SlideShare a Scribd company logo
Էրեբունի-Երևան













Էրեբունի բնակավայրի գոյությունը սկսած Մ.թ.ա. 782 թվականից
ապացուցված է։ Հնէաբանական հետազոտություններն ապացուցում են,
որ այնտեղ մ.թ.ա. 8-րդ դարից սկսած` գոյություն ուներ ուրարտական
ամրոց։
Երկարատև պատմության ընթացքում Երևանը հաճախ գրավվել է
տարբեր թշնամիների կողմից (արաբներ, սելջուկ-թուրքեր,
մոնղոլներ)։
1378 թվականին Լենկ Թեմուրը գրավեց Երևանը։
15-րդ դարից Օսմանյան կայսրության և Պարսկաստանի միջև կռիվներ
էին առաջանում, և Երևանը պարբերաբար անցնում էր նրանցից մեկի
իշխանության տակ։
1827թվականի Հոկտեմբերի 13-ին երկար պաշարումից հետո ռուս
զորավար Պասկեվիչի զորքերը ազատեցին քաղաքը պարսիկների
ձեռքից։
1917 թվականի Հոկտեմբերյան Հեղափոխությունից հետո Երևանը երեք
տարի եղել է անկախ Հայաստանի մայրաքաղաքը (1918-1920)։
1920 թվականին Կարմիր բանակի Հայաստան մտնելուց հետո Երևանը
դարձավ Հայկական ՍՍՀ-ի մայրաքաղաքը։
1991 թվականից ի վեր այն անկախ Հայաստանի Հանրապետության
մայրաքաղաքն է։
Հիմնադրում
Ուրարտական քաղաք Էրեբունին հիմնադրվել է մ․թ․ա․ 782 թվականին և
տեղակայված է եղել այժմյան Երևանի հարավային մասում։
Ըստ Վանում գտնված սեպաձև տարեգրության՝ ուրարտական
արքա Արգիշտի Ա-ն իր թագավորության 5-րդ տարում կառուցեց
Էրեբունի քաղաքը։ 1950 թվականին Արին Բերդի բլրի վրա գտած մի
սալաքարի վրա արված գրությունը թույլ է տալիս նույնականացնել
Էրեբունի և Երևան քաղաքները։


Սալաքարի վրա գրված է․ «Խալդի աստծո
զորությամբ Արգիշտին` Մենուայի որդին, այս
անառիկ ամրոցը կառուցեց և անվանեց Էրեբունի`
ի հզորություն Բիայնիլի (Ուրարտու) երկրի և ի
սարսափ թշնամի երկրների։ Հողը ամայի էր,
ձեռնարկեցի այստեղ հզոր գործեր․․․»
Մեկ դար անց վարչական և քաղաքական
կենտրոնը
տեղափոխվեց Թեյշեբաինի ամրոց, որը
հիմնադրել էր Ռուսա Բ արքան այժմյան
Երևանի հարավ-արևմտյան մասում, սակայն
Թեյշեբաինին ավերվեց հավանաբար
սկյութացիների կողմից Ուրարտուի անկման
տարիներին (մ․թ․ա․ 590-ականներին)։
Էրեբունին շարունակեց իր գոյությունը նաև
պարսից դարաշրջանում։ Այնտեղ գտել են
միլեթական մետաղադրամներ՝ հատած
մ․թ․ա․ 478թ․։
Հավանաբար այդ ժամանակ էլ հայերեն Էրեբունին
սկսեցին արտասանել Էրեվունի։ Վարկածներ կան,
սակայն ոչ հիմնավոր, որ Էրեվունին եղել է
Պարսից սատրապություն Արևելյան Հայաստանի
կենտրոնը։
 Մ․թ․ա․ IV-III դարերին վերաբերվող
հնագիտական հուշարձաններ գրեթե չեն
հայտնաբերվել։ Երևանի մասին հիշատակում եղել
է միայն III դարիմանիքեական տեքստում, որից
պարզ է դառնում, որ Մանի մարգարեի
աշակերտներից մեկը քրիստոնեական համայնքի
հարևանությամբ հիմնադրել է մանիքեական
համայնք։

Erebuni
Erebuni

More Related Content

Viewers also liked

толстой лев николаевич
толстой лев николаевичтолстой лев николаевич
толстой лев николаевичAnushikNikoghosyan
 
մխիթար սեբաստացի
մխիթար սեբաստացիմխիթար սեբաստացի
մխիթար սեբաստացիAnushikNikoghosyan
 
զատիկը տարբեր երկրներում123
զատիկը տարբեր երկրներում123զատիկը տարբեր երկրներում123
զատիկը տարբեր երկրներում123AnushikNikoghosyan
 
ջութակը և սրինգը
ջութակը և սրինգըջութակը և սրինգը
ջութակը և սրինգըAnushikNikoghosyan
 
վիկտոր համբարձումյան
վիկտոր համբարձումյանվիկտոր համբարձումյան
վիկտոր համբարձումյանAnushikNikoghosyan
 
անորոշ և որոշյալ առումը
անորոշ և որոշյալ առումըանորոշ և որոշյալ առումը
անորոշ և որոշյալ առումըAnushikNikoghosyan
 
