FIDKAR Małopolski - dokonania, trudności, perspektywy

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w KrakowieWojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie
FIDKAR MałopolskiFIDKAR Małopolski
– dokonania, trudności, perspektywy– dokonania, trudności, perspektywy
Małopolska Biblioteka CyfrowaMałopolska Biblioteka Cyfrowa
Wojciech KowalewskiWojciech Kowalewski
IX Ogólnopolska Konferencja "Automatyzacja bibliotek publicznych”IX Ogólnopolska Konferencja "Automatyzacja bibliotek publicznych”
Warszawa, 25-26 listopada 2010 r.Warszawa, 25-26 listopada 2010 r.

Nasze doświadczenia...Nasze doświadczenia...
 2000:2000: projekt wdrożenia zintegrowanego systemu komputerowegoprojekt wdrożenia zintegrowanego systemu komputerowego
dla bibliotek publicznych w Małopolsce. Założeniadla bibliotek publicznych w Małopolsce. Założenia
perspektywiczne projektu prowokują bibliotekarzy małychperspektywiczne projektu prowokują bibliotekarzy małych
i średnich bibliotek publicznych do rozpoczęcia procesówi średnich bibliotek publicznych do rozpoczęcia procesów
komputeryzacjikomputeryzacji
 2001-2003:2001-2003: wzrost zapotrzebowania na systemy do obsługiwzrost zapotrzebowania na systemy do obsługi
bibliotek publicznych; wzmożone instalacje programu MAK orazbibliotek publicznych; wzmożone instalacje programu MAK oraz
cykle szkoleń podnoszą świadomość i inicjują powstawaniecykle szkoleń podnoszą świadomość i inicjują powstawanie
katalogówkatalogów
PER ASPERA AD ASTRA

 20042004: większość dużych i średnich bibliotek publicznych w: większość dużych i średnich bibliotek publicznych w
Małopolsce posiada bazy katalogowe, które można udostępnić wMałopolsce posiada bazy katalogowe, które można udostępnić w
InternecieInternecie
 2005-2006:2005-2006: pomysł stworzenia katalogu rozproszonego FIDKARpomysł stworzenia katalogu rozproszonego FIDKAR
MałopolskiMałopolski
• podłączenie pierwszych baz katalogowych w wyszukiwarcepodłączenie pierwszych baz katalogowych w wyszukiwarce
FIDKARFIDKAR
• kampaniakampania na rzecz tworzenia baz regionalnych w WBPna rzecz tworzenia baz regionalnych w WBP
(instalacje BibReg, szkolenia MARC21)(instalacje BibReg, szkolenia MARC21)
• przystąpienie bibliotek naukowych Krakowa do projektuprzystąpienie bibliotek naukowych Krakowa do projektu
• podział portalu FIDKAR Małopolski na serwisy:podział portalu FIDKAR Małopolski na serwisy:
PER ASPERA AD ASTRA

2006:2006: pierwsze lokalne inicjatywy integrujące zasoby bibliotekpierwsze lokalne inicjatywy integrujące zasoby bibliotek
publicznychpublicznych
•EBiPO i FIDKAR Oświęcimski (multiwyszukiwarka bibliotekEBiPO i FIDKAR Oświęcimski (multiwyszukiwarka bibliotek
publicznych i szkolnych) http://www.mbp.oswiecim.pl/publicznych i szkolnych) http://www.mbp.oswiecim.pl/
•Porozumienie Bibliotek Tarnowskich (FIDKAR Tarnowski;Porozumienie Bibliotek Tarnowskich (FIDKAR Tarnowski;
MAK) http://www.biblioteka.tarman.pl/fidkar/MAK) http://www.biblioteka.tarman.pl/fidkar/
PER ASPERA AD ASTRA

 2007:2007: powstanie Małopolskiej Biblioteki Cyfrowejpowstanie Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej
• pierwsze próby integracji opisów bibliograficznych z obiektamipierwsze próby integracji opisów bibliograficznych z obiektami
cyfrowymicyfrowymi
 2008:2008: czynna współpraca niektórych bibliotek publicznychczynna współpraca niektórych bibliotek publicznych
z MBC (Chrzanów, Olkusz, Tarnów, Zakopane, …)z MBC (Chrzanów, Olkusz, Tarnów, Zakopane, …)
PER ASPERA AD ASTRA

