SlideShare a Scribd company logo
1
Më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
Sau khi C¸ch m¹ng thµnh c«ng, nh©n d©n c¸c bé
téc Lµo d-íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Nh©n d©n C¸ch m¹ng
Lµo giµnh ®-îc quyÒn lµm chñ ®Êt n-íc vµ trong ngµy
mång 2 th¸ng 12 n¨m 1975 ®· thµnh lËp n-íc Céng hßa
D©n chñ Nh©n d©n (CH§CN) Lµo. §ã lµ nhµ n-íc kiÓu
míi - Nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa (XHCN)
cña d©n, do d©n vµ v× d©n, tÊt c¶ quyÒn lùc thuéc vÒ
nh©n d©n.
§Ó ®¶m b¶o quyÒn lµm chñ ®Êt n-íc cña nh©n d©n
c¸c bé téc Lµo vµ ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu míi trong
c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay, §¶ng vµ Nhµ n-íc rÊt
quan t©m ®Õn vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng
c¸c c¬ quan quyÒn lùc nhµ n-íc (quyÒn lËp ph¸p, hµnh
ph¸p vµ t- ph¸p). Quèc héi lµ mét trong ba quyÒn lùc
®ã. Quèc héi cã chøc n¨ng vµ vÞ trÝ rÊt quan träng.
Quèc héi lµ c¬ quan ®¹i biÓu cao nhÊt cña Nhµ n-íc
Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo. Quèc héi lµ c¬ quan
duy nhÊt cã quyÒn lËp hiÕn vµ ph¸p luËt, quyÕt ®Þnh
nh÷ng vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc vµ cã quyÒn
gi¸m s¸t tèi cao ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng cña Nhµ
n-íc.
Theo chñ tr-¬ng vµ ®-êng lèi cña §¶ng Nh©n d©n
C¸ch m¹ng (NDCM) Lµo lµ x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn
x· héi chñ nghÜa (XHCN) cña d©n, do d©n vµ v× d©n,
2
tõng b-íc qu¶n lý nhµ n-íc b»ng ph¸p luËt, yªu cÇu
®ã ®ßi hái ph¶i kiÖn toµn tæ chøc, ®æi míi ph-¬ng
thøc vµ n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Quèc héi,
trong ®ã chøc n¨ng lËp ph¸p ph¶i ®-îc ®Èy m¹nh h¬n
n÷a ®Ó ®¸p øng yªu cÇu míi cña §¶ng vµ Nhµ n-íc, ®Ó
thÓ hiÖn chñ tr-¬ng, ®-êng lèi cña §¶ng thµnh ph¸p
luËt phï hîp víi ®êi sèng x· héi hiÖn nay.
Uû ban ph¸p luËt lµ mét trong nh÷ng c¬ quan cña
Quèc héi cã chøc n¨ng nhiÖm vô tham m-u cho Quèc héi
trong c«ng t¸c lËp ph¸p, gi¸m s¸t vµ quyÕt ®Þnh c¸c
vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc, Uû ban ph¸p luËt
ph¶i ®-îc n©ng cao chÊt l-îng vÒ tæ chøc vµ ho¹t
®éng nh»m lµm tèt chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh, lµm
s¸ng tá, ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ cña d©n chñ ®¹i
diÖn, ®¶m b¶o quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n.
V× vËy, nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ó
tiÕp tôc n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban
ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hßa D©n chñ Nh©n
d©n Lµo lµ ®ßi hái cÊp b¸ch c¶ ph-¬ng diÖn lý luËn
lÉn thùc tiÔn. Bëi vËy, t¸c gi¶ lùa chän ®Ò tµi:
“N©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt
cña Quèc héi n-íc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo hiÖn
nay”.
2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi
HiÖn nay vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng
cña Quèc héi nãi chung vµ n©ng cao chÊt l-îng ho¹t
®éng cña Uû ban ph¸p luËt nãi riªng ®· vµ ®ang ®-îc
c¸c nhµ nghiªn cøu khoa häc Lµo vµ ViÖt Nam quan t©m
3
®Õn, nh-ng vÊn ®Ò nµy ë ViÖt Nam kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò
míi v× cã nhiÒu nhµ nghiªn cøu khoa häc nghiªn cøu tõ
l©u. ë Lµo, vÊn ®Ò nµy lµ võa ®-îc nghiªn cøu chÝnh
thøc chØ lµ mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc ®Ò
cËp ®Õn trong vµi n¨m võa qua.
Nh÷ng c«ng tr×nh khoa häc nghiªn cøu ®Õn ®Ò tµi
nµy nh- sau:
- Tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quèc héi n-íc Céng
hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, Nxb. CTQG, n¨m 1993.
- QuyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi, luËn ¸n
tiÕn sü (1995) cña Ph¹m Ngäc Kú, ViÖn Nhµ n-íc vµ
ph¸p luËt.
- Nh©n d©n lao ®éng thùc thi quyÒn lùc chÝnh trÞ
th«ng qua c¬ quan d©n cö cña NguyÔn ViÕt BÐ, Nxb.
CTQG, Hµ Néi n¨m 1998.
- Chøc n¨ng lËp ph¸p cña Quèc héi n-íc Céng hßa
x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, luËn v¨n th¹c sü (1998)
cña Ph¹m ThÞ T×nh, tr-êng §¹i häc LuËt Hµ Néi.
- Hoµn thiÖn quy tr×nh xem xÐt, quyÕt ®Þnh c¸c
vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc trong ho¹t ®éng cña
Quèc héi n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam,
luËn v¨n th¹c sü (2001) cña NguyÔn Quèc Th¾ng, Häc
viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh.
- §æi míi tæ chøc bé m¸y Quèc héi n-íc Céng hßa
x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, luËn v¨n th¹c sü (2001)
cña TrÇn ThÞ Thanh Mai, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia
Hå ChÝ Minh.
4
- N©ng cao chÊt l-îng vµ hiÖu lùc cña Uû ban
ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHXHCN ViÖt Nam, luËn
v¨n th¹c sü (2002) cña NguyÔn ThÞ Dung, Häc viÖn
ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh.
- T¨ng c-êng vai trß cña Quèc héi trong viÖc ®¶m
b¶o quyÒn lùc chÝnh trÞ cña nh©n d©n lao ®éng ë n-íc
CHDCND Lµo, luËn v¨n th¹c sü (2004) cña X¶i U Phun
X¶ Ly, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh.
- Nh×n chung nh÷ng c«ng tr×nh trªn ®· ®Ò cËp ®Õn
khÝa c¹nh cña ho¹t ®éng Uû ban ph¸p luËt cña Quèc
héi, tiÕp thu nh÷ng kÕt qu¶ ®ã, luËn v¨n nghiªn cøu
mét c¸ch hÖ thèng toµn diÖn vÊn ®Ò n©ng cao chÊt
l-îng ho¹t ®éng cña Quèc héi theo ®Þnh h-íng x©y
dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do d©n vµ v×
d©n.
3. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña luËn v¨n
LuËn v¨n cã môc ®Ých nghiªn cøu c¶ lý luËn vµ
thùc tiÔn vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p
luËt cña Quèc héi, ®Ò xuÊt nh÷ng ph-¬ng h-íng nh»m
n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt
cña Quèc héi, gãp phÇn vµo viÖc tiÕp tôc x©y dùng
Nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do d©n vµ v× d©n ë
n-íc CHDCND Lµo.
§Ó thùc hiÖn môc ®Ých trªn, luËn v¨n cã nhiÖm vô
sau:
5
- Nghiªn cøu c¬ së lý luËn cña viÖc n©ng cao
chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc
héi.
- §¸nh gi¸ thùc tr¹ng tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña
Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi trong c«ng cuéc ®æi
míi hiÖn nay.
- §Ò xuÊt nh÷ng ph-íng h-íng vµ gi¶i ph¸p tiÕp
tôc n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p
luËt cña Quèc héi.
4. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
- §èi t-îng nghiªn cøu luËn v¨n lµ ho¹t ®éng
cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo.
- Thêi gian xem xÐt chñ yÕu lµ tõ n¨m 2002 ®Õn
nay.
5. C¬ së lý luËn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu
LuËn v¨n thùc hiÖn trªn c¬ së lý luËn cña chñ
nghÜa M¸c - Lªnin, t- t-ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhµ n-íc
vµ ph¸p luËt, chñ tr-¬ng ®-êng lèi ®æi míi cña §¶ng
Nh©n d©n C¸ch m¹ng Lµo.
LuËn v¨n sö dông ph-¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng,
duy vËt lÞch sö cña triÕt häc M¸c Lªnin, ph-¬ng ph¸p
l«gÝc kÕt hîp víi lÞch sö, ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ
tæng hîp, kh¶o s¸t thùc tiÔn so s¸nh, ®iÒu tra x·
héi häc…
6. §ãng gãp míi vÒ khoa häc cña luËn v¨n
6
- §¸nh gi¸ râ thùc tr¹ng chÊt l-îng ho¹t ®éng
cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo
hiÖn nay.
- §-a ra mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu, cÇn thiÕt cã
tÝnh kh¶ thi nh»m n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña
Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo.
7. ý nghÜa thùc tiÔn cña luËn v¨n
LuËn v¨n sÏ gãp phÇn hoµn thiÖn vÒ ph-¬ng diÖn
lý luËn vÒ viÖc n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû
ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo trªn c¬
së gãp phÇn x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña
d©n, do d©n vµ v× d©n.
KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn v¨n cã thÓ lµm tµi
liÖu nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y vÒ nhµ n-íc vµ ph¸p
luËt trong c¸c tr-êng ®µo t¹o c¸n bé cña §¶ng vµ Nhµ
n-íc vÒ n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p
luËt cña Quèc héi.
8. KÕt cÊu cña luËn v¨n
Ngoµi phÇn më ®Çu, danh môc tµi liÖu tham kh¶o,
luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng, 9 tiÕt.
Ch-¬ng 1
C¬ së lý luËn n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng
cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hßa
d©n chñ nh©n d©n Lµo
1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Uû ban ph¸p luËt
cña Quèc héi n-íc Céng hßa d©n chñ nh©n d©n Lµo
7
1.1.1. Sù h×nh thµnh cña Uû ban ph¸p luËt cña
Quèc héi n-íc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo
Céng hßa d©n chñ nh©n d©n Lµo lµ ®Êt n-íc cã
lÞch sö vÎ vang trªn con ®-êng ®Êu tranh chèng ngo¹i
x©m, nhiÒu thÕ hÖ sinh sèng cã lßng yªu n-íc, hy
sinh dòng c¶m ®Ó giµnh ®éc lËp tù do cho d©n téc.
D-íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng NDCM Lµo phong trµo c¸ch
m¹ng Lµo tõng b-íc lín m¹nh, tr¶i qua nhiÒu n¨m ®Êu
tranh ¸c liÖt gian khæ nh©n d©n Lµo ®· giµnh ®-îc
®éc lËp tù do, tõ ®Þa vÞ n« lÖ, nh©n d©n c¸c bé téc
Lµo ®· ®-îc lµm chñ ®Êt n-íc, lËt ®æ chÝnh quyÒn cò
vµ giµnh ®-îc chÝnh quyÒn vÒ tay m×nh. T¹i §¹i héi
®¹i biÓu nh©n d©n toµn quèc lÇn thø nhÊt khai m¹c
träng thÓ t¹i Thñ ®« Viªng Ch¨n tõ ngµy mång 1 - 2 /
12 / 1975 nh©n d©n Lµo ®· tuyªn bè víi thÕ giíi sù
ra ®êi cña n-íc CHDCND Lµo vµ kh¼ng ®Þnh ý chÝ vµ
nguyÖn väng cña nh©n d©n c¸c bé téc Lµo lµ chÊm døt
chÕ ®é cò. §¹i héi ®· nhÊt trÝ ®¬n xin tho¸i vÞ cña
Vua, ®¬n xin gi¶i thÓ Héi ®ång quèc gia chÝnh trÞ
Liªn hiÖp vµ ChÝnh phñ liªn hiÖp l©m thêi. §¹i héi
®· th«ng qua nghÞ quyÕt vÒ tªn Nhµ n-íc, quèc kú,
quèc huy, quèc ca, ng«n ng÷ vµ chÝnh thøc tæ chøc
Nhµ n-íc [33, tr.1004].
C¬ cÊu quyÒn lùc nhµ n-íc tèi cao ®Çu tiªn cña
n-íc CHDCND Lµo do §¹i héi ®¹i biÓu nh©n d©n toµn
quèc lÇn thø nhÊt bÇu ra vµ th«ng qua vµo ngµy 2
th¸ng 12 n¨m 1975. HÖ thèng chÝnh trÞ c¸ch m¹ng ®Çu
tiªn cña n-íc CHDCND Lµo ®-îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng
8
theo c¬ chÕ "§¶ng l·nh ®¹o, Nhµ n-íc qu¶n lý, nh©n
d©n lµm chñ". C¸c bé phËn cÊu thµnh trong hÖ thèng
chÝnh trÞ gåm cã: §¶ng, Nhµ n-íc, Héi ®ång nh©n d©n
tèi cao, MÆt trËn Tæ quèc Lµo vµ c¸c tæ chøc quÇn
chóng, trong cÊu tróc ®ã bé phËn chiÕm vÞ trÝ quan
träng nhÊt lµ Héi ®ång nh©n d©n (H§ND) tèi cao
C¬ cÊu Nhµ n-íc ®Çu tiªn cña n-íc CHDCND Lµo gåm
cã:
- Chñ tÞch n-íc CHDCND Lµo.
- Héi ®ång nh©n d©n tèi cao (Quèc héi).
- Héi ®ång Bé tr-ëng (ChÝnh phñ).
Chñ tÞch n-íc lµ nguyªn thñ quèc gia, lµ ng-êi
t-îng tr-ng cho sù ®oµn kÕt, thèng nhÊt c¸c bé téc
Lµo trªn c¶ n-íc, lµ ng-êi thay mÆt nh©n d©n trong
quan hÖ quèc tÕ. Chñ tÞch n-íc ®ång thêi lµ Chñ tÞch
Héi ®ång nh©n d©n tèi cao.
Dùa vµo thùc tiÔn cña ®Êt n-íc, CHDCND Lµo ®Çu
tiªn ®-îc tæ chøc theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 1 cña LuËt
tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n tèi cao ®Çu tiªn 1978 (khi
®ã ch-a cã HiÕn ph¸p) ®· quy ®Þnh:
- Quèc gia: chia thµnh tØnh - thµnh phè;
- TØnh chia thµnh huyÖn;
- HuyÖn: chia thµnh x·.
- X·: chia thµnh lµng (b¶n).
HÖ thèng tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n tèi cao ®Çu
tiªn cña n-íc CHDCND Lµo ®-îc thiÕt lËp theo 4 cÊp
nh- sau:
- Héi ®ång nh©n d©n tèi cao (Quèc héi);
9
- Héi ®ång nh©n d©n tØnh - thµnh phè;
- Héi ®ång nh©n d©n huyÖn;
- Héi ®ång nh©n d©n x·.
Héi ®ång nh©n d©n tèi cao khãa I ho¹t ®éng víi
nhiÖm kú ®Æc biÖt kÐo dµi gÇn 14 n¨m (1975 - 1889),
®-îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn c¶ n-íc
võa ph¶i hoµn thµnh c¸ch m¹ng gi¶i phãng, thèng nhÊt
®Êt n-íc, võa thùc hiÖn tõng b-íc c¶i c¸ch d©n chñ,
hoµn thiÖn bé m¸y nhµ n-íc ®Ó gãp phÇn quan träng
vµo thùc hiÖn hai nhiÖm vô chiÕn l-îc lµ x©y dùng vµ
b¶o vÖ Tæ quèc.
Sè ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n tèi cao (Quèc héi)
khãa I ®-îc bÇu gåm 45 ®¹i biÓu, trong ®ã cã 4 ®¹i
biÓu n÷, 1 Chñ tÞch, 4 Phã Chñ tÞch vµ 1 Tæng Th- ký
th-êng trùc, 13 ñy viªn th-êng vô vµ cã 3 ñy ban: ñy
ban dù ¸n hiÕn ph¸p, ñy ban dù ¸n nghÞ ®Þnh s¾c lÖnh
- LuËt bÇu cö vµ ñy ban KÕ ho¹ch vµ ng©n s¸ch; ®ång
thêi cßn cã V¨n phßng gióp viÖc Quèc héi. Víi tr¸ch
nhiÖm lµ ®¹i biÓu cña nh©n d©n, Quèc héi thùc sù trë
thµnh n¬i ph¶n ¸nh mäi t©m t-, nguyÖn väng cña nh©n
d©n. C¸c ®¹i biÓu Quèc héi ®-îc nh©n d©n bÇu ra thùc
sù trë thµnh ng-êi b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña
nh©n d©n, thay mÆt nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn lùc
chÝnh trÞ cña nh©n d©n c¸c bé téc Lµo.
Héi ®ång nh©n d©n tèi cao khãa II ®-îc bÇu ngµy
26 th¸ng 03 n¨m 1989 cã sè ®¹i biÓu lµ 79, trong ®ã
cã 5 ®¹i biÓu n÷. H§ND Tèi cao khãa II ngoµi c¸c
10
chøc danh Chñ tÞch, Phã Chñ tÞch cßn cã thªm Uû ban
th-êng vô (UBTV) vµ c¸c ban phô tr¸ch c¸c lÜnh vùc
quan träng cña ®Êt n-íc trong ®ã cã Uû ban ph¸p
luËt.
Chñ tÞch H§ND Tèi cao khãa II kh«ng kiªm chøc
Chñ tÞch n-íc nh- khãa I, chØ phô tr¸ch vô cña m×nh
®ã lµ c¬ quan lËp ph¸p tèi cao. H§ND Tèi cao khãa II
®-îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng trong giai ®o¹n ®æi míi
®Êt n-íc, thùc hiÖn vai trß träng yÕu trong viÖc thÓ
hiÖn hãa nh÷ng chñ tr-¬ng ®-êng lèi cña §¹i héi §¶ng
NDCM Lµo lÇn thø IV, H§ND Tèi cao ®· ban hµnh HiÕn
ph¸p, HiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña n-íc CHDCND Lµo vµ 22
®¹o luËt ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi theo tõng
lÜnh vùc cô thÓ.
HÖ thèng tæ chøc H§ND Tèi cao khãa II ®-îc tæ
chøc vµ ho¹t ®éng theo ba cÊp nh- sau:
- H§ND Tèi cao;
- H§ND tØnh - thµnh phè;
- H§ND huyÖn.
H§ND Tèi cao khãa I nh- trªn ®· nãi ®-îc tæ chøc
ho¹t ®éng theo 4 cÊp, bëi v× ®iÒu kiÖn ®Êt n-íc míi
gi¶i phãng bé m¸y chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng vÉn gi÷
nguyªn theo h×nh thøc nhµ n-íc khu gi¶i phãng. §Õn
H§ND Tèi cao khãa II ®· thay ®æi, nhÊt lµ bá H§ND
cÊp x·.
Quèc héi n-íc CHDCND Lµo chÝnh thøc ®· ra ®êi
vµo ngµy 20 th¸ng 12 n¨m 1992, gåm cã 85 ®¹i biÓu, 8
11
®¹i biÓu n÷, cã mét Chñ tÞch, 2 Phã Chñ tÞch, 8 ñy
viªn Th-êng vô vµ 6 ñy ban: ñy ban th- ký, ñy ban
kinh tÕ vµ kÕ ho¹ch tµi chÝnh, Uû ban ph¸p luËt, ñy
ban v¨n hãa-x· héi, ñy ban d©n téc vµ ñy ban ®èi
ngo¹i, ®ång thêi cßn cã V¨n phßng gióp viÖc Quèc
héi.
Quèc héi ®· cã nh÷ng thay ®æi nhÊt ®Þnh vÒ tæ
chøc vµ ho¹t ®éng trªn c¬ së HiÕn ph¸p n¨m 1991, dùa
trªn thùc tiÔn cña ®Êt n-íc vµ phï hîp víi tinh thÇn
®æi míi, Quèc héi ®· thèng nhÊt quyÕt ®Þnh H§ND Tèi
cao 3 cÊp chuyÓn thµnh Quèc héi mét cÊp. Nh»m thùc
hiÖn vÞ trÝ, vai trß, vµ nhiÖm vô cña m×nh, §iÒu 39
HiÕn ph¸p 1991 x¸c ®Þnh râ: Quèc héi lµ c¬ quan
quyÒn lùc nhµ n-íc cao nhÊt, lµ c¬ quan cã quyÒn lËp
hiÕn, lËp ph¸p, cã quyÒn gi¸m s¸t tèi cao vµ quyÕt
®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc [34,
tr.8].
Ngµy 21 th¸ng 12 n¨m 1997, Quèc héi khãa IV ®-îc
bÇu ra gåm cã 99 ®¹i biÓu, 21 ®¹i biÓu n÷, cã 1 Chñ
tÞch, 3 Phã Chñ tÞch (1 n÷) 7 ñy viªn th-êng vô cã 6
ñy ban nh- Quèc héi khãa III, nh-ng bá ñy ban th- ký
vµ thµnh lËp thªm ñy ban quèc phßng, an ninh [32,
tr.5].
Quèc héi khãa V ®-îc bÇu vµo ngµy 24 th¸ng 4 n¨m
2002 gåm cã 109 ®¹i biÓu, 25 ®¹i biÓu n÷, 1 Chñ
tÞch, cã 1 Phã Chñ tÞch, 7 ñy viªn Th-êng vô vµ cã 6
ñy ban: Uû ban ph¸p luËt, ñy ban kinh tÕ - kÕ ho¹ch
12
vµ tµi chÝnh, ñy ban v¨n hãa x· héi, ñy ban d©n téc,
ñy ban ®èi ngo¹i vµ ñy ban quèc phßng, an ninh. Quèc
héi tiÕp tôc thùc hiÖn vÞ trÝ vai trß cña m×nh trªn
c¬ së HiÕn ph¸p (1991), HiÕn ph¸p söa ®æi n¨m 2003,
LuËt vÒ Quèc héi n¨m 1993, LuËt vÒ Quèc héi söa ®æi
n¨m 2003 vµ LuËt bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi n¨m 1997,
ph¸t huy nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®-îc cña Quèc héi c¸c
khãa tr-íc. Quèc héi khãa V ®· cã nh÷ng ®æi míi ®¸ng
kÓ, tiÕn hµnh t-¬ng ®èi ®ång bé, khÈn tr-¬ng vµ cã
hiÖu qu¶ trªn quy m« réng lín trong nhiÖm vô vµ quyÒn
h¹n cña m×nh.
1.1.2. Sù ph¸t triÓn cña Uû ban ph¸p luËt cña
Quèc héi n-íc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo
1.1.2.1. Giai ®o¹n tõ n¨m 1975 ®Õn n¨m 1992
Trong lÞch sö Quèc héi n-íc CHDCND Lµo, Uû ban
ph¸p luËt lu«n lu«n lµ bé phËn cÊu thµnh c¬ cÊu tæ
chøc cña Quèc héi, còng nh- NghÞ viÖn c¸c n-íc, Quèc
héi kh«ng thÓ ho¹t ®éng ®-îc nÕu kh«ng cã ñy ban
chuÈn bÞ néi dung c¸c b¸o c¸o, tham m-u nh÷ng vÊn ®Ò
thuéc néi dung cña c¸c dù ¸n luËt, nh÷ng vÊn ®Ò quan
träng do c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn tr×nh ra Quèc héi
xem xÐt, th«ng qua. Víi nh÷ng nhiÖm vô chuyªn m«n
kh¸c nhau, mçi ñy ban cña Quèc héi ®Òu cã chøc n¨ng,
nhiÖm vô quyÒn h¹n cña m×nh ®Ó t¹o nªn hiÖu qu¶ ho¹t
®éng cña Quèc héi.
Quèc héi cña bÊt kú n-íc nµo còng cã chøc n¨ng
lµm luËt chøc n¨ng quyÕt ®Þnh ng©n s¸ch, chøc n¨ng
13
gi¸m s¸t viÖc thùc thi ph¸p luËt vµ mét sè chøc n¨ng
kh¸c.
Qua nghiªn cøu hÖ thèng NghÞ viÖn c¸c n-íc trªn
thÕ giíi cho thÊy, viÖc thµnh lËp c¸c ñy ban trong
NghÞ viÖn c¸c n-íc th-êng dùa trªn c¸c bé t-¬ng
®-¬ng cña ChÝnh phñ nh-ng hÇu hÕt NghÞ viÖn nµo còng
cã nh÷ng ñy ban chñ chèt nh- ñy ban vÒ ph¸p luËt,
kinh tÕ, ng©n s¸ch. ë ViÖt Nam, Uû ban ph¸p luËt lµ
mét trong 7 ñy ban vµ Héi ®ång d©n téc cña Quèc héi,
Uû ban ph¸p luËt cã vÞ trÝ quan träng gãp phÇn vµo
viÖc gióp Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi hoµn
thµnh chøc n¨ng, nhiÖm vô trong c«ng t¸c lËp ph¸p,
gi¸m s¸t vµ quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt
n-íc.
ë Quèc héi Trung Quèc cã 8 ñy ban chuyªn m«n.
Trong ®ã ñy ban luËt ph¸p cã vÞ trÝ quan träng. NghÞ
viÖn Céng hßa Ph¸p cã Uû ban ph¸p luËt phô tr¸ch vÒ
c¸c lÜnh vùc luËt d©n sù, luËt h×nh sù, luËt xÝ
nghiÖp, ®oµn thÓ, chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng ë c¶ Th-îng
viÖn vµ H¹ viÖn. NghÞ viÖn Liªn bang Australia cã
c¸c ñy ban Th-îng viÖn nghiªn cøu chi tiÕt c¸c dù ¸n
luËt vµ kiÓm tra tÝnh x¸c thùc cña c¸c b¶n thÈm tra
dù ¸n luËt.
NghÞ viÖn Canada cã ñy ban liªn hîp Th-êng trùc,
chuyªn xem xÐt c¸c nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, cã c¸c
ñy ban lËp ph¸p ®Ó xem xÐt mét dù ¸n luËt cô thÓ vµ
chÊm døt ho¹t ®éng khi dù ¸n luËt ®ã ®-îc göi l¹i
14
cho H¹ viÖn, NghÞ viÖn PhÇn Lan cã ñy ban HiÕn ph¸p
vµ ñy ban lËp ph¸p. NghÞ viÖn Indonexia cã ñy ban
ph¸p chÕ vµ V¨n phßng luËt s-…
ë CHDCND Lµo H§ND tèi cao (Quèc héi) khãa I ®·
cã 2 ñy ban: ñy ban dù ¸n HiÕn ph¸p vµ ñy ban dù ¸n
s¾c lÖnh vµ LuËt bÇu cö, ch-a gäi lµ Uû ban ph¸p
luËt, c¶ 2 ñy ban cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô tham m-u
cho viÖc lËp hiÕn ph¸p, thÈm tra c¸c s¾c lÖnh liªn
quan ®Õn nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña H§ND tèi cao vµ
phæ biÕn chÝnh s¸ch cña §¶ng. Khi ®ã chøc n¨ng vµ
nhiÖm vô cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ch-a ph©n c«ng râ rµng
bëi v× sau khi ®Êt n-íc ®-îc gi¶i phãng, t×nh h×nh
trªn ®Êt n-íc ch-a æn ®Þnh, nÒn kinh tÕ cña Nhµ n-íc
bÞ ph¸ hñy, c¬ së vËt chÊt thiÕu thèn, nh©n d©n bÞ
nghÌo ®ãi vµ vÉn cßn tµn qu©n cña chÝnh quyÒn cò
ho¹t ®éng chèng l¹i chÕ ®é míi. Mét sè n¬i cßn cã
t×nh tr¹ng nh©n d©n kh«ng hiÓu biÕt chñ tr-¬ng,
®-êng lèi cña chÕ ®é míi, Nhµ n-íc còng ch-a kÞp ban
hµnh c¸c ®¹o luËt, Nhµ n-íc ®· t¹m thêi qu¶n lý kinh
tÕ - x· héi b»ng c¸c chØ thÞ, th«ng t-, s¾c lÖnh vµ
®-êng lèi cña §¶ng. NhiÖm vô hµng ®Çu cña §¶ng vµ
chÝnh quyÒn c¸c cÊp tõ Trung -¬ng ®Õn ®Þa ph-¬ng lµ
chó träng hai nhiÖm vô c¬ b¶n:
- Tæ chøc vµ ®éng viªn réng r·i, ph¸t huy d©n
chñ n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc cña nh©n d©n vÒ
chÝnh trÞ, vÒ tinh thÇn yªu n-íc, yªu giai cÊp, yªu
15
chÕ ®é míi, cïng nhau x©y dùng vµ b¶o vÖ chÕ ®é Céng
hßa d©n chñ nh©n d©n non trÎ míi ®-îc thµnh lËp.
- §Êu tranh chèng vµ trÊn ¸p nh÷ng kÎ cã ©m m-u
ph¶n c¸ch m¹ng, nh÷ng ng-êi cã téi ¸c to lín ®èi víi
nh©n d©n, xãa bá tËn gèc nh÷ng tµn d- tÖ n¹n cña x·
héi cò.
§øng tr-íc t×nh h×nh ®Êt n-íc cßn cã nhiÒu khã
kh¨n nh- vËy H§ND tèi cao khãa I ®· tËp trung vµo
viÖc kh«i phôc ®Êt n-íc sau chiÕn tranh ®· lµm cho
viÖc lËp HiÕn ph¸p bÞ t¹m dõng, ñy ban dù ¸n HiÕn
ph¸p kh«ng ®-îc ho¹t ®éng theo nhiÖm vô ®-îc ®Ò ra.
§Õn cuèi nhiÖm kú cña H§ND tèi cao khãa I, t×nh
h×nh kinh tÕ - chÝnh trÞ vµ x· héi ®· æn ®Þnh, còng
lµ lóc §¹i héi toµn quèc lÇn thø IV cña §¶ng NDCM
Lµo ®-îc më ra (1986). §¹i héi lÇn nµy ®· ban hµnh
chÝnh s¸ch ®æi míi ®Êt n-íc toµn diÖn, trong ®ã viÖc
qu¶n lý nhµ n-íc b»ng ph¸p luËt ®· ®-îc ®Ò cao.
Trong V¨n kiÖn cña §¹i héi ®· kh¼ng ®Þnh: “Muèn qu¶n
lý nhµ n-íc ®-îc lµ kh«ng cã c¸ch nµo kh¸c ph¶i x©y
dùng vµ c¶i c¸ch hÖ thèng chÝnh s¸ch vÒ mäi mÆt cña
®êi sèng x· héi, hÖ thèng chÝnh s¸ch ®ã ph¶n ¸nh chÝnh
x¸c, kh¸ch quan vµ ph¶n ¸nh ®-îc lîi Ých chung cña
nh©n d©n” [25, tr.79].
Song song víi x©y dùng vµ c¶i c¸ch hÖ thèng
chÝnh s¸ch, V¨n kiÖn §¹i héi còng x¸c ®Þnh ph¶i thÓ
chÕ hãa chÝnh s¸ch ®ã thµnh ph¸p luËt. V× nÕu kh«ng
cã ph¸p luËt th× kh«ng thÓ qu¶n lý x· héi ®-îc.
16
Sù ph¸t triÓn cña x· héi ®ang ®ßi hái Nhµ n-íc
Lµo ph¶i x©y dùng vµ kh«ng ngõng c¶i c¸ch c¸c bé m¸y
qu¶n lý ®Ó ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng viÖc x©y dùng hÖ
thèng ph¸p luËt. C«ng viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t
triÓn kinh tÕ - x· héi, ®µo t¹o vµ s¾p xÕp bé m¸y
c¸n bé c«ng chøc, qu¶n lý vµ t¹o ®iÒu kiÖn qu¶n lý
mäi ho¹t ®éng cña x· héi ®i theo chñ tr-¬ng, ®-êng
lèi cña §¶ng.
D-íi sù l·nh ®¹o s¸ng suÊt cña §¶ng, cïng víi
chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn
thø IV vµ t×nh h×nh æn ®Þnh cña ®Êt n-íc trong giai
®o¹n míi ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ho¹t ®éng
trë l¹i cña ñy ban dù ¸n HiÕn ph¸p ñy ban ®· b¾t ®Çu
viÖc chuÈn bÞ cho so¹n th¶o b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn
cña n-íc CHDCND Lµo.
H§ND tèi cao khãa II ®· ®-îc thµnh lËp Uû ban
ph¸p luËt trªn c¬ së kÕt hîp 2 ñy ban lµ ñy ban dù
¸n HiÕn ph¸p vµ ñy ban dù ¸n s¾c lÖnh vµ luËt bÇu
cö. Uû ban ph¸p luËt cña H§ND tèi cao khãa II cã
nhiÖm vô quan träng lµ tham m-u cho Uû ban th-êng vô
H§ND tèi cao trong viÖc so¹n th¶o b¶n HiÕn ph¸p ®Çu
tiªn vµ mét sè dù ¸n luËt. Uû ban ph¸p luËt ®· gãp
phÇn quan träng trong viÖc so¹n th¶o b¶n HiÕn ph¸p
®Çu tiªn. B¶n HiÕn ph¸p nµy ®· ®-îc quÇn chóng nh©n
d©n gãp ý kiÕn réng r·i vµ còng lµ lÇn ®Çu tiªn cã
sù ®ång ý cña nh©n d©n tham gia so¹n th¶o b¶n HiÕn
ph¸p. B¶n HiÕn ph¸p ®· tæng kÕt nh÷ng th¾ng lîi vÜ
17
®¹i trong sù nghiÖp ®Êu tranh gi¶i phãng vµ x©y dùng
®Êt n-íc Lµo. Quy ®Þnh chÕ ®é chÝnh trÞ, chÕ ®é kinh
tÕ vµ chÕ ®é x· héi, quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña
c«ng d©n vµ hÖ thèng bé m¸y nhµ n-íc, ®ång thêi quy
®Þnh quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n. B¶n HiÕn ph¸p ®-îc
®¹i biÓu H§ND tèi cao khãa II th¶o luËn nhiÒu lÇn vµ
®Õn cuèi nhiÖm kú ®· ®-îc th«ng qua vµo ngµy
14/8/1991 t¹i kú häp thø 6, vµ ®-îc c«ng bè chÝnh
thøc ban hµnh vµo ngµy 15/8/1991. §ã lµ c¬ së ph¸p
lý v÷ng ch¾c ®Ó x©y dùng bé m¸y nhµ n-íc vµ lµ mét
v¨n b¶n luËt c¬ b¶n ®Çu tiªn, thÓ hiÖn ®-êng lèi ®æi
míi cña §¶ng NDCM Lµo, t¹o c¬ së ph¸p lý cho viÖc
x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt cho c¸c nhiÖm kú Quèc
héi tiÕp theo, b¶o ®¶m cho c¸c c¬ quan lËp ph¸p,
hµnh ph¸p vµ t- ph¸p ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong
t×nh h×nh míi.
1.1.2.2. Giai ®o¹n tõ n¨m 1992 ®Õn nay
Ph¶i mÊt gÇn 16 n¨m sau khi gi¶i phãng ®Êt n-íc,
Nhµ n-íc CHDCND Lµo míi x©y dùng ®-îc b¶n HiÕn ph¸p v×
nhiÒu lý do trong vµ ngoµi n-íc, tõ sù sôp ®æ cña Liªn
X« vµ c¸c n-íc XHCN ë §«ng ¢u, sau ®ã lµ sù ra ®i cña
«ng Chñ tÞch Cay Xán Ph«m Vi H¶n (21/11/1992) - vÞ
l·nh tô trong c«ng cuéc c¸ch m¹ng gi¶i phãng ®Êt n-íc.
¤ng lµ ng-êi khëi x-íng c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n-íc.
Tr-íc t×nh h×nh trong n-íc vµ quèc tÕ cã sù biÕn ®æi
