Sunumda kablosuz ağların jenerasyonundan kısaca bahsedilip daha sonra LTE nedir, diğer jenerasyonlarla karşılaştırılması, mimarisi, avantajları, dezavantajları , geleceği anlatıldıktan sonra LTE-A geçilmiş ve kapsamlı bir şekilde anlatılmıştır.
Worldwide interoperability for microwave access
İEEE 802.16
İEEE 802.16a
İEEE 802.16d
İEEE 802.16e
İEEE 802.16m
Interaperability (birlikte çalışabilirlik)
Long Range (uzun mesafe)
Mobility (hareketlilik)
Roaming (serbest dolaşım)
QoS
Wimax ağ mimarisi
ASN – GW ( Access service network gateway)
CSN (Connectivity service network)
LOS line-of-sight
NLOS Non line-of-sight
Site Surwey
Fresnel Zone
Wimax teknolojisinin Wifi ve LTE ile kıyaslanması
Fiber Optik Altyapı; Projelendirme, Keşif, Altyapı Tesis & Taahhüt, Denetim & Kabul, Test & Ölçümleme, Bakım & İşletme, Devriye & Arıza Müdahale ve Geçiş hakkı izin yönetimi konularında, projenin başlangıç aşamasından, proje bitimi aktif operasyon ve sonrasındaki işletme süreçlerinde çözüm sağlamak üzere hizmetler vermektedir.
Worldwide interoperability for microwave access
İEEE 802.16
İEEE 802.16a
İEEE 802.16d
İEEE 802.16e
İEEE 802.16m
Interaperability (birlikte çalışabilirlik)
Long Range (uzun mesafe)
Mobility (hareketlilik)
Roaming (serbest dolaşım)
QoS
Wimax ağ mimarisi
ASN – GW ( Access service network gateway)
CSN (Connectivity service network)
LOS line-of-sight
NLOS Non line-of-sight
Site Surwey
Fresnel Zone
Wimax teknolojisinin Wifi ve LTE ile kıyaslanması
Fiber Optik Altyapı; Projelendirme, Keşif, Altyapı Tesis & Taahhüt, Denetim & Kabul, Test & Ölçümleme, Bakım & İşletme, Devriye & Arıza Müdahale ve Geçiş hakkı izin yönetimi konularında, projenin başlangıç aşamasından, proje bitimi aktif operasyon ve sonrasındaki işletme süreçlerinde çözüm sağlamak üzere hizmetler vermektedir.
2. Kablosuz Ağların Jenerasyonu
LTE
LTE Teknolojisinin Gelişimi
LTE’nin Karşılaştırılması
LTE’nin Ana Etmenleri
LTE’nin Servis Faydaları
LTE’nin Maliyet Avantajı
LTE’nin Dezavantajı
LTE’nin Mimarisi
LTE’nin Geleceği
Sonuç
LTE-A
LTE-A’nin Özellikleri
Anahtar Teknolojiler
LTE ile Karşılaştırılması
Uygulamala Alanları
Sonuç
İÇERİK
3. Analog mobil sistemi
Küçük ölçekte kullanıcılar
Sadece ses
Pahalı
Büyük ölçekte aletler
Standartlar : AMPS ,TACS, NMT
4. Dijital sistem
Büyük ölçekte kullanıcılar
Sadece ses ve veri
İnternet erişimin sağlanması
Orta veri hızı
Standartlar : GSM ,CDMA
Data network : GPRS, EDGE, IS95-B
5. Ses , veri ve multimedya içeriği
Yüksek veri hızı
Görüntülü telefon
Standartlar : WCDMA, HSDPA(GSM merkezli)
CMDA 2000(CDMA merkezli)
*WCDMA: Sinyalleri özel kodlarla şifreleyip birbirlerine karışmadan aynı frekanslar da haberleşmelerini sağlayan
modülasyon tekniği.
*CMDA-2000: Yüksek geniş bantlı data iletimi ve yüksek kapasite de ses hizmetlerini için 3G standartı.
6. Tamamıyla IP tabanlı
Benzer GSM standartları gibi hücresel bir ağ
sistemi kullanmakla birlikte üçüncü nesil
şebekelerde baş gösteren kapsama alanı ve
benzer problemler karşısında daha verimli bir
teknolojidir.
