Magazyn Zebra skierowany jest do osób chorych na cukrzycę leczonych za pomocą pompy insulinowej. Więcej numerów magazynu Zebra znajdziesz na stronie http://www.pompy-medtronic.pl/dla-was/zebra-klub.html

1. 12
Gazetka w paski dla użytkowników pomp insulinowych MiniMed
Witaj szkoło! z trybu wakacyjnego lenistwa na szkolny tryb
pracy i obowiązków. Pani doktor Agnieszka
Janikowska – Skłucka z Poradni Diabetolo-
W tym numerze
ZEBRA poleca:
Wakacje dobiegły końca, a to oznacza, że trzeba spakować pod- gicznej w Sopocie, w artykule WRACAMY DO
ręczniki i zeszyty do tornistra i ruszyć do szkoły. SZKOŁY opowie Wam o powrocie do obwiąz- Str. 2
ków o czym należy pamiętać by zapanować Egzotyczne Wakacje
Nie jest to radosna nowina, gdyż nie można się Pamiętajcie także by koniecznie zapoznać się nad koleżanką cukrzycą w szkole. - ja i moja pompa
już wylegiwać na słoneczku, kąpać w morzu czy je- z rozmową z Prezesem Polskiego Stowarzyszenia
ziorze. Obowiązki wzywają… Ale pamiętajmy, że Diabetyków, panem Andrzejem Baumanem, któ- Chcemy także przedstawić Wam podsta-
za rok też będą wakacje. Już można zacząć plano- ry opowie o tym, jak powstawało stowarzyszenie, wowe zasady prawidłowego postępowania Str. 5
wać jakiś interesujący wypad czy wycieczkę, a rok jakie ma cele działania i jak zasilić jego szeregi. z pompą insulinową. Wiemy, że nie są one Polscy diabetycy - łączmy się!
szkolny minie bardzo szybko. Przebrniemy przez To bardzo ważne, gdyż diabetycy powinni działać Wam obce, ale dla jeszcze efektywniejszego
wszystkie sprawdziany, wypracowania i zadania razem i wspierać się - my też tak uważamy! Poczy- wykorzystania możliwości pompy, warto je Str. 7
z fizyki, po to, by za dziesięć miesięcy spotkać się na tajcie, bo naprawdę warto! sobie przypomnieć. Wracamy do szkoły...
plaży i pograć w siatkówkę albo wybrać na spływ Zapraszamy do lektury!
kajakowy czy też na wspinaczkę po górach. Skoro wakacje się już skończyły, trzeba przypo-
mnieć sobie jak to jest w szkole, jak przestawić się Str. 9
Wiemy, że emocje wakacyjne jeszcze nie opa- Słodka gwiazda
dły. Dlatego poprosiliśmy pomponki z cukrzycą, by
opowiedziały o swoich egzotycznych podróżach.
Str. 12
Ewa, Weronika i Asia podzielą się wrażeniami z wa-
kacji i mamy nadzieję, że zachęcą Was do takich wy-
Kochani pompiarze!
praw, szczególnie, jeśli towarzyszką podróży będzie
pompa insulinowa. Zajrzyjcie na stronę 2 do artyku- Str. 16
łu EGZOTYCZNE WAKACJE. DIABETYCY DO TABLICY
– akcja szkolna Medtronica
Mamy dla Was super niespodziankę. Udało nam
się porozmawiać z kimś, kto tak jak Wy ma cukrzy-
cę i pompę insulinową i jest Wam dobrze znany.
Ale kim jest tajemniczy gość Zebry dowiecie się,
gdy przeczytacie wywiad na stronie 9.

2. 2
Egzotyczne wakacje wiedzieć, jednak mimo kiepskiego nastawie-
nia na wypoczynek udało mi się miło spędzić
czas. Chciałabym przedstawić Wam mój wa-
- ja i moja pompa kacyjny wyjazd pod kątem cukrzycy.
W te wakacje zawitałam do Grecji, na
wyspę Korfu. Ten kraj słynie nie tylko z pięk-
Niestety już się skończyły. Było słonecznie i cudownie, po prostu wakacyjnie. Wielu nych widoków, zabytków i niepowtarzalnej
z Was wybrało się nad morze albo w góry, nad jezioro lub na modne wczasy agro- antycznej atmosfery, ale również ze specy-
turystyczne. A może spędziliście je u babci i dziadka? Byli i tacy, którym udało się ficznej śródziemnomorskiej kuchni. Posiłki Ten wyjazd był
pojechać na fajny zagraniczny wypad. To właśnie oni opowiedzą Wam, że także w hotelu były nie lada wyzwaniem, zarów- strzałem
no pod względem wytrzymałości wątroby, w dziesiątkę!
w takich warunkach pompa insulinowa spełnia swoją rolę bez zarzutu, wręcz jest
niezbędna. Opowiedzą o tradycyjnym jedzeniu w danym kraju, jakże różnym od jak i ustawiania bolusów na pompie. Tym
wszystkim pysznościom nie było sposób się
rodzimego, polskiego jedzenia. Być może dzięki wypowiedziom Ewy, Weroniki i Asi
oprzeć! Grilowane owoce morza; zapiekane
nabierzesz ochoty na egzotyczne wakacje i nie będziesz obawiał się nieznanego! warzywa; wspaniałe, śródziemnomorskie
Weronika Kowalska - lat 17, Korfu
Wiadomo, że wakacje to czas zarówno spo-
kojnego, beztroskiego wypoczynku, jak ryby, niespotykane ciasta... Nie było łatwo
i większych, letnich szaleństw, z czego druga ogarnąć wymienniki. Jednak myślę, że spro-
możliwość jest oczywiście o wiele częściej stałam zadaniu. Zdarzały się drobne wpadki,
praktykowana. Dla nas – dzieciaków z cu- ale tak rzadko, że rodzice nie musieli się zbyt-
krzycą – jedno z takich szaleństw występu- nio martwić. Jeżeli chodzi o moje smakowe
je pod postacią jedzenia, oczywiście tylko wrażenia, to prawdziwym fenomenem był
w odpowiednich warunkach. Wszystko ro- dla mnie smażony miecznik! Oprócz bolu-
bimy tak jak inni, podejmujemy wyzwania, sowych szaleństw była jeszcze misja „pom-
bawimy się, ale także pozwalamy sobie na pę odłącz!”. Przed hotelem mieliśmy piękny
luz, który w nadmiarze szkodzi naszemu basen, a jak siebie znam, wiedziałam, że na
zdrowiu. pewno nie będzie mi się chciało podłączyć
Wiadomo – wakacje i od razu chciałoby pompy z powrotem. Okazało się, że sama
się rzucić w kąt wszystkie obowiązki. Masz siebie potrafię zaskoczyć – pompa prawie
ochotę na lody, a tutaj wysoki cukier; po- wcale mi nie przeszkadzała, wręcz uwielbia-
szedłbyś na basen z przyjaciółmi, a na glu- łam z nią się obnosić i widocznym wkłuciem.
kometrze poważne niedocukrzenie; czasem Dobra zabawa wzięła górę. Korzystanie z wy-
pompiarze najchętniej wyrzuciliby swoje siłku fizycznego również pomagało utrzymać
pompy, a penowcy swoje peny. Nie dość, dobre wyniki. Nie tylko pływanie, ale i strze-
że trzeba te urządzonka nosić przy sobie, to lanie z łuku, tańce czy po prostu przebieżka
jeszcze pamiętać co kiedy zrobić i pilnować na chwilę do pokoju były dużym plusem.
co i ile się je! Totalna udręka można by po- Weronika Kowalska na Korfu W te wakacje nic związanego z cukrzycą nie