Presentation1
Presentation1 Presentation1
Presentation1
AnushikNikoghosyan
 
Simon bolivar
Simon bolivarSimon bolivar
Simon bolivar
AnushikNikoghosyan
 
Australians
AustraliansAustralians
Australians
AnushikNikoghosyan
 
Presentation1 (7)
Presentation1 (7)Presentation1 (7)
Presentation1 (7)
AnushikNikoghosyan
 

Viewers also liked (13)

толстой лев николаевич
толстой лев николаевичтолстой лев николаевич
толстой лев николаевич
 
մխիթար սեբաստացի
մխիթար սեբաստացիմխիթար սեբաստացի
մխիթար սեբաստացի
 
Smile
Smile Smile
Smile
 
զատիկը տարբեր երկրներում123
զատիկը տարբեր երկրներում123զատիկը տարբեր երկրներում123
զատիկը տարբեր երկրներում123
 
ջութակը և սրինգը
ջութակը և սրինգըջութակը և սրինգը
ջութակը և սրինգը
 
Erebuni
ErebuniErebuni
Erebuni
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
վիկտոր համբարձումյան
վիկտոր համբարձումյանվիկտոր համբարձումյան
վիկտոր համբարձումյան
 
անորոշ և որոշյալ առումը
անորոշ և որոշյալ առումըանորոշ և որոշյալ առումը
անորոշ և որոշյալ առումը
 
Presentation1
Presentation1 Presentation1
Presentation1
 
Simon bolivar
Simon bolivarSimon bolivar
Simon bolivar
 
Australians
AustraliansAustralians
Australians
 
Presentation1 (7)
Presentation1 (7)Presentation1 (7)
Presentation1 (7)
 

More from AnushikNikoghosyan

մարդը և նրա ապրելու միջավայրը
մարդը և նրա ապրելու միջավայրըմարդը և նրա ապրելու միջավայրը
մարդը և նրա ապրելու միջավայրը
AnushikNikoghosyan
 
հալոգեններ
հալոգեններհալոգեններ
հալոգեններ
AnushikNikoghosyan
 
Qimia alkaliakan metaxner
Qimia alkaliakan metaxnerQimia alkaliakan metaxner
Qimia alkaliakan metaxner
AnushikNikoghosyan
 
օպտիկա
օպտիկաօպտիկա
օպտիկա
AnushikNikoghosyan
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
AnushikNikoghosyan
 
բջջային հեռախոս
բջջային հեռախոսբջջային հեռախոս
բջջային հեռախոս
AnushikNikoghosyan
 
հհ արդյունաբերություն
հհ արդյունաբերությունհհ արդյունաբերություն
հհ արդյունաբերություն
AnushikNikoghosyan
 
Qimia
QimiaQimia
Grqer
GrqerGrqer
քիմիա
քիմիաքիմիա
քիմիա
AnushikNikoghosyan
 
զատիկը տարբեր երկրներում
զատիկը տարբեր երկրներումզատիկը տարբեր երկրներում
զատիկը տարբեր երկրներումAnushikNikoghosyan
 
կենսաբանության խաղ
կենսաբանության խաղկենսաբանության խաղ
կենսաբանության խաղAnushikNikoghosyan
 
Presentation1 (7)
Presentation1 (7)Presentation1 (7)
Presentation1 (7)
AnushikNikoghosyan
 
Հողաթափիկ Ինփուզորիա
Հողաթափիկ ԻնփուզորիաՀողաթափիկ Ինփուզորիա
Հողաթափիկ ԻնփուզորիաAnushikNikoghosyan
 
ներկայացնում եմ ձեզ մի քանի փաստեր տարբեր երկրների
ներկայացնում եմ ձեզ մի քանի փաստեր տարբեր երկրներիներկայացնում եմ ձեզ մի քանի փաստեր տարբեր երկրների
ներկայացնում եմ ձեզ մի քանի փաստեր տարբեր երկրներիAnushikNikoghosyan
 

More from AnushikNikoghosyan (20)

մարդը և նրա ապրելու միջավայրը
մարդը և նրա ապրելու միջավայրըմարդը և նրա ապրելու միջավայրը
մարդը և նրա ապրելու միջավայրը
 
հալոգեններ
հալոգեններհալոգեններ
հալոգեններ
 
Qimia alkaliakan metaxner
Qimia alkaliakan metaxnerQimia alkaliakan metaxner
Qimia alkaliakan metaxner
 
օպտիկա
օպտիկաօպտիկա
օպտիկա
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
Azot
AzotAzot
Azot
 
բջջային հեռախոս
բջջային հեռախոսբջջային հեռախոս
բջջային հեռախոս
 
հհ արդյունաբերություն
հհ արդյունաբերությունհհ արդյունաբերություն
հհ արդյունաբերություն
 
Qimia
QimiaQimia
Qimia
 
Grqer
GrqerGrqer
Grqer
 
քիմիա
քիմիաքիմիա
քիմիա
 
զատիկը տարբեր երկրներում
զատիկը տարբեր երկրներումզատիկը տարբեր երկրներում
զատիկը տարբեր երկրներում
 