Mevcut şebekelerle mümkün olmayan hızlı
görüntü transferini mümkün kılar.
7.
8. İlk olarak 2004’te Japon firması olan DoCoMo firması tarafından lanse
edilmiştir.
Mobil standart nesilinin evriminde büyük bir sıçramadır(4G standartının
hedefi)
2G ve 3G standartlarının devamıdır.
Ayrıca mobil geniş bantı olarak bilinmektedir. Çünkü:
- Tüm IP kablosuz ağına uygun hale getirilmiştir. Paket anahtarlama
kullanılmıştır.
- Data transferi : 100+Mbps uplink
uplink:GSM sistemlerinde ,mobile terminalden(cep telefonu,laptop)’dan baz istasyonuna gönderilen sinyal
50+Mbps downlink
downlink:baz istasyonundan mobile terminale gönderilen sinyal.
Mevcut telekomunikasyonun hali hazırdaki hizmetlerini
geliştirmektedir.
Son kullanıcıya yeni multimedya servisleri sağlamaktadır.
LTE
9. 2008:Ericsson , dünyanın LTE üzerinden ilk mobil görüşmesini yaptı.
2009:Dünyanın ilk kamuya açık LTE servisi TeliaSonera tarafından Oslo ve
Stockholm’ da açıldı.
2010:Alcatel-Lucent ve LG, LTE ile CMDA network’leri arasındaki ilk data
görüşmesini geliştirdi.
2010:Nokia Siemens networks ve Vodafone İtalya, İtalya’daki ilk LTE telefon
görüşmesini gerçekleştirdi.
2011:Alman Telekom, Fransız Telekom ve Telis Sonera şebeke ve terminal
cihaz üreticilerini LTE cihazlarında 1800 MHz’nin kullanımı için çağrı
yaptılar.
2011:Sri Lanka Telecom Mobitel ilk 4G LTE çalışmasını Güney Asya’da
96Mbpz hızı ile tamamladı.
2011:Rogers Communications Ottowa, Kanada’da LTE ağını başlattı
LTE TEKNOLOJİSİNİN GELİŞİMİ
10.
11. Temmuz 2009’ da gerçekleştirilen testlerde:
Vodafone , 28.8 Mbps,
Avea, Ericsson ile birlikte 150 Mbps,
TURKCELL , Ericsson ile birlikte 170 Mbps hıza ulaşarak
Türkiye’deki en hızlı veri transferini yapmıştır.
Türkiye’deki Durum
12. Eğer LTE’yi 2G/3G ile karşılaştıracak olursak, önemli
hedefler şöyledir:
Ana hedef, yüksek veri hızını daha düşük maliyetle
iletmektir.
3G teknolojisi 6-7 Mbps veri sağlayabilmekteyken, LTE 100+
Mbps’yi hedeflemektedir.
Diğerlerine nazaran LTE geçikmeyi ve ayrıca kurulum
zamanını azaltmayı hedeflemektedir.
LTE’de 10ms’den az iken 3G’de 100 ms’nin üstündedir.
Basitleştirilmiş ağ mimarisi
LTE daha az ağ bileşenine sahiptir.
Geçis yolu daha kolay ve ucuzdur.
LTE ayrıca eski ağa da uyum göstermektedir.
Tamamen paket anahtarlama
Kolay ve otomatikleşmiş sistem yönetimi
Diğerlerine nispeten LTE’nin hedefi
13. Teknik olarak ,LTE yüksek performansla calişmak üzere ulaşılabilir network
alanında değişmiştir.
Modülasyon Tekniğinde Köklü Değişim:
LTE kullanıcıları downlink de OFDM, uplink de SC-FDMA’yı
kullanmaktadır.
*OFDM:Dikgen Frekans Bölmeli Çoklama. çok kullanıcılı erişimin mevcut bant genişliğini birçok kanala
bölüp, herbirini farklı kulanıcılara tahsis etmek
*SC-FDMA: Tek Taşıcılı Frekans Bölmeli Çoklu Erişim. Veri sadece tek bir taşıyıcı ile ile module edilir.
OFDM yüksek veri hızını herhangi bir bozulma olmadan üretmeye
çok uygundur.
Yandaki resim %50 oranında frekanstan tasarrufa bulunabileceğini
göstermektedir.