3. 3
pompa. Poinformowała mnie, że skończyła
zepsuło mi humoru. Teraz zmieniam pompę podawanie insuliny ze śniadania. I to był ten
na Paradigm 715 i mam nadzieję, że z tą rów- moment, kiedy uświadomiłam sobie, że ona
nież będzie mi się dobrze pracowało. jest. Nie potrafiłam sobie odmówić owoco-
Pozdrawiam wszystkich pompiarzy i penow- wego koktajlu, który później już codziennie
ców (kto co lubi)! piłam jako drugie śniadanko. W naszych
pompach jest taka cudowna funkcja, jak
Ewa Fus- lat 26 , Grecja, Knossos zmiana tymczasowej dawki podstawowej.
Hmm... wakacje z cukrzycą? To nie jest takie Możemy sobie regulować podawanie daw-
straszne, jak niektórym się wydaje, a w szcze- ki podstawowej, i właśnie podczas picia ja-
gólności z pompą insulinową, buzia mi się kichkolwiek owocowych koktajli tej funkcji
cieszy, bo to naprawdę szczęście posiadać zawsze używam, również zrobiłam to wte-
ten „sprzęcik” - to moja „przyjaciółka” i tak dy. Ponieważ nie byłam pewna, czy mogę
naprawdę każdą chwilę spędzamy razem. zastosować samo zwiększenie dawki czy
Bardzo szybko oswoiłam się z tym, że mam powinnam do tego normalnie podać dawkę
cukrzycę i praktycznie nigdy mi ona nie insuliny, zmierzyłam cukier przed wypiciem
przeszkadzała - nawet na wakacjach. Wprost i po. Przed miałam 98, a po wypiciu 91.
przeciwnie – nauczyła mnie bardzo wiele, to Dawka tymczasowa był zmieniona na okre-
całe moje życie, ponieważ na cukrzycę cho- ślony czas i oczywiście o pewien procent
ruję 17 lat. zwiększona. Udało się, co widać było po
Wakacje z penami były faktycznie ciężkie, wynikach.Troszkę inaczej było, kiedy przy-
ale moje pierwsze wakacje w Grecji z pom- chodził moment treściwszego posiłku. Ko-
pą to była taka forma sprawdzianu, przede lejna obawa co i jak. Wtedy trzeba było już
wszystkim siebie czy sobie poradzę. wiedzieć co się je i jak wszystko trzeba poli-
Wyjazd był sierpniu. Zastanawiałam się, jak czyć. Niektórych ten moment przeraża. Nie-
to będzie podczas podróży, później tam na potrzebnie. Po pierwsze, kiedy już wiemy co
miejscu najbardziej przerażały mnie upały. będziemy jeść, ustalamy dawkę, oczywiście
Oczywiście pompa była tak ukrywana, aby mając na myśli co będziemy później robić -
jej one nie doskwierały za bardzo. Ale co się wysiłek czy odpoczynek. To też jest bardzo
okazało najbardziej przerażające było to, jak ważne. Ja byłam nastawiona na zwiedzanie,
zobaczyłam tam te wszystkie przysmaki. dlatego też po ustaleniu całej dawki wie-
Nie ukrywajmy - Grecy lubią sobie tro- działam, że powinnam odjąć od niej coś czy
szeczkę tłuściutko podjeść. Poza tym pysz- po prostu znowu zmienić podawanie dawki
ne, dojrzałe owoce, bez których nie potrafię podstawowej. To regulowanie jest wspania-
żyć! Wszyscy doskonale wiemy, co dzieje się łe. Wracając do naszego posiłku, wiedziałam
z naszym cukrem po zjedzeniu słodkiego że danie zawiera węglowodany, ale zarazem
owocka, jeśli nie damy odpowiednio wcze- i tłuszcze. No i tu jest właśnie to, czego nie
śniej insuliny. Pomyślałam sobie „ojejku, jak Ewa Fus z siostrzenicą miałam w penach. Mamy możliwość poda-
to wszystko ogarnąć”? Wtedy zapikała mi zdobywają plaże Knossos nia insuliny w danym momencie, ale mamy

4. 4
też możliwość rozłożenia podawania insuliny się jej nie stało, by nie dostał się do niej pia-
w czasie. Wiemy dobrze, że tłuszcze potra- sek. Ale w odpowiednim etui nie ma żadne-
fią się bardzo długo wchłaniać, a tak jak już go problemu. No i sprawa najważniejsza za
wspomniałam, Grecy lubią sobie podjeść. granicą, czyli egzotyczne jedzenie. Pompa
Jest u nich bardzo dużo sosów, jak to cudo, jeśli chodzi o wyrównanie cukrzy-
również dodatków w postaci różnych serów. cy, gdy umiesz dobrze przeliczać jedzonko.
Pamiętam, że przez pierwsze dwa dni poby- Ale niestety jedzenie nie przygotowywane
tu bardzo mocno zastanawiałam się przed w domku jest już pewnym wyzwaniem, ale
podaniem dawki insuliny przed jakimkol- jedzenie tradycyjne dla danego kraju to już
wiek jedzeniem, później jakoś to wszystko nie lada wyzwanie. I tak też było z potrawami
już weszło w krew. Jednakże to nie koniec tureckimi. Co prawda mieszkaliśmy z rodzi-
obaw. Kolejny moment, to plaża. Kiedy cami w hotelu, w którym były dania konty-
pierwszy raz poszłam na przecudowną pla- nentalne, a więc trochę przypominały naszą
żę, która znajdowała się niedaleko hotelu, kuchnię europejską. Ale na deser były już
pojawiło się pytanie - chciałabym się po- typowo tureckie ciastka i desery, czyli przy-
kąpać w morzu. I co teraz??? A okazało się pominające ciasto francuskie wyroby z do-
to bardzo proste. Odpięłam pompkę, we- datkami. Przecież nie mogłam się po prostu
szłam do morza, popływałam i po wyjściu im oprzeć. Trochę trzeba było się pogłowić
podłączyłam ją z powrotem. Oczywiście i postarać by dobrze ustalić dawki bolusów.
zarówno przed wejściem do morza, jak i po Podobnie było z wyjściami do knajpek typo-
wyjściu zmierzyłam cukier. Było wszystko wych dla danego regionu, w którym się znaj-
ok. Pomyślałam sobie: Boże, jakie to wszyst- Asia Zakrzewska w Turcji dowaliśmy. I tu pompa mi pomogła, two-
ko proste. Ten wyjazd uświadomił mi, że rzyłyśmy takie „trio pompowe”- Ja, mama i
tak naprawdę żyję jak zdrowy człowiek : Myślę, ze to dzięki niej moje wyjazdy stały mana czy Błękitny Meczet. To przepiękne pompa. I udawało nam się współpracować,
I tak jest z kolejnymi wyjazdami, czy to lato się swobodniejsze i wygodniejsze. Mogłam miasto jest pełne wspaniałych zabytków. może nie od razu, ale udawało się.
czy to zima, nieważne. Zawsze towarzyszy w każdej chwili zareagować, gdy np. za- Jest także mieszanką nowoczesnej metro- Nacieszyłam się wszystkim, czym mogłam
mi moja pompa i nigdy jej się nie pozbędę! chciało mi się pysznego tureckiego deseru polii i oryginalnego miasta tureckiego. Cała i czułam się wspaniale. Nawet prawdziwy tu-
serwowanego w super knajpce, czy też gdy Turcja zrobiła na mnie duże wrażenie, gdyż recki kebab nie był już dla mnie tajemnicą,
Asia Zakrzewska - lat 15, Turcja, Side trzeba było wskoczyć do hotelowego base- jest to zupełnie inna kultura niż europejska. niedostępną tajemnicą!
Bardzo lubię podróżować, poznawać nowe nu, bo temperatura nie pozwalała normalnie Oprócz zwiedzania, moje dni przepełniały Te wakacje były wspaniałą przygodą
kultury i obyczaje ciekawych państw. Od wysiedzieć lub gdy podczas jakiejś wycieczki także normalne rozrywki wakacjowicza, czyli i mam nadzieję, że takich wypadów zagra-
czasu do czasu wyjeżdżam z moimi rodzica- spadł mi cukier po przejściu miliona kilome- plażowanie, pływanie w morzu i gry sporto- nicznych będę miała coraz więcej. Oczywi-
mi za granicę by odpocząć i zobaczyć wiele trów(tak mi się wtedy wydawało). wo – plażowe. ście ja i moja pompa będziemy nierozłączne.
fajnych miejsc. W tym roku pojechaliśmy do Całodniowe wycieczki fakultatywne po Po ciężkim roku szkolnym, pełnym kla- Już planujemy z mamą kolejną wycieczkę,
malowniczego miasta Riwiery Tureckiej, Side. całej Turcji nie stanowiły dla mnie ani dla sówek, należał mi się odpoczynek, wiec ko- tym razem do Egiptu. To chyba oczywiste, że
Było to w lipcu a więc okres bardzo wysokich moich cukrów żadnego problemu. Zwiedzi- rzystałam z wakacji w pełni. Pływałam w cie- nie mogę się doczekać, prawda?
temperatur, dlatego musiałam uważać nie łam naprawdę przepiękne i urokliwe miejsca plutkim morzu, oczywiście odpinając się od
tylko na przypieczoną skórę, ale też na moją takie jak Istambuł, gdzie bardzo podobały pompy i leniłam się na plaży już podłączona
nieodłączną koleżankę – pompę insulinową. mi się meczety. Szczególnie Meczet Sulej- do niej. Oczywiście musiałam uważać by nic

