အေကာက္ခြန္ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေပးမﰀႈစနစ္(GSP) အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္မﰀႈ ပိုင္းဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ား

1. 1
GSP (GENERALIZED SYSTEM OF PREFERENCES)
အေကာက္ခြန္ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေပးမႈစနစ္(GSP) အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္မႈ ပိုင္းဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ား
နိဒါန္း
၁။ အေကာက္ခြန္ဆိုင္ရာအခြင့္အေရးေပးမႈစနစ္ (Generalized System of Preferences-­ GSP)သည္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈညီလာခံ (United Nation
Conference on Trade and Development -­UNCTAD)၏ ႀကိဳးပမ္း စြမ္းေဆာင္ခ်က္ျဖင့္ ထြက္ေပၚလာေသာေကာင္းက်ိဳးရလဒ္တစ္ခု ျ ဖစ္ၿပီး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားအထူးသျဖင့္
ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအနည္းဆုံးႏိုင္ငံမ်ားကို ကူညီရန္ ေအာက္ပါရည္မွန္းခ်က္ (၃) ရပ္ကို ခ်မွတ္ထားပါသည္-­
(က) ျပည္ပပို႔ကုန္၀င္ေငြတိုးတက္ေစရန္
(ခ) စက္မႈလုပ္ငန္းတိုးတက္ေစရန္
(ဂ) စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏႈန္းျမင့္မားေစရန္
အေကာက္ခြန္ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး ေပးမႈစနစ္ (Generalized System of Preferences)
၂။ အေကာက္ခြန္ဆိုင္ရာအခြင့္အေရးေပးမႈစနစ္ (Generalized System of Preferences-­ GSP)ဆိုသည္မွာဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား (အခြင့္အေရးလက္ခံရရွိေသာႏိုင္ငံ) ၏
သတ္မွတ္အရည္အခ်င္းႏွင့္ ကိုက္ညီသာပို႔ကုန္ပစၥည္းမ်ား ကိုဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ား (အခြင့္အေရး ေ ပးသာႏိုင္ငံ) ၏ေစ်းကြက္အတြင္းသို႔ အလြယ္တကူ ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ေစရန္
စီမံေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆိုေသာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွ တင္ပို႔ေသာ သတ္မွတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ား အေပၚတြင္ GSP အခြင့္အေရးေပးသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးစက္မႈႏိုင္ငံႀကီးမ်ားက
ပုံမွန္ေကာက္ခံ ေနက် အေကာက္ခြန္ႏႈန္းထက္အေကာက္ခြန္ ေလၽွာ့ေပါ့ (သို႔မဟုတ္) ကင္းလြတ္ေကာက္ခံေသာစနစ္ ပင္ျဖစ္ပါသည္။
GSP စနစ္ေပၚေပါက္လာပုံ
၃။ (၁၉၆၄) ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပသည့္ ပထမအႀကိမ္ UNCTAD ညီလာခံမွစတင္ကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၏ ပို႔ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ကမၻာ့ေစ်းကြက္သို႔ အထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ား၏
ေစ်း ကြ က္ သို ႔ အ လြ ယ္ တ ကူ ၀ င္ေ ရာ က္ ႏို င္ေ စ ရ န္ႏွ င့္ အေ ကာ က္ ခြ န္ အ ခြ င့္ အေ ရး မ်ားေ ပး ရ န္ အေ လး ထား ေ ဆြးေႏြး ခဲ့ ၾ က ၿ ပီး ၊
(၁၉၈၆)ခုႏွစ္တြင္က်င္းပေသာဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ကမၻာ့ကုလသမဂၢ UN CTAD ညီလာခံမွ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ အေကာက္ခြန္ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေပးမႈ
စနစ္ကိုျပဌာန္းအတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
GSP အခြင့္အေရးေပးေသာႏိုင္ငံမ်ား
၄။ GSP အခြင့္အေရးေပးသည့္ အစီအစဥ္ (၁၂) ခုကို ေ အာက္ေဖာ္ျပပါ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးစက္မႈႏိုင္ငံ (၃၉) ႏိုင္ငံကသီးျခားအစီအစဥ္တစ္ခုစီျဖင့္
ထုတ္ျပန္ေပးအပ္ထားရာတြင္အဖြဲ႕၀င္(၂၈) ႏိုင္ငံပါ၀င္ ေသာ EU အေနျဖင့္ အဖြဲ႕ဝင္ (၂၈)ႏိုင္ငံအတြက္ အစီအစဥ္ တစ္ရပ္ကိုသာ တစ္ေပါင္း တစ္စီးတည္း ျပဌာန္း ထားပါသည္။
(၁) ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ (၇) ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ
(၂) ဘီလာ႐ုစ္ႏိုင္ငံ (၈) ႐ုရွားႏိုင္ငံ
(၃) ကေနဒါႏိုင္ငံ (၉) ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ
(၄) အိုက္စ္လန္ႏိုင္ငံ (၁၀) တူရကီႏိုင္ငံ
(၅) ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ (၁၁) အေမရိကန္ႏိုင္ငံ
(၆) နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံ (၁၂) ဥေရာပသမဂၢ အီးယူ(၂၈)ႏိုင္ငံ
(ၾသစႀတီးယား၊ဘယ္လ္ဂ်ီယံ၊ ဘူလ္ေဂးရီးယား၊ ခ႐ိုေအးရွား၊ ဆိုက္ပရပ္စ္၊ ခ်က္ သမၼတႏိုင္ငံ၊ဒိန္းမတ္၊ အက္စ္စတိုးနီးရား ၊ ဖင္လန္၊ ျပင္သစ္၊ဂ်ာမနီ၊ဂရိ၊ဟန္ေဂရီ၊
အိုင္ယာလန္၊ အီတလီ၊ လတ္ဗီးယား၊ လစ္သူေရး နီးယား၊ လူဇင္ဘတ္၊မာလ္တာ ၊ နယ္သာလန္၊ပိုလန္၊ ေပၚတူဂီ၊ ႐ိုေမးနီးယား၊
ဆလိုဗက္ကီးယား၊ဆလိုေဗးနီးယား၊ စပိန္၊ ဆြီဒင္၊ အဂၤလန္ )
ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေသာ အစီအစဥ္မ်ား
၅။ ျ မန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ GSP အစီအစဥ္ (၁၂) ခုအနက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ အစီအစဥ္မွအပ က်န္ႏိုင္ငံ မ်ား၏ National GSP Scheme မ်ားကို
ပါဝင္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။
GSP အက်ဳံး၀င္ေသာကုန္စည္မ်ား (Product Coverage)
၆။ GSP အစီအစဥ္မ်ားအရ အၾကမ္းဖ်င္း အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ျပဳေသာ ပစၥည္းမ်ားမွာ-­
(က) စက္မႈထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၊ (Manufactured and Semi-­manufactured Products)
(ခ) လယ္ယာထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၊ (Agricultural Products)
(ဂ) လက္မႈအႏုပညာပစၥည္းမ်ား၊(Handicrafts) တို႔ျဖစ္ၿပီး၊လက္မႈအႏုပညာပစၥည္းမ်ား အတြက္ကိုမူ ႏိုင္ငံတိုင္းက အေကာက္ခြန္
ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးထားသည္ကိုေတြ႕ရပါသည္။ GSP ၏ ပင္ကိုသေဘာမွာ အေျခခံပို႔ကုန္၊ ကုန္စည္မ်ားကို အားျပဳ ေ နရသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရး အေျခခံကို
စက္မႈလုပ္ငန္းဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစျခင္းျဖင့္ေျပာင္းလဲေစရန္ ရည္ရြယ္သည့္အေလ်ာက္ စက္မႈထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ပိုမိုအခြင့္ အေရးေပးထားပါသည္။
၇။ အဆိုပါ GSP အခြင့္အေရးရရွိသည့္ ကုန္စည္စာရင္းမ်ားႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို အခြင့္အေရးေပးသည့္ ႏိုင္ငံက ႏွ စ္အလိုက္ (သို႔) မၾကာခဏျပင္ဆင္ေလ့ရွိပါသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ဥေရာပသမဂၢ၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံတို႔၏ GSP အခြင့္အေရးရရွိေသာ ကုန္ပစၥည္းစာရင္းမ်ားကိုတစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ျပင္ဆင္ ျ ဖည့္စြက္ေလ့ရွိပါသည္။
