2. 1. Rozrząd – co to jest? Rozrząd silnika to zespół mechanizmów służących do sterowania napełnianiem i opróżnianiem cylindrów spalinowych oraz tłokowych silników parowych i sprężarek tłokowych.
3. W silnikach spalinowych stosowane są rozrządy silnika: tłokowe (w silnikach dwusuwowych), suwakowe (niegdyś popularne, obecnie niemal zupełnie wyszły z użycia) oraz zaworowe (najczęściej spotykane). Zaworowe rozrządy silnika dzieli się na: dolnozaworowe, górnozaworowe i mieszane (rzadko używane, zawory dolotowe umieszczone w głowicy, zawory wylotowe w kadłubie silnika).
4. Górnozaworowy rozrząd silnika Najczęściej spotykany górnozaworowy rozrząd silnika składa się z wałka rozrządu napędzanego od wału korbowego silnika za pośrednictwem łańcucha lub paska zębatego, zaworów oraz popychaczy, drążków popychaczy i dźwigienek umożliwiających przekazywanie ruchu z krzywek wałka na zawory.
5. Układ jest mechanizmem napędzanym wałem silnika najczęściej poprzez pasek zębaty lub łańcuch. Po opanowaniu technologii pasków zębatych przez pewien czas to rozwiązanie dominowało (jako najtańsze i ciche), jednak napęd rozrządu za pomocą łańcucha nigdy nie odszedł zupełnie do lamusa, a obecnie nawet powraca w zmodernizowanych wersjach. Ulepszono jego konstrukcję aby wyeliminować nadmierny hałas i tendencję do wyciągania się łańcuchów - poprzez wprowadzenie ślizgowych prowadnic i różnej konstrukcji napinaczy.
7. 2. Fazy rozrządu. Posuwisto-zwrotne ruchy tłoka w cylindrze uniemożliwiają ciągłe spalanie mieszanki palnej, dlatego spalanie w każdym z cylindrów tłokowego silnika spalinowego powtarza się cyklicznie, na przemian z procesami wymiany czynnika. Taki przebieg możliwy jest dzięki rozrządowi silnika. Rozrząd jest to sterowanie procesami: doprowadzania czynnika roboczego do cylindra , odprowadzania produktów spalania do przewodów wylotowych,
8.
9. 3. Systemy zmiennych faz rozrządu 3.1 – Vanos(BMW) - dwustopniowa regulacja faz rozrządu firmy BMW. Elektroniczne urządzenie sterujące, wykorzystując sygnał z czujników obciążenia i prędkości obrotowej silnika, określa sygnał sterujący wykonawczego układu hydraulicznego.
10. Sygnał sterujący ustala położenie zaworu elektromagnetycznego umożliwiające przepływ oleju do układu uruchamiającego. Siła pochodząca od ciśnienia oleju powoduje przesunięcie wałka połączonego z elementem regulacyjnym, który znajduje się w piaście koła łańcuchowego napędu wałka rozrządu. Ten zmienia swoje położenie kątowe, powodując zmianę faz rozrządu (w tym przypadku zaworu dolotowego). W zakresie niskich prędkości element regulacyjny obraca wałkiem rozrządu, zmniejszając kąt początku otwarcia zaworów dolotowych.
11. W średnim zakresie prędkości obrotowych, powyżej określonej wartości, element regulacyjny obraca wałek rozrządu w kierunku wcześniejszego otwarcia zaworów dolotowych. Po przekroczeniu pewnej prędkości obrotowej element regulacyjny ustawia wałek rozrządu ponownie w położeniu późniejszego otwarcia zaworów dolotowych.
12.
13. 3.2 –VTEC(Honda) - system kontroluje czas i wznios zaworów w zależności od obrotów silnika, stopnia otwarcia przepustnicy. Wałki rozrządu mają po jednej "zwykłej" krzywce dla każdego zaworu silnika, dodatkowo dla każdej pary zaworów występuje dodatkowa krzywka o "większym" profilu. Po przekroczeniu danego zakresu obrotów i przy spełnionych podstawowych warunkach (właściwa temperatura i poziom oleju) system przełącza sterowanie zaworami na krzywki wałków rozrządu o dłuższym czasie otwarcia i większym wzniosie.