Ölçeklenebilir bant genişliği
LTE, 3G’nin 4 katı daha fazla BW’ye sahiptir.
MIMO – yeni bir buluş
Bu fikir birçok akıllı anteni verici ve alıcı uçlarında kullanmayı
içermektedir.
Birçok sinyal yayınlanabilecektir. Data throughput’u arttıracaktır.
*Data throughput: belli bir zamanda karşı tarafa transfer edilen bit miktarıdır.
LTE’nin Ana Etmenleri
14. Temel olarak 2G yada 3G, iki tip çekirdek ağa sahiptir: Paket
anahtarlama ve devre anahtarlama.
LTE, çekirdeği basitleştirilmiş bir hale indirgemektedir.
IPv6’yı çekirdek ağında kullanarak gerçekleştirilmektedir.
*IPv6:32 bitlik bir adres yapısına sahip olan IPv4 ün adreslemede yetersiz kalması üzerine geliştirilmiştir.
2G, 3G ve LTE işlevlerini tek bir devrede birleştirmek (ör. Gate
way – ağ geçidi)
standart ve açık protokol kullanarak multimedya servislerinin
ve uygulamalarının sağlanması
Akıllı ağ yönetimi
LTE’nin işlem ve bakımı SON denilen öz yönetim sistemidir.
*SON:Kendi Kendine Düzenlenen Şebekeler.4G ye geçisin anahtarı. Bu teknoloji
sayesinde mobil operatörler oeprasyonel maliyetleri üzerinde yüksek oranda tasarruf
yapabilecek, bir yanda da şebeke kalitesini daha da yükselterek cep telefonu
kullanıcılarına daha iyi hizmet verecektir.
LTE’nin Diğer Ana Etmenleri
15. Yüksek veri hızı ve düşük geçikme
faydaları
Kamunun gelecekteki veri kullanım
taleplerini karşılamak
Müzik ,video vs multimedya içeriklerinin net
olarak sağlanması
Cep telefonu üzerinden online oyun veya
sosyal ağ
Sabit geniş bat hattının değiştirilmesi
Geliştirilmiş servis tepki süresi
İç ve dış alanlar da daha fazla kapsama alanı
LTE’nin Servis Faydaları
16. Basitleştirilmiş çekirdek ağının faydaları
Tüm ip ağları aracılığıyla, bit başına düşen maliyetin düşürülmesi
Tüm geri kalmış ağ standartlarının desteklenmesi
2G/3G’den geçiş pürüssüz ve kolaydır.
Mevcut santraller, veri hizmeti veya veriyi sesli hizmetle alabilmekte
Verici-alıcı ,güç kaynağı ve altyapı gibi sistemlerin değişmesine gerek yok
Çoklu gönderimin, path optimizayonu ve daha iyi güvenliğin sağlanması
Serbest dolaşım
Otomatikleştirilmiş ağ yönetiminin faydaları
Belli görevlerin otomatikleştirilmesi
Mevcut personelin faaliyet göstermek için yeterli olması
LTE’nin Servis Faydaları
17. Yeniden yatırım maliyeti düşüktür.
Mevcut malvarlığının yeniden kullanımı(örn:mevcut sistemin
değişimine ihtiyaç olunmaması)
Daha az ağ bileşenleri
Daha önceden tahsis edilmiş frekansların yeniden kullanılması
Basitleştirilmiş geçiş ve yükleme
Geçmişe göre daha fazla gelir
yüksek veri hızı sayesinde, zengin multimedya içeriği hizmeti
verilebilmektedir(ör: voIP, video konferans vs.)
Kullanıcıya daha popular hizmetler sunması
Ağ paylaşımı
LTE’nin maliyet avantajları
18. Operasyonel ve sermaye harcamalarının SON
kullanılarak azaltılması
Yeni donanım yüklemesi esnasında insan
gücüne olan ihtiyacın azaltılması
Otomatik komşu listesi, otomatik çıkarım
azaltılması vs. gibi ağ optimizasyonları
aracılığıyla büyük iş yükünün azaltılması
Eğer hizmet yoksa, ekipmanı kapatarak
otomatik olarak enerjiden tasarruf sağlaması
Otomatik arıza tespit ve düzeltme .Bu da
fazladan personel maliyetinin düşürmektedir.
