SlideShare a Scribd company logo
Dala sa Presyur sa Pamilya
                       CW130 final paper
                              Genalin Setarios




                                             2013




        University of the Philippines
Dala sa Presyur sa Pamilya
                                    by Genalin Setarios

Characters:

Ana Maria Santos – 4th year college sa USEP Mintal, anak nila Maria ug Juan

Mrs. Maria Santos – inahan ni Ana, usa ka housewife

Mr. Juan Santos – amahan ni Ana, usa ka tricycle driver sa palengke sa Mintal



Scene 1: 5:00pm, Dismissal time na. Nagalakaw si Ana sa dalan sa Mintal, pauli sa ilang balay

sa may Mintal palengke. Naa siya’y dala nga mga pregnancy test.



Ana: Tama kaha ni? (i-check ug taman ang box) Tulo na man kabuok ang akong gisulayan, mao

ra man jud ang resulta. Mao na jud siguro ni. Unsaon man nako ni ui? Unsaon man nako pag-

ingon ila mama ug papa? Unsa na lang ingnon sa akong pamilya? Mamahimo pa ba kong

cumlaude ani? Pero, makita kaya ni nila? Pwede ra man siguro nako ni itago. Pero… Pero siyam

ka buwan nako itago? Pwede ra kaha? Imposible dili mapansin ni mama, sensitive ra ba kaayo

to. Labi na si papa nga murag detective maghuna-huna. Gamay nga lihok lang nako magduda na

dayon. (duklon iyang ulo) Pastilandolor Ana! Nganu bitaw ni-enter. Mao na! Sa sunod lage,

paghuna-huna sa bago ka mutesting ug bag-ong butang. Wala man gud ka naghuna-huna

samtang ginabuhat nimo to. Unsaon man, lami man pud gud. (muundang ug lakaw, muagik-ik

unya mulingkod sa kilid) Katung gihalukan ko niya, sa akong aping, sa akong lips…Unya katung

naghinay-hinay siya ug halok sa akong lawas gikan sa akong liog, padulong sa akong dughan ug

akong atngal, hangtod sa niabot siya sa tunga sa akong legs, sa akong “my precious”. Aminon

nako, sakit gamay tung una niya gisulod iyang ari sa ako. Pero kadugayan, katung gibalik-balik

na niya ug gawas-sulod, katung giduot na jud niya ug taman-taman… Basta lage! Heaven on
earth akong peg ato. Pirti lageng lamia! Mas lami pa sa Hersheys chocolate ang katam-is! Mas

lami pa sa panit sa lechon ang katagungkong. Mas lami pa gane anang pamati sa imong tutunlan

inig maka-inom ka ug ice cold Coca-cola. Grabe lage! Lahi ra jud! (mutindog unya magpadayon

ug lakaw) Pero mao na lage ni run ang resulta. Pagkahuman nako ug pahayahay. Kani pud akong

pagsulay karun. Amaw pud tung tawhana. Abi ko bag naa siyay dalang condom. Sa dihang

nalimtan daw niya. Unya lisod man pud kaayo ug undangon namo, kay lami na man kaayo. Mao

to, huna-huna pud nako ato, dili man pud siguro dayon magkaresulta kung kausa lang buhaton.

Kagi man pud iyang sperm cells. Abtik man diay kaayo. Unsaon na man nako ni ui? (muundang,

unya muhangad) Balay na man diay ni namo. Hapit ko milampas da! Haist! Bahala na ni ui.

Come what may na lang akong peg ani. (musulod na siya sa ilang balay)



Scene 2: 6:00pm, Panihapon na. Naga-andam ug panihapon si Mrs. Santos sa kusina. Samtang

nakalingkod sa sofa ug nagatan-aw ug news si Mr. Santos sa sala. Unya musulod si Ana sa

purtahan.



Mr. Santos: (mu-react sa usa ka news sa tv) Susmaryosep ning mga teenagers karun. Dali na

lang kaayo sa ila magsex. Mao nang taas na kaayo ang rate sa teenage pregnancy karon.

Ana: (muamin sa iyang papa) Maayong gabie Pa.

Mr. Santos: Maayong gabie sad nak. Naabtan man lage ka ug gabie? Diba alas singko ra man

inyong dismissal?

