Chemistry

1. DIỆT TRÙNG
GV hướng dẫn: Nguyễn Thành Vinh
Người thực hiện: Nông Văn Hưng

2. I
• CƠ CHẾ TIÊU DIỆT VI SINH VẬT
II
• TIÊU DIỆT VẬT CHỦ VÀ TRUNG
GIAN TRUYỀN BỆNH
III
• THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT

3. I. CƠ CHẾ TIÊU DIỆT VI SINH VẬT
Các hợp chất chứa Clo
Các chất khử trùng có chứa nguyên tố Clo khi hòa tan vào
trong nước sẽ sinh ra hoạt chất oxy hóa mạnh, ion
hypochlorite (OCl-) và acid hypochlorous (HOCl) gây bất hoạt
vi sinh vật.
Các hóa chất phổ biến: hypochlorite, chloramine, TCCA.
HOCl tác động đến vi sinh vật thông qua các phản ứng oxy
hóa, thủy phân và khử amin.
Cơ chế phản ứng của HOCl bao gồm liên kết với protein tạo
nên các hợp chất N-chloro, liên kết với gốc sulfhydryl của
protein và oxy hóa α-amino axít thành nitrile và aldehyde.

4. I. CƠ CHẾ TIÊU DIỆT VI SINH VẬT
Các hợp chất chứa Clo

5. I. CƠ CHẾ TIÊU DIỆT VI SINH VẬT
 HCHO
Độc tính của formaldehyde đối với vi khuẩn chủ yếu phát
sinh từ khả năng phản ứng của nó như một chất electrophin.
Với khả năng tương tác của formaldehyde với các đại phân
tử và đóng vai trò như một chất cố định các tế bào vi khuẩn,
formaldehyde là một hợp chất kháng khuẩn rất tốt.

6. I. CƠ CHẾ TIÊU DIỆT VI SINH VẬT
 HCHO

7. Tác dụng của phenol
I. CƠ CHẾ TIÊU DIỆT VI SINH VẬT
Khi tích tụ lại trong các tế bào vi
trùng, nhóm hydroxyl tham gia liên
kết với các nhóm amin của albumin
tế bào và phá vỡ tất cả các chức năng
sinh trưởng của vi trùng, phá vỡ quá
trình oxi hóa – khử.
Ngoài ra, phenol còn gây sự đông tụ
không thuận nghịch và kết tủa các
abumin của tế bào vi trùng.
Phenol có tác dụng làm hỏng màng tế
bào chất của vi khuẩn, dẫn đến rò rỉ
thành phần nội bào

8. III. TIÊU DIỆT VẬT CHỦ, TRUNG GIAN
TRUYỀN BỆNH
Phương pháp hóa học
Phương pháp vật lý
Phương pháp cơ học

9. III. TIÊU DIỆT VẬT CHỦ, TRUNG GIAN
TRUYỀN BỆNH
1. Phương pháp hóa học
4 nhóm cơ bản:
Các chất có tác dụng OXH và clo hoá
Các chất có đặc tính kiềm: khả năng
phân ly tạo thành các nhóm hydroxyl
Formaldehyde và dung dịch của nó
Phenol, crezol và các dung dịch pha chế
từ chúng

10. III. TIÊU DIỆT VẬT CHỦ, TRUNG GIAN
TRUYỀN BỆNH
2. Phương pháp vật lý
Dựa trên sự ảnh hưởng của nhiệt độ và các tác nhân vật lý
khác có hại cho sự sinh trưởng, phát triển bình thường của
vi trùng.
Vùng bức xạ cực tím có tác dụng diệt khuẩn nhiều nhất là vùng
có bước sóng 280 - 200 nm

11. III. TIÊU DIỆT VẬT CHỦ, TRUNG GIAN
TRUYỀN BỆNH

12. III. TIÊU DIỆT VẬT CHỦ, TRUNG GIAN
TRUYỀN BỆNH
3. Phương pháp cơ học
Gom bắt, loại trừ các côn trùng bằng các thiết bị khác nhau:
bẫy, giấy bám dính...