GSPအစီအစဥ္အရ အေကာက္ခြန္သက္သာခြင့္ ခံစားႏိုင္ရန္ အတြက္ ထုတ္ေပးေသာCertficate မွာ GSP Form A ျဖစ္ပါသည္။
GSP ပင္ရင္းႏိုင္ငံစည္းမ်ဥ္း
၈။ GSP အစီအစဥ္သည္ တစ္ဖက္သတ္ အခြင့္အေရးေပးေသာစနစ္ျဖစ္ရာ အခြင့္အေရးေပးေသာႏိုင္ငံ မ်ားမွ ၎တို႔ စိတ္ႀကိဳက္စည္းကမ္းခ်က္မ်ား သတ္မွတ္
ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိပါသည္။ GSP အခြင့္အေရးရရွိေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွတင္ပို႔ေသာ ပို႔ကုန္ပစၥည္းသည္ တင္သြင္းေသာႏိုင္ငံက သတ္မွတ္ထားသည့္ GSP ပင္ရင္းႏိုင္ငံ စည္းမ်ဥ္းႏွင့္
ကိုက္ညီရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ပင္ရင္းႏိုင္ငံစည္းမ်ဥ္းသည္ GSP အစီအစဥ္မ်ား၏ အဓိကအေရးပါ ေ သာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး၊ အခြင့္အေရးရရွိသည့္ႏိုင္ငံအတြင္း အျပည့္အဝ
ထုတ္လုပ္ရရွိေသာ (သို႔မဟုတ္) သိသာထင္ရွားစြာ ေျပာင္းလဲမႈရွိေအာင္ ျပဳျပင္ထုတ္လုပ္ထားေသာ ကုန္စည္မ်ားကို အေကာက္ခြန္အခြင့္ အေရးေပးရာတြင္ ေသခ်ာမႈရွိေအာင္ သတ္
မွတ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
၉။ GSP အစီအစဥ္ရွိ ပင္ရင္းႏိုင္ငံစည္းမ်ဥ္းမ်ား၏ အဓိကအခ်က္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္-­
(က) ပင္ရင္းႏိုင္ငံမွတ္ေက်ာက္၊
(ခ) ကုန္စည္တင္ပို႔မႈဆိုင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား၊
(ဂ) အေထာက္အထားစာရြက္စာတမ္းမ်ား၊
GSP အစီအစဥ္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မႈ အေျခအေန
အီးယူ GSP အစီအစဥ္
၁၀။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွစ၍ forced labor အသုံးျပဳမႈေၾကာင့္ GSP အက်ိဳးခံစားခြင့္မွ ယာယီ ဖယ္ရွားခံခဲ့ရေသာ္လည္း ၂၀၁၁ခုႏွစ္ အစိုးရတက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ျ ပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားစြာကို ဆက္တိုက္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိရာ EU အေနျဖင့္ ျ မန္မာ ႏိုင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ကို
ေျဖေလၽွာ့ေပးသည့္အေနျဖင့္ အခြင့္အေရး ျပန္လည္ေပးအပ္ျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။
၁၁။ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚတြင္ အေကာက္ခြန္ သက္သာ/ ကင္းလြတ္ခြင့္ကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ဆိုင္းငံ့ထားခဲ့ၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ဆက္လက္
သက္တမ္းတိုး ခဲ့ပါသည္။၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ ဥေရာပသမဂၢ၏ တရားဝင္ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ EU မွ ေပးအပ္ေသာ
GSP အစီအစဥ္ကို EU Regulation (607/2013) အရ ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၁၉) ရက္ေန႔မွ စတင္၍ လက္နက္ခဲယမ္းမွအပ (Everything But Arms-­EBA)
က်န္ကုန္စည္အားလုံးကို အေကာက္ခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ႏွင့္ အေရအတြက္ကန္႔သတ္ျခင္းမွ ကင္းလြတ္ခြင့္ (Duty Free and Quota Free)ကို ျ ပန္လည္ရရွိခံစား လ်က္ရွိပါသည္။
ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္အရ ျ မန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၁၃) ရက္ေန႔မွ စတင္ကာ တင္ပို႔ေသာပို႔ကုန္မ်ားအတြက္ ေ နာက္ေၾကာင္းျပန္
