56ο Γυμνάσιο Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής Σχολικά έτη: 2014-2016

1. 1 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
Συνέντευξη με
τον κύριο Παύλο Κρέμο,
αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου
στην οδό Φωκίδος 26
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου
Πληροφορικής
56ο
Γυμνάσιο Αθήνας
Σχολικά έτη: 2014-2016

2. 2 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
Συνέντευξη: 02/06/2015
Αποφώνηση τμημάτων συνέντευξης. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο ισόγειο
του κτηρίου όπου κατοικεί.
[56ο
Γυμνάσιο] κύριε Κρέμο, για το κτήριο στη Φωκίδος 26 έχουμε βρει στο
διαδίκτυο, μέχρι στιγμής, μια μόνο φωτογραφία. Από αυτήν δεν μπορούμε να
είμαστε σίγουροι αν το κτήριο κατεδαφίστηκε, τροποποιήθηκε ή έμεινε το ίδιο.
Μπορείτε να δείτε τη φωτογραφία και να μας πείτε;
[κ. Παύλος Κρέμος] Το κτήριο δεν κατεδαφίστηκε. Άλλαξε χρήση στην πορεία. Για
να δω τη φωτογραφία σας. Ναι, αυτό είναι γιαπί ακόμα, φαίνεται κιόλας,
βλέπετε είναι τα τούβλα ακόμα, δεν έχει ούτε σοβά. Συνεπώς αυτό είναι το 1972,
το ’72 είναι η άδεια, το ’72 ανεγέρθηκε. Μετά νοικιάστηκε στο Δημόσιο.
Σε σχέση με την καινούρια φωτογραφία που βγάλατε, εσείς βλέπετε αυτό εδώ το
κομμάτι (Με πράσινη γραμμοσκίαση).
Εικόνα 1: Το 1ο κτήριο που φιλοξένησε το σχολείο μας (Φωκίδος 26) όταν ήταν ακόμα γιαπί (στη δεξιά μαυρόασπρη
φωτογραφία) και πώς είναι τώρα (έχει αλλάξει χρήση)
Το κτήριο δεν έχει αλλάξει. Απλά, στα δεξιά είναι γιαπί και στα αριστερά
τελειωμένο.

3. 3 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
Η ασπρόμαυρη φωτογραφία πρέπει να είναι το 1972, μπορεί και το 1971.
[56ο
Γυμνάσιο] Μήπως έχετε βρει φωτογραφίες του κτηρίου την εποχή που ήταν
σχολείο;
[κ. Παύλος Κρέμος] Όχι. Πριν με είχατε ρωτήσει για το ιστορικό του κτηρίου. Εγώ
θα σας δώσω ένα σύντομο ιστορικό που έχω γράψει… Περιμένετε να το τυπώσω
ένα λεπτό. Ορίστε…
Εικόνα 2: Σύντομο ιστορικό του κτηρίου στη Φωκίδος 26

