Recommended
More Related Content
Similar to Maatschappij der meningen
Maatschappij der meningen
- 1. MAATSCHAPPIJ DER MENINGEN Monique Jipping Maatschappelijke positionering HO 27 januari 2012
- 2. “Maatschappelijke positionering? Waar gaat dit in 's hemelsnaam over?! Gewoon top-onderzoek doen, internationale studenten aantrekken, allianties met universiteiten 'abroad' aangaan, publiceren, seminars organiseren, en natuurlijk.... heeeeeeeeeeel goed onderwijs!!”
- 3. WAAR GAAT DIT OVER? • Even voorstellen als “in-outsider” • Wat ziet “de” burger? • Stromingen • Meningen van outsiders • Communicatie • Discussie
- 4. DE BURGER ZIET DIT 540.000 keer bekeken; 3228 likes, 64 not likes. Een reactie: “Science needs people like him. It needs meticulous career academics but it also needs David Attenboroughs, Stephen J. Goulds and Brian Coxes who convince the masses - and by extension, the legislators - that this shit is actually interesting and important.”
- 5. EN DIT Google geeft geld voor bètastudies INTERNET & MEDIA Google doneert een bedrag van 750.000 dollar (554.473 euro) aan het Platform Bèta Techniek. Vandaag wordt de cheque in aanwezigheid van ... Zuidelijke hogescholen scoren het best ONDERWIJS Hogeschool Avans in Noord-Brabant is de beste grote hbo-instelling van Nederland. Dat staat in de vandaag uitgekomen Keuzegids Hbo Voltijd 2012. ... Nederland derde op lijst universiteiten ONDERWIJS Twaalf Nederlandse universiteiten staan in de top-200 van de internationale ranglijst van het Britse magazine Times Higher Education. Dat brengt ...
- 6. EN ZE ZIEN BN’ers ar aa n YO ra o gl e AA U P astho N VAN ag t TU m alse Utrec h DE 'T H H ke teit L F EK T GA Fem ersi A Uni v T LE SG EV EN Wim de Bie gaat lesgeven in satire
- 7. EN MAARTEN 32.691 keer bekeken; 49 likes, 0 not likes. Een reactie: “Hahaha, een typisch publiek wel. Allemaal van die zogenaamde intellectuelen die kritisch met een vinger of hand onder de kin zitten te luisteren.”
- 8. EN DIT … ij erz oek doen b Inspectie gaat ond l Amsterdam H O O Hogeschoo ke r s B GLE R r ERIS A de we o p VLE PT O AR RO me rsiteit ESE M O O NDE S VONK en TER iss Unive l a r ud S RZO EK Sa bo UNIVERSITEITEN DOEN AANGIFTE NA R ad t aa 'VERBIJSTERENDE FRAUDE' STAPEL str andse b u i t e n lK A van p rofite ert niet BINET VREES Ne derland DUITS E STU T TOES TROOM DENTE stude nten N VAN ezic n to ht stapt op bij Voorzitter raad va odarts kunstopleiding C n o e r e e Hn 'gesch g e l t s i t e i t e Un in ool s bun iver ivers : geen ve de rwij op un iteit r Wage trouwen 'On je bij ning meer ee t en b
- 9. EN TENSLOTTE DIT …
- 10. STROMINGEN (1) Verschuiving aard/omvang doelgroepen Meer bereiken met minder geld Nieuwe communicatiemiddelen, andere communicatiestromen • Daling geboortecijfer NL • Toename (im)migratie/internationalisering • Economische crisis • Bezuinigings- en effciencymaatregelen • Kwaliteit boven kwantiteit • Technologische ontwikkelingen 10
