Juridische aspecten van digital marketing - gastles HoGent 28 april 2015

Sirius Legal
Guest lecture HOGent Digital Marketing, April 2015

Media & advertisement law
Copyright - trademarks - datebase - software - knowhow
Travel & consumer protection
Tax & tax planning
IT, Internet & e-commerce
Privacy & cookies
Gambling & gaming
Sirius Legal

SafeShops.be
Comeos
Unizo
Feweb
BDMA
These Days, Emakina, The Reference, Intracto,
The Aim, BBC, Chocoweb, …
Vente-exclusive, Lidl, Stihl, Neuhaus, Samsung, Hubo,
Coolblue, Brantano, Makro, …
Sirius Legal

“Recht op privacy” >< verwerking van gegevens
Definitie van persoonsgegevens is zeer breed
Elk gegeven dat kan toelaten om een individu te identificeren
Cfr B2B vs B2C
EHJ 2015: Even IP address – browser history –informatie op social media –
payment history…
Plaatst verhaal big data in gevoelig daglicht
Privacy
De basics van het privacyrecht

Straight and simple:
Voorafgaande “Opt-in” vereist voor elke verwerking
(Uitzondering: “legitieme doeleinden – cfr. Profiling en credit scoring)
“Vrije en geïnformeerde” Opt-in
Overdracht van gegevens aan een 3de? = bijkomende Opt-in
Cfr. Analytics tools, apps, cookies, database enrichment door mailings
en acties, …: altijd opt-in vereist
Privacy

Straight and simple:
Zo goed als alle data is ‘personal data’
Let daarbij op: feit dat data publiek beschikbaar is online, betekent niet dat het niet
om persoonsgegevens gaat
Zelfs op het eerste zicht “statistische” informatie kan “persoonsgegeven” zijn
Privacy

Ook zowat alle info die we delen op social media zijn persoonsgegevens in de zin
van de privacywetgeving
Let op, ook comments en meningen die achter gelaten worden in het kader van bvb
Facebook wedstrijden, reacties op bedrijfspagina’s of product pages zijn in de
meeste gevallen persoonsgegevens
Bovendien: auteursrecht, portretrecht, … (in sommige gevallen)
Privacy
Opgelet voor social media

Let op
Los van privacywet heeft elk social media platform eigen Terms of Use voor
Company pages
Wedstrijden
Reclame
Privacy
Opgelet voor social media

Rechten van de betrokkene
Recht om zich te verzetten tegen de verwerking van gegevens
Recht op toegang en verbetering
Recht om zich te verzetten tegen toekomstige verwerking
Recht op informatie(via de privacy policy)
Privacy
De Basics van het privacyrecht

Recht van verzet
Recht is niet absoluut
Uitzondering verwerking voor artistieke en journalistieke doeleinden (vb. Online persarchieven, niet
reclame)
Actiemogelijkheden
klacht Privacycommissie
Stakingsprocedure (Voorz. Rb 1ste Aanleg Brussel, 9 oktober 2012)
Procedure ten gronde (Rb 1ste Aanleg Neufchâteau, 25 januari 2013)
aansprakelijkheid zoekmachine?
(CJUE C - 131/12 Google Spanje / AEPD & Gonzalez)
Privacy

Recht op toegang en verbetering
Max Schrems v. Facebook
X v. het Waals Gewest (Cass. 14 februari 2013)
Model klachtbrieven op www.privacycommission.be/nl
Privacy

Plichten verwerker
Informeren
Opt-in bekomen
Database beveiligen
Aanmelden bij privacycommissie
Geen doorgifte aan derden zonder aparte opt-in
Geen export database buiten EU, tenzij onder strenge voorwaarden
Verwijderen, verbeteren, toegang verschaffen, …
Privacy

Boetes tot 500.000 euro
De grote vissen ontsnappen tot op heden al te vaak
Weinig boetes, weinig controle
Privacy

In praktijk bijzonder veel inbreuken
Data collection zonder opt-in (data crawling, cookies, fingerprinting,
uitwisseling derden, big data, …)
Databases niet aangemeld
Doorgifte aan derden zonder toestemming
Niet verwijderen data
…
Privacy

Voorstel EU Verordening
Verordening ≠ Richtlijn: uniforme regels doorheen de EU
Work in progress sinds 2012 (Parlement – Raad – Commissie)
Eerste draft mei 2013, eindeloos geamendeerd door lobbygroepen
LIBE Committee gestemd op 21 Oktober 2013 (“civil liberties, justice and home affairs”)
EP gestemd in maart 2014
Next steps: compleet vastgereden door Frans-Duitse discussies en voor
2016 of zelfs begin 2017 zal er geen doorbraak komen
Privacy
Wat brengt de toekomst?

Belangrijkste objectieven
One stop shop doorheen de EU
Grotere hamonisering
Sterkere burgerrechten
Minder administratieve last
Meer efficiënte in het beleid (en de vervolging)
Privacy

Principes
Iedereen die diensten aanbiedt op het grondgebied van de EU (zelfs gratis diensten)
Personal data = ook online identifiers, “pseudonymous data”
Toestemming moet expliciet en “doelgebonden” (geen “legitieme gronden” meer?)
Uitgebreide informatieverplichtingen (LIBE: gebruik van standaard iconen)
Privacy

Privacy
Main principles
Meldingsplicht bij data breach (LIBE: “without undue delay”)
Totaal verbod op profiling! (?)
“Data protection by design” en “data protection impact assessment”
“Data protection officer” als + 250 werknemers, processen documenteren
(LIBE: “or +5000 data subjects processed over last 12 months”)
Cross border data transfer: huidig systeem blijft nog 5 jaar bestaan
Sancties: LIBE: tot 5% van jaarlijkse omzet of 100 miljoen euro

Praktische tips (als alles blijft zoals vandaag voorgesteld)
Hou de evolutie van de drafts van de verordening in de gaten
Review je disclaimers, opt-ins, privacy policies, data controller/data processor contracten
Implementeer een “data breach notification readiness”
Implementeer een data processing documentatiesysteem
Data protection by design en data protection by default (zéker relevant in social media)
Bekijk of je een data protection officer zal moeten aanstellen + doe risico audit en data safety audit
Privacy

ibeacons
Misschien wel jaar van de doorbraak
Offline en online data kan nu gecombineerd
Vragen bij iBeacons:
Locatiedata?
Privacy?
Combinatie?
Wie krijgt data in handen?
Privacy

Ibeacons & privacy
Meeste iBeacon devices zijn transmit only.
Sommige kunnen ID detecteren en verwerken
In de meeste gevallen bepaalt de app op phone of tablet
(of wearable) van gebruiker of data verzameld wordt
Opt-in vereist als data verzameld!
Let op: locatiegegevens, winkelbezoek, productvoorkeur
kunnen persoonsgegeven zijn!
Privacy

Sirius Legal
Direct mailing en spam

Wet van 8 december 1992 (WVP) & Wet van 11 maart 2003 (WEH)
Ontvangen van e-mails of andere directe berichten met reclame
Expliciete en vrije opt-in (art. 14 WEH). In principe los van privacy opt-in
Uitzonderingen:
bestaande klanten voor gelijkaardige producten ,
info@..., sales@...
Mogelijkheid opt-out op elk ogenblik (art. 14 WEH)
+ Privacywet
Privacy
Nog even de headlines over spam

Privacy

Privacy
Spamregels gelden voor alle “elektronische communicatie”
Dus ook voor direct messaging, mail- of communicatietools, …
Quid Facebook ad “vermomd” als post? Spam?

