.5%
5.2%
21.0%
41.8%
27.6%
Donatorët
Donacionet varësisht nga lloji i donatorëve (% e rasteve krahas % e shumave
të regjistruara)
Trendet kryesore në llojet e donatorëve
% % e rasteve
% e shumave të regjistruara 2016
2016
2017
2017
2018
2018
Masa individuale
Sektori i korporatave
Individët
Masa individuale
Sektori i korporatave
Individët
46.1%
40.4%
7.4%
12.1%
67.5%
7.3%

8. 8 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
Pikat kyçe të
donatorëve
Të dhënat e vitit 2018 tregojnë se aktiviteti filantropik në Maqedoninë
e Veriut ka qenë në nivel më të ulët se në vitin 2017 - janë regjistruar
581 raste të dhënies së bamirësisë, që paraqet 13.4% më pakë se
vitin e kaluar. Këtë vit të dhëna në dispozicion në lidhje me vlerën
kishte vetëm për 17% të rasteve të donacionit. Megjithatë, rreth
2 milion EUR, e cila është regjistruar, mund të verifikohet duke për-
dorur burime të tjera.
Edhe pse renditja e donatorëve nuk ka ndryshuar, këtë vit shënohet
një paraqitje e theksuar e sektorit të korporatave, si në numrin e
rasteve të donacionit ashtu edhe në vlerat e donouara. Sipas numrit
të rasteve, gjatë tre viteve të kaluara pjesëmarrja e sektorit të korpo-
ratave vjen duke u përmirësuar duke arritur vlerën më të lartë prej
40.4% në vitin 2018. Nga ana tjetër, qytetarët, përmes donacioneve
në masë individuale, gradualisht e zvogëlojnë pjesëmarrjen e tyre në
sasi nga viti në vit (46.1% në vitin 2018) – këtë vit janë organizuar një
numër më i vogël i inicjativave dhe fushatave për grumbullimin e fon-
deve. Donatorët individual e kanë përforcuar pjesmarrjen e tyre këtë
vit, por sërish përfaqësohen me më pak se 10% të të gjitha rasteve.
Sipas vlerës së regjistruar të donacioneve, sektori i korporatave rriti
pjesëmarrjen e tij në mënyrë të konsiderueshme në 67.5%. Kjo pa-
raqet një rritje prej mbi 25% nga viti i kaluar dhe pothuajse dyfishi
i vlerës së regjistruar. Vlera e një donacioni të vetëm korporativ që
kontribuoi në ngritjen e kësaj përqindje është pothuajse një mili-
on euro, që është më shumë se gjashtë herë vlera e donacionit të
ardhshëm më të madh sipas shumës së caktuar. Rrjedhimisht, pjesa
e qytetarëve dhe donatorëve individual ka rënë në 12.1% dhe 7.3%
përkatësisht, pas vitit të kaluar ku janë paraqitur me përqindje duk-
shëm më të larta. Sa i përket donatorëve individual, ndryshe nga viti
2017, ku dalloheshin disa raste të donacioneve me vlera të larta, këtë
vit nuk është regjistruar ndonjë kontribut monetar domethënës nga
donatorët individual.
Fondacionet private dhe donatorët e përzier nuk kontribuan për një
pjesëmarrje më të lartë: kontributi i tyre është regjistruar në më pak
se 3% nga të gjitha rastet, dhe 5% nga shuma e dhënë në vitin 2018.
Rastet e donacioneve nga diaspora janë regjistruar me 2.6% nga të
gjitha rastet, që është i ngjashëm me nivelin e vitit të kaluar, përde-
risa vlera totale e donacioneve të regjistruara është rritur në 9.6%
në vitin 2018

9. 9
Top 3 subjektet pranuese
Top 3 temat e dhënies
Top 3 grupet e përfituesve përfundimtar
Profilet e llojeve më të zakonshme
të donatorëve: Sektori i korporatave
Shembuj të
dhënieve
nga sektori i
korporatave
qeveritë lokale/kombëtare
mbështetja e grupeve të margjinalizuara
njerëz me nevoja ekonomike
institucionet
arsimi
komunitetet lokale
individët/familjet
shëndetsia
fëmijët/rinia pa përkujdesje prindërore
36.6%
19.1%
57.4%
24.3%
18.3%
10.6%
23.0%
14.9%
6.8%
Kompania Philip Morris TKP është një nga kompanitë e para që vazh-
dimisht investon resurset e saj për modernizimin dhe përmirësimin
e kualitetit të arsimit , me qëllim që të ndihmojë dhe promovojë
proceset edukative në shumë shkolla në Republikën e Maqedonisë
Veriore. Kësaj rradhe, me një donacion në vlerë prej EUR 67,000
nga Philip Morris TKP, shkolla e mesme komunale në Prilep Riste
Risteski - Ricko mori pajisje të reja prerëse për mbajtjen e orëve të
mësimit praktik për paralelet e drejtimit elektroteknik. Së bashku
me pajisjet, kompania siguroi rinovimin e plotë të ambienteve ku
mbahen orët e mësimit praktik për nevojat e këtij profili arsimor.
Qëllimi i këtij donacioni është të përmirsohen kushtet për nxënësit,
si dhe cilësinë e përgjithshme të mësimdhënies dhe punën e stafit.