Ana: Ahm… Nagmeeting pa man gud mi sa among org Pa. Unya pagkahuman, niuli na dayon

ko. (muadto sa iyang mama)

Mr. Santos: Ah mao ba? Maayo na.
Ana: (muamin sa iyang mama) Maayong gabie Ma.

Mrs. Santos: Maayong gabie sad pangga. Kumusta man nak?

Ana: Ok lang man Ma. Nagabin-an lang ko kay nagmeeting pa mi sa org.

Mrs. Santos: Ah, sige pag-ilis na didto ug pambalay nak, arun makakaon na ta ug panihapon.

Ana: Ok Ma, kadali lang sa. (mulakaw ug mag-ilis sa iyang kwarto)

Mrs. Santos: (ibutang ang mga pagkaon sa lamisa, inig kahuman, musampit) Ali na Pang,

mangaon na ta.

Mr. Santos: (patyun ang tv ug muadto sa lamisa) Asa na man si Ana?

Mrs. Santos: Tua, nag-ilis pa. (hukaran ug sud-an iyang bana) O, naa na diay si Ana. (muduol si

Ana sa lamisa) Ali na nak, samtang init pa ang pagkaon.

Ana: Mmmmm… Murag lami jud na imong giluto Ma ba.

Mr. Santos: Ahw syempre! Mama na gud nimo na! Mao ganing lab jud kaayo nako na imong

Mama.

Mrs. Santos: (hapakon ang kamot sa iyang bana) Tse! Sipsip! (hukaran ug sud-an si Ana) Sige

lang nak, tudluan taka unsaon pagluto ug lami na mga putahe. Aron inig mag-asawa ug

magkaanak pud ka, naa pud silay lami nga kaunon.

Mr. Santos: Atung panahon namo sa una, kailangan pa namo pakaslan ang usa ka da’ga bago

magunitan iyang kamot. Pero karun, dali na lang kaayo sa ila ang sex-sex. Ayaw jud ug sundog

ana nila Ana ha? Di ko gusto maingun-ana ang akong anak nga babae. Ug dili jud ka

macumlaude ana.

Ana: (mukatawa) Over pud na Pa ui! Lahi na man gud ang panahon karon. Kumbaga mas naa

nay freedom mu-express sa ilang gibati ang mga kabataan.

Mrs. Santos: Pero dili pasabot nga easy-easy na lang sila magpaburot ug tiyan.
Ana: Nuon pud Ma, Pa. Naa moy punto. Kung ako lang, dili jud ko musundog ana nila ui.

Kahago ra da. Muhuman sa ko ug skwela.

Mr. Santos: Tama jud na nak. Ana jud. Saka na ng uyab-uyab dira. Daghan pa ma’g laki sa

kalibutan. Mura na sila ug bitin nga naghulat ra ug piso nila nga kan-on. Sa karon,

pagconcentrate sa ug skwela, aron sure ball ang pagkacumlaude nimo.

Ana: Pero Pa, Ma. (mulingi gikan sa iyang Papa padulong sa iyang Mama) Inkaso ba… inkaso

lang ha. Tingali lang mahitabo pud na sa ako. Kanang mabuntisan pud gani?

Mrs. Santos: (gunitan iyang dughan) Susmaryosep Ana Maria Santos!!! Ayaw jud pagingon-

ana nak. Atakihun ko ana sa imong kalaki.

Mr. Santos: (gunitan ang abaga sa iyang asawa) Relax lang ka dira Mang. Kaila man ta sa

atong anak. Kabalo ta nga dili na niya himuon. Aiming for cumlaude baya atong anak. (mutan-

aw kay Ana) Ngano nakaingon man ka ana nak? Unsa’y buot pasabot nimo?

Ana: Ay, tingali lang gud Pa. Nangutana lang ko. Kay inkaso lang ba, wala ta kabalo sa dagan sa

panahon, mahitabo na sa ako. Dawaton pa kaya ko ninyo?

Mrs. Santos: Ahw, inkaso lang mahitabo na, dawaton gihapon ka namo nak ui. Anak gud ka

namo. Kung mahitabo man na, wala miy laing mabuhat pa.

Mr. Santos: Pero dili na pasabot nga gihatagan ka namo ug katungod nga buhaton na. Kung

pwede lang jud, paghuman sa ug skwela. Kabalo na man ka ana di’ba? Maong nagsalig jud mi

nimo nak.