Privacy
No go:
- Ongevraagd mailen (tenzij aan bestaande klanten voor gelijkaardige diensten, natuurlijk)
- Verplichte opt-in om aan wedstrijd deel te nemen/voordeel te krijgen/te registreren
- Phishing naar opt-in
- Stilzwijgende opt-in als geen opt-out
- Automatisch toevoegen aan database
- Opt-out bemoeilijken of onmogelijk maken
- Mailen op database van derde (tenzij mail van bij derde vertrekt)
Let op met gekochte/gehuurde databases: altijd contractuele garantie eisen

Privacy
Klassieke discussiepunten: member-get-member en tell-a-friend
- Cfr. Principe voorafgaande opt-in
- MGM of TAF waar online ctc van vrienden achtergelaten worden = geen voorafgaande opt-in
- Omzeilen door “standaardmail” te laten sturen door deelnemer = verboden
- Verplicht adressen delen om deel te nemen = verboden
- Enkel mogelijk als vrijwillige mail van deelnemer aan vrienden en vrienden
Komen spontaan naar website

Privacy
Klassieke discussiepunten: member-get-member en tell-a-friend
- Frankrijk en Nederland gedogen wel
- Voorwaarden:
- Maximaal 1 mail verzonden aan “friend
- Naam “peter” moet vermeld zijn in mail
- Onmiddellijk wissen als geen opt-in
- …

Wat background
Wat zijn cookies?
“A cookie is a small amount of data generated by a website and saved on your computer by
your web browser.
Its purpose is to remember information about you, similar to a preference file created by a
software application.” (Wikipedia)
Waarom ligt de overheid wakker van cookies?
In één woord: privacy…

Wat background
Waarom ligt de overheid wakker van cookies?
In één woord: privacy…

Wat background
Wat zijn cookies?
first party cookies vs. third-party cookies
door website door Google Analytics of ad brokers
functional cookies vs. non-functional cookies:
log-in, registratie, taal statistics, remarketing, OBA
permanent cookies vs. session cookies
blijven aanwezig verwijderd na surfsessie

Wat background
The legal small print
EU e-privacy richtlijn 2002/58/EC
Om te zetten in nationaal recht voor eind 2012
België: nieuw artikel 129 in Telecomwet sinds Oktober 2012

Wat background
“De opslag van informatie of het verkrijgen van toegang tot informatie die reeds is opgeslagen in de
eindapparatuur van een abonnee of een gebruiker is slechts toegestaan op voorwaarde dat :
1° de betrokken abonnee of gebruiker, overeenkomstig de voorwaarden bepaald in de wet van 8 december 1992 tot
bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens, duidelijke en
precieze informatie krijgt over de doeleinden van de verwerking en zijn rechten op basis van de wet van 8 december
1992;
2° de abonnee of eindgebruiker zijn toestemming heeft gegeven na ingelicht te zijn overeenkomstig de bepalingen
in 1°.
Het eerste lid is niet van toepassing voor de technische opslag van informatie of de toegang tot informatie
opgeslagen in de eindapparatuur van een abonnee of een eindgebruiker met als uitsluitend doel de verzending van een
communicatie via een elektronische- communicatienetwerk uit te voeren of een uitdrukkelijk door de abonnee
of eindgebruiker gevraagde dienst te leveren wanneer dit hiervoor strikt noodzakelijk is. De
toestemming in de zin van het eerste lid of de toepassing van het tweede lid, stelt de verantwoordelijke voor de verwerking
niet vrij van de verplichtingen van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten
opzichte van de verwerking van persoonsgegevens die niet opgelegd worden in dit artikel.
De verantwoordelijke voor de verwerking biedt de abonnees of eindgebruikers gratis de mogelijkheid om op eenvoudige
wijze de gegeven toestemming in te trekken.“

Wat background
Altijd opt-in
Behalve voor zuiver functionele cookies:
Absoluut nodig om technische redenen
Absoluut nodig voor communicatie

Wat background
Belgische wet bevat geen detail over:
Hoe waarschuwing gegeven moet worden
Hoe opt-in bekomen moet worden
Hoe opt-out mogelijkheid gegeven moet worden
Wie is verantwoordelijk
De wet is vaag, onduidelijk en laat ruimte voor interpretatie
Ganse sector wacht op duidelijkheid door privacycommissie of BIPT/IBPT

Wat background
Maar
EU standpunt is wel duidelijk (richtlijn + verklaringen commissarissen Kroes en Reding)
“Working Party 29” standpunt is duidelijk (Belgische privacycommissie is lid van WP29)
Regeling in buurlanden is wel duidelijk (Nederland nochtans recent afgezwakt voor
analytics)

Wat betekent dit voor u?
Synthese van EU, Belgische wet, adviezen:
Opt-in moet
Vrij zijn (i.e. mogelijkheid bestaan om website te bezoeken zonder opt-in)
Expliciet zijn (vereist actieve daad van bezoeker)
Geïnformeerd zijn (vereist voorafgaande informatie aan bezoeker)
Voorafgaandelijk aan het plaatsen van cookies zijn
Intrekbaar zijn

Dus praktisch
Informatie over gebruik van cookies, type cookies, doel of werking van cookies in
privacy policy
Duidelijke warning bij eerste visit + link naar informatie in privacy policy
Duidelijke vrije keuze om al of niet opt-in te geven (kan ook gelaagd)
Duidelijke info in privacy policy over opt-out of wissen van cookies

User-input cookie
(bvb: mandje) als
sessie
Authentification
cookie als sessie
Safety Cookie
Flash cookie als
sessie
!!! Social media
Reclame door
derden
First & third party
analytics
(cfr NL)
Tracking cookie

Pop-up?
Splash screen?
Waarschuwing in banner of footer?
“Impliciete opt-in”?
Alles kan in se, zolang er een actieve beslissing genomen is door de bezoeker en zolang zijn
keuze vrij is zonder mogelijkheid om website te bezoeken te beperken (Dit lijkt volgende uit
te sluiten “by visiting this website you accept…”)

Oh, ook nog:
Als cookies gebruikt worden om persoonsgegevens te verzamelen of verwerken, is een
bijkomende afzonderlijke opt-in onder de privacywet vereist…
Dit betekent
Aangifte bij privacycommissie
Recht om data in te kijken, te verbeteren, wissen
Informatieplicht in privacy policy
Geen transfer van data uit EU, tenzij onder zeer strikte voorwaarden
Waarschuwing en herhaling: ook IP address, browser history, enz zijn persoonsgegevens…

Impact van cookiewet
Niet erg efficiënt
Storend voor surfer
Verlies aan traffic en/of data voor websites
Bedrijven trachten te ontsnappen aan cookieverplichtingen
Alternatieve oplossingen worden gezocht
Browser fingerprinting (Kméléo en andere)
Web beacons

En als ik de wet niet naleef?

Internationale context
Zoveel wetgevingen als er lidstaten zijn…
Probleem: als je je specifiek richt op bepaalde lidstaat is de kans groot dat lokaal recht
van toepassing is (e.g. lokale website, lokale taal, lokale content, …)
Consequentie lijkt dat je moet voldoen aan strengste wet

Working Party 29 advies van afgelopen Oktober 2013:
Basis voor pan-Europese cookie requirements
Voorzichtig: dit is slechts een advies

Working Party 29 advies van afgelopen Oktober 2013:
Opt-in voor cookies los van andere opt-ins (voor privacy of direct marketing)
Opt-in moet voorafgaan aan het plaatsen van cookie
Opt-in vereist actieve daad (die kan bestaan uit het verdere bezoek van de website)
Opt-in moet vrij zijn en is idealerwijze “gelaagd”
Website moet ook toegankelijk blijven zonder opt-in (maar wat dan met “by visiting
you accept…”? Lijkt onmogelijk geworden)
Expliciete waarschuwing van WP29 voor tracking cookies: als persoonsgegevens
verzameld worden, is een afzonderlijke voorafgaande opt-in vereist

Sirius Legal
Consumentenbescherming in e-commerce

Hoe belangrijk is e-commerce in België?
2013 (cijfers BeCommerce en DNS.be)
Totale omzet in België: 1,91 miljard euro
Omzetgroei tov 2012: 25,66%
Aantal webshops: +/- 40.000 (?)
Kleding, reizen, tickets, binnenhuisdecoratie, hardware-software, speelgoed,
keukenapparaten, …

Bron: EC Communication “A coherent framework for building trust in the
Digital Single Market for e-commerce and online services” , 12 januari 2012
Hoe belangrijk is e-commerce in Europa?
In Europa
Omzet: 3,4% totale retailsector
Aandeel in BBP EU: 3% (België 2,5%)
Aandeel in groei BBP EU: 21% van de totale groei sinds 2007
Aantal shoppers: 66% bevolking (iets minder dan VS, Japan, Aus)
Maar: Slechts 9% koopt cross border