կենսաբանության խաղ
կենսաբանության խաղկենսաբանության խաղ
կենսաբանության խաղ
 
Presentation1 (7)
Presentation1 (7)Presentation1 (7)
Presentation1 (7)
 
Հողաթափիկ Ինփուզորիա
Հողաթափիկ ԻնփուզորիաՀողաթափիկ Ինփուզորիա
Հողաթափիկ Ինփուզորիա
 
ամեոբա4
ամեոբա4ամեոբա4
ամեոբա4
 
միգրացիա3
միգրացիա3միգրացիա3
միգրացիա3
 
ռասսա
ռասսառասսա
ռասսա
 
ներկայացնում եմ ձեզ մի քանի փաստեր տարբեր երկրների
ներկայացնում եմ ձեզ մի քանի փաստեր տարբեր երկրներիներկայացնում եմ ձեզ մի քանի փաստեր տարբեր երկրների
ներկայացնում եմ ձեզ մի քանի փաստեր տարբեր երկրների
 
բակտերաններ
բակտերաններբակտերաններ
բակտերաններ
 

Erebuni

  • 2.         Էրեբունի բնակավայրի գոյությունը սկսած Մ.թ.ա. 782 թվականից ապացուցված է։ Հնէաբանական հետազոտություններն ապացուցում են, որ այնտեղ մ.թ.ա. 8-րդ դարից սկսած` գոյություն ուներ ուրարտական ամրոց։ Երկարատև պատմության ընթացքում Երևանը հաճախ գրավվել է տարբեր թշնամիների կողմից (արաբներ, սելջուկ-թուրքեր, մոնղոլներ)։ 1378 թվականին Լենկ Թեմուրը գրավեց Երևանը։ 15-րդ դարից Օսմանյան կայսրության և Պարսկաստանի միջև կռիվներ էին առաջանում, և Երևանը պարբերաբար անցնում էր նրանցից մեկի իշխանության տակ։ 1827թվականի Հոկտեմբերի 13-ին երկար պաշարումից հետո ռուս զորավար Պասկեվիչի զորքերը ազատեցին քաղաքը պարսիկների ձեռքից։ 1917 թվականի Հոկտեմբերյան Հեղափոխությունից հետո Երևանը երեք տարի եղել է անկախ Հայաստանի մայրաքաղաքը (1918-1920)։ 1920 թվականին Կարմիր բանակի Հայաստան մտնելուց հետո Երևանը դարձավ Հայկական ՍՍՀ-ի մայրաքաղաքը։ 1991 թվականից ի վեր այն անկախ Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքն է։
  • 3. Հիմնադրում Ուրարտական քաղաք Էրեբունին հիմնադրվել է մ․թ․ա․ 782 թվականին և տեղակայված է եղել այժմյան Երևանի հարավային մասում։ Ըստ Վանում գտնված սեպաձև տարեգրության՝ ուրարտական արքա Արգիշտի Ա-ն իր թագավորության 5-րդ տարում կառուցեց Էրեբունի քաղաքը։ 1950 թվականին Արին Բերդի բլրի վրա գտած մի սալաքարի վրա արված գրությունը թույլ է տալիս նույնականացնել Էրեբունի և Երևան քաղաքները։
  • 4.  Սալաքարի վրա գրված է․ «Խալդի աստծո զորությամբ Արգիշտին` Մենուայի որդին, այս անառիկ ամրոցը կառուցեց և անվանեց Էրեբունի` ի հզորություն Բիայնիլի (Ուրարտու) երկրի և ի սարսափ թշնամի երկրների։ Հողը ամայի էր, ձեռնարկեցի այստեղ հզոր գործեր․․․»
  • 5. Մեկ դար անց վարչական և քաղաքական կենտրոնը տեղափոխվեց Թեյշեբաինի ամրոց, որը հիմնադրել էր Ռուսա Բ արքան այժմյան Երևանի հարավ-արևմտյան մասում, սակայն Թեյշեբաինին ավերվեց հավանաբար սկյութացիների կողմից Ուրարտուի անկման տարիներին (մ․թ․ա․ 590-ականներին)։ Էրեբունին շարունակեց իր գոյությունը նաև պարսից դարաշրջանում։ Այնտեղ գտել են միլեթական մետաղադրամներ՝ հատած մ․թ․ա․ 478թ․։
  • 6.
  • 7. Հավանաբար այդ ժամանակ էլ հայերեն Էրեբունին սկսեցին արտասանել Էրեվունի։ Վարկածներ կան, սակայն ոչ հիմնավոր, որ Էրեվունին եղել է Պարսից սատրապություն Արևելյան Հայաստանի կենտրոնը։  Մ․թ․ա․ IV-III դարերին վերաբերվող հնագիտական հուշարձաններ գրեթե չեն հայտնաբերվել։ Երևանի մասին հիշատակում եղել է միայն III դարիմանիքեական տեքստում, որից պարզ է դառնում, որ Մանի մարգարեի աշակերտներից մեկը քրիստոնեական համայնքի հարևանությամբ հիմնադրել է մանիքեական համայնք։ 