Mrs. Santos: Ngano diay nak? Basi naa ka gusto ingnon sa amo.

Ana: Wala Ma ui. Gihatagan lang tamo ug example. Inkaso lang ba. Mao ra to.
Mr. Santos: Mao to among tubag nak. Masuko siguro mi. Madisappoint. Pero wala man miy

mahimo. Kumbaga blood is thicker than water. Miski unsa mahitabo. Anak gihapon ka namo.

Dawatun ka namo, miski unsa man mahitabo.

Ana: Ahhh… Tats man sad ta. Salamat Pa, Ma. (mutindog ug manghipos sa lamisa) Ako na lang

ani Ma. Pahulay na lang mo ni Papa, basi gikapoy na mo.

Mrs. Santos: Sige, salamat nak ha. Kabuotan jud ani atung anak Pa noh?

Mr. Santos: Lage Mang. Pasalamat jud ta sa Ginoo kay buotan atong anak, unya bright pa jud!

Mrs. Santos: Sige nak. Good night. (mukiss sa aping ni Ana)

Mr. Santos: Good night nak. (mukiss sa pikas aping ni Ana) Himo na dayon ug assignment

paghuman nimo dira. Unya tulog na dayon ha?

Ana: Sige Ma, Pa. Good night sa inyo.



Scene 3: 6:30pm. Padulong si Mr. and Mrs. Santos sa ilang kwarto. Magring ang cellphone ni

Ana nga naa sa iyang kwarto. Ug adtuhon nilang duha. Magtindog si Mr. Santos sa may

purtahan. Musulod si Mrs. Santos sa kwarto ni Ana, ug mangita sa cellphone nga nagring.



Mr. Santos: Naa siguro sa iyang bag Ma. (itudlo ang bag ni Ana nga naa sa lamisa)

Mrs. Santos: Basi pud. (Ipanggawas ang mga butang sa bag samtang nangita sa cellphone ug

makita ang mga pregnancy tests nga puro positive)

Mr. Santos: Naunsa ka Ma? (musulod si Mr. Santos, padulong sa gitindugan ni Mrs. Santos)

Nganong mura man kag nakakita ug wakwak? (sabay tanaw sa nakita ni Mrs. Santos)

Musulod si Ana sa iyang kwarto. Makita iyang Mama nga naghilak ug iyang Papa nga murag

nanggahi.
Ana: Naunsa mo Ma? Pa? (muduol ug makita ang mga pregnancy tests nga nakagawas na gikan

sa iyang bag)

Mr. Santos: Imo ba ni nak? Tubaga ko, IMO BA NI?!?

Ana: (muluhod nga naghilak) Pasaylua ko Ma, Pa. Wala nako gituyo.

Mr. Santos: Wala gituyo?!? Ikaw ray nag-ingon ug freedom-freedom dira. Gipili nimo ni. Naa

kay freedom, maong gipili nimo ni.

Ana: Sorry na Pa. Sorry na.

Mr. Santos: Abi ko bag gusto nimo mahimong cumlaude? Ngano gibuhat man nimo ni?

Ana: Sukad sa una Pa, wala jud ko nangandoy nga macumlaude ko. Pero kay gusto nako mo

malipay ni Mama, gihimo jud nako akong tanang makaya aron macumlaude ko. Imoha ra man

tung pangandoy Pa. Dili to ako. Ug sorry nga dili na nako to mahimo karun.

Mr. Santos: Kanus-a pa ka naingon ana bataa ka?

Mrs. Santos: Tama na! Undangi na ninyo na! Tama si Ana, Pa. Kita ray nagtulak sa iya aron

mahimong cumlaude. Maong na pressure na pud siguro siya sa atong ginabuhat. Pero Ana, kani

imong gibuhat. Kabalo na man ka unsa among masulti ani diba? Pero sama sa among gi-ingon

ganiha, wala na miy mahimo kay anak ka namo ug nahitabo na ang tanan.



Gaksun ni Ana iyang Mama. Mubuhi silang duha ug mutan-aw kay Mr. Santos, nga nagpagahi-

gahi pa. Mungisi dala tango si Mr. Santos kay Ana, ug maggaksanay ang tulo ka myembro sa

pamilya Santos.