E-commerce?
“Electronic commerce”
In origine verkoop via website op internet
Technologie evolueert…
Verkoop via tablet, mobile of smartphone, andere devices, …
Maar ook verkoop via social media websites, Google Play, App Store,
iTunes, Spotify, “in app” aankopen,
= Verkoop op afstand door middel van elektronische communicatiemiddelen”
= Tot voor kort geen eigen rechtsregels. Valt onder klassieke verkoop op afstand
=> Boek VI Wetboek Economisch Recht

E-commerce is een jonge sector
Jonge bedrijven
Onervaren ondernemers
Snel wijzigend juridisch landschap
Nog sneller wijzigende technologische evoluties
 82% van de webshops respecteert niet alle wettelijke verplichtingen
(Cijfers FOD Economie 2013)
 Wetgevende initiatieven ter bescherming van de consument
Cookiewetgeving (art. 129 Telecomwet)
Privacyverordening (2015?)
Consumentenbescherming (Boek VI Wetboek Economisch Recht)

Historiek consumentenbescherming bij verkoop op afstand
1992 Wet Handelspraktijken en consumentenbescherming
2005 EU Richtlijn 2005/29/EG
2010 Wet Marktpraktijken en consumentenbescherming
2011 EU Richtlijn 2011/83/EU consumentenbescherming bij verkoop op afstand
2013 31 December 2013:
Boek VI Wetboek Economisch Recht: Marktpraktijken en
Consumentenbescherming in Staatsblad.
2014 31 mei 2014 in werking

Eindelijk regels aangepast aan E-commerce
Maar: next generation = social commerce
Wetgeving holt alweer achter de feiten aan…

Wordt 2015 doorbraak social commerce?
Social media platforen werken aan s-commerce/m-
commerce solutions
09/14: Twitter lanceert bèta buy button
Op dit moment getest door klein % U.S. users

2014 al eerste leuke initiatieven
05/14 Amazon “add it now, buy it later”
Linkt Twitter account aan Amazon account
Add to shopping basket via een tweet met
hashtag #AmazonCart.
Gebruiker blijft ganse tijd binnen Twitter feed
"Add it now, buy it later"

Boek VI Wetboek Economisch Recht
Eén interessante bedenking uit hoofdstuk ‘Definities’ van de wet:
• Verkoop op afstand: toegevoegd aan definitie dat het gaat om verkopen
“zonder gelijktijdige aanwezigheid van onderneming en consument”.
Reden: heel wat “technieken van communicatie op afstand” maken
handel mogelijk waarbij koper en verkoper wél op dezelfde plek
aanwezig zijn. Cfr. NFC, RFID, …
• Ook nog uit overwegingen bij RL: info vragen in winkel en online kopen = verkoop
op afstand. Onderhandelen in winkel + kopen online ≠ verkoop op afstand. Info
vragen op afstand en kopen in de winkel ≠ verkoop op afstand.

Relevante inhoud voor verkoop op afstand en e-commerce
• Informatieplichten
• Herroepingsrecht
• Default opties
• Kosten voor elektronische betalingen
• Levering en risico
• Solden, sperperiode, verkoop met verlies
• Forumbedingen

Informatieplichten (art. VI.45 WER, maar ook art. 7 WEH)
• Precontractuele info uit art. 4 WMPC werd uitgebreid en verstrengd
• Mee te geven info op website:
• Vennootschapsgegevens
• Prijsaanduidingen (totale prijs)
• Leveringskosten en betalingskosten
• Stappen in bestelproces
• Herroepingsrecht!
• Retourzendingen
• Min duur overeenkomst > 1 jaar
• Interoperabiliteit en functionaliteit van digitale inhoud
• …

Nieuw daarbij is o.b.v. art. VI.45 o.m.:
• Belangrijkste karakteristieken
• Totale prijs, incl alle kosten
• Retourrecht
• Wijze en voorwaarden van levering
• Wijze en voorwaarden van terugbetaling
• Bestaan van wettelijke garantie
• Bestaan en wijze van dienst na verkoop
• Bestaan van beroeps- of sectorcodes
• Bestaan en werking van klachtenprocedure of bemiddeling
• Waarborgsommen of andere gevraagde financiële garanties

Wanneer moet info verstrekt:
• “Voorafgaand aan bestellingsbevestiging”
• Algemene voorwaarden lijken hiervoor te volstaan
• Sancties: bvb terugbetaling kosten aan consument als geen info
over kosten
• Bewijslast ligt bij verkoper

• Enkele informatieplichten gelden “bij aanvang bestelproces” (art. VI.46):
• Aanvaarde betaalmiddelen en
• Aangeboden leveringsmethode
• Beperkingen in levering (bvb “enkel binnen Benelux”
• Beperkingen aan aanbod (beperkt in tijd, minimale hoeveelheid, …)
• Discussie over wat aanvang bestelproces is.
Voor bekomen SafeShops.be label: vanaf moment dat consument product begint te kiezen

• Specifieke informatieplicht (art. VI.46):
• Uitdrukkelijk verzoek van consument is vereist voor start levering tijdens herroepingstermijn
• Bij gebrek daaraan is consument niet tot betaling gehouden
• Geldt ook voor water, elektriciteit en gas als dienst (t.t.z. niet voorverpakt)

Informatieplichten gelden ook voor social en mobile commerce, maar:
• Info in functie van beschikbare ruimte,
• Minstens:
• ID verkoper,
• Basisinfo over product en
• 14 dagen retourrecht
• Totale prijs
• Andere info op “gepaste drager” (link naar Alg. Vw. Voldoende?)

14 dagen bedenktermijn
Betaalmiddelen
Beperkingen
14 dagen bedenktermijn
zéker

Informatieplichten:
• Article VI.46: Bij orderbevestiging alle info nog eens opnieuw
• Op duurzame drager (pdf, word, html, géén link naar website)
• Voor het eerst expliciet in RL en wet gedefinieerd
• Bestond reeds rechtspraak HvJ, (HvJ, 5 juli 2012, zaak C49/11, www.curia.europa.eu)
• Ten laatste bij levering me te geven

Informatieplichten:
Betalende bestelling? Bij bevestigingsknop vermelden “Bestelling met betalingsverplichting”
Of gelijkwaardige woorden.
Sanctie: consument is niet gebonden

14 dagen bedenktermijn: niet tevreden, geld terug (art. VI.45, VI.47, VI.48 WER)
• Nog steeds 14 dagen (vanaf dag volgend op levering goed of dienst, cfr. art. VI.47.§2)
• Volledige terugbetaling, inclusief leverings- en andere kosten (goedkoopste levering), binnen 30 dagen
• “Ongebruikt”, “ongeopend”, “originele verpakking”
• Zonder motief
• Verplichte vermelding op “eerste pagina”
• Bevestiging na bestelling
• Sanctie voor verkoper
• Beperkte uitzonderingen
• Dwingend recht

• Nieuwe o.b.v. art. VI.47:
• Plicht voor consument om binnen 14 dagen na mededeling effectief terug te sturen (vanaf moment van mededeling)
• Modelformulier vervangt de verplichte
• vermelding in een kader, vetgedrukt
• Modelformulier gebruikt = infoplicht nageleefd
• + Standaard retourformulier
• Art. 52§2: Waardevermindering door beschadiging/gebruik in rekening gebracht op initiatief van
verkoper, maar ENKEL ALS consument correct werd geïnformeerd over zijn rechten aangaande herroeping

• Uitzonderingen
• Diensten als uitvoering begonnen binnen 14 dagen en als consument vooraf aanvaard heeft
• Financiële producten (aandelen, …)
• Op maat gemaakte goederen of goederen die “duidelijk bestemd zijn voor een specifieke persoon)”
• Bederfelijke waren
• Hygiëne, openbare gezondheid “als zegel verbroken”
• Goederen die onherkenbaar geïncorporeerd zijn in andere goederen
• Alcohol als geleverd op meer dan 30 dagen en als prijs fluctueert buiten controle verkoper (?)