5. 5
Polscy diabetycy
– łaczmy się ! Mamy gdzie!
Cukrzyca to choroba cywilizacyjna, która łączy wielu ludzi na świecie.
Co znaczy tutaj słowo „łączy”? Chorzy na cukrzycę działają razem, jednoczą się
w trudnych chwilach, po prostu sobie pomagają. Doskonałym przykładem są
członkowie Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, z siedzibą Zarządu Głów-
nego w Bydgoszczy. To właśnie oni stawiają sobie za cel pomoc innym chorym
i poprawę jakości ich leczenia. O działaniu i celach PSD opowie jego prezes,
Pan Andrzej Bauman.
Panie prezesie, proszę powiedzieć kilka dostępne. A proszę mieć na względzie, że w
słów na temat początków powstawania naszym stowarzyszeniu w tym czasie było Prezes Polskiego Stowarzyszenia
Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków? zarejestrowanych około pół miliona cho- Diabetyków, pan Andrzej Bauman
Wszystko zaczęło się w latach osiemdziesią- rych. Oprócz wspomnianego przeze mnie
tych. Nasze pierwsze spotkanie miało miejsce zaopatrzenia w produkty, samochodów do ją porównać do ilości policjantów w Polsce. Jak już wspomniałem najważniejszym na-
w Krynicy. Zaczęły się pierwsze rozmowy o transportu nie zapomnieliśmy o tym, co naj- Niestety pracy Stowarzyszenia towarzyszą szym celem jest służyć chorym! Szczególnie
założeniu Stowarzyszenia. I tak powstało ono ważniejsze - o naszym leczeniu. Walczyliśmy, ciągłe utarczki, walka z władzami państwa o ważni są dla nas młodzi ludzie. Ich głos jest
w roku 1981, przed stanem wojennym. Po więc także o strzykawki, insulinę a także glu- jakże ważne dla chorych sprawy. My cały czas niesamowicie istotny w XXI wieku. Jeśli cho-
wielkich trudach i staraniach udało się. Wraz kagon. Dostęp do nich był bardzo utrudnio- walczymy o dobro chorego, jest to walka dzi o PSD, to podjęliśmy próbę połączenia
z kolegami zaczęliśmy nagłaśniać sprawę w ny, także proszę sobie wyobrazić jak trudne bezpardonowa. Podchodzę do tego bardzo młodych i starszych w stowarzyszeniu, jed-
okręgu bydgoskim, wysyłaliśmy pisma do od- było zdobycie tych niezbędnych leków. Tym osobiście i przeżywam obojętność ludzką na nak różnica pokoleń nie jest sprzyjająca. Ale
powiednich organów. Potem ta działalność wszystkim z długim stażem chorobowym potrzeby chorych na cukrzycę. Nie powstała młodzież jest również chętna do pomocy
rozszerzyła się na cały kraj. Docieraliśmy do nie muszę także przypominać ile problemów żadna ustawa dotycząca cukrzycy podczas i działania w grupie. I tak powstały ogólno-
chorych, których znaliśmy z sanatoriów, ale i komplikacji wiązało się z jakością insuliny. tej kadencji rządu. Boli mnie, że cała Unia ma polskie struktury młodych diabetyków z sie-
to na razie były krótkotrwałe i niezbyt częste Związana z tym walka pozwala mi stwierdzić, dostęp do pomp insulinowych, a Polska nie. dzibą w Lesznie, zrzeszające około 300 osób.
spotkania. I wreszcie rok ‘83 i ‘84. Wtedy ist- że było naprawdę ciężko. Pompy w innych krajach są wydawane czy Przewodniczy im Pan Krzysztof Perek. To gro-
niało już kilkuset kół, coraz więcej zwolenni- to dzieciom, czy studentom do ok. 25 roku no działa bardzo prężnie, członkowie aktyw-
ków. W roku ‘86 zorganizowaliśmy spotkanie Jaki jest główny cel działalności Stowa- życia, do skończenia edukacji. O to trzeba nie uczestniczą w różnych konferencjach np.
liderów naszych kół, sprawa nabrała rozpędu rzyszenia? Kogo zrzesza? walczyć w Polsce. w Światowym Dniu Cukrzycy w Cape Town
i to wszystko zaczęło się prężnie rozwijać. Naszą dewizą jest służenie i pomoc chorym w Afryce. Mamy również zamiar zorganizo-
Kiedy w ok. ‘87 roku powstał kryzys mięsny w w ciężkich sytuacjach. W tej chwili na terenie Jakie są cele Stowarzyszenia i jakie plany wać międzynarodowe spotkanie młodych
kraju udało nam się zdobyć dla diabetyków całego kraju jest 520 kół zrzeszających około na przyszłość, w szczególności te doty- ludzi z cukrzycą w Częstochowie. Rok temu
kartki na produkty, które po prostu nie były 100 000 osób. To jest ogromna armia, można czące młodych ludzi? w Warszawie odbyło się spotkanie liderów

6. 6
stowarzyszeń cukrzycowych z całego świa- logów i drugie tyle robi w tej chwili specja- uznanie i wdzięczność. Myślę, że także lekarze nie wszystkich kobiet. Opracowaliśmy autor-
ta i zostało odebrane bardzo pozytywnie, lizację. Ale rzucane nam są kłody pod nogi, są zadowoleni z możliwości jakie daje pompa, ski program KOLIBER 2007, w ramach które-
pomimo sceptycznych spojrzeń na Polskę. podważa się celowość działań i edukacji. gdyż większa odpowiedzialność spoczywa go zakupywane mają być pompy z funduszy
Rzekłbym nawet kolokwialnie, że przybyłym A to jest naprawdę bardzo potrzebne! PSD teraz na chorym. Nie mówiąc już o komforcie PFRON.
„wyszły oczy na wierzch”. rozpoczęło edukację na wszystkich możli- życia chorego.
Wystąpienia odbyły się przy wielkim aplau- wych szczeblach. Cały czas szkolimy, teraz Coraz więcej dzieci i młodych ludzi używa
zie i są pytania, kiedy znowu się spotkamy. też się odbywa szkolenie dwutygodniowe Czy Stowarzyszenie ma jakieś plany doty- pomp Paradigm 722 z ciągłym odczytem
Zaszczyciły nas znamienite osobistości. liderów PSD. Gdyby nie Polskie Stowarzy- czące refundacji, mam tu na myśli posze- glikemii. Czy istnieje szansa na refundacje
szenie Diabetyków powstałe w roku 1981, rzenie granicy wiekowej refundowania elektrod służących do pomiaru glikemii?
Jakie, z perspektywy wielu lat działalno- kto wie czy do dnia dzisiejszego nie byłoby osprzętu do pomp? Takie wnioski również składamy do odpo-
ści w stowarzyszeniu, widzi Pan zmiany problemu z edukacją. To jest podstawa. Bra- Oczywiście! Wnioski są cały czas składa- wiednich organów. Uważam, że złotówka
w leczeniu cukrzycy i podejściu do tej kuje jednak pielęgniarek diabetologicznych, ne, ciągle apelujemy i prowadzimy rozmowy. dana na zdrowie dzisiaj, jutro da krociowe
choroby? brakuje możliwości pochodzących z góry. Lekceważenie tak poważnej choroby, jaką zyski. I tak jest w przypadku pomp! Każ-
Wracając do czasów, o których wcześniej Pani Potrzebni są edukatorzy. Niestety brak na jest cukrzyca jest niedopuszczalne! Mam da wydana pompa zmniejszy powikłania
wspominałem, było naprawdę ciężko. Mam nich pieniędzy. Boli mnie to, że mamy do wrażenie, że Ci, którzy są odpowiedzialni za o 100 %, wydłuży czas choroby bez powikłań,
tu na myśli import docelowy- sprowadzanie czynienia z ciągłą walką! Ale warto walczyć, ustanowienie tak ważnych decyzji nie mają a może nawet da się ich - dzięki niej - w ogó-
insuliny do ośrodków trwało strasznie długo poświęciłem swoją drugą część życia by wal- czasu na sprawy zasadnicze. Pompy insulino- le uniknąć. Nie widzi się tego, że powikłania
i musiało przejść wiele etapów, formalności. czyć o dobro chorych. we są wybawieniem dla chorych na cukrzy- są niedopuszczalne.
To było gorsze niż kartki wspomniane przeze cę, tym bardziej dla młodych ludzi. Przecież
mnie wcześniej. Gdy nie kupiło się mięsa czy Można pokusić się o stwierdzenie, że pompy trzeba się starać aby uniknąć powikłań cho- Na koniec czy mógłby Pan powiedzieć ja-
innej rzeczy, nie było tak ogromnej szkody jak insulinowe są rewolucją w leczeniu cukrzy- roby, a przynajmniej odsunąć je jak najdalej kie warunki powinien spełniać diabetyk
przy braku dostępu do insuliny ratującej życie. cy. Polskie Stowarzyszenie Diabetologiczne w czasie. Ok. 12 500 osób rocznie ma ampu- by stać się członkiem Stowarzyszenia?
Postęp w leczeniu cukrzycy na przełomie ostat- kupiło pompy, dla kogo były one przezna- towane stopy, takie liczby są zatrważające, Co należy zrobić by zapisać się do Stowa-
nich lat jest imponujący. Ale należy pamiętać czone? nie wspominając o niewidomych z powodu rzyszenia?
także, że poza sprzętem medycznym i insuliną Przeważnie zakupione przez nas pompy do- cukrzycy! Podczas kadencji obecnego sejmu Każdy może stać się członkiem Stowarzysze-
niezmiernie ważna jest edukacja. My daliśmy tarły do młodzieży. Postawiłem sobie za cel nie została wprowadzona żadna ustawa do- nia. Wystarczy zapisać się do koła w swoim re-
temu początki. Nie było właściwej edukacji pomóc młodym ludziom najlepiej jak tylko tycząca cukrzycy. Przy dobrym wyrównaniu, jonie, płacić składki i być aktywnym. Serdecz-
dopóki PSD nie rozpoczęło swojego działania. można. Fundacja Jurka Owsiaka daje pompy przy dobrym wyedukowaniu, powikłania nie zapraszam na naszą stronę internetową
Dwadzieścia lat temu nie było lekarzy diabeto- mniejszym dzieciom, a my chcemy też pomóc można odsunąć o wiele lat. Dlatego walczy- www.diabetyk.org.pl. Dobrze być człon-
logów, nie miał kto edukować. tym starszym. Ale mimo wszystko boli mnie my o refundację osprzętu do pomp insuli- kiem Stowarzyszenia, bo jest to prężna orga-
Proszę sobie wyobrazić, że do 1986 roku strasznie, że nie możemy dać wszystkim po- nowych, by pomóc młodym ludziom w jak nizacja, dająca wiele satysfakcji i możliwości.
nie było żadnego lekarza diabetologa. Cu- trzebującym. Po ukończeniu przez dziecko 18 największym stopniu. Przekonajcie się sami.
krzycą zajmowali się endokrynolodzy. Uwa- lat, ich rodziców a tym bardziej ich samych, Walczymy także o refundację osprzętu Przy okazji chciałbym gorąco podziękować
żano, że zawód diabetologa jest ciężki i mało jeśli są w trakcie nauki może nie być stać na dla kobiet w ciąży. I co najważniejsze, już od wszystkim osobom i instytucjom za wspar-
rentowny. Nie chciano robić takiej specjali- pompę i jej utrzymanie. Uważam, że pompa momentu planowania ciąży kobieta z cu- cie naszej działalności.
zacji. Kiedyś podczas rozmowy z profesorem to jest cud XXI wieku. Ktoś kto ją konstruował krzycą powinna mieć zapewnioną pompę
Tatoniem zaproponowałem, że może Stowa- jest geniuszem i ja bym się zastanawiał nawet i osprzęt do niej. A realia są takie, że kobie- Bardzo dziękuję za rozmowę
rzyszenie włączy się w tę sprawę. I zaczęło się. czy nie typować go do nagrody Nobla. To tak w ty dopiero w momencie rozpoznania ciąży Rozmawiała Anna Zakrzewska
Mamy na dzień dzisiejszy około 800 diabeto- przenośni, ale chcę wyrazić po prostu ogromne mogą dostać pompę insulinową i dotyczy to