                                         THE END

More Related Content

Featured

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
Marius Sescu
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
Expeed Software
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Pixeldarts
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
ThinkNow
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
marketingartwork
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
Skeleton Technologies
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
SpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Lily Ray
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
Rajiv Jayarajah, MAppComm, ACC
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
Christy Abraham Joy
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
Vit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
MindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
RachelPearson36
 

Featured (20)

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 

Dala sa presyur sa pamilya

  • 1. Dala sa Presyur sa Pamilya CW130 final paper Genalin Setarios 2013 University of the Philippines
  • 2. Dala sa Presyur sa Pamilya by Genalin Setarios Characters: Ana Maria Santos – 4th year college sa USEP Mintal, anak nila Maria ug Juan Mrs. Maria Santos – inahan ni Ana, usa ka housewife Mr. Juan Santos – amahan ni Ana, usa ka tricycle driver sa palengke sa Mintal Scene 1: 5:00pm, Dismissal time na. Nagalakaw si Ana sa dalan sa Mintal, pauli sa ilang balay sa may Mintal palengke. Naa siya’y dala nga mga pregnancy test. Ana: Tama kaha ni? (i-check ug taman ang box) Tulo na man kabuok ang akong gisulayan, mao ra man jud ang resulta. Mao na jud siguro ni. Unsaon man nako ni ui? Unsaon man nako pag- ingon ila mama ug papa? Unsa na lang ingnon sa akong pamilya? Mamahimo pa ba kong cumlaude ani? Pero, makita kaya ni nila? Pwede ra man siguro nako ni itago. Pero… Pero siyam ka buwan nako itago? Pwede ra kaha? Imposible dili mapansin ni mama, sensitive ra ba kaayo to. Labi na si papa nga murag detective maghuna-huna. Gamay nga lihok lang nako magduda na dayon. (duklon iyang ulo) Pastilandolor Ana! Nganu bitaw ni-enter. Mao na! Sa sunod lage, paghuna-huna sa bago ka mutesting ug bag-ong butang. Wala man gud ka naghuna-huna samtang ginabuhat nimo to. Unsaon man, lami man pud gud. (muundang ug lakaw, muagik-ik unya mulingkod sa kilid) Katung gihalukan ko niya, sa akong aping, sa akong lips…Unya katung naghinay-hinay siya ug halok sa akong lawas gikan sa akong liog, padulong sa akong dughan ug akong atngal, hangtod sa niabot siya sa tunga sa akong legs, sa akong “my precious”. Aminon nako, sakit gamay tung una niya gisulod iyang ari sa ako. Pero kadugayan, katung gibalik-balik na niya ug gawas-sulod, katung giduot na jud niya ug taman-taman… Basta lage! Heaven on
  • 3. earth akong peg ato. Pirti lageng lamia! Mas lami pa sa Hersheys chocolate ang katam-is! Mas lami pa sa panit sa lechon ang katagungkong. Mas lami pa gane anang pamati sa imong tutunlan inig maka-inom ka ug ice cold Coca-cola. Grabe lage! Lahi ra jud! (mutindog unya magpadayon ug lakaw) Pero mao na lage ni run ang resulta. Pagkahuman nako ug pahayahay. Kani pud akong pagsulay karun. Amaw pud tung tawhana. Abi ko bag naa siyay dalang condom. Sa dihang nalimtan daw niya. Unya lisod man pud kaayo ug undangon namo, kay lami na man kaayo. Mao to, huna-huna pud nako