• Uitzonderingen
• Dringende herstellingen
• Audio video software als zegel verbroken
• Kranten en tijdschriften
• Openbare verkopen
• Hotels, transport, catering, ontspanning “als een specifieke uitvoeringsdatum vermeld was”
• Digitale content als het gebruik begonnen is en consument aanvaard heeft
• Kansspelen, loterijen, casinospelen

• Sancties
• Geen retourrecht verleend waar dat wel moest: consument betaalt niet en behoudt goederen
• Geen vermelding informatieverplichtingen: 12 maanden + 14 dagen
• Geen retourrecht: consument niet ASH voor waardevermindering
• Strafsancties: 150 tot 60.000 euro!

Levering (art. VI.43, §1 WER)
• Levering binnen 30 kalenderdagen na dag volgend op bestelling
• “Tenzij anders overeengekomen” (impliceert voorafgaand akkoord)
• Art. VI.43, §2: Te laat geleverd = zonder kosten ontbinden (als levering nog niet begonnen)
• Terugbetaling binnen 30 dagen + desgevallend recht op schadevergoeding
(art. VI.43, §3 en VI.43, §4)

Levering (art. VI.44, WER)
• Levering gebeurt op risico van verkoper, ook als consument kiest uit verschillende leveringsporties
• Tenzij vervoerder door consument is ingeschakeld
• Risico gaat over bij fysieke in bezit name door consument of aangestelde derde (cfr. pakje
achtergelaten aan de deur)

Betaling en kosten (art. VI.41 en VI.42 WER)
• Expliciete toestemming van consument voor alle kosten bovenop kost product (levering, betaling, extra
verzekering, …)
• Verbod op “prechecked boxes” (cfr. verzekering bij airlines)
• Sanctie: terugbetaling van de betreffende kosten
• Kost voor betaling mag “werkelijke kost” niet meer overschrijden
• Maar wat is “werkelijke kost”? EU heeft advies aangekondigd, maar dat is er nog niet.

Garantie (art. 1604 e.v. BW)
• Wettelijke verplichting voor de (professionele) verkoper
• 2 jaar minimum (1 jaar 2°hands)
• Alle consumptiegoederen
• ≠ Fabrieksgarantie
• Kosteloos vervangen of herstellen
• Minwaarde of ontbinding
• Schadevergoeding
• Vermoeden = 6 maanden
• Infoplicht vanaf begin bestelproces

Alles duidelijk nu in Europa?
Wat bij geschillen?
Bevoegde rechtbank:
B2C: Verordening EG/44/2001 (art. 15 en 16)
Consument kan terecht voor eigen rechtbank als
Verkoper beroepsactiviteit in die lidstaat
Verkoper beroepsactiviteiten “met ongeacht welk middel richt op die lidstaat”
Nieuwe wet: verbod op aanduiden andere bevoegde rechtbank in algemene voorwaarden dan deze
die bevoegd is op grond van EG/44/2001 of art. 624 Ger.W.

Wat bij geschillen?
Bevoegde rechtbank:
Beroepsactiviteiten “met ongeacht welk middel richt op die lidstaat”
Arresten Pammer en Alpenhof, EHJ, 7 december 2010 (C-585/08 en C-144/09)
Uit het geheel van elementen blijkt dat een website zich richt naar een publiek in een bepaalde
Lidstaat: Contactadres, taal, munteenheid, leveringskosten, lokaal telefoonnummer, …
Gevolg: één defect product = 27 rechtbanken…

Wat bij geschillen?
Toepasselijk recht
Recht van het land waar de consument zijn gewoonlijke verblijfplaats heeft, op
voorwaarde dat verkoper beroepsactiviteiten ontplooit in dat land of “dergelijke
activiteiten met ongeacht welk middel richt op dat land.”
Criterium is gelijkaardig aan Bevoegdheidsverordening
Alpenhof & Pammer Contactadres, taal, munteenheid, leveringskosten, lokaal
telefoonnummer, …
Rechtskeuze kan voor zover dwingend recht niet uitgesloten

Geschillenregeling met consumenten?
FOD/SPF Economie
Labelorganisaties
Test Aankoop / Test Achat
Talktoo.be
rechtbank

Een laatste waarschuwing
Let op: e-commerce regels voor professionele verkopers gelden ook op marktplaatsen en social media

Sirius Legal
Online wedstrijden

Sirius Legal
Juridische achtergrond in België
Basisregels voor onze buurlanden
Een woordje over privacy en spam
Overzicht verschillende social media platformen
Facebook – Twitter – Pinterest – Snapchat – Foursquare – Youtube - Google+
Belang en inhoud wedstrijdreglementen
Social media contests

Sirius Legal
Doelstelling van commerciële acties:
Reclamefactor
Brand activation / Product introduction
Database verrijken
Marktonderzoek
Verruiming bereik sociale media
… of heel vaak: because everyone else is doing it
Welke vorm? Wedstrijd ≠ Tombola ≠ Kansspel ≠ Loterij

Sirius Legal
Kansspel
Alleen als licentie van Kansspelcommissie, beperkt aantal licenties
Zodra inzet gevraagd + minimum aan toeval beslist
Bepaalde kansspelen = monopolie Nationale Loterij
Reclame voor kansspelen is ook verboden
Kansspel zonder licentie: zware boetes!
Voorbeeld: betalend kraslot, online spel met deelnamekost,
sms spel met verhoogde deelnamekost bovenop kost sms, …
Kansspelen = NIET ideaal voor commerciële acties

Sirius Legal
Loterij
Absoluut verbod!!
Zodra winst bijna uitsluitend van het toeval afhangt
Zelfs loterij als:
• Gratis of geen kans op verlies
• Er een aanbod is
• Deelname voorwaardelijk is of open staat voor bepaalde mensen
Monopolie Nationale Loterij
Uitzonderingen door: gemeente, provincie en federale regering
Uitzondering voor: tombola’s

Sirius Legal
Tombola
Soort loterij
Géén geldprijzen!
50% van opbrengst gaat naar goed doel
Jaarlijks vaste lijst van (17) goede doelen: WWF, Max Havelaar,
Child Focus,…
In de meeste gevallen weinig interessant als promotionele wedstrijd
betalende krasloten, trekkingen, online sweepstakes, …

Sirius Legal
Wedstrijden
Kennis- of behendigheidsproef
Schiftingsvraag: minimum aan redeneringsvermogen
Deelnameprijs: alle toeval uitsluiten! (zie kansspel)
Prijs in natura of in geld: geen overwegend toeval! (zie loterij)

Sirius Legal
Consumentenbescherming
Herkenbaar als promotie
Organisator bekend (van bij begin)
Contactadres
Geen ‘agressieve’ praktijken (gedwongen deelname)
Geen misleidende informatie of praktijken

Sirius Legal
Eigen “Sectorcode promotionele kansspelen”
Sweepstakes kunnen wel
Maxima op prijzengeld en “ trekkingen voor “kleine kansspelen”
Contactadres
Juridische achtergrond in Nederland

Sirius Legal
Vergelijkbaar met België, maar “tirage au sort” kan wel
Wedstrijdreglement moet in het Frans
Wedstrijdreglement moet gedeponeerd bij gerechtsdeurwaarder
Contactadres
Juridische achtergrond in Frankrijk

Sirius Legal
Wet respecteren
Kansspel - Tombola - Loterij
Elk social media platform heeft eigen regels:
Terms of Use
Specifieke guidelines voor wedstrijden
Specifieke guidelines voor advertising
Overal dezelfde sanctie: offline halen van pagina of
wedstrijd of account
Wedstrijden in social media

Sirius Legal
Wedstrijden in social media

Sirius Legal
Eenvoudig
Snel
Goedkoop
Beperkte doelgroepen
Beperkte mogelijkheden (144 karakters)
Fraudegevoelig (multi’s)
Afzonderlijke contest site nodig?
Wedstrijden op Twitter

Sirius Legal
“Creative answer” wedstrijden
Geen aanvaarding van wedstrijdreglement en verwerking persoonsgegevens
Arbitraire beslissing

Sirius Legal
“Retweet to win” (manueel of via applicaties zoals Binkd)
Maar: cfr. regels kansspel/tombola/loterij…
Geen aanvaarding wedstrijdreglement en verwerking persoonsgegevens