m¹nh mÏ víi nhiÒu thuËn lîi còng nh- khã kh¨n thö
th¸ch. Trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc
18
trong giai ®o¹n ®æi míi nh- vËy CHDCND Lµo cÇn ph¶i
kiªn tr× môc tiªu ®éc lËp d©n téc, chñ quyÒn ®Êt n-íc
trªn nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c - Lªnin, x¸c ®Þnh ph¸t
triÓn kinh tÕ - x· héi lµ nhiÖm vô träng t©m, x©y dùng
§¶ng lµ nhiÖm vô then chèt, c¶i c¸ch vµ hoµn thiÖn Nhµ
n-íc, ph¸t huy d©n chñ, gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy b¶n chÊt
giai cÊp c«ng nh©n, tõng b-íc x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p
quyÒn XHCN cña d©n, do d©n, vµ v× d©n, d-íi sù l·nh
®¹o cña §¶ng NDCM Lµo.
Giai ®o¹n nµy ®-îc coi lµ giai ®o¹n ®æi míi m¹nh
mÏ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quèc héi, víi viÖc
quy ®Þnh râ h¬n chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Quèc héi vµ
c¸c ñy ban cña Quèc héi, thµnh lËp thªm c¸c ñy ban
chuyªn m«n ®Æc tr¸ch nh÷ng lÜnh vùc réng lín cña ®êi
sèng x· héi, c¬ cÊu, chÊt l-îng cña ®¹i biÓu Quèc
héi ®-îc chó träng n©ng cao. §©y còng lµ giai ®o¹n
mµ nh÷ng thµnh qu¶ cña c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn
®-îc ph¸t huy, nh÷ng chñ tr-¬ng chÝnh s¸ch lín cña
§¶ng vµ Nhµ n-íc ®-îc tËp trung thùc hiÖn nh»m tiÕp
tôc ®Èy m¹nh sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n hãa,
x· héi vµ còng ®Æt ra yªu cÇu bøc xóc trong ®æi míi
tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh trÞ, bé m¸y
Nhµ n-íc, c¶i c¸ch hµnh chÝnh, c¶i c¸ch t- ph¸p vµ
®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quèc héi ngang tÇm
®ßi hái vµ yªu cÇu nhiÖm vô c¸ch m¹ng trong giai
®o¹n míi.
19
Sè l-îng thµnh viªn cña Uû ban ph¸p luËt ®-îc
t¨ng c-êng nhiÒu h¬n. C¸c ®¹i biÓu lµ thµnh viªn ñy
ban ®Òu ®-îc lùa chän trªn c¬ së b¶o ®¶m hoµn thµnh
chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ñy ban, cã tÝnh ®Õn yÕu tè
®¹i diÖn cho c¸c vïng, miÒn, ngµnh vµ lÜnh vùc c«ng
t¸c nh»m b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña ñy ban võa cã
tÝnh chuyªn m«n cao võa b¶o ®¶m tÝnh ®¹i diÖn hîp lý
vµ cã ®iÒu kiÖn thêi gian ho¹t ®éng.
Th-êng trùc Uû ban ph¸p luËt ho¹t ®éng chuyªn
tr¸ch, toµn bé thêi gian vµ c«ng søc phôc vô cho
ho¹t ®éng cña ñy ban vµ Quèc héi, c¸c ®¹i biÓu ®-îc
lùa chän lµ nh÷ng ng-êi cã tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm
x©y dùng ph¸p luËt, trong ho¹t ®éng t- ph¸p vµ mét
sè lÜnh vùc chuyªn m«n kh¸c, cã tr¸ch nhiÖm cao
trong c«ng viÖc vµ tæ chøc hîp lý, khoa häc c¸c ho¹t
®éng cña ñy ban trªn c¬ së chøc n¨ng, nhiÖm vô ®-îc
giao.
Uû ban ph¸p luËt cã bé m¸y gióp viÖc lµ Côc ph¸p
luËt, bao gåm c¸c c¸n bé, chuyªn viªn lµ nh÷ng ng-êi
tèt nghiÖp ®¹i häc luËt ë trong n-íc vµ n-íc ngoµi.
C¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc nh- v¨n phßng, trang thiÕt bÞ
vµ c¬ së vËt chÊt cÇn thiÕt phôc vô cho ho¹t ®éng
cña ñy ban ngµy cµng ®-îc t¨ng c-êng c¶ vÒ sè l-îng
vµ chÊt l-îng, b¶o ®¶m ®Ó ñy ban thùc hiÖn ®Çy ®ñ
chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña m×nh.
1.2. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña Uû ban ph¸p luËt cña quèc héi
n-íc Céng hßa d©n chñ nh©n d©n Lµo
20
Quèc héi n-íc Céng hßa D©n chñ nh©n d©n Lµo lµ
c¬ quan ®¹i diÖn quyÒn lùc vµ lîi Ých cña nh©n d©n
c¸c bé téc, võa lµ c¬ quan quyÒn lùc nhµ n-íc võa lµ
c¬ quan lËp HiÕn, cã quyÒn quyÕt ®Þnh vÊn ®Ò quan
träng cña ®Êt n-íc, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¬ quan
hµnh ph¸p vµ t- ph¸p.
Quèc héi cã c¸c ñy ban gióp viÖc vÒ nhiÒu lÜnh
vùc kh¸c nhau, c¸c ñy ban cña Quèc héi lµ c¬ quan
tham m-u cña Quèc héi vµ UBTVQH, cã nhiÖm vô thÈm
tra c¸c dù ¸n ph¸p luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, gióp Quèc
héi vµ UBTVQH thùc hiÖn nhiÖm vô gi¸m s¸t ho¹t ®éng
cña c¬ quan Nhµ n-íc. Mçi ñy ban cña Quèc héi ®Òu cã
chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh ®Ó t¹o nªn
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Quèc héi. Trong ®ã Uû ban
ph¸p luËt lµ c¬ quan tham m-u cña Quèc héi vµ UBTVQH
trong lÜnh vùc lËp hiÕn, lËp ph¸p. Uû ban ph¸p luËt
®-îc giao quyÒn thÈm tra, xem xÐt vÒ tÝnh hîp hiÕn,
hîp ph¸p, tÝnh thèng nhÊt cña dù ¸n luËt tr-íc tr×nh
Quèc héi xem xÐt, th«ng qua, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña
Tßa ¸n nh©n d©n vµ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, kiÕn nghÞ
c¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn lÜnh vùc ph¸p luËt.
Trong lÞch sö cña Quèc héi, Uû ban ph¸p luËt cña
Quèc héi c¸c khãa ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc
gióp Quèc héi vµ UBTVQH hoµn thµnh chøc n¨ng, nhiÖm
vô trong c«ng t¸c lËp ph¸p, gi¸m s¸t vµ quyÕt ®Þnh
vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn
lîi cho sù nghiÖp x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN
21
cña d©n, do d©n vµ v× d©n do §¶ng NDCM Lµo ®· ®Æt
ra.
1.2.1. Chøc n¨ng vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng thÈm
tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi
Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo lµ
c¬ quan tham m-u, gióp viÖc vµ gi¸m s¸t cña Quèc
héi, UBTVQH trong lÜnh vùc lËp hiÕn, lËp ph¸p thùc
hiÖn nhiÖm vô theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, luËt vÒ
Quèc héi vµ c¸c v¨n b¶n kh¸c.
Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo cã
ba chøc n¨ng chÝnh lµ thÈm tra, gi¸m s¸t, kiÕn nghÞ
vÒ lÜnh vùc ®-îc giao. Ba chøc n¨ng nµy kh«ng thÓ
t¸ch rêi nhau mµ lu«n lu«n g¾n kÕt, hç trî cho nhau.
§Ó thùc hiÖn chøc n¨ng thÈm tra Uû ban ph¸p luËt cña
Quèc héi ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m s¸t, kh¶o s¸t
vµ qua c«ng t¸c gi¸m s¸t ®Ó cã thÓ cã nh÷ng kiÕn
nghÞ lµ c¨n cø x¸c ®¸ng phôc vô cho chøc n¨ng thÈm
tra. Qua c«ng t¸c thÈm tra, gi¸m s¸t míi ®Ò xuÊt,
kiÕn nghÞ víi Quèc héi vµ UBTVQH c¸c gi¶i ph¸p ®Ó
thùc thi ph¸p luËt hoÆc söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n
ph¸p luËt hiÖn hµnh cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc
tiÔn.
- Chøc n¨ng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña
Quèc héi n-íc CHDCND Lµo. ThÈm tra lµ ho¹t ®éng
thuéc chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c ñy ban cña Quèc
héi do Quèc héi giao nhiÖm vô thÈm tra c¸c dù ¸n
luËt, ph¸p lÖnh vµ c¸c dù ¸n v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c
22
tr-íc khi tr×nh Quèc héi, UBTVQH xem xÐt th«ng qua.
§©y lµ mét kh©u quan träng trong quy tr×nh x©y dùng
luËt, ph¸p lÖnh cña Quèc héi. Trong c¸c nhiÖm vô,
quyÒn h¹n ®-îc giao th× nhiÖm vô thÈm tra c¸c dù ¸n
luËt, ph¸p lÖnh vµ c¸c dù ¸n, b¸o c¸o kh¸c ®-îc coi
lµ nhiÖm vô quan träng nhÊt, nã lµ c¬ së, c¨n cø ®Ó
®-a c¸c kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c dù ¸n
luËt, ph¸p lÖnh hoÆc dù th¶o nghÞ quyÕt ®Ó tr×nh
Quèc héi, UBTVQH xem xÐt, söa ®æi hÖ thèng ph¸p luËt
hiÖn hµnh nh»m ®-a ph¸p luËt thùc sù ®i vµo cuéc
sèng, cã gi¸ trÞ ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi. Tuy
nhiªn, kh«ng nªn hiÓu ®¬n thuÇn nhiÖm vô thÈm tra
c¸c dù ¸n chØ phôc vô cho viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng
cña Quèc héi lµ ho¹t ®éng lËp ph¸p mµ cßn phôc vô
cho c¶ ba chøc n¨ng cña Quèc héi.
- Quan niÖm vÒ chøc n¨ng thÈm tra cña Uû ban
ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo. ThÈm tra lµ
®iÒu tra, t×m hiÓu ®Ó xem xÐt l¹i ®iÒu ®· kÕt luËn
hoÆc vÊn ®Ò ®· nªu cã ®óng, cã chÝnh x¸c kh«ng. Ho¹t
®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc
CHDCND Lµo lµ ho¹t ®éng mang tÝnh ph¸p lý, ®-îc tiÕn
hµnh th«ng qua c¸c h×nh thøc häp toµn thÓ hoÆc phiªn
häp th-êng trùc cña ñy ban theo quy ®Þnh cña HiÕn
ph¸p vµ ph¸p luËt. Ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban
ph¸p luËt nh»m kiÓm tra, xem xÐt, ®¸nh gi¸, thÈm
®Þnh chÊt l-îng vµ néi dung cña dù ¸n luËt, dù ¸n
ph¸p lÖnh vµ c¸c v¨n b¶n kh¸c cña c¸c c¬ quan ®-îc
23
giao so¹n th¶o hoÆc cã tr¸ch nhiÖm chuÈn bÞ c¸c dù
¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh vµ c¸c v¨n b¶n tr-íc khi
tr×nh Quèc héi, UBTVQH xem xÐt vµ th«ng qua. Khi
tiÕn hµnh ho¹t ®éng thÈm tra, Uû ban ph¸p luËt cã
quyÒn yªu cÇu c¬ quan, tæ chøc b¸o c¸o, tr×nh bµy vÒ
nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn dù ¸n ®-îc thÈm tra,
cã quyÒn b¸c bá hoÆc kiÕn nghÞ söa ®æi, bæ sung hoÆc
cã quyÒn ®Ò nghÞ ho·n l¹i ®Ó tr×nh Quèc héi, Uû ban
th-êng vô Quèc héi vµo mét phiªn häp kh¸c. §Ó phôc vô
thÈm tra, Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi cã quyÒn tiÕn
hµnh mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh- kh¶o s¸t, ®iÒu
tra, xem xÐt trùc tiÕp chÊt vÊn, yªu cÇu b¸o c¸o vÒ
nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn c¸c dù ¸n luËt, ph¸p
lÖnh.
- LÜnh vùc thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc
héi n-íc CHDCND Lµo.
Theo LuËt vÒ Quèc héi n¨m 2003 (§iÒu 33) ®· x¸c
®Þnh nhiÖm vô thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt vÒ lÜnh
vùc nh- sau:
+Tæ chøc bé m¸y nhµ n-íc, h×nh sù, nh©n sù, hµnh
chÝnh vµ c¸c dù ¸n kh¸c do Quèc héi, Uû ban th-êng
vô Quèc héi giao.
+Dù kiÕn cña ChÝnh phñ vÒ ch-¬ng tr×nh x©y dùng
luËt, ph¸p lÖnh, ®Ò nghÞ cña c¬ quan kh¸c, cña tæ
chøc, cña ®¹i biÓu Quèc héi vÒ x©y dùng luËt, ph¸p
lÖnh, kiÕn nghÞ cña ®¹i biÓu Quèc héi vÒ luËt, ph¸p
lÖnh.
24
+C¸c b¸o c¸o cña ChÝnh phñ vÒ viÖc gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i, tæ c¸o cña c«ng d©n, vÒ c«ng t¸c phßng
ngõa vµ chèng vi ph¹m ph¸p luËt vµ téi ph¹m, c«ng
t¸c thi hµnh ¸n, c¸c b¸o c¸o c«ng t¸c cña Ch¸nh ¸n
Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, cña ViÖn tr-ëng ViÖn kiÓm
s¸t nh©n d©n tèi cao.
ThÈm quyÒn trong nhiÖm vô thÈm tra cña Uû ban
ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo c¨n cø vµo
chÊt l-îng dù ¸n ®-îc so¹n th¶o, th«ng qua quy tr×nh
thÈm tra, ñy ban cã quyÒn ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh sau
®©y:
+ T¸n thµnh víi toµn bé néi dung vµ h×nh thøc
cña dù ¸n. ViÖc t¸n thµnh nµy ®-îc thÓ hiÖn qua b¸o
c¸o thÈm tra hoÆc cña ñy ban tr×nh ra Quèc héi hoÆc
UBTVQH. Ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cã
®¹t chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶ hay kh«ng cßn tïy thuéc
vµo viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thÈm tra (giai ®o¹n cuèi
cïng cña quy tr×nh thÈm tra). Hay nãi c¸ch kh¸c, b¸o
c¸o thÈm tra lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng thÈm
tra. Toµn bé néi dung cña cuéc häp thÈm tra ®-îc
ph¶n ¸nh qua b¸o c¸o thÈm tra;
+ Kh«ng t¸n thµnh víi toµn bé dù ¸n. HËu qu¶ cña
quyÕt ®Þnh nµy lµ ngay sau khi cuéc häp thÈm tra, dù
¸n cã thÓ ®-îc tr×nh UBTVQH xem xÐt cho ý kiÕn ñy
ban vÉn tr×nh b¸o cao thÈm tra vµ nªu râ vÒ c¸c néi
dung kh«ng t¸n thµnh ®Ó UBTVQH xem xÐt, quyÕt ®Þnh.
Khi dù ¸n bÞ Uû ban th-êng vô Quèc héi cho ý kiÕn
ch-a tr×nh ra Quèc héi th× c¬ quan tr×nh dù ¸n ph¶i
25
chuÈn bÞ l¹i, xem xÐt l¹i quy tr×nh ph©n tÝch chÝnh
s¸ch, so¹n th¶o l¹i dù ¸n vµ tiÕp tôc xin ý kiÕn cña
c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn; hoÆc cã quyÒn rót khái
ch-¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh.
+ T¸n thµnh c¬ b¶n vÒ c¸c néi dung cña dù ¸n
nh-ng ®Ò nghÞ xem xÐt c¸c ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m thùc
hiÖn hoÆc söa ®æi vÒ kü thuËt c©u ch÷ cho phï hîp vµ
dù ¸n ®-îc tiÕp tôc chØnh lý, hoµn thiÖn ®Ó tr×nh
xem xÐt th«ng qua.
+ T¸n thµnh mét sè néi dung vµ yªu cÇu c¬ quan
so¹n th¶o nghiªn cøu söa ®æi mét sè néi dung, bao
gåm c¶ kü thuËt lËp ph¸p hoÆc nh÷ng vÊn ®Ò vÒ thñ
tôc. §©y lµ vÊn ®Ò th-êng gÆp nhÊt mµ rÊt Ýt khi cã
dù ¸n tr×nh ®Õn c¸c c¬ quan cña Quèc héi thÈm tra
l¹i ®-îc sù ñng hé nhÊt trÝ hoµn toµn vÒ néi dung
còng nh- h×nh thøc cña v¨n b¶n. Bëi v×, vÒ phÝa c¬
quan so¹n th¶o bao giê còng muèn cã nh÷ng quy ®Þnh
thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña m×nh hoÆc v× lîi Ých côc
bé nªn cã nh÷ng quy ®Þnh kh«ng phï hîp víi hÖ thèng
ph¸p luËt hiÖn hµnh. Do ®ã, sau khi tiÕn hµnh thÈm
tra bao giê còng cã b-íc phèi hîp gi÷a c¬ quan so¹n
th¶o, c¬ quan thÈm tra, c¬ quan tham gia thÈm tra,
dù ¸n ®-îc tr×nh UBTVQH cho ý kiÕn th× c¬ quan so¹n
th¶o, c¬ quan thÈm tra vµ Uû ban ph¸p luËt (trong
tr-êng hîp Uû ban ph¸p luËt lµ c¬ quan tham gia thÈm
tra) ph¶i tæ chøc häp ®Ó tiÕp thu ý kiÕn cña c¸c
thµnh viªn UBTVQH ®Ó chØnh lý dù ¸n.
26
- B¸o c¸o thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc
héi n-íc CHDCND Lµo.
B¸o c¸o thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh lµ mét
v¨n b¶n do c¸c c¬ quan thÈm tra vÒ dù ¸n ®-îc thÈm
tra d-íi h×nh thøc quy ®Þnh, cã tÝnh chÊt b¾t buéc
nh»m b¶o ®¶m cho quy tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh
®-îc tiÕn hµnh chÆt chÏ, khoa häc vµ cã hiÖu qu¶.
VÒ môc ®Ých víi viÖc thÓ hiÖn quan ®iÓm cña c¬
quan thÈm tra lµ c¬ quan ®-îc Quèc héi giao phô
tr¸ch nh÷ng lÜnh vùc chuyªn m«n th× b¸o c¸o thÈm tra
chÝnh lµ v¨n b¶n ®¸nh gi¸ chÊt l-îng cña dù ¸n luËt,
ph¸p lÖnh c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc vµ mét sè
tr-êng hîp nªu ra nh÷ng vÊn ®Ò (vÒ lý luËn, vÒ ph¸p
luËt, vÒ thùc tiÔn) cïng nh÷ng gi¶i ph¸p nhÊt ®Þnh
®Ó Quèc héi, UBTVQH cã c¬ së xem xÐt, th¶o luËn vµ
th«ng qua dù ¸n. B¸o c¸o thÈm tra cßn cã sù kiÓm tra
tr-íc nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng vi ph¹m, khiÕm khuyÕt h¹n
chÕ víi dù b¸o, phßng ngõa nh÷ng ®iÓm sai tr¸i cã
thÓ cã trong dù th¶o.
Ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc
héi cã nh÷ng tÝnh chÊt t-¬ng tù nh- ho¹t ®éng thÈm
®Þnh cña Bé T- ph¸p. Tuy nhiªn hai ho¹t ®éng nµy cã
sù kh¸c nhau vµ cã thÓ ph©n biÖt qua ®Æc tr-ng vÒ
chñ thÓ, ®èi t-îng, néi dung vÞ trÝ vµ vai trß cña
mçi ho¹t ®éng quy tr×nh x©y dùng ph¸p luËt. Ho¹t
®éng thÈm ®Þnh vµ thÈm tra mÆc dï cã nh÷ng ®iÓm kh¸c
nhau nh-ng chóng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau:
27
ho¹t ®éng thÈm ®Þnh lµ tiÒn ®Ò cã t¸c dông hç trî
cho ho¹t ®éng thÈm tra. NÕu ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù
¸n luËt, ph¸p lÖnh cã chÊt l-îng tr-íc khi tr×nh ñy
ban thÈm tra th× sÏ gi¶m bít thêi gian vµ c«ng søc
cho c¬ quan thÈm tra, gãp phÇn n©ng cao chÊt l-îng
cña dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh – cã thÓ hiÓu thÈm tra cña
ñy ban thùc hiÖn mét lo¹t c¸c thao t¸c nh- xem xÐt,
thÈm tra, kh¶o s¸t, ®iÒu tra, nghiªn cøu, hái, chÊt
vÊn, thÈm vÊn vµ phèi hîp ho¹t ®éng víi c¸c c¬ quan
h÷u quan ®-a ra c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh hoÆc c¸c
dù ¸n kh¸c trªn c¬ së ®-êng lèi, chñ tr-¬ng, chÝnh
s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc phï hîp víi HiÕn ph¸p,
luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi, c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ
– x· héi cña ®Êt n-íc, b¶o ®¶m khi dù ¸n ®-îc th«ng
qua cã chÊt l-îng, b¶o ®¶m ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x·
héi mµ dù luËt ph¸p lÖnh h-íng tíi, thóc ®Èy c¸c
quan hÖ kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho c«ng cuéc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p
luËt x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do
d©n vµ v× d©n.
- Néi dung c¬ b¶n cña b¸o c¸o thÈm tra:
C¬ quan thÈm tra tiÕn hµnh thÈm tra vÒ tÊt c¶
c¸c mÆt cña dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù ¸n nghÞ
quyÕt, ph¶i tËp trung vµo nh÷ng néi dung sau ®©y:
+ Sù cÇn thiÕt ban hµnh luËt, ph¸p lÖnh, nghÞ
quyÕt, ®èi t-îng ph¹m vi ®iÒu chØnh;
28
+ Sù phï hîp cña néi dung dù ¸n víi ®-êng lèi,
chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng; tÝnh hîp hiÕn, hîp
ph¸p cña dù ¸n vµ tÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n víi hÖ
thèng ph¸p luËt;
+ ViÖc tu©n thñ thñ tôc vµ tr×nh tù so¹n th¶o.
+ TÝnh kh¶ thi cña dù ¸n;
- H×nh thøc b¸o c¸o thÈm tra:
+ NÕu c¨n cø vµo chñ thÓ cña c¬ quan thÈm tra:
 B¸o c¸o thÈm tra cña c¬ quan thÈm tra;
 B¸o c¸o thÈm tra cña c¬ quan tham gia thÈm tra
(vÒ nh÷ng néi dung cã liªn quan tíi lÜnh vùc ñy ban
phô tr¸ch);
 B¸o c¸o cña Uû ban ph¸p luËt (víi t- c¸ch tham
gia thÈm tra nh»m b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ
tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt).
+ NÕu c¨n cø theo møc ®é thÈm tra.
 B¸o c¸o thÈm tra s¬ bé do Th-êng trùc ñy ban
tiÕn hµnh.
 B¸o c¸o thÈm tra chÝnh thøc do toµn thÓ ñy ban
tiÕn hµnh.
Nh- vËy, b¸o c¸o thÈm tra lµ v¨n b¶n ph¸p lý
quan träng thÓ hiÖn chÊt l-îng thÈm tra cña ñy ban.
ChÊt l-îng thÈm tra cã liªn quan ®Õn chÊt l-îng c¸c
dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh vµ ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn quy
tr×nh xem xÐt, th«ng qua luËt t¹i kú häp Quèc héi.
29
B¸o c¸o thÈm tra nã kh«ng nh÷ng cã gi¸ trÞ nh-
mét v¨n b¶n ph¶n biÖn ®èi víi c¬ quan tr×nh dù ¸n
luËt mµ cßn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn c¸c ®¹i biÓu Quèc
héi trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch, xem xÐt th«ng qua dù
¸n luËt, b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh th«ng qua dù ¸n luËt
nhanh h¬n, cã chÊt l-îng cao h¬n. B¶o ®¶m tÝnh hîp
hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p
luËt ®-îc víi c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh tr-íc khi
tr×nh Quèc héi vµ UBTVQH th«ng qua cã ý nghÜa rÊt
quan träng, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn ®ang x©y
dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n,
do d©n vµ v× d©n.
Mét hÖ thèng ph¸p luËt hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ
thèng nhÊt, trong ®ã c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt tu©n theo
vµ kh«ng ®-îc tr¸i víi quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vµ c¸c
®¹o luËt sÏ b¶o ®¶m ®-îc tÝnh tèi cao cña HiÕn ph¸p
vµ c¸c ®¹o luËt; b¶o ®¶m ®-îc vÞ trÝ cña Quèc héi lµ
c¬ quan duy nhÊt cã quyÒn lËp hiÕn vµ lËp ph¸p. ë
n-íc CHDCND Lµo, quyÒn lùc Nhµ n-íc thuéc vÒ nh©n
d©n. Nh©n d©n bÇu ra Quèc héi, lµ c¬ quan ®¹i biÓu
cao nhÊt cña nh©n d©n, c¬ quan quyÒn lùc nhµ n-íc
cao nhÊt, ®¹i diÖn cho ý chÝ cña nh©n d©n trong c¶
n-íc. Thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n-íc cao nhÊt do nh©n
d©n trao cho, Quèc héi thùc hiÖn quyÒn lËp hiÕn vµ
lËp ph¸p. Tuy nhiªn, quyÒn lËp hiÕn vµ lËp ph¸p cña
Quèc héi chØ cã ý nghÜa khi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt
cña c¸c c¬ quan nhµ n-íc ph¶i ®-îc ban hµnh trªn c¬
30
së c¨n cø vµo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vµ c¸c ®¹o
luËt, ®ång thêi kh«ng ®-îc tr¸i víi c¸c quy ®Þnh cña
HiÕn ph¸p vµ c¸c ®¹o luËt. ViÖc b¶o ®¶m tÝnh hîp
hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p
luËt sÏ b¶o ®¶m trËt tù, kû c-¬ng trong c«ng t¸c x©y
dùng ph¸p luËt, b¶o ®¶m cho mçi quy ph¹m ph¸p luËt
®Òu ®-îc xuÊt ph¸t tõ ý chÝ cña Quèc héi, c¬ quan
®¹i diÖn cao nhÊt cña nh©n d©n vµ nh- vËy sÏ b¶o ®¶m
®-îc c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n
tr¸nh tr-êng hîp mçi ®Þa ph-¬ng, mçi ngµnh ban hµnh
mçi lo¹i v¨n b¶n kh¸c nhau, kh«ng phï hîp víi c¸c
®iÒu luËt, ®èi lËp víi lîi Ých chung cña c¶ n-íc.
Mét hÖ thèng ph¸p luËt hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ
thèng nhÊt, trong ®ã c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh«ng cã
sù chång chÐo, m©u thuÉn nhau c¸c quy ®Þnh trong mçi
v¨n b¶n ph¸p luËt ®Òu râ rµng, chÝnh x¸c, sÏ b¶o ®¶m
cho viÖc nhËn thøc vµ thùc hiÖn ph¸p luËt ®-îc
nghiªm chØnh vµ thèng nhÊt trªn toµn quèc. Mét hÖ
thèng ph¸p luËt kh«ng ®ång bé, m©u thuÉn nhau trong
c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt sÏ g©y khã kh¨n cho viÖc thùc
hiÖn ph¸p luËt cña c«ng d©n vµ viÖc ¸p dông ph¸p
luËt cña c¸c c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn. Tuy
nhiªn, viÖc ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng
ph¸p luËt kh«ng cã nghÜa lµ c¸c v¨n b¶n cña c¸c c¬
quan nhµ n-íc ë c¸c ®Þa ph-¬ng ®Òu ph¶i nh- nhau,
kh«ng tÝnh ®Õn hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi
®Þa ph-¬ng c¸c ®Þa ph-¬ng cã thÓ ban hµnh c¸c v¨n
31
b¶n phï hîp víi hoµn c¶nh ®iÒu kiÖn ë mçi ®Þa ph-¬ng
nh-ng ph¶i trªn c¬ së quy ®Þnh cña c¸c v¨n b¶n cña
c¬ quan nhµ n-íc cÊp trªn vµ kh«ng ®-îc tr¸i víi
chóng, viÖc b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng
ph¸p luËt lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó b¶o ®¶m ph¸p
chÕ XHCN, trËt tù ph¸p luËt, b¶o ®¶m c«ng b»ng vµ æn
®Þnh x· héi trong toµn quèc.
Quèc héi cã quyÒn ban hµnh luËt, bé luËt còng cã
nghÜa lµ luËt hoÆc bé luËt do Quèc héi ban hµnh ph¶i
b¶o ®¶m phï hîp víi HiÕn ph¸p c¶ vÒ néi dung vµ h×nh
thøc. §Ó b¶o ®¶m cho Quèc héi cã mét dù ¸n luËt, bé
luËt t-¬ng ®èi hoµn chØnh tr-íc khi th«ng qua th×
c¸c c¬ quan h÷u quan ph¶i tu©n thñ ®Çy ®ñ quy tr×nh
tõ x©y dùng chÝnh s¸ch, so¹n th¶o, thÈm ®Þnh, tr×nh
thÈm tra cho ý kiÕn vµ chØnh lý hoµn thiÖn dù th¶o
tr-íc khi th«ng qua.
LuËt, ph¸p lÖnh ë CHDCND Lµo ®-îc giao cho nhiÒu
c¬ quan kh¸c nhau so¹n th¶o vµ ®-îc thÓ hiÖn theo
nhiÒu c¸ch, quan niÖm vµ chuÈn mùc kü thuËt còng
kh¸c nhau, Bé T- ph¸p lµ c¬ quan ®-îc giao chñ tr×
so¹n th¶o mét sè lÜnh vùc t- ph¸p, ch-¬ng tr×nh x©y
dùng luËt, ph¸p lÖnh... ®ång thêi ®-îc giao thÈm
®Þnh c¸c v¨n b¶n do c¸c Bé, ngµnh kh¸c chñ tr× so¹n
th¶o. Tuy nhiªn, mÆc dï ®· cã Bé T- ph¸p lµ c¬ quan
gióp ChÝnh phñ thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh
do c¸c Bé, ngµnh dù th¶o ®Ó ChÝnh phñ xem xÐt, quyÕt
®Þnh vÒ c¸c néi dung cña dù ¸n tr-íc khi tr×nh Quèc
32
héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi xem xÐt, th«ng qua
nh-ng xu h-íng chung th× Bé, ngµnh nµo ®-îc giao
so¹n th¶o v¨n b¶n thuéc lÜnh vùc cña m×nh còng ®Òu
cã xu h-íng côc bé, muèn b¶o vÖ lîi Ých cña Bé,
ngµnh m×nh. V× thÕ, cÇn ph¶i cã mét c¬ quan cña Quèc
héi thùc hiÖn viÖc thÈm tra hoÆc tham gia thÈm tra
®Ó b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng
nhÊt cña hÖ thèng. Chøc n¨ng nµy theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt, Quèc héi giao cho Uû ban ph¸p luËt.
§Ó ®¸nh gi¸ vÒ mét hÖ thèng ph¸p luËt cÇn ph¶i
dùa vµo nhiÒu lo¹i tiªu chuÈn kh¸c nhau trong ®ã cã
nh÷ng tiªu chuÈn quan träng nh- tÝnh toµn diÖn, tÝnh
®ång bé, tÝnh phï hîp vµ tr×nh ®é kü thuËt x©y dùng
v¨n b¶n, mét hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt hîp hiÕn,
hîp ph¸p vµ cã tÝnh thèng nhÊt ph¶i b¶o ®¶m ®-îc c¸c
yªu cÇu sau ®©y:
- §ã lµ hÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé. Trong hÖ
thèng ph¸p luËt ®ã, c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt
kh«ng m©u thuÉn chång chÐo nhau mµ tån t¹i theo thø
bËc vµ cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau. C¸c quy ph¹m
ph¸p luËt do c¬ quan nhµ n-íc cÊp d-íi ban hµnh ph¶i
phï hîp vµ kh«ng ®-îc tr¸i víi c¸c v¨n b¶n do c¬
quan nhµ n-íc cÊp trªn ban hµnh; c¸c v¨n b¶n quy
ph¹m d-íi luËt khi ®-îc ban hµnh ph¶i c¨n cø vµo c¸c
v¨n b¶n luËt. Kh«ng ®-îc tr¸i víi quy ®Þnh cña HiÕn
ph¸p vµ luËt. Mäi lÜnh vùc quan hÖ x· héi quan träng
vµ c¬ b¶n ®Òu ®-îc c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt
33
®iÒu chØnh, kh«ng cã kho¶ng trèng, kh«ng cã sù chång
chÐo m©u thuÉn trong tõng v¨n b¶n, trong mçi ngµnh
luËt vµ gi÷a c¸c ngµnh víi nhau.
- TÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt kh«ng
chØ ®ßi hái yªu cÇu thèng nhÊt vÒ mÆt néi dung cña
c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt mµ cßn ®ßi hái c¶ yªu
cÇu thèng nhÊt vÒ mÆt h×nh thøc thÓ hiÖn, vÒ kü
thuËt so¹n th¶o v¨n b¶n, c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p
luËt do c¸c c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn ban hµnh
ph¶i ®¸p øng nh÷ng quy ®Þnh quy ph¹m ph¸p luËt theo
quy ®Þnh cña luËt ph¸p. C¸c quy ®Þnh trong mçi v¨n
b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ph¶i ®-îc biÓu hiÖn b»ng ng«n