Son kullacılar için
Daha az maliyetle daha çok veri
Ek geniş bant hattına ihtiyacın olmaması
Yeni iş alanının açılması
19. Teknik sorunlar
LTE standartlarının gelişimi okadar hızlıdır ki üreticiler bu standartları
anlık olarak destekleyemeyebilir.
Ek frekans çoğu bölgelerde mevcut olmayabilir
LTE ,IP tabanlı taşıyıcı dayatmaktadır.
Eğer eski ağ değiştirmezlerse, kimi öperatörler gelecek talep hakkında
emin olmayabilirler (ör. Bakır kablo ağı)
Alette daha fazla veri işlemek için daha fazla güç gerekmektedir.
Kullanıcılar zaten zayıf pil ömrü problemini yaşamaktadır.
Ayrıca aletin uzun ömrünü kısaltmaktadır
Çok az üretici LTE destekli alet üretmektedir.
Kullanıcılar telefon alırken daha az seçeneğe sahiptir.
LTE’nin Dezavantajları
20. İş sorunları
Operatör, kullanıcı için sabit oran sunuyorsa, bu karlı olmayabilir
fakat, sabit oran sunulmazsa, kullacı yüksek veri trafiğiyle
ilgilenmeyebilir.
Bazı bölgelerde, yeni frekanslar için operatörler büyük ölçekte parasal
yatırım yapmak zorundadır.
Bazı operatörler yeni taşıyıcı yatırımı yapmak zorundadır.
LTE hücre sayısının azaltılmasını tavsiye etmektedir.Bu da yatırımların
fiyatını artırır.
LTE destekli aletlerin fiyatları halen çok yüksektir.
21. LTE pazarı oldukça umut vericidir.
Şimdiden, 14 ülkede 20 LTE ağı, ticari faaliyette
bulunmaktadır.
60 ülkede 154 operatör süreç kapsamında
20 ülkede 54 operatör fizibilite yapmaktadır.
DoCoMo, Verizon, Vodafone, China Telecom,T-
Mobile gibi telekom devleri şimdiden LTE
uygulamaktadır.
LTE ekipman pazarında, Ericsson lider üreticidir.
Ayrıca, Alcalet-Lucent, Nokia-Siemens LTE’yi
çoktan kabul etti.
2015 yılından önce, LTE abonelerinin toplam abone
sayısı olan 700 milyonun 290 milyonunu
kapsayacaktır.
LTE Pazarına Bir Bakış
22. Evolved Node B(eNB)
Hava arayüzünü desteklemektedir
Radyo kaynak yönetimi fonksiyonlarını sağlamaktadır.
Kabul kontrolü ve zamanlama sağlamakta
Serving Gateway(SGW)
Hareketlilik sağlamaktadır.
Kullanıcı veri paketlerinin sevk edilmesi ve ilerletilmesinden sorumludur.
LTE Ağ Mimarisi
23. Packet Data Network Gateway(PDN GW)
İnternet bağlantısı sağlamaktadır
3G ve 3G olmayan ağlar arasında hareketlilik sağlamaktadır.
Mobility Management Entity(MME)
Taşınabilirliği yönetmekte ve güvenlik sağlamaktadır.
Kimlik doğrulama , güvenlik ve kullanıcıların konum bilgilerinin
depolanması gibi kontrol prosedülerinden sorumludur
24. Küresel ölçekte Wimax , LTE ile yarışacağı
düşünülmektedir.
Çünkü ikisi de benzer türde teknolojilerden
faydalanmakdatır
İkisi de OFDM ve MIMO’lu IP ağıdır.
Wimax ilk onaylı standartlara ve dağıtıma
sahip.Diğer taraftan, LTE tarihte en hızlı büyüyen
ağdır.
Wimax uygulanması daha ucuzdur.
Veri hızı olarak, şimdilik LTE ,Wimax’tan üstün.
Wimax’a göre diğer avantaj ise LTE’nin mevcut
3G veya 2G ağları üzerine yerleştirilebilmesidir.
LTE’nin Rakibi ve Geleceği
25. Mobil cihazların yapısı köklü bir şekilde değiştirilmiştir.
Gelecek nesil de , standart kullanıcılar uygun maliyette yüksek veri hızı
istemektedir.
Operatörlere gelince , onlar yerleştirilebilecek ve kullanılabilecek basit ve açık
bir mimari istemektedir.
