Evolutie lessenserie

1. Les 2: IDA
Voorouder of niet?

2. Cyclus
• Vorige les
• Hoe onderzoekt men de evolutionaire verwantschappen van de mens binnen
de evolutie?
Deelvraag 1
1. Welke methoden bestaan er om
verwantschappen aan te tonen?
2. Opdrachten maken
3a. Beantwoorden deelvraag
3b. Terugkoppelen

3. 3a. beantwoorden van de deelvraag
• Opdracht: gebruik de woorden op de volgende slide om een
kloppende conclusie te formuleren op de deelvraag. Gebruik hiervoor
de aantekenruimte op je aantekenblad.
• Je hebt tien minuten de tijd
• Het verhaal moet kloppen maar kan afwijken van de straks aangegeven tekst.
Doel is dat de inhoud het zelfde vertelt. Dat mag ook in eigen bewoording.

4. Beantwoorden deelvragen
• Welke methoden bestaan er om verwantschappen aan te tonen?
• Voorheen was voornamelijk het bestuderen van overeenkomsten in het bouwplan van
organismen (dieren) een sterke indicatie van verwantschap.
• Homologe organen zijn overeenkomende organen in bouwplan. (niet altijd in functie)
• Analoge organen zijn overeenkomende organen in functie maar met een ander bouwplan.
• Rudimenten zijn een bewijs van eigenschappen die langzaamaan verdwijnen onder invloed
van evolutie.
• Homologie in de vroege ontwikkeling van embryo’s bij gewervelden laat zien dat deze groep
nauwe verwantschap kent. De studie naar embryo’s wordt embryologie genoemd.
• Biochemie is nu de meest belangrijke methode binnen de cladistiek omdat genen de ultieme
blauwdruk zijn van alle bouwplannen in het lichaam van organismen. Hierdoor kan ook
gekeken worden naar sterk van elkaar verschillende organismen zoals bacteriën en mensen
of planten en dieren. Biochemie richt zich op DNA en/of op andere moleculen zoals eiwitten
die door een organisme worden gemaakt.
• Welke methoden bestaan er om verwantschappen aan te tonen?
overeenkomsten
• Homologe
• Analoge
• Rudimenten
• Homologie
embryologie
• Biochemie cladistiek
Biochemie DNA eiwitten

5. Beantwoorden deelvraag
Min. 32:00 tot 39:40

6. Terugkoppeling  Nieuwe Deelvraag
“De onderzoekers hebben door uitgebreid onderzoek een beter beeld gekregen van
de eigenschappen van het fossiel. Een teentje met een “groomingclaw” en een
“toothcombe” is niet aanwezig in het fossiel. Ida is dus niet verwant aan de
prosimians. Die groep bestaat tegenwoordig uit lemuren en spookdiertjes die de
groomingclaw en toothcombe wel bezitten. In het filmpje komt een
vertakkingsschema in beeld. De primaten bestaan uit twee hoofdtakken prosimians
en arthropoidians.”
Deelvraag 2
• Op welke manier worden organismen
(en de mens) in het leven ingedeeld?
Opdrachten vooraf:
• Lezen basisstof 8
• Maken opdracht 26 tot en met 28
10 MINUTEN WERKTIJD

7. Huiswerk
Lezen en Bestuderen: alle teksten van Basisstof 8.
Maken: opdrachten die nog niet compleet zijn van Basisstof 8
Kijken: Filmpje in de volgende dia.
 http://meneerwareman.wordpress.com
via Menu – Bovenbouw – Bovenbouw Evolutie

8. Cladestiek – Tree Of Life