ng÷ diÔn ®¹t ph¶i ®¬n gi¶n, phæ th«ng dÔ hiÓu, tr¸nh
tr-êng hîp c¸c quy ph¹m ph¸p luËt cã thÓ hiÓu theo
nhiÒu nghÜa kh¸c nhau hoÆc ®-îc diÔn ®¹t qu¸ r-êm
rµ.
- TÝnh hîp hiÕn cña hÖ thèng ph¸p luËt cßn ®ßi
hái v¨n b¶n ph¸p luËt trong hÖ thèng ph¸p luËt ph¶i
®-îc ban hµnh theo ®óng thÈm quyÒn vµ tr×nh tù ban
hµnh v¨n b¶n do ph¸p luËt quy ®Þnh. §èi víi HiÕn
ph¸p vµ c¸c v¨n b¶n luËt th× ph¶i cã Quèc héi (c¬
quan duy nhÊt cã quyÒn lËp HiÕn vµ lËp ph¸p ban
hµnh). Thñ tôc so¹n th¶o, th«ng qua c«ng bè HiÕn
ph¸p ph¶i theo mét tr×nh tù ®-îc quy ®Þnh rÊt chÆt
chÏ (so víi viÖc th«ng qua qua c¸c v¨n b¶n luËt) do
Quèc héi quy ®Þnh. UBTVQH cã thÈm quyÒn ban hµnh
ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt, chñ tÞch n-íc ban hµnh v¨n
b¶n theo ®óng thÈm quyÒn kh«ng chØ thÓ hiÖn ë yªu
34
cÇu vÒ mÆt h×nh thøc v¨n b¶n mµ cßn ®ßi hái ë yªu
cÇu vÒ néi dung ®èi víi mçi lo¹i v¨n b¶n, vÝ dô nh-:
nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n
cña c«ng d©n ph¶i do HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt quy
®Þnh, hoÆc viÖc ban hµnh míi, söa ®æi hoÆc b·i bá
c¸c thø thuÕ lµ thÈm quyÒn mµ HiÕn ph¸p giao cho
Quèc héi quy ®Þnh (tøc lµ ph¶i d-íi h×nh thøc v¨n
b¶n luËt).
- TÝnh hîp hiÕn cña hÖ thèng ph¸p luËt cßn ®ßi
hái v¨n b¶n ph¸p luËt b¶o ®¶m ®Þnh h-íng chÝnh trÞ.
ChÝnh trÞ lµ nÒn t¶ng cña ph¸p luËt, th«ng qua ph¸p
luËt lµ mét biÖn ph¸p chÝnh trÞ, lµ chÝnh trÞ. ChÝnh
v× vËy trong qu¸ tr×nh ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m
ph¸p luËt tõ viÖc quyÕt ®Þnh ch-¬ng tr×nh ®Õn viÖc
ban hµnh tõng ®¹o luËt ph¸p lÖnh, Quèc héi ®Òu cã sù
chØ ®¹o cña Ban ChÊp hµnh Trung -¬ng hoÆc Bé ChÝnh
trÞ ®Ó b¶o ®¶m cho c¸c v¨n b¶n nµy ®i ®óng ®Þnh
h-íng. Do ®ã, khi tiÕn hµnh thÈm tra c¸c dù ¸n. Uû
ban ph¸p luËt ®óng ph¶i lu«n lu«n qu¸n triÖt yªu cÇu
nµy.
Trªn ®©y lµ mét sè yªu cÇu c¬ b¶n ph¶i cã ®Ó x¸c
®Þnh mét hÖ thèng ph¸p luËt lµ hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ
thèng nhÊt. §ång thêi, chóng t«i còng cho r»ng ®èi
víi mét hÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn th× ngoµi yªu
cÇu hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ thèng nhÊt ra th× cßn cã
nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n kh¸c nh-: yªu cÇu vÒ tÝnh toµn
diÖn cña hÖ thèng ph¸p luËt (®ßi hái mäi lÜnh vùc
quan hÖ x· héi ph¶i ®-îc ph¸p luËt ®iÒu chØnh trªn
35
c¬ së x¸c ®Þnh mét c¸ch toµn diÖn, ®Çy ®ñ nh÷ng nhu
cÇu x· héi cÇn ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt cã tÝnh ®Õn
nh÷ng lÜnh vùc -u tiªn): yªu cÇu vÒ tÝnh phï hîp,
hµi hßa cña hÖ thèng ph¸p luËt (thÓ hiÖn sù t-¬ng
quan gi÷a tr×nh ®é cña hÖ thèng ph¸p luËt víi tr×nh
®é ph¸t triÓn cña kinh tÕ – x· héi, kh«ng thÓ cao
h¬n hoÆc thÊp h¬n tr×nh ®é ph¸t triÓn ®ã). ViÖc x¸c
®Þnh râ nh÷ng yªu cÇu ®èi víi mét hÖ thèng ph¸p luËt
®-îc coi lµ hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ thèng nhÊt cã ý
nghÜa quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ
nh÷ng c«ng viÖc cÇn ph¶i lµm cña c¬ quan cã tr¸ch
nhiÖm, b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ thèng nhÊt
cña hÖ thèng ph¸p luËt.
- Ph-¬ng thøc ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p
luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo.
Ph-¬ng thøc ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p
luËt lµ hÖ thèng c¸c h×nh thøc, biÖn ph¸p sö dông ®Ó
t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng thÈm tra
dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh cña Uû ban ph¸p luËt nh»m ®¹t
môc tiªu ®· ®Ò ra. V× vËy, ph-¬ng thøc ho¹t ®éng
thÈm tra cã ý nghÜa quan träng vµ ¶nh h-ëng rÊt lín
®Õn môc ®Ých, møc ®é hiÖu qu¶ hoµn thiÖn nhiÖm vô.
QuyÒn h¹n thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh cña Uû ban
ph¸p luËt.
Theo quy ®Þnh t¹i Quy chÕ ho¹t ®éng cña Uû ban
ph¸p luËt n¨m 1999. Uû ban ph¸p luËt lµm viÖc theo
nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, lÊy cuéc häp lµ n¬i
36
th¶o luËn vµ quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò theo ®a sè, cã
nghÜa lµ mäi ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt ph¶i
®-îc bµn b¹c th¶o luËn vµ biÓu quyÕt t¹i phiªn häp
cña ñy ban. Mäi quyÕt ®Þnh ph¶i b¶o ®¶m qu¸ nöa tæng
sè ñy viªn ñy ban biÓu quyÕt t¸n thµnh míi cã gi¸
trÞ. V× vËy, nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p
luËt lµ theo chÕ ®é héi nghÞ vµ quyÕt ®Þnh theo ®a
sè, ph¶n ¸nh tÝnh d©n chñ trong thùc thi quyÒn lùc
cña Quèc héi. ChÕ ®é lµm viÖc nµy lµ mét c¬ chÕ h÷u
hiÖu chèng mäi sù l¹m dông quyÒn lùc c¸ nh©n vµo
trong ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt. Mäi vÊn ®Ò
thÈm tra ®Òu ph¶i ®-îc th¶o luËn, bµn b¹c d©n chñ
t¹i phiªn häp thÈm tra, c¸c thµnh viªn ñy ban ®Òu cã
quyÒn ph¸t biÓu, ®-a ra chÝnh kiÕn, tranh luËn, th¶o
luËn vÒ toµn bé néi dung vµ h×nh thøc thÓ hiÖn cña
dù ¸n, c¸c chÝnh s¸ch mµ dù ¸n h-íng tíi.
H×nh thøc tæ chøc häp thÈm tra cña Uû ban ph¸p
luËt
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh th× hiÖn nay Uû ban ph¸p
luËt cã hai h×nh thøc thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh
lµ thÈm tra s¬ bé vµ thÈm tra chÝnh thøc. ThÈm tra
s¬ bé ®-îc tiÕn hµnh víi c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh
®Ó tr×nh UBTVQH cho ý kiÕn cßn viÖc tr×nh Quèc héi,
Uû ban th-êng vô Quèc héi xem xÐt, th«ng qua dù ¸n
LuËt, ph¸p lÖnh th× b¾t buéc ph¶i thÈm tra chÝnh
thøc.
37
- Phiªn häp thÈm tra s¬ bé lµ phiªn häp do
Th-êng trùc Uû ban ph¸p luËt tæ chøc bao gåm c¸c
thµnh viªn trong Th-êng trùc Uû ban ph¸p luËt (Chñ
nhiÖm vµ Phã Chñ nhiÖm theo nhiÖm kú Quèc héi) vµ
mét sè thµnh viªn ñy ban lµm viÖc t¹i c¸c c¬ quan
Trung -¬ng. Tïy thuéc néi dung cña tõng dù ¸n mµ
phiªn häp thÈm tra cã thÓ cã sù tham dù cña ®¹i diÖn
Th-êng trùc cña c¸c ñy ban kh¸c cña Quèc héi, ®¹i
diÖn mét sè c¬ quan, tæ chøc h÷u quan vµ ®-¬ng nhiªn
ph¶i cã mÆt cña vÞ Bé tr-ëng hoÆc Thñ tr-ëng c¬ quan
ngang Bé- Tr-ëng ban so¹n th¶o ®-îc ChÝnh phñ ñy
quyÒn ®Ó tr×nh bµy Tê tr×nh vÒ néi dung dù ¸n.
- Phiªn häp thÈm tra chÝnh thøc bao gåm toµn thÓ
thµnh viªn ñy ban. Thµnh phÇn tham dù còng nh- phiªn
häp thÈm tra s¬ bé.
Trong tr-êng hîp dù ¸n ®-îc giao cho Uû ban ph¸p
luËt chñ tr× thÈm tra c¸c ñy ban kh¸c phèi hîp thÈm
tra th× phiªn häp thÈm tra s¬ bé vµ phiªn häp thÈm
tra chÝnh thøc còng ®Òu cã ®¹i diÖn cña Th-êng trùc
c¸c ñy ban kh¸c cña Quèc héi tham gia.
Ngoµi ra, trªn thùc tÕ cßn cã c¸c ph-¬ng thøc
linh ho¹t h¬n cô thÓ nh- sau:
Häp Th-êng trùc ñy ban kÕt hîp göi ý kiÕn nghiªn
cøu cña Th-êng trùc ñy ban vµ c¸c tµi liÖu cã liªn
quan ®Õn dù ¸n cho c¸c thµnh viªn cña ñy ban ®Ó xin
ý kiÕn, sau ®ã Th-êng trùc ñy ban nghiªn cøu, tæng
hîp ý kiÕn ph¶n håi ®Ó chuÈn bÞ b¸o c¸o thÈm tra.
38
- Häp toµn thÓ ñy ban chñ tr× thÈm tra vµ ñy ban
phèi hîp thÈm tra ®Ó thÈm tra. Ph-¬ng thøc nµy rÊt
Ýt khi ®-îc c¸c ñy ban ¸p dông.
- TiÕn hµnh th¶o luËn t¹i phiªn häp thÈm tra.
Sau khi nhËn ®-îc dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh,
®Ó chuÈn bÞ cho viÖc thÈm tra. Th-êng trùc ñy ban
giao cho tiÓu ban hoÆc thµnh viªn ñy ban nghiªn cøu
vµ chuÈn bÞ ý kiÕn, yªu cÇu c¬ quan so¹n th¶o, c¸c
c¬ quan h÷u quan tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan,
tæ chøc lÊy ý kiÕn chuyªn gia, lÊy ý kiÕn cña c¸c c¬
quan chÞu sù t¸c ®éng cña dù ¸n, tù m×nh hoÆc phèi
hîp víi c¸c c¬ quan tr×nh dù ¸n tæ chøc kh¶o s¸t
thùc tÕ. TiÕp theo ñy ban tæ chøc phiªn häp toµn thÓ
ñy ban ®Ó thÈm tra hoÆc phiªn häp Th-êng trùc cña ñy
ban ®Ó thÈm tra s¬ bé vµ lµm b¸o c¸o thÈm tra.
Phiªn häp toµn thÓ ñy ban ®-îc tæ chøc c«ng
khai, trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, cã thÓ häp néi bé
theo ®Ò nghÞ cña Th-êng trùc ñy ban. ViÖc thÈm tra
tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau ®©y:
§¹i diÖn c¬ quan, tæ chøc, ®¹i biÓu Quèc tr×nh
dù ¸n, dù th¶o b¸o c¸o tr×nh bµy vÒ dù ¸n, dù th¶o;
C¸c ®¹i biÓu tham dù phiªn häp nªu c©u hái vµ
®¹i diÖn c¬ quan, tæ chøc tr×nh dù ¸n tr¶ lêi vµ
tr×nh bµy bæ sung;
§¹i diÖn Th-êng trùc ñy ban ph¸t biÓu ý kiÕn cña
tiÓu ban ®-îc giao nghiªn cøu thÈm tra vµ ®¹i diÖn
c¬ quan, tæ chøc h÷u quan tham dù phiªn häp ph¸t
biÓu ý kiÕn;
Thµnh viªn ñy ban th¶o luËn;
39
Chñ täa phiªn häp kÕt luËn.
§èi víi nh÷ng vÊn ®Ò quan träng vµ cÇn thiÕt th×
chñ täa phiªn häp lÊy biÓu quyÕt.
Trªn c¬ së ®ã Th-êng trùc ñy ban lµm b¸o c¸o
thÈm tra. B¸o c¸o thÈm tra cña ñy ban ®-îc göi ®Õn
Quèc héi, UBTVQH theo thêi h¹n do ph¸p luËt quy
®Þnh. Trong qu¸ tr×nh thÈm tra, ®¹i diÖn c¬ quan, tæ
chøc, tr×nh dù ¸n, dù th¶o cã thÓ gi¶i tr×nh, tr×nh
bµy bæ sung ý kiÕn ®Ó lµm râ vÊn ®Ò mµ ñy ban, ®¹i
biÓu tham dù phiªn häp thÈm tra nªu hoÆc yªu cÇu.
Th-êng trùc ñy ban cã thÓ tæ chøc phiªn häp thÈm
tra s¬ bé dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù ¸n kh¸c ®Ó
tr×nh Uû ban th-êng vô Quèc héi xem xÐt cho ý kiÕn
tr-íc khi tr×nh Quèc héi. Phiªn häp thÈm tra s¬ bé
®-îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù quy ®Þnh nh- phiªn häp
toµn thÓ ñy ban. KÕt qu¶ thÈm tra cña Uû ban ph¸p
luËt ®-îc b¸o c¸o tr-íc Quèc héi, Uû ban th-êng vô
Quèc héi b»ng v¨n b¶n do Chñ nhiÖm ñy ban hoÆc Phã
Chñ nhiÖm ñy ban ®-îc Chñ nhiÖm ñy ban ñy nhiÖm
tr×nh bµy. Trong tr-êng hîp cã phèi hîp thÈm tra th×
trong b¸o c¸o thÈm tra cßn ph¶i ph¶n ¸nh ý kiÕn cña
c¸c ñy ban kh¸c.
Sau khi Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi xem
xÐt, cho ý kiÕn vÒ c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, Th-êng
trùc ñy ban chñ tr× thÈm tra phèi hîp víi c¬ quan tæ
chøc liªn quan chØnh lý dù ¸n tr-íc khi tr×nh Quãc
héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi xem xÐt, th«ng qua.
Khi tiÕn hµnh xem xÐt, thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p
40
lÖnh thuéc lÜnh vùc ñy ban chñ tr× thÈm tra, ñy ban
cã thÓ tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c ñy ban kh¸c. Trong
tr-êng hîp cã nh÷ng vÊn ®Ò lín liªn quan tíi chñ
tr-¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc vµ c¸c ý kiÕn
t¹i cuéc häp thÈm tra gi÷a c¬ quan so¹n th¶o dù ¸n
luËt víi c¬ quan chñ tr× thÈm tra cßn cã nhiÒu ý
kiÕn kh¸c nhau, ch-a thèng nhÊt th× c¸c c¬ quan nµy
cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o lªn cÊp cã thÈm quyÒn ®Ó cho
ý kiÕn chØ ®¹o tr-íc khi tr×nh b¸o c¸o thÈm tra
tr-íc Quèc héi hoÆc Uû ban th-êng vô Quèc héi.
Trong ho¹t ®éng thÈm tra, ñy ban cã quyÒn yªu
cÇu c¸c thµnh viªn ChÝnh phñ, Ch¸nh ¸n Tßa ¸n nh©n
d©n tèi cao, ViÖn tr-ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi
cao vµ nh÷ng c¸n bé, c«ng chøc kh¸c cña Nhµ n-íc
cung cÊp c¸c tµi liÖu hoÆc ®Õn ®Ó tr×nh bµy nh÷ng
vÊn ®Ò mµ ñy ban ®ang xem xÐt, thÈm tra. Ng-êi nhËn
®-îc yªu cÇu cña ñy ban cã tr¸ch nhiÖm ®¸p øng yªu
cÇu ®ã. Ngoµi ra ñy ban cã thÓ tæ chøc héi th¶o, lÊy
ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c c¬ quan h÷u quan ®Ó phôc vô
cho ho¹t ®éng thÈm tra.
Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi cã tr¸ch nhiÖm b¶o
®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña
hÖ thèng ph¸p luËt ®èi víi dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p
lÖnh, tr-íc khi tr×nh Quèc héi, Uû ban th-êng vô
Quèc héi xem xÐt, th«ng qua b»ng c¸c ho¹t ®éng: tham
gia thÈm tra dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh do c¸c ñy
ban kh¸c cña Quèc héi chñ tr× thÈm tra. Khi tham gia
phiªn häp thÈm tra, ®¹i diÖn Th-êng trùc ñy ban cã
41
tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o ý kiÕn cña Th-êng trùc hoÆc cña
ñy ban vµ cã quyÒn tr×nh bµy ý kiÕn riªng cña m×nh
vÒ dù ¸n ®ã. Trong tr-êng hîp cã ý kiÕn kh¸c víi c¬
quan chñ tr× thÈm tra vÒ tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ
tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt ®èi víi dù ¸n
luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt th× Uû ban
ph¸p luËt b¸o c¸o Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc
héi vÒ ý kiÕn cña m×nh.
Trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, ñy ban tæ chøc phiªn
häp riªng ®Ó thÈm tra vµ göi ý kiÕn b»ng v¨n b¶n ®Õn
c¸c ñy ban chñ tr× thÈm tra hoÆc cã thÓ tr×nh bµy ý
kiÕn riªng cña ñy ban tr-íc Quèc héi, UBTVQH vÒ dù
¸n, dù th¶o ®ã.
- ý nghÜa, tÇm quan träng, gi¸ trÞ ph¸p lý cña
ho¹t ®éng thÈm tra:
+ ThÈm tra c¸c dù ¸n tr-íc khi tr×nh Quèc héi,
UBTVQH th«ng qua lµ mét kh©u quan träng trong quy
tr×nh lËp ph¸p. N©ng cao chÊt l-îng thÈm tra chÝnh
lµ gãp phÇn n©ng cao chÊt l-îng c¸c dù ¸n luËt th«ng
qua, gióp Quèc héi thùc hiÖn tèt chøc n¨ng lËp ph¸p
theo HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt quy ®Þnh.
ThÈm tra lµ ho¹t ®éng thuéc chøc n¨ng, nhiÖm vô
cña c¸c ñy ban cña Quèc héi. ViÖc thÈm tra c¾c dù ¸n
luËt, ph¸p lÖnh vµ c¸c dù ¸n kh¸c ®-îc thùc hiÖn
tr-íc khi tr×nh Quèc héi, UBTVQH xem xÐt th«ng qua.
§©y lµ mét kh©u, quan träng trong quy tr×nh x©y dùng
luËt, ph¸p lÖnh cña Quèc héi, thÓ hiÖn sù ph©n c«ng
khoa häc, hîp lý vµ cÇn thiÕt, kh«ng chØ ë n-íc Lµo
42
mµ ®a sè NghÞ viÖn c¸c n-íc còng quy ®Þnh nh- vËy.
HiÖn nay ë n-íc Lµo c¸c dù ¸n do ChÝnh phñ tr×nh ®·
®-îc Bé T- ph¸p thÈm ®Þnh tr-íc theo tiªu chÝ ®·
®-îc ChÝnh phñ ®Ò ra cho tõng dù ¸n. Cßn ®èi víi
ho¹t ®éng thÈm tra cña c¸c Uû ChÝnh ban cña Quèc héi
th× quy tr×nh thÈm tra ®-îc thùc hiÖn sau khi c¬
quan so¹n th¶o chÝnh thøc tr×nh ra Quèc héi hoÆc Uû
ban th-êng vô Quèc héi.
+ Trong ®iÒu kiÖn cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo
ho¹t ®éng kh«ng chuyªn tr¸ch th× cµng ®ßi hái tÝnh
chuyªn tr¸ch cao trong c¸c c¬ quan tham m-u cña Quèc
héi, nhÊt lµ trong ho¹t ®éng x©y dùng ph¸p luËt.
Quèc héi bao gåm c¸c ®¹i biÓu nhiÒu ngµnh, nhiÒu ®Þa
ph-¬ng, nhiÒu lÜnh vùc chuyªn m«n, h¬n n÷a Quèc héi
mçi n¨m häp 2 kú, mçi kú häp kho¶ng 20 ngµy, thêi
gian dµnh cho viÖc th«ng qua c¸c dù ¸n luËt kh«ng
nhiÒu, l¹i víi ¸p lùc vÒ sè l-îng dù ¸n theo ch-¬ng
tr×nh ph¶i hoµn thµnh th× viÖc n©ng cao chÊt l-îng
cña ho¹t ®éng thÈm tra t¹i c¸c ñy ban lµ rÊt quan
träng. VÒ phÝa c¸c ®¹i biÓu Quèc héi, b¸o c¸o thÈm
tra cã chÊt l-îng tèt sÏ gióp cho ®¹i biÓu cã c¨n cø
®Ó th¶o luËn vµ yªn t©m khi lùa chän ph-¬ng ¸n, biÓu
quyÕt th«ng qua c¸c dù ¸n luËt, gãp phÇn thùc hiÖn
tèt ch-¬ng tr×nh x©y dùng ph¸p luËt hµng n¨m cña
Quèc héi ®· ®Ò ra.
+ Ho¹t ®éng thÈm tra thÓ hiÖn sù xem xÐt, ®¸nh
gi¸ kh¸ch quan nhÊt ®èi víi dù ¸n do c¬ quan so¹n
43
th¶o tr×nh, võa mang tÝnh hîp t¸c, bæ sung gãp phÇn
hoµn chØnh c¸c dù ¸n tr-íc khi tr×nh ®Ó xem xÐt,
th«ng qua. Qua ho¹t ®éng thÈm tra, còng ®¸nh gi¸
®-îc chÊt l-îng ho¹t ®éng cña c¸c ñy ban cña Quèc
héi, trong ®ã cã Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi theo
chøc n¨ng, nhiÖm vô ®-îc giao.
ë CHDCND Lµo còng nh- ë c¸c n-íc, ®a sè c¸c dù
¸n luËt, ph¸p lÖnh ®Òu do ChÝnh phñ tr×nh, lµ c¬
quan hµnh ph¸p, trùc tiÕp ®iÒu hµnh thùc hiÖn c¸c
chÝnh s¸ch quèc gia, qu¶n lý x· héi, thùc thi ph¸p
luËt trong cuéc sèng, ChÝnh phñ n¾m b¾t s¸t tõng
lÜnh vùc vµ c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong thùc tÕ tõ ®ã
cã nhiÒu thuËn lîi khi chuÈn bÞ so¹n th¶o c¸c dù ¸n.
Tuy vËy, t×nh h×nh ®ã còng cã h¹n chÕ lµ kh«ng
Ýt dù ¸n cã c¸c ®iÒu luËt thiªn vÒ b¶o vÖ lîi Ých
cña c¸c Bé, t¹o thuËn lîi cho c¬ quan nhµ n-íc ®Ó dÔ
qu¶n lý, ®iÒu hµnh, mµ ch-a chó ý quyÒn lîi cña
ng-êi d©n, doanh nghiÖp, tæ chøc hoÆc lîi Ých toµn
côc cña ®Êt n-íc nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn nhµ n-íc
®ang thùc hiÖn héi nhËp quèc tÕ, ph¸t huy d©n chñ.
Bªn c¹nh ®ã, do sè l-îng dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh ChÝnh
phñ ph¶i chuÈn bÞ lµ kh¸ lín, bÞ søc Ðp theo tiÕn ®é
ch-¬ng tr×nh, nhiÒu dù ¸n ch-a chuÈn bÞ kü vÉn tr×nh
ra Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi ®Ó xem xÐt
th«ng qua. ý kiÕn thÈm tra kh¸ch quan sÏ gióp cho
UBTVQH cã c¬ së chØ ®¹o chØnh lý kÞp thêi ®Ó cã thÓ
tiÕp tôc tr×nh ra Quèc héi xem xÐt, th«ng qua hay
44
ph¶i ho·n l¹i ®Ó chØnh lý, hoµn chØnh thªm, thËm chÝ
cã dù ¸n LuËt ph¶i ®-a ra khái ch-¬ng tr×nh x©y dùng
LuËt, ph¸p lÖnh hµng n¨m cña Quèc héi.
ý nghÜa quan träng cña ho¹t ®éng thÈm tra lµ
sù "®¸nh gi¸ l¹i mét c¸ch kh¸ch quan ®Ó xö lý, bæ
sung hîp lý cho kh©u so¹n th¶o, gãp phÇn n©ng cao
tÝnh cã c¨n cø vµ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n. NÕu ®-îc
chuÈn bÞ tèt, trong phiªn häp thÈm tra sÏ cßn nhiÒu
vÊn ®Ò ®-îc ®Æt ra ®Ó c¬ quan so¹n th¶o gi¶i tr×nh
râ nh÷ng c¨n cø, quan ®iÓm, nhiÒu ý kiÕn, kiÕn nghÞ
®-îc ®-a ra th¶o luËn c©n nh¾c kü. §©y còng lµ n¬i
trao ®æi, th¶o luËn cÆn kÏ c¸c vÊn ®Ò kÓ c¶ vÒ tõ
ng÷, bè côc, kü thuËt v¨n b¶n. Do thµnh viªn c¸c ñy
ban Quèc héi bÇu ra lùa chän, c¬ cÊu hîp lý, ®Æc
biÖt lµ am hiÓu chuyªn m«n vµ cã kinh nghiÖm thùc
tiÔn vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng, nªn cã ®iÒu kiÖn ®Ó
th¶o luËn s©u h¬n, kü h¬n vÒ c¸c néi dung cña dù ¸n
vµ nh÷ng vÉn ®Ò lín cßn cã ý kiÕn kh¸c nhau. MÆt
kh¸c, c«ng t¸c thÈm tra lµ hoµn toµn ®éc lËp víi
qu¸ tr×nh so¹n th¶o nªn rÊt kh¸ch quan ®Ó xem xÐt
c¸c dù ¸n trªn nhiÒu ph-¬ng diÖn, kh«ng tr¸nh nÐ
còng nh- kh«ng bÞ lÖ thuéc nh÷ng vÊn ®Ò cßn v-íng
m¾c v× nhiÒu lý do, ph¸t hiÖn nh÷ng khiÕm khuyÕt
kh¾c phôc ®-îc t- t-ëng côc bé, chñ quan tõ kh©u
so¹n th¶o. KÕt qu¶ thÈm tra cã t¸c dông rÊt lín,
kh«ng nh÷ng gióp cho dù ¸n ®-îc x©y dùng cã luËn cø
v÷ng ch¾c mµ cßn cã thÓ bæ sung ®-îc nhiÒu vÊn ®Ò
45
míi toµn diÖn h¬n. ViÖc thÈm tra khoa häc, cô thÓ
vµ chi tiÕt cña c¬ quan thÈm tra cµng cã gi¸ trÞ
®èi víi c¬ quan tr×nh dù ¸n trong viÖc tiÕp thu,
chØnh lý, ®ång thêi còng cã t¸c ®éng trë l¹i thóc
®Èy qu¸ tr×nh so¹n th¶o cã sù chuÈn bÞ tèt h¬n vÒ
luËn cø, c¬ së lý luËn, thùc tiÔn còng nh- tÝnh kh¶
thi.
- Ho¹t ®éng thÈm tra c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh
lµ ho¹t ®éng cã gi¸ trÞ b¾t buéc trong quy tr×nh lËp
ph¸p ë n-íc CHDCND Lµo cã yªu cÇu vÒ néi dung râ
rµng kh«ng ph¶i lµ tr×nh tù mang tÝnh thñ tôc, h×nh
thøc. Nh- ®· nªu trªn, ho¹t ®éng thÈm tra lµ mét
trong nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu cña c¸c ñy ban cña
Quèc héi b¸o c¸o thÈm tra lµ tµi liÖu ®-îc l-u thµnh
chÝnh thøc trong phiªn häp cña UBTVQH vµ kú häp Quèc
héi, c¸c néi dung cña tµi liÖu thÈm tra kh«ng ph¶i
lµ ý kiÕn b¾t buéc ph¶i chÊp nhËn nh-ng lµ ý kiÕn
chÝnh thøc cña tËp thÓ c¬ quan tham m-u gióp viÖc
cho Quèc héi, ®Æc biÖt lµ c¸c néi dung thÈm tra vÒ
tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ
thèng ph¸p luËt ®èi víi c¸c dù ¸n.
ViÖc thÈm tra b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÖn, hîp ph¸p vµ
tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt sÏ b¶o ®¶m
trËt tù kû c-¬ng trong c«ng t¸c x©y dùng ph¸p luËt,
t¨ng c-êng tÝnh kh¶ thi cña c¸c dù ¸n luËt, ph¸p
lÖnh trong cuéc sèng. §©y lµ ho¹t ®éng rÊt quan
träng ®iÒu kiÖn chóng ta ®ang hoµn thiÖn dÇn hÖ
46
thèng ph¸p luËt cña nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña
d©n, do d©n vµ v× d©n. C¸c dù ¸n ®-îc thÈm tra b¶o
®¶m cho mçi quy ph¹m ph¸p luËt trong c¸c dù ¸n ph¶i
phï hîp víi hiÕn ph¸p, luËt, b¶o ®¶m quyÒn vµ lîi
Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, tr¸nh tïy tiÖn. MÆt kh¸c,
yªu cÇu nµy ®Æt ra cßn cã ý nghÜa b¶o ®¶m cho c¸c
quy ®Þnh trong c¸c dù ¸n, luËt, ph¸p lÖnh râ rµng,
chÝnh x¸c, gióp cho nhËn thøc thùc hiÖn ®-îc nghiªm
chØnh vµ thèng nhÊt, b¶o ®¶m ph¸p chÕ XHCN. TrËt tù
vµ c«ng b»ng x· héi. §©y lµ nhiÖm vô kh«ng kÐm phÇn
quan träng vµ cÇn thiÕt thuéc vÒ tr¸ch nhiÖm cña Uû
ban ph¸p luËt.
+ B¶o ®¶m tiÕn ®é, tr×nh tù, thñ tôc thÈm tra
theo ®óng quy ®Þnh cña quy tr×nh lËp ph¸p. §iÒu nµy
cã ý nghÜa lµ thÈm tra ph¶i ®-îc tiÕn hµnh theo ®óng
quy tr×nh vÒ mÆt thêi gian, tiÕn ®é, thñ tôc tr×nh
tù theo luËt ®Þnh. Mäi dù ¸n luËt ph¸p lÖnh tr-íc
khi ®-îc tr×nh ra Quèc héi hoÆc UBTVQH xem xÐt,
th«ng qua th× b¾t buéc ph¶i qua c«ng ®o¹n thÈm tra,
kh«ng cã mét ngo¹i lÖ nµo. NÕu dù ¸n luËt ch-a qua
c«ng ®o¹n thÈm tra th× còng kh«ng ®-îc tr×nh UBTVQH
®Ó xem xÐt, cho ý kiÕn hoÆc c«ng bè xin ý kiÕn nh©n
d©n vµ ®-¬ng nhiªn kh«ng thÓ tr×nh ra Quèc héi hoÆc
UBTVQH xem xÐt, th«ng qua.
+ ThÈm tra ®-îc tiÕn hµnh b»ng phiªn häp toµn
thÓ gåm tÊt c¶ c¸c thµnh viªn ñy ban (thÈm tra chÝnh
thøc), hoÆc b»ng c¸c phiªn häp gåm mét sè thµnh viªn
47
ñy ban. §©y lµ vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn nguyªn t¾c
ho¹t ®éng cña ñy ban, ñy ban ho¹t ®éng theo chÕ ®é
héi nghÞ vµ quyÕt ®Þnh theo ®a sè, v× vËy, phiªn häp
Th-êng trùc më réng cã ®-îc coi lµ hîp ph¸p hay
kh«ng còng cßn cã nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau. ý kiÕn
cña nhiÒu chuyªn gia ph¸p luËt cho r»ng, cÇn ph¶i
nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ nghiªm tóc trªn ph-¬ng diÖn
lý luËn vÒ ho¹t ®éng thÈm tra cña Th-êng trùc ñy
ban. Bëi v×, nguyªn t¾c lµm viÖc cña ñy ban lµ theo
chÕ ®é tËp thÓ vµ quyÕt ®Þnh theo ®a sè th× mäi vÊn
®Ò ®-îc ®-a ra th¶o luËn t¹i ñy ban ph¶i ®-îc toµn
thÓ c¸c thµnh viªn ñy ban dù häp th¶o luËn vµ biÓu
quyÕt theo ®a sè. Quan ®iÓm kh¸c thùc tÕ h¬n th× cho
r»ng, trong ®iÒu kiÖn phÇn lín sè thµnh viªn ñy ban
ho¹t ®éng kiªm nhiÖm gi÷ c¸c c-¬ng vÞ chñ chèt ë c¸c
®Þa ph-¬ng nh- hiÖn nay th× viÖc liªn tôc tæ chøc
phiªn häp thÈm tra ®Ó b¶o ®¶m cã b¸o c¸o thÈm tra
tr×nh ra c¸c phiªn häp th-êng kú hµng th¸ng cña
UBTVQH vµ t¹i kú häp Quèc héi lµ kh«ng cã tÝnh kh¶
thi.
- Mét sè yªu cÇu ®Æt ra nh»m n©ng cao ho¹t ®éng
thÈm tra:
Trong t×nh h×nh vµ ®iÒu kiÖn hiÖn nay, nhiÒu ý
kiÕn cho r»ng ®Ó n©ng cao chÊt l-îng c¸c dù ¸n luËt,
ph¸p lÖnh ph¶i tËp trung tõ giai ®o¹n so¹n th¶o, ®©y
lµ ®iÒu rÊt ®óng. Tuy nhiªn, chÊt l-îng c¸c dù ¸n lµ
kÕt qu¶ chung cña c¸c giai ®o¹n cña mét quy tr×nh
48
nªn cÇn quan t©m ®óng møc giai ®o¹n t¹i c¸c ñy ban
Quèc héi lµ mét trong nh÷ng giai ®o¹n kh«ng kÐm phÇn
quan träng b¶o ®¶m ®ñ yªu cÇu ®Æt ra, ®Ó khi tr×nh
Quèc héi, UBTVQH c¸c dù ¸n nhanh chãng ®-îc th«ng
qua. N©ng cao chÊt l-îng thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p
lÖnh cña ñy ban cña Quèc héi cã ý nghÜa rÊt quan
träng, gãp phÇn b¶o ®¶m tiÕn ®é, thêi gian xem xÐt
th«ng qua c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh còng nh- chÊt
l-îng cña c¸c dù ¸n. NÕu trong qu¸ tr×nh thÈm tra,
ñy ban cã ®iÒu kiÖn ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ cô thÓ vÒ sù
cÇn thiÕt, sù phï hîp cña tõng ®iÒu luËt víi thùc tÕ
kh¸ch quan, vÒ tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng
nhÊt cña v¨n b¶n ®èi víi hÖ thèng ph¸p luËt th× sÏ
lµm c¬ së v÷ng ch¾c cho Ban so¹n th¶o vµ c¸c c¬ quan
h÷u quan nhanh chãng tiÕp thu vµ chØnh lý dù th¶o
v¨n b¶n.
§Ó n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng thÈm tra ph¶i
tiÕp tôc cã thªm nhiÒu biÖn ph¸p, trong ®ã cÇn
nghiªn cøu ph©n c«ng vÒ c¬ quan chñ tr× thÈm tra,
tham gia hoÆc phèi hîp thÈm tra cho râ rµng, hîp lý
gi÷a c¸c ñy ban Quèc héi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¬
quan hoµn thµnh nhiÖm vô. Bªn c¹nh ®ã cßn cã quy chÕ
®¸nh gi¸ chÊt l-îng dù ¸n do c¬ quan thÓ hiÖn râ
tr¸ch nhiÖm vµ cã t¸c dông n©ng cao chÊt l-îng cña
c¸c giai ®o¹n trong quy tr×nh chung. Muèn tiÕn hµnh
thÈm tra mét dù ¸n cã chÊt l-¬ng th× tr-íc hÕt ph¶i
b¶o ®¶m vµ quan t©m ®Õn c¸c yªu cÇu sau:
49
+ C¸c tµi liÖu phôc vô phiªn häp thÈm tra ph¶i
®-îc göi ®Õn c¸c thµnh viªn dù ¸n häp ®óng quy ®Þnh,
c¸c thñ tôc vÒ thêi gian göi tê tr×nh, dù ¸n luËt,
dù ¸n ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt cho ñy ban ph¶i
®-îc tu©n thñ nghiªm ngÆt, chËm nhÊt lµ hai m-¬i
ngµy, tr-íc ngµy phiªn häp UBTVQH c¬ quan tæ chøc,
®¹i biÓu Quèc héi tr×nh dù ¸n ph¶i göi tê tr×nh, dù
¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt tíi c¬
quan thÈm tra ®Ó tiÕn hµnh thÈm tra. Tê tr×nh vÒ dù
¸n v¨n b¶n ph¶i lµ b¶n chÝnh thøc cã ký tªn, ®ãng
dÊu cña Thñ t-íng hoÆc Thñ t-íng c¬ quan cã thÈm
quyÒn. MÆc dï ®ã lµ quy ®Þnh vÒ thñ tôc nh-ng cã ý