4. 4 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Ευχαριστούμε πολύ. Να ξεκινήσουμε, επίσημα, και τη
συνέντευξη.
Ποιο είναι το όνομά σας και ποια είναι η σχέση σας με το κτήριο;
[κ. Παύλος Κρέμος] Λέγομαι Παύλος Κρέμος και είμαι ιδιοκτήτης του κτηρίου.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Ποιος έχτισε το κτήριο;
[κ. Παύλος Κρέμος] Το κτήριο το έχτισαν οι γονείς μου, το 1972, για σχολείο. Ο
πατέρας μου ήταν εκπαιδευτικός και ήθελαν τότε να κάνουν ένα ιδιωτικό σχολείο.
Δεν κατάφεραν να το κάνουν ιδιωτικό σχολείο και νοίκιασαν το κτήριο στο
Δημόσιο. Το Δημόσιο, το λεγόμενο Καρανίκα Δημοτικό, το οποίο στεγαζόταν τότε,
σε ένα αρχαίο κτήριο του Καρανίκα, εξ’ ου και στάση Καρανίκα στη Μεσογείων
μεταφέρθηκε εδώ. Εδώ στη Σεβαστουπόλεως, απέναντι από το Αστυνομικό
Τμήμα, κατέρρεε τότε, επί χούντας, το κτήριο, έπεφταν σοβάδες κλπ, υπήρχαν
διαμαρτυρίες… ήταν πολύ παλιό κτήριο [Όπως αναφέρει και ο κύριος Παραδείσης
στο 2ο
βιβλίο του σχετικά με τους Αμπελόκηπους Αθήνας, το 10ο
Δημοτικό Αθήνας
ονομαζόταν και «Σχολείο Καρανίκα» γιατί είχε κτιστεί από τον επιχειρηματία
Παναγιώτη Καρανίκα το 1920 για λογαριασμό του Δημοσίου]. Αναγκάστηκε, τότε,
το Δημόσιο να ψάξει μια λύση πρόσκαιρη, μέχρις ότου να βρει κάποιο άλλο
κτήριο, να χτίσει κάποιο δικό του… Έτσι, το Δημόσιο νοίκιασε το κτήριο αυτό [Με
βάση την ψηφιοποίηση των αρχείων που έκανε η συντακτική ομάδα του σχολείου
μας το σχολικό έτος 2014-2015, το κτήριο μισθώθηκε από το Δημόσιο στις
30/06/1972 και η παράδοση του κτηρίου στην ιδιοκτήτρια Βηθλεέμ Κρέμου έγινε
στις 23/03/1981. Το αρχείο βρίσκεται αναρτημένο στο διαδίκτυο:
http://www.slideshare.net/goa56tkdrills/metastegasi45-redi, σελίδες 9 και 23].
Το κτήριο δε νοικιάστηκε ολόκληρο αλλά μόνο μέχρι τον τρίτο όροφο, γιατί
απαγορευόταν τότε σχολείο άνω των τριών ορόφων. Δηλαδή, οι δύο τελευταίοι
όροφοι του κτηρίου παρέμεναν πάντα κλειστοί. Δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ από
το σχολείο. Έτσι, νοικιάστηκε το 1972 ή το 1973, εκεί πέρα μέσα [30/06/1972], και
έμεινε νοικιασμένο στο Δημόσιο, από το Υπουργείο Παιδείας, έως το 1979.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Θυμάστε ποια σχολεία ήταν εδώ;
[κ. Παύλος Κρέμος] Όχι. Το κτήριο νοικιάστηκε από το Υπουργείο Παιδείας. Τώρα,
ποια σχολεία έφερε εδώ, δεν γνωρίζω ακριβώς. Έφερε στην αρχή το σχολείο του
Καρανίκα, το Δημοτικό, και κάποια στιγμή, για δύο χρόνια, στέγασε και ένα
Γυμνάσιο, ενδεχομένως το δικό σας. Επίσης, σίγουρα είχε και ένα Νηπιαγωγείο.