7. 7
Wracamy do szkoły...
Wakacje dobiegły końca. W pamięci wielu młodych ludzi, którzy zaczynają
nowy rok szkolny pozostaną wędrówki po górach i morskie kąpiele, szalone
zabawy i sportowe pojedynki. Część dzieci wstępuje w progi szkolne po raz
pierwszy. Na wszystkich czekają nowe zadania i nowe obowiązki, a niektórym
dochodzą jeszcze dodatkowe problemy związane z cukrzycą. Musi zmienić się
tryb życia. Zamiast wielu godzin spędzanych na świeżym powietrzu – wycie-
czek, gier i zabaw sportowych, trzeba przez sporą część dnia siedzieć w szkol-
nych ławkach, a po powrocie do domu jeszcze odrobić zadane lekcje. Zmian
domaga się róznież nasza cukrzyca. Jakich? Przeczytajcie sami.
Inny tryb życia podczas roku szkolnego uczycieli, klasówkami czy egzaminami, ale
sprawia, że zmienia się zapotrzebowanie na również zmniejszonym wysiłkiem fizycznym
insulinę. Mniejsza aktywność fizyczna zmu- w porównaniu z wakacjami. W takich sytu-
sza do zwiększenia jej dawek. Uczniowie acjach często dochodzi do hiperglikemii,
używający penów wymagają zwiększenia która jest bardzo groźnym dla zdrowia zja-
dawek insuliny długodziałającej. Ci, którzy wiskiem. Nie dość, że wpływa niekorzystnie
korzystają z pomp insulinowych, muszą na koncentrację uwagi ucznia, czego skut- Pani doktor Agnieszka Janikowska
pamiętać o konieczności zwiększenia bazy, kiem są gorsze wyniki w nauce, to jeszcze – Skłucka z jedną ze swoich
czyli wlewu podstawowego. Stresy, a także w długiej perspektywie może powodować podopiecznych, Emilią Grubbą
infekcje dróg oddechowych, częściej po- nieodwracalne uszkodzenie wielu narzą-
jawiające się w okresie jesiennym, mogą dów wewnętrznych i wystąpienie powikłań
powodować wzrosty glikemii. W takich sy- cukrzycowych. zmian stopniowo, obserwując jednocześnie nazjum, czego w nowej szkole obawia się
tuacjach zachodzi konieczność zwiększenia W pierwszych dniach roku szkolnego, zachowanie się poziomów cukru we krwi. najbardziej. Chciałam ewentualnie pomóc
bazy, ale należy to robić stopniowo, najle- dopóki nie unormuje się plan zajęć , moż- Dzieci i młodzież używający penów mu- jej w rozwiązaniu tych problemów. Trzy-
piej po konsultacji ze swoim lekarzem. na stosować na okres kilku godzin, czasową szą w niektórych sytuacjach poza stałymi nastoletnia Magda, chorująca na cukrzycę
Bardzo przydatną funkcją, którą posia- zmianę bazy. Można np. w czasie pobytu w dawkami insuliny podawać dawki korygu- od 7 lat, zastanawiała się, czy ma przyznać
da pompa insulinowa jest „czasowa zmiana szkole, zwiększyć dawkę bazową o około 20- jące. W każdej szkole, do której uczęszczają się w nowej szkole do tego, że choruje na
bazy”. W pierwszych tygodniach nauki w 30% na 4-5 godzin, ale należy w tym okresie uczniowie chorujący na cukrzycę, powinni cukrzycę. Oczywiście poradziałam jej, że
szkole, zanim zauważymy, w jakich okresach częściej kontrolować poziom cukru, gdyż być przeszkoleni pracownicy, którzy potra- zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest
występuje zwiększone zapotrzebowanie na niekiedy stres, którego w szkole nie brakuje, fią pomóc dzieciom w pomiarach poziomu powiedzieć o chorobie. Po ujawnieniu
insulinę można używać czasowej zmiany może spowodować hipoglikemię. Również cukru i podaniu insuliny. prawdy będzie jej łatwiej, a poza tym bę-
bazy. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji streso- w czasie infekcji funkcja czasowej zmiany Kiedyś zapytałam w poradni moją pa- dzie bezpieczniejsza, gdyż poinformowa-
wych związanych ze zmianą szkoły lub na- bazy jest nieoceniona. Możemy dokonywać cjentkę, która rozpoczyna naukę w gim- ni wcześniej koleżanki i koledzy w szkole,