nghÜa quan träng ®èi víi Th-êng trùc ñy ban, C¸c
thµnh viªn ñy ban vµ bé phËn tham m-u gióp viÖc
trong viÖc bè trÝ thêi gian ®Ó nghiªn cøu tr-íc, t×m
hiÓu, so s¸nh víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh,
tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia ë ®Þa ph-¬ng
hoÆc tµi liÖu tham kh¶o cña n-íc ngoµi, tæ chøc kh¶o
s¸t thùc tiÔn, b¶o ®¶m cho viÖc thÈm tra cã chÊt
l-îng thùc sù.
+ Phiªn häp thÈm tra ph¶i ®-îc tiÕn hµnh xem
xÐt, th¶o luËn, tranh luËn vÒ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò
thuéc néi dung vµ h×nh thøc cña v¨n b¶n. §ã lµ: vÒ
sù cÇn thiÕt ban hµnh v¨n b¶n, ®èi t-îng, ph¹m vi
®iÒu chØnh sù phï hîp cña néi dung dù ¸n víi ®-êng
lèi, chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, tÝnh hîp hiÕn,
hîp ph¸p cña v¨n b¶n víi hÖ thèng ph¸p luËt, tÝnh
50
kh¶ thi cña dù ¸n. C¸c vÊn ®Ò quan träng cßn cã c¸c
ý kiÕn quan ®iÓm kh¸c nhau gi÷a c¸c thµnh viªn hoÆc
gi÷a c¸c thµnh viªn víi ban so¹n th¶o, c¸c ®Ò xuÊt,
gi¶i ph¸p ®-a ra ®Òu ph¶i ®-îc th¶o luËn kü vµ thÓ
hiÖn trong b¸o c¸o thÈm tra. Chñ täa (ng-êi ®iÒu
khiÓn phiªn häp) ph¶i bè trÝ thêi gian hîp lý, ®Ò
nghÞ thµnh viªn tham dù ®«ng ®ñ, phèi hîp lÊy ý kiÕn
cña c¸c c¬ quan h÷u quan, h-íng c¸c ®¹i biÓu th¶o
luËn vµo nh÷ng vÊn ®Ò träng t©m cña dù ¸n.
+ ThÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ
quyÕt ph¶i ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o cña §¶ng. Dù ¸n luËt,
dù ¸n ph¸p lÖnh hoÆc dù th¶o nghÞ quyÕt ®-a ra ph¶i
chuyÓn t¶i néi dung ®-êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng.
Bëi v×, ë n-íc CHDCND Lµo, §¶ng NDCM Lµo lµ lùc
l-îng l·nh ®¹o nhµ n-íc vµ x· héi. Mäi chñ tr-¬ng,
®-êng lèi cña §¶ng xuÊt ph¸t tõ nh©n d©n, mang néi
dung d©n chñ, ph¶n ¸nh quy luËt kh¸ch quan cña sù
vËn ®éng x· héi. Trong ®iÒu kiÖn §¶ng cÇm quyÒn th×
b¶o ®¶m sù l·nh ®¹o cña §¶ng còng lµ mét ®Æc tr-ng
tÊt yÕu cña viÖc x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi
chñ nghÜa cña d©n, do d©n vµ v× d©n, lÊy ph¸p luËt
lµ ph-¬ng tiÖn qu¶n lý nhµ n-íc vµ x· héi.
+ ThÈm tra ph¶i ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ tÝnh hîp
hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n ®èi
víi hÖ thèng ph¸p luËt. ñy ban lµ c¬ quan chuyªn m«n
cña Quèc héi, do ®ã nhiÖm vô cña ñy ban ph¶i lµ
nghiªn cøu, xem xÐt tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc néi
51
dung vµ h×nh thøc cña dù ¸n. Néi dung cña dù ¸n
kh«ng nh÷ng ph¶i phï hîp víi HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ
quyÕt cña Quèc héi mµ cßn ph¶i phï hîp vÒ thÈm
quyÒn, tr×nh tù ban hµnh v¨n b¶n, nã kh«ng nh÷ng râ
rµng, rµnh m¹ch vÒ néi dung mµ cßn chÆt chÏ l«gÝc vÒ
kü thuËt lËp ph¸p mµ tr×nh tù vµ thñ tôc nµy ®· ®-îc
luËt quy ®Þnh.
+ Tr-íc khi tiÕn hµnh thÈm tra, ñy ban thÈm tra
cã thÓ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng hç trî thÈm tra nh-
kh¶o s¸t thùc tiÔn, tham gia x©y dùng dù ¸n luËt,
ph¸p lÖnh, nghiªn cøu, tham kh¶o kinh nghiÖm n-íc
ngoµi, yªu cÇu ban so¹n th¶o b¸o c¸o tiÕn ®é, néi
dung c¬ b¶n cña dù ¸n, xin ý kiÕn gãp ý cña nh©n
d©n, c¸c ngµnh c¸c cÊp vÒ dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh,
tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia, c¸c céng t¸c
viªn. C¸c ho¹t ®éng hç trî cho thÈm tra nµy kh«ng
ph¶i lµ mét yªu cÇu b¾t buéc trong quy tr×nh thÈm
tra. Tuy nhiªn thùc tiÔn lµ c¬ së cña lý luËn, soi
s¸ng dÉn ®-êng cho lý luËn. Mét ®¹o luËt ®-îc ban
hµnh nÕu kh«ng phï hîp víi thùc tiÔn cuéc sèng sÏ
kh«ng cã hiÖu lùc trªn thùc tÕ, t¸c ®éng vµ ¶nh
h-ëng xÊu ®Õn x· héi. V× thÕ, th«ng qua c¸c ho¹t
®éng kh¶o s¸t thùc tiÔn, thu thËp ý kiÕn cña c¸c
tÇng líp nh©n d©n. Trong x· héi sÏ gióp cho ñy ban
cã ®ñ c¸c c¨n cø v÷ng ch¾c chuÈn x¸c khi th¶o luËn
biÓu quyÕt vÒ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch mµ dù ¸n
nªu ra. MÆt kh¸c, ñy ban còng cã ®ñ c¨n cø ®Ó b¸c bá
52
nh÷ng chÝnh s¸ch ®-a ra kh«ng hîp lý. Kh«ng cã tÝnh
kh¶ thi, lµm tèn kÐm chi phÝ ng©n s¸ch cña nhµ n-íc
vµ tiÒn b¹c cña nh©n d©n, b¶o ®¶m cho c¸c quy ®Þnh
cña luËt, ph¸p lÖnh kh«ng xa rêi thùc tiÔn, lµm cho
ng-êi d©n tin t-ëng, tù nguyÖn tù gi¸c chÊp hµnh
ph¸p luËt.
1.2.2. Chøc n¨ng vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng gi¸m
s¸t cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hoµ
D©n chñ nh©n d©n Lµo
1.2.2.1. Chøc n¨ng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt
cña Quèc héi n-íc Céng hoµ D©n chñ nh©n d©n Lµo
- Quan niÖm gi¸m s¸t
Theo quan niÖm cña Lªnin, gi¸m s¸t lµ sù cÇn
thiÕt kh¸ch quan ph¶i cã trong c¸ch m¹ng XHCN vµ coi
®ã lµ tÊt yÕu kh«ng thÓ thiÕu ®-îc, thËm chÝ lµ mét
vÊn ®Ò vèn cã cña CNXH. Trong nh÷ng t¸c phÈm næi
tiÕng cña Lªnin ®· nhiÒu lÇn kh¼ng ®Þnh "Chñ nghÜa
x· héi lµ kiÓm tra vµ kiÓm so¸t", "chñ nghÜa x· héi
chÝnh lµ sù gi¸m s¸t". Lªnin coi viÖc tæ chøc ho¹t
®éng gi¸m s¸t kh«ng chØ lµ mét tÊt yÕu mµ cßn lµ mét
®Æc tr-ng trong c¸ch m¹ng XHCN. Tæ chøc ho¹t ®éng
gi¸m s¸t phô thuéc vµo tÝnh chÊt, tr×nh ®é cña viÖc
tæ chøc qu¶n lý trong mçi chÕ ®é x· héi. Nh- vËy
ho¹t ®éng gi¸m s¸t trong XHCN, theo Lªnin tr-íc hÕt
ph¶i x¸c lËp vai trß chñ ®éng s¸ng t¹o, tù gi¸c cña
quÇn chóng nh©n d©n lµ c¬ së nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng
ho¹t ®éng gi¸m s¸t, lµ nh©n tè c¬ b¶n cña x· héi
53
míi. Néi dung cña cuéc c¸ch m¹ng cµng s©u s¾c vµ
triÖt ®Ó bao nhiªu th× quÇn chóng cµng cã nh÷ng hµnh
®éng lÞch sö tÝch cùc bÊy nhiªu. Mét trong nh÷ng
hµnh ®éng tÝch cùc Êy lµ viÖc quÇn chóng thùc hiÖn
ho¹t ®éng gi¸m s¸t trªn toµn x· héi. QuÇn chóng tiÕn
hµnh gi¸m s¸t lµ mét trong nh÷ng qu¸ tr×nh thùc hiÖn
d©n chñ hãa. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn d©n chñ trong mét
ho¹t ®éng cña ®êi sèng x· héi lµ c¬ së thùc hiÖn cã
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n-íc XHCN. Lµ chç dùa
cho ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t cña Nhµ n-íc. §iÒu
®ã theo Lªnin, phï hîp víi nguyªn t¾c tËp trung d©n
chñ trong qu¶n lý nhµ n-íc. Trong t¸c phÈm Nhµ n-íc
vµ c¸ch m¹ng, Lªnin ®· coi ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m
s¸t lµ mét khÝa c¹nh quan träng cña chÕ ®é d©n chñ
sau khi kh¼ng ®Þnh mäi ng-êi ®Òu thùc sù tham gia
qu¶n lý nhµ n-íc, vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ho¹t
®éng Êy thËt lµ v« gi¸. NhÊn m¹nh vai trß cña quÇn
chóng tham gia ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t, Lªnin
viÕt: "Khi ®a sè nh©n d©n tù m×nh vµ ë kh¾p mäi n¬i
tiÕn hµnh kiÓm kª, gi¸m s¸t th× sù gi¸m s¸t ®ã thËt
lµ v¹n n¨ng, phæ biÕn vµ cã tÝnh chÊt toµn d©n.
Kh«ng cã ai trèn tho¸t sù gi¸m s¸t ®ã b»ng c¸ch nµo
®-îc c¶, kh«ng cßn trèn vµo ®©u ®-îc c¶" [13,
tr.15].
Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng theo Lªnin:
c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t ph¶i ®-îc thÓ chÕ hãa
b»ng ph¸p luËt. Quan ®iÓm cña Lªnin vÒ viÖc thÓ chÕ
hãa c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t b»ng ph¸p luËt lµ
54
mét bé phËn trong hÖ thèng quan ®iÓm vÒ ®êi sèng
ph¸p luËt víi c¸c néi dung c¬ b¶n: ý chÝ cña Nhµ
n-íc, cña giai cÊp thèng trÞ ®-îc thÓ chÕ hãa thµnh
ph¸p luËt. Ph¸p luËt chØ trë thµnh hµnh vi cô thÓ,
thµnh quan hÖ ph¸p luËt trong ®êi sèng thùc tÕ sinh
®éng hµng ngµy khi nã ®-îc thùc hiÖn nghiªm chØnh vµ
®-îc kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc tu©n theo vµ chÊp hµnh
ph¸p luËt.
Nh÷ng quan ®iÓm trªn ®©y cña Lªnin vÒ kiÓm tra,
gi¸m s¸t lµ c¬ së lý luËn ®Ó hiÓu biÕt chøc n¨ng
gi¸m s¸t cña Quèc héi nãi chung vµ chøc n¨ng gi¸m
s¸t cña Uû ban ph¸p luËt nãi riªng.
Uû ban ph¸p luËt lµ mét c¬ quan cña Quèc héi,
®-îc Quèc héi bÇu ra, thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n
theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt, c¸c thµnh
viªn cña Uû ban ph¸p luËt lµ c¸c ®¹i biÓu cña nh©n
d©n, do nh©n d©n ë c¸c ®Þa ph-¬ng kh¸c nhau bÇu ra,
thay mÆt nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n-íc. Uû
ban ph¸p luËt thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t còng chÝnh lµ
viÖc thùc hiÖn quyÒn lùc mµ nh©n d©n giao cho m×nh.
Uû ban ph¸p luËt thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t ®Ó b¶o ®¶m
thi hµnh HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi,
ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña UBTVQH. Gi¸m s¸t tÝnh hîp
hiÕn, hîp ph¸p, tÝnh thèng nhÊt cña c¸c v¨n b¶n do
ChÝnh phñ, Thñ t-íng ChÝnh phñ, Tßa ¸n nh©n d©n tèi
cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ban hµnh hoÆc
gi¸m s¸t v¨n b¶n cña Bé, c¬ quan ngang Bé thuéc lÜnh
vùc ñy ban phô tr¸ch, Gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt
55
lµ gi¸m s¸t mang tÝnh quyÒn lùc nhµ n-íc [35,
tr.15]. Tuy nhiªn, kh¸c víi Quèc héi, quyÒn gi¸m s¸t
tèi cao chØ thuéc vÒ Quèc héi vµ chØ duy nhÊt Quèc
héi míi cã quyÒn gi¸m s¸t tèi cao t¹i kú häp; quyÒn
gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt bÞ h¹n chÕ, giíi h¹n
trong ph¹m vi lÜnh vùc mµ Quèc héi giao, th«ng qua
c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt víi nh÷ng ®Æc ®iÓm sau
®©y:
- QuyÒn gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt lµ mét
quyÒn ®éc lËp, ho¹t ®éng chØ cã tÝnh chÊt t- vÊn,
phôc vô quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi;
- QuyÒn gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt chØ giíi
h¹n trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Uû ban
ph¸p luËt;
- LÜnh vùc ®-îc gi¸m s¸t, ®èi t-îng gi¸m s¸t vµ
®Þa bµn gi¸m s¸t c¬ chÕ, thÈm quyÒn gi¸m s¸t cña Uû
ban ph¸p luËt ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña luËt
vµ theo sù ph©n c«ng cña UBTVQH;
- Uû ban ph¸p luËt chÞu sù chØ ®¹o, ®iÒu hßa
phèi hîp ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña UBTVQH.
§èi t-îng chÞu sù gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt
lµ ChÝnh phñ, Bé, c¬ quan ngang Bé, Tßa ¸n nh©n d©n
tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, c¸c c¬
quan, tæ chøc vµ c«ng d©n. Gi¸m s¸t lµ mét trong ba
chøc n¨ng cña Uû ban ph¸p luËt, chøc n¨ng gi¸m s¸t
cña Uû ban ph¸p luËt lµ theo dâi, xem xÐt, ®¸nh gi¸
ho¹t ®éng thùc hiÖn luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi,
56
ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña UBTVQH, xem xÐt tÝnh hîp
hiÕn, hîp ph¸p ®èi víi c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p
luËt cña ChÝnh phñ, Thñ t-íng ChÝnh phñ, Bé tr-ëng,
Thñ tr-ëng c¬ quan ngang Bé, Tßa ¸n nh©n d©n tèi
cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, v¨n b¶n quy
ph¹m ph¸p luËt liªn tÞch gi÷a c¸c c¬ quan nhµ n-íc
cã thÈm quyÒn ë Trung -¬ng hoÆc gi÷a c¬ quan nhµ
n-íc cã thÈm quyÒn víi c¬ quan Trung -¬ng cña tæ
chøc chÝnh trÞ - x· héi thuéc lÜnh vùc Uû ban phô
tr¸ch. HiÖu qu¶ gÝam s¸t tæcña UBPL lµ quyÒn ®-a ra
c¸c kÕt luËn, kiÕn nghÞ, yªu cÇu c¸c c¬ quan tæ chøc
bÞ gi¸m s¸t nghiªn cøu xem xÐt xö lý theo thÈm quyÒn
vÒ c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt, yªu cÇu c¬ quan cã
thÈm quyÒn söa ®æi hoÆc hñy bá v¨n b¶n tr¸i ph¸p
luËt, kiÕn nghÞ c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lý nh÷ng
ng-êi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt, ®Ò nghÞ bá phiÕu
tÝn nhiÖm.
Ph-¬ng thøc ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p
luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo:
Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo
thùc hiÖn ph-¬ng thøc ho¹t ®éng gi¸m s¸t nh»m b¶o
®¶m ph¸p luËt ®-îc thùc thi nghiªm chØnh trong c¸c
c¬ quan nhµ n-íc vµ mäi tæ chøc, c«ng d©n.
Trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t, Uû ban ph¸p luËt sö
dông c¸c ph-¬ng thøc sau ®©y:
- Häp toµn thÓ hoÆc häp Th-êng trùc ñy ban ®Ó
nghe b¸o c¸o vÒ ho¹t ®éng cña c¸c ®èi t-îng chÞu sù
57
gi¸m s¸t, yªu cÇu c¬ quan b¸o c¸o vÒ nh÷ng vÊn ®Ò mµ
ñy ban quan t©m;
- Tæ chøc ®oµn gi¸m s¸t viÖc thùc thi ph¸p luËt;
- Nghiªn cøu xö lý ®¬n th- khiÕu n¹i, tè c¸o,
n¾m th«ng tin qua c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i
chóng.
ThÈm tra c¸c b¸o c¸o phôc vô cho nhiÖm vô gi¸m
s¸t.
Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 28 cña LuËt gi¸m s¸t cña
Quèc héi, Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi cã nhiÖm vô
thÈm tra, nghiªn cøu c¸c b¸o c¸o vÒ thi hµnh hiÕn
ph¸p, ph¸p luËt, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
vµ kÕ ho¹ch ng©n s¸ch nhµ n-íc vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p
luËt do ChÝnh phñ, Bé, c¬ quan ngang Bé, Tßa ¸n nh©n
d©n tèi cao vµ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ban
hµnh.
Tr×nh tù, thñ tôc Uû ban ph¸p luËt gi¸m s¸t v¨n
b¶n quy ph¹m ph¸p luËt:
Trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh, Uû
ban ph¸p luËt cã tr¸ch nhiÖm th-êng xuyªn theo dâi,
®«n ®èc ChÝnh phñ, Thñ t-íng ChÝnh phñ, Bé tr-ëng,
Thñ tr-ëng c¬ quan ngang Bé. Tßa ¸n nh©n d©n tèi
cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ban hµnh v¨n b¶n
quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó h-íng dÉn thi hµnh luËt, nghÞ
quyÕt cña Quèc héi, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña UBTVQH
®óng thêi gian quy ®Þnh.
ChÝnh phñ, Thñ t-íng ChÝnh phñ, Bé tr-ëng, Thñ
tr-ëng c¬ quan ngang Bé, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao,
ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao khi ban hµnh c¸c v¨n
58
b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vµ c¸c c¬ quan tæ chøc khi
ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn tÞch ph¶i
cã tr¸ch nhiÖm göi v¨n b¶n ®· ban hµnh cho UBPL ®Ó
gi¸m s¸t. Khi nhËn ®-îc v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt
do c¬ quan h÷u quan göi ®Õn, Uû ban ph¸p luËt cã
tr¸ch nhiÖm xem xÐt, nghiªn cøu néi dung cña v¨n
b¶n.
Trong tr-êng hîp ph¸t hiÖn v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p
luËt cã quy ®Þnh tr¸i luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi,
ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña UBTVQH th× Uû ban ph¸p
luËt trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh yªu
cÇu chÝnh c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n xem xÐt l¹i vµ tù
quyÕt ®Þnh ®×nh chØ viÖc thi hµnh, söa ®æi hoÆc b·i
bá v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt ®ã. C¬ quan ban hµnh v¨n
b¶n cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o cho Uû ban ph¸p luËt
viÖc gi¶i quyÕt yªu cÇu cña ñy ban trong mét thêi
gian nhÊt ®Þnh. Trong tr-êng hîp c¬ quan ban hµnh
v¨n b¶n kh«ng chÊp nhËn yªu cÇu cña Uû ban ph¸p luËt
th× ñy ban kiÕn nghÞ ChÝnh phñ, Thñ t-íng ChÝnh phñ
hoÆc b¸o c¸o UBTVQH xem xÐt, quyÕt ®Þnh.
Uû ban ph¸p luËt tiÕn hµnh gi¸m s¸t theo tr×nh
tù sau ®©y:
- Yªu cÇu c¸c c¬ quan h÷u quan göi b¸o c¸o theo
thêi gian quy ®Þnh ®Ó c¸c thµnh viªn ñy ban cã ®iÒu
kiÖn thêi gian nghiªn cøu vµ chuÈn bÞ ý kiÕn tr-íc
khi dù häp ñy ban;
- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng kiÓm tra, kh¶o s¸t, gi¸m
s¸t thùc tÕ;
59
- Tæ chøc lÊy ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia c¸c c¬
quan, tæ chøc h÷u quan.
- Yªu cÇu c¸c c¬ quan, tæ chøc h÷u quan cung cÊp
tµi liÖu hoÆc mêi ®¹i diÖn c¸c c¬ quan ®Õn dù phiªn
häp thÈm tra cña ñy ban ®Ó tr×nh bµy, lµm râ c¸c vÊn
®Ò ñy ban quan t©m.
- Theo dâi trªn c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i
chóng;
- Nghiªn cøu ®¬n th- khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng
d©n göi tíi Uû ban ph¸p luËt hoÆc c¸c ®¬n th- do c¸c
®ång chÝ l·nh ®¹o Quèc héi giao.
Trªn c¬ së c¸c ho¹t ®éng nµy, ñy ban cã thÓ tæng
hîp ®Çy ®ñ c¸c c¨n cø ®Ó xem xÐt, ®¸nh gi¸ chi tiÕt
vÒ néi dung, h×nh thøc vµ c¸c sè liÖu ®-îc tr×nh
trong b¸o c¸o, kÕt qu¶ ho¹t ®éng, sù chuyÓn biÕn,
tiÕn bé, nh÷ng -u ®iÓm khuyÕt ®iÓm cña c¸c c¬ quan
b¶o vÖ ph¸p luËt, nh÷ng c«ng t¸c träng t©m vµ nh÷ng
gi¶i ph¸p thùc hiÖn trong thêi gian giao tíi.
Tæ chøc c¸c ®oµn gi¸m s¸t:
Tæ chøc c¸c ®oµn gi¸m s¸t lµ ho¹t ®éng ®-îc ¸p
dông t-¬ng ®èi phæ biÕn ®èi víi c¸c ñy ban Quèc héi.
C¨n cø ph¸p lý ®Ó thµnh lËp c¸c ®oµn gi¸m s¸t lµ
ch-¬ng tr×nh c«ng t¸c cña Uû ban ph¸p luËt hoÆc do
Quèc héi, UBTVQH giao t¹i §iÒu 32 cña LuËt Gi¸m s¸t
cña Quèc héi n¨m 2003, ñy ban Quèc héi cã thÓ thµnh
lËp §oµn gi¸m s¸t khi cã sù cÇn thiÕt trong c«ng t¸c
gi¸m s¸t nh-ng ph¶i cã sù ®ång ý cña UBTVQH.
60
Trong quyÕt ®Þnh thµnh lËp §oµn gi¸m s¸t ph¶i
quy ®Þnh râ néi dung, quyÒn h¹n, nghÜa vô, môc ®Ých
gi¸m s¸t ®èi víi c¬ quan ®èi t-îng chÞu sù gi¸m s¸t,
vµ ph¶i th«ng b¸o cho c¬ quan, ®èi t-îng biÕt tr-íc
ho¹t ®éng gi¸m s¸t 7 ngµy.
QuyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña §oµn gi¸m s¸t:
- Yªu cÇu c¸c c¬ quan bÞ gi¸m s¸t b¸o c¸o, c¸c
tµi liÖu thuéc néi dung gi¸m s¸t;
- ThÈm tra, ®¸nh gi¸ b¸o c¸o vµ c¸c tµi liÖu;
- KiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc khi ph¸t hiÖn
cã vÊn ®Ò tr¸i ph¸p luËt.
- Göi b¸o c¸o thÈm tra ®¸nh gi¸ gi¸m s¸t cho ñy
ban trong thêi gian 10 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc gi¸m
s¸t.
Tr×nh tù thÈm tra vµ gi¶i quyÕt kÕt qu¶ gi¸m s¸t
cña §oµn gi¸m s¸t:
- §oµn gi¸m s¸t tr×nh bµy kÕt qu¶ gi¸m s¸t t¹i
cuéc häp toµn thÓ cña ñy ban;
- C¬ quan bÞ gi¸m s¸t cã thÓ gi¶i thÝch c¸c vÊn
®Ò ®· ®Æt ra trong b¸o c¸o kÕt qu¶ gi¸m s¸t.
- Thµnh viªn tham dù th¶o luËn, gãp phÇn ý kiÕn;
- Chñ nhiÖm ñy ban tæng kÕt c¸c ý kiÕn th¶o luËn
vµ c¸c thµnh viªn ñy ban bá phiÕu quyÕt ®Þnh. NÕu
trong tr-êng hîp gi¸m s¸t ph¸t hiÖn cã hµnh vi vi
ph¹m ph¸p luËt nghiªm träng hoÆc ngoµi ph¹m vi nhiÖm
vô cña ñy ban. ñy ban cã thÓ b¸o c¸o tr×nh Uû ban
th-êng vô Quèc héi quyÕt ®Þnh.
61
Uû ban ph¸p luËt cã nhiÖm vô gi¸m s¸t viÖc ban
hµnh c¸c nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, c¸c
v¨n b¶n cña Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t
nh©n d©n tèi cao h-íng dÉn ¸p dông ph¸p luËt trong
ho¹t ®éng kiÓm s¸t, xÐt xö. Uû ban ph¸p luËt gi¸m
s¸t "viÖc ban hµnh" c¸c v¨n b¶n nãi trªn lµ gi¸m s¸t
tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n tõ viÖc so¹n th¶o, thÈm ®Þnh
cho ®Õn khi tr×nh th«ng qua c¸c v¨n b¶n ®ã. Uû ban
ph¸p luËt cßn cã nhiÖm vô gi¸m s¸t viÖc gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n göi ®Õn Quèc héi. Uû
ban ph¸p luËt cã tr¸ch nhiÖm tiÕp nhËn vµ xö lý c¸c
®¬n th- khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n vÒ lÜnh vùc
t- ph¸p. §èi t-îng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt
trong lÜnh vùc nµy lµ viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng ®¬n th-
khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n vÒ c¸c vô viÖc thuéc
lÜnh vùc h×nh sù, d©n sù, hµnh chÝnh, kinh tÕ, lao
®éng, thi hµnh ¸n, x©m ph¹m ho¹t ®éng t- ph¸p vµ mét
sè vô viÖc kh¸c, h×nh thøc gi¸m s¸t lµ dùa trªn kÕt
qu¶ nghiªn cøu, ph©n lo¹i, xö lý c¸c ®¬n th- cña vô
gióp viÖc ®Ò tiÕn hµnh gi¸m s¸t hoÆc chuyÓn ®Õn c¬
quan thÈm quyÒn xem xÐt, gi¶i quyÕt vµ theo dâi, ®«n
®èc viÖc gi¶i quyÕt c¸c ®¬n th- ®ã. §èi víi c¸c ®¬n
th- khiÕu n¹i bøc xóc kÐo dµi, vô viÖc ®· qua nhiÒu
cÊp xÐt xö nh-ng ®-¬ng sù vÉn tiÕp tôc khiÕu n¹i,
th× ñy ban tæ chøc tiÕn hµnh gi¸m s¸t c¸ biÖt ®Ó ®Ò
xuÊt c¸c c¬ quan cã c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt hoÆc ®Ò
62
nghÞ UBTVQH yªu cÇu c¬ quan xem xÐt, gi¶i quyÕt theo
thÈm quyÒn.
Mét sè vÊn ®Ò ph¶i quan t©m nh»m n©ng cao ho¹t
®éng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc
CHDCND Lµo.
- B¸o c¸o kÕt qu¶ gi¸m s¸t lµ v¨n b¶n ph¸p lý
quan träng nhÊt ph¶n ¸nh toµn bé néi dung ho¹t ®éng
gi¸m s¸t cña ñy ban. C¸c kÕt luËn, kiÕn nghÞ trong
b¸o c¸o gi¸m s¸t chÝnh lµ c¸c tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸
chÊt l-îng vµ hiÖu lùc ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña ñy
ban. V× vËy, néi dung b¸o c¸o gi¸m s¸t ph¶i thÓ hiÖn
râ c¸c yªu cÇu sau ®©y:
- §¸nh gi¸ chÝnh x¸c, kh¸ch quan t×nh h×nh thùc
hiÖn ph¸p luËt, c¸c vi ph¹m luËt, nh÷ng tån t¹i,
v-íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc thi ph¸p luËt. C¸c
nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh thi hµnh ph¸p luËt
vµ kiÕn nghÞ cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t b¶o ®¶m ®Ó c¸c
®èi t-îng chÞu sù gi¸m s¸t cã thÓ kh¾c phôc kÞp
thêi, tr¸nh d©y d-a, kÐo dµi.
X¸c ®Þnh träng t©m, träng ®iÓm néi dung, ®èi
t-îng gi¸m s¸t râ rµng, môc ®Ých vµ thêi ®iÓm mµ ñy
ban x¸c ®Þnh néi dung cÇn tËp trung gi¸m s¸t, nh-ng
ph¶i qu¸n triÖt quan ®iÓm kÕt qu¶ gi¸m s¸t lµ phôc
vô chñ yÕu cho ho¹t ®éng lËp ph¸p, mang tÝnh vÜ m«
mµ kh«ng nªn tËp trung qu¸ nhiÒu vµo viÖc gi¶i quyÕt
c¸c vô viÖc c¸ biÖt.
Ho¹t ®éng gi¸m s¸t cã thÓ ®-îc tiÕn hµnh b»ng
nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, nh-ng dï b»ng h×nh thøc
63
nµo ñy ban còng kh«ng tæ chøc gi¸m s¸t trµn lan, dµn
tr¶i, cã qu¸ nhiÒu ®oµn gi¸m s¸t trong cïng mét ®Þa
bµn hoÆc c¬ cÊu §oµn gi¸m s¸t qu¸ nhiÒu thµnh viªn
sÏ g©y khã kh¨n, phiÒn hµ cho c¬ quan, ®Þa ph-¬ng
n¬i ñy ban tiÕn hµnh gi¸m s¸t. ñy ban cÇn kÕt hîp
viÖc nghe c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ h÷u quan b¸o
c¸o, yªu cÇu c¸c c¬ quan tæ chøc, ®¬n vÞ ®ã gi¶i
tr×nh cô thÓ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò mµ ñy ban quan t©m ®ång
thêi cÇn kÕt hîp t×m hiÓu, xem xÐt, kh¶o s¸t thu
thËp th«ng tin cã liªn quan ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò mµ
ch-¬ng tr×nh kÕ ho¹ch gi¸m s¸t ®· ®Æt ra.
+ C¸c kÕt luËn, kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p gi¶i
quyÕt ph¶i râ rµng cô thÓ, cã tÝnh kh¶ thi, c¸c c¬
quan cã tr¸ch nhiÖm ph¶i thi hµnh c¸c kÕt luËn, kiÕn
nghÞ, c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt ph¶i quan t©m ®Õn lîi
Ých cña Nhµ n-íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng
d©n.
+ B¸o c¸o gi¸m s¸t ph¶i ®-îc ®-a ra phiªn häp
toµn thÓ, hoÆc phiªn häp Th-êng trùc ñy ban më réng
®Ó th¶o luËn, hoÆc ph¶i ®-îc göi ®Õn c¸c thµnh viªn
ñy ban gãp ý kiÕn vµ biÓu quyÕt nhÊt trÝ vÒ c¸c kiÕn
nghÞ, gi¶i ph¸p ®-a ra.
1.2.3. Chøc n¨ng vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng kiÕn
nghÞ cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hoµ
D©n chñ nh©n d©n Lµo
1.2.3.1. Chøc n¨ng kiÕn nghÞ cña Uû ban ph¸p
luËt cña Quèc héi n-íc Céng hoµ D©n chñ nh©n d©n Lµo
64
Chøc n¨ng kiÕn nghÞ cña Uû ban ph¸p luËt xuÊt
ph¸t tõ c¸c quyÒn n¨ng cña Quèc héi: quyÒn lËp hiÕn,
lËp ph¸p, quyÒn quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng cña
®Êt n-íc vµ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao ®èi víi toµn bé
ho¹t ®éng cña Nhµ n-íc. C¸c ñy ban cña Quèc héi lµ
bé m¸y tham m-u gióp Quèc héi vµ Uû ban th-êng vô
Quèc héi; thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô mµ Quèc héi,
Uû ban th-êng vô giao cho. Uû ban ph¸p luËt cña Quèc
héi cã chøc n¨ng thÈm tra gi¸m s¸t c¸c dù ¸n luËt,
ph¸p lÖnh, chøc n¨ng gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¬ quan
hµnh ph¸p vµ t- ph¸p. Th«ng qua ho¹t ®éng tõ hai
chøc n¨ng nãi trªn ®· xuÊt hiÖn mét chøc n¨ng lµ
chøc n¨ng kiÕn nghÞ. Cã thÓ nãi chøc n¨ng kiÕn nghÞ
cña Uû ban ph¸p luËt lµ hÖ qu¶ cña viÖc thùc hiÖn
chøc n¨ng thÈm tra vµ chøc n¨ng gi¸m s¸t. Th«ng qua
ho¹t ®éng thÈm tra c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, Uû ban
ph¸p luËt ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p c¸c ph-¬ng ¸n vÒ néi
dung, h×nh thøc vµ c¸c yªu cÇu cña dù ¸n luËt, ph¸p
lÖnh, Uû ban ph¸p luËt cã thÓ ®-a ra c¸c ®¸nh gi¸ vÒ
chÊt l-îng c¸c dù ¸n, vÒ néi dung cña tõng vÊn ®Ò
hoÆc c¸c ®iÒu kho¶n cô thÓ söa ®æi hoÆc hñy bá ®Ó
Quèc héi, UBTVQH cã c¬ së xem xÐt nghiªn cøu tr-íc
khi th«ng qua. B»ng ho¹t ®éng gi¸m s¸t, Uû ban ph¸p
luËt ®-a ra c¸c kiÕn nghÞ, khuyÕn nghÞ vÒ c¸c gi¶i
ph¸p ®Ó c¸c ®èi t-îng bÞ gi¸m s¸t cã thÓ nghiªn cøu
söa ch÷a c¸c sai sãt hoÆc xö lý nh÷ng tr-êng hîp vi
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van