10. 10 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
Investimet tjera janë të ngjashme në natyrë. Si një biznes me përgjegjësi
shoqërore, Eurolink Insurance tradicionalisht ka donuar fonde për
bursa për studentët e Universitetit të Drejtësisë në Shkup. Këtë vit
26,050 EUR janë ndarë për 35 bursa, ku 25 studentë të ciklit të parë
të studimeve (studime deridiplomike) morën 650 EUR secili, dhe
10 studentë të ciklit të dytë të studimeve (studime postdiplomike)
morën nga 980 EUR secili.
Një shembull tjetër vjen nga Shkupi poashtu. Stopanska Banka ndau
45,000 EUR për të mbështet njerëzit me aftësi të kufizuara duke ju
shpërndarë grante disa organizatave që ofrojnë përkujdes dhe pro-
movojnë përfshirjen e tyre. Fondet u dedikuan si pjesë e një fushate
më afatgjatë, në vend të një donacioni të vetëm. Janë mbështetur
disa organizata si: organizata jo fitimprurëse Imago plus, shoqata e
personave me shikim të dëmtuar “Vidi me”, dhe të tjera me rastin e
fesimit të 75 vjetorit të kompanisë.
Për shkak të shkallës së lartë të ndotjes së ajrit, disa kompani nga
vende të ndryshme të Maqedonisë së Veriut kanë bashkuar përpjekjet
e tyre në një fushatë për të pajisur institucione parashkollore me
pastrues të ajrit. Një numër i madh i pastruesve të ajrit janë donuar
në disa çerdhe në Manastir dhe Shkup dhe NVMtë kontribuan shumë
– disa nga kompanitë si SH.P.K Ecotip Shkup, Sinpeks Manastir, SH.A
Kiro Dandaro Manastir, SH.P.K Stenton Gradba Manastir, SH.P.K.Nj.P
Dzili Manastir dhe shumë të tjera.
Në një ceremoni të mbajtur më 26 tetor të vitit 2018 në hotel Konti-
nental Shkup, janë shpërndarë Çmimet e Filantropisë OKO për vitin
2017, nga shoqata HORUS Shkup. Restorani Freshys nga Shkupi mori
çmimin OKO – filantropia korporative për ndërmarrje të vogël. Fre-
shys është restorani i parë qu funksionon si një biznes social - 34% e
fitimit i donohet njerëzve të pa strehë, si dhe zbritje të rregullta për
kategori të qytetarëve të sfiduar në shoqëri. Më tutje, në vitin 2018,
restorani mbështeti përfitues të shumtë dhe bëri maksimumin për
të ndihmuar njerëzit që kanë nevojë më së shumti.

11. 11
Profilet e llojeve më të zakonshme
të donatorëve: Masa individuale
Top 3 subjektet pranuese
Top 3 temat e dhënies
Top 3 grupet e përfituesve përfundimtar
individët/familjet
lehtësimi i varfërisë/zvogëlimi
komunitete lokale
organizatat jo fitimprurëse
shëndetsia
njerëz me nevoja ekonomike
institucionet
mbështetja e grupeve të margjinalizuara
njerëz me probleme shëndetësore
44.4%
30.6%
28.7%
34.0%
23.1%
26.1%
16.0%
21.3%
17.2%
Shembuj nga
dhënia e masës
individuale
Në një këndvështrim pozitiv, disa elemente të ri të nismave dhe ve-
primeve të masave individuale janë regjistruar këtë vit – një rol udhë-
heqës i luajtur nga sektori i korporatave në inicimin dhe organizimin e
aktiviteteve të grumbullimit të fondeve dhe këtë mund ta vërejmë në
disa shembuj interesant. Eurolink Insurance organizoi një mbrëmje
për mbledhjene fondeve me qëllim që të ndihmojë Institutin Kozle
për sëmundjet e mushkërive në Shkup – duke mbledhur kështu
mbrenda një nate një shumë prej 10,000 EUR falë qytetarëve. Kjo
shumë u shtua për dyfish nga ana e kompanisë, duke arritur në një
donacion prej 30,000 EUR. Përveç shembullit të nismës së Eurolink,
një shembull tjetër vjen nga kompania Alkaloid e cila organizoi një
piknik humanitar për të mbledhur fonde për shoqatën e sëmundjeve
të rralla “Jeta me Sfida.” Falë kontributit të të punësuarve dhe mysa-