8. 8
w momencie hipoglikemii, będą mogli jej winniście mieć ze sobą albo zjeść glukozę.
pomóc. Może nie ma konieczności rozkładania na
Problemem dla niej jest też przecho- ławce całego zabranego z domu drugiego
wywanie odłączonej na czas lekcji wycho- śniadania. Możecie je spokojnie zjeść na
wania fizycznego pompy insulinowej i najbliższej przerwie.
obawa, czy uda się przekonać nauczyciela Magda obawiała się, czy koleżanki i koledzy
wychowania fizycznego, że miała hipo- zaakceptują jej chorobę, czy nie będzie się
glikemię i nie może ćwiczyć. Rozwiązanie czuła w klasie kimś gorszym. Najlepszym
tego problemu nie będzie możliwe bez sposobem uniknięcia takich zachowań jest
pomocy rodziców, którzy w rozmowie z przeprowadzenie rozmowy rodziców z wy-
nauczycielem powinni przekazać najważ- chowawcą klasy, a także z pielęgniarką pra-
niejsze informacje o chorobie i wspólnie cującą w szkole. Warto także jedną z lekcji
zapewnić bezpieczne miejsce przechowy- wychowawczych poświęcić na przekazanie
wania tego cennego urządzenia. Chciałam klasie informacji, jaką chorobą jest cukrzyca.
Wam przypomnieć, że po niedocukrzeniu, Dostępne są też ulotki edukacyjne poświę-
ale również przy poziomach cukru przkra- cone cukrzycy. Uczniowie, którzy zdobędą
czających 200 mg% i obecności acetonu w wiedzę o cukrzycy i urządzeniach poma-
moczu nie należy ćwiczyć. Napisałam rów- gających w jej leczeniu, nie będą zdziwieni
nież Magdzie zaświadczenie zawierające widząc koleżankę czy kolegę wyjmującego
uzasadnienie konieczności zwolnienia z za- w czasie lekcji glukometr i mierzących po-
jęć wychowania fizycznego w takich sytu- ziom cukru albo pstrykających coś na pom-
acjach. Wy również powinniście poprosić pie. Potraktują to jako normalne zachowa-
o takie zaświadczenie swoich diabetolo- nie, a z czasem przestaną reagować na takie
gów. Tak rozpoczynali rok szkolny uczniowie ze sytuacje. Dobra współpraca nauczycieli,
Dobrze pamiętać o dodatkowych wy- szkoły Magdy, o której obawach mogliście rodziców i lekarza prowadzącego pozwoli
miennikach węglowodanowych w czasie przeczytać w artykule. A u Was jak było? uniknąć w szkole nieporozumień i zagwa-
intensywnego wysiłku. Najlepiej byłoby, aby rantować uczniowi, który ma cukrzycę, peł-
ćwiczenia fizyczne rozpoczynały się 1-2 go- ną akceptację otoczenia.
dzin po podaniu insuliny i zjedzeniu posiłku. doskonale sobie radzimy! Wtedy na pewno Czasem dzieci i młodzież rozpoczynają-
Kłopoty mogą pojawić się również nie będzie problemu aby wybrać się z całą ce naukę w nowej klasie czy szkole zasta- Tego wszystkim słodkim uczniom, obok
w obliczu zbliżających się wycieczek klaso- klasa na zieloną szkołę. Rodzice mogą rów- nawiają się, czy w czasie lekcji, a zwłaszcza prawidłowych poziomów cukru i dobrych
wych. Nauczyciele czasem boją się zabrać nież pomóc, dając nauczycielowi instruk- sprawdzianu czy klasówki będzie można ocen życzę, w rozpoczynającym się nowym
na dłuższą wycieczkę dzieci mające cukrzy- cję jak należy zachować się w konkretnych zmierzyć poziom cukru i ewentualnie zjeść roku szkolnym.
cę. Na szczęście z reguły jesienne wycieczki sytuacjach oraz dołączyć pisemną zgodę posiłek. Nie obawiajcie się! Każde dziecko
są jednodniowe. I to jest doskonała okazja, na wszelki wypadek, gdyby okazało się, że z cukrzycą musi mieć możliwość pomiaru Dr med. Agnieszka Janikowska - Skłucka
żeby pokazać nauczycielowi, że potrafimy konieczne jest podanie glukagonu w przy- cukru w momencie złego samopoczucia, Poradnia Cukrzycowa dla Dzieci i Młodzieży
samodzielnie mierzyć poziom glukozy i po- padku wystąpienia objawów hipoglikemii nawet w czasie lekcji. Postarajcie się jed- SPZOZ Sopot
dawać insulinę, dawkując sobie jednocze- przebiegających z zaburzeniami świado- nak , jeżeli poziom cukru okaże się być ni-
śnie wysiłek fizyczny. Możemy pokazać, że mości. ski, szybko wypić soczek, który zawsze po-

9. 9
Słodka
Gwiazda
Myślisz, że cukrzyca sprawia, że w Twoje życie jest bardziej szare od innych ludzi
i przysparza wielu problemów? To nieprawda. Owszem ta słodka choroba doda-
je obowiązków, ale wszyscy doskonale wiemy, że przy odrobinie dobrych chęci
można się z nią zaprzyjaźnić. Te słowa potwierdzi znana wszystkim gwiazda, wy-
konawczyni muzyki dance, tancerka, choreografka i aktorka. Marta Wiśniewska,
znana jako Mandaryna opowie o sobie i chorobie, która po prostu nadaje jej ży-
ciu słodkich barw.
Pani Marto, proszę opowiedzieć kilka słów leczona insuliną i wszystko wskazywało na
o tym jak fakt że jest Pani chora na cukrzy- to, że na tym się skończy. Ale po 3 miesiącach
cę wpływa na Pani życie? po urodzeniu dziecka znowu się pojawiła.
Cukrzyca kompletnie odmieniła moje życie Na początku wmawiałam wszystkim i sama
i wpływa na mnie maksymalnie - w 100 %. byłam o tym przekonana, że mam anemię.
W zasadzie moja „codzienność” od 4 lat jest Złe samopoczucie, nadmierne picie, chudnię-
podporządkowana tej chorobie, a jako że cie i zbyt częste siusianie skłoniło mnie jednak
z natury jestem buntownikiem myślałam, że do przeprowadzenia badań i tak zostałam już
da się ten fakt odsunąć i zapomnieć. Niestety w szpitalu z cukrzycą. To był naprawdę szok,
tak nie jest, tak się nie da. Ale zawsze powta- bo nagle zdałam sobie sprawę, że od dziś
rzam, że trzeba się z cukrzycą zaprzyjaźnić, że będę musiała choć trochę zmienić tryb życia.
nie można z nią walczyć bo zawsze się pole- W moim przypadku jest to naprawdę trudne.
gnie. Nie jestem osobą idealną, mam chwile Na trasie pomiędzy miastami, w których od-
zwątpienia i chyba tak jak każdy z nas, pytam bywają się moje koncerty stoją same góral-
„Dlaczego? Po co?”. Myślę, że każda osoba skie chaty i restauracje fast foodowe i trzeba
z cukrzycą przechodzi takie etapy i chwile wybierać w nich coś co jest dla mnie odpo-
w tej „słodkiej karierze”. wiednie, dla mnie i mojej słodkiej koleżanki.
A to nie jest łatwe i bardzo często ma się ocho-
Jak radziła sobie Pani kiedyś, tzn. na po- tę na coś „nieodpowiedniego”.
czątku choroby? Natomiast staram się widzieć w tej
Przede wszystkim był to dla mnie straszny chorobie także zalety. Dieta cukrzycowa
szok! Najpierw byłam bardzo zadowolona, jest bardzo dobrą dietą. Nie stanowi dla
bo bardzo szybko chudłam po porodzie. Mia- mnie problemu ograniczenie słodyczy czy
łam cukrzycę ciążową i myślałam, że po uro- też białego pieczywa. Tak naprawdę łączę
dzeniu dziecka jej już nie będzie. Nie byłam tutaj przyjemne z pożytecznym - zdrowie