Sirius Legal
“Tweet a pic to win”
Maar: cfr. regels kansspel/tombola/loterij…
Geen aanvaarding wedstrijdreglement & persoonsgegevens

Sirius Legal
“Tweet the answer”
Klassieke wedstrijd
Maar: geen aanvaarding wedstrijdreglement en persoonsgegevens
Opgelet: alleen mention garandeert zichtbare deelname, hashtag niet

“Discourage the creation of multiple accounts“
wedstrijdreglement moet een regel voorzien dat dit leidt tot diskwalificatie
“Discourage posting the same Tweet repeatedly”
wedstrijdreglement moet een regel voorzien dat meerdere retweets/dag niet aanvaard zullen worden
“Ask users to include an @reply to you in their update so you can see all entries”
Handig maar ook goed voor toetsing behendigheidscriterium
“Follow the Twitter Rules & Search Best Practices and the Twitter 101 for Business Guide”
https://support.twitter.com/articles/18311-the-twitter-rules#
https://support.twitter.com/articles/42646-twitter-search-best-practices#
https://business.twitter.com/twitter-101
Sirius Legal
https://support.twitter.com/articles/68877#
Twitter ToU

VOLT op Eén – Kobe Ilsen en Sofie Dumont – januari 2014
www.een.be/programmas/volt/sofie-dumont-brouwt-bier
#ikwilookhetvoltbierproeven
Honderden tweets op 5 minuten
Maar dan…
Wie was er eerst…? Hoe wordt winnaar bepaald…?
Hoeveel winnaars zullen er zijn…?
Naar wie moet het bier verstuurd? Hoe komt Eén aan adresgegevens?
…
Discussie, negatieve buzz, verwarring…
Sirius Legal
Twitter ToU

Relatief weinig vereisten
Maar nood aan voorzorgen – wedstrijdreglement
Bijkomende issues:
• kennisname en aanvaarding wedstrijdreglement
• Verzamelen persoonsgegevens (en respect voor privacy)
Sirius Legal
Twitter ToU

Sirius Legal
Ongetwijfeld meest gebruikte platform
Grootste aantal gebruikers
Meest veelzijdig in mogelijkheden (combineert beeld, tekst, geluid, interactie)
Behoorlijk strenge regels voor het opzetten van wedstrijden
Regels worden geregeld aangepast
Laatste aanpassing wedstrijden dateert van december 2013
(User policy recent nog gewijzigd, natuurlijk)
Wedstrijden op Facebook

Sirius Legal
Facebook: wat niet mocht tot voor kort
Standaardfuncties (sharen, liken, taggen) als manier van deelname
Winnaars contacteren via Facebook
Wedstrijd zonder gebruik van applicatie (woobox, agorapulse, shortstack, …)
Wedstrijden op Facebook

Sirius Legal
Facebook: hoe zit het vandaag?
Basisfuncties gebruiken als deelname is OK:
• “Wie de leukste foto uploadt, win”
• “De eerste 5 die het juiste antwoord geven, winnen”
Facebook ToU

Sirius Legal
“Tag jezelf en win” kan niet tenzij de persoon zelf op de foto staat
Winnaar op basis van shares kan niet (want niet bij iedereen ‘public’)
Winnaar obv “like” kan niet (= Loterij en dus verboden in België)
Deelname dmv post op perso profiel mag niet, wel op pagina organisator
Geen reclame in je omslagfoto
Verplicht sharen kan niet, vragen om te sharen wel
Fan-gating is nu wel OK op Facebook
Facebook ToU

Sirius Legal
Volgens de Facebook Guidelines moeten volgende elementen vermeld in
wedstrijdreglement:
“Facebook kan niet geassocieerd worden met de wedstrijd en
ondersteunt deze niet. Facebook kan dus ook niet verantwoordelijk
worden gesteld bij eventuele problemen.”
“Deelnemers verschaffen informatie aan jouw organisatie, niet aan FB”
Nodige meldingen ivm privacyregels
Facebook ToU

Sirius Legal
Facebook ToU
Facebook Pages Terms, date of last revision Dec. 18, 2013
https://www.facebook.com/page_guidelines.php#promotionsguidelines
II, C – Collection of Data  “…obtain user consent…”
II, D – Tagging  “… don’t encourage people to tag themselves in photo’s if they aren’t in the photo.”
III, A  reference to the Advertising Guidelines
https://www.facebook.com/ad_guidelines.php (Rev. 10 febr. 2014)
III, B – Cover  “You may not encourage people to upload your cover to their personal timeline”
III, C – Applications  reference to the Facebook Platform Policies
https://developers.facebook.com/policy/ (Rev. 20 aug. 2013)
III, D – Offer creation tool
III, E – Promotions  “Promotions on Facebook must include the following:
a. A complete release of Facebook by each entrant or participant.
b. Acknowledgement that the promotion is in no way sponsored, endorsed or administered by, or associated with,
Facebook.
 Personal Timelines must not be used to administer promotions (ex: “share on your Timeline to enter” or “share on
your friend's Timeline to get additional entries” is not permitted).

Sirius Legal
Facebook ToU
Facebook regels aanvullen met wettelijke regels
Wedstrijden en loterijen
Wet Elektronische Handel en spammingregels
…
 structuur, transparantie, gegevens deelnemers verzamelen, verplichte vermeldingen rond privacy,
vrijwaringsclausule Facebook, behendigheidscriterium, duidelijkheid over de te winnen prijs, …
Zorg in elk geval voor een wedstrijdreglement
Maak één standaardreglement, plaats het op je website en verwijs er naar bij je specifieke actie.
Gebruik een app voor wedstrijden op FB (laat meer structuur toe)
NIET : Winnaar op basis van shares (instellingen!)
NIET: Winnaar louter op basis van “like”(loterij!)
TWIJFELGEVAL: Winnaar op basis van snelste
comment

Sirius Legal
Vooral privacyregels wijzigen
Gebruik namen in en bij advertenties
Doorverkoop van foto’s en video’s (!)
Wel meer individuele settings voor privacy
Export data naar VS
Like it or leave…
Facebook ToU & privacy: aanpassing 2014

Sirius Legal
Bescherming van intellectuele eigendom op internet

IE op het internet
Intellectuele eigendom = bescherming van merk, octrooi, auteursrecht,
domeinnaam, knowhow, enz.
• Hoe bescherm je je merk?
• Hoe bescherm je je domeinnaam?
• Hoe bescherm je de inhoud van je website?
• Hoe bescherm je je knowhow?
• Praktische vragen: bijv. hoe ga je om met SEA & SEO?

Update i.v.m. merken
Merk = handelsmerk ≠ handelsnaam
• Met merk duidt je je product of dienst aan
• Met handelsnaam duidt je handelsonderneming aan (soms =
vennootschapsnaam)
• Merk: registratie nodig (niet nodig bij handelsnaam)
• Merk geeft ruimere bescherming dan handelsnaam
• Handelsnaam: beperkt tot streek waar je naam effectief gebruikt
• Jongere handelsnaam < ouder merk
• Aangeraden om merkregistratie te doen
• Handelsnaam mag beschrijvend zijn (merk niet)

Merken:
• Exclusief recht om merk te gebruiken voor goederen/diensten die je bij
aanvraag aanduidt
• Gelijkaardig merk kan verschillende goederen/diensten aanduiden
• Geldig voor 10 jaar
• Verlengbaar
• Vooral woordmerken en beeldmerken (“logo”)
• Ook vormmerken, kleurmerken, geluidsmerken, geurmerken

Merken
• Als je merk 5 jaar niet gebruikt  rechter kan merk vervallen verklaren
• Als je 5 jaar niet optreedt tegen latere merkregistratie  je kan die
latere registratie niet meer aanvechten
• Verwatering mogelijk (merk wordt soortnaam door toedoen of nalaten
van merkhouder)  rechter kan merk vervallen verklaren

Benelux merk:
• Registreren bij Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE)
• Geldig in België, Nederland en Luxemburg
• Procedure: 4 tot 6 maand
• Spoedprocedure mogelijk
• Standaard kost: 240 euro (+ kosten advocaat, merkbureau, enz.)
• Vraag advies aan specialist…