- 11. STROMINGEN (2) GEEN FEITEN MAAR MENINGEN Gevoel boven ratio Facts free politics 11
- 12. STROMINGEN (3) BEELDCULTUUR Figuurlijk: imago Letterlijk: beeld verdrijft tekst Tekst = ratio, beeld = emotie 12
- 13. STROMINGEN (4) ZELF-REFERENTIËLE BENADERING* What’s in it for me? Lossere/andere sociale verbanden 13
- 14. STROMINGEN (5) WEERSTAND TEGEN GEZAG Oversystematisering, control Upstairs, downstairs Hufters 14
- 15. STROMINGEN (56) POPULISME Underdog tegen elite Charismatisch leiderschap Communicatiestijl 15
- 16. MENINGEN VAN OUTSIDERS (1) INVENTARISEREND ONDERZOEK, 3 VRAGEN: •Op welke manier kom jij in het dagelijks leven in aanraking met universiteiten en hogescholen? •Welk beeld heb jij van het hoger onderwijs en onderzoek in Nederland? •Heb je suggesties voor de maatschappelijke positionering van hogescholen en universiteiten? 16
- 17. MENINGEN VAN OUTSIDERS (2) RUIM 50 RELATIES BENADERD, RUIM 30 REACTIES • 50% mannen, 50% vrouwen • leeftijdscategorie 30 tot 65 jaar • allen hoger opgeleid (en dus jullie alumni!) • niet rechtstreeks (via dienstverband) verbonden aan het hoger onderwijs • werkzaam in zeer verschillende profit en non-profit organisaties en branches • 11 respondenten hebben een communicatie en/of marketing functie 17
- 18. OP WELKE MANIER KOM JIJ IN HET DAGELIJKS LEVEN IN AANRAKING MET UNIVERSITEITEN EN HOGESCHOLEN? Het slechte nieuws .... “Amper. Goddank. Hooguit stagiaire verzoeken. En input van kennissen met 18+ kinderen.” Het goede nieuws .... “Via eigen netwerk/ interesse (alumni) en werktechnisch.” “Ik ben altijd op zoek naar goede stagiaires via hogeschool en universiteit.” 18
- 19. OP WELKE MANIER KOM JIJ IN HET DAGELIJKS LEVEN IN AANRAKING MET UNIVERSITEITEN EN HOGESCHOLEN? • MEDIA • PASSIEVE/ACTIEVE ALUMNICONTACTEN • STAGIAIRES • STUDERENDE KINDEREN • FAMILIE/VRIENDEN BIJ HET HO • ZAKELIJKE CONTACTEN • GASTDOCENTSCHAP • BESTUURS-/COMMISSIELIDMAATSCHAP • CURSUS 19
- 20. WELK BEELD HEB JIJ VAN HET HOGER ONDERWIJS EN ONDERZOEK IN NEDERLAND? Het slechte nieuws .... “Diederik Stapel. Los van wat super bè taspul veel verloren geld, zeker nu NWO ook nog tafels bij een benefiet voor een museum blijkt te kopen. Het hoger onderwijs is deels aardig, op niveau. Maar voor een belangrijk deel leveren ze kritiekloze grijze muizen af, die weliswaar een stel hersens hebben, maar niet kunnen noch durven te gebruiken. Een enkele uitzondering die kritisch en creatief is, neem ik dan gauw aan ;-). Bovendien vind ik de aansluiting van veel (beroeps)opleidingen op de praktijk van het werk ver te zoeken.” Het goede nieuws .... “Ik heb een positief beeld van onderzoekers en studenten. Heb wel het gevoel dat veel medewerkers en docenten van universiteiten beetje stoffig zijn.” 20
- 21. WELK BEELD HEB JIJ VAN HET HOGER ONDERWIJS EN ONDERZOEK IN NEDERLAND? • ONDERZOEK SCOORT BETER DAN ONDERWIJS • AFSTAND TOT MAATSCHAPPIJ EN PRAKTIJK GROOT • KWALITEIT REDELIJK MAAR GLIJDT AF • INCIDENTEN (FRAUDE) GEVEN TE DENKEN • GELDVERSPILLING (OVERHEAD, BUREAUCRATIE) • TEVEEL ONDERLINGE CONCURRENTIE • FINANCIERING/BEZUINIGINGEN ZORGWEKKEND 21