5. 5 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Το 1979 και για μικρό χρονικό διάστημα, στέγασε το δικό
μας Γυμνάσιο, το οποίο λεγόταν τότε: Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο Αμπελοκήπων
και τώρα 56ο
Γυμνάσιο Αθήνας.
[κ. Παύλος Κρέμος] Ναι, μετά έληξε το συμβόλαιο με το Υπουργείο Παιδείας, δεν
θέλησε να το ανανεώσει, αφού εντωμεταξύ είχαν χτίσει άλλα κτήρια σχολικά.
Μετά το κτήριο άρχισε να διαμορφώνεται σαν γραφεία πρώτα και μετά σαν
γραφεία και κατοικίες αλλάζοντας χρήση.
Από το 1984 στεγάστηκε στο κτήριο ο χώρος τέχνης «Εύμαρος» που ήταν μια από
τις μεγάλες γκαλερί της Αθήνας με εκθέσεις και διάφορες πολιτιστικές
εκδηλώσεις. Ήταν γυμναστήριο και λειτουργούσε ως χώρος πολιτισμού με
θέατρο, γκαλερί, μουσική σκηνή. Αυτόν τον χώρο τον ίδρυσα εγώ και λειτούργησε
από το 1983 μέχρι και το 2013, όπου με την κρίση, βεβαίως, αναγκαστήκαμε να
σταματήσουμε κάθε λειτουργία. Αυτό λειτούργησε στον τρίτο όροφο.
Αρχικώς το σχολείο, όταν το παρέλαβα εγώ, είχε την εξής μορφή. Στο ισόγειο
στεγαζόταν το Νηπιαγωγείο, στην μπροστινή πλευρά, πίσω ήταν ο χώρος
συναθροίσεως του σχολείου. Πρώτος και δεύτερος όροφος λειτουργούσαν τάξεις,
φτιαγμένες για τάξεις, με τα πρότυπα και τις προδιαγραφές της εποχής.
Στον τρίτο όροφο λειτουργούσε το γυμναστήριο του σχολείου και ήταν πάλι και
μια τάξη και ένα γραφείο καθηγητών. Ο τέταρτος και ο πέμπτος όροφος του
κτηρίου, το οποίο είναι εξαώροφο, ισόγειο και πέντε όροφοι, παρέμεναν πάντα
κλειστοί ως προς τη σχολική δραστηριότητα. Όταν έφυγαν τα σχολεία του
Δημοσίου, και για μια διετία, το χρησιμοποίησε σαν σχολείο, μέχρι το 1981, η
Ιταλική Σχολή Αθηνών. Μετά, τελείωσε η σχολική του ιστορία. Μέχρι εκεί ήταν.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Τον πατέρα σας πώς τον έλεγαν;
[κ. Παύλος Κρέμος] Ο πατέρας μου ήταν ο Δημήτρης Κρέμος, χημικός. Ήταν ένας
από τους δύο χημικούς που είχαν γράψει τα βιβλία του σχολείου. Δύο ήταν οι
μεγάλοι χημικοί. Ο Μάζης και ο Κρέμος.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Και ο Μάζης χημικός ήταν;
[κ. Παύλος Κρέμος] Ναι. Κρέμος και Μάζης ήταν χημικοί και ο Περιστεράκης
φυσικός. Αυτοί είχαν γράψει τα σχολικά βιβλία Το βιβλίο μέχρι πρόπερσι που
έκανε η Δευτέρα Γυμνασίου Φυσική, γιατί αυτοί ήταν φυσικοχημικοί, ήταν του
πατέρα μου. Μιλάω για το επίσημο βιβλίο του ΟΕΔΒ [Οργανισμού Εκδόσεων
Διδακτικών Βιβλίων]
(…) Βέβαια, ο πατέρας μου δε δούλεψε ποτέ στο Δημόσιο, επειδή η ιδεολογία του
δεν ήταν, για εκείνη την εποχή, αρεστή. Ήταν κομμουνιστής ο άνθρωπος και

6. 6 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
διώχθηκε από τη δεξιά για 30, περίπου, χρόνια. Δεν μπόρεσε ποτέ να διοριστεί
και αναγκαστικά δούλεψε στο Κολλέγιο Αθηνών, ως καθηγητής σε ιδιωτικό
σχολείο. Τελείωσε την καριέρα του το 1985 ως Διευθυντής του Χημικού τμήματος
του Pierce college, του Αμερικάνικου. Αυτά.
Εικόνα 3: Δημήτρης Κρέμος
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Η συντακτική μας ομάδα ψηφιοποίησε όλο το αρχείο της
μεταστέγασης του σχολείου μας. Εκεί υπογράφει η μητέρα σας η Βηθλεέμ
Κρέμου.
Εικόνα 4: Πρωτόκολλο παράδοσης του κτηρίου στην οδό Φωκίδος 26 στην ιδιοκτήτρια Κρέμου Βηθλεέμ (23/03/1981)
[κ. Παύλος Κρέμος] Ναι, η μητέρα μου ήταν οδοντίατρος. Έχουν πεθάνει και οι
δύο. Ευτυχώς δεν είδαν τα χειρότερα που περνά η χώρα μας. Το 2002 έφυγε ο
πατέρας μου και το 2008 η μητέρα μου.