အက်ိဳးခံစားခြင့္ျဖင့္ျပန္လည္ခံစားလ်က္ ရွိပါသည္။

2. 2
၁၂။ ျ မန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အီးယူေဈးကြက္သို႔ ငါး၊ ပုစြန္စသည့္ ေ ရထြက္ကုန္စည္မ်ား၊ ဆန္၊ ပဲစသည့္ လယ္ယာထြက္ကုန္စည္မ်ား၊ ႀကိမ္ထည္၊ သစ္အေခ်ာထည္စသည့္
သစ္ေတာထြက္ပစၥည္း မ်ား၊အဝတ္အထည္၊ ဖိနပ္စသည့္ စက္မႈထုတ္ကုန္စည္ တင္ပို႔မႈမ်ားအတြက္ အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ ခြင့္ရရွိခံစားလ်က္ရွိပါ သည္။ဘ႑ာႏွစ္အလိုက္၊
ကုန္စည္အုပ္စုအလိုက္ အီးယူႏိုင္ငံမ်ားသို႔ တင္ပို႔ ေသာ ျမန္မာ့ကုန္စည္မ်ား Form A အသုံးျပဳမႈ အေျခအေနမ်ားကို ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖင့္ ေဖာ္ၿပ ထားပါသည္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံ GSP အစီအစဥ္
၁၃။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ GSP အခြင့္အေရးမႈ အစီအစဥ္ကို ၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ စတင္အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး၊ အစီအစဥ္ကို
ႏွစ္စဥ္ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္းမ်ား ျ ပဳလုပ္ကာ ထြက္ေပၚလာေသာ ရလာဒ္မ်ားႏွင့္ ေျ ပာင္းလဲလာေသာ စီးပြားေရးဝန္းက်င္ကို အေျခခံ၍ အစီ အစဥ္ကို ျ ပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ျခင္းမ်ား
ျပဳလုပ္ပါသည္။
၁၄။ အေမရိကန္၏ GSP အစီအစဥ္အရ အက်ိဳးခံစားခြင့္ရွိသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားအားလုံးသည္ HS code (၈) လုံးအဆင့္ ကုန္စည္လိုင္း (၃,၅၀၀) လိုင္းအေပၚ အေကာက္ခြန္
ကင္းလြတ္ခြင့္ရရွိပါသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအနည္းဆုံး ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ထပ္မံ၍ကုန္စည္လိုင္း (၁,၅၀၀) လိုင္းကို အေကာက္ခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ရရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း
အထည္အလိပ္ႏွင့္ အဝတ္အထည္အမ်ားစုႏွင့္ ဖိနပ္မ်ား စသည့္ကုန္စည္မ်ားမွာ အေကာက္ ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္တြင္ မပါရွိပါ။
GSP အခြင့္အေရး ျပန္လည္ရရွိေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား
၁၅။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ GSP Scheme ကို ၁၉၇၆ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၁)ရက္ေန႔မွ စတင္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ Economic
Sanction ျပဳလုပ္ခံရသည့္အတြက္ အဆိုပါ အခြင့္အေရးမ်ားဆုံး႐ႈံးခဲ့ရပါသည္။
၁၆။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ေ မလ(၄)ရက္ေန႔ႏွင့္ (၅) ရက္ေန႔မ်ားတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ဝါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရး ကိုယ္စားလွယ္႐ုံး (USTR) ၌
စီးပြားေရးႏွင့္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဝန္ႀကီး ဌာန၊ ဒုတိယဝန္ႀကီး ေ ခါင္းေဆာင္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မွ အေမရိကန္၏ GSP အခြင့္အေရး ျ ပန္လည္ ရရွိေရးဆိုင္ရာ Public