ato, dili man pud siguro dayon magkaresulta kung kausa lang buhaton. Kagi man pud iyang sperm cells. Abtik man diay kaayo. Unsaon na man nako ni ui? (muundang, unya muhangad) Balay na man diay ni namo. Hapit ko milampas da! Haist! Bahala na ni ui. Come what may na lang akong peg ani. (musulod na siya sa ilang balay) Scene 2: 6:00pm, Panihapon na. Naga-andam ug panihapon si Mrs. Santos sa kusina. Samtang nakalingkod sa sofa ug nagatan-aw ug news si Mr. Santos sa sala. Unya musulod si Ana sa purtahan. Mr. Santos: (mu-react sa usa ka news sa tv) Susmaryosep ning mga teenagers karun. Dali na lang kaayo sa ila magsex. Mao nang taas na kaayo ang rate sa teenage pregnancy karon. Ana: (muamin sa iyang papa) Maayong gabie Pa. Mr. Santos: Maayong gabie sad nak. Naabtan man lage ka ug gabie? Diba alas singko ra man inyong dismissal? Ana: Ahm… Nagmeeting pa man gud mi sa among org Pa. Unya pagkahuman, niuli na dayon ko. (muadto sa iyang mama) Mr. Santos: Ah mao ba? Maayo na.
  • 4. Ana: (muamin sa iyang mama) Maayong gabie Ma. Mrs. Santos: Maayong gabie sad pangga. Kumusta man nak? Ana: Ok lang man Ma. Nagabin-an lang ko kay nagmeeting pa mi sa org. Mrs. Santos: Ah, sige pag-ilis na didto ug pambalay nak, arun makakaon na ta ug panihapon. Ana: Ok Ma, kadali lang sa. (mulakaw ug mag-ilis sa iyang kwarto) Mrs. Santos: (ibutang ang mga pagkaon sa lamisa, inig kahuman, musampit) Ali na Pang, mangaon na ta. Mr. Santos: (patyun ang tv ug muadto sa lamisa) Asa na man si Ana? Mrs. Santos: Tua, nag-ilis pa. (hukaran ug sud-an iyang bana) O, naa na diay si Ana. (muduol si Ana sa lamisa) Ali na nak, samtang init pa ang pagkaon. Ana: Mmmmm… Murag lami jud na imong giluto Ma ba. Mr. Santos: Ahw syempre! Mama na gud nimo na! Mao ganing lab jud kaayo nako na imong Mama. Mrs. Santos: (hapakon ang kamot sa iyang bana) Tse! Sipsip! (hukaran ug sud-an si Ana) Sige lang nak, tudluan taka unsaon pagluto ug lami na mga putahe. Aron inig mag-asawa ug magkaanak pud ka, naa pud silay lami nga kaunon. Mr. Santos: Atung panahon namo sa una, kailangan pa namo pakaslan ang usa ka da’ga bago magunitan iyang kamot. Pero karun, dali na lang kaayo sa ila ang sex-sex. Ayaw jud ug sundog ana nila Ana ha? Di ko gusto maingun-ana ang akong anak nga babae. Ug dili jud ka macumlaude ana. Ana: (mukatawa) Over pud na Pa ui! Lahi na man gud ang panahon karon. Kumbaga mas naa nay freedom mu-express sa ilang gibati ang mga kabataan. Mrs. Santos: Pero dili pasabot nga easy-easy na lang sila magpaburot ug tiyan.
  • 5. Ana: Nuon pud Ma, Pa. Naa moy punto. Kung ako lang, dili jud ko musundog ana nila ui. Kahago ra da. Muhuman sa ko ug skwela. Mr. Santos: Tama jud na nak. Ana jud. Saka na ng uyab-uyab dira. Daghan pa ma’g laki sa kalibutan. Mura na sila ug bitin nga naghulat ra ug piso nila nga kan-on. Sa karon, pagconcentrate sa ug skwela, aron sure ball ang pagkacumlaude nimo. Ana: Pero Pa, Ma. (mulingi gikan sa iyang Papa padulong sa iyang Mama) Inkaso ba… inkaso lang ha. Tingali lang mahitabo pud na sa ako. Kanang mabuntisan pud gani? Mrs. Santos: (gunitan iyang dughan) Susmaryosep Ana Maria Santos!!! Ayaw jud pagingon- ana nak. Atakihun ko ana sa imong kalaki. Mr. Santos: (gunitan ang abaga sa iyang asawa) Relax lang ka dira Mang. Kaila man ta sa atong anak. Kabalo ta nga dili na niya himuon. Aiming for cumlaude baya atong anak. (mutan- aw kay Ana) Ngano nakaingon man ka ana nak? Unsa’y buot pasabot nimo? Ana: Ay, tingali lang gud Pa. Nangutana lang ko. Kay inkaso lang ba, wala ta kabalo sa dagan sa panahon, mahitabo na sa ako. Dawaton pa kaya ko ninyo? Mrs. Santos: Ahw, inkaso lang mahitabo na, dawaton gihapon ka namo nak ui. Anak gud ka namo. Kung mahitabo man na, wala miy laing mabuhat pa. Mr. Santos: Pero dili na pasabot nga gihatagan ka namo ug katungod nga buhaton na. Kung pwede lang jud, paghuman sa ug skwela. Kabalo na man ka ana di’ba? Maong nagsalig jud mi nimo nak. Mrs. Santos: Ngano diay nak? Basi naa ka gusto ingnon sa amo. Ana: Wala Ma ui. Gihatagan lang tamo ug example. Inkaso lang ba. Mao ra to.
  • 6. Mr. Santos: Mao to among tubag nak. Masuko siguro mi. Madisappoint. Pero wala man miy mahimo. Kumbaga blood is thicker than water. Miski unsa mahitabo. Anak gihapon ka namo. Dawatun ka namo, miski unsa man mahitabo. Ana: Ahhh… Tats man sad ta. Salamat Pa, Ma. (mutindog ug manghipos sa lamisa) Ako na lang ani Ma. Pahulay na lang mo ni Papa, basi gikapoy na mo. Mrs. Santos: Sige, salamat nak ha. Kabuotan jud ani atung anak Pa noh? Mr. Santos: Lage Mang. Pasalamat jud ta sa Ginoo kay buotan atong anak, unya bright pa jud! Mrs. Santos: Sige nak. Good night. (mukiss sa aping ni Ana) Mr. Santos: Good night nak. (mukiss sa pikas aping ni Ana) Himo na dayon ug assignment paghuman nimo dira. Unya tulog na dayon ha? Ana: Sige Ma, Pa. Good night sa inyo. Scene 3: 6:30pm. Padulong si Mr. and Mrs. Santos sa ilang kwarto. Magring ang cellphone ni Ana nga naa sa iyang kwarto. Ug adtuhon nilang duha. Magtindog si Mr. Santos sa may purtahan. Musulod si Mrs. Santos sa kwarto ni Ana, ug mangita sa cellphone nga nagring. Mr. Santos: Naa siguro sa iyang bag Ma. (itudlo ang bag ni Ana nga naa sa lamisa) Mrs. Santos: Basi pud. (Ipanggawas ang mga butang sa bag samtang nangita sa cellphone ug makita ang mga pregnancy tests nga puro positive) Mr. Santos: Naunsa ka Ma? (musulod si Mr. Santos, padulong sa gitindugan ni Mrs. Santos) Nganong mura man kag nakakita ug wakwak? (sabay tanaw sa nakita ni Mrs. Santos) Musulod si Ana sa iyang kwarto. Makita iyang Mama nga naghilak ug iyang Papa nga murag nanggahi.
  • 7. Ana: Naunsa mo Ma? Pa? (muduol ug makita ang mga pregnancy tests nga nakagawas na gikan sa iyang bag) Mr. Santos: Imo ba ni nak? Tubaga ko, IMO BA NI?!? Ana: (muluhod nga naghilak) Pasaylua ko Ma, Pa. Wala nako gituyo. Mr. Santos: Wala gituyo?!? Ikaw ray nag-ingon ug freedom-freedom dira. Gipili nimo ni. Naa kay freedom, maong gipili nimo ni. Ana: Sorry na Pa. Sorry na. Mr. Santos: Abi ko bag gusto nimo mahimong cumlaude? Ngano gibuhat man nimo ni? Ana: Sukad sa una Pa, wala jud ko nangandoy nga macumlaude ko. Pero kay gusto nako mo malipay ni Mama, gihimo jud nako akong tanang makaya aron macumlaude ko. Imoha ra man tung pangandoy Pa. Dili to ako. Ug sorry nga dili na nako to mahimo karun. Mr. Santos: Kanus-a pa ka naingon ana bataa ka? Mrs. Santos: Tama na! Undangi na ninyo na! Tama si Ana, Pa. Kita ray nagtulak sa iya aron mahimong cumlaude. Maong na pressure na pud siguro siya sa atong ginabuhat. Pero Ana, kani imong gibuhat. Kabalo na man ka unsa among masulti ani diba? Pero sama sa among gi-ingon ganiha, wala na miy mahimo kay anak ka namo ug nahitabo na ang tanan. Gaksun ni Ana iyang Mama. Mubuhi silang duha ug mutan-aw kay Mr. Santos, nga nagpagahi- gahi pa. Mungisi dala tango si Mr. Santos kay Ana, ug maggaksanay ang tulo ka myembro sa pamilya Santos. THE END