More Related Content

What's hot

Diễn đàn văn ghệ Việt Nam số 9-14. vanhien.vn
Diễn đàn văn ghệ Việt Nam số 9-14. vanhien.vnDiễn đàn văn ghệ Việt Nam số 9-14. vanhien.vn
Diễn đàn văn ghệ Việt Nam số 9-14. vanhien.vn
Pham Long
 
Giới và vấn đề người khuyết tật
Giới và vấn đề người khuyết tậtGiới và vấn đề người khuyết tật
Giới và vấn đề người khuyết tật
USSH
 
Luận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOT
Luận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOTLuận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOT
Luận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOT
Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Bai giang chuyen doi
Bai giang chuyen doiBai giang chuyen doi
Bai giang chuyen doibookbooming1
 
Ho chi minh toan tap tap 1
Ho chi minh toan tap   tap 1Ho chi minh toan tap   tap 1
Ho chi minh toan tap tap 1
Wild Wolf
 
Tailieu.vncty.com phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
Tailieu.vncty.com   phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinhTailieu.vncty.com   phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
Tailieu.vncty.com phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
Trần Đức Anh
 
5.tran duc ngon
5.tran duc ngon5.tran duc ngon
5.tran duc ngonanthao1
 
Thang diem thi dua hc
Thang diem thi dua   hcThang diem thi dua   hc
Thang diem thi dua hcTuan Nguyen
 
Bài giảng luật dân sự phần chung – ts. ngô huy cương
Bài giảng luật dân sự phần chung – ts. ngô huy cươngBài giảng luật dân sự phần chung – ts. ngô huy cương
Bài giảng luật dân sự phần chung – ts. ngô huy cương
nataliej4
 
Tổ chức nhân sự hành chính nhà nước
Tổ chức nhân sự hành chính nhà nướcTổ chức nhân sự hành chính nhà nước
Tổ chức nhân sự hành chính nhà nước
jackjohn45
 
Baigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvtBaigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvtvanliemtb
 
Benh vien rang ham mat
Benh vien rang ham matBenh vien rang ham mat
Benh vien rang ham mat
hieusach-kimnhung
 
Luận án: Hoàn thiện chính sách quản lý của nhà nước về thương mại của nước Cộ...
Luận án: Hoàn thiện chính sách quản lý của nhà nước về thương mại của nước Cộ...Luận án: Hoàn thiện chính sách quản lý của nhà nước về thương mại của nước Cộ...
Luận án: Hoàn thiện chính sách quản lý của nhà nước về thương mại của nước Cộ...
Viết thuê trọn gói ZALO 0934573149
 
Đầu tư xây dựng bổ sung tại trại giống Tân Hiệp - Kiên Giang - Lapduan.net
Đầu tư xây dựng bổ sung tại trại giống Tân Hiệp - Kiên Giang - Lapduan.netĐầu tư xây dựng bổ sung tại trại giống Tân Hiệp - Kiên Giang - Lapduan.net
Đầu tư xây dựng bổ sung tại trại giống Tân Hiệp - Kiên Giang - Lapduan.net
Lap Du An A Chau
 
Chien luoc chu dong hnktqt cua nganh nhvn
Chien luoc chu dong hnktqt cua nganh nhvnChien luoc chu dong hnktqt cua nganh nhvn
Chien luoc chu dong hnktqt cua nganh nhvn
Trần Đức Anh
 

What's hot (15)

Diễn đàn văn ghệ Việt Nam số 9-14. vanhien.vn
Diễn đàn văn ghệ Việt Nam số 9-14. vanhien.vnDiễn đàn văn ghệ Việt Nam số 9-14. vanhien.vn
Diễn đàn văn ghệ Việt Nam số 9-14. vanhien.vn
 
Giới và vấn đề người khuyết tật
Giới và vấn đề người khuyết tậtGiới và vấn đề người khuyết tật
Giới và vấn đề người khuyết tật
 
Luận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOT
Luận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOTLuận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOT
Luận văn: Tòa nhà lưu trữ thông tin tỉnh Quảng Ninh, HOT
 
Bai giang chuyen doi
Bai giang chuyen doiBai giang chuyen doi
Bai giang chuyen doi
 
Ho chi minh toan tap tap 1
Ho chi minh toan tap   tap 1Ho chi minh toan tap   tap 1
Ho chi minh toan tap tap 1
 
Tailieu.vncty.com phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
Tailieu.vncty.com   phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinhTailieu.vncty.com   phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
Tailieu.vncty.com phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
 
5.tran duc ngon
5.tran duc ngon5.tran duc ngon
5.tran duc ngon
 
Thang diem thi dua hc
Thang diem thi dua   hcThang diem thi dua   hc
Thang diem thi dua hc
 
Bài giảng luật dân sự phần chung – ts. ngô huy cương
Bài giảng luật dân sự phần chung – ts. ngô huy cươngBài giảng luật dân sự phần chung – ts. ngô huy cương
Bài giảng luật dân sự phần chung – ts. ngô huy cương
 
Tổ chức nhân sự hành chính nhà nước
Tổ chức nhân sự hành chính nhà nướcTổ chức nhân sự hành chính nhà nước
Tổ chức nhân sự hành chính nhà nước
 
Baigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvtBaigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvt
 
Benh vien rang ham mat
Benh vien rang ham matBenh vien rang ham mat
Benh vien rang ham mat
 
Luận án: Hoàn thiện chính sách quản lý của nhà nước về thương mại của nước Cộ...
Luận án: Hoàn thiện chính sách quản lý của nhà nước về thương mại của nước Cộ...Luận án: Hoàn thiện chính sách quản lý của nhà nước về thương mại của nước Cộ...
Luận án: Hoàn thiện chính sách quản lý của nhà nước về thương mại của nước Cộ...
 
Đầu tư xây dựng bổ sung tại trại giống Tân Hiệp - Kiên Giang - Lapduan.net
Đầu tư xây dựng bổ sung tại trại giống Tân Hiệp - Kiên Giang - Lapduan.netĐầu tư xây dựng bổ sung tại trại giống Tân Hiệp - Kiên Giang - Lapduan.net
Đầu tư xây dựng bổ sung tại trại giống Tân Hiệp - Kiên Giang - Lapduan.net
 
Chien luoc chu dong hnktqt cua nganh nhvn
Chien luoc chu dong hnktqt cua nganh nhvnChien luoc chu dong hnktqt cua nganh nhvn
Chien luoc chu dong hnktqt cua nganh nhvn
 

Similar to Luan van

T003.doc
T003.docT003.doc
T003.doc
NgaNga71
 
đề 3 bookbooming
đề 3 bookboomingđề 3 bookbooming
đề 3 bookboomingbookbooming
 
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet namMot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
anh hieu
 
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOT
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOTLuận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOT
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOT
Dịch vụ viết bài trọn gói ZALO: 0909232620
 
Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất trên đ...
Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất trên đ...Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất trên đ...
Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất trên đ...
nataliej4
 
5.tran duc ngon
5.tran duc ngon5.tran duc ngon
5.tran duc ngonanthao1
 
Giao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong congGiao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong cong
Hi House
 
đề 8 bookbooming
đề 8 bookboomingđề 8 bookbooming
đề 8 bookboomingbookbooming
 
giaotrinh nguyen tac phuong phap (phan 1)
giaotrinh nguyen tac phuong phap (phan 1)giaotrinh nguyen tac phuong phap (phan 1)
giaotrinh nguyen tac phuong phap (phan 1)
akita_1610
 
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAY
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAYLuận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAY
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAY
Dịch vụ viết bài trọn gói ZALO: 0909232620
 
Chuong 2 cac bo phan nha cong cong
Chuong 2   cac bo phan nha cong congChuong 2   cac bo phan nha cong cong
Chuong 2 cac bo phan nha cong congHi House
 
Chuong 1 kien truc nha cong cong
Chuong 1   kien truc nha cong congChuong 1   kien truc nha cong cong
Chuong 1 kien truc nha cong congHi House
 
Cau hoi ly-thuyet thi Cụm trưởng dân cư giỏi
Cau hoi ly-thuyet thi Cụm trưởng dân cư giỏiCau hoi ly-thuyet thi Cụm trưởng dân cư giỏi
Cau hoi ly-thuyet thi Cụm trưởng dân cư giỏi
thaonguyenhn88
 
Pháp luật về hoạt động thanh toán bằng thẻ ngân hàng ở Việt Nam.doc
Pháp luật về hoạt động thanh toán bằng thẻ ngân hàng ở Việt Nam.docPháp luật về hoạt động thanh toán bằng thẻ ngân hàng ở Việt Nam.doc
Pháp luật về hoạt động thanh toán bằng thẻ ngân hàng ở Việt Nam.doc
DV Viết Luận văn luanvanmaster.com ZALO 0973287149
 
Đề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAY
Đề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAYĐề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAY
Đề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAY
Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
GIÁO TRÌNH GIÁO DỤC SỨC KHỎE
GIÁO TRÌNH GIÁO DỤC SỨC KHỎEGIÁO TRÌNH GIÁO DỤC SỨC KHỎE
GIÁO TRÌNH GIÁO DỤC SỨC KHỎE
Man_Ebook
 
Khoa học hành vi GDSK - NXB Hà Nội
Khoa học hành vi GDSK - NXB Hà NộiKhoa học hành vi GDSK - NXB Hà Nội
Khoa học hành vi GDSK - NXB Hà NộiTS DUOC
 
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
Trung Nguyen
 
đề 5 bookbooming
đề 5 bookboomingđề 5 bookbooming
đề 5 bookboomingbookbooming
 
Đề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAY
Đề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAYĐề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAY
Đề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAY
Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 

Similar to Luan van (20)

T003.doc
T003.docT003.doc
T003.doc
 
đề 3 bookbooming
đề 3 bookboomingđề 3 bookbooming
đề 3 bookbooming
 
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet namMot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
Mot so giai phap nham nang cao hieu qua quan ly rung cong dong o viet nam
 
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOT
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOTLuận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOT
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Ba Đình, HOT
 
Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất trên đ...
Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất trên đ...Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất trên đ...
Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất trên đ...
 
5.tran duc ngon
5.tran duc ngon5.tran duc ngon
5.tran duc ngon
 
Giao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong congGiao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong cong
 
đề 8 bookbooming
đề 8 bookboomingđề 8 bookbooming
đề 8 bookbooming
 
giaotrinh nguyen tac phuong phap (phan 1)
giaotrinh nguyen tac phuong phap (phan 1)giaotrinh nguyen tac phuong phap (phan 1)
giaotrinh nguyen tac phuong phap (phan 1)
 
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAY
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAYLuận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAY
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAY
 
Chuong 2 cac bo phan nha cong cong
Chuong 2   cac bo phan nha cong congChuong 2   cac bo phan nha cong cong
Chuong 2 cac bo phan nha cong cong
 
Chuong 1 kien truc nha cong cong
Chuong 1   kien truc nha cong congChuong 1   kien truc nha cong cong
Chuong 1 kien truc nha cong cong
 
Cau hoi ly-thuyet thi Cụm trưởng dân cư giỏi
Cau hoi ly-thuyet thi Cụm trưởng dân cư giỏiCau hoi ly-thuyet thi Cụm trưởng dân cư giỏi
Cau hoi ly-thuyet thi Cụm trưởng dân cư giỏi
 
Pháp luật về hoạt động thanh toán bằng thẻ ngân hàng ở Việt Nam.doc
Pháp luật về hoạt động thanh toán bằng thẻ ngân hàng ở Việt Nam.docPháp luật về hoạt động thanh toán bằng thẻ ngân hàng ở Việt Nam.doc
Pháp luật về hoạt động thanh toán bằng thẻ ngân hàng ở Việt Nam.doc
 
Đề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAY
Đề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAYĐề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAY
Đề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAY
 
GIÁO TRÌNH GIÁO DỤC SỨC KHỎE
GIÁO TRÌNH GIÁO DỤC SỨC KHỎEGIÁO TRÌNH GIÁO DỤC SỨC KHỎE
GIÁO TRÌNH GIÁO DỤC SỨC KHỎE
 
Khoa học hành vi GDSK - NXB Hà Nội
Khoa học hành vi GDSK - NXB Hà NộiKhoa học hành vi GDSK - NXB Hà Nội
Khoa học hành vi GDSK - NXB Hà Nội
 
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
 
đề 5 bookbooming
đề 5 bookboomingđề 5 bookbooming
đề 5 bookbooming
 
Đề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAY
Đề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAYĐề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAY
Đề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAY
 