Hearing ၾကားနာမႈ အစီအစဥ္သို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္၎အစီအစဥ္၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အစီအစဥ္အရ ပထမအႀကိမ္ Post Hearing Report ကို ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂၅)
ရက္ေန႔တြင္ တင္သြင္းခဲ့ပါသည္။
၁၇။ အဆိုပါအစီရင္ခံစာႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ GSP ျပန္လည္ရရွိေရးအတြက္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး (Worker Rights)၊ ကေလးအလုပ္သမား (Child Labor)
ႏွင့္ ဉာဏပစၥည္း မူပိုင္ခြင့္ (Intellectual Property Rights – IPR)စသည့္ က႑(၃)ရပ္အေပၚ ျ ပည္တြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ(မူဝါဒ၊ ဥပေဒ လုပ္ထုံး လုပ္နည္း) ဆိုင္ရာ
တိုးတက္မႈ လိုအပ္ေနေသးေၾကာင္းႏွင့္ လက္ရွိေဆာင္ရြက္မႈ အေျခအေန မ်ားအေပၚ အစီရင္ခံစာ ထပ္မံတင္သြင္းရန္ လိုအပ္ခ်က္အရ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၁၅)ရက္ေန႔တြင္
ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အစီရင္ခံစာအား ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ တစ္ဆင့္ သက္ဆိုင္ရာအေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ ျ မန္မာႏိုင္ငံသံ႐ုံးႏွင့္ Office of the U.S. Trade Representative
တို႔သို႔ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါ သည္။
၁၈။ ၎အစီရင္ခံစာမ်ားအေပၚ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၁၆)ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ သက္ဆိုင္ရာ ဌာနမ်ားမွ ျ မန္မာႏိုင္ငံသို႔ GSP အခြင့္အေရးျပန္လည္ေပးေရးႏွင့္
ပတ္သက္၍ သုံးသပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အလုပ္ သမားဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေနာက္ဆုံးျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ အေၿခအေနမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံ႐ုံးမွ ေမးခြန္း
(၆) ခုေပးပို႔ကာ ထပ္မံေတာင္းခံလာ ေသာေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာဝန္ႀကီးဌာန မ်ား ျဖစ္သည့္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ အလုပ္သမား ဝန္ႀကီးဌာနတို႔မွ ေျဖၾကား၍ ေပးပို႔လာေသာ
အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ျပဳစုထားသည့္ တတိယအႀကိမ္ ေျမာက္ အစီရင္ခံစာကို (၂၂-­၅-­၂၀၁၄) ရက္ေန႔ ေနာက္ဆုံး ထား၍ တင္သြင္းၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
၁၉။ ထို႔အျပင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ လာေရာက္ေတြ႕ဆုံသည့္ ေ ဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္လည္း အခြင့္အေရး ျ ပန္လည္ရရွိေရးအတြက္ ညႇိႏိႈင္းေတာင္းဆိုမႈမ်ား
အႀကိမ္ႀကိမ္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔အထိ အေၾကာင္း ျပန္ၾကားျခင္း မရွိေသးပါ။
၂၀။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းျမန္မာႏိုင္ငံမွ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို႔ပို႔ကုန္အမယ္(၁၀၄)မ်ိဳးခန္႔၊ တန္ဖိုးစုစုေပါင္း အေမရိကန္ေဒၚလာသန္း (၃၀) ခန္႔တင္ပို႔ခဲ့ရာတြင္ GSP အက်ဳံးဝင္သည့္