- 22. HEB JE SUGGESTIES VOOR DE MAATSCHAPPELIJKE POSITIONERING VAN HOGESCHOLEN EN UNIVERSITEITEN? “MAATSCHAPPELIJKE POSITIONERING? WAAR GAAT DIT IN 'S HEMELSNAAM OVER?! GEWOON TOP-ONDERZOEK DOEN, INTERNATIONALE STUDENTEN AANTREKKEN, ALLIANTIES MET UNIVERSITEITEN 'ABROAD' AANGAAN, PUBLICEREN, SEMINARS ORGANISEREN, EN NATUURLIJK.... HEEEEEEEEEEEL GOED ONDERWIJS!!” 22
- 23. HEB JE SUGGESTIES VOOR DE MAATSCHAPPELIJKE POSITIONERING VAN HOGESCHOLEN EN UNIVERSITEITEN? • DE KWALITEIT IN ONDERWIJS EN ONDERZOEK VOOROP • KIES VOOR EXCELLEREN • DURF TE FOCUSSEN EN TE SELECTEREN • SNIJD DOOD HOUT WEG (KANSLOZE OPLEIDINGEN, HOBBY- ONDERZOEK, BRANCHEVREEMDE ACTIVITEITEN) • GA WEG VAN DE KWANTITEIT EN GROOTSCHALIGHEID • ZOEK AANSLUITING MET BEDRIJVEN EN ANDERE ORGANISATIES • MAAK MAATSCHAPPELIJKE EN ECONOMISCHE OPBRENGSTEN / BIJDRAGEN ZICHTBAAR • EN HOU OP MET ONDERLINGE CONCURRENTIE 23
- 24. MENINGEN VAN OUTSIDERS 1. VEEL DAGELIJKS CONTACT MET HO, GROTE PERSOONLIJKE BETROKKENHEID 2. ER IS –NOG- GELOOF IN KWALITEIT HO, MAAR BEELD WORDT BEZOEDELD DOOR (CHRONISCHE) INCIDENTEN 3. KWALITEIT MOET BOVENAAN PRIORITEITENLIJST, GAT TUSSEN THEORIE EN PRAKTIJK MOET GEDICHT DOOR SAMENWERKING MET DE BUITENWERELD 24
- 26. COMMUNICATIE 1. WELKE POSITIE KIEST COMMUNICATIE/KIES JIJ HIERIN? 2. HEB JIJ DE POSITIE EN DE POWER OM FUNDAMENTELE DISCUSSIES OVER DE KOERS VAN DE INSTELLING TE INITIËREN CQ DAARAAN BIJ TE DRAGEN? 3. DURF JE TEGEN DE (CVB-)STROMING IN ANDERE COMMUNICATIESTRATEGIEËN TE KIEZEN? 4. HEB JE DE JUISTE COMMUNICATIEPROFESSIONALS EN ORGANISATIE IN HUIS? 26
Editor's Notes
- Dit is een citaat uit een onderzoekje dat ik voor jullie heb gedaan. En het verwoordt meteen de uitkomst ervan ... Wat mij betreft zet dit de toon voor de presentatie. Waar gaat het ECHT over in het hoger onderwijs? Wij hebben het over communicatie, niet onbelangrijk, maar uiteindelijk communiceert de kwaliteit van “kernproducten” onderwijs en onderzoek het best.
- Ik heb een lange carrière in het hoger onderwijs, eerst als medewerker, nu als adviseur, coach en trainer. Ik ben dus geen echte outsider, maar lang genoeg weg. Ik kijk nu met afstand naar het HO, ben meer out- dan insider voor mijn gevoel. Ik ken namelijk de interne verhalen niet allemaal meer en duid het nieuws (bijna) net zoals elke burger. Deze presentatie is niet zozeer bedoeld om nieuws te bieden. Ik sta hier tegenover doorgewinterde communicatieprofessionals op hoge posities. Een deskundig en kritisch publiek, naar ik aanneem. Maar ik wil jullie wel graag op de proef stellen. Zijn jullie kritisch genoeg, zien jullie wat er gebeurt en gaan jullie daar goed mee om? Ik wil jullie de spiegel voorhouden en prikkelen om de ramen open te gooien, een ander perspectief te kiezen. Zodat je scherp blijft en meebeweegt met ontwikkelingen. Programma toelichten.