12. 12 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
firëve në piknik, më shumë se 17,000 EUR janë grumbulluar për të
mbështetur këtë organizatë në punën e saj. Një rast tjetër ka qenë
ankandi humanitar i pikturave të organizuara nga agjensia Marili në
Shkup. Si pjesë e çmimeve të saj vjetore, ajo i siguron gratë më të
suksesshme në Maqedoninë Veriore. Agjensioni gjithashtu ka shitur
në ankand pikturat për të financuar punën Qendrës Shëndetësore
JZU në Prilep. Anëtarë të ndryshëm të Klubit të Biznesit Marili sigu-
ruan 3,150 EUR për përmirësimin e punës së qendrës, duke marrë
në ankand gjashtë piktura në proces.
Nisma të tjera domethënëse ishin pjesë e festivaleve periodike, të
organizuara nga organizata jo fitimprurëse, emrat e të cilave janë të
njohur nga komuniteti i gjerë. Fondacioni Global Movember organi-
zon Udhëtimin e Zotërinjve të Shquar çdo nëntor që nga viti 2012,
duke zgjeruar portofolin e qyteteve çdo vit. Këtë vit Shkupi ishte për-
fshirë në udhëtim duke grumbulluar më shumë se 2,000 EUR gjatë
procesit. Fondacioni Movember i dhuron fondet që i grumbullon
institucioneve kërkimore dhe organizatave që plotësojnë nevojën
për të luftuar kancerin e prostatës. Një ngjarje tjetër periodike ka
qenë ankandi i katërt i çokollatës i quajtur “Spektri i çokollatës”. An-
kandi i organizuar në dhjetor të vitit 2018 përqendrohej në figurat
e çokollatës, për të cilat më shumë se 300 të ftuar ofruan dhe kon-
tribuan. Falë kësaj ideje inovative për grumbullimin e fondeve, mbi
4,800 EUR janë donuar për Qendrën e parë të Autizmit në rajon (e
cila punon me mbështetjen e Fondacionit STEM Akademi).
Edhe pse pjesëmarrja e diasporës është zvogëluar këtë vit, disa
shembuj ja vlejnë të theksohen. Një donator anonim, për shembull,
dedikoi një shumë të konsiderueshme nga fondet personale për një
familje në Kërçovë. Duke qenë një ish banor i Kërçovës, që tani jeton
në SHBA, ky donator ka ndarë mbi 10,000 EUR për ndërtimin e një
shtëpie e cila do t’ia mundësoj një familjeje me 9 anëtarë të jetojë
në kushte më të mira.
Familja Karajanov (Holandë) e drejtuan ndihmën e tyre tek një familje
tjetër në nevojë, duke dhuruar tre karroca dhe një ashensor elektrik
për vëllezërit Dimitrijevski nga Velesi të cilët vuajnë nga paraliza
cerebrale.
Latif Cami, një qytetar i SHBA-së, i donoi një mjet special Ndërnarrjes
për Shërbime Komunale në Dibër, me qëllim që të ndihmojë këtë
kompani komunale gjatë mbledhjes së mbeturinave.
Përfundimisht, Fondacion “Emigrantët e Zvicrës për Gostivarin” fon-
det që ato i grumbulluan nëpër diasporë i kanalizuan për sigurimin e
mjeteve shkollore për 100 nxënës familjet e të cilëve janë në nevojë
ekonomike.
Mbështetja
nga diaspora

13. 13
Gligor Mandalov është një nga ato njerëz që zgjodhën të mbështesin
sportistët e shquar, Angel Arnaudov, i cili është një nga dy burrat që
vrapuan gjashtë maratonat më të rëndësishme botërore që mbahen
çdo vit në Nju Jork, Çikago, Berlin, Tokjo, Londër dhe Boston.
Një shembull tjetër i shkëlqyeshëm i vetë-iniciativës vjen Edita Xhe-
majloska nga Podgorci fshat afër Struga, duke treguar se edhe njerë-
zit e Maqedonisë Veriore janë të dedikuar për të ndihmuar personat
në nevojë, jashtë kufijve të Maqedonisë Veriore, madje edhe larg
rajonit. Edita dhuroi fonde për ndërtimin e një pusi me ujë të pijshëm
të pastër në një fshat në Tanzani.
Kontributet
individuale

14. 14 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
Temat kyçe
sport, mjedis, dhënie sezonale
-
infrastruktura publike, manaxhimi i
emergjencave, mirëqenia e kafshëve
kulturë dhe art, trashëgimi, aktivitete
religjioze, sipërmarrësi sociale
5-10%
17.2%
11.9%
19.8%
23.2%
1-3%
0-1%
3-5%
shëndetësi
tjera
arsimi
lehtësimi i varfërisë/zvogëlimi
mbështetja e grupeve të margjinalizuara