ကုန္စည္တန္ဖိုး မွာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ(၁.၇) သန္း၊ျဖစ္သည့္အတြက္ GSP အခြင့္အေရးရရွိပါက အေကာက္ ခြန္သက္သာခြင့္မွာ (၅.၇ %) အက်ိဳးခံစားခြင့္ရရွိမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပို႔ကုန္မ်ားအေပၚတြင္ အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္/ သက္သာခြင့္မ်ား ရရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ရာ ႏိုင္ငံ၏ကုန္သြယ္မႈျမႇင့္တင္ေရး အတြက္ လည္းေကာင္း၊ အျခားေသာတင္ပို႔
ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ေ ဈးကြက္ ယွဥ္ ၿပိဳင္ရာတြင္ေဈးႏႈန္းအရ ပိုမို၍ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္စြမ္းအား တိုးတက္လာမည္ ျ ဖစ္သည့္အတြက္ လည္းေကာင္း ၊အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည့္အျပင္
ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျ မႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျ ပည္တြင္း စီးဝင္ကာ စက္မႈကုန္ထုတ္ ပစၥည္းထုတ္လုပ္ တင္ပို႔မႈႏွင့္အတူ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအေပၚ အေထာက္ အကူ ျ ပဳႏိုင္မည္ ျ ဖစ္သကဲ့သို႔
အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းမ်ားလည္း ရရွိမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ GSP အခြင့္အေရး ျ ပန္လည္ရရွိေရးကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ား၊ ျ မန္မာႏိုင္ငံရွိ သက္ဆိုင္ရာ
ဌာနမ်ား၊ အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ဆက္လက္ေဆာင္ ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ပါ သည္။
သုံးသပ္ခ်က္
၂ ၁ ။ ျ မ န္ မာ ႏို င္ ငံ အေ နျ ဖ င့္ ဖြံ႕ ၿ ဖိဳး မႈေ နာ က္ က်ေ သာ ႏို င္ ငံ စာ ရ င္း တြ င္ ပါ ဝ င္ေ နေ သး သ ည့္ အ တြ က္ ဖြံ႕ ၿ ဖိဳး ၿ ပီး ႏို င္ ငံ မ်ား မွ ယ ခု ကဲ့ သို ႔ ေ ဈး ကြ က္ ရ ရွိေ ရး
တစ္ဖတ္သက္အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးသည့္ GSP Scheme မ်ားအား ျ ပည့္ျပည့္ဝဝ အသုံးခ်ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရးအတြက္ ျ ပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ဖိတ္ေခၚျခင္း၊
အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ရရွိသည့္ ျ ပည္တြင္း ထြက္ကုန္မ်ားအား အခြင့္အေရးေပး သည့္ႏိုင္ငံက သတ္မွတ္ ေ သာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားအတိုင္း ထုတ္လုပ္တင္ပို႔ျခင္း၊
ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္တင္ပို႔ ေ ရာင္းဝယ္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ ျ ပည္တြင္းဥပေဒမ်ား ခိုင္ခိုင္မာမာျဖစ္ေစေရး ႀကိဳးပမ္း ေ ဆာင္ရြက္ျခင္း၊
ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္တင္ပို႔သူမ်ားအား ၎အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စဥ္ဆက္မျပတ္ ျ ဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ အသိပညာမ်ားအား ျ ဖန္႔ေဝေပးျခင္း စသည္တို႔ကို
ေဆာင္ရြက္သြားျခင္းအားျဖင့္ ကုန္စည္ထုတ္လုပ္တင္ပို႔မႈ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာ႐ုံမၽွမက အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းရရွိျခင္းႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈကို တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာမွ
အေထာက္အပံ့ျဖစ္ မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း သုံးသပ္တင္ျပ အပ္ပါသည္။