•znaczący przyrostznaczący przyrost katalogów i baz bibliograficznych MAKkatalogów i baz bibliograficznych MAK
•bazy przesyłane on-line, udostępniane z serwera WBPbazy przesyłane on-line, udostępniane z serwera WBP
- model pośredni- model pośredni
•wszystkie bazy udostępnione również przezwszystkie bazy udostępnione również przez MAKwwwMAKwww
trudności organizacyjne:trudności organizacyjne:
•brak katalogów centralnychbrak katalogów centralnych - niektóre biblioteki udostępniają- niektóre biblioteki udostępniają
nawet kilkanaście baz (filie)nawet kilkanaście baz (filie)
•konieczność dokonywaniakonieczność dokonywania cyklicznej aktualizacji bazcyklicznej aktualizacji baz
i opisów do bazi opisów do baz
•część baz wymaga różnychczęść baz wymaga różnych operacji informatycznychoperacji informatycznych, tj. import,, tj. import,
definiowanie indeksów i in.definiowanie indeksów i in.
2005-2008: wnioski2005-2008: wnioski
PER ASPERA AD ASTRA

•sprawozdawczość:sprawozdawczość: statystyka odwiedzin podawana wyłączniestatystyka odwiedzin podawana wyłącznie
dla FIDKARadla FIDKARa
•skomplikowane operacjeskomplikowane operacje informatyczne dla bibliotek, które nieinformatyczne dla bibliotek, które nie
wykupiły serwera z39.50 (Libra) lub go nie posiadają (DOS)wykupiły serwera z39.50 (Libra) lub go nie posiadają (DOS)
•eksport danych (txt), zmiana separatorów pól, import do MAKa,eksport danych (txt), zmiana separatorów pól, import do MAKa,
definiowanie indeksów i in.definiowanie indeksów i in.
•problemy techniczneproblemy techniczne z uzyskaniem aktualizacji katalogówz uzyskaniem aktualizacji katalogów
•wymagana znajomość struktury baz danychwymagana znajomość struktury baz danych
•z uwagi na objętość baz (do 100 MB) konieczne było stworzeniez uwagi na objętość baz (do 100 MB) konieczne było stworzenie
zdalnego dostępu dla bibliotekarzy z terenu (np. FTP)zdalnego dostępu dla bibliotekarzy z terenu (np. FTP)
2005-2008: wnioski2005-2008: wnioski
PER ASPERA AD ASTRA

RK@MRK@M: w „krytycznym” momencie - ok. 150 katalogów: w „krytycznym” momencie - ok. 150 katalogów
•ok. 100 baz MAK (80% MARC21, 15% MARCBN, 5% inne)ok. 100 baz MAK (80% MARC21, 15% MARCBN, 5% inne)
•pozostałe bazy (SOWA, Libra, Prolib oraz CDS/ISIS)pozostałe bazy (SOWA, Libra, Prolib oraz CDS/ISIS)
BR@MaBR@Ma: bazy bibliograficzne - ok. 40 baz: bazy bibliograficzne - ok. 40 baz
KR@KKR@K: ok. 15 katalogów bibliotek naukowych: ok. 15 katalogów bibliotek naukowych
• głównie model bezpośrednigłównie model bezpośredni
•systemy: Virtua, TINLIB, Prolib, MAK, …systemy: Virtua, TINLIB, Prolib, MAK, …
2005-2008: wnioski2005-2008: wnioski
PER ASPERA AD ASTRA

inf. oinf. o wstrzymaniu pracwstrzymaniu prac nad rozwojem systemu MAKnad rozwojem systemu MAK
•trudności w implementacjach opartych na trybietrudności w implementacjach opartych na trybie
wielodostępuwielodostępu (środowisko sieciowe, katalogi centralne)(środowisko sieciowe, katalogi centralne)
•słabe efekty z39.50 (klient, serwer)słabe efekty z39.50 (klient, serwer)
•zanikająca kompatybilność z nowymi OS (np. MS Vista, 7, …)zanikająca kompatybilność z nowymi OS (np. MS Vista, 7, …)
•liczne ograniczenia programowe i sprzętoweliczne ograniczenia programowe i sprzętowe
•duża redundancja baz danych; brak relacyjności:duża redundancja baz danych; brak relacyjności:
•brak możliwości wiązania opisu bibliograficznego z hasłembrak możliwości wiązania opisu bibliograficznego z hasłem
formalnym i przedmiotowymformalnym i przedmiotowym
•brak współpracy w zakresie pobierania haseł wzorcowych zbrak współpracy w zakresie pobierania haseł wzorcowych z
KHW (np. CKHW, KHW BN, słowników systemowych)KHW (np. CKHW, KHW BN, słowników systemowych)
•brak możliwości tworzenia rekordów haseł niekontrolowanychbrak możliwości tworzenia rekordów haseł niekontrolowanych
kartotekami wzorcowymi (osoba, instytucja, impreza, tytuł i in.) nakartotekami wzorcowymi (osoba, instytucja, impreza, tytuł i in.) na
potrzeby LKHWpotrzeby LKHW
FIDKAR: 2008FIDKAR: 2008
PER ASPERA AD ASTRA