- Brian Cox, TED talks. Waanzinnig populaire Britse hoogleraar in de fysica, die een gave heeft om de meest ingewikkelde theorieën begrijpelijk te maken voor de massa. Het helpt ook dat hij zo’n “cuty” is. Reacties op internet gaan bijna even vaak over zijn looks als over de inhoud van wat hij zegt. Wetenschappers als Brian Cox zijn erg populair in Engeland. Check BBC-site: enorme hoeveelheid (populair-)wetenschappelijke programma’s. Zegt dat iets over Britten en Nederlanders? Waarom hebben wij dat niet?
- Goed nieuws is moeilijk te vinden. Goed nieuws vind je vooral op de eigen sites van de HO-instellingen .... Maar goed nieuws is zeker te vinden als het om wetenschap gaat. Zie allerlei wetenschapbijlagen van kranten, populaire tijdschriften en internet. In hoeverre straalt die positieve publiciteit af op de wetenschappelijke instellingen? En waar vind ik positief nieuws over de waarde van het HBO? Zowel m.b.t. onderwijs als het ontluikende HBO-onderzoek?
- Een associatie of zelfs alliantie met BN-ers, van serieus tot minder serieus ... Hoe komt dat over? Is wetenschap geen vak meer? Hoef je er niet meer voor te hebben doorgeleerd om “college” te geven?
- Maarten van Rossem is een populaire wetenschapper, maakt hij wetenschap populair? Hij heeft een eigen glossy, een eigen site, is veelvuldig te zien en te horen op tv en radio, heeft zelfs een “oudejaarsconference” gedaan afgelopen december. Maar lees de reacties bij de opnamen van zijn conference op YouTube, die hebben een niet onverdeeld positieve uitwerking op de wetenschap ... Is de popularisering van de wetenschap doorgeslagen? Niet per se, vergelijk de serieuzere variant Bas Haring. Zijn nieuwste boekje “Plastic Panda’s” is een hit en was in mijn eigen boekhandel binnen een week uitverkocht. Wie had ooit gedacht dat er zoveel mensen geïnteresseerd zouden zijn in filosofie? Op z’n Harings wordt filosofie toegankelijk en een interessant gespreksonderwerp. Het zet aan tot denken en meningsvorming, iets waar de wetenschap aan bij dient te dragen, toch?
- Wel een moment om zo’n presentatie te geven ... 2011 was een slecht nieuwsjaar voor het HO. Het regende dergelijke krantenkoppen. En heus, niet alleen journalisten kiezen een negatieve insteek, ook de vele opiniestukken ademen kritiek. Jammer dat dat OOK van binnen de eigen instellingen naar buiten komt! Medewerkers en studenten zijn zelfs vaak de bron voor publiciteit. Het is regelrechte CHAOS bij de instellingen, verspilling van belastinggeld, zo zou je kunnen denken.
- Dit is een momentopname, bekeken op 18-01-12, nadat Zijlstra zich heeft uitgesproken in de Rode Hoed. Topje van de ijsberg. Hoe zit het met tweets over de afzonderlijke instellingen? Voorbeelden mogelijke reputatieschade mensen en organisaties door social media: MacDonalds “ Slingerende” constructie door fout gemeente, maar ingenieursbureau wordt aan schandpaal genageld door tweet van politie-agent.
- Enkele ontwikkelingen die direct op het HO betrekking hebben. Zo hebben we geleerd te kijken, analyseren vanuit ratio.
- In dit tijdperk is het misschien belangrijker om naar de onderstromen te kijken, wat leeft er in onze maatschappij, bij onze stakeholders. Ratio is uit, meningen en gevoel zijn in!