Luan van

  • 1. 1 Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Sau khi C¸ch m¹ng thµnh c«ng, nh©n d©n c¸c bé téc Lµo d-íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Nh©n d©n C¸ch m¹ng Lµo giµnh ®-îc quyÒn lµm chñ ®Êt n-íc vµ trong ngµy mång 2 th¸ng 12 n¨m 1975 ®· thµnh lËp n-íc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n (CH§CN) Lµo. §ã lµ nhµ n-íc kiÓu míi - Nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa (XHCN) cña d©n, do d©n vµ v× d©n, tÊt c¶ quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n. §Ó ®¶m b¶o quyÒn lµm chñ ®Êt n-íc cña nh©n d©n c¸c bé téc Lµo vµ ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu míi trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay, §¶ng vµ Nhµ n-íc rÊt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng c¸c c¬ quan quyÒn lùc nhµ n-íc (quyÒn lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t- ph¸p). Quèc héi lµ mét trong ba quyÒn lùc ®ã. Quèc héi cã chøc n¨ng vµ vÞ trÝ rÊt quan träng. Quèc héi lµ c¬ quan ®¹i biÓu cao nhÊt cña Nhµ n-íc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo. Quèc héi lµ c¬ quan duy nhÊt cã quyÒn lËp hiÕn vµ ph¸p luËt, quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc vµ cã quyÒn gi¸m s¸t tèi cao ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng cña Nhµ n-íc. Theo chñ tr-¬ng vµ ®-êng lèi cña §¶ng Nh©n d©n C¸ch m¹ng (NDCM) Lµo lµ x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa (XHCN) cña d©n, do d©n vµ v× d©n,
  • 2. 2 tõng b-íc qu¶n lý nhµ n-íc b»ng ph¸p luËt, yªu cÇu ®ã ®ßi hái ph¶i kiÖn toµn tæ chøc, ®æi míi ph-¬ng thøc vµ n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Quèc héi, trong ®ã chøc n¨ng lËp ph¸p ph¶i ®-îc ®Èy m¹nh h¬n n÷a ®Ó ®¸p øng yªu cÇu míi cña §¶ng vµ Nhµ n-íc, ®Ó thÓ hiÖn chñ tr-¬ng, ®-êng lèi cña §¶ng thµnh ph¸p luËt phï hîp víi ®êi sèng x· héi hiÖn nay. Uû ban ph¸p luËt lµ mét trong nh÷ng c¬ quan cña Quèc héi cã chøc n¨ng nhiÖm vô tham m-u cho Quèc héi trong c«ng t¸c lËp ph¸p, gi¸m s¸t vµ quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc, Uû ban ph¸p luËt ph¶i ®-îc n©ng cao chÊt l-îng vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng nh»m lµm tèt chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh, lµm s¸ng tá, ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ cña d©n chñ ®¹i diÖn, ®¶m b¶o quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n. V× vËy, nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ó tiÕp tôc n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo lµ ®ßi hái cÊp b¸ch c¶ ph-¬ng diÖn lý luËn lÉn thùc tiÔn. Bëi vËy, t¸c gi¶ lùa chän ®Ò tµi: “N©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo hiÖn nay”. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi HiÖn nay vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Quèc héi nãi chung vµ n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt nãi riªng ®· vµ ®ang ®-îc c¸c nhµ nghiªn cøu khoa häc Lµo vµ ViÖt Nam quan t©m
  • 3. 3 ®Õn, nh-ng vÊn ®Ò nµy ë ViÖt Nam kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò míi v× cã nhiÒu nhµ nghiªn cøu khoa häc nghiªn cøu tõ l©u. ë Lµo, vÊn ®Ò nµy lµ võa ®-îc nghiªn cøu chÝnh thøc chØ lµ mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc ®Ò cËp ®Õn trong vµi n¨m võa qua. Nh÷ng c«ng tr×nh khoa häc nghiªn cøu ®Õn ®Ò tµi nµy nh- sau: - Tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quèc héi n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, Nxb. CTQG, n¨m 1993. - QuyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi, luËn ¸n tiÕn sü (1995) cña Ph¹m Ngäc Kú, ViÖn Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt. - Nh©n d©n lao ®éng thùc thi quyÒn lùc chÝnh trÞ th«ng qua c¬ quan d©n cö cña NguyÔn ViÕt BÐ, Nxb. CTQG, Hµ Néi n¨m 1998. - Chøc n¨ng lËp ph¸p cña Quèc héi n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, luËn v¨n th¹c sü (1998) cña Ph¹m ThÞ T×nh, tr-êng §¹i häc LuËt Hµ Néi. - Hoµn thiÖn quy tr×nh xem xÐt, quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc trong ho¹t ®éng cña Quèc héi n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, luËn v¨n th¹c sü (2001) cña NguyÔn Quèc Th¾ng, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh. - §æi míi tæ chøc bé m¸y Quèc héi n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, luËn v¨n th¹c sü (2001) cña TrÇn ThÞ Thanh Mai, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh.
  • 4. 4 - N©ng cao chÊt l-îng vµ hiÖu lùc cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHXHCN ViÖt Nam, luËn v¨n th¹c sü (2002) cña NguyÔn ThÞ Dung, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh. - T¨ng c-êng vai trß cña Quèc héi trong viÖc ®¶m b¶o quyÒn lùc chÝnh trÞ cña nh©n d©n lao ®éng ë n-íc CHDCND Lµo, luËn v¨n th¹c sü (2004) cña X¶i U Phun X¶ Ly, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh. - Nh×n chung nh÷ng c«ng tr×nh trªn ®· ®Ò cËp ®Õn khÝa c¹nh cña ho¹t ®éng Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi, tiÕp thu nh÷ng kÕt qu¶ ®ã, luËn v¨n nghiªn cøu mét c¸ch hÖ thèng toµn diÖn vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Quèc héi theo ®Þnh h-íng x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do d©n vµ v× d©n. 3. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña luËn v¨n LuËn v¨n cã môc ®Ých nghiªn cøu c¶ lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi, ®Ò xuÊt nh÷ng ph-¬ng h-íng nh»m n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi, gãp phÇn vµo viÖc tiÕp tôc x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do d©n vµ v× d©n ë n-íc CHDCND Lµo. §Ó thùc hiÖn môc ®Ých trªn, luËn v¨n cã nhiÖm vô sau:
  • 5. 5 - Nghiªn cøu c¬ së lý luËn cña viÖc n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi. - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay. - §Ò xuÊt nh÷ng ph-íng h-íng vµ gi¶i ph¸p tiÕp tôc n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi. 4. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t-îng nghiªn cøu luËn v¨n lµ ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo. - Thêi gian xem xÐt chñ yÕu lµ tõ n¨m 2002 ®Õn nay. 5. C¬ së lý luËn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu LuËn v¨n thùc hiÖn trªn c¬ së lý luËn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t- t-ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt, chñ tr-¬ng ®-êng lèi ®æi míi cña §¶ng Nh©n d©n C¸ch m¹ng Lµo. LuËn v¨n sö dông ph-¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö cña triÕt häc M¸c Lªnin, ph-¬ng ph¸p l«gÝc kÕt hîp víi lÞch sö, ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng hîp, kh¶o s¸t thùc tiÔn so s¸nh, ®iÒu tra x· héi häc… 6. §ãng gãp míi vÒ khoa häc cña luËn v¨n
  • 6. 6 - §¸nh gi¸ râ thùc tr¹ng chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo hiÖn nay. - §-a ra mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu, cÇn thiÕt cã tÝnh kh¶ thi nh»m n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo. 7. ý nghÜa thùc tiÔn cña luËn v¨n LuËn v¨n sÏ gãp phÇn hoµn thiÖn vÒ ph-¬ng diÖn lý luËn vÒ viÖc n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo trªn c¬ së gãp phÇn x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do d©n vµ v× d©n. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn v¨n cã thÓ lµm tµi liÖu nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y vÒ nhµ n-íc vµ ph¸p luËt trong c¸c tr-êng ®µo t¹o c¸n bé cña §¶ng vµ Nhµ n-íc vÒ n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi. 8. KÕt cÊu cña luËn v¨n Ngoµi phÇn më ®Çu, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng, 9 tiÕt. Ch-¬ng 1 C¬ së lý luËn n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hßa d©n chñ nh©n d©n Lµo 1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hßa d©n chñ nh©n d©n Lµo
  • 7. 7 1.1.1. Sù h×nh thµnh cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo Céng hßa d©n chñ nh©n d©n Lµo lµ ®Êt n-íc cã lÞch sö vÎ vang trªn con ®-êng ®Êu tranh chèng ngo¹i x©m, nhiÒu thÕ hÖ sinh sèng cã lßng yªu n-íc, hy sinh dòng c¶m ®Ó giµnh ®éc lËp tù do cho d©n téc. D-íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng NDCM Lµo phong trµo c¸ch m¹ng Lµo tõng b-íc lín m¹nh, tr¶i qua nhiÒu n¨m ®Êu tranh ¸c liÖt gian khæ nh©n d©n Lµo ®· giµnh ®-îc ®éc lËp tù do, tõ ®Þa vÞ n« lÖ, nh©n d©n c¸c bé téc Lµo ®· ®-îc lµm chñ ®Êt n-íc, lËt ®æ chÝnh quyÒn cò vµ giµnh ®-îc chÝnh quyÒn vÒ tay m×nh. T¹i §¹i héi ®¹i biÓu nh©n d©n toµn quèc lÇn thø nhÊt khai m¹c träng thÓ t¹i Thñ ®« Viªng Ch¨n tõ ngµy mång 1 - 2 / 12 / 1975 nh©n d©n Lµo ®· tuyªn bè víi thÕ giíi sù ra ®êi cña n-íc CHDCND Lµo vµ kh¼ng ®Þnh ý chÝ vµ nguyÖn väng cña nh©n d©n c¸c bé téc Lµo lµ chÊm døt chÕ ®é cò. §¹i héi ®· nhÊt trÝ ®¬n xin tho¸i vÞ cña Vua, ®¬n xin gi¶i thÓ Héi ®ång quèc gia chÝnh trÞ Liªn hiÖp vµ ChÝnh phñ liªn hiÖp l©m thêi. §¹i héi ®· th«ng qua nghÞ quyÕt vÒ tªn Nhµ n-íc, quèc kú, quèc huy, quèc ca, ng«n ng÷ vµ chÝnh thøc tæ chøc Nhµ n-íc [33, tr.1004]. C¬ cÊu quyÒn lùc nhµ n-íc tèi cao ®Çu tiªn cña n-íc CHDCND Lµo do §¹i héi ®¹i biÓu nh©n d©n toµn quèc lÇn thø nhÊt bÇu ra vµ th«ng qua vµo ngµy 2 th¸ng 12 n¨m 1975. HÖ thèng chÝnh trÞ c¸ch m¹ng ®Çu tiªn cña n-íc CHDCND Lµo ®-îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng
  • 8. 8 theo c¬ chÕ "§¶ng l·nh ®¹o, Nhµ n-íc qu¶n lý, nh©n d©n lµm chñ". C¸c bé phËn cÊu thµnh trong hÖ thèng chÝnh trÞ gåm cã: §¶ng, Nhµ n-íc, Héi ®ång nh©n d©n tèi cao, MÆt trËn Tæ quèc Lµo vµ c¸c tæ chøc quÇn chóng, trong cÊu tróc ®ã bé phËn chiÕm vÞ trÝ quan träng nhÊt lµ Héi ®ång nh©n d©n (H§ND) tèi cao C¬ cÊu Nhµ n-íc ®Çu tiªn cña n-íc CHDCND Lµo gåm cã: - Chñ tÞch n-íc CHDCND Lµo. - Héi ®ång nh©n d©n tèi cao (Quèc héi). - Héi ®ång Bé tr-ëng (ChÝnh phñ). Chñ tÞch n-íc lµ nguyªn thñ quèc gia, lµ ng-êi t-îng tr-ng cho sù ®oµn kÕt, thèng nhÊt c¸c bé téc Lµo trªn c¶ n-íc, lµ ng-êi thay mÆt nh©n d©n trong quan hÖ quèc tÕ. Chñ tÞch n-íc ®ång thêi lµ Chñ tÞch Héi ®ång nh©n d©n tèi cao. Dùa vµo thùc tiÔn cña ®Êt n-íc, CHDCND Lµo ®Çu tiªn ®-îc tæ chøc theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 1 cña LuËt tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n tèi cao ®Çu tiªn 1978 (khi ®ã ch-a cã HiÕn ph¸p) ®· quy ®Þnh: - Quèc gia: chia thµnh tØnh - thµnh phè; - TØnh chia thµnh huyÖn; - HuyÖn: chia thµnh x·. - X·: chia thµnh lµng (b¶n). HÖ thèng tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n tèi cao ®Çu tiªn cña n-íc CHDCND Lµo ®-îc thiÕt lËp theo 4 cÊp nh- sau: - Héi ®ång nh©n d©n tèi cao (Quèc héi);
  • 9. 9 - Héi ®ång nh©n d©n tØnh - thµnh phè; - Héi ®ång nh©n d©n huyÖn; - Héi ®ång nh©n d©n x·. Héi ®ång nh©n d©n tèi cao khãa I ho¹t ®éng víi nhiÖm kú ®Æc biÖt kÐo dµi gÇn 14 n¨m (1975 - 1889), ®-îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn c¶ n-íc võa ph¶i hoµn thµnh c¸ch m¹ng gi¶i phãng, thèng nhÊt ®Êt n-íc, võa thùc hiÖn tõng b-íc c¶i c¸ch d©n chñ, hoµn thiÖn bé m¸y nhµ n-íc ®Ó gãp phÇn quan träng vµo thùc hiÖn hai nhiÖm vô chiÕn l-îc lµ x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. Sè ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n tèi cao (Quèc héi) khãa I ®-îc bÇu gåm 45 ®¹i biÓu, trong ®ã cã 4 ®¹i biÓu n÷, 1 Chñ tÞch, 4 Phã Chñ tÞch vµ 1 Tæng Th- ký th-êng trùc, 13 ñy viªn th-êng vô vµ cã 3 ñy ban: ñy ban dù ¸n hiÕn ph¸p, ñy ban dù ¸n nghÞ ®Þnh s¾c lÖnh - LuËt bÇu cö vµ ñy ban KÕ ho¹ch vµ ng©n s¸ch; ®ång thêi cßn cã V¨n phßng gióp viÖc Quèc héi. Víi tr¸ch nhiÖm lµ ®¹i biÓu cña nh©n d©n, Quèc héi thùc sù trë thµnh n¬i ph¶n ¸nh mäi t©m t-, nguyÖn väng cña nh©n d©n. C¸c ®¹i biÓu Quèc héi ®-îc nh©n d©n bÇu ra thùc sù trë thµnh ng-êi b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña nh©n d©n, thay mÆt nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn lùc chÝnh trÞ cña nh©n d©n c¸c bé téc Lµo. Héi ®ång nh©n d©n tèi cao khãa II ®-îc bÇu ngµy 26 th¸ng 03 n¨m 1989 cã sè ®¹i biÓu lµ 79, trong ®ã cã 5 ®¹i biÓu n÷. H§ND Tèi cao khãa II ngoµi c¸c
  • 10. 10 chøc danh Chñ tÞch, Phã Chñ tÞch cßn cã thªm Uû ban th-êng vô (UBTV) vµ c¸c ban phô tr¸ch c¸c lÜnh vùc quan träng cña ®Êt n-íc trong ®ã cã Uû ban ph¸p luËt. Chñ tÞch H§ND Tèi cao khãa II kh«ng kiªm chøc Chñ tÞch n-íc nh- khãa I, chØ phô tr¸ch vô cña m×nh ®ã lµ c¬ quan lËp ph¸p tèi cao. H§ND Tèi cao khãa II ®-îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng trong giai ®o¹n ®æi míi ®Êt n-íc, thùc hiÖn vai trß träng yÕu trong viÖc thÓ hiÖn hãa nh÷ng chñ tr-¬ng ®-êng lèi cña §¹i héi §¶ng NDCM Lµo lÇn thø IV, H§ND Tèi cao ®· ban hµnh HiÕn ph¸p, HiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña n-íc CHDCND Lµo vµ 22 ®¹o luËt ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi theo tõng lÜnh vùc cô thÓ. HÖ thèng tæ chøc H§ND Tèi cao khãa II ®-îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo ba cÊp nh- sau: - H§ND Tèi cao; - H§ND tØnh - thµnh phè; - H§ND huyÖn. H§ND Tèi cao khãa I nh- trªn ®· nãi ®-îc tæ chøc ho¹t ®éng theo 4 cÊp, bëi v× ®iÒu kiÖn ®Êt n-íc míi gi¶i phãng bé m¸y chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng vÉn gi÷ nguyªn theo h×nh thøc nhµ n-íc khu gi¶i phãng. §Õn H§ND Tèi cao khãa II ®· thay ®æi, nhÊt lµ bá H§ND cÊp x·. Quèc héi n-íc CHDCND Lµo chÝnh thøc ®· ra ®êi vµo ngµy 20 th¸ng 12 n¨m 1992, gåm cã 85 ®¹i biÓu, 8
  • 11. 11 ®¹i biÓu n÷, cã mét Chñ tÞch, 2 Phã Chñ tÞch, 8 ñy viªn Th-êng vô vµ 6 ñy ban: ñy ban th- ký, ñy ban kinh tÕ vµ kÕ ho¹ch tµi chÝnh, Uû ban ph¸p luËt, ñy ban v¨n hãa-x· héi, ñy ban d©n téc vµ ñy ban ®èi ngo¹i, ®ång thêi cßn cã V¨n phßng gióp viÖc Quèc héi. Quèc héi ®· cã nh÷ng thay ®æi nhÊt ®Þnh vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng trªn c¬ së HiÕn ph¸p n¨m 1991, dùa trªn thùc tiÔn cña ®Êt n-íc vµ phï hîp víi tinh thÇn ®æi míi, Quèc héi ®· thèng nhÊt quyÕt ®Þnh H§ND Tèi cao 3 cÊp chuyÓn thµnh Quèc héi mét cÊp. Nh»m thùc hiÖn vÞ trÝ, vai trß, vµ nhiÖm vô cña m×nh, §iÒu 39 HiÕn ph¸p 1991 x¸c ®Þnh râ: Quèc héi lµ c¬ quan quyÒn lùc nhµ n-íc cao nhÊt, lµ c¬ quan cã quyÒn lËp hiÕn, lËp ph¸p, cã quyÒn gi¸m s¸t tèi cao vµ quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc [34, tr.8]. Ngµy 21 th¸ng 12 n¨m 1997, Quèc héi khãa IV ®-îc bÇu ra gåm cã 99 ®¹i biÓu, 21 ®¹i biÓu n÷, cã 1 Chñ tÞch, 3 Phã Chñ tÞch (1 n÷) 7 ñy viªn th-êng vô cã 6 ñy ban nh- Quèc héi khãa III, nh-ng bá ñy ban th- ký vµ thµnh lËp thªm ñy ban quèc phßng, an ninh [32, tr.5]. Quèc héi khãa V ®-îc bÇu vµo ngµy 24 th¸ng 4 n¨m 2002 gåm cã 109 ®¹i biÓu, 25 ®¹i biÓu n÷, 1 Chñ tÞch, cã 1 Phã Chñ tÞch, 7 ñy viªn Th-êng vô vµ cã 6 ñy ban: Uû ban ph¸p luËt, ñy ban kinh tÕ - kÕ ho¹ch
  • 12. 12 vµ tµi chÝnh, ñy ban v¨n hãa x· héi, ñy ban d©n téc, ñy ban ®èi ngo¹i vµ ñy ban quèc phßng, an ninh. Quèc héi tiÕp tôc thùc hiÖn vÞ trÝ vai trß cña m×nh trªn c¬ së HiÕn ph¸p (1991), HiÕn ph¸p söa ®æi n¨m 2003, LuËt vÒ Quèc héi n¨m 1993, LuËt vÒ Quèc héi söa ®æi n¨m 2003 vµ LuËt bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi n¨m 1997, ph¸t huy nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®-îc cña Quèc héi c¸c khãa tr-íc. Quèc héi khãa V ®· cã nh÷ng ®æi míi ®¸ng kÓ, tiÕn hµnh t-¬ng ®èi ®ång bé, khÈn tr-¬ng vµ cã hiÖu qu¶ trªn quy m« réng lín trong nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña m×nh. 1.1.2. Sù ph¸t triÓn cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo 1.1.2.1. Giai ®o¹n tõ n¨m 1975 ®Õn n¨m 1992 Trong lÞch sö Quèc héi n-íc CHDCND Lµo, Uû ban ph¸p luËt lu«n lu«n lµ bé phËn cÊu thµnh c¬ cÊu tæ chøc cña Quèc héi, còng nh- NghÞ viÖn c¸c n-íc, Quèc héi kh«ng thÓ ho¹t ®éng ®-îc nÕu kh«ng cã ñy ban chuÈn bÞ néi dung c¸c b¸o c¸o, tham m-u nh÷ng vÊn ®Ò thuéc néi dung cña c¸c dù ¸n luËt, nh÷ng vÊn ®Ò quan träng do c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn tr×nh ra Quèc héi xem xÐt, th«ng qua. Víi nh÷ng nhiÖm vô chuyªn m«n kh¸c nhau, mçi ñy ban cña Quèc héi ®Òu cã chøc n¨ng, nhiÖm vô quyÒn h¹n cña m×nh ®Ó t¹o nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Quèc héi. Quèc héi cña bÊt kú n-íc nµo còng cã chøc n¨ng lµm luËt chøc n¨ng quyÕt ®Þnh ng©n s¸ch, chøc n¨ng
  • 13. 13 gi¸m s¸t viÖc thùc thi ph¸p luËt vµ mét sè chøc n¨ng kh¸c. Qua nghiªn cøu hÖ thèng NghÞ viÖn c¸c n-íc trªn thÕ giíi cho thÊy, viÖc thµnh lËp c¸c ñy ban trong NghÞ viÖn c¸c n-íc th-êng dùa trªn c¸c bé t-¬ng ®-¬ng cña ChÝnh phñ nh-ng hÇu hÕt NghÞ viÖn nµo còng cã nh÷ng ñy ban chñ chèt nh- ñy ban vÒ ph¸p luËt, kinh tÕ, ng©n s¸ch. ë ViÖt Nam, Uû ban ph¸p luËt lµ mét trong 7 ñy ban vµ Héi ®ång d©n téc cña Quèc héi, Uû ban ph¸p luËt cã vÞ trÝ quan träng gãp phÇn vµo viÖc gióp Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi hoµn thµnh chøc n¨ng, nhiÖm vô trong c«ng t¸c lËp ph¸p, gi¸m s¸t vµ quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc. ë Quèc héi Trung Quèc cã 8 ñy ban chuyªn m«n. Trong ®ã ñy ban luËt ph¸p cã vÞ trÝ quan träng. NghÞ viÖn Céng hßa Ph¸p cã Uû ban ph¸p luËt phô tr¸ch vÒ c¸c lÜnh vùc luËt d©n sù, luËt h×nh sù, luËt xÝ nghiÖp, ®oµn thÓ, chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng ë c¶ Th-îng viÖn vµ H¹ viÖn. NghÞ viÖn Liªn bang Australia cã c¸c ñy ban Th-îng viÖn nghiªn cøu chi tiÕt c¸c dù ¸n luËt vµ kiÓm tra tÝnh x¸c thùc cña c¸c b¶n thÈm tra dù ¸n luËt. NghÞ viÖn Canada cã ñy ban liªn hîp Th-êng trùc, chuyªn xem xÐt c¸c nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, cã c¸c ñy ban lËp ph¸p ®Ó xem xÐt mét dù ¸n luËt cô thÓ vµ chÊm døt ho¹t ®éng khi dù ¸n luËt ®ã ®-îc göi l¹i
  • 14. 14 cho H¹ viÖn, NghÞ viÖn PhÇn Lan cã ñy ban HiÕn ph¸p vµ ñy ban lËp ph¸p. NghÞ viÖn Indonexia cã ñy ban ph¸p chÕ vµ V¨n phßng luËt s-… ë CHDCND Lµo H§ND tèi cao (Quèc héi) khãa I ®· cã 2 ñy ban: ñy ban dù ¸n HiÕn ph¸p vµ ñy ban dù ¸n s¾c lÖnh vµ LuËt bÇu cö, ch-a gäi lµ Uû ban ph¸p luËt, c¶ 2 ñy ban cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô tham m-u cho viÖc lËp hiÕn ph¸p, thÈm tra c¸c s¾c lÖnh liªn quan ®Õn nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña H§ND tèi cao vµ phæ biÕn chÝnh s¸ch cña §¶ng. Khi ®ã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ch-a ph©n c«ng râ rµng bëi v× sau khi ®Êt n-íc ®-îc gi¶i phãng, t×nh h×nh trªn ®Êt n-íc ch-a æn ®Þnh, nÒn kinh tÕ cña Nhµ n-íc bÞ ph¸ hñy, c¬ së vËt chÊt thiÕu thèn, nh©n d©n bÞ nghÌo ®ãi vµ vÉn cßn tµn qu©n cña chÝnh quyÒn cò ho¹t ®éng chèng l¹i chÕ ®é míi. Mét sè n¬i cßn cã t×nh tr¹ng nh©n d©n kh«ng hiÓu biÕt chñ tr-¬ng, ®-êng lèi cña chÕ ®é míi, Nhµ n-íc còng ch-a kÞp ban hµnh c¸c ®¹o luËt, Nhµ n-íc ®· t¹m thêi qu¶n lý kinh tÕ - x· héi b»ng c¸c chØ thÞ, th«ng t-, s¾c lÖnh vµ ®-êng lèi cña §¶ng. NhiÖm vô hµng ®Çu cña §¶ng vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp tõ Trung -¬ng ®Õn ®Þa ph-¬ng lµ chó träng hai nhiÖm vô c¬ b¶n: - Tæ chøc vµ ®éng viªn réng r·i, ph¸t huy d©n chñ n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc cña nh©n d©n vÒ chÝnh trÞ, vÒ tinh thÇn yªu n-íc, yªu giai cÊp, yªu
  • 15. 15 chÕ ®é míi, cïng nhau x©y dùng vµ b¶o vÖ chÕ ®é Céng hßa d©n chñ nh©n d©n non trÎ míi ®-îc thµnh lËp. - §Êu tranh chèng vµ trÊn ¸p nh÷ng kÎ cã ©m m-u ph¶n c¸ch m¹ng, nh÷ng ng-êi cã téi ¸c to lín ®èi víi nh©n d©n, xãa bá tËn gèc nh÷ng tµn d- tÖ n¹n cña x· héi cò. §øng tr-íc t×nh h×nh ®Êt n-íc cßn cã nhiÒu khã kh¨n nh- vËy H§ND tèi cao khãa I ®· tËp trung vµo viÖc kh«i phôc ®Êt n-íc sau chiÕn tranh ®· lµm cho viÖc lËp HiÕn ph¸p bÞ t¹m dõng, ñy ban dù ¸n HiÕn ph¸p kh«ng ®-îc ho¹t ®éng theo nhiÖm vô ®-îc ®Ò ra. §Õn cuèi nhiÖm kú cña H§ND tèi cao khãa I, t×nh h×nh kinh tÕ - chÝnh trÞ vµ x· héi ®· æn ®Þnh, còng lµ lóc §¹i héi toµn quèc lÇn thø IV cña §¶ng NDCM Lµo ®-îc më ra (1986). §¹i héi lÇn nµy ®· ban hµnh chÝnh s¸ch ®æi míi ®Êt n-íc toµn diÖn, trong ®ã viÖc qu¶n lý nhµ n-íc b»ng ph¸p luËt ®· ®-îc ®Ò cao. Trong V¨n kiÖn cña §¹i héi ®· kh¼ng ®Þnh: “Muèn qu¶n lý nhµ n-íc ®-îc lµ kh«ng cã c¸ch nµo kh¸c ph¶i x©y dùng vµ c¶i c¸ch hÖ thèng chÝnh s¸ch vÒ mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi, hÖ thèng chÝnh s¸ch ®ã ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kh¸ch quan vµ ph¶n ¸nh ®-îc lîi Ých chung cña nh©n d©n” [25, tr.79]. Song song víi x©y dùng vµ c¶i c¸ch hÖ thèng chÝnh s¸ch, V¨n kiÖn §¹i héi còng x¸c ®Þnh ph¶i thÓ chÕ hãa chÝnh s¸ch ®ã thµnh ph¸p luËt. V× nÕu kh«ng cã ph¸p luËt th× kh«ng thÓ qu¶n lý x· héi ®-îc.
  • 16. 16 Sù ph¸t triÓn cña x· héi ®ang ®ßi hái Nhµ n-íc Lµo ph¶i x©y dùng vµ kh«ng ngõng c¶i c¸ch c¸c bé m¸y qu¶n lý ®Ó ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng viÖc x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt. C«ng viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, ®µo t¹o vµ s¾p xÕp bé m¸y c¸n bé c«ng chøc, qu¶n lý vµ t¹o ®iÒu kiÖn qu¶n lý mäi ho¹t ®éng cña x· héi ®i theo chñ tr-¬ng, ®-êng lèi cña §¶ng. D-íi sù l·nh ®¹o s¸ng suÊt cña §¶ng, cïng víi chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IV vµ t×nh h×nh æn ®Þnh cña ®Êt n-íc trong giai ®o¹n míi ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ho¹t ®éng trë l¹i cña ñy ban dù ¸n HiÕn ph¸p ñy ban ®· b¾t ®Çu viÖc chuÈn bÞ cho so¹n th¶o b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña n-íc CHDCND Lµo. H§ND tèi cao khãa II ®· ®-îc thµnh lËp Uû ban ph¸p luËt trªn c¬ së kÕt hîp 2 ñy ban lµ ñy ban dù ¸n HiÕn ph¸p vµ ñy ban dù ¸n s¾c lÖnh vµ luËt bÇu cö. Uû ban ph¸p luËt cña H§ND tèi cao khãa II cã nhiÖm vô quan träng lµ tham m-u cho Uû ban th-êng vô H§ND tèi cao trong viÖc so¹n th¶o b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn vµ mét sè dù ¸n luËt. Uû ban ph¸p luËt ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc so¹n th¶o b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn. B¶n HiÕn ph¸p nµy ®· ®-îc quÇn chóng nh©n d©n gãp ý kiÕn réng r·i vµ còng lµ lÇn ®Çu tiªn cã sù ®ång ý cña nh©n d©n tham gia so¹n th¶o b¶n HiÕn ph¸p. B¶n HiÕn ph¸p ®· tæng kÕt nh÷ng th¾ng lîi vÜ
  • 17. 17 ®¹i trong sù nghiÖp ®Êu tranh gi¶i phãng vµ x©y dùng ®Êt n-íc Lµo. Quy ®Þnh chÕ ®é chÝnh trÞ, chÕ ®é kinh tÕ vµ chÕ ®é x· héi, quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n vµ hÖ thèng bé m¸y nhµ n-íc, ®ång thêi quy ®Þnh quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n. B¶n HiÕn ph¸p ®-îc ®¹i biÓu H§ND tèi cao khãa II th¶o luËn nhiÒu lÇn vµ ®Õn cuèi nhiÖm kú ®· ®-îc th«ng qua vµo ngµy 14/8/1991 t¹i kú häp thø 6, vµ ®-îc c«ng bè chÝnh thøc ban hµnh vµo ngµy 15/8/1991. §ã lµ c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó x©y dùng bé m¸y nhµ n-íc vµ lµ mét v¨n b¶n luËt c¬ b¶n ®Çu tiªn, thÓ hiÖn ®-êng lèi ®æi míi cña §¶ng NDCM Lµo, t¹o c¬ së ph¸p lý cho viÖc x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt cho c¸c nhiÖm kú Quèc héi tiÕp theo, b¶o ®¶m cho c¸c c¬ quan lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t- ph¸p ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong t×nh h×nh míi. 1.1.2.2. Giai ®o¹n tõ n¨m 1992 ®Õn nay Ph¶i mÊt gÇn 16 n¨m sau khi gi¶i phãng ®Êt n-íc, Nhµ n-íc CHDCND Lµo míi x©y dùng ®-îc b¶n HiÕn ph¸p v× nhiÒu lý do trong vµ ngoµi n-íc, tõ sù sôp ®æ cña Liªn X« vµ c¸c n-íc XHCN ë §«ng ¢u, sau ®ã lµ sù ra ®i cña «ng Chñ tÞch Cay Xán Ph«m Vi H¶n (21/11/1992) - vÞ l·nh tô trong c«ng cuéc c¸ch m¹ng gi¶i phãng ®Êt n-íc. ¤ng lµ ng-êi khëi x-íng c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n-íc. Tr-íc t×nh h×nh trong n-íc vµ quèc tÕ cã sù biÕn ®æi m¹nh mÏ víi nhiÒu thuËn lîi còng nh- khã kh¨n thö th¸ch. Trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc
  • 18. 18 trong giai ®o¹n ®æi míi nh- vËy CHDCND Lµo cÇn ph¶i kiªn tr× môc tiªu ®éc lËp d©n téc, chñ quyÒn ®Êt n-íc trªn nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c - Lªnin, x¸c ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi lµ nhiÖm vô träng t©m, x©y dùng §¶ng lµ nhiÖm vô then chèt, c¶i c¸ch vµ hoµn thiÖn Nhµ n-íc, ph¸t huy d©n chñ, gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy b¶n chÊt giai cÊp c«ng nh©n, tõng b-íc x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do d©n, vµ v× d©n, d-íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng NDCM Lµo. Giai ®o¹n nµy ®-îc coi lµ giai ®o¹n ®æi míi m¹nh mÏ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quèc héi, víi viÖc quy ®Þnh râ h¬n chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Quèc héi vµ c¸c ñy ban cña Quèc héi, thµnh lËp thªm c¸c ñy ban chuyªn m«n ®Æc tr¸ch nh÷ng lÜnh vùc réng lín cña ®êi sèng x· héi, c¬ cÊu, chÊt l-îng cña ®¹i biÓu Quèc héi ®-îc chó träng n©ng cao. §©y còng lµ giai ®o¹n mµ nh÷ng thµnh qu¶ cña c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn ®-îc ph¸t huy, nh÷ng chñ tr-¬ng chÝnh s¸ch lín cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ®-îc tËp trung thùc hiÖn nh»m tiÕp tôc ®Èy m¹nh sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi vµ còng ®Æt ra yªu cÇu bøc xóc trong ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh trÞ, bé m¸y Nhµ n-íc, c¶i c¸ch hµnh chÝnh, c¶i c¸ch t- ph¸p vµ ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quèc héi ngang tÇm ®ßi hái vµ yªu cÇu nhiÖm vô c¸ch m¹ng trong giai ®o¹n míi.
  • 19. 19 Sè l-îng thµnh viªn cña Uû ban ph¸p luËt ®-îc t¨ng c-êng nhiÒu h¬n. C¸c ®¹i biÓu lµ thµnh viªn ñy ban ®Òu ®-îc lùa chän trªn c¬ së b¶o ®¶m hoµn thµnh chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ñy ban, cã tÝnh ®Õn yÕu tè ®¹i diÖn cho c¸c vïng, miÒn, ngµnh vµ lÜnh vùc c«ng t¸c nh»m b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña ñy ban võa cã tÝnh chuyªn m«n cao võa b¶o ®¶m tÝnh ®¹i diÖn hîp lý vµ cã ®iÒu kiÖn thêi gian ho¹t ®éng. Th-êng trùc Uû ban ph¸p luËt ho¹t ®éng chuyªn tr¸ch, toµn bé thêi gian vµ c«ng søc phôc vô cho ho¹t ®éng cña ñy ban vµ Quèc héi, c¸c ®¹i biÓu ®-îc lùa chän lµ nh÷ng ng-êi cã tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm x©y dùng ph¸p luËt, trong ho¹t ®éng t- ph¸p vµ mét sè lÜnh vùc chuyªn m«n kh¸c, cã tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc vµ tæ chøc hîp lý, khoa häc c¸c ho¹t ®éng cña ñy ban trªn c¬ së chøc n¨ng, nhiÖm vô ®-îc giao. Uû ban ph¸p luËt cã bé m¸y gióp viÖc lµ Côc ph¸p luËt, bao gåm c¸c c¸n bé, chuyªn viªn lµ nh÷ng ng-êi tèt nghiÖp ®¹i häc luËt ë trong n-íc vµ n-íc ngoµi. C¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc nh- v¨n phßng, trang thiÕt bÞ vµ c¬ së vËt chÊt cÇn thiÕt phôc vô cho ho¹t ®éng cña ñy ban ngµy cµng ®-îc t¨ng c-êng c¶ vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng, b¶o ®¶m ®Ó ñy ban thùc hiÖn ®Çy ®ñ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña m×nh. 1.2. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña Uû ban ph¸p luËt cña quèc héi n-íc Céng hßa d©n chñ nh©n d©n Lµo
  • 20. 20 Quèc héi n-íc Céng hßa D©n chñ nh©n d©n Lµo lµ c¬ quan ®¹i diÖn quyÒn lùc vµ lîi Ých cña nh©n d©n c¸c bé téc, võa lµ c¬ quan quyÒn lùc nhµ n-íc võa lµ c¬ quan lËp HiÕn, cã quyÒn quyÕt ®Þnh vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¬ quan hµnh ph¸p vµ t- ph¸p. Quèc héi cã c¸c ñy ban gióp viÖc vÒ nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau, c¸c ñy ban cña Quèc héi lµ c¬ quan tham m-u cña Quèc héi vµ UBTVQH, cã nhiÖm vô thÈm tra c¸c dù ¸n ph¸p luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, gióp Quèc héi vµ UBTVQH thùc hiÖn nhiÖm vô gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¬ quan Nhµ n-íc. Mçi ñy ban cña Quèc héi ®Òu cã chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh ®Ó t¹o nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Quèc héi. Trong ®ã Uû ban ph¸p luËt lµ c¬ quan tham m-u cña Quèc héi vµ UBTVQH trong lÜnh vùc lËp hiÕn, lËp ph¸p. Uû ban ph¸p luËt ®-îc giao quyÒn thÈm tra, xem xÐt vÒ tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p, tÝnh thèng nhÊt cña dù ¸n luËt tr-íc tr×nh Quèc héi xem xÐt, th«ng qua, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña Tßa ¸n nh©n d©n vµ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, kiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn lÜnh vùc ph¸p luËt. Trong lÞch sö cña Quèc héi, Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi c¸c khãa ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc gióp Quèc héi vµ UBTVQH hoµn thµnh chøc n¨ng, nhiÖm vô trong c«ng t¸c lËp ph¸p, gi¸m s¸t vµ quyÕt ®Þnh vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù nghiÖp x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN
  • 21. 21 cña d©n, do d©n vµ v× d©n do §¶ng NDCM Lµo ®· ®Æt ra. 1.2.1. Chøc n¨ng vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo lµ c¬ quan tham m-u, gióp viÖc vµ gi¸m s¸t cña Quèc héi, UBTVQH trong lÜnh vùc lËp hiÕn, lËp ph¸p thùc hiÖn nhiÖm vô theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, luËt vÒ Quèc héi vµ c¸c v¨n b¶n kh¸c. Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo cã ba chøc n¨ng chÝnh lµ thÈm tra, gi¸m s¸t, kiÕn nghÞ vÒ lÜnh vùc ®-îc giao. Ba chøc n¨ng nµy kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau mµ lu«n lu«n g¾n kÕt, hç trî cho nhau. §Ó thùc hiÖn chøc n¨ng thÈm tra Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m s¸t, kh¶o s¸t vµ qua c«ng t¸c gi¸m s¸t ®Ó cã thÓ cã nh÷ng kiÕn nghÞ lµ c¨n cø x¸c ®¸ng phôc vô cho chøc n¨ng thÈm tra. Qua c«ng t¸c thÈm tra, gi¸m s¸t míi ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ víi Quèc héi vµ UBTVQH c¸c gi¶i ph¸p ®Ó thùc thi ph¸p luËt hoÆc söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tiÔn. - Chøc n¨ng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo. ThÈm tra lµ ho¹t ®éng thuéc chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c ñy ban cña Quèc héi do Quèc héi giao nhiÖm vô thÈm tra c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh vµ c¸c dù ¸n v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c
  • 22. 22 tr-íc khi tr×nh Quèc héi, UBTVQH xem xÐt th«ng qua. §©y lµ mét kh©u quan träng trong quy tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh cña Quèc héi. Trong c¸c nhiÖm vô, quyÒn h¹n ®-îc giao th× nhiÖm vô thÈm tra c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh vµ c¸c dù ¸n, b¸o c¸o kh¸c ®-îc coi lµ nhiÖm vô quan träng nhÊt, nã lµ c¬ së, c¨n cø ®Ó ®-a c¸c kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh hoÆc dù th¶o nghÞ quyÕt ®Ó tr×nh Quèc héi, UBTVQH xem xÐt, söa ®æi hÖ thèng ph¸p luËt hiÖn hµnh nh»m ®-a ph¸p luËt thùc sù ®i vµo cuéc sèng, cã gi¸ trÞ ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi. Tuy nhiªn, kh«ng nªn hiÓu ®¬n thuÇn nhiÖm vô thÈm tra c¸c dù ¸n chØ phôc vô cho viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng cña Quèc héi lµ ho¹t ®éng lËp ph¸p mµ cßn phôc vô cho c¶ ba chøc n¨ng cña Quèc héi. - Quan niÖm vÒ chøc n¨ng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo. ThÈm tra lµ ®iÒu tra, t×m hiÓu ®Ó xem xÐt l¹i ®iÒu ®· kÕt luËn hoÆc vÊn ®Ò ®· nªu cã ®óng, cã chÝnh x¸c kh«ng. Ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo lµ ho¹t ®éng mang tÝnh ph¸p lý, ®-îc tiÕn hµnh th«ng qua c¸c h×nh thøc häp toµn thÓ hoÆc phiªn häp th-êng trùc cña ñy ban theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt. Ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt nh»m kiÓm tra, xem xÐt, ®¸nh gi¸, thÈm ®Þnh chÊt l-îng vµ néi dung cña dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh vµ c¸c v¨n b¶n kh¸c cña c¸c c¬ quan ®-îc