Gemeenschapsmerk (EU):
• Registreren bij Europees merkenbureau (‘Office for Harmonisation in
the Internal Market’ – OHIM)
• Geldig in 28 EU lidstaten (“all our nothing”)
• Effectief gebruik vereist in aanzienlijk deel van de EU
• Standaard kost: 900 euro (+ kosten advocaat, merkbureau, enz.)
• Vraag advies aan specialist…

Internationaal merk:
• Combinatie van nationale registraties via 1 procedure
• Bijvoorbeeld als je bescherming zoekt buiten EU
• Bijvoorbeeld als je bescherming zoekt in slechts enkele EU landen

Mag je merk van iemand anders gebruiken?
• Niet als er verwarringsgevaar is
• Je mag merk, handelsnaam of vennootschapsnaam van concurrent
gebruiken bij vergelijkende reclame
• Maar niet als misleidende of oneerlijke reclame
• Ook concurrent niet zwart maken (laster – eerroof)
• Gebruik voor andere producten / diensten mag als er geen
verwarringsgevaar is

Mag je merk van iemand anders gebruiken in Google AdWords enz.?
• Uitspraken Hof van Justie EU & nationale rechtbanken
• Merk van iemand anders gebruiken in advertentietekst (of url) mag (meestal)
niet
• Merk van iemand anders gebruiken als keyword mag onder voorwaarden:
• Je mag het voor de gemiddelde internetgebruiker niet moeilijk of
onmogelijk maken om te zien van wie de producten afkomstig zijn
• Je mag het merk niet “aantasten” (merk verliest wervende kracht) of
“verwateren” (merk wordt algemene term)
• Je mag niet meeliften op succes van een ander (bijv. namaakproducten
aanbieden mag niet)
• Geen inbreuk plegen op andere regels zoals ivm vergelijkende reclame

Wat als iemand jouw merk gebruikt in Google AdWords enz.?
• Merkhouder kan eerst klacht indienen bij Google (verwarring claimen)
• Adverteerder aanschrijven (eventueel via advocaat)
• Procedure voor rechtbank: tegen adverteerder (eventueel ook tegen Google)
• Distributeurs en resellers: guidelines opstellen voor gebruik merk als keyword
enz.

Hoe optreden tegen online misbruik van je merk?
• ‘Cease and desist letters’ & takedown notices: stop inbreuk, verwijder
data, koop licentie (advocaat)
• Zoekmotoren, hostingbedrijven, sociale media aanschrijven
(gebruiksvoorwaarden checken)
• Oppositie voeren tegen latere merkinschrijvingen: 2 maand vanaf
publicatie merk

Hoe optreden tegen online misbruik van je merk?
• Rechtbank:
• Efficient: stopzetting, dwangsom, inbeslagname, schadevergoeding,
voorlopige maatregelen, publicatie vonnis, enz.
• Vordering tot staking; kort geding; beslag inzake namaak
• Probleem: territoriale bevoegdheid, negatieve perceptie, deelname aan
economisch verkeer?
• Soms is aantasting van reputatie of onderscheidend vermogen van merk
voldoende

Pro-actief: Hoe problemen vermijden?
• Internet brand policy en social media brand policy opstellen
• Registreren van domeinnamen, pagina’s, profielen, accounts, app names,
enz. die overeenkomen met merken, handelsnaam en vennootschapsnaam
• Monitoren van merkregistraties, domeinnamen, sociale media, internet
(bijv. merkregisters, Google Alerts e.d.)
• Deelnemen aan discussies op sociale media (bijv. negatieve commentaren
weerleggen)
• Werknemers en medewerkers inlichten ivm online merkgebruik: bijv. merk
niet als werkwoord, soortnaam, meervoud gebruiken, enz.
• ® and TM tekens niet nodig maar kunnen wel handig zijn

Update i.v.m. domeinnamen
Domeinnamen:
• Merk geeft niet automatisch recht op domeinnaam, profielnaam of
paginanaam
• Registratie volgens ‘first come, first served’
• Wat als domeinnaam niet meer beschikbaar?
• Soms kan merkhouder zich verzetten tegen gebruik, maar niet altijd
• Bijvoorbeeld: bewijzen dat houder domeinnaam geen rechtmatig
belang heeft en te kwader trouw is (ok bij cybersquatters, maar soms
ook conflicterende rechtmatige belangen)

2 manieren om een domeinnaam te recupereren:
• Arbitrage: Cepani (.be) of ICANN (.com, .net, .org, enz.)
• Rechtbank: Belgische rechtbank voor .be domeinnamen en andere
domeinnamen als geregistreerd door iemand die gevestigd in België
• Vooral effeciënt tegen cybersquatters en typysquatters

Arbitrage: Cepani (.be domeinnamen)
• Doorhaling van inschrijving vragen of overdracht van domeinnaam
• Geen vergoeding voor kosten, schade, enz.
• Kosten (1750 euro + BTW) worden terugbetaald aan klager die wint
• Cijfers: 64% gegrond – 22% afgewezen – 14% minnelijke schikking of
stopgezet

• Volgende 3 voorwaarden bewijzen:
• De domeinnaam is gelijk aan of vertoont grote gelijkenis met een
merk, handelsnaam, maatschappelijke benaming,
vennootschapsnaam, geografische aanduiding, persoonsnaam, of een
benaming van een geografische entiteit waarop de aanklager rechten
heeft;
• De domeinnaam houder heeft geen rechten of legitieme belangen op
de domeinnaam; en
• De domeinnaam werd te kwader trouw geregistreerd of gebruikt.

• Domeinnaam is gelijk aan of vertoont grote gelijkenis met een merk, enz.:
• Bewijzen dat je exclusief recht hebt: bijv. zaak “kadaster.be”  overheid
bewijst niet dat ze exclusief recht heeft op woord “kadaster”
• Bewijzen dat domeinnaam identiek is of zodanig overeenstemt dat er
verwarring mogelijk is
• Lidwoorden, koppeltekens, meervoud, punt, beschrijvende termen,
enz. meestal geen relevant verschil
• Bijv.: zaak “piperheidsieck.be”: weglaten van koppelteken neemt
verwarring niet weg;
• Bijv.: zaak “catverhuur.be”: toevoegen van woord “verhuur” neemt
verwarring met merk “CAT” niet weg.

• De domeinnaam houder heeft geen rechten of legitieme belangen op de
domeinnaam:
• Geen hard bewijs nodig - aannemelijk maken  bewijslast schuift naar
domeinnaam houder
• Bijv.: klager stelt dat domeinnaam houder geen relatie heeft met klager
(merkhouder) of geen licentie heeft of niet bekend is onder de
domeinnaam
• Bijv.: klager toont aan dat domeinnaam verwijst naar inactieve pagina

• De domeinnaam werd te kwader trouw geregistreerd of gebruikt
• Bewijzen dat domeinnaam houder wist of moest weten dat registratie of
gebruik een inbreuk is
• Bijv.: registratie om domeinnaam te verkopen voor prijs die hoger is dan
kosten voor verwerving
• Bijv.: registratie om handelsactiviteiten van concurrent te verstoren
• Bijv.: gebruik om bewust en uit commercieel oogmerk gebruikers naar
site te lokken steunend op verwarring met merk

• Kwade trouw: concrete voorbeelden
• Zaak “jambondeparme.be”: parking page – prijs 840 euro
• Zaak “duratherm.be”: inactieve pagina – concurrenten
• Zaak “gebrola.be”: omleiding naar site met gesponsorde links van
concurrenten
• Webdesigners, hosting firma’s en resellers die domeinnaam in eigen naam
registreren: bijv. zaak “technoglobe.be” (discussie over facturen –
webdesigner zet domeinnaam “under construction”).

Arbitrage: andere geschillenregelingen
• Per land: “ccTLDs”
• Internationaal:
• WIPO: gTLDs, meeste ccTLDs
• USA: National Arbitration Forum: gTLDs, .us, enz.
• Europa: Czech Arbitration Court: gTLDs, .eu, enz.
• ADNDRC (Asia), ACDR (Arab), enz. (gTLDs en ccTLDs)

Rechtbank:
• Wet van 26 juni 2003 mbt wederrechtelijk registreren van
domeinnamen = cybersquatting
• Belgische rechtbank bevoegd? Voor .be domeinnamen en andere
domeinnamen als geregistreerd door iemand gevestigd in België
• Doorhaling of overdracht van domeinnaam bekomen
• Niet: schadevergoeding, vergoeding kosten advocaten, enz.