- Het levenstempo is versneld, niet in de laatste plaats door technologische ontwikkelingen. De toegang tot informatie en informatie-uitwisseling kennen onnoemelijk veel mogelijkheden. We ontvangen en zenden voortdurend. Dat betekent ook dat we in kortere tijd meer informatie moeten verwerken. Mogelijk is dit een van de belangrijkste oorzaken van de trend dat beeld tekst verdrijft. Maar in het verlengde van de meningencultuur hebben we het ook over beeld als in “imago”, de mening die iemand vormt over een onderwerp, een persoon of organisatie. Feiten boeten aan belang in, imago –waar die dan ook op is gebaseerd- wint.
- We hebben anderen minder nodig om te overleven dan vroeger en daarmee zijn we in toenemende mate gericht op onszelf, ons eigen belang. We zijn meer consument dan ooit. Sociale verbanden zien er heel anders uit, je kunt zeggen dat traditionele groepen in elkaar zijn gevloeid. Het persoonlijk belang prevaleert boven het groepsbelang, we participeren alleen in een groep als dat ons directe eigen belang dient. Dat maakt het steeds lastiger om als organisatie of overheid te sturen op gedrag. Wim van Dinten, emeritus-hoogleraar EUR, heeft daar theorieën over ontwikkeld. Hij stelt o.a. dat er een samenleving ontstaat waarbij wat er gebeurt de uitkomst is van alle activiteiten van alle actoren, niet meer van gerichte sturing en dat we moeten leren om die onzekerheid accepteren (lijkt verouderd, maar is het niet; lees NRC, 2006).
- Eigenlijk is het een logisch gevolg van een zelf-referentiële benadering dat we tegenwoordig een broertje dood hebben aan (gevestigd) gezag. We maken immers zelf wel uit wat goed voor ons is. Dit staat haaks op de modelmatige manier waarop we het land en organisaties besturen. - Voorbeeld rechtbanken
- Het “upstairs, downstairs”, de groeiende afstand tussen machthebbers en “het gewone volk”, de zelf-referentiële oriëntatie waarbij wordt uitgegaan van eigen belang en het maken van eigen keuzes maken de weg vrij voor populisme. Populisten sluiten naadloos aan bij die ontwikkelingen en appelleren aan het gevoel van de massa in Jip-en-Janneke taal. De meerderheid van de hoger opgeleide elite wijst dit –rationeel als ze is- woedend af. Maar “perception is reality” en we moeten er iets mee, wat dat dan ook is. We zullen in ieder geval moeten toegeven dat populisten als Wilders en Roemer veel mensen bereiken en achter zich krijgen. Misschien kunnen we ook iets leren van hun communicatiestijl. Zij weten contact te maken en (voorlopig) te verbinden. En dat is nou net waar bijvoorbeeld het HO onvoldoende in slaagt ...
- Om input te verzamelen voor de presentatie, is aan ruim 50 persoonlijke relaties (overwegend zakelijke) gevraagd om per email drie vragen te beantwoorden. Mijn mening is ook maar een mening en we hebben gezien dat wat er gebeurt, de uitkomst is van activiteiten van alle actoren. Het beeld van outsiders wordt dus bepaald door optellen en middelen van de mening van al die outsiders, zullen we maar zeggen. Deze inventarisatie is geenszins bedoeld als wetenschappelijke onderbouwing van mijn stellingen in de presentatie. Het draagt hopelijk bij aan de bewustwording van het beeld dat buiten van de instellingen bestaat.
- Toch iets over de respondenten. Ik heb ze geselecteerd (zie dia). Belangrijk is om te beseffen dat dit jullie alumni zijn. Ze komen overal vandaan, met HBO- of WO-achtergrond. Mensen die jullie zeer toegenegen zijn, mensen met hersens. Wat jullie zullen zien is dat de betrokkenheid bij en bezorgdheid over het HO hen bindt.
- En alles daar tussenin ...