  • 23. 23 giao so¹n th¶o hoÆc cã tr¸ch nhiÖm chuÈn bÞ c¸c dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh vµ c¸c v¨n b¶n tr-íc khi tr×nh Quèc héi, UBTVQH xem xÐt vµ th«ng qua. Khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng thÈm tra, Uû ban ph¸p luËt cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan, tæ chøc b¸o c¸o, tr×nh bµy vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn dù ¸n ®-îc thÈm tra, cã quyÒn b¸c bá hoÆc kiÕn nghÞ söa ®æi, bæ sung hoÆc cã quyÒn ®Ò nghÞ ho·n l¹i ®Ó tr×nh Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi vµo mét phiªn häp kh¸c. §Ó phôc vô thÈm tra, Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi cã quyÒn tiÕn hµnh mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh- kh¶o s¸t, ®iÒu tra, xem xÐt trùc tiÕp chÊt vÊn, yªu cÇu b¸o c¸o vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh. - LÜnh vùc thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo. Theo LuËt vÒ Quèc héi n¨m 2003 (§iÒu 33) ®· x¸c ®Þnh nhiÖm vô thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt vÒ lÜnh vùc nh- sau: +Tæ chøc bé m¸y nhµ n-íc, h×nh sù, nh©n sù, hµnh chÝnh vµ c¸c dù ¸n kh¸c do Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi giao. +Dù kiÕn cña ChÝnh phñ vÒ ch-¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh, ®Ò nghÞ cña c¬ quan kh¸c, cña tæ chøc, cña ®¹i biÓu Quèc héi vÒ x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh, kiÕn nghÞ cña ®¹i biÓu Quèc héi vÒ luËt, ph¸p lÖnh.
  • 24. 24 +C¸c b¸o c¸o cña ChÝnh phñ vÒ viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tæ c¸o cña c«ng d©n, vÒ c«ng t¸c phßng ngõa vµ chèng vi ph¹m ph¸p luËt vµ téi ph¹m, c«ng t¸c thi hµnh ¸n, c¸c b¸o c¸o c«ng t¸c cña Ch¸nh ¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, cña ViÖn tr-ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao. ThÈm quyÒn trong nhiÖm vô thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo c¨n cø vµo chÊt l-îng dù ¸n ®-îc so¹n th¶o, th«ng qua quy tr×nh thÈm tra, ñy ban cã quyÒn ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh sau ®©y: + T¸n thµnh víi toµn bé néi dung vµ h×nh thøc cña dù ¸n. ViÖc t¸n thµnh nµy ®-îc thÓ hiÖn qua b¸o c¸o thÈm tra hoÆc cña ñy ban tr×nh ra Quèc héi hoÆc UBTVQH. Ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cã ®¹t chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶ hay kh«ng cßn tïy thuéc vµo viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thÈm tra (giai ®o¹n cuèi cïng cña quy tr×nh thÈm tra). Hay nãi c¸ch kh¸c, b¸o c¸o thÈm tra lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng thÈm tra. Toµn bé néi dung cña cuéc häp thÈm tra ®-îc ph¶n ¸nh qua b¸o c¸o thÈm tra; + Kh«ng t¸n thµnh víi toµn bé dù ¸n. HËu qu¶ cña quyÕt ®Þnh nµy lµ ngay sau khi cuéc häp thÈm tra, dù ¸n cã thÓ ®-îc tr×nh UBTVQH xem xÐt cho ý kiÕn ñy ban vÉn tr×nh b¸o cao thÈm tra vµ nªu râ vÒ c¸c néi dung kh«ng t¸n thµnh ®Ó UBTVQH xem xÐt, quyÕt ®Þnh. Khi dù ¸n bÞ Uû ban th-êng vô Quèc héi cho ý kiÕn ch-a tr×nh ra Quèc héi th× c¬ quan tr×nh dù ¸n ph¶i
  • 25. 25 chuÈn bÞ l¹i, xem xÐt l¹i quy tr×nh ph©n tÝch chÝnh s¸ch, so¹n th¶o l¹i dù ¸n vµ tiÕp tôc xin ý kiÕn cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn; hoÆc cã quyÒn rót khái ch-¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh. + T¸n thµnh c¬ b¶n vÒ c¸c néi dung cña dù ¸n nh-ng ®Ò nghÞ xem xÐt c¸c ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m thùc hiÖn hoÆc söa ®æi vÒ kü thuËt c©u ch÷ cho phï hîp vµ dù ¸n ®-îc tiÕp tôc chØnh lý, hoµn thiÖn ®Ó tr×nh xem xÐt th«ng qua. + T¸n thµnh mét sè néi dung vµ yªu cÇu c¬ quan so¹n th¶o nghiªn cøu söa ®æi mét sè néi dung, bao gåm c¶ kü thuËt lËp ph¸p hoÆc nh÷ng vÊn ®Ò vÒ thñ tôc. §©y lµ vÊn ®Ò th-êng gÆp nhÊt mµ rÊt Ýt khi cã dù ¸n tr×nh ®Õn c¸c c¬ quan cña Quèc héi thÈm tra l¹i ®-îc sù ñng hé nhÊt trÝ hoµn toµn vÒ néi dung còng nh- h×nh thøc cña v¨n b¶n. Bëi v×, vÒ phÝa c¬ quan so¹n th¶o bao giê còng muèn cã nh÷ng quy ®Þnh thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña m×nh hoÆc v× lîi Ých côc bé nªn cã nh÷ng quy ®Þnh kh«ng phï hîp víi hÖ thèng ph¸p luËt hiÖn hµnh. Do ®ã, sau khi tiÕn hµnh thÈm tra bao giê còng cã b-íc phèi hîp gi÷a c¬ quan so¹n th¶o, c¬ quan thÈm tra, c¬ quan tham gia thÈm tra, dù ¸n ®-îc tr×nh UBTVQH cho ý kiÕn th× c¬ quan so¹n th¶o, c¬ quan thÈm tra vµ Uû ban ph¸p luËt (trong tr-êng hîp Uû ban ph¸p luËt lµ c¬ quan tham gia thÈm tra) ph¶i tæ chøc häp ®Ó tiÕp thu ý kiÕn cña c¸c thµnh viªn UBTVQH ®Ó chØnh lý dù ¸n.
  • 26. 26 - B¸o c¸o thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo. B¸o c¸o thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh lµ mét v¨n b¶n do c¸c c¬ quan thÈm tra vÒ dù ¸n ®-îc thÈm tra d-íi h×nh thøc quy ®Þnh, cã tÝnh chÊt b¾t buéc nh»m b¶o ®¶m cho quy tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh ®-îc tiÕn hµnh chÆt chÏ, khoa häc vµ cã hiÖu qu¶. VÒ môc ®Ých víi viÖc thÓ hiÖn quan ®iÓm cña c¬ quan thÈm tra lµ c¬ quan ®-îc Quèc héi giao phô tr¸ch nh÷ng lÜnh vùc chuyªn m«n th× b¸o c¸o thÈm tra chÝnh lµ v¨n b¶n ®¸nh gi¸ chÊt l-îng cña dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc vµ mét sè tr-êng hîp nªu ra nh÷ng vÊn ®Ò (vÒ lý luËn, vÒ ph¸p luËt, vÒ thùc tiÔn) cïng nh÷ng gi¶i ph¸p nhÊt ®Þnh ®Ó Quèc héi, UBTVQH cã c¬ së xem xÐt, th¶o luËn vµ th«ng qua dù ¸n. B¸o c¸o thÈm tra cßn cã sù kiÓm tra tr-íc nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng vi ph¹m, khiÕm khuyÕt h¹n chÕ víi dù b¸o, phßng ngõa nh÷ng ®iÓm sai tr¸i cã thÓ cã trong dù th¶o. Ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi cã nh÷ng tÝnh chÊt t-¬ng tù nh- ho¹t ®éng thÈm ®Þnh cña Bé T- ph¸p. Tuy nhiªn hai ho¹t ®éng nµy cã sù kh¸c nhau vµ cã thÓ ph©n biÖt qua ®Æc tr-ng vÒ chñ thÓ, ®èi t-îng, néi dung vÞ trÝ vµ vai trß cña mçi ho¹t ®éng quy tr×nh x©y dùng ph¸p luËt. Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh vµ thÈm tra mÆc dï cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau nh-ng chóng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau:
  • 27. 27 ho¹t ®éng thÈm ®Þnh lµ tiÒn ®Ò cã t¸c dông hç trî cho ho¹t ®éng thÈm tra. NÕu ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh cã chÊt l-îng tr-íc khi tr×nh ñy ban thÈm tra th× sÏ gi¶m bít thêi gian vµ c«ng søc cho c¬ quan thÈm tra, gãp phÇn n©ng cao chÊt l-îng cña dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh – cã thÓ hiÓu thÈm tra cña ñy ban thùc hiÖn mét lo¹t c¸c thao t¸c nh- xem xÐt, thÈm tra, kh¶o s¸t, ®iÒu tra, nghiªn cøu, hái, chÊt vÊn, thÈm vÊn vµ phèi hîp ho¹t ®éng víi c¸c c¬ quan h÷u quan ®-a ra c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh hoÆc c¸c dù ¸n kh¸c trªn c¬ së ®-êng lèi, chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc phï hîp víi HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi, c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt n-íc, b¶o ®¶m khi dù ¸n ®-îc th«ng qua cã chÊt l-îng, b¶o ®¶m ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi mµ dù luËt ph¸p lÖnh h-íng tíi, thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng cuéc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do d©n vµ v× d©n. - Néi dung c¬ b¶n cña b¸o c¸o thÈm tra: C¬ quan thÈm tra tiÕn hµnh thÈm tra vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt cña dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù ¸n nghÞ quyÕt, ph¶i tËp trung vµo nh÷ng néi dung sau ®©y: + Sù cÇn thiÕt ban hµnh luËt, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt, ®èi t-îng ph¹m vi ®iÒu chØnh;
  • 28. 28 + Sù phï hîp cña néi dung dù ¸n víi ®-êng lèi, chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng; tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p cña dù ¸n vµ tÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n víi hÖ thèng ph¸p luËt; + ViÖc tu©n thñ thñ tôc vµ tr×nh tù so¹n th¶o. + TÝnh kh¶ thi cña dù ¸n; - H×nh thøc b¸o c¸o thÈm tra: + NÕu c¨n cø vµo chñ thÓ cña c¬ quan thÈm tra:  B¸o c¸o thÈm tra cña c¬ quan thÈm tra;  B¸o c¸o thÈm tra cña c¬ quan tham gia thÈm tra (vÒ nh÷ng néi dung cã liªn quan tíi lÜnh vùc ñy ban phô tr¸ch);  B¸o c¸o cña Uû ban ph¸p luËt (víi t- c¸ch tham gia thÈm tra nh»m b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt). + NÕu c¨n cø theo møc ®é thÈm tra.  B¸o c¸o thÈm tra s¬ bé do Th-êng trùc ñy ban tiÕn hµnh.  B¸o c¸o thÈm tra chÝnh thøc do toµn thÓ ñy ban tiÕn hµnh. Nh- vËy, b¸o c¸o thÈm tra lµ v¨n b¶n ph¸p lý quan träng thÓ hiÖn chÊt l-îng thÈm tra cña ñy ban. ChÊt l-îng thÈm tra cã liªn quan ®Õn chÊt l-îng c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh vµ ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn quy tr×nh xem xÐt, th«ng qua luËt t¹i kú häp Quèc héi.
  • 29. 29 B¸o c¸o thÈm tra nã kh«ng nh÷ng cã gi¸ trÞ nh- mét v¨n b¶n ph¶n biÖn ®èi víi c¬ quan tr×nh dù ¸n luËt mµ cßn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn c¸c ®¹i biÓu Quèc héi trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch, xem xÐt th«ng qua dù ¸n luËt, b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh th«ng qua dù ¸n luËt nhanh h¬n, cã chÊt l-îng cao h¬n. B¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt ®-îc víi c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh tr-íc khi tr×nh Quèc héi vµ UBTVQH th«ng qua cã ý nghÜa rÊt quan träng, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn ®ang x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n vµ v× d©n. Mét hÖ thèng ph¸p luËt hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ thèng nhÊt, trong ®ã c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt tu©n theo vµ kh«ng ®-îc tr¸i víi quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vµ c¸c ®¹o luËt sÏ b¶o ®¶m ®-îc tÝnh tèi cao cña HiÕn ph¸p vµ c¸c ®¹o luËt; b¶o ®¶m ®-îc vÞ trÝ cña Quèc héi lµ c¬ quan duy nhÊt cã quyÒn lËp hiÕn vµ lËp ph¸p. ë n-íc CHDCND Lµo, quyÒn lùc Nhµ n-íc thuéc vÒ nh©n d©n. Nh©n d©n bÇu ra Quèc héi, lµ c¬ quan ®¹i biÓu cao nhÊt cña nh©n d©n, c¬ quan quyÒn lùc nhµ n-íc cao nhÊt, ®¹i diÖn cho ý chÝ cña nh©n d©n trong c¶ n-íc. Thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n-íc cao nhÊt do nh©n d©n trao cho, Quèc héi thùc hiÖn quyÒn lËp hiÕn vµ lËp ph¸p. Tuy nhiªn, quyÒn lËp hiÕn vµ lËp ph¸p cña Quèc héi chØ cã ý nghÜa khi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña c¸c c¬ quan nhµ n-íc ph¶i ®-îc ban hµnh trªn c¬
  • 30. 30 së c¨n cø vµo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vµ c¸c ®¹o luËt, ®ång thêi kh«ng ®-îc tr¸i víi c¸c quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vµ c¸c ®¹o luËt. ViÖc b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt sÏ b¶o ®¶m trËt tù, kû c-¬ng trong c«ng t¸c x©y dùng ph¸p luËt, b¶o ®¶m cho mçi quy ph¹m ph¸p luËt ®Òu ®-îc xuÊt ph¸t tõ ý chÝ cña Quèc héi, c¬ quan ®¹i diÖn cao nhÊt cña nh©n d©n vµ nh- vËy sÏ b¶o ®¶m ®-îc c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n tr¸nh tr-êng hîp mçi ®Þa ph-¬ng, mçi ngµnh ban hµnh mçi lo¹i v¨n b¶n kh¸c nhau, kh«ng phï hîp víi c¸c ®iÒu luËt, ®èi lËp víi lîi Ých chung cña c¶ n-íc. Mét hÖ thèng ph¸p luËt hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ thèng nhÊt, trong ®ã c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh«ng cã sù chång chÐo, m©u thuÉn nhau c¸c quy ®Þnh trong mçi v¨n b¶n ph¸p luËt ®Òu râ rµng, chÝnh x¸c, sÏ b¶o ®¶m cho viÖc nhËn thøc vµ thùc hiÖn ph¸p luËt ®-îc nghiªm chØnh vµ thèng nhÊt trªn toµn quèc. Mét hÖ thèng ph¸p luËt kh«ng ®ång bé, m©u thuÉn nhau trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt sÏ g©y khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña c«ng d©n vµ viÖc ¸p dông ph¸p luËt cña c¸c c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn. Tuy nhiªn, viÖc ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt kh«ng cã nghÜa lµ c¸c v¨n b¶n cña c¸c c¬ quan nhµ n-íc ë c¸c ®Þa ph-¬ng ®Òu ph¶i nh- nhau, kh«ng tÝnh ®Õn hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi ®Þa ph-¬ng c¸c ®Þa ph-¬ng cã thÓ ban hµnh c¸c v¨n
  • 31. 31 b¶n phï hîp víi hoµn c¶nh ®iÒu kiÖn ë mçi ®Þa ph-¬ng nh-ng ph¶i trªn c¬ së quy ®Þnh cña c¸c v¨n b¶n cña c¬ quan nhµ n-íc cÊp trªn vµ kh«ng ®-îc tr¸i víi chóng, viÖc b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó b¶o ®¶m ph¸p chÕ XHCN, trËt tù ph¸p luËt, b¶o ®¶m c«ng b»ng vµ æn ®Þnh x· héi trong toµn quèc. Quèc héi cã quyÒn ban hµnh luËt, bé luËt còng cã nghÜa lµ luËt hoÆc bé luËt do Quèc héi ban hµnh ph¶i b¶o ®¶m phï hîp víi HiÕn ph¸p c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc. §Ó b¶o ®¶m cho Quèc héi cã mét dù ¸n luËt, bé luËt t-¬ng ®èi hoµn chØnh tr-íc khi th«ng qua th× c¸c c¬ quan h÷u quan ph¶i tu©n thñ ®Çy ®ñ quy tr×nh tõ x©y dùng chÝnh s¸ch, so¹n th¶o, thÈm ®Þnh, tr×nh thÈm tra cho ý kiÕn vµ chØnh lý hoµn thiÖn dù th¶o tr-íc khi th«ng qua. LuËt, ph¸p lÖnh ë CHDCND Lµo ®-îc giao cho nhiÒu c¬ quan kh¸c nhau so¹n th¶o vµ ®-îc thÓ hiÖn theo nhiÒu c¸ch, quan niÖm vµ chuÈn mùc kü thuËt còng kh¸c nhau, Bé T- ph¸p lµ c¬ quan ®-îc giao chñ tr× so¹n th¶o mét sè lÜnh vùc t- ph¸p, ch-¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh... ®ång thêi ®-îc giao thÈm ®Þnh c¸c v¨n b¶n do c¸c Bé, ngµnh kh¸c chñ tr× so¹n th¶o. Tuy nhiªn, mÆc dï ®· cã Bé T- ph¸p lµ c¬ quan gióp ChÝnh phñ thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh do c¸c Bé, ngµnh dù th¶o ®Ó ChÝnh phñ xem xÐt, quyÕt ®Þnh vÒ c¸c néi dung cña dù ¸n tr-íc khi tr×nh Quèc
  • 32. 32 héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi xem xÐt, th«ng qua nh-ng xu h-íng chung th× Bé, ngµnh nµo ®-îc giao so¹n th¶o v¨n b¶n thuéc lÜnh vùc cña m×nh còng ®Òu cã xu h-íng côc bé, muèn b¶o vÖ lîi Ých cña Bé, ngµnh m×nh. V× thÕ, cÇn ph¶i cã mét c¬ quan cña Quèc héi thùc hiÖn viÖc thÈm tra hoÆc tham gia thÈm tra ®Ó b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng. Chøc n¨ng nµy theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, Quèc héi giao cho Uû ban ph¸p luËt. §Ó ®¸nh gi¸ vÒ mét hÖ thèng ph¸p luËt cÇn ph¶i dùa vµo nhiÒu lo¹i tiªu chuÈn kh¸c nhau trong ®ã cã nh÷ng tiªu chuÈn quan träng nh- tÝnh toµn diÖn, tÝnh ®ång bé, tÝnh phï hîp vµ tr×nh ®é kü thuËt x©y dùng v¨n b¶n, mét hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ cã tÝnh thèng nhÊt ph¶i b¶o ®¶m ®-îc c¸c yªu cÇu sau ®©y: - §ã lµ hÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé. Trong hÖ thèng ph¸p luËt ®ã, c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt kh«ng m©u thuÉn chång chÐo nhau mµ tån t¹i theo thø bËc vµ cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau. C¸c quy ph¹m ph¸p luËt do c¬ quan nhµ n-íc cÊp d-íi ban hµnh ph¶i phï hîp vµ kh«ng ®-îc tr¸i víi c¸c v¨n b¶n do c¬ quan nhµ n-íc cÊp trªn ban hµnh; c¸c v¨n b¶n quy ph¹m d-íi luËt khi ®-îc ban hµnh ph¶i c¨n cø vµo c¸c v¨n b¶n luËt. Kh«ng ®-îc tr¸i víi quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vµ luËt. Mäi lÜnh vùc quan hÖ x· héi quan träng vµ c¬ b¶n ®Òu ®-îc c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt
  • 33. 33 ®iÒu chØnh, kh«ng cã kho¶ng trèng, kh«ng cã sù chång chÐo m©u thuÉn trong tõng v¨n b¶n, trong mçi ngµnh luËt vµ gi÷a c¸c ngµnh víi nhau. - TÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt kh«ng chØ ®ßi hái yªu cÇu thèng nhÊt vÒ mÆt néi dung cña c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt mµ cßn ®ßi hái c¶ yªu cÇu thèng nhÊt vÒ mÆt h×nh thøc thÓ hiÖn, vÒ kü thuËt so¹n th¶o v¨n b¶n, c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt do c¸c c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn ban hµnh ph¶i ®¸p øng nh÷ng quy ®Þnh quy ph¹m ph¸p luËt theo quy ®Þnh cña luËt ph¸p. C¸c quy ®Þnh trong mçi v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ph¶i ®-îc biÓu hiÖn b»ng ng«n ng÷ diÔn ®¹t ph¶i ®¬n gi¶n, phæ th«ng dÔ hiÓu, tr¸nh tr-êng hîp c¸c quy ph¹m ph¸p luËt cã thÓ hiÓu theo nhiÒu nghÜa kh¸c nhau hoÆc ®-îc diÔn ®¹t qu¸ r-êm rµ. - TÝnh hîp hiÕn cña hÖ thèng ph¸p luËt cßn ®ßi hái v¨n b¶n ph¸p luËt trong hÖ thèng ph¸p luËt ph¶i ®-îc ban hµnh theo ®óng thÈm quyÒn vµ tr×nh tù ban hµnh v¨n b¶n do ph¸p luËt quy ®Þnh. §èi víi HiÕn ph¸p vµ c¸c v¨n b¶n luËt th× ph¶i cã Quèc héi (c¬ quan duy nhÊt cã quyÒn lËp HiÕn vµ lËp ph¸p ban hµnh). Thñ tôc so¹n th¶o, th«ng qua c«ng bè HiÕn ph¸p ph¶i theo mét tr×nh tù ®-îc quy ®Þnh rÊt chÆt chÏ (so víi viÖc th«ng qua qua c¸c v¨n b¶n luËt) do Quèc héi quy ®Þnh. UBTVQH cã thÈm quyÒn ban hµnh ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt, chñ tÞch n-íc ban hµnh v¨n b¶n theo ®óng thÈm quyÒn kh«ng chØ thÓ hiÖn ë yªu
  • 34. 34 cÇu vÒ mÆt h×nh thøc v¨n b¶n mµ cßn ®ßi hái ë yªu cÇu vÒ néi dung ®èi víi mçi lo¹i v¨n b¶n, vÝ dô nh-: nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n ph¶i do HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt quy ®Þnh, hoÆc viÖc ban hµnh míi, söa ®æi hoÆc b·i bá c¸c thø thuÕ lµ thÈm quyÒn mµ HiÕn ph¸p giao cho Quèc héi quy ®Þnh (tøc lµ ph¶i d-íi h×nh thøc v¨n b¶n luËt). - TÝnh hîp hiÕn cña hÖ thèng ph¸p luËt cßn ®ßi hái v¨n b¶n ph¸p luËt b¶o ®¶m ®Þnh h-íng chÝnh trÞ. ChÝnh trÞ lµ nÒn t¶ng cña ph¸p luËt, th«ng qua ph¸p luËt lµ mét biÖn ph¸p chÝnh trÞ, lµ chÝnh trÞ. ChÝnh v× vËy trong qu¸ tr×nh ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt tõ viÖc quyÕt ®Þnh ch-¬ng tr×nh ®Õn viÖc ban hµnh tõng ®¹o luËt ph¸p lÖnh, Quèc héi ®Òu cã sù chØ ®¹o cña Ban ChÊp hµnh Trung -¬ng hoÆc Bé ChÝnh trÞ ®Ó b¶o ®¶m cho c¸c v¨n b¶n nµy ®i ®óng ®Þnh h-íng. Do ®ã, khi tiÕn hµnh thÈm tra c¸c dù ¸n. Uû ban ph¸p luËt ®óng ph¶i lu«n lu«n qu¸n triÖt yªu cÇu nµy. Trªn ®©y lµ mét sè yªu cÇu c¬ b¶n ph¶i cã ®Ó x¸c ®Þnh mét hÖ thèng ph¸p luËt lµ hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ thèng nhÊt. §ång thêi, chóng t«i còng cho r»ng ®èi víi mét hÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn th× ngoµi yªu cÇu hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ thèng nhÊt ra th× cßn cã nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n kh¸c nh-: yªu cÇu vÒ tÝnh toµn diÖn cña hÖ thèng ph¸p luËt (®ßi hái mäi lÜnh vùc quan hÖ x· héi ph¶i ®-îc ph¸p luËt ®iÒu chØnh trªn
  • 35. 35 c¬ së x¸c ®Þnh mét c¸ch toµn diÖn, ®Çy ®ñ nh÷ng nhu cÇu x· héi cÇn ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt cã tÝnh ®Õn nh÷ng lÜnh vùc -u tiªn): yªu cÇu vÒ tÝnh phï hîp, hµi hßa cña hÖ thèng ph¸p luËt (thÓ hiÖn sù t-¬ng quan gi÷a tr×nh ®é cña hÖ thèng ph¸p luËt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña kinh tÕ – x· héi, kh«ng thÓ cao h¬n hoÆc thÊp h¬n tr×nh ®é ph¸t triÓn ®ã). ViÖc x¸c ®Þnh râ nh÷ng yªu cÇu ®èi víi mét hÖ thèng ph¸p luËt ®-îc coi lµ hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ thèng nhÊt cã ý nghÜa quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ nh÷ng c«ng viÖc cÇn ph¶i lµm cña c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm, b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt. - Ph-¬ng thøc ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo. Ph-¬ng thøc ho¹t ®éng thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt lµ hÖ thèng c¸c h×nh thøc, biÖn ph¸p sö dông ®Ó t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh cña Uû ban ph¸p luËt nh»m ®¹t môc tiªu ®· ®Ò ra. V× vËy, ph-¬ng thøc ho¹t ®éng thÈm tra cã ý nghÜa quan träng vµ ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn môc ®Ých, møc ®é hiÖu qu¶ hoµn thiÖn nhiÖm vô. QuyÒn h¹n thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh cña Uû ban ph¸p luËt. Theo quy ®Þnh t¹i Quy chÕ ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt n¨m 1999. Uû ban ph¸p luËt lµm viÖc theo nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, lÊy cuéc häp lµ n¬i
  • 36. 36 th¶o luËn vµ quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò theo ®a sè, cã nghÜa lµ mäi ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt ph¶i ®-îc bµn b¹c th¶o luËn vµ biÓu quyÕt t¹i phiªn häp cña ñy ban. Mäi quyÕt ®Þnh ph¶i b¶o ®¶m qu¸ nöa tæng sè ñy viªn ñy ban biÓu quyÕt t¸n thµnh míi cã gi¸ trÞ. V× vËy, nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt lµ theo chÕ ®é héi nghÞ vµ quyÕt ®Þnh theo ®a sè, ph¶n ¸nh tÝnh d©n chñ trong thùc thi quyÒn lùc cña Quèc héi. ChÕ ®é lµm viÖc nµy lµ mét c¬ chÕ h÷u hiÖu chèng mäi sù l¹m dông quyÒn lùc c¸ nh©n vµo trong ho¹t ®éng cña Uû ban ph¸p luËt. Mäi vÊn ®Ò thÈm tra ®Òu ph¶i ®-îc th¶o luËn, bµn b¹c d©n chñ t¹i phiªn häp thÈm tra, c¸c thµnh viªn ñy ban ®Òu cã quyÒn ph¸t biÓu, ®-a ra chÝnh kiÕn, tranh luËn, th¶o luËn vÒ toµn bé néi dung vµ h×nh thøc thÓ hiÖn cña dù ¸n, c¸c chÝnh s¸ch mµ dù ¸n h-íng tíi. H×nh thøc tæ chøc häp thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh th× hiÖn nay Uû ban ph¸p luËt cã hai h×nh thøc thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh lµ thÈm tra s¬ bé vµ thÈm tra chÝnh thøc. ThÈm tra s¬ bé ®-îc tiÕn hµnh víi c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh ®Ó tr×nh UBTVQH cho ý kiÕn cßn viÖc tr×nh Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi xem xÐt, th«ng qua dù ¸n LuËt, ph¸p lÖnh th× b¾t buéc ph¶i thÈm tra chÝnh thøc.
  • 37. 37 - Phiªn häp thÈm tra s¬ bé lµ phiªn häp do Th-êng trùc Uû ban ph¸p luËt tæ chøc bao gåm c¸c thµnh viªn trong Th-êng trùc Uû ban ph¸p luËt (Chñ nhiÖm vµ Phã Chñ nhiÖm theo nhiÖm kú Quèc héi) vµ mét sè thµnh viªn ñy ban lµm viÖc t¹i c¸c c¬ quan Trung -¬ng. Tïy thuéc néi dung cña tõng dù ¸n mµ phiªn häp thÈm tra cã thÓ cã sù tham dù cña ®¹i diÖn Th-êng trùc cña c¸c ñy ban kh¸c cña Quèc héi, ®¹i diÖn mét sè c¬ quan, tæ chøc h÷u quan vµ ®-¬ng nhiªn ph¶i cã mÆt cña vÞ Bé tr-ëng hoÆc Thñ tr-ëng c¬ quan ngang Bé- Tr-ëng ban so¹n th¶o ®-îc ChÝnh phñ ñy quyÒn ®Ó tr×nh bµy Tê tr×nh vÒ néi dung dù ¸n. - Phiªn häp thÈm tra chÝnh thøc bao gåm toµn thÓ thµnh viªn ñy ban. Thµnh phÇn tham dù còng nh- phiªn häp thÈm tra s¬ bé. Trong tr-êng hîp dù ¸n ®-îc giao cho Uû ban ph¸p luËt chñ tr× thÈm tra c¸c ñy ban kh¸c phèi hîp thÈm tra th× phiªn häp thÈm tra s¬ bé vµ phiªn häp thÈm tra chÝnh thøc còng ®Òu cã ®¹i diÖn cña Th-êng trùc c¸c ñy ban kh¸c cña Quèc héi tham gia. Ngoµi ra, trªn thùc tÕ cßn cã c¸c ph-¬ng thøc linh ho¹t h¬n cô thÓ nh- sau: Häp Th-êng trùc ñy ban kÕt hîp göi ý kiÕn nghiªn cøu cña Th-êng trùc ñy ban vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Õn dù ¸n cho c¸c thµnh viªn cña ñy ban ®Ó xin ý kiÕn, sau ®ã Th-êng trùc ñy ban nghiªn cøu, tæng hîp ý kiÕn ph¶n håi ®Ó chuÈn bÞ b¸o c¸o thÈm tra.
  • 38. 38 - Häp toµn thÓ ñy ban chñ tr× thÈm tra vµ ñy ban phèi hîp thÈm tra ®Ó thÈm tra. Ph-¬ng thøc nµy rÊt Ýt khi ®-îc c¸c ñy ban ¸p dông. - TiÕn hµnh th¶o luËn t¹i phiªn häp thÈm tra. Sau khi nhËn ®-îc dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, ®Ó chuÈn bÞ cho viÖc thÈm tra. Th-êng trùc ñy ban giao cho tiÓu ban hoÆc thµnh viªn ñy ban nghiªn cøu vµ chuÈn bÞ ý kiÕn, yªu cÇu c¬ quan so¹n th¶o, c¸c c¬ quan h÷u quan tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan, tæ chøc lÊy ý kiÕn chuyªn gia, lÊy ý kiÕn cña c¸c c¬ quan chÞu sù t¸c ®éng cña dù ¸n, tù m×nh hoÆc phèi hîp víi c¸c c¬ quan tr×nh dù ¸n tæ chøc kh¶o s¸t thùc tÕ. TiÕp theo ñy ban tæ chøc phiªn häp toµn thÓ ñy ban ®Ó thÈm tra hoÆc phiªn häp Th-êng trùc cña ñy ban ®Ó thÈm tra s¬ bé vµ lµm b¸o c¸o thÈm tra. Phiªn häp toµn thÓ ñy ban ®-îc tæ chøc c«ng khai, trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, cã thÓ häp néi bé theo ®Ò nghÞ cña Th-êng trùc ñy ban. ViÖc thÈm tra tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau ®©y: §¹i diÖn c¬ quan, tæ chøc, ®¹i biÓu Quèc tr×nh dù ¸n, dù th¶o b¸o c¸o tr×nh bµy vÒ dù ¸n, dù th¶o; C¸c ®¹i biÓu tham dù phiªn häp nªu c©u hái vµ ®¹i diÖn c¬ quan, tæ chøc tr×nh dù ¸n tr¶ lêi vµ tr×nh bµy bæ sung; §¹i diÖn Th-êng trùc ñy ban ph¸t biÓu ý kiÕn cña tiÓu ban ®-îc giao nghiªn cøu thÈm tra vµ ®¹i diÖn c¬ quan, tæ chøc h÷u quan tham dù phiªn häp ph¸t biÓu ý kiÕn; Thµnh viªn ñy ban th¶o luËn;
  • 39. 39 Chñ täa phiªn häp kÕt luËn. §èi víi nh÷ng vÊn ®Ò quan träng vµ cÇn thiÕt th× chñ täa phiªn häp lÊy biÓu quyÕt. Trªn c¬ së ®ã Th-êng trùc ñy ban lµm b¸o c¸o thÈm tra. B¸o c¸o thÈm tra cña ñy ban ®-îc göi ®Õn Quèc héi, UBTVQH theo thêi h¹n do ph¸p luËt quy ®Þnh. Trong qu¸ tr×nh thÈm tra, ®¹i diÖn c¬ quan, tæ chøc, tr×nh dù ¸n, dù th¶o cã thÓ gi¶i tr×nh, tr×nh bµy bæ sung ý kiÕn ®Ó lµm râ vÊn ®Ò mµ ñy ban, ®¹i biÓu tham dù phiªn häp thÈm tra nªu hoÆc yªu cÇu. Th-êng trùc ñy ban cã thÓ tæ chøc phiªn häp thÈm tra s¬ bé dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù ¸n kh¸c ®Ó tr×nh Uû ban th-êng vô Quèc héi xem xÐt cho ý kiÕn tr-íc khi tr×nh Quèc héi. Phiªn häp thÈm tra s¬ bé ®-îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù quy ®Þnh nh- phiªn häp toµn thÓ ñy ban. KÕt qu¶ thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt ®-îc b¸o c¸o tr-íc Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi b»ng v¨n b¶n do Chñ nhiÖm ñy ban hoÆc Phã Chñ nhiÖm ñy ban ®-îc Chñ nhiÖm ñy ban ñy nhiÖm tr×nh bµy. Trong tr-êng hîp cã phèi hîp thÈm tra th× trong b¸o c¸o thÈm tra cßn ph¶i ph¶n ¸nh ý kiÕn cña c¸c ñy ban kh¸c. Sau khi Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi xem xÐt, cho ý kiÕn vÒ c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, Th-êng trùc ñy ban chñ tr× thÈm tra phèi hîp víi c¬ quan tæ chøc liªn quan chØnh lý dù ¸n tr-íc khi tr×nh Quãc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi xem xÐt, th«ng qua. Khi tiÕn hµnh xem xÐt, thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p
  • 40. 40 lÖnh thuéc lÜnh vùc ñy ban chñ tr× thÈm tra, ñy ban cã thÓ tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c ñy ban kh¸c. Trong tr-êng hîp cã nh÷ng vÊn ®Ò lín liªn quan tíi chñ tr-¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc vµ c¸c ý kiÕn t¹i cuéc häp thÈm tra gi÷a c¬ quan so¹n th¶o dù ¸n luËt víi c¬ quan chñ tr× thÈm tra cßn cã nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau, ch-a thèng nhÊt th× c¸c c¬ quan nµy cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o lªn cÊp cã thÈm quyÒn ®Ó cho ý kiÕn chØ ®¹o tr-íc khi tr×nh b¸o c¸o thÈm tra tr-íc Quèc héi hoÆc Uû ban th-êng vô Quèc héi. Trong ho¹t ®éng thÈm tra, ñy ban cã quyÒn yªu cÇu c¸c thµnh viªn ChÝnh phñ, Ch¸nh ¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr-ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao vµ nh÷ng c¸n bé, c«ng chøc kh¸c cña Nhµ n-íc cung cÊp c¸c tµi liÖu hoÆc ®Õn ®Ó tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò mµ ñy ban ®ang xem xÐt, thÈm tra. Ng-êi nhËn ®-îc yªu cÇu cña ñy ban cã tr¸ch nhiÖm ®¸p øng yªu cÇu ®ã. Ngoµi ra ñy ban cã thÓ tæ chøc héi th¶o, lÊy ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c c¬ quan h÷u quan ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng thÈm tra. Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi cã tr¸ch nhiÖm b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt ®èi víi dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, tr-íc khi tr×nh Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi xem xÐt, th«ng qua b»ng c¸c ho¹t ®éng: tham gia thÈm tra dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh do c¸c ñy ban kh¸c cña Quèc héi chñ tr× thÈm tra. Khi tham gia phiªn häp thÈm tra, ®¹i diÖn Th-êng trùc ñy ban cã
  • 41. 41 tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o ý kiÕn cña Th-êng trùc hoÆc cña ñy ban vµ cã quyÒn tr×nh bµy ý kiÕn riªng cña m×nh vÒ dù ¸n ®ã. Trong tr-êng hîp cã ý kiÕn kh¸c víi c¬ quan chñ tr× thÈm tra vÒ tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt ®èi víi dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt th× Uû ban ph¸p luËt b¸o c¸o Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi vÒ ý kiÕn cña m×nh. Trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, ñy ban tæ chøc phiªn häp riªng ®Ó thÈm tra vµ göi ý kiÕn b»ng v¨n b¶n ®Õn c¸c ñy ban chñ tr× thÈm tra hoÆc cã thÓ tr×nh bµy ý kiÕn riªng cña ñy ban tr-íc Quèc héi, UBTVQH vÒ dù ¸n, dù th¶o ®ã. - ý nghÜa, tÇm quan träng, gi¸ trÞ ph¸p lý cña ho¹t ®éng thÈm tra: + ThÈm tra c¸c dù ¸n tr-íc khi tr×nh Quèc héi, UBTVQH th«ng qua lµ mét kh©u quan träng trong quy tr×nh lËp ph¸p. N©ng cao chÊt l-îng thÈm tra chÝnh lµ gãp phÇn n©ng cao chÊt l-îng c¸c dù ¸n luËt th«ng qua, gióp Quèc héi thùc hiÖn tèt chøc n¨ng lËp ph¸p theo HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt quy ®Þnh. ThÈm tra lµ ho¹t ®éng thuéc chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c ñy ban cña Quèc héi. ViÖc thÈm tra c¾c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh vµ c¸c dù ¸n kh¸c ®-îc thùc hiÖn tr-íc khi tr×nh Quèc héi, UBTVQH xem xÐt th«ng qua. §©y lµ mét kh©u, quan träng trong quy tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh cña Quèc héi, thÓ hiÖn sù ph©n c«ng khoa häc, hîp lý vµ cÇn thiÕt, kh«ng chØ ë n-íc Lµo
  • 42. 42 mµ ®a sè NghÞ viÖn c¸c n-íc còng quy ®Þnh nh- vËy. HiÖn nay ë n-íc Lµo c¸c dù ¸n do ChÝnh phñ tr×nh ®· ®-îc Bé T- ph¸p thÈm ®Þnh tr-íc theo tiªu chÝ ®· ®-îc ChÝnh phñ ®Ò ra cho tõng dù ¸n. Cßn ®èi víi ho¹t ®éng thÈm tra cña c¸c Uû ChÝnh ban cña Quèc héi th× quy tr×nh thÈm tra ®-îc thùc hiÖn sau khi c¬ quan so¹n th¶o chÝnh thøc tr×nh ra Quèc héi hoÆc Uû ban th-êng vô Quèc héi. + Trong ®iÒu kiÖn cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo ho¹t ®éng kh«ng chuyªn tr¸ch th× cµng ®ßi hái tÝnh chuyªn tr¸ch cao trong c¸c c¬ quan tham m-u cña Quèc héi, nhÊt lµ trong ho¹t ®éng x©y dùng ph¸p luËt. Quèc héi bao gåm c¸c ®¹i biÓu nhiÒu ngµnh, nhiÒu ®Þa ph-¬ng, nhiÒu lÜnh vùc chuyªn m«n, h¬n n÷a Quèc héi mçi n¨m häp 2 kú, mçi kú häp kho¶ng 20 ngµy, thêi gian dµnh cho viÖc th«ng qua c¸c dù ¸n luËt kh«ng nhiÒu, l¹i víi ¸p lùc vÒ sè l-îng dù ¸n theo ch-¬ng tr×nh ph¶i hoµn thµnh th× viÖc n©ng cao chÊt l-îng cña ho¹t ®éng thÈm tra t¹i c¸c ñy ban lµ rÊt quan träng. VÒ phÝa c¸c ®¹i biÓu Quèc héi, b¸o c¸o thÈm tra cã chÊt l-îng tèt sÏ gióp cho ®¹i biÓu cã c¨n cø ®Ó th¶o luËn vµ yªn t©m khi lùa chän ph-¬ng ¸n, biÓu quyÕt th«ng qua c¸c dù ¸n luËt, gãp phÇn thùc hiÖn tèt ch-¬ng tr×nh x©y dùng ph¸p luËt hµng n¨m cña Quèc héi ®· ®Ò ra. + Ho¹t ®éng thÈm tra thÓ hiÖn sù xem xÐt, ®¸nh gi¸ kh¸ch quan nhÊt ®èi víi dù ¸n do c¬ quan so¹n
  • 43. 43 th¶o tr×nh, võa mang tÝnh hîp t¸c, bæ sung gãp phÇn hoµn chØnh c¸c dù ¸n tr-íc khi tr×nh ®Ó xem xÐt, th«ng qua. Qua ho¹t ®éng thÈm tra, còng ®¸nh gi¸ ®-îc chÊt l-îng ho¹t ®éng cña c¸c ñy ban cña Quèc héi, trong ®ã cã Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi theo chøc n¨ng, nhiÖm vô ®-îc giao. ë CHDCND Lµo còng nh- ë c¸c n-íc, ®a sè c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh ®Òu do ChÝnh phñ tr×nh, lµ c¬ quan hµnh ph¸p, trùc tiÕp ®iÒu hµnh thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch quèc gia, qu¶n lý x· héi, thùc thi ph¸p luËt trong cuéc sèng, ChÝnh phñ n¾m b¾t s¸t tõng lÜnh vùc vµ c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong thùc tÕ tõ ®ã cã nhiÒu thuËn lîi khi chuÈn bÞ so¹n th¶o c¸c dù ¸n. Tuy vËy, t×nh h×nh ®ã còng cã h¹n chÕ lµ kh«ng Ýt dù ¸n cã c¸c ®iÒu luËt thiªn vÒ b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c Bé, t¹o thuËn lîi cho c¬ quan nhµ n-íc ®Ó dÔ qu¶n lý, ®iÒu hµnh, mµ ch-a chó ý quyÒn lîi cña ng-êi d©n, doanh nghiÖp, tæ chøc hoÆc lîi Ých toµn côc cña ®Êt n-íc nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn nhµ n-íc ®ang thùc hiÖn héi nhËp quèc tÕ, ph¸t huy d©n chñ. Bªn c¹nh ®ã, do sè l-îng dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh ChÝnh phñ ph¶i chuÈn bÞ lµ kh¸ lín, bÞ søc Ðp theo tiÕn ®é ch-¬ng tr×nh, nhiÒu dù ¸n ch-a chuÈn bÞ kü vÉn tr×nh ra Quèc héi, Uû ban th-êng vô Quèc héi ®Ó xem xÐt th«ng qua. ý kiÕn thÈm tra kh¸ch quan sÏ gióp cho UBTVQH cã c¬ së chØ ®¹o chØnh lý kÞp thêi ®Ó cã thÓ tiÕp tôc tr×nh ra Quèc héi xem xÐt, th«ng qua hay