inf. o wstrzymaniu prac – cd.inf. o wstrzymaniu prac – cd.
•brak planów rozwojowych…brak planów rozwojowych…
•porażka v. 5.0 i gasnący entuzjazm użytkowników MAKaporażka v. 5.0 i gasnący entuzjazm użytkowników MAKa
•mało przyjazny, nie intuicyjnymało przyjazny, nie intuicyjny
•……
dynamiczny rozwójdynamiczny rozwój rynku usług outsourcingowychrynku usług outsourcingowych
•niskie koszty zakupu systemu w usłudze hostinguniskie koszty zakupu systemu w usłudze hostingu
•nowe zadania dla bibliotek (np. digitalizacja)nowe zadania dla bibliotek (np. digitalizacja)
wymagania współczesnego użytkownikawymagania współczesnego użytkownika
PER ASPERA AD ASTRA

wzrost zapotrzebowaniawzrost zapotrzebowania na zintegrowane systemyna zintegrowane systemy
biblioteczne, powody:biblioteczne, powody:
•niewystarczająca (nierozwojowa) funkcja aplikacji FIDKARniewystarczająca (nierozwojowa) funkcja aplikacji FIDKAR
•trudności administracji w rozbudowanych instalacjachtrudności administracji w rozbudowanych instalacjach
•brak obsługi rekordów KHWbrak obsługi rekordów KHW
•brak możliwości dokonywania operacji przez czytelnika (rezerwacja,brak możliwości dokonywania operacji przez czytelnika (rezerwacja,
prolongata zbiorów)prolongata zbiorów)
•błędy programowe (poprawianie kodu)błędy programowe (poprawianie kodu)
•brak możliwości prezentacji okładek książek itp.brak możliwości prezentacji okładek książek itp.
PER ASPERA AD ASTRA

koniecznośćkonieczność zautomatyzowania procesówzautomatyzowania procesów związanych zzwiązanych z
aktualizacją baz – model bezpośredni (serwer z39.50)aktualizacją baz – model bezpośredni (serwer z39.50)
definitywna migracja do formatu MARC21definitywna migracja do formatu MARC21
rezygnacja z MAKwwwrezygnacja z MAKwww
(problemy w definiowaniu pól zasobu)(problemy w definiowaniu pól zasobu)
model pośredni wyłącznie dla bibliografii „zamkniętych”model pośredni wyłącznie dla bibliografii „zamkniętych”
(BR@Ma)(BR@Ma)
zadaniazadania
PER ASPERA AD ASTRA

exodusexodus z MAKaz MAKa
•duże biblioteki (miejskie, powiatowe) wybierają systemy doduże biblioteki (miejskie, powiatowe) wybierają systemy do
kompleksowego zarządzania zbiorami bibliotecznymikompleksowego zarządzania zbiorami bibliotecznymi
•zauważalne tendencje do ujednolicania systemów w skalizauważalne tendencje do ujednolicania systemów w skali
miast i powiatumiast i powiatu
•następuje rozwój lokalnych katalogów rozproszonych, np.następuje rozwój lokalnych katalogów rozproszonych, np.
Tatrzański katalog rozproszony, Katalog rozproszony powiatuTatrzański katalog rozproszony, Katalog rozproszony powiatu
miechowskiegomiechowskiego, …, …
•biblioteki nie rezygnują z udost. danych przez serwisy z39.50biblioteki nie rezygnują z udost. danych przez serwisy z39.50
FIDKAR: 2008-2010FIDKAR: 2008-2010
PER ASPERA AD ASTRA