10. 10
rzyszy mi podczas tras koncertowych i innych
i dbałość o mój wygląd. Oczywiście czasami wydarzeń medialnych jest przeszkolona, by Podsumowując, czy zgodzi się Pani ze
skuszę się na mój ulubiony tort orzechowy, w każdej chwili móc mi pomóc. To właśnie oni mną, że pompa pomaga w prawidłowym
naturalnie z umiarem. bardzo często przypominali mi o zastrzyku leczeniu cukrzycy i jednocześnie powodu-
czy zmierzeniu cukru. Z pompą jest mi dużo je że ta choroba nie jest przeszkodą w co-
łatwiej, nie muszę już pamiętać o zastrzykach, dziennym życiu gwiazdy?
długodziałającej insulinie i przede wszystkim Tak naprawdę to człowiek może żyć z cukrzy-
moje poziomy cukru są dużo lepsze i łatwiej cą i robić wszystko to na co ma ochotę. Nato-
jest mi nad nimi zapanować. miast trzeba umieć z tego korzystać i wiedzieć
jak to robić, postępować „ z głową”. Myślę, że
Jakie pozytywne zmiany wprowadziła najważniejsze jest to, że trzeba znać trochę
pompa do tak aktywnego życia, pełnego siebie. Pompa insulinowa w tym bardzo po-
koncertów, występów scenicznych i spo- maga, naprawdę ułatwia codzienne życie.
tkań publicznych? A wyglądem przypomina np. pager przypię-
Tak jak już wcześniej wspomniałam dla mnie ty do paska spodni, co tylko dodaje jej atrak-
takim pozytywnym aspektem jest racjonalne cyjności. Jest tyle fajnych i kolorowych po-
żywienie, które jest zdrowe i smaczne. Oczy- pinam się od pompy. Nie stanowi to dla mnie krowców, etui dzięki którym można z pompy
wiście to, że nie muszę dawać insuliny długo- problemu. Odłączam się na 2 godziny i cukier zrobić niezły gadżet. I co jest ważne - pompa
działającej i pamiętać o zastrzykach. Bardzo zazwyczaj jest w normie, czasem zdarza mi nie boli.
ważne jest także to, że możesz mieć bieżący się, że jest troszkę podwyższony. Ale zdarza
wpływ na insulinę, która jest podawana przez się to rzadko - niestety nie da się wyczuć ani Dlatego chciałabym absolutnie za-
całą dobę. Można zmienić dawkę w zależno- przewidzieć, jaki będzie poziom cukru po wy- walczyć o to by pompy oraz osprzęt były re-
ści od tego co robisz, czego potrzebujesz i co stępie. Pomimo ruchu, który zdecydowanie fundowane przynajmniej do 19 roku życia,
się dzieje danego dnia. Bardzo mi się podoba, obniża poziom, takim występom towarzyszy gdyż jest to trudny okres, kiedy młody czło-
Jaką rolę spełnia pompa insulinowa przy że mogę sama wszystkim zarządzać i mieć wyrzut adrenaliny, której intensywność dzia- wiek przygotowuje się do matury, a nie może
tak aktywnym trybie życia jak Pani? na to wpływ. Szczególnie w przypadku kiedy łania jest za każdym razem inna. Natomiast jeszcze zarobić pieniędzy na osprzęt do pom-
Pompa insulinowa bardzo mi pomaga. Naj- ćwiczę ,mam jakieś próby - mogę zmniejszyć w przypadku penów, poziom glikemii po kon- py. Jest to okres, w którym młodzieży towa-
większym komfortem dla mnie jest to, że nie dawkę, mogę się odłączyć w razie potrzeby. cercie zawsze był za wysoki rzyszy stres. Młodzi ludzie powinni mieć uła-
trzeba się tyle razy kłuć. Niestety przy terapii Idąc na próbę z penem czy po podaniu insu- Ruch jest niesamowicie ważny, bardzo twiony dostęp do pomp insulinowych, gdyż
penami robiły mi się dosyć duże siniaki w miej- liny penem nie miałam wpływu na dawkę, bo go wszystkim polecam. Bardzo dużo ćwiczę, jest to niesamowite udogodnienie i pomoc
scach kłucia. Pompa jest czymś bardzo wy- nie da się już tego cofnąć. To sprawiało, że cią- tańczę na scenie i ruch sprawia, że glikemie w leczeniu cukrzycy.
godnym. Człowiek jest mniej uzależniony od gle musiałam jeść coś słodkiego i wpadałam spadają. Powoduje to, że dzięki niemu mam
choroby. Przy moim trybie życia, kiedy byłam w błędne koło, tzw. efekt „jojo”. dobre poziomy. Zauważyłam natomiast, że
na penach po prostu zapominałam o zastrzy- przy bardzo intensywnym wysiłku cukier mi Bardzo dziękuję za rozmowę.
ku czy nawet zabraniu pena ze sobą. Poza tym, Tak więc pompa jest niesamowitym uła- rośnie. Natomiast trzeba też zwrócić uwagę Rozmawiała Anna Zakrzewska
plusem jest fakt, że w pompie używam tylko twieniem i wybawieniem, ale czy nie utrud- na cukier wyjściowy, przed rozpoczęciem
jednej insuliny. Przy moim trybie życia, będąc nia występów scenicznych? Jak jest w przy- wysiłku fizycznego. Także ja się ciągle uczę.
na penach, zapominałam o podaniu insuliny padku stresu, tremy i ruchu na scenie? Myślę, że ta choroba to jest nieustająca nauka,
długodziałającej. Cała moja ekipa, która towa- Jeśli mam jakiś koncert czy też próbę to od- nieustająca nauka o sobie! Zdjęcia udostępniła Agencja 69

11. 11
Uwaga
Pompiarze!
Chyba każdy kto używa pompy insulinowej wie, że w jej codziennym użytko-
Unikaj strefy "2" wokół pępka
waniu obowiązują pewne zasady. To właśnie dzięki nim, możemy w pełni ko-
rzystać z niezastąpionej pomocy, jaką jest to urządzenie. O tych regułach na
pewno rozmawiałeś z przedstawicielem medycznym podczas szkolenia albo
ze swoim lekarzem prowadzącym, podczas szkolenia terapeutycznego i wizyt
lekarskich. Znajdują one zastosowanie na co dzień. Ale czy na pewno pamię-
tamy o wszystkich? Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc Ci udoskonalić
codzienne życie z pompą!
sywać czy też obrazować za pomocą rysun- Oznaki i symptomy infekcji to:
Regularnie wymieniaj zbiornik na insulinę! • Ryzyko infekcji ków miejsca poprzednio zakładanych zesta- • Podniesione poziomy glukozy
Insulina traci swoją tzw. „siłę działania” po • Nieprzewidzianą absorpcję insuliny wów infuzyjnych. • Zaczerwienienie
pewnym czasie, szczególnie przy podwyż- • Lipohipertrofię (wybrzuszenia powierzchni 1) Metoda Zegarowa • Nienaturalne zmiękczenia skóry
szonej temperaturze otoczenia i w obecności skórnej, która tworzy się w przypadku ciągłej Wyobraź sobie zegar narysowany na Twoim • Uczucie ciepła w okolicach wkłucia
nadmiernych wstrząsów. W rezultacie działa- iniekcji i podawania insuliny w tym samym brzuchu, tak aby centralnym punktem był • Grudki pod skórą
nie insuliny staje się mniej efektywne i kon- miejscu) pępek i jego okolice. Zmieniaj miejsca wkłu- • Gorączka
trola poziomów glukozy staje się trudniejsza. • Podrażnienia skóry cia zaczynając od godziny 12.00, tak by wska-
Dlatego też niezwykle istotne są regularne • Powstawania blizn zówka miejsca kolejnego wkłucia zatrzymy-
wymiany zbiorniczka na insulinę, aby terapia wała się co 3 godziny. (12.00, 3.00, 6.00 itd.)
była efektywna. Zaleca się, by taka wymiana Polecane metody „rotacji” miejsc wkłucia 2) Metoda M/W
następowała w odstępach cotygodniowych Okolice brzucha są najbardziej powszechnym Wyobraź sobie dużą literę M lub W po każdej
(mniej więcej co 2-3 wkłucia). miejscem zakładania zestawów infuzyjnych stronie pępka. Rozpocznij zakładanie wkłuć
głównie ze względu na dobrą absorpcję. Aby na końcu litery i kontynuuj wzorując się na
Pamiętaj o zmianie miejsc wkłucia! zadbać o powierzchnię brzuszną niektórzy kształcie wybranej litery.
Sukces terapii pompowej zależy w dużej mie- stosują pewnego rodzaju wizualne schema-
rze od prawidłowego przestrzegania zasad ty służące zorganizowanym zmianom miejsc Obserwuj miejsca wkłuć regularnie!
dotyczących użytkowania zestawów infuzyj- wkłucia. Przedstawiamy Ci dwie najbardziej Koniecznie pamiętaj o sprawdzaniu i oglą-
nych. Bardzo ważne jest, by zmieniać zestawy znane metody, które możesz używać wymien- daniu powierzchni ciała, by zweryfikować
infuzyjne, a także miejsca ich wkłucia średnio nie lub jednocześnie dla zwiększenia ich efek- prawidłowe umiejscowienie kaniuli w ciele
co 2-3 dni. Daje to pewność, że miejsce wkłucia tywności. W obydwu przypadkach unikaj stre- i brak jakichkolwiek oznak wyciekania insu-
jest zawsze zdrowe i odpowiednie. Dlatego po- fy „2” pokazanej na rysunku okalającej pępek. liny. Zwróć także uwagę na oznaki infekcji,
winieneś w sposób rotacyjny zmieniać miejsce która przeważnie zaczyna się w ciele, na za-
wkłucia przy każdorazowej wymianie zestawu Pomocnym może być tu kalendarz lub Twój kończeniu kaniuli lub igły, nie na powierzch-
infuzyjnego. To pomoże Ci zredukować: zeszyt samokontroli, w których możesz zapi- ni skóry.