  • 44. 44 ph¶i ho·n l¹i ®Ó chØnh lý, hoµn chØnh thªm, thËm chÝ cã dù ¸n LuËt ph¶i ®-a ra khái ch-¬ng tr×nh x©y dùng LuËt, ph¸p lÖnh hµng n¨m cña Quèc héi. ý nghÜa quan träng cña ho¹t ®éng thÈm tra lµ sù "®¸nh gi¸ l¹i mét c¸ch kh¸ch quan ®Ó xö lý, bæ sung hîp lý cho kh©u so¹n th¶o, gãp phÇn n©ng cao tÝnh cã c¨n cø vµ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n. NÕu ®-îc chuÈn bÞ tèt, trong phiªn häp thÈm tra sÏ cßn nhiÒu vÊn ®Ò ®-îc ®Æt ra ®Ó c¬ quan so¹n th¶o gi¶i tr×nh râ nh÷ng c¨n cø, quan ®iÓm, nhiÒu ý kiÕn, kiÕn nghÞ ®-îc ®-a ra th¶o luËn c©n nh¾c kü. §©y còng lµ n¬i trao ®æi, th¶o luËn cÆn kÏ c¸c vÊn ®Ò kÓ c¶ vÒ tõ ng÷, bè côc, kü thuËt v¨n b¶n. Do thµnh viªn c¸c ñy ban Quèc héi bÇu ra lùa chän, c¬ cÊu hîp lý, ®Æc biÖt lµ am hiÓu chuyªn m«n vµ cã kinh nghiÖm thùc tiÔn vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng, nªn cã ®iÒu kiÖn ®Ó th¶o luËn s©u h¬n, kü h¬n vÒ c¸c néi dung cña dù ¸n vµ nh÷ng vÉn ®Ò lín cßn cã ý kiÕn kh¸c nhau. MÆt kh¸c, c«ng t¸c thÈm tra lµ hoµn toµn ®éc lËp víi qu¸ tr×nh so¹n th¶o nªn rÊt kh¸ch quan ®Ó xem xÐt c¸c dù ¸n trªn nhiÒu ph-¬ng diÖn, kh«ng tr¸nh nÐ còng nh- kh«ng bÞ lÖ thuéc nh÷ng vÊn ®Ò cßn v-íng m¾c v× nhiÒu lý do, ph¸t hiÖn nh÷ng khiÕm khuyÕt kh¾c phôc ®-îc t- t-ëng côc bé, chñ quan tõ kh©u so¹n th¶o. KÕt qu¶ thÈm tra cã t¸c dông rÊt lín, kh«ng nh÷ng gióp cho dù ¸n ®-îc x©y dùng cã luËn cø v÷ng ch¾c mµ cßn cã thÓ bæ sung ®-îc nhiÒu vÊn ®Ò
  • 45. 45 míi toµn diÖn h¬n. ViÖc thÈm tra khoa häc, cô thÓ vµ chi tiÕt cña c¬ quan thÈm tra cµng cã gi¸ trÞ ®èi víi c¬ quan tr×nh dù ¸n trong viÖc tiÕp thu, chØnh lý, ®ång thêi còng cã t¸c ®éng trë l¹i thóc ®Èy qu¸ tr×nh so¹n th¶o cã sù chuÈn bÞ tèt h¬n vÒ luËn cø, c¬ së lý luËn, thùc tiÔn còng nh- tÝnh kh¶ thi. - Ho¹t ®éng thÈm tra c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh lµ ho¹t ®éng cã gi¸ trÞ b¾t buéc trong quy tr×nh lËp ph¸p ë n-íc CHDCND Lµo cã yªu cÇu vÒ néi dung râ rµng kh«ng ph¶i lµ tr×nh tù mang tÝnh thñ tôc, h×nh thøc. Nh- ®· nªu trªn, ho¹t ®éng thÈm tra lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu cña c¸c ñy ban cña Quèc héi b¸o c¸o thÈm tra lµ tµi liÖu ®-îc l-u thµnh chÝnh thøc trong phiªn häp cña UBTVQH vµ kú häp Quèc héi, c¸c néi dung cña tµi liÖu thÈm tra kh«ng ph¶i lµ ý kiÕn b¾t buéc ph¶i chÊp nhËn nh-ng lµ ý kiÕn chÝnh thøc cña tËp thÓ c¬ quan tham m-u gióp viÖc cho Quèc héi, ®Æc biÖt lµ c¸c néi dung thÈm tra vÒ tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt ®èi víi c¸c dù ¸n. ViÖc thÈm tra b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÖn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt sÏ b¶o ®¶m trËt tù kû c-¬ng trong c«ng t¸c x©y dùng ph¸p luËt, t¨ng c-êng tÝnh kh¶ thi cña c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh trong cuéc sèng. §©y lµ ho¹t ®éng rÊt quan träng ®iÒu kiÖn chóng ta ®ang hoµn thiÖn dÇn hÖ
  • 46. 46 thèng ph¸p luËt cña nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do d©n vµ v× d©n. C¸c dù ¸n ®-îc thÈm tra b¶o ®¶m cho mçi quy ph¹m ph¸p luËt trong c¸c dù ¸n ph¶i phï hîp víi hiÕn ph¸p, luËt, b¶o ®¶m quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, tr¸nh tïy tiÖn. MÆt kh¸c, yªu cÇu nµy ®Æt ra cßn cã ý nghÜa b¶o ®¶m cho c¸c quy ®Þnh trong c¸c dù ¸n, luËt, ph¸p lÖnh râ rµng, chÝnh x¸c, gióp cho nhËn thøc thùc hiÖn ®-îc nghiªm chØnh vµ thèng nhÊt, b¶o ®¶m ph¸p chÕ XHCN. TrËt tù vµ c«ng b»ng x· héi. §©y lµ nhiÖm vô kh«ng kÐm phÇn quan träng vµ cÇn thiÕt thuéc vÒ tr¸ch nhiÖm cña Uû ban ph¸p luËt. + B¶o ®¶m tiÕn ®é, tr×nh tù, thñ tôc thÈm tra theo ®óng quy ®Þnh cña quy tr×nh lËp ph¸p. §iÒu nµy cã ý nghÜa lµ thÈm tra ph¶i ®-îc tiÕn hµnh theo ®óng quy tr×nh vÒ mÆt thêi gian, tiÕn ®é, thñ tôc tr×nh tù theo luËt ®Þnh. Mäi dù ¸n luËt ph¸p lÖnh tr-íc khi ®-îc tr×nh ra Quèc héi hoÆc UBTVQH xem xÐt, th«ng qua th× b¾t buéc ph¶i qua c«ng ®o¹n thÈm tra, kh«ng cã mét ngo¹i lÖ nµo. NÕu dù ¸n luËt ch-a qua c«ng ®o¹n thÈm tra th× còng kh«ng ®-îc tr×nh UBTVQH ®Ó xem xÐt, cho ý kiÕn hoÆc c«ng bè xin ý kiÕn nh©n d©n vµ ®-¬ng nhiªn kh«ng thÓ tr×nh ra Quèc héi hoÆc UBTVQH xem xÐt, th«ng qua. + ThÈm tra ®-îc tiÕn hµnh b»ng phiªn häp toµn thÓ gåm tÊt c¶ c¸c thµnh viªn ñy ban (thÈm tra chÝnh thøc), hoÆc b»ng c¸c phiªn häp gåm mét sè thµnh viªn
  • 47. 47 ñy ban. §©y lµ vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ñy ban, ñy ban ho¹t ®éng theo chÕ ®é héi nghÞ vµ quyÕt ®Þnh theo ®a sè, v× vËy, phiªn häp Th-êng trùc më réng cã ®-îc coi lµ hîp ph¸p hay kh«ng còng cßn cã nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau. ý kiÕn cña nhiÒu chuyªn gia ph¸p luËt cho r»ng, cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ nghiªm tóc trªn ph-¬ng diÖn lý luËn vÒ ho¹t ®éng thÈm tra cña Th-êng trùc ñy ban. Bëi v×, nguyªn t¾c lµm viÖc cña ñy ban lµ theo chÕ ®é tËp thÓ vµ quyÕt ®Þnh theo ®a sè th× mäi vÊn ®Ò ®-îc ®-a ra th¶o luËn t¹i ñy ban ph¶i ®-îc toµn thÓ c¸c thµnh viªn ñy ban dù häp th¶o luËn vµ biÓu quyÕt theo ®a sè. Quan ®iÓm kh¸c thùc tÕ h¬n th× cho r»ng, trong ®iÒu kiÖn phÇn lín sè thµnh viªn ñy ban ho¹t ®éng kiªm nhiÖm gi÷ c¸c c-¬ng vÞ chñ chèt ë c¸c ®Þa ph-¬ng nh- hiÖn nay th× viÖc liªn tôc tæ chøc phiªn häp thÈm tra ®Ó b¶o ®¶m cã b¸o c¸o thÈm tra tr×nh ra c¸c phiªn häp th-êng kú hµng th¸ng cña UBTVQH vµ t¹i kú häp Quèc héi lµ kh«ng cã tÝnh kh¶ thi. - Mét sè yªu cÇu ®Æt ra nh»m n©ng cao ho¹t ®éng thÈm tra: Trong t×nh h×nh vµ ®iÒu kiÖn hiÖn nay, nhiÒu ý kiÕn cho r»ng ®Ó n©ng cao chÊt l-îng c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh ph¶i tËp trung tõ giai ®o¹n so¹n th¶o, ®©y lµ ®iÒu rÊt ®óng. Tuy nhiªn, chÊt l-îng c¸c dù ¸n lµ kÕt qu¶ chung cña c¸c giai ®o¹n cña mét quy tr×nh
  • 48. 48 nªn cÇn quan t©m ®óng møc giai ®o¹n t¹i c¸c ñy ban Quèc héi lµ mét trong nh÷ng giai ®o¹n kh«ng kÐm phÇn quan träng b¶o ®¶m ®ñ yªu cÇu ®Æt ra, ®Ó khi tr×nh Quèc héi, UBTVQH c¸c dù ¸n nhanh chãng ®-îc th«ng qua. N©ng cao chÊt l-îng thÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh cña ñy ban cña Quèc héi cã ý nghÜa rÊt quan träng, gãp phÇn b¶o ®¶m tiÕn ®é, thêi gian xem xÐt th«ng qua c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh còng nh- chÊt l-îng cña c¸c dù ¸n. NÕu trong qu¸ tr×nh thÈm tra, ñy ban cã ®iÒu kiÖn ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ cô thÓ vÒ sù cÇn thiÕt, sù phï hîp cña tõng ®iÒu luËt víi thùc tÕ kh¸ch quan, vÒ tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n ®èi víi hÖ thèng ph¸p luËt th× sÏ lµm c¬ së v÷ng ch¾c cho Ban so¹n th¶o vµ c¸c c¬ quan h÷u quan nhanh chãng tiÕp thu vµ chØnh lý dù th¶o v¨n b¶n. §Ó n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng thÈm tra ph¶i tiÕp tôc cã thªm nhiÒu biÖn ph¸p, trong ®ã cÇn nghiªn cøu ph©n c«ng vÒ c¬ quan chñ tr× thÈm tra, tham gia hoÆc phèi hîp thÈm tra cho râ rµng, hîp lý gi÷a c¸c ñy ban Quèc héi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¬ quan hoµn thµnh nhiÖm vô. Bªn c¹nh ®ã cßn cã quy chÕ ®¸nh gi¸ chÊt l-îng dù ¸n do c¬ quan thÓ hiÖn râ tr¸ch nhiÖm vµ cã t¸c dông n©ng cao chÊt l-îng cña c¸c giai ®o¹n trong quy tr×nh chung. Muèn tiÕn hµnh thÈm tra mét dù ¸n cã chÊt l-¬ng th× tr-íc hÕt ph¶i b¶o ®¶m vµ quan t©m ®Õn c¸c yªu cÇu sau:
  • 49. 49 + C¸c tµi liÖu phôc vô phiªn häp thÈm tra ph¶i ®-îc göi ®Õn c¸c thµnh viªn dù ¸n häp ®óng quy ®Þnh, c¸c thñ tôc vÒ thêi gian göi tê tr×nh, dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt cho ñy ban ph¶i ®-îc tu©n thñ nghiªm ngÆt, chËm nhÊt lµ hai m-¬i ngµy, tr-íc ngµy phiªn häp UBTVQH c¬ quan tæ chøc, ®¹i biÓu Quèc héi tr×nh dù ¸n ph¶i göi tê tr×nh, dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt tíi c¬ quan thÈm tra ®Ó tiÕn hµnh thÈm tra. Tê tr×nh vÒ dù ¸n v¨n b¶n ph¶i lµ b¶n chÝnh thøc cã ký tªn, ®ãng dÊu cña Thñ t-íng hoÆc Thñ t-íng c¬ quan cã thÈm quyÒn. MÆc dï ®ã lµ quy ®Þnh vÒ thñ tôc nh-ng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi Th-êng trùc ñy ban, C¸c thµnh viªn ñy ban vµ bé phËn tham m-u gióp viÖc trong viÖc bè trÝ thêi gian ®Ó nghiªn cøu tr-íc, t×m hiÓu, so s¸nh víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh, tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia ë ®Þa ph-¬ng hoÆc tµi liÖu tham kh¶o cña n-íc ngoµi, tæ chøc kh¶o s¸t thùc tiÔn, b¶o ®¶m cho viÖc thÈm tra cã chÊt l-îng thùc sù. + Phiªn häp thÈm tra ph¶i ®-îc tiÕn hµnh xem xÐt, th¶o luËn, tranh luËn vÒ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò thuéc néi dung vµ h×nh thøc cña v¨n b¶n. §ã lµ: vÒ sù cÇn thiÕt ban hµnh v¨n b¶n, ®èi t-îng, ph¹m vi ®iÒu chØnh sù phï hîp cña néi dung dù ¸n víi ®-êng lèi, chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p cña v¨n b¶n víi hÖ thèng ph¸p luËt, tÝnh
  • 50. 50 kh¶ thi cña dù ¸n. C¸c vÊn ®Ò quan träng cßn cã c¸c ý kiÕn quan ®iÓm kh¸c nhau gi÷a c¸c thµnh viªn hoÆc gi÷a c¸c thµnh viªn víi ban so¹n th¶o, c¸c ®Ò xuÊt, gi¶i ph¸p ®-a ra ®Òu ph¶i ®-îc th¶o luËn kü vµ thÓ hiÖn trong b¸o c¸o thÈm tra. Chñ täa (ng-êi ®iÒu khiÓn phiªn häp) ph¶i bè trÝ thêi gian hîp lý, ®Ò nghÞ thµnh viªn tham dù ®«ng ®ñ, phèi hîp lÊy ý kiÕn cña c¸c c¬ quan h÷u quan, h-íng c¸c ®¹i biÓu th¶o luËn vµo nh÷ng vÊn ®Ò träng t©m cña dù ¸n. + ThÈm tra dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, dù th¶o nghÞ quyÕt ph¶i ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o cña §¶ng. Dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh hoÆc dù th¶o nghÞ quyÕt ®-a ra ph¶i chuyÓn t¶i néi dung ®-êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng. Bëi v×, ë n-íc CHDCND Lµo, §¶ng NDCM Lµo lµ lùc l-îng l·nh ®¹o nhµ n-íc vµ x· héi. Mäi chñ tr-¬ng, ®-êng lèi cña §¶ng xuÊt ph¸t tõ nh©n d©n, mang néi dung d©n chñ, ph¶n ¸nh quy luËt kh¸ch quan cña sù vËn ®éng x· héi. Trong ®iÒu kiÖn §¶ng cÇm quyÒn th× b¶o ®¶m sù l·nh ®¹o cña §¶ng còng lµ mét ®Æc tr-ng tÊt yÕu cña viÖc x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n vµ v× d©n, lÊy ph¸p luËt lµ ph-¬ng tiÖn qu¶n lý nhµ n-íc vµ x· héi. + ThÈm tra ph¶i ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n ®èi víi hÖ thèng ph¸p luËt. ñy ban lµ c¬ quan chuyªn m«n cña Quèc héi, do ®ã nhiÖm vô cña ñy ban ph¶i lµ nghiªn cøu, xem xÐt tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc néi
  • 51. 51 dung vµ h×nh thøc cña dù ¸n. Néi dung cña dù ¸n kh«ng nh÷ng ph¶i phï hîp víi HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi mµ cßn ph¶i phï hîp vÒ thÈm quyÒn, tr×nh tù ban hµnh v¨n b¶n, nã kh«ng nh÷ng râ rµng, rµnh m¹ch vÒ néi dung mµ cßn chÆt chÏ l«gÝc vÒ kü thuËt lËp ph¸p mµ tr×nh tù vµ thñ tôc nµy ®· ®-îc luËt quy ®Þnh. + Tr-íc khi tiÕn hµnh thÈm tra, ñy ban thÈm tra cã thÓ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng hç trî thÈm tra nh- kh¶o s¸t thùc tiÔn, tham gia x©y dùng dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, nghiªn cøu, tham kh¶o kinh nghiÖm n-íc ngoµi, yªu cÇu ban so¹n th¶o b¸o c¸o tiÕn ®é, néi dung c¬ b¶n cña dù ¸n, xin ý kiÕn gãp ý cña nh©n d©n, c¸c ngµnh c¸c cÊp vÒ dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia, c¸c céng t¸c viªn. C¸c ho¹t ®éng hç trî cho thÈm tra nµy kh«ng ph¶i lµ mét yªu cÇu b¾t buéc trong quy tr×nh thÈm tra. Tuy nhiªn thùc tiÔn lµ c¬ së cña lý luËn, soi s¸ng dÉn ®-êng cho lý luËn. Mét ®¹o luËt ®-îc ban hµnh nÕu kh«ng phï hîp víi thùc tiÔn cuéc sèng sÏ kh«ng cã hiÖu lùc trªn thùc tÕ, t¸c ®éng vµ ¶nh h-ëng xÊu ®Õn x· héi. V× thÕ, th«ng qua c¸c ho¹t ®éng kh¶o s¸t thùc tiÔn, thu thËp ý kiÕn cña c¸c tÇng líp nh©n d©n. Trong x· héi sÏ gióp cho ñy ban cã ®ñ c¸c c¨n cø v÷ng ch¾c chuÈn x¸c khi th¶o luËn biÓu quyÕt vÒ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch mµ dù ¸n nªu ra. MÆt kh¸c, ñy ban còng cã ®ñ c¨n cø ®Ó b¸c bá
  • 52. 52 nh÷ng chÝnh s¸ch ®-a ra kh«ng hîp lý. Kh«ng cã tÝnh kh¶ thi, lµm tèn kÐm chi phÝ ng©n s¸ch cña nhµ n-íc vµ tiÒn b¹c cña nh©n d©n, b¶o ®¶m cho c¸c quy ®Þnh cña luËt, ph¸p lÖnh kh«ng xa rêi thùc tiÔn, lµm cho ng-êi d©n tin t-ëng, tù nguyÖn tù gi¸c chÊp hµnh ph¸p luËt. 1.2.2. Chøc n¨ng vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hoµ D©n chñ nh©n d©n Lµo 1.2.2.1. Chøc n¨ng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hoµ D©n chñ nh©n d©n Lµo - Quan niÖm gi¸m s¸t Theo quan niÖm cña Lªnin, gi¸m s¸t lµ sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i cã trong c¸ch m¹ng XHCN vµ coi ®ã lµ tÊt yÕu kh«ng thÓ thiÕu ®-îc, thËm chÝ lµ mét vÊn ®Ò vèn cã cña CNXH. Trong nh÷ng t¸c phÈm næi tiÕng cña Lªnin ®· nhiÒu lÇn kh¼ng ®Þnh "Chñ nghÜa x· héi lµ kiÓm tra vµ kiÓm so¸t", "chñ nghÜa x· héi chÝnh lµ sù gi¸m s¸t". Lªnin coi viÖc tæ chøc ho¹t ®éng gi¸m s¸t kh«ng chØ lµ mét tÊt yÕu mµ cßn lµ mét ®Æc tr-ng trong c¸ch m¹ng XHCN. Tæ chøc ho¹t ®éng gi¸m s¸t phô thuéc vµo tÝnh chÊt, tr×nh ®é cña viÖc tæ chøc qu¶n lý trong mçi chÕ ®é x· héi. Nh- vËy ho¹t ®éng gi¸m s¸t trong XHCN, theo Lªnin tr-íc hÕt ph¶i x¸c lËp vai trß chñ ®éng s¸ng t¹o, tù gi¸c cña quÇn chóng nh©n d©n lµ c¬ së nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng ho¹t ®éng gi¸m s¸t, lµ nh©n tè c¬ b¶n cña x· héi
  • 53. 53 míi. Néi dung cña cuéc c¸ch m¹ng cµng s©u s¾c vµ triÖt ®Ó bao nhiªu th× quÇn chóng cµng cã nh÷ng hµnh ®éng lÞch sö tÝch cùc bÊy nhiªu. Mét trong nh÷ng hµnh ®éng tÝch cùc Êy lµ viÖc quÇn chóng thùc hiÖn ho¹t ®éng gi¸m s¸t trªn toµn x· héi. QuÇn chóng tiÕn hµnh gi¸m s¸t lµ mét trong nh÷ng qu¸ tr×nh thùc hiÖn d©n chñ hãa. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn d©n chñ trong mét ho¹t ®éng cña ®êi sèng x· héi lµ c¬ së thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n-íc XHCN. Lµ chç dùa cho ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t cña Nhµ n-íc. §iÒu ®ã theo Lªnin, phï hîp víi nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ trong qu¶n lý nhµ n-íc. Trong t¸c phÈm Nhµ n-íc vµ c¸ch m¹ng, Lªnin ®· coi ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t lµ mét khÝa c¹nh quan träng cña chÕ ®é d©n chñ sau khi kh¼ng ®Þnh mäi ng-êi ®Òu thùc sù tham gia qu¶n lý nhµ n-íc, vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng Êy thËt lµ v« gi¸. NhÊn m¹nh vai trß cña quÇn chóng tham gia ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t, Lªnin viÕt: "Khi ®a sè nh©n d©n tù m×nh vµ ë kh¾p mäi n¬i tiÕn hµnh kiÓm kª, gi¸m s¸t th× sù gi¸m s¸t ®ã thËt lµ v¹n n¨ng, phæ biÕn vµ cã tÝnh chÊt toµn d©n. Kh«ng cã ai trèn tho¸t sù gi¸m s¸t ®ã b»ng c¸ch nµo ®-îc c¶, kh«ng cßn trèn vµo ®©u ®-îc c¶" [13, tr.15]. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng theo Lªnin: c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t ph¶i ®-îc thÓ chÕ hãa b»ng ph¸p luËt. Quan ®iÓm cña Lªnin vÒ viÖc thÓ chÕ hãa c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t b»ng ph¸p luËt lµ
  • 54. 54 mét bé phËn trong hÖ thèng quan ®iÓm vÒ ®êi sèng ph¸p luËt víi c¸c néi dung c¬ b¶n: ý chÝ cña Nhµ n-íc, cña giai cÊp thèng trÞ ®-îc thÓ chÕ hãa thµnh ph¸p luËt. Ph¸p luËt chØ trë thµnh hµnh vi cô thÓ, thµnh quan hÖ ph¸p luËt trong ®êi sèng thùc tÕ sinh ®éng hµng ngµy khi nã ®-îc thùc hiÖn nghiªm chØnh vµ ®-îc kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc tu©n theo vµ chÊp hµnh ph¸p luËt. Nh÷ng quan ®iÓm trªn ®©y cña Lªnin vÒ kiÓm tra, gi¸m s¸t lµ c¬ së lý luËn ®Ó hiÓu biÕt chøc n¨ng gi¸m s¸t cña Quèc héi nãi chung vµ chøc n¨ng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt nãi riªng. Uû ban ph¸p luËt lµ mét c¬ quan cña Quèc héi, ®-îc Quèc héi bÇu ra, thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt, c¸c thµnh viªn cña Uû ban ph¸p luËt lµ c¸c ®¹i biÓu cña nh©n d©n, do nh©n d©n ë c¸c ®Þa ph-¬ng kh¸c nhau bÇu ra, thay mÆt nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n-íc. Uû ban ph¸p luËt thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t còng chÝnh lµ viÖc thùc hiÖn quyÒn lùc mµ nh©n d©n giao cho m×nh. Uû ban ph¸p luËt thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t ®Ó b¶o ®¶m thi hµnh HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña UBTVQH. Gi¸m s¸t tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p, tÝnh thèng nhÊt cña c¸c v¨n b¶n do ChÝnh phñ, Thñ t-íng ChÝnh phñ, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ban hµnh hoÆc gi¸m s¸t v¨n b¶n cña Bé, c¬ quan ngang Bé thuéc lÜnh vùc ñy ban phô tr¸ch, Gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt
  • 55. 55 lµ gi¸m s¸t mang tÝnh quyÒn lùc nhµ n-íc [35, tr.15]. Tuy nhiªn, kh¸c víi Quèc héi, quyÒn gi¸m s¸t tèi cao chØ thuéc vÒ Quèc héi vµ chØ duy nhÊt Quèc héi míi cã quyÒn gi¸m s¸t tèi cao t¹i kú häp; quyÒn gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt bÞ h¹n chÕ, giíi h¹n trong ph¹m vi lÜnh vùc mµ Quèc héi giao, th«ng qua c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt víi nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®©y: - QuyÒn gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt lµ mét quyÒn ®éc lËp, ho¹t ®éng chØ cã tÝnh chÊt t- vÊn, phôc vô quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi; - QuyÒn gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt chØ giíi h¹n trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Uû ban ph¸p luËt; - LÜnh vùc ®-îc gi¸m s¸t, ®èi t-îng gi¸m s¸t vµ ®Þa bµn gi¸m s¸t c¬ chÕ, thÈm quyÒn gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña luËt vµ theo sù ph©n c«ng cña UBTVQH; - Uû ban ph¸p luËt chÞu sù chØ ®¹o, ®iÒu hßa phèi hîp ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña UBTVQH. §èi t-îng chÞu sù gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt lµ ChÝnh phñ, Bé, c¬ quan ngang Bé, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, c¸c c¬ quan, tæ chøc vµ c«ng d©n. Gi¸m s¸t lµ mét trong ba chøc n¨ng cña Uû ban ph¸p luËt, chøc n¨ng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt lµ theo dâi, xem xÐt, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng thùc hiÖn luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi,
  • 56. 56 ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña UBTVQH, xem xÐt tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p ®èi víi c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña ChÝnh phñ, Thñ t-íng ChÝnh phñ, Bé tr-ëng, Thñ tr-ëng c¬ quan ngang Bé, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn tÞch gi÷a c¸c c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn ë Trung -¬ng hoÆc gi÷a c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn víi c¬ quan Trung -¬ng cña tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi thuéc lÜnh vùc Uû ban phô tr¸ch. HiÖu qu¶ gÝam s¸t tæcña UBPL lµ quyÒn ®-a ra c¸c kÕt luËn, kiÕn nghÞ, yªu cÇu c¸c c¬ quan tæ chøc bÞ gi¸m s¸t nghiªn cøu xem xÐt xö lý theo thÈm quyÒn vÒ c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt, yªu cÇu c¬ quan cã thÈm quyÒn söa ®æi hoÆc hñy bá v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt, kiÕn nghÞ c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lý nh÷ng ng-êi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt, ®Ò nghÞ bá phiÕu tÝn nhiÖm. Ph-¬ng thøc ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo: Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo thùc hiÖn ph-¬ng thøc ho¹t ®éng gi¸m s¸t nh»m b¶o ®¶m ph¸p luËt ®-îc thùc thi nghiªm chØnh trong c¸c c¬ quan nhµ n-íc vµ mäi tæ chøc, c«ng d©n. Trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t, Uû ban ph¸p luËt sö dông c¸c ph-¬ng thøc sau ®©y: - Häp toµn thÓ hoÆc häp Th-êng trùc ñy ban ®Ó nghe b¸o c¸o vÒ ho¹t ®éng cña c¸c ®èi t-îng chÞu sù
  • 57. 57 gi¸m s¸t, yªu cÇu c¬ quan b¸o c¸o vÒ nh÷ng vÊn ®Ò mµ ñy ban quan t©m; - Tæ chøc ®oµn gi¸m s¸t viÖc thùc thi ph¸p luËt; - Nghiªn cøu xö lý ®¬n th- khiÕu n¹i, tè c¸o, n¾m th«ng tin qua c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. ThÈm tra c¸c b¸o c¸o phôc vô cho nhiÖm vô gi¸m s¸t. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 28 cña LuËt gi¸m s¸t cña Quèc héi, Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi cã nhiÖm vô thÈm tra, nghiªn cøu c¸c b¸o c¸o vÒ thi hµnh hiÕn ph¸p, ph¸p luËt, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ kÕ ho¹ch ng©n s¸ch nhµ n-íc vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt do ChÝnh phñ, Bé, c¬ quan ngang Bé, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao vµ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ban hµnh. Tr×nh tù, thñ tôc Uû ban ph¸p luËt gi¸m s¸t v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt: Trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh, Uû ban ph¸p luËt cã tr¸ch nhiÖm th-êng xuyªn theo dâi, ®«n ®èc ChÝnh phñ, Thñ t-íng ChÝnh phñ, Bé tr-ëng, Thñ tr-ëng c¬ quan ngang Bé. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó h-íng dÉn thi hµnh luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña UBTVQH ®óng thêi gian quy ®Þnh. ChÝnh phñ, Thñ t-íng ChÝnh phñ, Bé tr-ëng, Thñ tr-ëng c¬ quan ngang Bé, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao khi ban hµnh c¸c v¨n
  • 58. 58 b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vµ c¸c c¬ quan tæ chøc khi ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn tÞch ph¶i cã tr¸ch nhiÖm göi v¨n b¶n ®· ban hµnh cho UBPL ®Ó gi¸m s¸t. Khi nhËn ®-îc v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt do c¬ quan h÷u quan göi ®Õn, Uû ban ph¸p luËt cã tr¸ch nhiÖm xem xÐt, nghiªn cøu néi dung cña v¨n b¶n. Trong tr-êng hîp ph¸t hiÖn v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cã quy ®Þnh tr¸i luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña UBTVQH th× Uû ban ph¸p luËt trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh yªu cÇu chÝnh c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n xem xÐt l¹i vµ tù quyÕt ®Þnh ®×nh chØ viÖc thi hµnh, söa ®æi hoÆc b·i bá v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt ®ã. C¬ quan ban hµnh v¨n b¶n cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o cho Uû ban ph¸p luËt viÖc gi¶i quyÕt yªu cÇu cña ñy ban trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Trong tr-êng hîp c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n kh«ng chÊp nhËn yªu cÇu cña Uû ban ph¸p luËt th× ñy ban kiÕn nghÞ ChÝnh phñ, Thñ t-íng ChÝnh phñ hoÆc b¸o c¸o UBTVQH xem xÐt, quyÕt ®Þnh. Uû ban ph¸p luËt tiÕn hµnh gi¸m s¸t theo tr×nh tù sau ®©y: - Yªu cÇu c¸c c¬ quan h÷u quan göi b¸o c¸o theo thêi gian quy ®Þnh ®Ó c¸c thµnh viªn ñy ban cã ®iÒu kiÖn thêi gian nghiªn cøu vµ chuÈn bÞ ý kiÕn tr-íc khi dù häp ñy ban; - Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng kiÓm tra, kh¶o s¸t, gi¸m s¸t thùc tÕ;
  • 59. 59 - Tæ chøc lÊy ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia c¸c c¬ quan, tæ chøc h÷u quan. - Yªu cÇu c¸c c¬ quan, tæ chøc h÷u quan cung cÊp tµi liÖu hoÆc mêi ®¹i diÖn c¸c c¬ quan ®Õn dù phiªn häp thÈm tra cña ñy ban ®Ó tr×nh bµy, lµm râ c¸c vÊn ®Ò ñy ban quan t©m. - Theo dâi trªn c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng; - Nghiªn cøu ®¬n th- khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n göi tíi Uû ban ph¸p luËt hoÆc c¸c ®¬n th- do c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o Quèc héi giao. Trªn c¬ së c¸c ho¹t ®éng nµy, ñy ban cã thÓ tæng hîp ®Çy ®ñ c¸c c¨n cø ®Ó xem xÐt, ®¸nh gi¸ chi tiÕt vÒ néi dung, h×nh thøc vµ c¸c sè liÖu ®-îc tr×nh trong b¸o c¸o, kÕt qu¶ ho¹t ®éng, sù chuyÓn biÕn, tiÕn bé, nh÷ng -u ®iÓm khuyÕt ®iÓm cña c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt, nh÷ng c«ng t¸c träng t©m vµ nh÷ng gi¶i ph¸p thùc hiÖn trong thêi gian giao tíi. Tæ chøc c¸c ®oµn gi¸m s¸t: Tæ chøc c¸c ®oµn gi¸m s¸t lµ ho¹t ®éng ®-îc ¸p dông t-¬ng ®èi phæ biÕn ®èi víi c¸c ñy ban Quèc héi. C¨n cø ph¸p lý ®Ó thµnh lËp c¸c ®oµn gi¸m s¸t lµ ch-¬ng tr×nh c«ng t¸c cña Uû ban ph¸p luËt hoÆc do Quèc héi, UBTVQH giao t¹i §iÒu 32 cña LuËt Gi¸m s¸t cña Quèc héi n¨m 2003, ñy ban Quèc héi cã thÓ thµnh lËp §oµn gi¸m s¸t khi cã sù cÇn thiÕt trong c«ng t¸c gi¸m s¸t nh-ng ph¶i cã sù ®ång ý cña UBTVQH.
  • 60. 60 Trong quyÕt ®Þnh thµnh lËp §oµn gi¸m s¸t ph¶i quy ®Þnh râ néi dung, quyÒn h¹n, nghÜa vô, môc ®Ých gi¸m s¸t ®èi víi c¬ quan ®èi t-îng chÞu sù gi¸m s¸t, vµ ph¶i th«ng b¸o cho c¬ quan, ®èi t-îng biÕt tr-íc ho¹t ®éng gi¸m s¸t 7 ngµy. QuyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña §oµn gi¸m s¸t: - Yªu cÇu c¸c c¬ quan bÞ gi¸m s¸t b¸o c¸o, c¸c tµi liÖu thuéc néi dung gi¸m s¸t; - ThÈm tra, ®¸nh gi¸ b¸o c¸o vµ c¸c tµi liÖu; - KiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc khi ph¸t hiÖn cã vÊn ®Ò tr¸i ph¸p luËt. - Göi b¸o c¸o thÈm tra ®¸nh gi¸ gi¸m s¸t cho ñy ban trong thêi gian 10 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc gi¸m s¸t. Tr×nh tù thÈm tra vµ gi¶i quyÕt kÕt qu¶ gi¸m s¸t cña §oµn gi¸m s¸t: - §oµn gi¸m s¸t tr×nh bµy kÕt qu¶ gi¸m s¸t t¹i cuéc häp toµn thÓ cña ñy ban; - C¬ quan bÞ gi¸m s¸t cã thÓ gi¶i thÝch c¸c vÊn ®Ò ®· ®Æt ra trong b¸o c¸o kÕt qu¶ gi¸m s¸t. - Thµnh viªn tham dù th¶o luËn, gãp phÇn ý kiÕn; - Chñ nhiÖm ñy ban tæng kÕt c¸c ý kiÕn th¶o luËn vµ c¸c thµnh viªn ñy ban bá phiÕu quyÕt ®Þnh. NÕu trong tr-êng hîp gi¸m s¸t ph¸t hiÖn cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt nghiªm träng hoÆc ngoµi ph¹m vi nhiÖm vô cña ñy ban. ñy ban cã thÓ b¸o c¸o tr×nh Uû ban th-êng vô Quèc héi quyÕt ®Þnh.
  • 61. 61 Uû ban ph¸p luËt cã nhiÖm vô gi¸m s¸t viÖc ban hµnh c¸c nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, c¸c v¨n b¶n cña Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao h-íng dÉn ¸p dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng kiÓm s¸t, xÐt xö. Uû ban ph¸p luËt gi¸m s¸t "viÖc ban hµnh" c¸c v¨n b¶n nãi trªn lµ gi¸m s¸t tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n tõ viÖc so¹n th¶o, thÈm ®Þnh cho ®Õn khi tr×nh th«ng qua c¸c v¨n b¶n ®ã. Uû ban ph¸p luËt cßn cã nhiÖm vô gi¸m s¸t viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n göi ®Õn Quèc héi. Uû ban ph¸p luËt cã tr¸ch nhiÖm tiÕp nhËn vµ xö lý c¸c ®¬n th- khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n vÒ lÜnh vùc t- ph¸p. §èi t-îng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt trong lÜnh vùc nµy lµ viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng ®¬n th- khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n vÒ c¸c vô viÖc thuéc lÜnh vùc h×nh sù, d©n sù, hµnh chÝnh, kinh tÕ, lao ®éng, thi hµnh ¸n, x©m ph¹m ho¹t ®éng t- ph¸p vµ mét sè vô viÖc kh¸c, h×nh thøc gi¸m s¸t lµ dùa trªn kÕt qu¶ nghiªn cøu, ph©n lo¹i, xö lý c¸c ®¬n th- cña vô gióp viÖc ®Ò tiÕn hµnh gi¸m s¸t hoÆc chuyÓn ®Õn c¬ quan thÈm quyÒn xem xÐt, gi¶i quyÕt vµ theo dâi, ®«n ®èc viÖc gi¶i quyÕt c¸c ®¬n th- ®ã. §èi víi c¸c ®¬n th- khiÕu n¹i bøc xóc kÐo dµi, vô viÖc ®· qua nhiÒu cÊp xÐt xö nh-ng ®-¬ng sù vÉn tiÕp tôc khiÕu n¹i, th× ñy ban tæ chøc tiÕn hµnh gi¸m s¸t c¸ biÖt ®Ó ®Ò xuÊt c¸c c¬ quan cã c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt hoÆc ®Ò
  • 62. 62 nghÞ UBTVQH yªu cÇu c¬ quan xem xÐt, gi¶i quyÕt theo thÈm quyÒn. Mét sè vÊn ®Ò ph¶i quan t©m nh»m n©ng cao ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc CHDCND Lµo. - B¸o c¸o kÕt qu¶ gi¸m s¸t lµ v¨n b¶n ph¸p lý quan träng nhÊt ph¶n ¸nh toµn bé néi dung ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña ñy ban. C¸c kÕt luËn, kiÕn nghÞ trong b¸o c¸o gi¸m s¸t chÝnh lµ c¸c tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l-îng vµ hiÖu lùc ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña ñy ban. V× vËy, néi dung b¸o c¸o gi¸m s¸t ph¶i thÓ hiÖn râ c¸c yªu cÇu sau ®©y: - §¸nh gi¸ chÝnh x¸c, kh¸ch quan t×nh h×nh thùc hiÖn ph¸p luËt, c¸c vi ph¹m luËt, nh÷ng tån t¹i, v-íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc thi ph¸p luËt. C¸c nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh thi hµnh ph¸p luËt vµ kiÕn nghÞ cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t b¶o ®¶m ®Ó c¸c ®èi t-îng chÞu sù gi¸m s¸t cã thÓ kh¾c phôc kÞp thêi, tr¸nh d©y d-a, kÐo dµi. X¸c ®Þnh träng t©m, träng ®iÓm néi dung, ®èi t-îng gi¸m s¸t râ rµng, môc ®Ých vµ thêi ®iÓm mµ ñy ban x¸c ®Þnh néi dung cÇn tËp trung gi¸m s¸t, nh-ng ph¶i qu¸n triÖt quan ®iÓm kÕt qu¶ gi¸m s¸t lµ phôc vô chñ yÕu cho ho¹t ®éng lËp ph¸p, mang tÝnh vÜ m« mµ kh«ng nªn tËp trung qu¸ nhiÒu vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vô viÖc c¸ biÖt. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t cã thÓ ®-îc tiÕn hµnh b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, nh-ng dï b»ng h×nh thøc
  • 63. 63 nµo ñy ban còng kh«ng tæ chøc gi¸m s¸t trµn lan, dµn tr¶i, cã qu¸ nhiÒu ®oµn gi¸m s¸t trong cïng mét ®Þa bµn hoÆc c¬ cÊu §oµn gi¸m s¸t qu¸ nhiÒu thµnh viªn sÏ g©y khã kh¨n, phiÒn hµ cho c¬ quan, ®Þa ph-¬ng n¬i ñy ban tiÕn hµnh gi¸m s¸t. ñy ban cÇn kÕt hîp viÖc nghe c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ h÷u quan b¸o c¸o, yªu cÇu c¸c c¬ quan tæ chøc, ®¬n vÞ ®ã gi¶i tr×nh cô thÓ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò mµ ñy ban quan t©m ®ång thêi cÇn kÕt hîp t×m hiÓu, xem xÐt, kh¶o s¸t thu thËp th«ng tin cã liªn quan ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò mµ ch-¬ng tr×nh kÕ ho¹ch gi¸m s¸t ®· ®Æt ra. + C¸c kÕt luËn, kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt ph¶i râ rµng cô thÓ, cã tÝnh kh¶ thi, c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm ph¶i thi hµnh c¸c kÕt luËn, kiÕn nghÞ, c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt ph¶i quan t©m ®Õn lîi Ých cña Nhµ n-íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. + B¸o c¸o gi¸m s¸t ph¶i ®-îc ®-a ra phiªn häp toµn thÓ, hoÆc phiªn häp Th-êng trùc ñy ban më réng ®Ó th¶o luËn, hoÆc ph¶i ®-îc göi ®Õn c¸c thµnh viªn ñy ban gãp ý kiÕn vµ biÓu quyÕt nhÊt trÝ vÒ c¸c kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p ®-a ra. 1.2.3. Chøc n¨ng vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng kiÕn nghÞ cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hoµ D©n chñ nh©n d©n Lµo 1.2.3.1. Chøc n¨ng kiÕn nghÞ cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi n-íc Céng hoµ D©n chñ nh©n d©n Lµo
  • 64. 64 Chøc n¨ng kiÕn nghÞ cña Uû ban ph¸p luËt xuÊt ph¸t tõ c¸c quyÒn n¨ng cña Quèc héi: quyÒn lËp hiÕn, lËp ph¸p, quyÒn quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n-íc vµ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng cña Nhµ n-íc. C¸c ñy ban cña Quèc héi lµ bé m¸y tham m-u gióp Quèc héi vµ Uû ban th-êng vô Quèc héi; thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô mµ Quèc héi, Uû ban th-êng vô giao cho. Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi cã chøc n¨ng thÈm tra gi¸m s¸t c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, chøc n¨ng gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¬ quan hµnh ph¸p vµ t- ph¸p. Th«ng qua ho¹t ®éng tõ hai chøc n¨ng nãi trªn ®· xuÊt hiÖn mét chøc n¨ng lµ chøc n¨ng kiÕn nghÞ. Cã thÓ nãi chøc n¨ng kiÕn nghÞ cña Uû ban ph¸p luËt lµ hÖ qu¶ cña viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng thÈm tra vµ chøc n¨ng gi¸m s¸t. Th«ng qua ho¹t ®éng thÈm tra c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, Uû ban ph¸p luËt ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p c¸c ph-¬ng ¸n vÒ néi dung, h×nh thøc vµ c¸c yªu cÇu cña dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh, Uû ban ph¸p luËt cã thÓ ®-a ra c¸c ®¸nh gi¸ vÒ chÊt l-îng c¸c dù ¸n, vÒ néi dung cña tõng vÊn ®Ò hoÆc c¸c ®iÒu kho¶n cô thÓ söa ®æi hoÆc hñy bá ®Ó Quèc héi, UBTVQH cã c¬ së xem xÐt nghiªn cøu tr-íc khi th«ng qua. B»ng ho¹t ®éng gi¸m s¸t, Uû ban ph¸p luËt ®-a ra c¸c kiÕn nghÞ, khuyÕn nghÞ vÒ c¸c gi¶i ph¸p ®Ó c¸c ®èi t-îng bÞ gi¸m s¸t cã thÓ nghiªn cøu söa ch÷a c¸c sai sãt hoÆc xö lý nh÷ng tr-êng hîp vi