Rechtbank: Drie voorwaarden:
• Domeinnaam is gelijk aan of stemt overeen (in die mate dat verwarring
mogelijk is) met een merk, handelsnaam, vennootschapsnaam, enz.;
• De domeinnaam houder heeft geen rechten of legitieme belangen in de
domeinnaam; en
• De domeinnaam werd geregistreerd met de bedoeling om schade te
berokkenen of om een ongerechtvaardigd voordeel te halen (kwade trouw).
• Enkel moment van registratie van belang – later gebruik te kwader trouw
niet relevant!
• Voorbeeld: hoge verkoopprijs, zich voorstellen als officële verdeler, enz.

Rechtbank: Voorbeeld:
Zaak Marino Keulen
• Overdracht van marinokeulen.be
• Doorhaling van mari-noke-ulen.be
• Vonnis publiceren op homepagina
• Dwangsom van 500 euro per dag vertraging

Conclusie:
• Voordeel: snelle en efficiënte procedure om overdracht van
domeinnaam te bekomen (vooral arbitrage: schriftelijke procedure -
gemiddeld 55 dagen)
• Nadeel: niet efficiënt als domeinnaam houder een conflicterend recht
of rechtmatig belang heeft: bijv. merkhouder versus domeinnaam
houder die domeinnaam als handelsnaam gebruikt  klassieke
procedure o.b.v. merkinbreuk.
• Nadeel: kwade trouw bewijzen.
• Nadeel: geen schadevergoeding

Nieuwe internet extensies:
• Meer domeinnaam geschillen en gevallen van cybersquatting verwacht
• “Clearinghouse” databank voor merkhouders:
• “Sunrise period”: “priority right” registratie merkhouders vóór naam publiek
beschikbaar wordt
• vb. Volkswagen krijgt voorkeur voor volkswagen.cars
• merk registreren bij Clearinghouse vóór “sunrise period” start en
domeinnaam claimen tijdens “sunrise period”
• daarna: “first come, first served”
• Verwittigt als iemand internet adres koopt waar merknaam in zit
• 150 $ per jaar per merk

Hoe bescherm je inhoud van website?
Auteursrecht
• Vooral belangrijk als veel kwalitatieve teksten, foto’s, video’s op
website
• Auteursrecht: automatisch, geen registratie nodig
• Gebruik online = gebruik offline
• Originaliteit vereist: heel soepel geïnterpreteerd
• Ideeën, stijlen, concepten niet beschermd
• Wat wel beschermd?: tekst, foto, video, grafisch element, muziek,
software, lay-out, databank
• Copyright symbool © (+ je naam): niet nodig maar wel aangeraden

Auteursrecht
• Principe: inhoud website niet kopiëren of herpubliceren zonder
toestemming
• Teksten, afbeeldingen, enz. kopiëren mag dus niet!
• Zelfs als er geen expliciete © bijstaat
• Uitzonderingen: privégebruik, citaatrecht, actualiteitsverslaggeving, enz.
• Voorbeeld: citaatrecht: strenge voorwaarden:
• Beelden of teksten die rechtmatig openbaar gemaakt zijn
• Commentaar, bespreking, kritiek, enz. (bijv. niet als reclame)
• Geen oneerlijke concurrentie & beperkte omvang
• Bron en naam van auteur vermelden

Wat als iemand de inhoud van je site overneemt?
• Gebruik plagiaat checkers (bijv. Copyscape, Google Alerts, enz.)
• Tynt: stuk javascript die link toevoegt naar je site als tekst gekopieerd wordt
• Nut van disclaimers?
• Hoe optreden tegen auteursrechtinbreuk?
• Bewijsmateriaal verzamelen: foto’s, evt. deurwaarder, print-screens (met
datum)
• Is er schade?
• Per email / brief vragen om content te verwijderen of naam / bron / link toe te
voegen (advocaat): deadline toevoegen enz.
• Webhost of ISP aanspreken

• Rechtbank:
• Stakingsvordering (eventueel met dwangsom)
• Schadevergoeding: hoe schade begroten/bewijzen?
• Economische verliezen, winstderving, morele schade
• Evt. tarieven online beeldmateriaal SABAM
• Je moet niet bewijzen dat inbreukpleger een fout heeft begaan, nalatig
was of te kwader trouw

Wat doen tegen parodie op website of reclamecampagne?
• Parodie is in principe toegelaten
• Verschillen in rechtspraak – concrete feiten?
• Criteria (subjectief!):
• Kritische functie t.o.v. het originele werk
• Geen louter commercieel oogmerk (bijv. parodie concurrent om klanten te lokken)
• Parodie moet origineel zijn (slechts beperkt kopiëren)
• Geen verwarring stichten met origineel werk
• Voldoende humoristisch karakter
• Geen schade toebrengen aan origineel werk (eer/reputatie, markt)
• Concreet: vordering tot staking (evt. in kortgeding) – dwangsom - schadevergoeding

Wat m.b.t. sociale media?
• Je blijft eigenaar van auteursrecht en geeft licentie aan sociale media om content
te gebruiken
• Argument dat men blij moet zijn dat foto’s gedeeld worden  niet
• “Notice and takedown” procedures van sociale media
• Voorbeeld: Pinterest: toestemming nodig om foto te “pinnen”
• Geen grote rechtzaken
• Hoe beperk je risico?
• Eigen foto’s of foto’s waarvoor je licentie hebt (check Creative Commons
licentie)
• Foto’s met “Pin this” (als die door rechthebber geïnstalleerd werd)
• Foto’s zonder auteursrecht (openbaar domein)
• “nopin” metatag (bijv. bij Flickr foto’s)

Mag je linken naar filmpjes op Youtube enz.?
• Hyperlink op zich geen inbreuk op auteursrecht (tenzij voor content met
pay wall, inlog, enz.)
• Je weet niet of Youtube filmpje legaal gepost werd
• Strafrecht: kwaadwillig of bedrieglijk opzet bewijzen
• Burgerlijk recht (stopzetting / schadevergoeding): inbreuk, schade &
oorzakelijk verband bewijzen
• Af te raden om te linken naar filmpjes (of te “embedden” / “framen”)
waarvan je weet / vermoedt / zou moeten weten dat die illegaal gepost
werden

Mag je naam / foto van gebruikers, klanten, followers gebruiken?
• Enkel met toestemming van betrokkenen (zeker als voor commercieel
doel)
• Specifieke & ondubbelzinnige toestemming voor elk gebruik (evt.
eenmalig gegeven voor meerdere gebruiken)
• Personen kunnen steeds toestemming intrekken (maar mogen hier geen
misbruik van maken)

Muziek op je website: auteursrechten betalen!
• Soms verschillende beheersmaatschappijen: bijv.: SABAM int rechten van
auteurs + PlayRight int rechten van uitvoerende kunstenaars + Simim int
rechten van muziekproducenten
• www.eengemaakteaangifte.be

Contracten rond overdracht van auteursrechten:
• Contracten moeten duidelijk en schriftelijk zijn
• Wat moet in contract staan? voorbeeld: toegelaten exploitatiewijzen,
vergoeding voor auteur, geografische reikwijdte, duur van overdracht,
online gebruik (uitz. voor reclame sector)
• Voorbeeld: vermijden dat fotograaf foto’s opnieuw gebruikt voor
concurrent
• Bij twijfel: interpretatie in voordeel van auteur
• “Morele rechten” kunnen niet afgestaan worden: bijv.: auteur heeft steeds
recht om als auteur vermeld te worden
• Rechten voor online gebruik (of gebruik in sociale media) niet automatisch
inbegrepen  duidelijk vermelden in contract

Voorbeeld: je bestelt een website of reclamecampagne
• Auteursrecht ligt bij makers van website of reclamecampagne
• Opdrachtgever moet expliciet overdracht auteursrecht in contract opnemen
• Schriftelijk contract dat duidelijk vermeldt wie welke rechten verwerft voor
welk element van de website of campagne en voor welk platform
• Afbeelding: auteursrecht
• Portretrecht: toestemming van afgebeelde persoon nodig
• Foto kunstwerk: toestemming kunstenaar nodig
• Foto gebouw: toestemming architect nodig
•  betalende licentie op databank