7. 7 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Όταν χτίστηκε, αφού οι τελευταίοι όροφοι δεν μπορούσαν
να χρησιμοποιηθούν για σχολείο, χτίστηκε αρκετά ψηλό για να είναι οι τελευταίοι
όροφοι για άλλη χρήση;
[κ. Παύλος Κρέμος] Όχι, χτίστηκε με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως φροντιστήριο ή
ιδιωτικό σχολείο.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Για φροντιστήριο και ιδιωτικό σχολείο επιτρεπόταν να
χρησιμοποιήσουν πάνω από τρεις ορόφους;
[κ. Παύλος Κρέμος] Ναι. Στο Δημόσιο απαγορεύονταν πάνω από τρεις ορόφους
σχολικά κτήρια. Οι προδιαγραφές λειτουργίας του ΟΣΚ [Οργανισμού Σχολικών
Κτηρίων] ήταν έτσι.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Για τα Δημόσια σχολεία δεν επιτρεπόταν αλλά για τα
ιδιωτικά επιτρεπόταν…
[κ. Παύλος Κρέμος] Εμείς το είχαμε νοικιάσει όλο στο Δημόσιο, αλλά το Δημόσιο
είχε απομονώσει τους δύο τελευταίους ορόφους διότι η νομοθεσία δεν το
επέτρεπε. .
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Δεν το είχαν χρησιμοποιήσει ως αποθήκη υλικού ή κάτι
άλλο;
[κ. Παύλος Κρέμος] Όχι, τίποτα, τίποτα. Το είχαν απομονώσει τελείως.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Τα παιδιά του Δημοτικού και του Γυμνασίου πού έκαναν
διάλειμμα;
[κ. Παύλος Κρέμος] Νομίζω ότι δεν ήταν ταυτόχρονα..
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Σύμφωνα με τη συνέντευξη παλιών εκπαιδευτικών του
56ου
Γυμνασίου Αθήνας, υπήρξαν τρεις βάρδιες για να «χωρέσουν» όλοι οι
μαθητές…
[κ. Παύλος Κρέμος] Α, ναι. Ήταν σε βάρδιες. Κοιτάξτε. Στον πρώτο και στον
δεύτερο όροφο λειτουργούσαν δέκα σχολικές αίθουσες των τριάντα ατόμων.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Τον τελευταίο όροφο που μπορούσαν να
χρησιμοποιήσουν, στον τρίτο δηλαδή, ήταν και το προαύλιο των μεγάλων

8. 8 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
μαθητών του Δημοτικού -έχουμε ακούσει από παλιούς μαθητές. Ήταν χώρος
διαλείμματος για τις μεγάλες τάξεις.
[κ. Παύλος Κρέμος] Ναι, στον τρίτο όροφο, μιας και μετά είχαν βάλει μια
σιδερόπορτα με λουκέτα και δεν μπορούσε να ανέβει κάποιος στους άλλους δύο
ορόφους. Μόνο περιστέρια ζούσαν στους δύο τελευταίους ορόφους. (…) Στον
τρίτο όροφο υπήρχε μια αίθουσα, το γραφείο του Διευθυντού και χώρος για
γυμναστική. Όταν ήρθα εγώ είχε και ξύλινα αναβατόρια στον τοίχο. Τα είχαν
αφήσει φεύγοντας.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Δηλαδή, ποιο ήταν το προαύλιο των παιδιών;
[κ. Παύλος Κρέμος] Τα παιδιά «αυλιζόντουσαν» και εδώ κάτω στο ισόγειο. Αυτό
που βλέπετε, πριν χτιστεί, ήταν αυλή. Εκεί πίσω που βλέπετε τώρα ως αυλή τότε
είχε τις τουαλέτες.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Και εδώ ήταν υπόστεγο…
[κ. Παύλος Κρέμος] Ναι, εδώ ήταν σαν υπόστεγο.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Έβγαιναν μαζί στην αυλή τα παιδιά;
[κ. Παύλος Κρέμος] Δεν το ξέρω. Αυτά ήταν θέματα οργάνωσης του σχολείου. Εγώ
έλειπα τότε, σπούδαζα.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Υπάρχει περίπτωση να έχετε παλιές φωτογραφίες του
κτηρίου ή αρχιτεκτονικά σχέδια;
[κ. Παύλος Κρέμος] Ναι, αρχιτεκτονικά σχέδια του τότε έχω.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Θα μπορούσατε να μας τα δανείσετε για να τα βγάλουμε
αντίγραφα για την καταγραφή που κάνουμε;
[κ. Παύλος Κρέμος] Θα φροντίσω να σας βγάλω κάποια στιγμή και θα σας τις
δώσω.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Πολύ ωραία. Θα κάνουμε αποφώνηση της συνέντευξης,
θα σας τη στείλουμε να τη δείτε και, αν δεν έχετε κάποια αντίρρηση, θα
ξαναέρθουμε με απορίες/ ερωτήσεις και με φωτογραφική μηχανή για
φωτογράφιση των αλλαγών –στα σημεία που δεν δημιουργούμε πρόβλημα.

