Demi jopasuror

1. DEMI JO PASUROR
DHE SHPERBLIMI ITIJ

2. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
HISTORIKU
Historia tregon se Demi si koncept dhe lloji jo pasuror njihet qe ne:
1)BABILONI(ne kodin e Hamurabit)Ne kete kod parashikohej shperblimi ndaj
demit te shkaktuar ne shendetin e personit si rezultat i nje mjekimi te
pasuksesshem.Ne kete rast mjekut i pritej dora ose i hiqej nje sy,kur i demtuari
ishte nje person i lire ndersa kur ishte skllav, i paguhej nje shume e caktuar.
2) Ne librin e shenjte te KURANIT (suretet).Ndeshkimi duhet te behet ne ate
mase sa vete personi eshte demtuar,(njeriu per njeriun,syri per syrin,veshi per
veshin,dhembi per dhembin).

3. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
HISTORIKU
3) Ne te drejten ROMAKE eshte parashikuar mjaft mire koncepti dhe kushtet
te cilat duhet te permbushen per demin jopasuror, si pjese e delikteve
private,(inuira ),sjellje ne kundershtim me te drejten qe cenonte teresine fizike
dhe dinjitetin moral.
4)Per here te pare institutin e demit jopasuror e gjejme ne KODIN CIVIL te
v1929, SeksioniVI «veprimet e paligjshme» neni 1160 parashikon se( Obligimi i
shperblimit perfshin gjithe damet materiale dhe morale qe jane shkaktuar prej
faktit te paligjshem).

4. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Kushtet per te pasur dem jopasuror
1.Ekzistenca e demit
2.Paligjshmeria e veprimeve ose e mosveprimeve
3. Ekzistenca e fajit
4.Ekzistenca e lidhjes shkakesore

5. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
1.Ekzistenca e demit
Ekzistenca e demit do te thote qe nga veprimet e paligjshme te personit qe i
ka kryer keto veprime apo mosveprime, te kene ardhur demtime te karakterit
jopasuror.

6. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
2.Paligjshmeria e veprimeve ose e mosveprimeve
Ekzistenca e veprimeve ose mosveprimeve te paligjshme qe do te thote qe
bien ne kundershtim me regullimin ligjor. Kemi kunderligjshmeri kur nje nga
elementet( shkaku,motivi,kushti apo objekti)eshte ne kundershtim me normat
imperative, rregullimin publik ose me nje zakon te mire.

7. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
3.Ekzistenca e fajit
Per te pasur pergjegjesi (neni 608 kodi civil) permendet Faji dhe po ne te
njejtin nen ne paragrafin e dyte thuhet( personi qe shkaton demin nuk
pergjigjet kur provon se nuk ka faj).
Faji eshte element i domosdoshem per te qene para pergjegjesise civile per
dem jopasuror.

8. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
4.Ekzistenca e lidhjes shkakesore
Duhet te ekzistoje lidhje shkakesore midis veprimit ose mosveprimit dhe
demit te shkaktuar nga demtuesi ne marredheniet e mbrojtura si :jeta
,shendeti, personaliteti i viktimes por edhe te afermve te tij.Me ekzistencen e
sa me siper, permbushim kriteret e demit jopasuror.

9. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Rastet kur pretendohet demi jopasuror
Sipas kodit civil neni 625, Personi qe peson nje dem jopasuror ka te drejte te
shperblehet kur:
• Ka pesuar nje demtim te shendetit,integritetit fizik ose psikik te tij
• Eshte cenuar nderi,personaliteti ose reputacioni i tij
• Eshte cenuar e drejta e emrit
• Eshte cenuar respektimi i jetes private
• Eshte cenuar kujtimi i nje te vdekuri

10. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Shperblimi i demit jopasuror.Kriteret kryesore
E gjithe procedura e gjykimit te padise mbi demin jopasuror perfundon me
nxjerjen e nje vendimi perfundimtar te gjykates,ne te cilin percaktohet nje
shume ne te holla ose/dhe ndonje forme e vecante shperblimi(pergenjeshtrimi
apo publikimi vendimit).
Kodi civil ka percaktuar menyrat dhe kriteret e caktimit te pergjegjesise civile
dhe te mases se demit jopasuror (neni 647/a).

11. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Neni 647/a
Shperblimi i demit jopasuror per cenimin e nderit,personalitetit ose
reputacionit te personit synon rivendosjen e se drejtes se shkelur,ne
menyre proporcionale me demin e pesuar dhe caktohet ne baze te
rrethanave te ceshtjes

12. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Kriteret qe merren parasysh nga gjykata
• Menyren,formen dhe kohen e perhapjes se thenieve apo kryerjen e veprimeve
• Shkallen e respektimit te rregullave te etikes profesionale nga autori i thenieve
• Format dhe shkallen e fajesise
• Faktin nese theniet kane cituar apo referuar ne menyre te sakte theniet e nje personi te trete
• Faktin nese theniet jane te rreme ,cenimi i reputacionit
• Faktin nese theniet kane te bejne me jeten private te personit te demtuar dhe raportin e tyre
me nje interes publik
• Faktin nese theniet kane lidhje me persona ne funksione shteterore apo kandidate per
zgjedhje
• Kryerjen e veprimeve per te parandaluar apo ulur masen e demit
• Faktin nese autori ka nxjere perfitime nga theniet e rreme dhe masen e ketij perfitimi
• Faktin nese demshperblimi mund te rendoje ndjeshem gjendjen financiare te shkaktuesit te
demit

13. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Shperblimi i demit
Kemi keto lloje te shperblimit te demit jopasuror:
1. Shperblim ne te holla
2. Shperblim ne natyre

14. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Shperblimi i demit
Shperblimi ne te holla
1.Shperblim i plote i demit
Synon qe ta ktheje te demtuarin ne gjendjen qe ishte para se te ndodhte
demi.Nuk synon kurrsesi te permiresoje anen ekonomike te te demtuarit
2.Shperblimi simbolik
Ky lloj shperblimi jepet me kerkese te vete personit te demtuar

15. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Shperblimi i demit
Shperblimi i demit ne natyre
Mund te kerkohet edhe shperblim ne natyre te demit jopasuror, si rasti kur
realizohet shperblimi ne te njejten menyre dhe forme si u realizua demi.
Kjo paraqitet si nje forme me efikase apo e vetmja qe mund te realizoje
konkretisht riparimin e demit jopasuror
Demi mund te riparohet edhe me publikimin e vendimit apo me
pergenjeshtrimin e lajmit i cili ka shkaktuar demin jopasuror.

16. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Palet ne procesin civil
• Paditesi apo subjekti i demtuar
• I padituri apo personi demtues
• Gjykata kompetente

17. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Paditesi
Neni 625. Flitet per cdo person qe peson dem, qe do te thote :
1.Personi fizik i demtuar
2.Personi juridik i demtuar

18. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Paditesi
Personi fizik
Ne te shumten e rasteve eshte shtetasi shqiptar i cili cenohet ne nderin dhe
personalitetin e tij ,ne shendetin mendor apo fizik,si dhe ndihen te fyer per
kujtimin e te afermit te tij te vdekur.Presa i perket shtetasve te huaj ne
pergjithesi gezojne te njejta te drejta me shtetasit shqiptar ,pervec
perjashtimeve te percaktuara ne ligj.

19. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Paditesi
Personi juridik
Personi juridik ka nje emer te tij te plote apo te shkurtuar,(neni 27 kodi civil).Ai
ka zotesi per te fituar te drejta dhe te marre persiper detyrime civile qe nga
casti i krijimit te tij, regjistrimi.Ai ka te drejte te mbroje emrin e mire ,imazhin
,reputacionin e krijuar gjate veprimtarise se tij nga cdo akt i paligjshem qe
perben dem jopasuror

20. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
I padituri ,personi demtues
Person demtues mund te jete cdo person fizik apo juridik i cili me veprimet apo
mosveprimet e veta arrin qe te shkaktoje nje dem ne shendet ,nder apo
personalitetin e nje personi tjeter

21. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Personi demtues
Perjashtime
1.Deputeti perjashtohet nga pergjegjesia civile per dem jopasuror kur
shprehet nga foltorja e Kuvendit,(neni 73 Kushtetuta e RSH).
2.Presidenti i Republikes nuk mund te jete person demtues per aq kohe sa ai
ushtron detyren e tij si President i RSH,(neni 90 i Kushtetutes).

22. DEMI JO PASUROR DHE SHPERBLIMI ITIJ
Gjykata kompetente
Sipas kodit te procedures civile perkatesisht neni 42 dhe 43
Padite ngrihen ne gjykaten e vendit ku i padituri ka vendbanimin ose
vendqendrimin e tij dhe kur keto nuk dihen,ne gjykaten ku ai ka banesen e
perkoheshme. Ne rastet kur i padituri eshte person juridik,padite do te ngrihen
ne gjykaten e vendit ku personi ka qendren e tij.