1. 12. A terciarización da Economía. ISMAEL VIDE GONZÁLEZ IES MARÍA SOLIÑO CANGAS (PONTEVEDRA)

2. O concepto de sector terciario Características: 1. Actividade económica que non produce bens mate- riais. 2. Ofrece servizos que a sociedade demanda. 3. Agrupa actividades diversas e heteroxéneas: - Turismo. - Comercio. - Transportes e comunicacións. - Lecer. - Finanzas. - Saúde. - Educación... 4. Os servizos poden ser: - Públicos: xéraos os Estado. - Privados: xéranos as empresas privadas.

3. O proceso de terciarización socioeconómica ANO SECTOR PRIMARIO SECTOR SECUNDARIO SECTOR TERCIARIO 1900 69,6 15,2 15,2 1940 51,9 24,1 24,0 1950 49,6 25,5 24,9 1960 41,7 31,8 26,5 1975 23,0 37,8 39,2 1985 17,6 31,5 51,0 1990 11,4 33,1 55,5 1995 9,0 31,9 61,1 2000 6,8 29,4 63,8 2005 5,3 28,5 66,2 2010 4,4 22,7 72,8 Poboación por sectores en %

4. Causas da terciarización en España 1. Aumento da produtividade Agraria. 3. Proceso de urbanización. 2. Progresiva industrialización. 4. Aumento do consumo da poboación. 5. Incorporación da muller ao mundo laboral. 6. Creación do Estado autonó Mico e do benestar. 7. Incremento e desenvolve- mento do turismo. 8. Aumento do tempo de lecer. 9. Crecente competencia em- presarial. 10. Extensión do gusto pola Imaxe persoal. 11. Desenvolvemento das re- des de comunicación. 12. O sector terciario como refuxio laboral.

5. Clasificación do sector terciario Servizos persoais Servizos ás empresas Servizos de distribución Servizos direccionais Cobren as necesidades básicas da poboación Prestan servizos ás empresas e á banca Realizan os transportes e o intercambio de bens e información Ofertan planificación, dirección, administración e investigación. Educación, administración, sani- dade, turismo, hosta- lería, lecer Finanzas, publicidade, asesoría, márketing, banca Transportes, comunicacións e comercio Actividades moi especializadas para empresas e gobernos Terciario do benestar social Terciario económico Terciario direccional ou cuaternario

6. O proceso de terciarización: fases. 1959-1975 Forte proceso de indus- trialización, que produce un descenso na econo- mía do sector primario e un ascenso dos sectores secundario e terciario. 1975-1985 Parón económico provo- cado pola crise de 1973. Aínda así o s. Terciario foi o que máis aumentou nesta fase, concretándose no desenvolvemento da sanida- de, educación e o turismo. 1985-2007 É unha etapa expansiva cunha recesión entre 1992-96. Pero so secto- res seguiron a mesma tónica, aínda que dun xeito máis moderado 2008 en adiante Etapa da crise financeira mundial. Os s. económicos presentan os seguintes va- lores: primario, 3,9 % da p. activa; secundario, 27,6; terciario, 68,5. Alto nº de parados: 4,2 mill. Na 1ª me- tade de 2011. O sector da construción é o máis afec- tado.

7. Distribución espacial do sector terciario en España 74,2 64,8 72,1 80,1 81,6 71,1 67,8 66 69,7 71,3 68,2 67 83,5 64,3 62,4 68,9 59,9 Valores superiores ao 70 % da poboación ocupada Porcentaxe de ocupados no sector servizos duran- te o 1º trimestre de 2011, por CC.AA. Media autonómica: 72,08 % Fonte: elaboración propia con datos da EPA, INE.