15. 15
Katër temat kryesore që u mbështetën në vitet e kaluara mbeten në
krye edhe në 2018: shëndetësia, mbështetje për grupet e margjinali-
zuara, lehtësimin e varfërisë dhe arsimi. Përqindja e të gjitha rasteve
të regjistruara që janë drejtuar në këto tema rritet deri në 72.1%.
Kjo është një përqindje kumulative më e vogël se vitin e kaluar, që
do të thotë se në vitin 2018 disa tema të tjera më pak të mbështe-
tura morën një mbështetje disi më të fortë, si mjedisi, sporti dhe
infrastruktura publike.
Renditja e dy temave të para sipas numrit të rasteve të regjistruara ka
ndryshuar këtë vit, duke zhvendosur shëndetësinë (me mbështetje
të rritur në 23.2%) dhe mbështetjen e grupeve të margjinalizuara (e
cila këtë vit është duk më pak tërheqëse për donatorët) në rradhë
të parë dhe të dytë përkatësisht.
Ndërprerjet e përhershme që ndodhin përgjatë viteve zbulojnë se
përkundër lëkundjeve vjetore, temat më të spikatura në Maqedo-
ninë Veriore kanë të bëjnë me shëndetin dhe grupet e margjinali
zuara. Rritja e përqindjes së rasteve për kujdesin shëndetësor erdhi
përmes mbështetjes më të shpeshtë që u drejtohej institucioneve
shëndetësore në veçanti. Përqendrimi i vëmendjes së donatorëve
në kujdesin shëndetësor këtë vit, ndikoi drejtpërdrejt në një uljen e
mbështetjes për grupet e margjinalizuara, megjithëse një rënie në
frekuencën e rasteve të donacionit për institucionet shoqërore dhe
shoqatat janë grupe të margjinalizuara.
Nuk ka asnjë ndryshim në gjerësinë e temave të tjera të mbështe-
tura, që dmth se nuk ka ndonjë temë që haset për herë të parë.
Pozitivisht, janë regjistruar raste më të shpeshta për mjedisin, sportin
dhe infrastrukturën publike në një farë mase. Ndihma në raste ur-
gjente mori më shumë vëmendje sesa dhënia sezonale e gjeneruar
këtë vit për shkak të përmbytjeve që prekën Kërçovën, por edhe
përmes së mbështetjes që njerëz nga Maqedonia e Veriut ja dedikuan
Greqisë për zjarret që preken Athinën.
31.1%
36.1%
12.3%
4.6%
18.5%
28.5%
17.7%
12.5%
Temat kyçe (në % të rasteve)
Pikat kyçe
Tema 2016 2017 2018
Shëndetsia
Mbështetja e grupeve të margjinalizuara
Lehtësimi i varfërisë/zvogëlimi
Arsimi
23.2%
19.8%
17.2%
11.9%

16. 16 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
Pranuesit
31.2%
29.3%
1.5%
12.9%
25.1%institucionet
tjera
individët/familjet
organizatat jo fitimprurëse
qeveritë lokale/kombëtare
Llojet e subjekteve pranuese (% e rasteve)

17. 17
44.3%
22.4%
24.2%
5.0%
39.0%
33.5%
20.4%
3.4%
2016 2017 2018
Individët/Familjet
Organizatat jo fitimprurëse
Institucionet
Qeveritë lokale/kombëtare
31.2%
29.3%
25.1%
12.9%
Shpërndarja e mbështetjes tek katër pranuesit kryesor këtë vit është
në nivel, edhe pse individët dhe familjet (31.2%) mbajnë vendin e
parë në numrin e rasteve që u janë drejtuar atyre. Organizatat jo
fitimprurëse morën një përqindje më të vogël të rasteve të dona-
cionit, pasi vëmendja e dontaorëve u zhvendos nga mbështetja e
grupeve të margjinalizuara, e cila është tema kryesore që mbështetet
nëpërmjet punës së organizatave jo fitimprurëse, ku shëndetësia
dhe mbështetja e institucioneve patën një rritje nga viti i kaluar.
Qeveritë lokale/kombëtare tërhoqën numrin më të lartë të rasteve
deri më tash; edhe pse kjo nuk ua ndryshoi pozicionin, dhëniet
për shtetin (mbështetja e agreguar për institucionet dhe qeveritë
lokale dhe kombëtare) është rikthyer në nivelin e para vitit 2015 me
38% të rasteve të regjistruara.
Nëse i shohim me vëmendje donacionet ndaj shtetit këtë vit, është
me rëndësi të theksohet se një numër i madh i rasteve të donaci-
oneve që janë drejtuar institucioneve shëndetësore këtë vit, kanë
reflektuar me rritjen e mbështetjes së temës së shëndetësisë, me
rritjen e dhënies strategjike së paisjeve në rreth 10% në krahasim
me vitin 2017. Për më tepër, qeveritë lokale dhe kombëtare janë
targetuar nga ana e donatorëve me një numër të rritur të rasteve
të donacionit me qëllim që të ndihmojnë në zgjidhjen e çështjeve të
ndryshme mjedisore.
Pikat kyçe