9. 9 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
[κ. Παύλος Κρέμος] Ναι, δεν υπάρχει πρόβλημα. Μπορείτε να έρθετε εδώ που
είναι το γραφείο μου αλλά και που μένω, γραφείο – σπίτι, να φωτογραφίσετε και
την αυλή, όταν θα το προγραμματίσουμε. Και στον τρίτο όροφο, που είναι
κλειστός, εκεί που ήταν ο χώρος τέχνης «Εύμαρος» , μπορούμε να μπούμε και να
φωτογραφίσουμε. Και εκεί ο χώρος έχει αλλάξει. Έχει χτιστεί. Παλιά, ήταν ημί-
χτιστο, ήταν με κάγκελο, γιατί ήταν σαν προαυλισμός.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Ωραία, θα βγάλουμε κάποιες φωτογραφίες και εμείς.
[κ. Παύλος Κρέμος] Θα σας στείλω εγώ. Έχω πλήρες αρχείο φωτογραφιών. Όταν
θα σας στείλω και τα σχέδια, θα σας στείλω και φωτογραφίες. Οι χώροι, όμως,
έχουν αλλάξει από όταν ήταν σχολείο. Θα σας στείλω κάποιες που είναι
σημερινές, φετινές.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Πολύ ωραία. Με τον τρόπο αυτό, παλιοί μαθητές μπορούν
να κάνουν τις συνδέσεις τους και να θυμηθούν τα παιδικά τους χρόνια.
[κ. Παύλος Κρέμος] Ναι, κατάλαβα τι τα θέλετε. Θα σας στείλω και παλιά σχέδια
των αιθουσών.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Αυτό κάναμε και με τα υπόλοιπα κτήρια που χρησιμοποιεί
το σχολείο μας. Βρήκαμε σχέδια από το Δήμο Αθηναίων και τα ψηφιοποιήσαμε
για να τα έχουμε και ηλεκτρονικά. Μόνο για το τελευταίο βρήκαμε τα
«αυθεντικά» του σχέδια. Για τα υπόλοιπα, μόνο αποτυπώσεις. Ένα από τα κτήρια
που χρησιμοποιούμε, το πιο παλιό, είναι του διάσημου μοντερνιστή Άγγελου
Σιάγα, ίσως το μόνο έργο του που σώζεται.
[κ. Παύλος Κρέμος] Το 1935. Υπουργός Παιδείας Γεώργιος Παπανδρέου και
Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος. Το πρώτο πρόγραμμα του ΟΣΚ. Εγώ είμαι
αρχιτέκτονας. Υπάρχουν σχολεία τέτοια πολλά στην Αθήνα. Σχολεία που έγιναν
εκείνη την εποχή. Για παράδειγμα το κτήριο που υπάρχει στη Φιλολάου.
Δυστυχώς, όμως, η σύγχρονη παρέμβαση που τους έχει γίνει είναι τραγική.
Ειδικά αυτό της Φιλολάου, στο Παγκράτι, πίσω από το νεκροταφείο περίπου, που
είναι της τεχνοτροπίας Bauhaus, το έχουν βάψει με ένα απαράδεκτο χρώμα.
(…)
Εγώ θα σας προμηθεύσω τα σχέδια της εποχής και την άδεια του 1972 καθώς και
κάποιες φωτογραφίες ενδεικτικές που μπορεί να θυμίζουν κάτι από το παλιό
κτήριο.