Yukarıda geçen bakış açısı bağlamında, LTE bunları yerine getirmiştir ve
zaten iyi bir pozisyon almıştır.
LTE’nin servis kapsamı sadece telefonları değil , diğer tüketici elektroniği de
içermektedir(Kamere, dizüstü bilgisayar vs.)
LTE’nin erken ve hızlı popülerliğinden dolayı, LTE yakıın zamanda evrensel
olarak kabul gören standart olacaktır.
Sonuç
27. LTE-Advanced olarak adlandırılan bu sistem için 4.5G de
denilmektedir. Temeli 4G LTE olan bu sistem, LTE ile farkı 2 taşıyıcının
birleşip daha yüksek hızlara ulaşmasıdır. Örneğin Türkiye’de Turkcell,
Çin merkezli Huawei firması ile ortak bir 4.5 G testi gerçekleştirmiştir
ve 900 Mbit/s hıza erişmiştir.
Picocells ve femtocells gibi gelişmiş topoloji heterojen ağlarını kontrol
edebilme yeteneği
Picocells:en küçük kapsama alanı. Örneğin: otel-havaalanı
Femtocells:küçük işletme ve konutlarda baz istasyonu kullanımı için tasarlanmıştır.
Kapasite ve kapsamı geliştirme ve 100 mhz spectruma kadar geniş bant
genişliği sağlanması
LTE-A
28. En yüksek veri hızı
Durağan kullanıcılar için 1 Gbps’lik downlink hızı ve 500mbps’lik uplink
hızı.
Geçikme
Çok düşük, az yükleme zamanı (<50ms) ve pürüssüz devamlılık
Specktrum verimliliği
LTE-A’nın özellikleri
29. Mobility
350km/h’ye kadar varan çeşitli mobil hızları
Spectrum esnekliği
LTE-A farklı boyutlardaki spectrum tahsislerinde işlemektedir
30. Taşıyıcı kümelenmesi
20 MHz’lik blok bant genişliklerinin kümelenmesi (carrier aggregation)
ile birlikte 100 MHz’e kadar ulaşan daha geniş bant genişliği desteği
Ardışık: aynı frekans bandında taşıyıcıların derlenmesi.
Ardışık olmayan: farklı bantların taşıyıcılarının derlenmesi
Anahtar Teknolojiler
31. Geliştirilmiş yer-uydu bağı iletim
Tek taşıyıcı - frekans bölüşümlü çoklu erişim (SC-FDMA) kullanılmaktadır.
Her bir bileşen taşıyıcıda, tek DFT’lik bitişik olmayan veri iletişimine izin
verilmektedir.
Uplink frekans’ında seçici zamanlamaya izin vermekte ve ardından
bağlantı performansını yükseltmektedir.
32. Koordineli çoklu nokta iletimi ve alımı (CoMP)
Koordineli Çoklu Nokta Aktarımı sayesinde de sistem kapasitesinin artan
veri hızıyla daha kolay başa çıkması sağlanıyor.
34. Kendini optimize eden ağ (SON)
Komşularını keşfedebilmektedir.
Şebeke arızasında yeniden yapılandırmaktadır
Otomatik olarak radyo parametlerini optimize etmektedir.
Play and plug femto cells
35. Aktarma: tipler
1.Tip : Aktarma kendi kimliğine
sahiptir ve hücreyi kontrol
edecektir ve eNB olarak hareket
edebilir.
2.Tip : Aktarma kimliğe sahip
değildir, ve UEs’lerden ayırt
edilemez
41. 4G ağları akıllı elektrik şebekelerinin gelişimi için büyük avantaj
sağlamaktadır
*smart grid:elektrik dağıtım şebekeleri üzerinden internet servisi vermeyi sağlayan teknolojiler
42. LTE-A piyasaya sürülmüş ilk 4.5G teknolojisidir ama sonuncusu
olmayacağı kesindir.
Bu sürümdeki ana teknolojilerin dizaynıyla beraber, mühendislerin onu
kolayca kullanabilmesi, yeni sürümlerin ve yeni yaklaşımların
geliştirilmesinde basamak taşı olmuştur.
Yüksek hız ve güvenilir bağlantılara gün geçtikçe artan talepten dolayı,
yeni teknolojinin kamuya sunulması çok geç olmayacaktır.
Sonuç