တင္ပို႔သူမွ မွတ္ပုံတင္ကာ ကိုယ္တိုင္ သက္ေသခံကာ ထုတ္ေပးသည့္ စနစ္ ( Registered Exporter System-­REX)
၂၂။ ဥေရာပသမဂၢ (EU) အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားက တစ္ဖက္သတ္ အေကာက္ခြန္ အခြင့္ အေရးေပးေသာ Generalized System of Preferences-­GSP အစီအစဥ္အရ လက္ရွိ
က်င့္သုံး လ်က္ရွိေသာ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္က စိစစ္ခြင့္ျပဳ ထုတ္ေပးသည့္သမ႐ိုးက် CO Form –A ထုတ္ေပးသည့္စနစ္ အား ပို႔ကုန္တင္ပို႔သူမ်ား မွတ္ပုံတင္သည့္စနစ္
(Registered Exporter System-­REX System) ကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၁) ရက္ေန႔မွ စတင္ အစားထိုးက်င့္သုံးအေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ေတာ့မည္ျဖစ္ ေသာ္လည္း
GSP အခြင့္အေရးခံစားခြင့္ရွိသည့္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အဆိုပါ ေ န႔ရက္တြင္ အဆင္သင့္မျဖစ္ပါက ေ နာက္တစ္ႏွစ္(သို႔) ႏွ စ္ႏွစ္ အထိ ေ ရႊ႕ဆိုင္ ေ ဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ျဖစ္ရာ
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အဆိုပါ စနစ္ကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ (သို႔) ၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၁) ရက္ေန႔ မည္သည့္ ေန႔တြင္ လိုက္ပါ အေကာင္ အထည္ေဖာ္မည္ကို ဥေရာပေကာ္မရွင္
(European Commission) ထံသို႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၃၀) ရက္ေန႔ ေနာက္ဆုံးထား ၍ စာေရးသားေပးပို႔ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
၂၃။ အဆိုပါစနစ္အရ EU ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ တင္ပို႔ေသာ ျ မန္မာ့ပင္ရင္း ထုတ္ကုန္မ်ားအတြက္ ကုန္သြယ္ေရးဦးစီးဌာနတြင္ GSP Form-­A လာေရာက္ေလၽွာက္ထားရန္ မလိုအပ္ဘဲ
မွတ္ပုံတင္ထား ေ သာ ပို႔ကုန္ တင္ပို႔သူကိုယ္တိုင္ တာဝန္ယူ၍ ပင္ရင္းထုတ္ကုန္ျဖစ္ေၾကာင္း သတ္မွတ္ထားေသာ စာရြက္စာတမ္းေပၚတြင္ ေ ၾကညာ၍ အေကာက္ခြန္
သက္သာကင္းလြတ္ခြင့္ ခံစားရယူ ႏိုင္ေတာ့ ျဖစ္ပါသည္။
၂၄။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ Extension ယူထားစဥ္ကာလအတြင္း ပို႔ကုန္တင္ပို႔မႈမ်ား အတြက္ သမ႐ိုးက် GSP Form-­A ထုတ္ေပးသည့္စနစ္ကို ဆက္လက္ ေဆာင္ ရြက္ ခြင့္ရွိၿပီး၊
အျခားတစ္ဖက္တြင္မူ စနစ္သစ္ကို လိုက္ပါ က်င့္သုံးႏိုင္ေရးအတြက္ ပို႔ကုန္ တင္ပို႔သူသည္ သက္ဆိုင္ရာ CO Issuing အာဏာပိုင္ျဖစ္သည့္ ကုန္သြယ္ေရး ဦးစီးဌာနတြင္ လာေရာက္
မွတ္ပုံတင္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။သို႔ေသာ္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ ၿပီးသည့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ မွတ္ပုံတင္ထားေသာ ပို႔ကုန္တင္ ပို႔သူသာ EU ၏ GSP အစီအစဥ္ကို ခံစားခြင့္ရွိမည္
ျဖစ္သည္။
၂၅။ ျ မန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား အေကာင္အထည္ ေ ဖာ္ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိသည့္ ထုတ္လုပ္တင္ပို႔သူကိုယ္တိုင္ ပင္ရင္းထုတ္ကုန္ျဖစ္ေၾကာင္း
ေၾကျငာသည့္စနစ္ (Self-­Certification System) ဆိုင္ရာ ျ ဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈအေျခအေနမ်ားႏွင့္ EU အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ မ်ားက လက္ရွိ CO ထုတ္ေပးသည့္ စနစ္တြင္