Exodus z MAKaExodus z MAKa
•duże biblioteki (miejskie, powiatowe) wybierają systemy doduże biblioteki (miejskie, powiatowe) wybierają systemy do
kompleksowego zarządzania zbiorami bibliotecznymi (w 2006 miejskiekompleksowego zarządzania zbiorami bibliotecznymi (w 2006 miejskie
biblioteki w Krakowie zakupiły system SOWA2)biblioteki w Krakowie zakupiły system SOWA2)
•zauważalne tendencje do ujednolicania systemów w skali powiatuzauważalne tendencje do ujednolicania systemów w skali powiatu
•postępuje dalszy rozwój lokalnych katalogów rozproszonych, np.postępuje dalszy rozwój lokalnych katalogów rozproszonych, np.
Tatrzański katalog rozproszony, Katalog rozproszony powiatuTatrzański katalog rozproszony, Katalog rozproszony powiatu
miechowskiego, …miechowskiego, …
•rozwój systemów w usłudze hostingurozwój systemów w usłudze hostingu
Fidkar: 2008-2010Fidkar: 2008-2010

statystyka odwiedzin (2007-2010)statystyka odwiedzin (2007-2010)
model bezpośredni (z39.50): 28 – SOWA2; 1 – PROLIB; 1 – PATRON3model bezpośredni (z39.50): 28 – SOWA2; 1 – PROLIB; 1 – PATRON3
(gł. katalogi centralne bibliotek powiatowych i miejskich, instalacje powiatowe)(gł. katalogi centralne bibliotek powiatowych i miejskich, instalacje powiatowe)
model pośredni (serwer WBP): 69 baz (52 – MAK; 16 – LIBRA)model pośredni (serwer WBP): 69 baz (52 – MAK; 16 – LIBRA)

28 baz zamkniętych (SOWA2, MAK) - Kraków i Małopolska28 baz zamkniętych (SOWA2, MAK) - Kraków i Małopolska
12 baz otwartych (w tym: Bibliografia Małopolski)12 baz otwartych (w tym: Bibliografia Małopolski)

8 katalogów bibliotek naukowych Krakowa (Virtua, Tinlib, Prolib, MAK)8 katalogów bibliotek naukowych Krakowa (Virtua, Tinlib, Prolib, MAK)
7 katalogów (zbiory specjalne): Biblioteka XX Czartoryskich, … (MAK)7 katalogów (zbiory specjalne): Biblioteka XX Czartoryskich, … (MAK)

FIDKAR Małopolski spełnił funkcję, ponieważ :FIDKAR Małopolski spełnił funkcję, ponieważ :
• od roku 2005 nastąpiłod roku 2005 nastąpił wzrost świadomościwzrost świadomości bibliotekarzy na procesybibliotekarzy na procesy
związane z komputeryzacją bibliotek i małych placówek filialnychzwiązane z komputeryzacją bibliotek i małych placówek filialnych
(17. powiatów zakupiło lub wymieniło oprogramowanie biblioteczne)(17. powiatów zakupiło lub wymieniło oprogramowanie biblioteczne)
• nastąpiła zdecydowananastąpiła zdecydowana poprawa jakościpoprawa jakości opracowanych zbiorówopracowanych zbiorów
(formalne, rzeczowe, KHW, …)(formalne, rzeczowe, KHW, …)
• wśród niektórych bibliotek gminnych (Podhale, Orawa) zaistniaławśród niektórych bibliotek gminnych (Podhale, Orawa) zaistniała
koniecznośćkonieczność tworzeniatworzenia bibliografii lub tematycznych zestawieńbibliografii lub tematycznych zestawień
bibliograficznych dotyczących regionubibliograficznych dotyczących regionu
wnioskiwnioski

FIDKAR Małopolski:FIDKAR Małopolski:
•
przygotowałprzygotował do przyszłego korzystania z PROFESJONALNEGOdo przyszłego korzystania z PROFESJONALNEGO
OPROGRAMOWANIA bibliotecznego, umożliwiającego współpracę zOPROGRAMOWANIA bibliotecznego, umożliwiającego współpracę z
protokołem z39.50 i szanującego standardy biblioteczne (MARC21,protokołem z39.50 i szanującego standardy biblioteczne (MARC21,
ISO 2709)ISO 2709)
• wywarł wpływ na decyzje dot.wywarł wpływ na decyzje dot. ujednolicaniaujednolicania systemów bibliotecznychsystemów bibliotecznych
w skali miast i powiatów i powstanie regionalnych serwisów z39.50w skali miast i powiatów i powstanie regionalnych serwisów z39.50
(Multi-OPAC)(Multi-OPAC)
wnioskiwnioski