10. 10 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Εσείς το θυμάστε;
[κ. Παύλος Κρέμος] Εγώ το παρέλαβα. Συνεπώς το θυμάμαι γιατί το ανακαίνισα.
Θυμάμαι πώς ήταν, αλλά τότε δεν είχαμε φωτογραφικές μηχανές για να βγάζουμε
φωτογραφίες. Δεν μας ενδιέφεραν αυτά. Είχε τόση δουλειά για να ανακαινιστεί. ..
Να λάβετε υπόψη σας ότι ένα σύγχρονο κτήριο δεν έχει καμιά σχέση με τις
προδιαγραφές της εποχής εκείνης. Δηλαδή, υπήρχε ένα ρολόι της ΔΕΗ (Δημόσια
Εταιρεία Ηλεκτρισμού) με έναν φωτισμό και μια πρίζα σε μια αίθουσα. Αυτή ήταν
η προδιαγραφή ρεύματος. Δηλαδή, όσο ρεύμα δεν έχει σήμερα ούτε ένα μικρό
νοικοκυριό. Ο ανελκυστήρας, επίσης, απαγορευόταν στο σχολείο. Συνεπώς είχε
απομονωθεί. Μόνο σκάλες χρησιμοποιούσαν μαθητές – εκπαιδευτικοί. Είχε
απομονωθεί ο ανελκυστήρας σαν να μην είχε νοικιαστεί καν. Έγινε ειδική
σφράγιση του ανελκυστήρα. Κόπηκαν τα ρεύματα…
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Δηλαδή, σε ιδιωτικό σχολείο επιτρεπόταν η χρήση
ανελκυστήρα ενώ σε δημόσιο σχολείο όχι;
[κ. Παύλος Κρέμος] Σήμερα είναι άλλες προδιαγραφές. Εκείνη την εποχή ήταν
αυτές. Δεν ξέρω ποιες ήταν ακριβώς.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Τώρα, σε πολλά σχολεία, έχουν ανελκυστήρες. Είναι και
για άτομα με ειδικές ανάγκες…
[κ. Παύλος Κρέμος] Τότε δεν υπήρχαν προδιαγραφές! Ακόμα και οι προδιαγραφές
πυρασφάλειας περιορίζονταν στο ύψος του κλιμακοστασίου. Να ήταν π.χ. 1,20.
Αυτό ήταν από τα πολύ καλά κτήρια για το Δημόσιο, αφού είχε χτιστεί για
σχολείο. Με τις προδιαγραφές του 1972 ήταν σύγχρονο κτήριο. Βέβαια, αυτό το
κτήριο έχει πάρα πολύ καλή κατασκευή γιατί χτίστηκε για σχολείο. Για να
καταλάβετε, σήμερα ένα κτήριο αντισεισμικό έχει, ανά τετραγωνικό μέτρο, ανοχή
200 κιλά, ένα διαμέρισμα, ένα γραφείο, ένα ο,τιδήποτε. Αυτό εδώ έχει 550. Είναι
έτσι φτιαγμένη η κατασκευή του, μπετόν αρμέ, ώστε να χοροπηδάνε 500 μαθητές
και αυτό να αντέχει την ταλάντωση. Φτιάχτηκε γι’ αυτόν το λόγο και παρελήφθη
από το Υπουργείο για το λόγο αυτό.
[56ο
Γυμνάσιο Αθήνας] Πάρα πολύ ωραία. Σας ευχαριστούμε πολύ. Θα μας
βοηθήσετε να «ξυπνήσουμε» αναμνήσεις παλιών κατοίκων.
[κ. Παύλος Κρέμος] Ναι, ναι ακριβώς. Οι αναμνήσεις είναι καλό πράγμα. Καλή
δουλειά σας εύχομαι.

11. 11 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
(…) Φεύγοντας.
Το Νηπιαγωγείο στεγαζόταν στο χώρο στου ισογείου, ανεβαίνοντας τις σκάλες
αριστερά. Ήταν ένας ενιαίος χώρος. Απέναντι ήταν ο επιστάτης που είχε και το
κυλικείο.
Οι τάξεις του Δημοτικού ήταν σε ορόφους. Στον τελευταίο όροφο που
χρησιμοποιούσε το Δημόσιο (τον τρίτο όροφο) υπήρχε χώρος για διάλειμμα για
τις μεγάλες τάξεις.
Θυμάμαι που μου έλεγε η μητέρα μου πώς οι καθηγητές του Γυμνασίου έκαναν
μόνοι τους τη μεταφορά των πραγμάτων του σχολείου σε σακούλες.