8. O concepto de comercio e mercado 1. O comercio. É o intercambio de mer- cadorias entre un ven- dedor e un comprador. Ao efectuar a compra, o comprador convérte- se en consumidor . 2. O mercado. É o lugar no que se realizan os intercambios. Orixina- riamente as cidades tiñan edificios para este fin, por exemplo as lonxas ou os mercados municipais. 3. O mercado. É tamén o conxunto de mecanismos reguladores, que como a oferta e a demanda organizan os intercambios.

9. Comercio exterior: a balanza de pagamentos O comercio exterior é o intercambio co- mercial que se rea- liza con outros paí- ses. Mídeo a Balanza de Pagamentos, que pode ser: Balanza por conta corrente. Composta por: 1. Balanza Comercial. 2. Balanza de Servizos. 3. Balanza de Rendas. 4. Balanza de Transferencias. Balanza por conta do capital. Composta por: A diferencia entre os investimentos do capital español no estranxeiro e os do capital estranxeiro en España. Balanza por conta financeira. Composta por: 1. investimentos directos: accións, investimentos inmobilia- Rios... 2. Investimentos en carteira: bonos, accións... 3. Outros investimentos: préstamos, depósitos... 4. Variación de reservas: sobre as reservas a disposición do Banco de España.

10. A balanza comercial A balanza comercial española presenta un déficit histórico, agás o ano 2007-08 que presenta un cambio de tendencia debido á crise. Os produtos que máis im- portamos son os enerxéticos, materias primas, equipos de telecomunicación e téxtiles. Exportamos produtos alimenticios. O sector do calzado e dos xoguetes perde mercado internacional pola competencia chinesa. O noso principal socio comercial é a UE.

11. O comercio interior 1. Crecemento 2. Factores da localización 3. As áreas comerciais Medrou paulatinamente nos últimos anos: representa arredor do 14% do PIB e emprega ao 15% da poboa- ción activa española. A localización depende de Factores: a) Transportes. b) Comunicacións. C) Número de consumidores. d) Poder adquisitivo dos potenciais consumidores. As áreas comerciais están de- terminadas pola conxunción de varias características: vías de comunicación, grao de con- centración da poboación, po- der adquisitivo desta e o nú- mero de centros comerciais. En España concéntranse na costa mediterrénea, Madrid e Barcelona.

12. Circuitos de distribución tradicional. 1 Produtor Produto Intermediario Almacenista Representante Comercial Comerciante Retallista Cliente Consumidor 2 Produtor Produto Maiorista Conserveiro Fabricante Mercado central Comerciante Retallista Consumidor Restaurante

13. Novas formas de comercialización 1. Centros comerciais. Son agrupacións de tendas que xeralmente inclúen un hipermercado. 2. Galerías comerciais. Concentración de tendas de roupa con algún bar ou ca- fetería. 3. Hipermercados. Grandes superficies nas que predominan a alimentación e bebidas. 4. Grandes almacéns. Superficies que venden de case todo para o consumo familiar. 5. Supermercados. Medianas superficies adica- das á venda de produtos de alimentación. 6. Cadeas de desconto. Autoservizos que simplifican a presentación e envolto- rios para afinar prezos. 7. Cooperativas de con- sumo. Son asociacións de venda directa ao consumidor. 8. Franquías. Permiten a unha marca con- ceder a explotación e ven- da de productos a cambio dunha porcentaxe. 9. Tendas outlet . Permiten vender xénero pro- cedente de stocks de fabri- cantes ou distribuidores. 10. Comercio electrónico. É a compra e venda a través de internet de produtos e ser- vizos.

14. Consumo e consumismo O crecemento do comercio As novas for- mas comerciais Os estudos de mercadotecnia As ofertas e rebaixas A apertura de tendas outlet As vendas por internet Aumentan o consumo Que pode levar ao Consumismo Que consiste en Comprar produtos que non necesitamos pero que podemos chegar a desexar Influídos pola Publicidade Combátese co Combátese co Consumo responsable Comercio xusto Consumir só o necesario Pretende prezos que impulsen o desenvolve- mento dos paí- ses produtores