Informatika ikasgaian egin dogun lan bat da, non Trenbide aroko grafiko bat egin dodan eta baita ere horri buruz iruzkina egin dot.

1. GARRAIO IRAULTZARI BURUZ
IKASLEA: Julen Iruarrizaga
IRAKASLEA: Enrique Olaso
KLASEA: 4. III. D
IKASGAIA: Informatika

2. Iruarrizaga Arrizabalaga, Julen/ DBH 4.D/ 2012-02-28
AURKIBIDEA
IRAKURKETA ................................................................................................................4
IRUZKINA(DESKRIBAPENA).......................................................................................4
-Alemania:.....................................................................................................................4
-Errusia:.........................................................................................................................5
-Frantzia:........................................................................................................................5
-Austria:.........................................................................................................................5
-Britainia Handia:..........................................................................................................5
ONDORIOAK...................................................................................................................5
Informatika 2

3. Iruarrizaga Arrizabalaga, Julen/ DBH 4.D/ 2012-02-28
DATUAK ETA GRAFIKOAK
1840 1860 1880 1900
Alemania 1000 11000 33000 52000
Austria 950 6500 19000 37000
Frantzia 1100 9500 23000 36550
Britainia
Handia 3500 16000 26000 30000
Errusia 500 3000 23500 54000
Trenbideen bilakaera zenbait
herrialdetan(Europa)
60000
60000 50000
50000 Alemania
Trenbideen luzeerak
40000 1840
40000 Austria 1860
30000
30000 Frantzia 1880
20000 20000 Britainia Handia 1900
10000 Errusia
10000
0
0
1840 1860 1880 1900
Alemania Austria Frantzia Britainia Errusia
Urteak Handia
Informatika 3

4. Iruarrizaga Arrizabalaga, Julen/ DBH 4.D/ 2012-02-28
IRAKURKETA
Nik grafikoaren titulua irakurri dot eta grafikoa zertaz doan ere irakurri dot.
Orduan konturatu naz, lehengo denborataz doala. Konkretuki, industria iraultzari buruz.
Grafikoaren titulua hau da: TRENBIDEAREN BILAKAERA ZENBAIT
HERRIALDETAN. Titulu honegaz atara ahal dodana da, lehenengo bistan, antzinakoari
buruz doala da. Hau da, trenbideak sortu ziren garaiarekin lotu dot. Konkretuki, zein
herrialdetan egon zan trenbidea garatuago.
Grafikoa moten arabera aztertzen badogu, esan daikegu, grafiko lineala dala. Lau
kasuetan funtzio gorakorra da, hau da, trenbideak gora egiten dabe. Kontuan hartzekoa
da, Alemania, Austria, Frantzia, Britainia Handia eta Errusia, XIX.mendean gehien
garatutako herrialdeak zirela eta hori da bertan trenbideak nagusitasun gehiago izan
zuenaren arrazoia.
IRUZKINA(DESKRIBAPENA)
Zertaz doa grafikoa? Grafiko trenbidearen aroataz doa. Orain, grafikoaren
testuingurua azalduko dot.
Nahiz eta XVIII. mendearen amaieran errepideak hobetu egin ziren eta haietako asko
zulatu, lehorreko garraioa motela zen oraindik eta ez segurua. Egoera hori aldatu egingo
zuen asmakizun batek, hau da trenbideak.
Industria-iraultzaren aurrerapenen nagusietako bi batuz sortu zan trenbidea: Batetik,,
lurrun-makina, lokomotora propultsatzeko eta bestetik, burdina, trena eta trenentzako
errailak egiteko lehengaia.
1814an Stephenson ingelesak lehen lurrun lokomotora egin zuen. Ikatz-
meategietan erabili zuten, zamak batetik bestera eramateko. Lokomotora hori hobetu
egin zuten, eta urte gutxi batzuk geroago, 1825ean, zama-trenbideko lehen linea
inauguratu zen Ingalaterran. !830ean, bidaiarientzako legen trenbidea estreinatu zuten,
Liverpool eta Manchester artekoa.
Teknologia aurrerapenei esker. Trenbidea gero eta garraio bizkorragoa,
seguruagoa eta merkeagoa izan zen. Trenbideak zeharkaturiko lurraldeetan,
industrializazioa bizkortu egin zen. Laster, trenbideak ugaritu egin ziren mundu osoan,
batez ere Europan, eta kontinente arteko lineak ere diseinatu zituzten; esaterako,
Transiberiarra 1891. eta 1905. urteen artean eraikia.
-Alemania:
Grafikoan ikusten dogun moduan, Alemaniak lehenengo urteetan ez zuen gorakada
handia izan, baina azkeneko 40 urteetan gorakada itzela izan zuen, horren ondorio da,
Alemaniaren nagusitasuna ekonomian. Azkenean, trenbideekin kilometro gehien zituen
bigarren herrialdea bilakatu zan Errusiaren ostean.
Informatika 4

5. Iruarrizaga Arrizabalaga, Julen/ DBH 4.D/ 2012-02-28
-Errusia:
Trenbide kilometro gehiago izan zituen herrialdea izan zan. Lehen urteetan oso txarto
hasi zan, horren ondorio da, Errusia Europako herrialderik baztertuena dala eta ez ziren
lehengaiak Europako erdialdeko herrialdeen moduan heltzen. Baina azkeneko urtean,
izugarrizko gorakada izan zuen eta Europan errail gehien zituen herrialdea bihurtu zan.
-Frantzia:
Frantziak gorantz erregularki egin zuen. Ez zan oso garrantzitsua izan Frantzian
trenbidearen asmakizuna, Frantzian bertan hegazkinak, kotxeak…sortzen hasi zirelako
eta.
-Austria:
Frantziaren antzeko gorakada izan zuen baina Frantzian ez bezala, hasiera irregularra
izan zuen. Herrialde txikia zenez, ez zuen lekua hainbat trenbide eraikitzeko eta horrek
Austriak zituen ikatz meategiak… ezin izan zituen ondo erabili eta material horiek
esportatuak izan ziran.
-Britainia Handia:
Britainia Handia izan zan trenbide aro guztiaren iturria. Bertan sortu zan trena,
trenbidea… halan da guztiz ere, ez zuen espero zan gorakada eukin. Hasieran gorantz
hasi zan espero zan moduan, baina zenbait garraio asmatu ziren eta garrantzia galtzen
hasi zan. Azkenean, trenbide kilometro gutxien zituena izan zan bost hauen artean.
ONDORIOAK
Garraio berriek gero eta bizkorragoak izan ziranak, seguruagoak eta zama-ahalmen
handiagokoak oso eragin handia izan zuten ekonomian eta gizartean
- Merkataritzak hazkunde handia izan zuen, bidaien iraupena eta garraio-kostuak
murriztu zirelako.
- - Munduko ekonomia espezializatu egin zen. Herrialde industrialak produktu
manufakturatuen ekoizpenean espezializatu ziren, eta produktu horiek
esportatzeari ekin zioten. Koloniek, berriz, lehengaiak saltzen zizkieten herrialde
industrialei.
Informatika 5