• spełnił funkcjęspełnił funkcję propedeutycznąpropedeutyczną::
•
integracja systemów oraz baz zawierających różne typy dokumentówintegracja systemów oraz baz zawierających różne typy dokumentów
(katalogi, bibliografie regionalne, …)(katalogi, bibliografie regionalne, …)
•
ujednolicenie formatów baz danych (MARC, nie-MARC)ujednolicenie formatów baz danych (MARC, nie-MARC)
•
przełamanie barier stosowanej metodyki kontroli spójności danych iprzełamanie barier stosowanej metodyki kontroli spójności danych i
języka informacyjno-wyszukiwawczegojęzyka informacyjno-wyszukiwawczego
•
strony kodowej,strony kodowej, organizacji danych, platformy systemowej…organizacji danych, platformy systemowej…
wnioskiwnioski

• stanowiłstanowił alternatywęalternatywę dla katalogów centralnych (problem spójności);dla katalogów centralnych (problem spójności);
przy braku realnej współpracy z NUKAT (współkatalogowanie, wsp.przy braku realnej współpracy z NUKAT (współkatalogowanie, wsp.
bierna)bierna)
3. miejskie biblioteki Krakowa (Krowoderska, Podgórska, Śródmiejska)3. miejskie biblioteki Krakowa (Krowoderska, Podgórska, Śródmiejska)
pracujące w systemie SOWA2/MARC21 wykorzystują CKHW (tzw. modelpracujące w systemie SOWA2/MARC21 wykorzystują CKHW (tzw. model
„schowkowy” lub „klikany”) do tworzenia haseł autorytatywnych„schowkowy” lub „klikany”) do tworzenia haseł autorytatywnych
wnioskiwnioski

• w okresie użytkowania MAKa w większości bibliotekw okresie użytkowania MAKa w większości bibliotek stanowiłstanowił
jedynejedyne źródło udost. katalogów i baz bibliograficznych on-lineźródło udost. katalogów i baz bibliograficznych on-line
• miał zasadniczy imiał zasadniczy i decydujący wpływdecydujący wpływ na rozwójna rozwój małychmałych
i średnich bibliotek publicznych oraz integrację środowiskai średnich bibliotek publicznych oraz integrację środowiska
bibliotekarzy i czytelnikówbibliotekarzy i czytelników
wnioskiwnioski

http://www.rajska.infohttp://www.rajska.info
- Rozproszony Katalog Małopolski (RK@M) - http://rkam.rajska.info/Rozproszony Katalog Małopolski (RK@M) - http://rkam.rajska.info/
- Bibliografia Regionalna Małopolski (BR@Ma) - http://fidkar.rajska.info/- Bibliografia Regionalna Małopolski (BR@Ma) - http://fidkar.rajska.info/
- Katalog Rozproszony Krakowa (KR@K) - http://krak.rajska.info/- Katalog Rozproszony Krakowa (KR@K) - http://krak.rajska.info/

Bibliografia Małopolski (SOWA2) - http://bibliografia.rajska.info/Bibliografia Małopolski (SOWA2) - http://bibliografia.rajska.info/

mgr Wojciech Kowalewskimgr Wojciech Kowalewski
Szef Zespołu ds. Małopolskiej Biblioteki CyfrowejSzef Zespołu ds. Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej
Instruktor ds. komputeryzacji bibliotekInstruktor ds. komputeryzacji bibliotek
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna w KrakowieWojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie
tel. (12) 37tel. (12) 37--5252--233, (12) 37-52-277233, (12) 37-52-277
Dziękuję za uwagę...
wkowalewski@wbp.krakow.plwkowalewski@wbp.krakow.pl

FIDKAR Małopolski - dokonania, trudności, perspektywy

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (8)

Similar to FIDKAR Małopolski - dokonania, trudności, perspektywy

Similar to FIDKAR Małopolski - dokonania, trudności, perspektywy (20)

FIDKAR Małopolski - dokonania, trudności, perspektywy