Update i.v.m. know-how bescherming
Non-disclosure agreements (NDAs):
• Bescherming van confidentiele informatie
• Best kort, duidelijk en wederkerig
• Problemen rond afdwingbaarheid – bewijsproblemen
• Wat m.b.t. mondelinge informatie?
• Wat m.b.t. correcte definitie van “confidential information”?
• Forfaitair schadebeding moet afschrikwekkend zijn maar mag geen
boetebeding zijn
• “Trade secrets” wettelijk gezien niet efficient beschermd (voorstel EU
Commissie + vrijhandelsbesprekingen EU - VS)

Update i.v.m. know-how bescherming
I-depot doen om datum van creatie te bewijzen (BBIE)
• Verleent geen recht maar bewijst datum
• Bijv.: als partner octrooi-aanvraag indient kan i-depot bewijzen
dat uitvinding al bestond

Sirius Legal
Bepaalde reclametechnieken

Spaar- cashback en andere acties
• Prijsverminderingen
• Cashback acties
• Spaaracties

• Prijsverminderingen
• Cashback acties
• Spaaracties
• Algemene regels van WMPC / WER:
• Verbod op misleidende reclame
• Verbod op agressieve reclame
• Lijst met algemene verboden
• Wat niet onder voorgaande valt, is in se toegelaten
• Op basis van Europese Richtlijn

Systematiek van de Europese richtlijn:
Ter illustratie: Solden en verkoop met verlies of de achterdeur in België…
5 jaar discussie: Belgische WMPC is in strijd met EU-recht.
Soldenregeling is illegaal
Reden: Consumentenbescherming laat niet toe om bepaalde verkoopstechnieken in hun geheel te verbieden,
enkel individueel als “misleidend” of “aggressief”
Cfr. Sanoma – VTB-VAB – Zeb and others
Nu plots: retro-actieve bestaansreden aan deze regels in functie van concurrentie
Raakt wellicht niet voorbije nieuwe test EHJ…

Systematiek van de Europese richtlijn:
Ter illustratie: Solden en verkoop met verlies of de achterdeur in België…
Geldt in se voor:
Verkoop met verlies
Solden
Promoties inzake prijzen, prijsverminderingen

Prijsverminderingen onder WMPC 2010 en WER 2014
• Geen plicht meer om vaste vorm te gebruiken bij prijsvermindering (doorstreepte prijs, “nieuwe
prijs – oude prijs”, %, % + “nieuwe prijs – oude prijs”
• Wel: referentieprijs moest vermeld of consument moet deze eenvoudig kunnen berekenen
• Referentieprijs was eigen “historische” prijs of gereglementeerde prijs
= laagste prijs die gedurende de maand voorafgaand werd toegepast
• Sinds 2010 ook lanceringsprijs, voorwaardelijke prijs bij prestatie door consument (bvb inleveren
oude gsm), prijsvermindering bij aankoop van ander goed
• Prijsvermindering moet minstens 1 dag en max 30 dagen duren, startdatum moet vermeld
• Verbod op verkoop met verlies
• Voldoende voorraad

Prijsverminderingen in Nederland
• Geen specifieke regelgeving!
• Basisbeginsel van verbod op misleiding consument en verbod op agressieve marktpraktijk
• Geen sperperiode
• Geen verbod op verkoop met verlies
= respect voor basisprincipe Europese Richtlijnen i.t.t. België
• Uitzondering: vaste boekenprijs

Prijsverminderingen in Luxemburg
• Kortingen maximaal 2 X per jaar voor zelfde product
• Maximaal 30 dagen per keer
• Verbod op verkoop met verlies (met ruime uitzonderingen)

Cashback acties onder WMPC 2014 en WER 2014
• Pas sinds 2010 echt wettelijk geregeld in WMPC
• = Titel die recht geeft op terugbetaling van bepaald bedrag na aankoop
• Moeten volgende info bevatten:
• ID van de uitgever (naam, adres, rechtsvorm, KBO nummer)
• Het bedrag dat terugbetaald wordt
• Uiterste geldigheidsduur (als die er is)
• Procedure voor gebruik en voorwaarden als die eer zijn
Wet stelt verder geen voorwaarden (Let wel: misleiding consument, agressieve praktijen, ..)

Cashback acties onder WMPC 2014 en WER 2014
• Let wel:
• Best uitgebreidere gebruiksvoorwaarden voorzien
• Zorgen dat die raadpleegbaar zijn voor gebruikers
• Verwijzen naar deze voorwaarden op de titel zelf
• Rekening houden met privacywetgeving (verwerking van persoonsgegevens)
• Rekening houden met verschillende wetgevingen (cfr. Europees recht mbt toepasselijke wetgeving)
• Cashback gekoppeld aan loyalty/spaarprogramma/aanbrengen klanten:
• Mag geen kansspel zijn
• Mag geen piramidespel zijn
• Mag niet misleiden

Cashback acties in Nederland
• Geen specifieke wettelijke regeling
• Wel: ID uitgever moet duidelijk zijn en voorwaarden moeten gekend zijn (misleiding consument)
• Uitzondering: vaste boekenprijs (maar uitspraak SplinQ HR 21/12/2012)
Luxemburg: idem

Spaaracties onder WMPC 2010 en WER 2014
• Deelnamevoorwaarden moeten duidelijk gekend zijn
• Spaaractie = reclame-uiting: moet aan voorwaarden reclame voldoen (bvb specifieke regels voor
tabak, alcohol, geneesmiddelen, etc…), herkenbaar zijn als reclame, …
• Spaaractie ≠ wedstrijd

Cashback acties in Nederland
Luxemburg: idem

Aanbod onder voorwaarden
“Is het voldoende te verwijzen naar promotievoorwaarden
online of in de winkel als het aanbod onder voorwaarden is?”

WMPC, art. 88-90
Verbod op misleidende
reclame
Misleiding = aard,
samenstelling,
beschikbaarheid,
voorwaarden, prijs, …
Verzwijgen = misleiden
WMPC: geen onderscheid
naar medium (radio, tv,
print)
De facto: rekening houden
met beschikbare ruimte en
tijd
Info moet consument
toelaten te weten dat er vw
zijn + waar deze te vinden
Print en tv: leesbare
warning
Radio: begrijpelijke
verwijzing
JEP:
Radiospot: voorwaarden
zelf mogen elders staan
Website: “ALLE” monturen
= misleiden
Aanbod onder voorwaarden

WMPC, art. 19
Mag, maar onder
voorwaarden
Mag consument niet
misleiden (cfr. 88-90
WMPC)
Appels met appels,
Peren met peren
Objectieve
vergelijking
Relevante en
controleerbare data
Geen verwarring
creëren tussen beide
bedrijven
(zelden het geval)
Geen misbruik maken
van bekendheid
concurrent
Goederen niet
voorstellen als
“imitatie van” of
“namaak van”
Vergelijkende
reclame vs.
merkenrecht
Vergelijkende reclame

Principe: merknaam
enkel gebruiken met
voorafgaande
toestemming
merkhouder
Vergelijkende reclame:
geen voorafgaande
toestemming nodig
EHJ O2/Hutchinson (EHJ,
12 juni 2008, C-533/06)
Voorwaarde: er mag
geen verwarringsgevaar
mogelijk zijn tussen beide
merken
(zelden het geval)
Let op: als andere
merkinbreuk (bvb
“verwatering”) is men
wél in overtreding
Vergelijkende reclame vs. merkenrecht

www.campaignchecker.be
bart@siriuslegal.be
www.siriuslegal.be
@BartVdBrande
Linkedin.com/in/bartvdb
Sirius Legal

Juridische aspecten van digital marketing - gastles HoGent 28 april 2015

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Juridische aspecten van digital marketing - gastles HoGent 28 april 2015

Similar to Juridische aspecten van digital marketing - gastles HoGent 28 april 2015 (20)

More from Bart Van Den Brande

More from Bart Van Den Brande (20)

Juridische aspecten van digital marketing - gastles HoGent 28 april 2015