- Vrijwel alle respondenten komen bijna dagelijks in contact met het HO. “Media” staat wel met stip op 1 en menig respondent trekt meteen van leer over de negatieve berichten die zij dagelijks lezen, zien en horen ... Er zijn een aantal respondenten die bijzonder actief betrokken zijn bij HO-instellingen in verschillende rollen, als lid van commissies of besturen of als leverancier. Er wordt ook veel en positief gesproken over stagiaires, waarbij het zowel om WO als HBO stagiaires gaat. Kern van de bevindingen is toch wel de duidelijke persoonlijke betrokkenheid bij het HO. Is ook niet raar, ze hebben allemaal een HBO of WO-studie achter de rug.
- Niet mals. Het is moeilijk om een eenduidig positieve reactie te vinden, bijna iedereen is kritisch. Er zitten echter ook veel genuanceerde geluiden tussen. Er is best sprake van begrip voor de moeilijke situatie waar het HO zich in bevindt door met name bezuinigingen.
- Er is veel kritiek. Op zich geloven de respondenten –nog- wel in de kwaliteit van onderwijs en onderzoek. Maar er is teveel gaande om onbezorgd naar het HO te kijken. Het onderzoek scoort beter dan het onderwijs en men houdt de rankings aardig in de gaten. Toch wordt de aansluiting van onderzoek en onderwijs op de maatschappelijke thema’s en behoeften in de beroepspraktijk onvoldoende gevonden. Wat betreft het onderwijs noemen de respondenten vaak de grootschaligheid, bureaucratische/politieke organisatie en frauduleuze zaken. Al met al is het beeld vrij dramatisch als je bedenkt dat dit misschien wel de meest betrokken stakeholders binnen de burgerij zijn. Want wat denkt Jan de Timmerman, die nog steeds studenten ziet “flierefluiten” in de kroeg en al die krantenkoppen leest?
- En daar is-ie dan weer. Dit citaat raakt toch wel de kern van wat de respondenten met elkaar bindt. Kwaliteit, kwaliteit en nog eens kwaliteit.
- Kwaliteit wat de klok slaat. Maar even belangrijk wordt aansluiting bij de externe wereld gevonden. Zoek meer samenwerking met het bedrijfsleven, gemeenten en andere organisaties om het gapende gat tussen theorie en praktijk te dichten.
- Op basis van dit onderzoekje kun je concluderen dat outsiders vinden dat het HO ingrijpende maatregelen moet nemen. Natuurlijk weten we dat een aantal suggesties die worden gedaan eigenlijk in de praktijk al lang gerealiseerd worden. Toch ziet men dat niet. Het beeld wordt vertroebeld door massaliteit en incidenten. En dat is misschien wel de belangrijkste boodschap aan jullie als communicatieprofessionals.
- Als je alle reacties leest, dan dringt zich de vraag op of dit “slechts” imago is. Het lijkt veel dieper te gaan dan dat, dit gaat over identiteit. Wie of wat is het HO? Gaat het om het stelsel? Gaat het om de individuele instellingen? Het gaat in ieder geval om jullie. Er is iets verloren gegaan, het HO mist de aansluiting met de maatschappij, net als de politiek, net als de rechtbanken. Wat gaan jullie doen om het tij te keren?
- Als het dus gaat om imago en identiteit, om de relatie met stakeholders, dan heb jij een rol in het verbeteren daarvan. En dat is best lastig. Colleges van bestuur kiezen niet graag, niet elke directeur M&C heeft de positie om zware invloed op de instellingsstrategie uit te oefenen. Het eeuwige dilemma tussen strategie en productie speelt ook een rol. De behoefte in de organisatie aan de productie van communicatiemiddelen door de communicatieafdeling is groot en zal blijven. En vaak worden er middelen gemaakt, die nergens aantoonbaar aan bijdragen, dat weten we ook. Ik stel jullie deze 4 vragen om jullie op scherp te stellen. Door deze te kiezen, geef ik aan dat ik denk dat op deze punten nog veel niet goed zit in de organisatie van de communicatie. Kom maar op, bewijs me het tegendeel. Of nog veel beter: bewijs de respondenten van het onderzoekje het tegendeel!!!!!!!!!!!