18. 18 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
24.0%
37.1%
31.8%
2.4%
tjera
lehtësimi i varfërisë/zvogëlimi
arsimi
shëndetsia 4.7%
Temat kyçe të mbështetura nga organizatat jo fitimprurëse (% e rasteve)
Organizatat jo fitimprurëse
në vitin 2018
Kategoria e organizatave jofitimprurëse përbëhet nga shoqata
lokale të shoqërisë civile, organizata të huaja si UNICEF dhe
fondacione private.
Në Maqedoninë e Veriut, mbështetja e organizatave jo fitimprurëse
lëviz mes çerekut dhe e treta e të gjitha rasteve, duke arritur një pikë
të lartë prej 33.5% në vitin 2017, vetëm për t’u rikthyer në një pikë të
ulët prej 29.3% në vitin 2018, duke zvogëluar numrin e rasteve të do-
nacionit të marra nga organizatat jo fitimprurëse me 4.2%. Mbështe-
tja e organizatave jo fitimprurëse duket se ka një lidhje të ngushtë
me mbështetjen për institucionet, pasi ekziston një marrëdhënie e
anasjelltë sipas tendencave të gjetura ndër vite.
Në përputhje me trendin që ka vazhduar gjatë viteve, në të shum-
tën e rasteve të donacionit drejt organizatave jo fitimprurëse në
vitin 2018 vijnë nga qytetarët, edhe atë 70% e të gjitha rasteve të
donacionit, kurse sektori i korporatave (këtë vit me një masë më të
Pikat kyçe
mbështetja e grupeve
të margjinalizuara

19. 19
vogël prej 18.8%) dhe individët (5.3%) vijojnë si mbështetësit e dytë
dhe të tretë më aktiv.
Temat që mbështeten më shpesh nga ana e organizatave jo fitim-
prurëse janë: mbështetja e grupeve të margjinalizuara (zvogëlim prej
37.1%) dhe reduktimi i varfërisë (rritje prej 31.8%) dhe në një masë
më të vogël shëndetësia, arsimi, dhënia sezonale, sporti, mirëqenia
e kafshëve, menaxhimi i emergjencave, trashëgimi, kulturë dhe arti
në fund. Sporti, dhënia sezonale dhe manaxhimi i emergjencave arriti
një rritje, përderisa temat tjera ruajtën nivelin nga viti 2017 ose ishin
pak më pak të mbështetura, si arsimi. Ndryshe nga viti 2017, këtë
vit , organizatat jo fitimprurëse nuk kanë ndërmarrë ndonjë veprim
drejt mbështetjes së temës sipërmarrësisë sociale.
Grupet e përfituesve përfundimtarë që janë mbështetur gjatë punës
së organizatave jo fitimprurëse këtë vit në një masë më të madhe
kanë qenë njerëzit me nevoja ekonomike (40%). Personat me aftësi
të kufizuara janë mbështetur në 15.3% të të gjitha rasteve, komu-
nitetet lokale me 10.6%, dhe fëmijët pa përkujdesje prindërore me
7.6%. Më pak mbështetje nga organizatat jo fitimprurëse morën
njerëzit me probleme shëndetësore, njerëz që jetojnë në shtete
tjera, të pastrehët, dhe të moshuarit, poashtu edhe komunitetet
pakicë, fëmijë dhe të rinjtë në rrezik. Rinia e talentuar dhe kafshët
ishin poashtu përfitues të dukshëm në komunitetin filantropik të
Maqedonisë Veriore.
Organizatat të cilat kanë qenë më interesante për donatorët dhe
kanë marrë donacione të shumta ishin SOS Fshati i fëmijëve në
Maqedoninë e Veriut, Kryqi i Kuq në Shkup dhe në Ohër, Shoqata
“Hajde Maqedini” Shkup, Shoqata “Projekti Lumturi” Shkup dhe
Kryqi i Kuq Grek ndër të tjera. Kryqi i Kuq Grek është një shtesë e re
dhe erdhi për shkak të zjarreve ekstreme që përfshinë Greqinë dhe
lanë shumë njerëz të saj të bllokuar.
Nga fondacionet private që u përmendën këtë vit ishin Fondacioni
Todor Proeski, Fondacioni “Kryqi i shenjtë”, dhe, si një shembull i
mbështetjes së njerëzve nga shtetet tjera është organizata Holandeze
Stichting Haarwensen – organizatë jo fitimprurëse që mbështet gratë
e mjekuara nga kanceri.
Shumë fushata të suksesshme udhëhiqen nga organizatat jo fitim-
prurëse që punojnë në tema shumë specifike. Fondacioni rajonal
“Ti je një Luledielli” organizon fushata të tilla çdo vit, kësaj rradhe
me shitjen e bluzave të tyre të qepura posaçërisht me çmim 20 EUR
secila, arritën të grumbullojnë një vlerë prej 62,000 EUR. Fondet u
dërguan në Klinikën Universitare të Sëmundjeve Pediatrike, ku u
Fushata të
suksesshme