12. 12 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
Παράρτημα
Φωτογραφίες, σχόλια και επιπλέον πηγές
Σχόλια
Ο καθηγητής Δημήτρης Π. Κρέμος, πυρηνικός-χημικός και συγγραφέας, γεννήθηκε
το 1918 στη Ρώμη της Ιταλίας και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα το 1935.
Έλαβε μέρος στον πόλεμο της Αλβανίας (1940-41) και, σε συνέχεια, στην Εθνική
Αντίσταση, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, από τον Μάιο του 1941 ως
τον Μάρτιο του 1945 χωρίς διακοπή, ως ενεργό μέλος αντιστασιακών ομάδων και
οργανώσεων της Αριστεράς. Έχει συγγράψει περισσότερα από 100 βιβλία και
ειδικές μελέτες ("Θεωρία και προβλήματα Φυσικής", "Οργανική και Ανόργανη
Χημεία", "Ιατρική Χημεία", "Βιολογική Χημεία", "Ύλη και Αντιΰλη", "Εξάγλωσσο
Λεξικό Θετικών Επιστημών", "Οι Θετικές Επιστήμες με Ηλεκτρονικό Υπολογιστή",
"Μαθήματα Υδρολογίας", "Οι Προκλασικοί Φιλόσοφοι και η Σύγχρονη Επιστήμη",
"Οι Θετικές Επιστήμες και το Βυζάντιο", "Γλωσσολογικά", "Κβαντική
Διαφοροποίηση Φωτονίου και Αντιφωτονίου", "Μήπως είχε δίκιο ο Ιωσήφ
Βησσαριόνοβιτς", "Χρονικό 1941-1944 Το Ημερολόγιο Ενός Ελασίτη", "Επίλεκτα
τραγούδια του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ" κ.α.). Από τα βιβλία του 4-5 κυκλοφορούν ακόμη.
Εικόνα 5: Κάποια από τα βιβλία του Δημήτρη Π. Κρέμου
Η συνέντευξη με τον κύριο Παύλο Κρέμο δόθηκε σε μια και μοναδική συνάντηση
στο σπίτι του κυρίου Παύλου Κρέμου, στην οδό Φωκίδος 26, όπου ελήφθησαν και
οι εσωτερικές φωτογραφίες από το κτήριο. Δεν πραγματοποιήθηκαν επόμενες
συναντήσεις λόγω πολλών υποχρεώσεων και έλλειψης χρόνου του ιδιοκτήτη.
Ευχαριστούμε πάρα πολύ τον κύριο Παύλο Κρέμο για τον χρόνο που κατάφερε να
μας διαθέσει καθώς και για τις πληροφορίες που μας έδωσε. Χωρίς τη βοήθεια
των ανθρώπων της περιοχής δεν είναι εύκολη η διάσωση υλικού, μαρτυριών και
αναμνήσεων που προσπαθούμε να κάνουμε συνεισφέροντας στην περιοχή μας.

13. 13 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
Φωτογραφίες
Εικόνα 6: Με το που ανέβαινες τα σκαλάκια του κτηρίου στην οδό Φωκίδος 26, στα αριστερά, ήταν το Νηπιαγωγείο. Τώρα, στη
θέση του Νηπιαγωγείου, βλέπουμε δύο πόρτες που οδηγούν σε διαφορετικούς χώρους. Επίσης, η πόρτα εισόδου ήταν πριν τα
σκαλάκια. Τώρα έχει μεταφερθεί.
Εικόνα 7: Στο βάθος υπήρχε ένα υπόστεγο, ο προαύλιος χώρος του Δημοτικού και οι τουαλέτες. Τώρα είναι το σπίτι - γραφείο
του κ. Παύλου Κρέμου και ο κήπος

14. 14 Φωκίδος 26. Πρώτο κτήριο που φιλοξένησε το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο
Αμπελοκήπων). Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτη του κτηρίου κ. Παύλο Κρέμο.
Εικόνα 8: Απέναντι από το Νηπιαγωγείο, στα δεξιά όπως μπαίνεις στο κτήριο, ήταν το κυλικείο του σχολείου
Εικόνα 9: Οι σκάλες ακολουθούσαν τις προδιαγραφές της
εποχής
Εικόνα 10: Ο ανελκυστήρας είχε αχρηστευθεί
Επιπλέον πηγές:
 http://www.bibliohora.gr/41/1/Είδος/Βιβλίο-
Τραγούδια_Ελληνικά/85783/Επίλεκτα_τραγούδια_του_ΕΑΜ--ΕΛΑΣ--1941--1944/
 http://www.bibliohora.gr/41/1/Είδος/Βιβλίο-Φυσική--Σπουδή_και_διδασκαλία--
Μέση/12731/Φυσική_λυκείου_με_ηλεκτρονικό_υπολογιστή/
 http://www.biblionet.gr/author/14468/Δημ._Π._Κρέμος
 https://el.wikipedia.org/wiki/Δημήτριος_Κρέμος
 http://www.rizospastis.gr/columnPage.do?publDate=1/10/2002&columnId=362
 https://www.skroutz.gr/books/a.14468.Κρέμος-Δημήτρης-Π.html