ΦΩΤΕΙΜΗ ΤΣΟΥΓΑ

1. Η Ναυμαχία τθσ
ο
Ναυπάκτου-Ιςτορία κεφ.9
8/12/2013
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
1

2. Η Ναυμαχία τθσ Ναυπάκτου είναι μια από τισ
ςθμαντικότερεσ ναυμαχίεσ ςτθν παγκόςμια ιςτορία.
Αποτελεί δε ακόμθ και ιςτορικό ςτακμό ςτθ ναυτικι
τακτικι κακϊσ και ςτθ ναυπθγικι.
8/12/2013
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
2

3. Με την ονομαςία Ναυμαχία τησ Ναυπάκτου παρζμεινε ςτην
ιςτορία η ναυμαχία που ζγινε ςτισ 7
Οκτωβρίου του 1571 μεταξφ των ενωμζνων ςτόλων
τησ Ιςπανίασ, τησ Βενετίασ, τησ Γζνουασ, των Ιπποτϊν τησ
Μάλτασ, του δουκάτου τησ Σαβοΐασ, του δουκάτου του
Ουρμπίνο, του μεγάλου δουκάτου τησ Τοςκάνησ και
του Πάπα υπό την ονομαςία Lega Santa (Ιερή Ένωςη) αφενόσ
και του ενιαίου ςτόλου τησ Οθωμανικήσ
Αυτοκρατορίασ αφετζρου παρά την είςοδο του Κορινθιακοφ
Κόλπου κοντά ςτισ νήςουσ νότιεσ Εχινάδεσ παρά το
Ακρωτήριο Σκρόφα.
Η δε ονομαςία τησ προήλθε όχι από την πόλη
τησ Ναυπάκτου αλλά από την ονομαςία (θζςη) του Κόλπου
που ζγινε η ναυμαχία, επειδή τότε ολόκληροσ ο Κόλποσ
λεγόταν από τουσ Ενετοφσ "Κόλποσ τησ Ναυπάκτου".
8/12/2013
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
3

4. Μετά τη κατάληψη τησ Κφπρου από τον Σουλτάνο Σελήμ Βϋ, τον
Αφγουςτο του 1570, και τισ επακόλουθεσ από τουσ Τοφρκουσ
ςφαγζσ των παραδοθζντων Ενετϊν αλλά και μετά την ιταμή και
προκλητική ςτάςη των οθωμανϊν ζναντι των χριςτιανικϊν
κρατϊν, άρχιςαν τότε με την πρωτοβουλία του, μετζπειτα
Αγίου, Πάπα Πίου του Εϋ τα χριςτιανικά κράτη και μάλιςτα η
Ιςπανία και η Βενετία να ςυνάπτουν ςυμμαχίεσ για κοινζσ κατά
των Οθωμανϊν πολεμικζσ ενζργειεσ που απζβλεπαν κυρίωσ ςτη
διάλυςη του οθωμανικοφ ςτόλου και την απελευθζρωςη των
κατεχομζνων εδαφϊν.
8/12/2013
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
4

5. Ζτςι οι πλείςτεσ δυνάμεισ του ςυγκροτθκζντοσ ςυμμαχικοφ
υπερ-ςτόλου των δυτικϊν χριςτιανικϊν κρατϊν
διατζκθκαν από τθν Βενετία που ιταν θ περιςςότερο
πλθγείςα ςτισ κτιςεισ τθσ, ενϊ ςτο ςτόλο τθσ Ιςπανίασ
ςυνενϊκθκαν οι ςτόλοι τθσ Νεάπολθσ και Σικελίασ, που
υπάγονταν ςϋ αυτιν και ο ςτόλοσ τθσ Γζνουασ με τα ςκάφθ
του Πάπα. Τον ενετικό ςτόλο που ιταν διαιρεμζνοσ ςε δφο
μοίρεσ θγοφνταν οι ναφαρχοι Σεμπαςτιάνο Βενιζρ,
ο Μάρκο Kουερίνι και ο Αγκοςτίνο Μπαρμπαρίγκο, του
Παπικοφ ςτόλου ο ναφαρχοσ Μαρκαντόνιο Κολλόνα, του
Γενουατικοφ ο ναφαρχοσ Τηαναντρζα Ντόρια και τζλοσ του
ιςπανικοφ ο αδελφόσ του Βαςιλζωσ τθσ Ιςπανίασ
Δον Ιωάννθσ ο Αυςτριακόσ, υπό τθν αρχθγία του οποίου
τζκθκε όλοσ ο ςτόλοσ. Ζτςι ςτα μζςα του 1571 ο ςτόλοσ
αυτόσ, ςυγκεντρϊκθκε ςτθ ςικελικι Μεςςινθ.
8/12/2013
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
5