12. 12
Kochani Pompiarze!
Mamy dla Was nie lada nowinę, którą z wielką przyjemnością chcemy Wam
ogłosić. W Krakowie, przy ul. Radziwiłłowskiej 4, w odrestaurowanych piwni-
cach budynku Towarzystwa Lekarskiego w 2000 roku rozpoczęła swoją dzia-
łalność stworzona przez firmę NovoNordisk kawiarenka internetowa dla osób
chorych na cukrzycę - Novo WebCafe. Naszym zdaniem - miejsce bardzo urokli-
we. Być może niektórzy z Was mieli okazję już tam gościć?
25 Października 2007 r. właśnie w tym oraz dr hab. med. Jerzego Starzyka z Kliniki
miejscu rozpoczyna swoją działalność pierw- Endokrynologii Dzieci i Młodzieży Dziecię-
sza w Polsce Akademia Edukacyjna pod pa- cego Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.
tronatem prof. Jacka Sieradzkiego z Katedry Zakres działalności akademii skierowany jest
i Kliniki Chorób Metabolicznych w Krakowie do osób z cukrzycą typu 1 i 2.
może nagle się zwiększyć ze względu na wa-
Jeśli podejrzewasz, że mogła nastąpić runki środowiskowe czy też błędy przy zakła-
u Ciebie infekcja w miejscu wkłucia, skon- daniu zestawów infuzyjnych. Najlepszym roz-
taktuj się jak najszybciej z lekarzem. wiązaniem jest ponowny zakup wkłuć czy też
zbiorniczków, gdy otworzysz ostatnie pudełko.
Odpowiednie miejsca wkłuć to:
o Brzuch Znane angielskie powiedzenie mówi
o Pośladki i biodra „Uncja zapobiegawczości jest warta funta zdro-
o Tylna część ramion wia” . Jest dużo łatwiej uzyskać dobre efekty
o Zewnętrzna strona uda terapii i bezpieczeństwo jeśli pamiętasz o kilku
wyżej wymienionych zasadach dotyczących
Trzymaj swój osprzęt pod ręką! postępowania z zestawami infuzyjnymi i zbior-
Bardzo ważne jest, by wkłucia wymieniane niczkami na insulinę. Dzięki tym kilku prostym
były co 2-3 dni, a zbiorniczki co około tydzień. wskazówkom możesz uniknąć wielu proble-
Dlatego też ważne jest byś był pewien, że masz mów i cieszyć się z wolnością jaką daje Ci pom- Oto Novo WebCafe w Krakowie, w której już
zapas osprzętu. Należy pamiętać, że zużycie pa insulinowa. niedługo się spotkamy

13. 13
Firma Medtronic Poland została przez fir- spędzonym chwilom, będziecie mogli wymie- swoich lekarzy. Nie chcemy pisać sloganów, po blisko 10 latach obcowania z pompą insu-
mę Novo Nordisk zaproszona do współpracy nić doświadczenia, podzielić się sukcesami ale to przecież inwestycja we własne zdro- linową chętnie podzielę się z Wami również
i zorganizowania spotkań dla osób stosują- i porażkami, a także zaczerpnąć informacji na wie. Liczymy na Waszą obecność. Pamiętam własnymi doświadczeniami.
cych osobiste pompy insulinowe. Sedecznie temat najnowszych możliwości dotyczących jak sama zaczynałam leczyć się pompą i jak Oto propozycje tematów, jakie powstały na
dziękujemy! terapii pompowej. bardzo brakowało mi praktycznych wskazó- podstawie Waszych telefonów i maili.
Na początku chcemy zorganizować spo- Zdajemy sobie sprawę z tego, że w co- wek, jak szukałam kontaktu z kimkolwiek, kto
tkania dla pacjentów, którzy stosują osobiste dziennej bieganinie ciężko jest znaleźć czas mógłby mi w tym pomóc. Dlatego też, teraz
pompy insulinowe i ukończyli 16- lat. Chce-
my zaprosić zarówno tych, którzy rozpoczęli
terapię pompową w ośrodkach pediatrycz- Lp. Data spotkania Proponowany temat
nych jak i tych, którzy swoje pierwsze kroki 1. 25.10.2007 Pompa insulinowa Paradigm 722 RT – ciągły pomiar glikemii
z pompą rozpoczynają jako osoby dorosłe w w czasie rzeczywistym. Jak odnieść największe korzyści z tego
ośrodkach internistycznych. Dzięki uprzejmo-
ści firmy NovoNordisk chcemy stworzyć miej-
modelu leczenia
sce, gdzie będzie można się spotkać i poroz- 2. 29.11.2007 Kalkulator bolusa – funkcja ułatwiająca szacowanie dawki
mawiać na nurtujące Was tematy dotyczące insuliny posiłkowej i korekcyjnej. Praktyczne wykorzystanie
terapii pompowej. Niektóre spotkania będą 3. 20.12.2007 Prawidłowe żywienie. Jak obliczać wartość energetyczną
odbywały się z udziałem lekarzy specjalistów, posiłków ?
tak więc będziecie mogli zasięgnąć rady fa-
chowców.
4. 31.01.2008 Jak korzystać z rodzajów bolusów posiłkowych? – zajęcia
W październiku rozpoczyna się rok akade- praktyczne.
micki, dlatego drodzy pompiarze najwyższa 5. 28.02.2008 Co to jest czasowa zmiana bazy i jak z niej korzystać?
pora podnieść swoje kwalifikacje pompowe 6. 27.03.2008 Wysiłek fizyczny. Jak zapobiegać późnej hiperglikemii
w Akademii Edukacyjnej. Poniżej znajdzie- powysiłkowej?
cie propozycję tematów, które chcielibyśmy
z Wami omówić. Oczywiście lista nie jest za-
7. 24.04.2008 Ciąża a leczenie osobistą pompą insulinową.
mknięta. Kolejność poszczególnych zagad- 8. 29.05.2008 Niebezpieczne sytuacje podczas stosowania pompy.
nień zależeć będzie od Waszych sugestii. 9. 26.06.2008 Perspektywy terapii pompowej.
Zdajemy sobie sprawę, z tego, że wielu
z Was ma jeszcze niewielkie doświadczenie w
terapii z zastosowaniem osobistej pompy in- na swoją chorobę, cieszymy się kiedy nie Gorąco zapraszam na I spotkanie, które odbędzie się 25 października o godzinie
sulinowej i chciałoby wymienić doświadcze- przeszkadza nam ona w życiu. Może warto 17tej w Novo WebCafe ul. Radziwiłłowska 4, Kraków. Podczas tego spotkania ustalimy
nia z tymi, którzy mają w tym zakresie spore znaleźć raz w miesiącu godzinę by wpaść z szczegóły kolejnych. Osoby zainteresowane udziałem w spotkaniach Akademii Eduka-
osiągnięcia. Na pewno jest wiele zagadnień, dziewczyną, chłopakiem czy współmałżon- cyjnej proszę o przesłanie zgłoszenia drogą mailową:
które chcielibyście poruszyć. Dlatego też kiem i przedyskutować, a być może rozwiązać teresa.benbenek-klupa@medtronic.com lub kontakt telefoniczny 510 202 941
mamy nadzieję, że takie spotkania organizo- pewne problemy wspólnie z innymi chorymi.
wane raz w miesiącu pozwolą na poszerzenie Na edukację zdrowotną zawsze brakuje czasu, Teresa Benbenek - Klupa
kręgu znajomych z problemami takimi jak nie zawsze możecie liczyć na profesjonalną Product Specialist
Wasze. Mamy nadzieję, że dzięki wspólnie radę w ośrodkach zdrowia, gdzie odwiedzacie Medtronic Diabetes

14. 14
Marzenia
Każdy w dzieciństwie miał marzenia. Będę strażakiem, dziennikarzem,
lekarzem, stewardesą. Ile z nich się do dziś spełniło? Ilu z nich przeszkodzi-
ła cukrzyca? Ja, podobnie jak większość z Was również marzyłam o wielu
rzeczach. O niektórych nawet już nie pamiętam, inne, wydawałoby się niemoż-
liwe do zrealizowania się spełniły. Pragnę opowiedzieć Wam moją historię.
W wieku 15 lat zachorowałam na cukrzycę. do ideału wciąż było daleko.
Było to 13 lat temu. Wtedy cukrzyca ozna- Pewnego dnia obsługiwałam pewną sa-
czała sztywną dietę i 6 zastrzyków dzien- motną panią. Byłam dla niej wybitnie miła,
nie. Całkowita katastrofa. Zwłaszcza dla gdyż sama z doświadczenia wiedziałam, że
zwariowanej nastolatki. Moje życie legło jak ktoś decyduje się na samotny posiłek to
w gruzach. Wstydziłam się swojej choro- musi mieć nie najlepszy humor. Sama mia-
by. Bałam się odrzucenia, nawet przez naj- łam taki coraz częściej. Nie widziałam przed
bliższych przyjaciół. Przez całe liceum nie sobą przyszłości. Byłam zmęczona choro-
przyznałam się nikomu, że choruję. Teraz waniem – już 7 lat razem, ja i cukrzyca. Nie
wiem, że było to ogromnie niemądre, ale widziałam przed sobą perspektyw – co po
na szczęście nic złego mi się nie przytrafiło. studiach, które mnie w ogóle nie intereso-
Być może dlatego, że moje cukry były raczej wały. Ach, zapomniałam dodać, że w tym
wyższe niż niższe. Okres buntu minął. Czas roku rozpoczęłam studiowanie socjologii
na studia. Jakie tu wybrać, co robić w ży- na Uniwersytecie Jagiellońskim. Może to mi
ciu? Wybrałam marketing, kompletnie bez się spodoba? Wracając do pani, którą obsłu-
pojęcia co będę robić w przyszłości. Na II giwałam... Po obiedzie podeszła do mnie i
roku, aby dorobić sobie do kieszonkowego zapytała czy nie chciałbym zmienić pracy? Agnieszka de Mehlem, jest z nami i od niedawna
rozpoczęłam pracę jako kelnerka w jednej Zapaliła się we mnie iskierka nadziei. pomaga innym opanowywać cukrzycę!
z krakowskich restauracji. Praca niezła, ale Na pewno zaproponuje mi coś lepszego,
tylko dla mojego portfela. Zgadnijcie co się niż to, co teraz robię. Zapytałam na jaką? niosła. Wróciłam wieczorem do domu cały był pierwszym chłopakiem, któremu się
działo z moją cukrzycą? Poszła kompletnie Odpowiedziała, i w tym momencie wiedzia- czas myśląc o tym wydarzeniu. Pomyślałam: przyznałam, że mam cukrzycę. Studiował
w odstawkę. Tym bardziej, że jak tu ciągle łam, że nic z tego nie będzie. Jesteście cie- nic w świecie nie dzieje się przypadkowo. medycynę, więc pewnych faktów nie dało
nie dojadać, jeśli wszystko tak smakowicie kawi, co to było? Pani powiedziała, że jest Napiszę to CV i zobaczymy co się wydarzy. się przed nim ukryć. A więc Bieszczady – ko-
pachnie. Jak się człowiek nie zajmuje swoją szefową stewardes na lotnisku w Krakowie Napisałam, zaniosłam i czekałam 3 tygo- niec świata i jeszcze 31 grudnia. Nie zapo-
chorobą to przestaje ona istnieć! Czy nie- i zapytała czy nie zechciałabym dołączyć dnie. I zgadnijcie co? I nic. Nikt się do mnie mnę tego dnia nigdy. Dzwoni telefon. Od-
którzy z Was podobnie myślą? Całe szczę- do ich grona. Oniemiałam. Dała mi wizy- nie odezwał. Zapomniałam o całej sprawie. bieram i słyszę w słuchawce znajomy głos
ście, że już wtedy pojawił się Humalog. On tówkę i powiedziała żebym jak najszybciej Rok później pojechałam z moim chło- pytający mnie czy moja aplikacja na stano-
jeden choć trochę mi życie ułatwiał. Ale, cóż napisała CV i list motywacyjny i jej to przy- pakiem w Bieszczady. Nawiasem mówiąc wisko stewardesy jest nadal aktualna, gdyż