20. 20 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
Shembuj të
partneritetit
korporativ dhe
jo-fitimprurës
siguruan paisje si pompa infuzioni, monitorë dhe aspiratorë. Shoqata
“Projekti Lumturi” kishte një ide tjetër – grumbullimin e fondeve për-
mes një darke humanitare me pasta dhe një maratonë(së bashku me
fushatën “Çkemi, Kampionë”), qëllimi ishte të grumbullohen fonde
për sportet që fëmijët në nevojë ekonomike do të praktikojnë. Falë
1,400 EUR të grumbulluara nga të dy fushatat, shoqata bleu paisje
sportive dhe siguroi anëtarësim falas tek klubet e sportit për fëmijët
nga 7 deri në 18 vjeç.
Organizatat jo fitimprurëse tjera e gjejnë suksesin e tyre në qasjet e
përgjithshme humanitare, fokusi i të cilëve ndryshon nga iniciativa
në iniciativë. Klubi Rotarian në Kavadar është një shembull, pasi
ato arritën të mbledhin 4,000 EUR gjatë një prej fushatave të tyre
për mbledhjen e fondeve. Kjo fushatë veçohet për shkak të qëllimit
të saj relativisht specifik, i cili ishte sigurimi i materialeve didaktike
për Kopshtin Rada Poceva në Kavadar, ndërsa fushatat e tjera u
përqëndruan në ndihmë më të përgjithshme për njerëzit në nevojë
ekonomike ose fëmijët në shkollat fillore. Klubet Rotariane nëpër
gjithë Maqedoninë e Veriut kanë qenë mjaft aktive për organizimin
e fushatave për mbledhjen e fondeve për çështje të ndryshme: Klubi
Rotrarian Ohër, Klubi Rotarian Ura e Gurit Shkup, Klubi Rotarian
Kirili dhe Metodij Shkup, Klubi Rotarian Manastir grumbulluan fonde
për të mbështetur grupe të ndryshme përfituese dhe për të ofruar
ndihmë në shëndetësi, arsim dhe trashëgimi. Me rastin e 20 vjetorit
të rihapjes së tij, Klubi Rotarian Manastir organizoi një mbrëmje
humanitare për mbledhjen e fondeve për rikonstruimin e një pike
referimi kulturore dhe historike, Shtëpinë e Oficerit në Manastir.
Alkaloid SHA Shkup dhe Kryqi i Kuq Shkup kanë krijuar një lidhje e
cila këtë vit u kurorëzua në Çmimet e Filantropisë OKO për vitin 2017,
të themeluar dhe të dhënë nga Shoqata HORUS Shkup.
Ky çmim special për krijimin e një partneriteti strategjik afatgjatë
midis sektorit të biznesit dhe sektorit civil i është dhënë Alkaloid
falë bashkëpunimit midis dy palëve të interesuara që mbështesin
grupe të ndryshme përfituese si të pastrehët, migrantët dhe njerëzit
nga kategoritë e rrezikuara shoqërore. Duke përfshirë aktivitete të
donacioneve direkte dhe mbledhjen e përbashkët të fondeve të
organizuara gjatë vitit, në zemër të kësaj marrëdhënie janë vlerat
humanitare të cilave të dy entitetet në fjalë ia kanë dedikuar veten.
Shoqata për luftë kundër kancerit ‘BORKA’ ka poashtu një partner
korporativ ndër vite - kompaninë AVON. Tradicionalisht të dedikuar
për luftën kundër kancerit të gjirit, në vitin 2018 AVON ndihmoi mi-
sionin BORKA’s me më shumë se 13,000 EUR. Donacioni u njoftua
në 7 Tetor gjatë përsëritjes së 10 jubilare të ngjarjes ”Përpara Rozë“,
që festonte përvjetorin e fushatës kombëtare të BORKA.

21. 21
Përfituesit
34.1%
20.7%
17.0%
10.8%
komunitetet lokale
njerëz me nevoja ekonomike
njerëz me probleme shëndetësore
njerëz me aftësi të kufizuara
-
fëmijë pa përkujdes prindëror
njerëz që jetojnë në shtete tjera, rinia
e talentuar, të pastrehët, popullsia e
përgjithshme, kafshët
popullsia e moshuar, prindër beqarë,
fëmijë the të rinj në rrezik, nënat
dhe foshnjat, komunitetet religjioze,
popullsia e minoriteteve etnike
5-10%
1-3%
0-1%
3-5%
tjerë