6. 8/12/2013
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
6

7. Στισ 17 Σεπτεμβρίου ο ςυμμαχικόσ ςτόλοσ που αρικμοφςε
6 Γαλεάςςεσ, 209 Γαλζρεσ και 70 Φρεγάτεσ, (ςφνολο 285 πλοία), και
μεταφζροντασ δφναμθ πεηικοφ 28.000 ανδρών εκ των οποίων 8.000
ιταν Έλλθνεσ, απζπλευςε από Μεςςινθ για τα ελλαδικά φδατα προσ
ςυνάντθςθ του οκωμανικοφ ςτόλου. Στισ 26 Σεπτεμβρίου ο
ςυμμαχικόσ ςτόλοσ καταπλζει ςτθ Κζρκυρα όπου μετά από μικρι
ανάπαυςθ απζπλευςε προσ Νότο όπου και παραπλζοντασ τθν
θπειρωτικι ακτι και φκάνοντασ ςτισ Εχινάδεσ νιςουσ του Κόλπου
τθσ Ναυπάκτου ζγινε αντιλθπτόσ ο οκωμανικόσ ςτόλοσ.
Ο Τουρκικόσ ςτόλοσ κυρίωσ αιγυπτιακόσ, ενιςχυμζνοσ και από τον
Αλγερινό ςτόλο ζπλεε κι΄ εκείνοσ προσ ςυνάντθςθ του χριςτιανικοφ.
Αποτελείτο από 210 πλοία μεγζκουσ γαλζρασ και 63 τφπου
γαλιότασ, (ςφνολο 273 πλοία). Αρχιναφαρχοσ του οκωμανικοφ
ςτόλου ιταν ο Καπουδάν παςάσ Αλι Ζαηζ μουεηίν ζχοντασ υπ΄ αυτόν
τον αρνθςίκρθςκο Ναπολιτάνο Μπζθ του Αλγερίου Ουλοφτσ Αλι και
τον Μπζθ τθσ Αλεξανδρείασ Μεχμζτ Σιρρόκο.
8/12/2013
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
7

8. 8/12/2013
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
8

9. Οι δφο ςτόλοι βρζκθκαν "εν αλλιλοισ" (ςυναντικθκαν) ςτισ 7 Οκτωβρίου οπότε
και ζλαβαν αμφότεροι παράταξθ μάχθσ . Το κζντρο του ςυμμαχικοφ ςτόλου
κατείχε ο Δον Ιωάννθσ, τθν διοίκθςθ τθσ αριςτερισ πτζρυγασ τθσ παράταξθσ
ανζλαβε ο Ενετόσ ναφαρχοσ Βαρβαρίγοσ, τθσ δε δεξιάσ ο Γενουάτθσ ναφαρχοσ
Ντόρια, ενϊ όπιςκεν του κζντρου είχε παραταχκεί εφεδρικι δφναμθ. Αντίκετα ο
οκωμανικόσ ςτόλοσ απζβλεψε εξ αρχισ ςτθν κφκλωςθ των χριςτιανικϊν πλοίων.
Και πράγματι, ενϊ φαινόταν πωσ είχε παρακάμψει τθν αριςτερι πτζρυγα του
ςυμμαχικοφ ςτόλου, επιτζκθκαν οι Ενετοί οι οποίοι και διαςποφν τθν αιγυπτιακι
γραμμι επιφζροντασ τθν τζλεια καταςτροφι τθσ.
Στθν αρχικι αυτι μάχθ φονεφκθκαν ο Ενετόσ αλλά και Αιγφπτιοσ ναφαρχοσ, ενϊ
διακρίκθκαν ιδιαίτερα τα επτανθςιακά των Ενετϊν. Στον ίδιο χρόνο ςτο κζντρο των
παρατάξεων θ μάχθ ιταν ςφοδρότερθ, ζφκαςε μάλιςτα να γίνεται "εκ του ςυςτάδθν"
όταν τα πλοία άρχιςαν να πλευρίηουν. Οι δε δφο ναυαρχίδεσ, του Δον Ιωάννθ και του
Καπουδάν Παςά, ζφκαςαν πολφ κοντά βάλλοντασ με τα τθλεβόλα τουσ, υπερτεροφςε
όμωσ θ ιςπανικι, από το πυρ τθσ οποίασ φονεφκθκε ο Καπουδάν Παςάσ και θ
ναυαρχίδα του τελικά κατελιφκθ. Στθ δεξιά όμωσ πτζρυγα υπερτεροφςαν τα αλγερινά
πλοία και, προςπακϊντασ να τα περικυκλϊςουν, τα πλοία του Ντόρια αναγκάςκθκαν
νϋ ανοιχκοφν με τα ιςτία (πανιά) γριγορα ςτο πζλαγοσ, απομονϊκθκαν όμωσ και
κινδφνεψαν. Τότε ζςπευςαν προσ βοικειά του τα εφεδρικά πλοία τθσ δεφτερθσ
γραμμισ που ανζκοψαν τα αλγερινά και τα ζτρεψαν ςε υποχϊρθςθ.
8/12/2013
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
9

10. Τθν καταςτροφι του τουρκικοφ
ςτόλου ςυμπλιρωςε νυκτερινι
καταιγίδα με μεγάλθ τρικυμία
ςτθ καλάςςια περιοχι, θ οποία
ζπλθξε τα τουρκικά πλοία που
είχαν διαφφγει ςτα ανοικτά, εκ
των οποίων ςϊκθκε μόνο θ
αλγερινι ναυαρχίδα.
8/12/2013
Ζτςι θ ναυμαχία αυτι ζλθξε με πλιρθ νίκθ
των ςυμμαχικϊν πλοίων εκ των οποίων
μόνο 15 βυκίςτθκαν και φονεφκθκαν περί
τουσ 8.000 εκ των πλθρωμάτων τουσ. Οι
απϊλειεσ του οκωμανικοφ ςτόλου ιταν
τεράςτιεσ, μόλισ 40 πλοία εκ των 273
διζφυγαν τθν καταςτροφι ι τθν
αιχμαλωςία, υπό τον Ουλοφτσ Αλι ι Κιλίτη
Αλι Παςά, ςτο δε ζμψυχο οι απϊλειεσ
υπολογίςκθκαν ςε 30.000 νεκροφσ, και
15.000 αιχμαλϊτουσ εκ των οποίων 1.500
ιταν Ζλλθνεσ των ελλαδικϊν και τουρκικϊν
παραλίων που υπθρετοφςαν ςτον
οκωμανικό ςτόλο και απελευκερϊκθκαν
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
10

11. 8/12/2013
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΟΥΓΑ
11