အစားထိုးက်င့္သုံးမည့္ ပို႔ကုန္တင္ပို႔သူမ်ား မွတ္ပုံ တင္သည့္စနစ္ (Registered Exporter System-­REX System) အေကာင္အထည္ေဖာ္က်င့္ သုံးႏိုင္ေရး တို႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍
သက္ဆိုင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာန၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ တာဝန္ရွိသူ အသီးသီး အားရွင္းလင္းေျပာၾကားျခင္း၊ညႇိႏိႈင္း ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား ကို ေဆာင္ရြက္လၽွက္ရွိပါသည္။
၂၆။ ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ တင္ပို႔ေသာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အေနျဖင့္ အေကာက္ခြန္ သက္သာခြင့္ ရရွိေရး အတြက္ အသုံးျပဳလၽွက္ရွိေသာ GSP Form A မ်ားအား တင္ပို႔သူမွ
မွတ္ပုံတင္ကာ ကိုယ္တိုင္ သက္ေသခံကာ ထုတ္ေပးသည့္ စနစ္ ( Registered Exporter System-­REX) ျ ဖင့္ စတင္က်င့္သုံး ေ ဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရး ကိစၥအား သက္ဆိုင္ရာ
ျပည္တြင္းလုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား ၿပီးစီးေအာင္ ေ ဆာင္ရြက္လၽွက္ရွိၿပီး လုပ္ထုံးလုပ္နည္း မ်ား ၿပီးစီးသည့္ အခါ စတင္အေကာင္အထည္ ေ ဖာ္မည့္ ေ န႔ရက္အား သက္ဆိုင္ရာ
ဝန္ႀကီးဌာန၊ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ား သို႔ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားျခင္း၊ အဆိုပါ စနစ္အား လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ ေ ဖာ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရး အတြက္
အသိပညာေပး သင္တန္းမ်ား၊ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ဖြင့္လွစ္ ပို႔ခ်ျခင္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။

3. 3
Issuance of Forms A Based on Fiscal Year Issued to EU Countries
မွတ္ခ်က္။ ။EU GSP အား ၁၉-­၇-­၂၀၁၃ ရက္ေန႔တြင္ စတင္ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၁-­၂၀၁၂ ႏွင့္ ၂၀၁၂-­၂၀၁၃ ဘ႑ာႏွစ္မ်ားတြင္ GSP Form A ေလၽွာက္ထားမႈရွိ၍
ထုတ္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၃-­၂၀၁၄ ဘ႑ာႏွစ္ စာရင္းတြင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လမွစ၍ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ GSP Form A ထုတ္ေပးခဲ့မႈ (၈၃၂)ေစာင္ ပါဝင္ပါသည္။
No.
By
Commod
ity
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016
Cop
y
Value
Co
py
Value
Co
py
Value
Cop
y
Value Copy Value
1 Industrial 270.00 10,222,188.70 547.00 28,823,689.60 3,782.00 223,924,582.40 5,149.00 303,165,847.78 12,347.00 1,854,495,849.19
2 Agrictural 125.00 7,267,745.17 175.00 10,939,777.74 368.00 19,230,030.99 954.00 72,660,370.25 923.00 64,629,583.78
3 Marine 226.00 10,316,296.10 292.00 13,722,509.89 481.00 19,593,745.82 385.00 14,310,735.38 429.00 14,725,415.22
4 Forestry 26.00 218,921.24 37.00 591,180.37 55.00 838,608.85 99.00 1,710,259.22 106.00 2,332,421.06
5 Other 3.00 43,715.20 0.00
-
6.00 172,696.89 11.00 551,369.64 32.00 717,506.63
Total 650 28,068,866.41 1051 54,077,157.59 4692 263,759,664.95 6598 392,398,582.26 13837 1,936,900,775.88