22. 22 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
Pikat kyçe Katër grupet kryesore të përfituesve përfundimtar (komunitetet
lokale, njerëz me nevoja ekonomike, njerëz me probleme shën-
detësore dhe njerëz me aftësi të kufizuar) përbëjnë më shumë se
82% të të gjitha rasteve të donacionit në vitin 2018. Grupe tjera të
përfituesve përfundimtar të rëndësishëm janë fëmijët pa përkujdes
prindëror (3.6%), njerëz që jetojnë në shtete tjera (2.8%) dhe rinia
e talentuar (2.2%).
Përqindja kumulative e rasteve për të katër grupet përfituese kyçe
vjen duke u rritur progresivisht me kalimin e viteve, që dmth se
grupet tjera të përfituesve më pak të mbështetur nuk e kanë për-
forcuar pozitën e tyre dhe nuk kanë arritur të tërheqin vëmendjen
e donatorëve.
Grupi i përfituesve i renditur në rradhë të parë ka ndryshuar gjatë
viteve të kaluara, por në vitin 2018, aktiviteti i donatorëve u fokusua
në rradhë të parë tek komunitetet lokale, me një rritje të dukshme
të rasteve të donacionit mbi 13%. Ky ndryshim lidhet ngushtë me
mbështetjen e zgjeruar që iu dha institucioneve dhe qeverive lokale
dhe kombëtare, pasi njerëzit nga komunitetet lokale përfitojnë më
shumë nga mbështetja e përfituesve në fjalë. Mbështetja e njerëzve
me probleme shëndetësore poashtu ka pësuar një rritje të vogël,
përderisa njerëzit me nevoja ekonomike dhe njerëzit me aftësi të
kufizuara kanë marrë një përqindje më të vogël të rasteve të dona-
cionit këtë vit.
Nëse shohim mënyrën e grumbullimit të fondeve për grupe pëtfitue-
se specifike, mund të konkludojmë se të shumtat e ngjarjeve krye-
sisht janë organizuar për të mbledh fonde për trajtimin e njerëzve
me probleme shëndetësore, ndërsa fondet e grumbulluara më an-
kande dhe ekspozita kanë qenë të destinuara për njerëz me aftësi
të kufizuara. Fushtat e grumbullimit të fondeve më së shpeshti kanë
qenë të drejtuara kah njerëzit me nevoja ekonomike, si një ndihmë
8.2%
16.9%
31.5%
15.1%
20.7%
25.2%
15.4%
14.2%
Trendet në grupet kryesore të përfituesve (% e rasteve)
2016 2017 2018
Komunitetet Lokale
Njerëz me nevoja ekonomike
Njerëz me probleme shëndetësore
Njerëz me aftësi të kufizuara
34.1%
20.7%
17.0%
10.8%

23. 23
shtesë për infrastrukturën sociale dhe për komunitetet lokale ku
ndihma ekonomike nuk ishte thelbësore.
Grupettjeratëpërfituesveipërfshijnëshumicëneatyreqëuparaqitën
vitin e kaluar. Kësaj rradhe, përsëri nënat dhe foshnjat u rikthyen në
plan të parë pas 2 vitesh pasiviteti, ndërsa popullsia LGBT pësoi një
rënie edhe një herë, duke treguar se viti 2017 ishte një përjashtim sa i
përket mbështetjes së LGBT. Të gjithë kategoritë e përfituesve përveç
njerëzve që jetojnë në shtete tjera morën më pak mbështetje, për
shkak të raportit në rritje që katër grupet e marrin çdo vit. Njerëzit e
Maqedonisë së Veriut ishin më përkrahës ndaj inicjativave si dërgimi
i ndihmave në Greqi pas zjarrit që e kaploi, mbledhja e flokëve të
njerëzve për paruke për një fondacion Holandez (që mbështet fëmijët
me kancer) si dhe ndërtimin e një pusi në Tanzani.

24. 24 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018
Përdorimi i donacioneve
Sa i përket përdorimit të donacioneve, ky vit ka sjell një vazhdimsi
pozitive të një prirje të vendosur mirë.
Numri i rasteve të donacionit që janë dhënë në formë të mbështetjes
që mund të rezultojë me efekte afatgjate (investime kapitale, paisje,
bursa, shërbime, hulumtim dhe zhvillim si dhe ndërgjegjësim) edhe
një herë ka arritur rritje prej 39.8%. Mbështetjet e njëherëshme
gjithashtu janë rritur për 3.1% në 50.6% në vitin 2018, megjithatë,
ndryshimi në përqindjen e të panjohurve është edhe më interesante
- 15.9% vitin e kaluar dhe 9.6% këtë vit, që është një përmirësim i duk-
shëm. Falë disa faktorëve, përfshirë palët e interesuara më transpa-
rente dhe qasjen e mediave ndaj kësaj çështje specifike, ky ndryshim
pozitiv ka qenë gradual, por i qëndrueshëm që nga viti 2014.
Sa i përket përdorimit specifik, pjesa më e madhe e mbështetjes së
njëherëshme është pothuajse gjithmonë në formë të produkteve të
konsumit, duke arritur 65% të të gjitha donacioneve të njëherëshme
këtë vit. Në mbështetjen strategjike (ndikuese), donacionet në formë
të paisjeve janë paraqitur në masë të njejtë (65%); kategori të tjera
të rëndësishme afatgjate përfshijnë ofrimin e shërbimeve arsimore
dhe bursave, dhe / ose donacionet që i mundësojnë ato. Kombinimi
i kësaj me faktin se afërsisht një e pesta e rasteve të donacioneve në
formën e pajisjeve janë destinuar në institucionet arsimore dhe së
bashku me nivelin e ruajtur të mbështetjes për këtë temë nga viti i
kaluar, arsimi është përfundimisht një temë shumë e rëndësishme
për donatorët në Maqedoninë e Veriut.
Tradicionalisht, sektori i korporatave investon më shumë në mënyrë
strategjike – këtë vit 61.7% e rasteve të donacioneve të dhëna në
formë të mbështetjes afatgjate erdhi nga sektori i korporatave, për-
derisa kjo përqindje është edhe më e lartë kur bëhet fjalë për pjesën
e vlerës së donuar: 96.8%.
Pikat kyçe
Përdorimi i donacioneve (nga % e rasteve)
mbështetje afatgjate
mbështetje e njëherëshme
të panjohur
50.6%
39.8%
9.6%