13. III. TIÊU DIỆT VẬT CHỦ, TRUNG GIAN
TRUYỀN BỆNH
3. Phương pháp cơ học

14. III. TIÊU DIỆT VẬT CHỦ, TRUNG GIAN
TRUYỀN BỆNH
3. Phương pháp cơ học

15. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc bảo vệ thực vật là những hợp chất độc có nguồn gốc tự
nhiên hoặc tổng hợp hóa học được dùng trong nông nghiệp để
phòng chống các đối tượng gây hại cho cây trồng và nông sản
trên đồng ruộng, vườn tược và kho tàng được gọi chung là
thuốc bảo vệ thực vật.

16. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Phân loại theo mục đích sử dụng
Nhóm các chất trừ sâu, trừ nhện, trừ côn trùng gây hại:
+ Nhóm các chất trừ sâu có chứa Clo: DDT, Clodan
+ Nhóm các chất trừ sâu có chứa phốt pho: Wophatox,
Diazinon, Malathion, Monitor...
+ Nhóm các hợp chất cacbamat: Sevin, Furadan, Mipcin,
Bassa
+ Nhóm các hợp chất sinh học: Pyrethroid, Permetrin..
Nhóm các chất trừ nấm, trừ bệnh, trừ vi sinh vật gây hại:
+ Các hợp chất chứa đồng
+ Các hợp chất chứa lưu huỳnh
+ Các hợp chất chứa thuỷ ngân
+ Một số loại khác

17. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Nhóm các chất trừ cỏ dại, làm rụng lá, kích thích sinh
trưởng:
+ Các hợp chất chứa Phênol (2,4- D)
+ Các hợp chất của axits propyoníc (Dalapon)
+ Các dẫn xuất của cacbamat (ordram)
+ Triazin
Nhóm các chất diệt chuột và động vật gặm nhấm:
+Photphua kẽm
+ Warfarin
Phân loại theo mục đích sử dụng

18. Phân loại theo nguồn gốc sản
xuất và cấu trúc hoá học
III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc BVTV có nguồn gốc hữu cơ
+ Nhóm các chất trừ sâu có chứa Clo: DDT, Clodan
+ Nhóm các chất trừ sâu có chứa phốt pho: Wophatox,
Diazinon, Malathion, + Monitor...
+ Nhóm các hợp chất cacbamat: Sevin, Furadan, Mipcin,
Bassa
+ Các chất trừ sâu thuỷ ngân hữu cơ
+ Các dẫn xuất của hợp chất nitro
+ Các dẫn xuất của urê
+ Các dẫn xuất của axít propioníc
+ Các dẫn xuất của axít xyanhydríc

19. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Phân loại theo nguồn gốc sản
xuất và cấu trúc hoá học
Các chất trừ sâu vô cơ
+ Các hợp chất chứa đồng
+ Các hợp chất chứa lưu huỳnh
+ Các hợp chất chứa thuỷ ngân
+ Một số loại khác
+ Các chất trừ sâu có nguồn gốc thực vật là ancaloid, thực
vật có chứa nicotin, anabazin, pyrethroid

20. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Phân loại nhóm độc theo WHO
(LD50 mg/kg chuột nhà)

21. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Phân loại theo độ bền vững
- Nhóm chất không bền vững: gồm các hợp chất phốt pho hữu cơ,
cacbamat, có độ bền vững kéo dài trong vòng từ 1- 12 tuần.
- Nhóm chất bền vững trung bình: có độ bền vững từ 1- 18 tháng:
2,4D (thuộc loại hợp chất có chứa Clo).
- Nhóm chất bền vững: có độ bền vững từ 2- 5 năm: các loại
thuốc trừ sâu đã bị cấm sử dụng ở Việt Nam là DDT, 666
(HCH),.. Đó là các hợp chất Clo bền vững.
-Nhóm chất rất bền vững: Đó là các hợp chất kim loại hữu cơ, loại
chất này có chứa các kim loại nặng như Thuỷ ngân (Hg), asen
(As)... Các kim loại nặng Hg và As không bị phân huỷ theo thời
gian, chúng đã bị cấm sử dụng ở Việt Nam.

22. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ sâu
Thuốc trừ sâu là những
hợp chất độc có nguồn
gốc tự nhiên hoặc tổng
hợp hóa học được
dùng trong nông
nghiệp để phòng
chống các đối tượng
gây hại cho cây trồng
và nông sản trên đồng
ruộng, vườn tược.

23. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ sâu
Tiêu
diệt
Xua
đuổi
Giảm
nhẹ

24. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ sâu
Thuốc trừ
sâu
Theo cơ chế
tác động
Theo bản
chất hóa học
Xông
hơi
Nội
hấp
Ngạt
thở
Tiếp
xúc
Vị
độc
Vô
cơ
Hữu
cơ
Sinh
học

25. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ sâu
Thuốc trừ sâu vô
cơ được tạo thành từ các
nguyên tố tự nhiên không
chứa carbon. Các chất
này bền, không bốc hơi,
thường là tan trong nước.
Hiện nay loại này ít được
sử dụng do tính độc và độ
tồn dư cao
A, Theo bản chất hóa học

26. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ sâu
Thuốc trừ sâu hữu
cơ được tổng hợp
hoặc được chiết xuất
từ tự nhiên, có chứa
carbon, hydrogen, và
một hoặc nhiều
nguyên tố khác như
chlorine, oxygen,
sulphur, phosphorus
và nitrogen

27. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ sâu
DDT Fenitrothion
Fenpropathrin

28. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ sâu sinh
học là những chất độc
được khai thác từ cây,
được sử dụng dưới
dạng bột cây nghiền
mịn hoặc dịch chiết
dùng để phun
Thuốc trừ sâu

29. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ sâu
Dịch chiết từ cây xoan
(Azadirachta indica) có tác
động trừ côn trùng, xua đuổi,
gây ngán ăn và ức chế phát
triển đối với các loại côn trùng.
Dịch chiết từ cây thuốc lá
(Nicotiana tabacum) có tác
động trừ côn trùng bằng cách
gây độc thần kinh

30. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ sâu
B, Theo cơ chế
tác động
Tác động
vị độc:
qua đường
miệng,
hấp thụ
qua hệ
thống tiêu
hoá
Tác động
tiếp xúc:
tiếp xúc
qua chân
hoặc
ngấm
vào cơ
thể
Tác
động
xông
hơi: hệ
thống
hô hấp
Khi thuốc tiếp xúc với cơ thể côn trùng: làm
côn trùng ốm, mắc bệnh, rối loạn hành vi
sinh trưởng, chuyển hoá, khả năng sinh đẻ,
và có thể dẫn đến chết
Tác động nội hấp:
tan tốt trong nước
đi vào cây trồng
qua rễ, thân, lá và
di chuyển trong
cây, côn trùng
chích hút cây
thông qua đường
miệng
Tác
động
ngạt:
làm bí
cơ chế
thở của
sâu

31. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ cỏ
Thuốc trừ cỏ là hoá chất để diệt cỏ hoặc can thiệp vào quá
trình sinh trưởng bình thường của cỏ. Thuốc trừ cỏ có thể
là loại chọn lọc, hoặc không chọn lọc.

32. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ cỏ
Phân loại thuốc trừ cỏ theo bản chất hoá học
+Thuốc trừ cỏ vô cơ
+Thuốc trừ cỏ hữu cơ
Phân loại thuốc trừ cỏ theo cách tác động
+Thuốc trừ cỏ chọn lọc
+Thuốc trừ cỏ không chọn lọc
+Thuốc trừ cỏ tiếp xúc
+Thuốc trừ cỏ nội hấp
+Thuốc trừ cỏ trên đất chưa trồng trọt
+Thuốc trừ cỏ tiền nảy mầm
+Thuốc trừ cỏ hậu nảy mầm

33. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ cỏ
Phân loại thuốc trừ cỏ theo bản
chất hoá học
Thuốc trừ cỏ vô cơ
Hầu hết thuốc trừ cỏ vô cơ là dạng muối, thí dụ dung dịch
arsenite được dùng rất phổ biến làm thuốc trừ cỏ từ những
năm 1960 cho đến khi loại thuốc này bị cấm vì độc sinh
thái. Sulphates sắt, sulphates đồng, amoni sulphamate cũng
là thuốc trừ cỏ phun trên lá. Axit sulphuric được sử dụng là
thuốc trừ cỏ tiền nảy mầm trên ngũ cốc. Tuy nhiên loại
thuốc này ăn mòn thiết bị phun. Thí dụ về nhóm này
ammonium sulphate, sulphuric axit, sodium borate, sodium
chlorate.

34. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ cỏ
Thuốc trừ cỏ hữu cơ
Nhóm arsenic hữu cơ. Nhóm thuốc trừ cỏ này vẫn
còn được sử dụng vì ít độc với động vật máu nóng hơn muối
arsenic vô cơ. Thuốc tác động trừ cỏ bằng cách hạn chế quá
trình trao đổi chất trong cây theo cơ chế cạnh tranh với gốc
phosphate trong các phản ứng hoá học chủ yếu.
Thí dụ về nhóm này disodium methanearsonate (DSMA),
monosodium methanearsonate (MSMA)

35. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ cỏ
DSMA MSMA

36. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ cỏ
Nhóm Phenoxy aliphatic acid
Nhóm thuốc trừ cỏ này bao gồm một dãy hợp chất có nhân
phenoxy nối với axit acetic, axit propionic và axit butyric. Độ
tan của loại thuốc này cao hơn thuốc trừ cỏ khác. Loại thuốc
trừ cỏ này có tính chọn lọc, hiệu ứng formoon trên cỏ lá rộng,
làm rối loạn sự phát triển bình thường. Thuốc được hấp phụ
qua rễ, chồi non và thuốc vận chuyển dễ dàng trong cây. Thí
dụ điển hình là 2,4D, 2,4,5-T, MCPA. Khoảng những năm 70
thuốc 2,4,5-T bị coi là ô nhiễm bởi dioxin là một tạp chất cực
kỳ độc. Vì vậy nó không được phép sử dụng. Tuy nhiên 2,4D
và MCPA vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.

37. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ cỏ
2,4D 2,4,5-T

38. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ cỏ
Tác động chọn lọc
Những loại thuốc diệt trừ cỏ mà không làm hại đến cây trồng.
Tác động không chọn lọc
Diệt trừ tất cả các loại thực vật.
Tác động tiếp xúc
Phần cây tiếp xúc với thuốc bị huỷ diệt.
Tác động nội hấp
Thuốc hấp thụ bởi rễ sau đó được vận chuyển bên trong tế
bào. Thuốc này rất quan trọng để diệt trừ cỏ lâu năm mọc liên
tục năm này qua năm khác.
Phân loại thuốc trừ cỏ theo cơ chế tác động

39. III. THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thuốc trừ cỏ
Thuốc trừ cỏ trên đất chưa trồng trọt
Thuốc được sử dụng sau khi xử lý đất và trước khi gieo trồng.
Thuốc trừ cỏ tiền nảy mầm (tiếp xúc)
Thuốc được sử dụng ở liều không tồn lưu sau khi gieo hạt
nhưng trước khi hạt nảy mầm.
Thuốc trừ cỏ tiền nảy mầm (tồn lưu)
Thuốc được sử dụng tại thời điểm gieo hạt hoặc ngay trước
khi hạt nảy mầm; thuốc tiêu diệt hạt cỏ và cỏ nảy mầm.
Thuốc trừ cỏ hậu nảy mầm
Thuốc sử dụng sau khi cây trồng nảy mầm.

40. THANKS
FOR
WATCHING