15. 15
jeśli tak, to właśnie w Warszawie rozpoczął No i jeszcze coroczne badania zdrowotne.
się nabór i powinnam jak najszybciej tam Jak ja to przeszłam? Nie wiem.
pojechać. Jeszcze raz pomyślałam, że nic z W międzyczasie spotkałam mojego
tego nie będzie, ale pojechałam. Pomyśla- znajomego z liceum. Od 2 lat jesteśmy po
łam, że przynajmniej zobaczę jak wygląda ślubie. W zeszłym roku urodziłam wspania-
profesjonalna rekrutacja. Do pracy w Kra- łego, zdrowego chłopca. Zastanawiacie się
kowie było 600 kandydatek na 12 miejsc. jak to było możliwe z moją cukrzycą, która
Wiedząc, że i tak nie jest to praca dla mnie powinna być stawiana za wzór złego wy-
podeszłam do wszystkiego na luzie… i po równania? Otóż, gdy zaszłam w ciążę Kli-
rozmowie wstępnej okazało się, że za dwa nika Chorób Metabolicznych na Kopernika
dni mam przyjechać na egzamin pisemny z w Krakowie pożyczyła mi pompę. Poczciwy
języka angielskiego. MiniMed 508. Nie wiem do czego porównać
To działo się tak szybko. Egzamin ustny z moje odczucia związane z jej używaniem: to
angielskiego, potem pisemny i ustny z fran- było, jak wyjazd na upragnione wakacje po
cuskiego, testy psychologiczne, zadania całym roku szkolnym. Nie przypuszczałam,
w grupach, wszystkie kolejne etapy prze- że życie z cukrzycą będzie jeszcze kiedyś
chodziłam, już mi się marzyły zagraniczne łatwe.
wojaże. Do czasu jak wyznaczyli mi termin W moim życiu od czasu zachorowania
badań lekarskich. Były bardzo dokładne. na cukrzycę zaszło wiele zmian. Przeszłam
Pomyślałam, że najwyżej mnie zdyskwalifi- okres buntu, negacji choroby do całkowite-
kują. Tyle już przeszłam, że nie wypada teraz go jej zaakceptowania, co więcej do dbania
się poddawać. Lekarze nie znaleźli nic co by o nią. Stało się to możliwe, dzięki ludziom,
mogło mnie wykluczyć. Wszyscy wiemy jak którzy wyciągnęli do mnie pomocną dłoń,
się przygotować do badania krwi aby mieć nauczyli mnie jak żyć z cukrzycą, jak uży-
dobry cukier. Choroby przewlekłe? Oczywi- wać pompy. Gdy musiałam oddać pożyczo-
ście żadnych. ną pompę kupiłam sobie własną - Paradigm
I tak oto 1 maja 2001 roku rozpoczęłam 722 i życie stało się jeszcze łatwiejsze. Pom-
karierę stewardesy. Z jednej strony cudow- pa sama mierzy cukier. Myślicie, że teraz nie
na praca, z drugiej koszmar. Wyobrażacie mam trudności z robieniem zastrzyków w
sobie co to znaczy pilnować cukrzycy, gdy samolocie? Oczywiście, że nie mam, gdyż
ciągle pracujesz, zmieniasz porty, strefy już nie latam i mam pompę, która sprawia,
czasowe. Czasami byłam tak zmęczona, że że zastrzyki już nie istnieją. Teraz będę się
w ogóle nie robiłam zastrzyków. A propos spotykała z Wami. Od początku kwietnia
zastrzyków, czy wiecie jak trudno go zrobić pracuję w Medtronic, w regionie Polski Po-
w ciasnej toalecie w samolocie, gdy tur- łudniowej.
bulencje nie pozwalają ustać na nogach?
Jak tu ukryć glukometr podczas kontro- Agnieszka de Mehlem
li granicznej. Ochrona pewnie by nic na
jego widok nie powiedziała, ale koleżanki?

16. DIABETYCYdo tablicy!
– akcja szkolna Medtronica rozpoczyna siê !
Drodzy Zebrowicze!
Rozpoczynamy akcjê „Diabetycy do tablicy”. Chcemy sprawiæ, by polskie przedszkola i szko³y sta³y siê dla diabetyków
bezpieczne i przyjazne.
Na pocz¹tek pragniemy uhonorowaæ wszystkich Waszych przedszkolnych i szkolnych opiekunów, którzy nie bali siê
przyj¹æ Was do swojej grupy lub klasy, pomagaj¹ i wspieraj¹ Was na co dzieñ, zdobyli pe³ne zaufanie Was i Waszych
rodziców. Pochwalcie siê swoimi nauczycielami! Napiszcie do nas o nauczycielach najbardziej otwartych, pomocnych
i świadomych problemu cukrzycy.
Czekamy na nominacje nauczycieli i wychowawców, którzy:
- pokazuj¹, ¿e przedszkola i szko³y w Polsce s¹ otwarte dla diabetyków
- wiedz¹ o cukrzycy tyle, by bez obawy uczyæ i opiekowaæ siê diabetykami
- sprawiaj¹, ¿e dzieci z cukrzyc¹ czuj¹ siê w szkole dobrze i bezpiecznie
Nominowany nauczyciel bêdzie mia³ szansê opisania swoich doświadczeñ z uczniem diabetykiem. Teksty wezm¹ udzia³
w specjalnym konkursie. G³ówn¹ nagrod¹ za zwyciêsk¹ pracê bêdzie pompa Paradigm 722 dla ucznia oraz nagroda
– niespodzianka dla nauczyciela.
30 listopada 2007 r. – termin nadsy³ania nominacji nauczycieli
15 stycznia 2008 r. – termin nadsy³ania tekstów napisanych przez nauczycieli
Mo¿esz wzi¹æ udzia³ w konkursie jeśli:
- jesteś diabetykiem
- chodzisz do przedszkola, szko³y podstawowej, gimnazjum lub szko³y średniej
- Twój nauczyciel lub wychowawca zgodzi siê napisaæ do nas list o pracy z Tob¹ i swoich wra¿eniach na temat traktowania
diabetyków w szkole.
Patronem akcji jest: Polskie Stowarzyszenie Diabetyków
Adres nadsy³ania zg³oszeñ:
Medtronic Diabetes
Ul. Ostrobramska 101
04 – 041 Warszawa Redakcja: Anna Zakrzewska, tel.: 022 – 465 69 34
Z dopiskiem DIABETYCY DO TABLICY Wydawca: Medtronic MiniMed,
ul. Ostrobramska 101, 04-041 Warszawa
Grafika i skład: Jacek Biskupski, tel.: 0 886 159 452
kontakt