25. 25
51.6%
31.5%
16.9%
47.5%
36.5%
15.9%
Përdorimi i donacioneve (% e rasteve)
2016 2017 2018
Mbështetje e njëherëshme
Mbështetja afatgjate
Të panjohur
50.6%
39.8%
9.6%
Shembuj të
Mbështetjes
Afatgjate
Me të gjitha karakteristikat e të qenit një investim strategjik, një nga
shembujt u dallua duke qenë inovativ dhe interesant në të njëjtën
kohë. Shkolla fillore Kiril Pejçinoviç në komunën e Kisela Vodës në
Shkup ka arritur të marrë një fasadë të re e cila ëhtë efikase në
energji. Me fasadën e re, jo vetëm që pamja e plotë e shkollës do
të rikthehet, por përqindja e kursimit të energjisë pritet të arrijë në
rreth 30% të kostove aktuale. Ky donacion është mundësuar nga
Cementarnica USJE SHA Shkup dhe ka vlerë rreth 82,000 EUR.
Këtë vit në Çmimet e Filantropisë OKO për vitin 2017, të themelu-
ar dhe të dhënë nga Shoqata HORUS Shkup, Sparkasse Bank SHA
Shkup mori Çmimin e Filantropisë për Koorporatat si një ndërmarrje
e madhe.
Banka ka vepruar në frymën e filantropisë përgjatë vitit 2018; ndër
aktivitete të tjera, banka dedikoi gjithsej 6,000 EUR ( 2,000 EUR për
secilin) për finalistët e thirrjes për aplikime për ide të biznesit për
Çmimet e Impaktit Social. Grupet e synuara të këtij çmimi janë stu-
dentë dhe të rinj që duan të transformojnë idetë e tyre të biznesit
në ide që theksojnë rëndësinë e sipërmarrësisë sociale. Fituesit e
këtij çmimi ishin proejkti Pixyle, nisma Big Heart, si dhe ëmbëlsirat
Sweet and Fit që shiten online dhe një përqindje të fitimit të tyre ja
dedikojnë mbështetjes së njerëzve të margjinalizuar në shoqëri dhe
të pastrehëve përmes Organizatës joqeveritare “Kindness.”
Mbështetja e qytetarëve në nivelin strategjik është demonstruar në
disa raste. Një rast është rikonstruimi i stadiumit në fshatin Dobri
Dol që ndodhet në komunën Vrapçishtës. Qytetarë dhe biznesmenë
individual nga Gostivari në mënyrë aktive grumbulluan shumën e
nevojshme për rinovimin, duke shënuar prillin e vitit 2018 si datë e
hapjes së stadiumit.

26. 26 Maqedonia e Veriut Dhuron – Raporti mbi gjendjen e filantropisë 2018

27. 27
Hulumtimi Dhëniet në Maqedoninë e Veriut 2018 Raporti Vjetor për Gjendjen e Filantropisë – Fakte të Shpejta
është pjesë e një nisme më të gjerë për të promovuar dhe nxitur filantropinë një rajonin që përfshin Fondacioni
Catalyst. Hulumtmi themelor dhe ky publikim janë krijuar nga Fondacioni Catalyst (Catalyst Balkan) si dhe me
mbështetjen bujare të Fondacionit C. S. Mott.
Opinionet e shprehura në këtë publikim nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht ato të Besimi i Balkanit për
Demokraci, Fondi Marshall Gjerman i Shteteve të Bashkuara, ose partnerëve të tij.

28. Catalyst Balkans
38 Takovska, Belgrade
catalystbalkans.org
givingbalkans.org
Përgatitur nga
Tomas Bueno Momčilović
Jelena Bekčić
Redaktuar nga
Aleksandra Vesić
Simy Mathews
Dizajni
Luka Koković
Beograd, 2019
në partneritet me hulumtimi është mbështetur nga: