Currency War (Chien tranh tien te) James rickards

[Smith Nguyen Studio.]
3
Ngay t nh , chúng ta ñã có khái ni m v ti n b c. Chúng ta hân hoan ch ñón nh ng
ñ ng ti n m ng tu i m i keng khi năm h t T t ñ n. L n lên, bư c vào con ñư ng mưu
sinh, chúng ta mong mu n ki m ñư c nhi u ti n vì khái ni m ti n b c nhi u khi g n
li n v i s thành công trong cu c s ng.
Tuy nhiên, r t ít ngư i trong chúng ta hi u ñư c c i ngu n ti n b c cũng như s sinh
t n và phát tri n c a ñ ng ti n, vì sao nh ng t gi y có in hình nh ng con s l i có giá
tr ñ n th , nhưng cũng v i t gi y ñó, chúng ta g n như không mua ñư c món hàng
có giá tr trong giai ño n kh ng ho ng ti n t siêu c p. Ph n l n chúng ta thư ng nghĩ
r ng, s hi n di n c a ñ ng ti n trong cu c s ng là m t l ñương nhiên như không khí
hay nư c v y.
Cho ñ n khi ñ c cu n sách “Chi n tranh ti n t ”, chúng ta m i ch t gi t mình nh n ra
m t ñi u kinh kh ng r ng, ñ ng sau nh ng t gi y b c chúng ta chi tiêu hàng ngày là
c m t th l c ng m ñáng s - m t th l c bí n v i quy n l c siêu nhiên có th ñi u
khi n c th gi i r ng l n này. “Chi n tranh ti n t ” ñ c p ñ n m t cu c chi n kh c
li t, không khoan như ng và dai d ng gi a m t nhóm nh các ông trùm tài chính -
ñ ng ñ u là gia t c Rothschild - v i các th ch tài chính kinh t c a nhi u qu c gia.
ðó là m t cu c chi n mà ñ ng ti n là súng ñ n và m c sát thương th t là ghê g m.
Nhóm tài phi t ngân hàng này ñã t o ra m t cơ ch ki m soát ngu n cung ng ti n t
xuyên qu c gia, th c hi n các chính sách bơm ti n vào các n n kinh t ñang tăng
trư ng ñ r i chích n qu bong bóng kinh t ñ thu l i. Ngu n tài s n h thu ñư c có
th là d u khí, b t ñ ng s n, n n công nghi p qu c phòng, ñ t nông nghi p… T t c có
th ñư c quy ñ i thành vàng hay ti n m t tuỳ theo v n trù c a h . K t qu là sau m i
l n “xén lông c u” các nhà tài phi t này l i giàu có hơn, uy l c càng ngày càng ñư c
c ng c hơn trên th trư ng tài chính qu c t .
“Chi n tranh ti n t ” giúp chúng ta hi u nhi u ñi u, r ng Bill Gates chưa ph i là ngư i
giàu nh t hành tinh, r ng t l t vong c a các t ng th ng M l i cao hơn t l t tr n

4
c a binh lính M trong chi n d ch Normandie, vì sao ph Wall l i m o hi m ñ h t
v n li ng c a mình cho vi c “ñ u tư” vào Hitler.
Vi t Nam v a m i h i nh p vào n n kinh t th gi i và m c dù ñ ng ti n chưa ñư c
chuy n ñ i t do ngu n v n ñ u tư qu c t còn h n ch nhưng tình tr ng l m phát kinh
t hi n tư ng bong bóng trên th trư ng ch ng khoán và th trư ng b t ñ ng s n dang
xu t hi n và ñang t o ra tình tr ng b t n trong ñ i s ng xã h i. Theo ư c tính, trong
vòng m y tháng cu i năm 2006 và ñ u năm 2007 ñã có t i 10 t ñô-la M ñư c róc
vào th trư ng ch ng khoán, kéo theo hơn 350 nghìn t d ng c a các nhà d u tư trong
nư c nh p cu c. Khi hai th trư ng ch ng khoán và b t ñ ng s n ñư c bơm v n quá
l n t o ra hi n tư ng bong bóng và gây l m phát cao, Chính ph bu c ph i th c hi n
chính sách th t ch t ti n t . Và dây cũng là lúc các t ch c tài chính nư c ngoài thu
h i v n d u tư khi n th trư ng ch ng khoán mau chóng suy s p và th trư ng b t
ñ ng s n ñi vào giai ño n ñóng băng n ng n nh t.
Ch tính trong vòng 40 ngày cu i quý 1/2008, th trư ng ch ng khoán m t t i 347
ñi m, tương ñương 100 nghìn t ñ ng, nghĩa là bình quân m i ngày có 1.000 t ñ ng
bay hơi. N u tính theo m c giá ngày 12-3-2007 thì nhi u công ty ñã r t giá 70-80%,
gây ra kho n thua l hơn 300 nghìn t ñ ng. qu th t ñây là m t th m ho ñ i v i các
nhà ñ u tư. Hi n tư ng này m i x y ra l n ñ u t i Vi t Nam, tuy nhiên, r t ít ngư i
bi t ñư c r ng, k ch b n này ñã ñư c dàn d ng thành công t i nhi u nư c trên th gi i.
Bên c nh vi c phơi bày nh ng âm mưu c a các nhà tài phi t th gi i trong vi c t o ra
nh ng cơn “h n hán hay bão lũ” v ti n t ñ thu l i, cu n sách cũng ñ c p ñ n s
phát tri n c a các ñ nh ch tài chính th gi i nh ng cơ c u ñư c xây d ng nh m ñáp
ng nhu c u phát tri n vũ bão c a n n kinh t toàn c u, ho t ñ ng s n xu t kinh doanh
hi n ñ i và ho t ñ ng d ch chuy n dòng v n xuyên qu c gia là hai b ph n c u thành
n n kinh t toàn c u mà b t c qu c gia nào n u tách riêng ra cũng khó lòng phát tri n.
Như v y v n ñ không ph i là vi c c t d t m i quan h v i dòng v n qu c t v n ñư c
ñi u khi n b i các t p ñoàn tài chính kh ng l mà là làm th nào ñ s d ng ngu n

5
v n ngo i l c m t cách có hi u qu trong s ph i h p v i các ngu n l c n i t i nh m
t o ra s ph n vinh cho n n kinh t nư c nhà.
G p cu n sách l i, có th b n ñ c s có nhi u tâm tr ng khác nhau. ð i v i m t s
ngư i ñó có th là s s hãi th l c tài chính qu c t và c m giác b t an v s chi ph i
c a th l c này. V i s khác thì ñó có th là m t c m giác thú v khi khám phá ra s
th t tr n tr i d t ñó có cách nhìn nh n khác nh m xây d ng cho mình nh ng k
ho ch d u tư m t cách hi u qu nh t.
Và cho dù b n có lo s hay c m th y tò mò, thú v thì “Chi n tranh ti n t ” cũng là
m t cu n sách ñáng ñ c.
M t cu n sách b ích cho các chuyên gia qu n lý tài chính, các nhà qu n tr doanh
nghi p, các nhà ñ u tư nh , các giáo viên gi ng d y v tài chính-ngân hàng cũng như
sinh viên các trư ng kinh t .
Th c sĩ ðinh Th Hi n
Giám ñ c Vi n nghiên c u Tin h c và kinh t ng d ng
1. Ch nh s a và ñóng gói ebook Smith Nguyen Studio - 1/1/2012
2. Copyright 1/2012 Smith Nguyen Studio. All right reserved.
3. Email: SmithNguyenStudio@ymail.com
Smith Nguyen Studio.

1
Smith
Nguyen
Studio
September 24
2011
Ph n I: GIA T C ROTHSCHILD - CƯ NG
QUY N DUY NH T CHÂU ÂU
Chi n Tranh
Ti n T

2
Ph n I
GIA T C ROTHSCHILD -
CƯ NG QUY N DUY NH T
CHÂU ÂU
T a sách: Chi n Tranh Ti n T
D ch gi : H Ng c Minh
Gi i thi u: Smith Nguyen Studio.

3
Ch c n kh ng ch ñư c quy n phát hành ti n t c a m t qu c gia, tôi s không ph
thu c vào b t c th pháp lu t nào do ai ñ t ra(1).
Mayer Rothschild
Cho ñ n nay, Bill Gates v n ñư c gi i truy n thông không ng ng ca t ng và ñư c coi
là ngư i ñàn ông giàu nh t hành tinh v i kh i tài s n kh ng l . N u tin r ng ñó là s
th t thì có nghĩa là b n ñã b l a d i. B i vì b n s ch ng bao gi tìm th y ñư c bóng
dáng c a các ông trùm th t s giàu có trên b ng x p h ng nh ng ngư i giàu nh t hành
tinh này, còn gi i truy n thông phương Tây thì ñã b nh ng th l c “vô hình” c a các
ông trùm kia khoá mi ng.
Cho ñ n ngày nay, gia t c Rothschild v n theo ñu i ngành ngân hàng, nhưng n u b t
ch t h i 100 ngư i dân B c Kinh hay Thư ng H i, b n s th y r ng, có ñ n 99 ngư i
bi t r t rõ v Ngân hàng Hoa Kỳ, trong khi ch ng m t ai bi t ñư c ngân hàng
Rothschild là ngân hàng nào.
R t cu c, v y ai là Rothschild? N u m t ngư i làm vi c trong ngành tài chính mà chưa
t ng nghe ñ n cái tên Rothschild thì ch ng khác nào m t ngư i lính không bi t
Napoleon, sinh viên ngành v t lý không bi t Einstein là ai v y. Cái tên Rothschild h t
s c xa l ñ i v i ña s ngư i dân Trung Qu c (cũng như v i ngư i Vi t Nam). Tuy
nhiên, gia t c này có m t s c nh hư ng r t l n ñ i v i quá kh , hi n t i và tương lai
c a ngư i dân Trung Qu c cũng như ngư i dân kh p nơi trên th gi i. Thông qua s
ñ i l p gi a t m nh hư ng và m c ñ c n i ti ng c a c a gia t c Rothschild ñ i v i
th gi i hi n t i, ta có th th y kh năng gi u mình c a dòng h này cao siêu ñ n m c
nào.
R t cu c thì dòng h Rothschild có bao nhiêu tài s n?
ðây v n là ñi u bí m t c a th gi i. Theo tính toán sơ b thì con s ñó là vào kho ng
500 t ñô-la(2). R t cu c thì b ng cách nào mà dòng h Rothschild ñã ki m ñư c
kho n tài s n kh ng l như v y? ðây là câu chuy n mà chương này s giãi bày cùng
b n.
S ki m soát ch t ch trong n i b gia t c, các thao tác ng m ng m trong bóng t i, s

4
hi p ñ ng chính xác như m t chi c ñ ng h , vi c thu th p tin t c luôn ñi trư c th
trư ng lý trí l nh lùng tuy t ñ i, tham v ng vô h n ñ i v i quy n l c và ti n b c, s
nhìn nh n th u ñáo ñ i v i ti n tài và s giàu có cũng như kh năng d ñoán thiên tài
ñã giúp cho dòng h Rothschild xây d ng ñư c m t vương qu c tài chính r ng l n và
hùng m nh nh t trong l ch s xoài ngư i, cho dù vương qu c ñó ñã t ng n m trong
vòng xoáy kh c li t và tàn b o c a tài chính, chính tr và chi n tranh su t hơn hai trăm
năm qua.
1. Waterloo c a Napoleon và Kh i hoàn môn c a Rothschild
Nathan là con trai th ba và cũng là ngư i gan d , thông minh nh t trong s năm anh
em trong gia t c Rothschild.
Năm 1798, Nathan ñư c cha mình ñi u chuy n t Frankfurt ñ n Anh ñ khai phá lĩnh
v c ngân hàng c a dòng h Rothschild. Nathan là m t chuyên gia ngân hàng có lòng
d thâm hi m và cách hành x quy t ñoán, chưa t ng có ai th c s hi u ñư c th gi i
n i tâm c a ông ta. Do có tài năng thiên b m ñáng kinh ng c v tài chính cùng nh ng
th ño n tinh vi, ñ n năm 1815, ông ta ñã tr thành m t trong nh ng ông trùm ngân
hàng n i ti ng t i London.
Amschel - ngư i anh trai c a ông ta chuyên lo vi c ñi u hành ñ i b n doanh (M.A
Rothschild and Sons) c a ngân hàng gia t c Rothschild t i Frankfurt, trong khi
Salomon ngư i anh trai th hai - ñã xây d ng ñư c m t chi nhánh ngân hàng khác c a
dòng h này thành Vienna - Áo (S.M Rothschild and Sons), còn Calmann - ngư i
em th tư c a Nathan - ñã xây d ng m t chi nhánh khác thành ph Napoli c a Ý, và
James - ngư i em trai th năm - cũng có m t ngân hàng Paris. H th ng ngân hàng
do dòng h Rothschild xây d ng là t p ñoàn ngân hàng qu c t ñ u tiên trên th gi i.
Lúc này, năm anh em nhà Rothschild ñang t p trung chú ý vào tình hình chi n tranh
châu Âu năm 1815.
ðây là m t cu c chi n tranh quan tr ng liên quan ñ n s ph n và ti n ñ c a ñ i l c
ñ a châu Âu. N u như Napoleon giành ñư c th ng l i chung cu c thì nư c Pháp s
vào v th bá ch ñ i l c châu Âu. Còn n u Công tư c Wellington ñánh b i ñư c quân
Pháp thì nư c Anh s vào th cân b ng chi n lư c c a m t nư c l n ch ñ o c a
châu l c này.

5
Ngay t nh ng ngày ñ u chi n tranh, v i t m nhìn xa r ng, dòng h Rothschild ñã xây
d ng h th ng thu th p và truy n tin tình báo chi n lư c cho riêng mình. H ñã xây
d ng m t m ng lư i nh ng ngư i ñ i di n bí m t, gi ng như nh ng gián ñi p tình báo
chi n lư c. Nh ng ngư i này ñư c c ñi n m vùng các th ñô, các thành ph l n,
các trung tâm giao d ch và trung tâm thương m i quan tr ng các qu c gia châu Âu.
Tình báo thương m i, chính tr cũng như tình báo trong các lĩnh v c khác ñi v như
con thoi gi a các thành ph l n như London, Paris, Frankfurt, Vienna và Napoli. Hi u
su t, t c ñ và ñ chính xác c a h th ng tình báo này ñ u ñ t ñ n trình ñ khi n
ngư i ta ph i thán ph c, vư t r t xa so v i t c ñ c a b t kỳ m ng lư i tin t c c a các
cơ quan nhà nư c nào, còn các ñ i th c nh tranh thương m i khác càng khó mà ñu i
k p h . T t c nh ng ñi u này khi n cho ngân hàng Rothschild luôn chi m ñư c ưu th
vư t tr i trong c nh tranh qu c t (3).
“C xe c a ngân hàng Rothschild băng băng trên con ñư ng qu c l c a các vùng ñ t
châu Âu, con thuy n ngân hàng Rothschild lao nhanh qua nh ng eo bi n h p, nh ng
tay gián ñi p c a ngân hàng Rothschild tràn ng p trên các ñư ng ph châu Âu. Gia t c
này n m gi m t lư ng l n hi n kim, công trái, thư tín và thông tin. Thông tin ñ c
quy n nóng h i nh t c a h ñư c truy n ñi v i t c ñ c c nhanh trên 'tr trư ng c
phi u và th trư ng hàng hoá. Nhưng nh ng tin t c y ñ u không th nào so sánh ñư c
v i k t qu c a chi n d ch Waterloo”(4).
Ngày 18 tháng 6 năm 1815, tr n Waterloo ñư c. tri n khai ngo i ô Brussels - B . ðó
không ch là cu c quy t ñ u sinh t gi a hai ñoàn hùng binh c a Napoleon và
Wellington mà còn là canh b c l n c a hàng v n nhà ñ u tư, k th ng s giàu có vô
biên, còn k thua s tr ng tay, m t nghi p. Không khí trên th trư ng giao d ch c
phi u London căng th ng ñ n c c ñi m, t t c m i ngư i ñ u ch ñ i k t qu cu i
cùng c a tr n Waterloo trong lo âu. N u nư c Anh th t b i thì giá trái phi u c a x s
sương mù s r t xu ng ñáy v c; còn n u th ng, trái phi u c a qu c gia này s tăng giá
ngút tr i xanh.
Khi hai ñoàn hùng binh ch m trán nhau trong nh ng tr n chi n s ng mái thì các gián

6
ñi p c a Rothschild cũng kh n trương c g ng h t m c ñ thu th p các thông tin tình
báo chính xác v tình hình chi n s c a hai bên. Nhi u ñi p viên còn ph trách vi c
chuy n các thông tin m i nh t liên quan ñ n tình hình chi n s v tr m trung chuy n
tin tình báo Rothschild g n chi n trư ng nh t. ð n ch ng v ng t i, k t c c th t b i c a
Napoleon ñã an bài. M t nhân viên chuy n thư nhanh c a Rothschild tên là Rothworth
ñã t n m t ch ng ki n tình hình chi n s và l p t c lao lên xe ng a ch y v i t c ñ phi
mã v hư ng Bruxelles, sau ñó chuy n hư ng v c ng Oostende. Khi Rothworth nh y
lên chuy n thuy n Rothschild t c hành v i gi y thông hành ñ c bi t thì tr i ñã r t
khuya. Eo bi n Anh (English Channel) lúc này sóng to gió l n, sau khi tr kho n phí
2.000 francs, Rothworth cũng ñã tìm ñư c m t thu th ch u giúp mình vư t ñư c eo
bi n này ngay trong ñêm(5). ð n sáng ngày 19 tháng 6, anh ta ñã ñ n ñư c b bên kia,
t c là Folkestone c a Anh. ðích thân Nathan Rothschild ñã ñ ng ñ i anh ta ñó
Nathan t c t c xé thư ra xem, lư t nhanh qua dòng tít c a b n tin chi n s r i gi c
ng a lao th ng v phía S Giao d ch ch ng khoán London.
Khi Nathan v a bư c chân vào S Giao d ch ch ng khoán, t t c nh ng ngư i ñang
ch ñ i tin chi n tranh trong b u không khí s t ru t ñó l p t c yên l ng. M i con
m t ñ u ñ d n vào gương m t ñ y bí n không l chút c m xúc c a Nathan. Nathan
bư c ch m rãi v phía gh ch to v n ñư c xem là “tr c t c a Rothschild”. Lúc này,
cơ m t c a ông ta g n như ch ng bi n ñ i chút nào, trông c như là tư ng ñá v y. ð i
s nh c a S Giao d ch khi ñó hoàn toàn im phăng ph c ch không huyên náo như m i
ngày. M i ngư i ñ u ñem t t c m i s giàu sang vinh nh c c a mình ký thác vào ánh
m t c a Nathan. Im l ng trong giây lát, Nathan li c m t ra hi u cho các nhà ñ u tư c
phi u c a gia t c Rothschild ñang ñ ng ch bên c nh, m i ngư i ngay l p t c ùa v
phía qu y giao d ch, b t ñ u bán ñ bán tháo công trái Anh. ð i s nh thoáng ch c tr
thành m t khu h n lo n. M t s ngư i b t ñ u to nh v i nhau, không ít ngư i ñ ñ n
ñ ng m t ch . Khi ñó, m t lư ng trái phi u c a Anh tr giá hàng m y trăm nghìn ñô-la
M trong phút ch c b ñ y th c ñ y tháo ra th trư ng. Giá công trái b t ñ u tu t d c,
t o nên m t cơn sóng trư t giá, cơn sau m nh hơn cơn trư c, báo hi u m t s s p ñ
hoàn toàn.
Lúc này, Nathan ng i d a mình vào gh v i v m t l nh tanh. Cu i cùng, trong ñ i

7
s nh S Giao d ch có ngư i ñã thét lên r ng “Rothschild ñã bi t r i!”, “Rothschild ñã
bi t r i!“, “Wellington ñã th t b i?”. T t c m i ngư i có m t ngay l p t c ho ng lo n
như b ñi n gi t. Cu c bán tháo trái phi u cu i cùng ñã tr nên h n lo n. Trong lúc
m t h t lý trí, ngư i này ñã b t chư c ngư i kia t o nên m t ki u hành vi t phát. M i
ngư i ñ u mu n bán t ng bán ñ nh ng trái phi u trong tay v n ñã không còn chút giá
tr , c v t vát ñư c gì hay n y. Sau m y gi bán ñ bán tháo như v y, trái phi u c a
Anh ñã ch t ñ y thành ñ ng như ñ ng rác, giá tr m nh giá công trái ch còn l i 5%(6).
Nathan lúc này v n th n nhiên ng i quan sát t t c nh ng di n bi n x y ra. Ông ta li c
nh ánh m t v phía các nhà ñ u tư c phi u - cái li c m t mà n u không tr i qua hu n
luy n lâu dài thì không ai có th hi u ñư c. Ngay l p t c, các nhà ñ u tư c phi u p
ñ n các qu y giao d ch, b t ñ u mua vào b ng h t nh ng công trái Anh có trên sàn.
11 gi ñêm ngày 21 tháng 6, Henry Percy - ngư i ñưa tin c a Công tư c Wellington -
cũng ñã v ñ n London. Tin cho hay, ñ i quân c a Napoleon ñã th t b i hoàn toàn sau
tr n ñánh su t 8 gi , t n th t m t ph n ba s quân, nư c Pháp ñã tiêu r i!
Tin t c này ñã ch m hơn c m t ngày so v i tin tình báo c a Nathan! Và trong m t
ngày này, Nathan ñã ki m ñư c m t lư ng ti n g p 20 l n so v i t ng s c a c i mà
Napoleon và Wellington có ñư c t m y ch c năm chi n tranh(7)! Tr n Waterloo ñã
bi n Nathan tr thành ch n l n nh t c a chính ph Anh ñ t ñó chi ph i quy n phát
hành công trái c a nư c này. Công trái Anh chính là ch ng t thu thu c a chính ph
trong tương lai, và nghĩa v n p các kho n thu c a ngư i dân Anh cho chính ph ñã
bi n tư ng thành vi c trưng thu thu mà ngân hàng Rothschild ñánh vào toàn dân. Các
kho n chi tiêu c a chính ph Anh ch y u d a vào vi c phát hành công trái mà có, hay
nói cách khác, chính ph Anh c n ph i ñi vay ti n c a các ngân hàng tư nhân ñ chi
tiêu vì không có quy n phát hành ti n t trong khi còn ph i chi tr lãi su t kho ng 8%,
và toàn b ñ u ñư c k t toán b ng ti n kim lo i. Khi ñã n m gi công trái Anh v i s
lư ng áp ñ o, trên th c t Nathan là ngư i ñang quy t ñ nh giá tr c a công trái, chi
ph i hoàn toàn lư ng cung ng ti n t c a nư c Anh, và như v y, m ch máu kinh t
c a nư c Anh ñã b gia t c Rothschild si t ch t.
Nathan ñã không c n che ñ y v kiêu ng o khi chinh ph c ñư c ñ qu c Anh:
Tôi ch ng c n quan tâm con r i Anh nào ñang th ng tr ñ qu c m t tr i không bao
gi l n này. Ai kh ng ch ñư c vi c cung ng ti n t c a ñ qu c Anh thì ngư i ñó

8
kh ng ch ñư c ñ qu c Anh, mà ngư i này ch ng ai khác ngoài tôi(8).
2. Bư c kh i nghi p c a Rothschild.
M t s ngư i có th hi u ñư c h th ng ti n t chi phi u và ti n t t n d ng. Ho c là
h c m th y vô cùng h ng thú v i nh ng khoán l i nhu n mà h th ng này t o ra,
ho c là h t s c l i vào s b thí c a các chinh tr gia. M t khác, ña s ngư i dân
không ñ trí l c ñ có th hi u ñư c ưu th to l n ñư c sinh ra tư h th ng này. H
th a nh n s áp b c mà không h oán thán, th m chí không chút nghi ng r ng h
th ng này s làm t n h i ñ n l i ích c a h (9).
Anh em nhà Rothschild năm 1863.
Rothschild sinh trư ng trong th i ñ i khi mà cu c cách m ng công nghi p phát tri n
m nh m , ngành tài chính ph n vinh chưa t ng th y, th c ti n và lý thuy t tài chính
m i m t Hà Lan và Anh lan truy n ra kh p châu Âu. Cùng v i s ra ñ i c a Ngân
hàng Anh (Bank of England) vào năm 1694, m t khái ni m và th c ti n ti n t ph c
t p hơn r t nhi u so v i quá kh ñã ñư c m t lo t các ông ch ngân hàng sáng t o ra.
Trong 100 năm c a th k 17, khái ni m và hình th c ti n t ñ u có nh ng bi n ñ i
sâu s c. T năm 1694 ñ n 1776, khi tác ph m “The Wealth of Nations” (C a c i c a
các qu c gia) c a Adam Smith ra ñ i, l n ñ u tiên trong l ch s nhân lo i, t ng lư ng
ti n gi y do các ngân hàng phát hành ñã nhi u hơn t ng lư ng ti n kim lo i ñang lưu
thông(10). Mâu thu n gi a nhu c u lưu thông ti n t tăng ñ n m c c c ñ i trong
nh ng ngành công nghi p m i tr i d y như ngành ñư ng s t, khoáng s n, ñóng tàu, cơ
khí, d t may, công nghi p qu c phòng, năng lư ng… và kh năng y u kém trong lưu
thông ti n t c a các ngân hàng cũ ñã ngày càng tr nên gay g t. Ngân hàng m i n i
c a dòng h Rothschild ñã n m b t ñư c cơ h i l ch s này. B ng vi c áp d ng nh ng
phương th c có l i nh t cho mình, h ñã làm ch toàn di n hư ng ñi l ch s c a lĩnh
v c ti n t hi n ñ i, mà nh ng ngư i khác thì không có chút c m giác nào ñ i v i vi c
s ph n c a h ñang b ch ñ này quy t ñ nh.
Hai l n n i chi n và xáo ñ ng trên chính trư ng t năm 1625 ñã khi n qu c kh c a

9
nư c Anh tr ng r ng. Khi lên ngôi nư c Anh vào năm 1689, William ñ nh t ñã
ph i ñ i m t v i m t c c di n r i r m, thêm vào ñó là cu c chi n tranh mà ông ñang
ti n hành v i vua Louis 14 c a Pháp ñã khi n cho William ñ nh t ph i ch y v y kh p
nơi ñ vay ti n ñ n m c g n như không c n suy tính thi t hơn. Lúc này, ngân hàng mà
William Paterson làm th ng ñ c ñã ñ xu t v i qu c vương c a mình m t ý tư ng m i
xu t hi n t Hà Lan: thành l p m t ngân hàng trung ương tư nhân - Ngân hàng Anh,
ñ ti n hành luân chuy n ti n t cho nh ng kho n chi kh ng l c a qu c vương.
Ngân hàng tư nhân này ñã cung c p kho n hi n kim tr giá 1,2 tri u b ng Anh cho
chính ph và nó ñư c xem như là “kho n vay vĩnh vi n” (Perpetual Loan) c a chính
ph v i m c lãi su t hàng năm là 8%, phí qu n lý m i năm là 4.000 b ng Anh. Như
v y, m i năm ch c n t n 100 nghìn b ng Anh, chính ph ñã có th ñư c hư ng kho n
hi n kim 1,2 tri u b ng Anh ngay t c kh c, ñ ng th i có th không c n hoàn tr ti n
g c vĩnh vi n? ðương nhiên, nh ng “l i ích” mà chính ph ph i cung c p cho h còn
nhi u hơn n a, ñó chính là vi c cho phép Ngân hàng Anh ñ c quy n phát hành ch ng
ch ngân hàng ñư c qu c gia th a nh n(11).
Lâu nay ai cũng bi t cái l i nh t c a ông trùm ngân hàng Goldsmith chính là vi c phát
hành ch ng ch ngân hàng. Nh ng ch ng ch này kỳ th c là s biên nh n ñ i v i ti n
vàng ñư c các khách hàng ký g i t i ngân hàng Goldsmith. B i vì vi c ñem ti n m t
theo ngư i là ñi u r t b t ti n cho nên ph n l n m i ngư i ñã dùng ch ng ch ngân
hàng ñ giao d ch, sau ñó thanh toán l i v i nhau b ng ti n vàng tương ng thông qua
ngân hàng Goldsmith. Lâu d n, ngư i ta c m th y ch ng c n thi t ph i ñ n ngân hàng
rút ti n vàng ra ñ thanh toán cho nhau làm gì, vì v y, nh ng biên nh n này sau ñó d n
bi n thành ti n gi y. Các nhà ho ch ñ ch chi n lư c thông minh c a Goldsmith phát
hi n th y r ng, hàng ngày có r t ít ngư i ñ n rút ti n, cho nên h b t ñ u ng m ng m
dùng m t s ti n nhàn r i c a khách ký g i ñ cho nh ng ngư i c n ti n vay l y l i,
sau khi ngư i vay tr h t c v n l n lãi thì nh ng ch ng t vay này cũng ñư c các
ngân hàng c a Goldsmith bí m t tiêu hu m t như chưa t ng có chuy n gì x y ra, dù
trên th c t thì l i nhu n v n c ch y vào túi h ñ u ñ n. Ph m vi lưu thông c a các
ch ng ch ngân hàng Goldsmith càng r ng, m c ñ ch p nh n càng cao thì l i nhu n
thu v càng l n. Mà ph m vi lưu thông cũng như m c ñ ch p nh n ch ng ch ngân

10
hàng do Ngân hàng Anh phát hành ñ u cao hơn r t nhi u so v i nh ng ngân hàng
khác, nh ng ch ng ch ngân hàng ñư c qu c gia công nh n này chính là ti n t qu c
gia.
Lư ng ti n m t c a Ngân hàng Anh ñư c thu hút t các ngu n trong xã h i. Nh ng ai
ñ t mua ch ng ch t 2.000 b ng Anh tr lên ñ u có th tr thành u viên H i ñ ng
qu n tr . T ng c ng ñã có 1.330 ngư i tr thành c ñông c a Ngân hàng Anh, 14
ngư i tr thành thành viên thư ng tr c c a H i ñ ng qu n tr , bao g m c William
Patersonl(12).
Năm 1694, William ñ nh t ñã ban hành Hi n chương Hoàng gia (Royal Charter) c a
Ngân hàng Anh, và như v y, ngân hàng hi n ñ i ñ u tiên ñã ra ñ i.
Ý tư ng ch ñ o c a Ngân hàng Anh chính là bi n kho n n c a qu c vương và
nh ng kho n n riêng c a các thành viên trong hoàng gia thành món n vĩnh c u c a
qu c gia, l y thu c a toàn dân làm th ch p, và ti n t qu c gia ñư c Ngân hàng Anh
phát hành d a trên cơ s các kho n n .
C như v y, qu c vương có ti n ñ tham chi n hay hư ng th , còn chính ph thì có
ti n ñ làm nh ng gì mình thích làm, ngân hàng gi i phóng ñư c nh ng kho n ti n l n
c a các khách hàng ñang khi n h ngày ñêm lo l ng và thu ñư c nh ng kho n l i t c
kh quan. Tóm l i là t t c ñ u vui v , ch có ñi u, nh ng kho n thu c a ngư i dân ñã
tr thành v t th ch p. Do có ñư c m t công c tài chính m i và l n m nh như v y
nên s ti n b i chi c a chính ph Anh tăng lên chóng m t. T năm 1670 ñ n năm
1685, thu nh p c a chính ph Anh là 24,80 tri u b ng Anh, t năm 1685 ñ n 1700, thu
nh p c a chính ph ñã tăng lên hơn g p ñôi, ñ t ñ n con s 55,7 tri u b ng Anh,
nhưng vi c vay ti n c a ngân hàng Anh t ngân hàng chính ph trong kho ng th i
gian 1685-1700 ñ i lên hơn 17 l n, t 800 nghìn b ng Anh lên ñ n 13,80 tri u b ng
Anh(13).
ði u l lùng là, thi t k này ñã c t ñ t m i quan h gi a vi c phát hành ti n t qu c
gia v i kho n n vĩnh c u c a qu c gia. Cho nên, n u phát hành thêm lư ng ti n t
m i thì ñi u t t y u là ph i tăng thêm qu c n , còn mu n thanh toán h t qu c n thì

11
ñi u ñó cũng ñ ng nghĩa v i vi c hu ho i c ñ ng ti n qu c gia. Như v y, trên th
trư ng s không còn ti n t ñ lưu thông, cho nên chính ph cũng mãi mãi không th
nào hoàn tr h t kho n n này. Do ph i hoàn tr l i t c và ñáp ng nhu c u phát tri n
c a kinh t , cho nên ñi u t t y u là chính ph c n ph i có nhi u ti n hơn ñ vào lưu
thông, và nh ng kho n ti n này l i c n ph i vay t ngân hàng mà ra, cho nên qu c n
cũng không ng ng tăng lên, và toàn b l i t c c a nh ng kho n n này ñ u ch y vào
túi ngân hàng, còn gánh n ng lãi su t thì ñư c ñ d n vào nghĩa v ñóng thu c a
ngư i dân!
Qu th t là t ñó v sau, chính ph Anh cũng ch ng th nào hoàn tr h t các kho n n
ñã vay. ð n cu i năm 2005, kho n n c a chính ph Anh t 1,2 tri u b ng năm 1694
ñã tăng lên thành 525,9 t b ng, chi m ñ n 42,8% GDP c a nư c Anh(14).
3. Thùng vàng th nh t c a Rothschild
Ngày 23 tháng 2 năm 1744, Mayer A. Bauer c t ti ng khóc chào ñ i trong m t khu t p
trung Do Thái Frankfurt.
Móse - cha c a Mayer - là m t th b c chuyên cho vay lãi lưu ñ ng, sinh s ng và làm
vi c vùng ðông Âu. Sau khi Mayer ra ñ i, Móse quy t ñ nh ñ nh cư t i Frankfurt.
Ngay t nh , Mayer ñã th hi n tài trí b m sinh ñáng kinh ng c v kinh doanh. Cha
c a Mayer ñã d n r t nhi u tâm huy t ñ ñ u tư cho con trai, d c lòng gi ng gi i cho
Mayer m t cách h th ng nh ng ki n th c kinh doanh liên quan ñ n ti n t và cho vay.
M y năm sau, Móse qua ñ i, lúc này Mayer m i 13 tu i nhưng ñư c s khích l c a
nh ng ngư i thân thích trong gia ñình nên ñã quy t ñ nh theo ngh tài chính và làm
vi c trong ngân hàng c a dòng h Heimer g c Âu Hannover(15).
V i s m n c m và tính c n cù ph n ñ u hơn ngư i, Mayer ñã nhanh chóng n m b t
ñư c các k năng chuyên môn trong ngành ngân hàng. Trong su t 7 năm ròng rã,
Mayer gi ng như m t mi ng b t bi n ñã h p thu và tiêu hoá nh ng kỳ mưu di u k
trong ngành tài chính ñư c truy n t Anh sang. Nh vào kh năng làm vi c xu t s c
c a mình, anh ñư c ñ b t tr thành c ñông sơ c p. Trong nh ng ngày tháng làm vi c
ngân hàng, anh ñã làm quen ñư c m t s khách hàng r t có nh hư ng, bao g m c
tư ng Stauffer- ngư i có vai trò r t quan tr ng trong s phát tri n sau này c a anh.

12
Chính ñây Mayer ñã ý th c ñư c l i nhu n và h s an toàn khi cho chính ph và
qu c vương vay ti n v i m c cao hơn r t nhi u so v i vi c cho vay cá nhân, b i vì ñây
không ch là khách hàng l n mà còn ñư c ñ m b o b i kho n thu c a chính ph .
Nh ng khái ni m tài chính hoàn toàn m i m ñ n t nư c Anh này ñã khi n cho ñ u
óc c a Mayer b ng sáng h n lên.
M y năm sau, khi ñã tr thành m t chàng thanh niên kh e m nh, Mayer tr v
Frankfurt ti p t c công vi c làm ăn là cho vay lãi c a cha mình. Anh còn ñ i h c a
mình thành Rothschild (Roth trong ti ng ð c có nghĩa là màu ñ , Schild có nghĩa là
d u m c). Khi bi t ñư c tư ng Stauffer cũng ñã tr v Frankfurt và ñang làm vi c
trong cung vua William, Mayer nghĩ ngay ñ n vi c ph i l i d ng t t m i quan h này.
Tư ng Stauffer cũng t ra r t vui khi g p l i Mayer. B n thân tư ng Stauffer là m t
nhà sưu t p ti n có ti ng, còn vi c nghiên c u lĩnh v c ti n t c a Mayer cũng ñã có
m y ñ i gia truy n, cho nên khi ñàm ñ o ñ n các lo i ti n c thì chàng trai tr này t
ra vô cùng thành th o khi n cho v tư ng r t hài lòng. M t vi c khi n cho tư ng
Stauffer càng vui hơn - ñó là Mayer ñã t nguy n bán cho v tư ng này m y ñ ng ti n
hi m v i giá chi t kh u r t cao, vì th mà ông ñã xem Meyer như ngư i tri k . S
khéo léo này ñã giúp cho Mayer nhanh chóng thân quen v i r t nhi u nhân v t có máu
m t trong hoàng cung. M t hôm, thông qua s gi i thi u c a tư ng Stauffer, Mayer
ñư c vua William ti p ki n, và anh chàng nh n ra r ng, v vua này cũng là m t nhà
sưu t m ti n c , v y là Mayer l i dùng cách tương t ñ l y lòng William.
Sau nhi u l n ñư c Mayer bán cho nh ng ñ ng ti n quý v i giá r , vua William t ra
áy náy trong lòng, bèn h i xem Mayer có mu n giúp gì không. Ch p l y th i cơ này,
Mayer ñ xu t mu n tr thành ngư i ñ i di n chính th c c a hoàng cung, và ngay t c
kh c, anh ñã ñư c William ñ ng ý Ngày 21 tháng 9 năm 1769, Mayer ñã g n huy hi u
hoàng gia lên t m b ng hi u c a mình, bên c nh vi t m t dòng ch vàng: “M.A.
Rothschild, ngư i ñ i di n do vua William ch ñ nh”(16). M t th i gian sau, uy tín c a
Mayer n i như c n, công vi c làm ăn cũng theo ñó mà ngày càng phát ñ t.
Trong l ch s , b n thân thái t William ñư c m nh danh là ngư i ham ti n hơn m ng
s ng, n i ti ng là ngư i cung c p “quân ñ i ñánh thuê” cho qu c gia khác ñ “gìn gi
hoà bình”. Ông có m i quan h m t thi t v i các hoàng th t nhi u qu c gia châu Âu,
ñ c bi t r t thích làm ăn v i hoàng gia Anh qu c. Nh có r t nhi u ngu n l i h i ngo i
nên nư c Anh thư ng xuyên ph i dùng ñ n quân ñ i ñ duy trì và b o v l i ích c a

13
mình, nhưng s lư ng binh lính l i không ñ trong khi lư ng ti n mà nư c Anh xu t ra
l i tương ñ i nhi u và r t ít khi kh t n , cho nên, qu c gia này r t h p rơ v i thái t
William. Sau này, khi cu c chi n tranh giành ñ c l p c a M n ra, s lư ng quân
ð c mà Washington ph i ñ i phó còn nhi u hơn c s quân c a Anh qu c. V sau,
thái t William ñã tích lu ñư c m t kho n tài s n l n nh t trong các hoàng th t châu
Âu, ư c kho ng 200 tri u ñô-la M . Cũng vì th mà ngư i ñ i g i ông là “con cá m p
cho vay máu l nh nh t châu Âu”(17). Sau khi tr thành m t thành viên dư i trư ng
c a thái t William, Mayer t n tâm t n l c x lý t t t t c m i vi c, vì v y r t ñư c
William tin tư ng. Không lâu sau cu c ñ i cách m ng tư s n Pháp bùng n (1789 -
1799), làn sóng cách m ng d n lan r ng sang các nư c theo ch ñ quân ch lân c n.
Thái t William b t ñ u nh p nh m không yên và lo r ng cu c cách m ng ñang ngày
càng lan d n ñ n nư c ð c, các ph n t ph n lo n s cư p s ch tài s n c a ông.
Ngư c l i v i cách nghĩ c a thái t , Mayer l i h t s c vui m ng v i cu c cách m ng
Pháp, b i vì cu c kh ng ho ng s khi n cho lư ng ti n b c c a ông tăng lên. Khi ng n
l a cách m ng lan ñ n thành La Mã c kính, c t ñ t ñư ng trung chuy n thương m i
c a Anh, giá hàng hoá nh p kh u ñã tăng v t. Công vi c v n chuy n hàng hoá t Anh
sang ð c ñã giúp cho Mayer ki m ñư c b n ti n.
Mayer luôn là nhân v t h t s c tích c c trong khu t p trung Do Thái. “M i t i th sáu
hàng tu n, sau khi k t thúc ñ t hành l giáo ñư ng c a ngư i Do Thái, Mayer luôn
m i m t s h c gi Do Thái uyên bác nh t ñ n nhà mình t h p. H cùng nhau nh m
nháp rư u vang và th o lu n công vi c m t cách chi ti t tu n t ho c làm m t s vi c
mãi cho ñ n khuya m i thôi”(18).
Mayer có câu nói n i ti ng: “Gia ñình c u nguy n cùng nhau s k t dính l i v i
nhau”(19) (ngư i Do Thái thư ng c u nguy n cùng nhau và xem ñó như là s bi u
hi n c a tình ñoàn k t - ND). Ngư i ñ i sau không th hi u ñư c s c m nh nào có th
khi n cho nh ng ngư i trong dòng h Rothschild l i quy t tâm theo ñu i quy n l c
ñ n như v y.
ð n năm 1800, dòng h Rothschild ñã tr thành m t trong nh ng dòng h Do Thái
giàu có nh t ñ t Frankfurt.
Trong năm này, Mayer còn nh n ñư c danh hi u “ñ i di n hoàng gia ñ ch ” do qu c
vương c a x La Mã th n thánh trao cho. Danh hi u này khi n cho ông có th ñi l i
kh p nơi trong ñ t nư c này, ñư c mi n tr các lo i thu ñánh vào ngư i Do Thái,

14
th m chí nhân viên công ty c a ông còn có th mang theo vũ khí.
Năm 1803, m i quan h gi a Mayer và thái t William ngày càng m t thi t hơn khi n
cho th l c c a Mayer m nh hơn r t nhi u so v i trư c. M t ngư i anh h c a thái t
William là qu c vương ðan M ch ng ý mu n vay c a William m t kho n ti n, nhưng
s ngư i khác bi t ñư c s giàu có c a mình nên thái t ñã không ñ ng ý. Sau khi bi t
ñư c vi c này, Mayer cho r ng ñây là m t cơ h i r t t t, bèn ñưa ra m t phương án
gi i quy t cho thái t : thái t c xu t ti n, còn Mayer là ngư i ra m t thương lư ng
vi c cho vay, l y danh nghĩa Rothschild cho qu c vương ðan M ch vay, và như v y,
Mayer có th trích ph n trăm lãi su t. Sau khi suy nghĩ c n th n, c m th y ñây là m t
phương án v n c ñôi ñư ng, v a có th cho vay mà l i không ñ l s giàu có c a
mình ra cho thiên h bi t, thái t bèn nói v i Mayer r ng, vi c cho qu c vương vay
ti n qu là chuy n n m mơ mà Mayer cũng khó có th th y ñư c, và vi c này không
ch ñư c báo ñáp v sau, mà còn là cơ h i tuy t v i ñ nâng cao danh d . K t qu là
công vi c này ñã ñem l i cho Mayer thành công r t l n. Li n sau ñó, sáu kho n vay
c a hoàng th t ðan M ch ñư c giao d ch thành công thông qua Mayer.
Thanh danh c a Rothschild theo ñó cũng n i lên như c n, ñ c bi t là m i quan h m t
thi t gi a ông và hoàng gia b t ñ u ñư c m i ngư i bi t ñ n châu Âu.
Sau khi lên ngôi, Napoleon ñã t ng có ý ñ mu n lôi kéo William v phía mình,
nhưng William l i ch n ch n a mu n n a không và không ñưa ra ñư c l a ch n c a
mình.
Vì không lôi kéo ñư c William, Napoleon ñã không nén ñư c b c t c và tuyên b
ph i quét s ch dòng h William ra kh i b n ñ nh ng “nhân v t có quy n l c th ng tr
châu Âu”, r i li n ñó ñưa quân áp sát biên gi i. Thái t William h t ho ng tr n sang
ðan M ch lưu vong, và trư c khi ch y ra nư c ngoài ñã ñem kho n hi n kim tr giá 3
tri u ñô-la M giao cho Mayer c t gi . Chính kho n hi n kim này ñã ñem l i cho
Mayer quy n l c và s giàu sang chưa t ng có trong ñ i. ðó cũng chính là thùng vàng
ñ u tiên giúp Mayer khai thông con ñư ng ñ n ñ ch tài chính c a ông trong tương
lai.
Mayer còn có m t ý chí m nh m hơn nhi u l n so v i vi c thành l p Ngân hàng Anh.
Khi có ñư c kho n ti n k ch xù t tay thái t William, ông l i b t ñ u có ý mu n ñi u
binh khi n tư ng. Năm ngư i con c a ông gi ng như năm mũi tên s c bén nh m vào
năm khu v c trung tâm c a châu Âu. Ngư i con c Amschel tr n gi toàn vùng

15
Frankfurt, con th Salomon ñư c c ñ n Vienna khai phá chi n trư ng m i, ngư i th
ba Nathan ñư c phái ñ n Anh ñ n m gi ñ i cu c, ngư i th tư Calmann ñư c c ñ n
Napoli c a Ý ñ xây d ng căn c ñ a và ñóng vai trò như con thoi truy n ñ t thông tin
gi a các anh em, và ngư i con út là James thì n m gi nhi m v tác nghi p Paris.
M t ñ qu c tài chính chưa t ng có trong l ch s loài ngư i ñã ñư c hình thành.
4. Nathan - chúa t thành ph tài chính London
H là chúa t c a th trư ng ti n t th gi i, ñương nhiên cũng chinh là chúa t c a t t
c nh ng gì có trên th gi i này. Trên th c t , h có c ngu n thu nh p tài chính c a
vùng ñ t nam Italy, còn vua và b trư ng c a các qu c gia (châu Âu)ñ u ph i lãng
nghe h (20).
Benjamin Disraeli - Th tư ng Anh, năm 1844
Thành ph tài chính London là m t khu ñ t ch chi m di n tích 2,6 km2
thu c trung
tâm London. T th k 18, nơi ñây ñã là trung tâm tài chính c a nư c Anh và th m chí
là c a toàn th gi i v i h th ng tư pháp ñ c l p gi ng như Vatican, t c là m t qu c
gia nh trong m t ñ t nư c l n.
Vùng ñ t nh bé hình viên ñ n này t p trung toàn b cơ c u tài chính ch y u c a th
gi i, t o ra ñ n 1/6 GDP c a nư c Anh lúc b y gi . K nào n m ñư c thành ph
London này cũng s tr thành chúa t c a nư c Anh. Khi Nathan ñ n Anh, ñúng th i
ñi m này, cu c ñ i ñ u gi a Anh và Pháp ñang di n ra gay g t. C hai nư c ban hành
l nh c m v n l n nhau, vì th hàng hoá c a Anh r t có giá châu Âu. Nathan b t ñ u
b t tay v i ngư i em c a mình ñang Pháp - James - ñ v n chuy n hàng hoá theo
ki u trao tay t Anh sang Pháp, và công vi c này ñã ñem l i r t nhi u ti n cho h . Sau
này, Nathan làm quen v i John Harris - m t nhân v t quan tr ng trong B tài chính
Anh, và thông qua ngư i này bi t ñư c quân Anh ñang g p kh n Tây Ban Nha.
Lúc ñó quân Anh do huân tư c Wellington ch huy ñã chu n b xong vi c t n công
Pháp, nhưng cái thi u duy nh t lúc b y gi là lương th c. Huân tư c Wellington tuy có
s ñ m b o c a chính ph Anh, nhưng cho dù có nói khô b t mép cũng khó thuy t
ph c ñư c các nhà ngân hàng c a Tây Ban Nha và B ðào Nha ch p nh n ch ng ch
ngân hàng do ông ñưa ra. ð i quân c a huân tư c Wellington ñòi h i ph i có vàng

16
kh n c p(21).
Nathan r t nhanh nh y và quy t tâm ph i ki m m t m t vi c này. Ông ñi kh p nơi ñ
h i ngu n vàng nhàn r i. Cũng may lúc ñó có m t lô vàng m i v t n ð do công ty
ðông n ð v n chuy n ñ n và chu n b ñem ra tiêu thu. ðây là lô vàng mà chính ph
Anh mu n ñ t mua, ch có ñi u h còn ch n ch vì giá quá cao, và mu n ch giá vàng
gi m m i ch u mua vào. Sau khi n m ñư c tình hình, Nathan bèn l p t c d n h t s
ti n 3 tri u ñô-la c a thái t William cùng s ti n mình buôn bán hàng hoá ki m ñư c
Anh ñ ñ t mua trư c m t lư ng vàng tr giá 800 nghìn b ng Anh c a công ty ðông
n ð (22) và sau ñó l p t c nâng giá vàng lên. Th y giá vàng ch tăng mà không gi m
trong khi tình hình quân ñ i ti n tuy n ngày càng nguy c p nên chính ph Anh ch
còn cách là mua l i vàng t tay c a Nathan v i giá cao hơn. Phi v này ñã giúp Nathan
ki m ñư c b n ti n.
Nhưng k liên hoàn c a Nathan v n chưa h t. Ông ta l i ñ xu t phương án h t ng s
vàng này ñ n cho huân tư c Wellington. Khi ñó Pháp ñang ti n hành phong to ñư ng
b h t s c nghiêm ng t ñ i v i Anh, cho nên n u ñi b ng ñư ng này thì r i ro r t l n,
vì th chính ph Anh ñã ñ ng ý tr m t kho n ti n r t l n ñ v n chuy n lô vàng này.
Sau khi thương th o xong, Nathan li n b o em trai mình là James ch m i 19 tu i
thông báo cho chính ph Pháp bi t ông mu n v n chuy n vàng ñ n Pháp. Chính ph
Anh có th s h t s c t c gi n ñ i v i vi c này, b i vì vi c vàng ch y sang Pháp s
khi n cho kh năng tài chính c a Anh suy y u ñi r t nhi u. Vì có l i trong vi c này
nên nhà c m quy n Pháp bèn l p t c l nh cho c nh sát b o v d c ñư ng b t ñèn xanh
cho qua. Cá bi t, m t s viên quan còn ñư c h i l v i nh ng kho n ti n l n ñ che tai
b t m t v như không th y.
V y là s vàng do nhóm Nathan v n chuy n trên th c t là nh m m c ñích nh n ñư c
s giúp s c c a chính ph c hai nư c Anh - Pháp. Vì v y, s vàng này ñã ñư c nh p
m t cách chính th c vào ngân hàng Paris. Nathan m t m t tham d y n ti c chào ñón
c a chính ph nư c Pháp, m t m t ng m ng m phái ngư i ñem ñ i toàn b s vàng
này thành ti n vàng mà công tư c Wellington ñang c n, r i v n chuy n ñ n tay quân
Anh Tây Ban Nha thông qua h th ng bí m t c a gia t c Rothschild. Cách x lý
“cao tay n“ này c a Nathan th t ch ng khác gì nh ng tình ti t trong phim Hollywood

17
th i hi n ñ i.
M t nhân v t ngo i giao c a B thư ng trú Anh ñã nói r ng: “S nh hư ng c a
Rothschild ñ i v i n n tài chính ñây (London) l n ñ n m c ñáng s . H hoàn toàn
quy t ñ nh giá giao d ch ngo i h i c a thành ph tài chính London. V i tư cách là
ngân hàng, quy n l c c a h khi n ngư i ta ph i tr m t. Khi Nathan n i gi n thì
Ngân hàng Anh cũng ph i run r y”.
M t l n, Nathan c m m t t chi phi u ñư c m b i ngân hàng Rothschild do anh trai
c a mình là Amschel g i ñ n t Frankfurt v i ñ ngh ngân hàng Anh ñ i thành hi n
kim.
Nhưng l y lý do là ch ñ i chi phi u do mình phát hành, ngân hàng này ñã t ch i.
Nathan t c gi n vô cùng. Sáng hôm sau, ông ta ñã d n theo chín nhân viên c a mình,
ñem theo m t x p chi phi u c a ngân hàng Anh ñ n và yêu c u ñ i ra vàng, ch trong
m t ngày ñã khi n lư ng d tr vàng c a ngân hàng Anh gi m xu ng rõ r t.
Ngày th hai, Nathan l i ñem ñ n nhi u chi phi u hơn. M t qu n lý cao c p c a ngân
hàng Anh l p b p h i Nathan còn mu n ñ i trong m y ngày n a, Nathan l nh lùng tr
l i: “Ngân hàng Anh t ch i nh n chi phi u c a tôi, t i gì tôi c n ñ n nó?” Ngân hàng
Anh l p t c tri u h i cu c h p kh n c p, sau ñó qu n lý cao c p c a ngân hàng Anh ñã
ph i khách khí báo cho Nathan bi t r ng, t nay v sau, ngân hàng Anh s r t hân h nh
ñư c quy ñ i t t c nh ng chi phi u do Rothschild phát hành.
Trong tr n chi n Waterloo, Nathan ch c n nh t c ñã ño t ñư c quy n ki m soát
thành ph tài chính London, t ñó n m gi m ch máu c a n n kinh t Anh. Và cũng t
ñây, các quy t ñ nh quan tr ng bao g m quy n phát hành ti n t và giá vàng ñ u n m
trong tay chi ph i c a dòng h Rothschild.
5. James chinh ph c Pháp
M t khi chính ph l i vào ngu n ti n vàng c a m t ngân hàng, các ngân hàng s ñóng
vai trò n m gi c c di n c a chính ph , b i vì k trao ti n bao gi cũng có th hơn k
nh n ti n. Ti n b c không có t qu c, các nhà ho t ñ ng trong lĩnh v c tài chính
không bi t th nào là yêu nư c và s cao thư ng, m c ñích duy nh t c a h ñó là làm

18
sao ñ nhanh chóng có ñư c ti n l i(23).
Napoleon - năm 1815
Trong th i kỳ Napoleon ch p chính, James - ngư i con th năm c a Rothschild - ñi l i
như con thoi gi a London và Paris, xây d ng h th ng m ng lư i v n chuy n hàng hoá
c a Anh. Sau khi giúp Wellington v n chuy n ti n vàng thành công và cu c chi n thu
mua trái phi u chính ph Anh qu c k t thúc, James tr nên n i ti ng Pháp. Ông ñã
xây d ng ñư c ngân hàng Paris Rothschild, ñ ng th i âm th m giúp ñ cu c cách
m ng Tây Ban Nha.
Năm 1817, sau chi n b i tr n Waterloo, nư c Pháp ñã m t ñi m t lư ng l n lãnh th
có ñư c t chi n tranh c a Napoleon, ñ ng th i rơi vào c nh b bao vây chính tr , n n
kinh t qu c dân cũng ngày càng tiêu ñi u. Chính ph c a Louis 18 ch y v y kh p nơi
ñ vay ti n, hy v ng n n tài chính qu c gia có th t ng bư c n ñ nh. Vi c m t ngân
hàng c a Pháp và Ngân hàng Barings c a Anh nh n ñư c nh ng kho n xin vay kh ng
l trong khi Ngân hàng Rothschild v i ti ng tăm l ng l y như v y l i rơi vào thinh
l ng ñã khi n James c m th y r t s t ru t.
ð n năm 1818, nh ng công trái chính ph phát hành m t năm trư c Paris và nhi u
khu v c khác ñ u b t ñ u tăng giá. Chính ph Pháp ñã n m ñư c v ng t c a l i nhu n
nên mu n vay ti p c a hai ngân hàng kia. Và cho dù có th ñ m i cách ñi n a thì anh
em nhà Rothschild cũng ch ng ki m ñư c m t chút l i ích nào. Thì ra, t ng l p quý
t c Pháp t cho mình là nh ng ngư i có dòng máu cao quý, còn Rothschild ch là k
t m thư ng nên không mu n làm ăn v i Rothschild. M c dù giàu n t ñ ñ vách, hào
hoa r t m c, nhưng James không ph i là ngư i có ñ a v xã h i cao. S kiêu ng o c a
ñám quý t c Pháp ñã khi n James h t s c ph n n .
Ông bèn b t tay cùng các anh em c a mình l p k ho ch kh ng ch quý t c Pháp. Còn
ñám quý t c cao ng o nhưng d t nát c a Pháp l i ñánh giá th p chi n lư c chi n thu t
n i b t trong lĩnh v c tài chính c a dòng h Rothschild. Kh năng ho ch ñ nh chi n
lư c cũng như b n lĩnh kinh doanh c a h v n ñư c ví v i tài ch huy trên chi n
trư ng c a Napoleon.
Ngày 15 tháng 11 năm 1818, công trái c a Pháp trư c ñó v n ñang tăng giá n ñ nh thì
ñùng m t cái l i có nh ng bi n ñ ng th t thư ng. R t nhanh sau ñó, nh ng công trái

19
khác c a chính ph cũng b t ñ u ch u nh hư ng, giá c l n lư t trư t d c v i nh ng
m c ñ khác nhau. Các nhà ñ u tư trên th trư ng b t ñ u bàn tán xôn xao. Cùng v i
th i gian, tình hình ch ng nh ng không có chuy n bi n t t mà trái l i ngày càng có
chi u hư ng t h i(24). S bàn tán s giao d ch ngày càng lan r ng ñi kh p nơi, có
ngư i nói có th Napoleon s lên n m quy n l i, cũng có ngư i nói vi c thu thu tài
chính c a chính ph không ñ ñ chi tr l i t c cho các c ñông, có ngư i còn lo r ng
s x y ra cu c chi n m i.
N i b hoàng cung c a vua Louis 18 cũng h t s c căng th ng. N u công trái v n t t
d c v i biên ñ không phanh như v y thì chính ph sau này s ch ng bi t b u víu vào
ñâu. Trên gương m t c a các nhà quý t c cao ng o l ra v chán n n, ai ai cũng ñ u lo
l ng cho tương lai c a ñ t nư c này. Ch có hai ngư i ñ ng ngoài cu c v i v m t
bàng quan l nh lùng. ðó là James và Calmann.
Do rút ra bài h c t v t xe ñ c a nư c Anh, m t s ngư i ñã b t ñ u nghi ng r ng
gia t c Rothschild ñang thao túng th trư ng công trái này. Tình hình th c t chính là
v y. B t ñ u t tháng 10 năm 1818, dòng h Rothschild ñã dùng tài l c hùng h u c a
mình làm h u thu n, ng m ng m mua vào các công trái Pháp trên t t c các th trư ng
l n châu Âu khi n cho công trái c a nư c này b t ñ u tăng giá. Sau ñó b t ñ u t
ngày 5 tháng 11, h l i ñ ng lo t bán các trái phi u này v i s lư ng l n ra t t c các
th trư ng châu Âu, gây nên s hoang mang c c ñ cho th trư ng.
Khi ch ng ki n c nh giá tr công trái c a mình rơi t do xu ng ñáy như v y, vua Louis
18 cũng c m th y ngôi v c a mình ñang lung lay d d i. Lúc này, ngư i ñ i di n c a
dòng h Rothschild ñã nói v i vua Louis 18 r ng, t i sao ông không th nh Ngân
hàng Rothschild c u vãn tình th .
Trong tình c nh nư c sôi l a b ng, Louis ñã quên c ñ a v cao sang c a mình, ñòi cho
tri u anh em nhà James ñ n ngay l p t c. B u không khí c a ñi n Elysee nh ñó mà
thay ñ i ngay t c kh c, anh em James b ñ i x khinh r trư c ñây gi ñi ñ n ñâu cũng
ñư c tung hô chào ñón. Và qu nhiên, ch v i m t cái búng tay c a anh em James, th
trư ng trái phi u ñã bình n tr l i, còn h thì tr thành trung tâm chú ý c a nư c
Pháp. Sau chi n b i v quân s c a Pháp, h ñã c u ñư c nư c Pháp t cu c kh ng

20
ho ng kinh t ? Nh ng l i ca t ng và nh ng tràng hoa tươi khi n anh em James sung
sư ng ng t ngây, ngay c qu n áo h m c cũng tr thành m t th i thư ng khi ñó.
Ngân hàng c a h tr thành nơi ngư i ta vào ra giao d ch t p n p.
Nh v y, dòng h Rothschild ñã kh ng ch ñư c hoàn toàn n n tài chính Pháp.
“Tài s n c a James Rothschild ñã ñ t ñ n 600 tri u francs. Pháp ch có tài s n c a
m t ngư i có th sánh v i ông ta, ñó chính là qu c vương Pháp v i kh i tài s n tr giá
800 tri u francs. Tài s n c a các ngân hàng khác t i Pháp c ng l i v n th p hơn 150
tri u francs so v i kh i tài s n c a James. Và ngu n tài s n này b ng nhiên ñem l i
cho ông quy n l c cao siêu không th t ñư c, th m chí ñ n m c b t c lúc nào cũng
có th khi n cho n i các chính ph tan v ”(25).
6. Salomon thăm Áo
Trong m t h (gia t c Rothschild) không có chi n tranh và hoà bình, không có kh u
hi u và tuyên ngôn, cũng không có ch t chóc và danh d , h xem thư ng nh ng th
mê ho c ñôi m t c a ngư i ñ i này. Trong m t h ch có bàn ñ p. Thám t William là
m t còn ngư i th hai chính là Metternich(26).
Fryderyk Merton.
Salomon là con trai th hai c a Mayer. Hàng năm, ông ñi l i như con thoi gi a các
thành ph l n c a châu Âu, ñ m nh n vai trò ñi u ph i gi a các ngân hàng c a dòng
h . Ông là ngư i có tài ngo i giao vư t tr i trong s các anh em, nói năng c n tr ng,
r t khéo léo trong vi c l y lòng ngư i khác. M t nhân v t làm ăn trong lĩnh v c ngân
hàng t ng giao ti p v i Salomon ñã nh n xét v ông r ng “Không ai không hài lòng
khi chia tay ông y”. Chính b i nguyên nhân này mà các anh em trong nhà ñã cùng c
ông ñ n Vienna khai trương nghi p v ngân hàng c a vùng trung tâm châu Âu.
Lúc này, Vienna v n là trung tâm chính tr c a châu Âu, h u như các hoàng gia c a
các nư c châu Âu ñ u có m i quan h dây mơ r má v i vương tri u Habsburg.
Habsburg ñư c xem là vương th t c a ñ qu c La Mã th n thánh (gi i th năm 1806),
th ng tr m t vùng r ng l n bao g m Áo, ð c, b c Ý, Thu Sĩ, Biliti, Hà Lan,
Luxembourg, Ti p Kh c, Solvenia và c mi n ñông nư c Pháp trong su t hơn 400

21
năm, là dòng máu vương th t chính tông và c nh t châu Âu.
Tuy ñ qu c La Mã th n thánh ñã b ñánh b i trong cu c chi n Napoleon, nhưng ngư i
k th a c a vương tri u Áo l i t ra kiêu ng o v i vai trò vương tri u chính th ng c a
mình. Thêm vào ñó là giáo lý Thiên Chúa giáo chính th ng c a vương tri u này không
kém ph n c ng r n so v i giáo lý m i ñang th nh hành các qu c gia như Anh, Pháp.
Vi c giao lưu v i m t gia t c cao quý như v y so ra còn cao hơn m t c p so v i m i
quan h v i Thái t William. Tuy ñã nhi u l n có ý mu n thi t l p quan h kinh doanh
v i Habsburg, nhưng dòng h Rothschild luôn nh n ñư c s c tuy t c a vương tri u
này và ch ng th nào bư c vào b c c a c a ñ ch ñó.
Ngay sau khi chi n tranh Napoleon k t thúc, Salomon ñ n gõ c a ñ i thành Vienna.
Tuy nhiên, tình th lúc này ñã hoàn toàn ñ i khác. Dòng h Rothschild khi ñó ñã tr
thành m t dòng h danh gia v ng t c châu Âu, v i nhu khí dũng mãnh ñã chinh
ph c ñư c c hai n n tài chính Anh và Pháp.
Dù v y song Salomon cũng không dám tr c ti p bàn chuy n làm ăn v i ngư i c a
Habsburg mà mu n tìm ñư c m t bàn ñ p. Và bàn ñ p này chính là Klemens von
Metternich ngo i trư ng Áo, nhân v t n i ti ng trên chính trư ng châu Âu th k 19.
Sau chi n b i c a Napoleon, thành ph Vienna do Metternich xây d ng nên ñã duy trì
th i kỳ hoà bình dài nh t châu Âu th k 19. Trong tình th nư c Áo ngày càng suy
vi còn k thù m nh ñang bao vây t phía, Metternich ñã phát huy s tinh tuý c a ch
ñ ñ n m c cao nh t. Ông ñã l i d ng s c m nh hi u tri u chính th ng c a hoàng gia
Habsburg còn l i châu Âu ñ lôi kéo và xây d ng m i quan h ñ ng minh b n ch t
v i các nư c láng gi ng là Ph và Nga, v a ngăn ch n ñư c s khôi ph c c a Pháp, l i
ki m soát ñư c s bành trư ng c a Nga, ñ ng th i còn hình thành nên m t cơ ch
ki m soát liên hoàn ñ i v i làn sóng ch nghĩa dân t c và ch nghĩa t do trong nư c,
ñ m b o không m t ki m soát th l c c a các ph n t ña dân t c trong nư c.
H i ngh Aix-la-Chapelle năm 1818 là m t h i ngh quan tr ng quy t ñ nh ñ n tương
lai c a châu Âu sau cu c chi n tranh v i Napoleon. Các ñ i bi u ñ n t các nư c như

22
Anh, Nga, Áo, Ph , Pháp ñã quy t ñ nh kho n b i thư ng chi n tranh c a Pháp và v n
ñ rút quân c a các nư c ñ ng minh. C Salomon và Calmann ñ u tham gia h i ngh
này.
Chính t i h i ngh này, Salomon ñã làm quen ñư c v i Metternich thông qua Gentz -
m t th h c a Metternich, và r t nhanh chóng tr thành b n tâm giao. M t m t, s tán
dương th u tình ñ t lý c a Salomon ñã khi n Metternich mát lòng mát d , m t khác,
Metternich cũng mu n d a vào th l c tài chính hùng h u c a gia t c Rothschild. Hai
ngư i t ra r t hi u nhau. M i quan h gi a Salomon và Gentz cũng ngày càng khăng
khít hơn.
D a vào Metternich và s ti n c c a Gentz, thêm vào ñó là m i quan h làm ăn m t
thi t gi a Rothschild v i thái t William và hoàng th t ðan M ch, b c tư ng cao ng t
c a Habsburg cu i cùng cũng b Salomon vư t qua. Các kho n vay và ñ u tư c a
hoàng th t cho ngân hàng c a Salomon ngày càng n ñ nh và tăng lên, ch ng m y
ch c Salomon ñã tr thành “tay trong” c a hoàng th t. Năm 1822, hoàng gia Habsburg
ñã phong hi u Nam tư c cho b n anh em nhà Rothschild (tr Nathan).
ðư c s giúp s c v tài chính c a Salomon, Metternich b t ñ u m r ng s c nh
hư ng c a Áo, ñưa quân ñi kh p nơi ñ n các ñi m nóng ñ “b o v hoà bình”, vì v y
ti m l c v n ngày càng suy ki t c a nư c Áo l i b các cu c ñi u quân này làm cho
th m h i thêm, và l dĩ nhiên là ngày càng rơi vào vòng xoáy tài chính c a dòng h
Rothschild. Kho ng th i gian t năm 1814 ñ n năm 1848 châu Âu ñư c g i là th i
ñ i c a “Metternich”, còn trên th c t , ngư i kh ng ch Metternich l i chính là ngân
hàng Rothschild ñ ng sau lưng.
Năm 1822, Metternich, Gentz, Salomon, James và Calmann ñã tham d h i ngh
Verona quan tr ng. Sau h i ngh này, ngân hàng Rothschild nh n ñư c m t kho n ñ u
tư v i l i nhu n. r t l n là công trình ñư ng s t Trung Âu.
Lúc này, ngư i Áo ñã ngày càng ý th c ñư c s c nh hư ng c a Rothschild, và h b t
ñ u nói ñùa v i nhau r ng “Nư c Áo có m t hoàng ñ Ferdinand và m t qu c vương
Salomon”.
Năm 1843, Salomon ñã mua Công ty liên hi p khoáng s n Vitkovice và Công ty luy n
kim Magyar - hai công ty n m trong nhóm 10 công ty công nghi p n ng l n nh t th

23
gi i lúc b y gi .
Năm 1848, Salomon ñã tr thành ông trùm kinh t và tài chính c a Áo.
7. nh hư ng c a Rothschild ñ i v i ð c và Ý
K t khi ngư i ð c rút quân sau chi n d ch Napoleon, Liên bang ð c ñã ñư c hình
thành t hơn 30 qu c gia phong ki n phân tán trong quá kh . Amschel n m gi vùng
Frankfurt và ñư c b u làm B trư ng tài chính ñ u tiên c a nư c ð c liên bang, năm
1822 ñư c hoàng ñ c a Áo phong làm Nam tư c. Ngân hàng Rothschild Frankfurt
tr thành trung tâm tài chính c a nư c ð c. Nhưng vì không có con n i dõi, nên
Amschel luôn nhi t tình giúp ñ các b c anh tài m i xu t hi n. Trong s nh ng nhân
tài này có m t chàng thanh niên mà ông ñ c bi t m n m - ñó chính là Ottovon
Bismarck, v t tư ng có ý chí kiên cư ng và giàu lòng hy sinh c a nư c ð c và là
m t nhân v t n i ti ng th gi i trong l ch s hi n ñ i sau này.
Tình c m gi a Amschel và Bismarck có cái gì ñó gi ng như tình cha con. Và sau khi
Amschel qua ñ i, Bismarck v n duy trì m i quan h m t thi t v i dòng h Rothschild.
Nhà ngân hàng Samuel Bleichroder ñ ng sau lưng Bismarck cũng là ngư i ñ i di n
c a dòng h Rothschild(27).
Calmann là ngư i bình d nh t trong s năm anh em nhà Rothschild, ñ m nh n vai trò
ngư i ñưa tin ch y u trong dòng h , chuy n tin t c ñ n các vùng c a châu Âu và hi p
ñ ng v i các anh em khác. Sau khi giúp. ngư i em th năm giành ñư c th ng l i vang
d i trong chi n d ch công trái năm 1818 c a Pháp, ông li n ñư c Nathan c ñ n
Napoli c a Ý ñ xây d ng ngân hàng. Chính ñây ông ñã th hi n kh năng vư t tr i
ñ n khó tư ng tư ng so v i nh ng ngư i anh em c a mình. Calmann không nh ng
giúp s c cho Klemens Wenzel von Metternich phái quân ñ i ñ n Ý ñàn áp cách m ng
mà còn dùng nh ng mánh khóe chính tr xu t s c bu c chính ph ñ a phương c a nư c
này ph i th a nh n ñã s d ng chi phí c a quân ñ i. Ông còn giúp cho Medici l p k
ho ch và thu h i l i ch c v B trư ng tài chính c a Napoli. Calmann d n d n tr
thành tr c t tài chính trong hoàng cung c a nư c ý, s c nh hư ng c a ông lan to
kh p bán ñ o nư c này. Ông thi t l p m i quan h giao thương qua l i v i v i
Vatican. Khi g p ông, giáo hoàng Gregory 16 ñã phá l giao ti p c a Toà thánh b ng

24
cách ñưa tay ra cho phép Calmann hôn lên, thay vì ñưa chân ra cho hôn như l thư ng.
8. ð ch tài chính c a Rothschild
Ch c n anh em các ngài t h p l i cùng nhau thì trên ñ i ch ng có m t ngân hàng
nào có th c nh tranh, làm t n thương ho c ki m l i các ngài. M t khi các ngài h p
s c v i nhau thì uy l c c a các ngài s l n hơn b t c ngân hàng nào trên th gi i
này(28).
L i c a Davison nói v i Nathan, ngày 24 tháng 6 năm 1814.
Trư c khi qua ñ i vào năm 1812, Rothschild cha ñã ñ l i di chúc cho năm ngư i con:
1. Nh ng ch c v quan tr ng trong các ngân hàng c a dòng h ph i do các thành viên
trong dòng h n m gi , tuy t ñ i không ñ ngư i ngoài n m nh ng cương v này. Ch
c n là ñàn ông trong dòng h thì ñ u có th tham gia vào ho t ñ ng thương m i c a
dòng h .
2. Vi c k t hôn ch có th ñư c ti n hành gi a nh ng ngư i h hàng v i nhau trong
dòng h , ñ tránh tình tr ng th t thoát tài s n ra ngoài. (Quy ñ nh này trư c ñây ñư c
th c hi n nghiêm túc, v sau ñã ñư c n i r ng v i vi c cho phép các thành viên trong
gia t c ñư c k t hôn v i các dòng h khác g c Do Thái trong lĩnh v c ngân hàng).
3. Tuy t ñ i không cho phép công b tình hình tài s n ra bên ngoài.
4. Trư ng nam trong m i gia ñình ñư c xem là các th lĩnh, tr khi ñư c dòng h
ñ ng ý m i có th ch n con th ñ ti p qu n. B t c ai vi ph m di chúc này, s m t ñi
toàn b quy n th a k tài s n(29).
T c ng có câu: “Thu n v thu n ch ng, tát b ñông cũng c n”, Rothschild ñã thông
qua hình th c k t hôn trong n i b dòng h ñ tri t ñ ñ phòng kh năng c a c i th t
thoát ra ngoài. Trong hơn 100 năm, vi c k t hôn theo hình th c này ñã di n ra 18 l n,
trong ñó có 16 l n là gi a nh ng ngư i con c v n là các anh ch em h v i nhau.
Theo tính toán, kho ng năm 1850, dòng h Rothschild ñã tích lu t ng s tài s n lên
ñ n 6 t ñô-la, và n u tính t l lãi su t 6% thì ñ n ngày nay, sau hơn 150 năm, tài s n
c a dòng h này ít nh t cũng ñã trên 50.000 t ñô-la.
M t quy ch gia t c hà kh c, ho t ñ ng hoàn toàn kín k , s ph i h p nh p nhàng
chính xác như m t chi c ñ ng h , ngu n thông tin s m hơn th trư ng, lý trí l nh lùng
sáng su t, tham v ng quy n l c và ti n tài vô h n, s hi u bi t th u ñáo v ti n b c và

25
c a c i cũng như kh năng d ñoán thiên tài ñã giúp cho dòng h Rothschild xây d ng
nên m t ñ ch tài chính l n nh t trong l ch s loài ngư i, ngay c khi ñ ch này rơi
vào vòng xoáy tàn b o c a tài chính, chi n tranh và chính tr .
ð n ñ u th k 20, t ng s c a c i mà dòng h Rothschild kh ng ch ñã b ng m t n a
t ng c a c i th gi i lúc b y gi (30).
S lư ng các ngân hàng c a dòng h Rothschild ñã ph kh p các thành ph quan tr ng
c a châu Âu. Dòng h này có m t h th ng thu th p thông tin tình báo và truy n tin
nhanh chóng c a riêng mình, th m chí quý t c và hoàng gia c a các nư c châu Âu khi
mu n truy n nh ng tin kh n và bí m t ñ u ph i thông qua h th ng c a h . H còn là
nh ng ngư i ñ u tiên sáng l p nên h th ng thanh toán tài chính qu c t , l i d ng s
kh ng ch c a h ñ i v i th trư ng vàng th gi i ñ xây d ng m t h th ng thanh
toán s sách v n chuy n vàng mà không c n dùng ñ n hi n v t trong h th ng ngân
hàng c a dòng h .
Trên th gi i này, không ai có th lý gi i sâu s c hơn ý nghĩa ñích th c c a vàng b ng
dòng h Rothschild. Vào năm 2004, khi tuyên b rút lui kh i h th ng ñ nh giá vàng
London, dòng h Rothschild ñang ng m r i b trung tâm bão táp tài chính chưa t ng
có c a 'th gi i tương lai ñ ñ nh l i m i quan h gi a h v i giá tr c a vàng. N n
kinh t ñô-la M ch ng ch t n n n và h th ng ti n t pháp ñ nh c a th gi i b n phía
r i ro rình r p, cũng như h th ng ngo i h i th gi i r t có th s ñ i m t v i m t ñ t
thanh toán, ch có c a c i nhi u năm tích lu c a các qu c gia ðông Nam A có d tr
vàng không ñáng k s b “phân ph i l i cho nh ng ngư i th ng cu c trong tương lai”.
Qu ñ i xung s phát ñ ng công kích m t l n n a, ch có ñi u, l n này ñ i tư ng s
không ph i là ñ ng b ng Anh hay ti n t c a châu á, mà là tr c t c a n n kinh t th
gi i - ñ ng ñô-la.
ð i v i các ngân hàng, chi n tranh là m t thông tin vô cùng t t lành. B i các s n
ph m hay các thi t b ñ t ti n ph i kh u hao d n d n trong th i bình s tan thành mây
khói trong t c kh c, các bên tham chi n s không ti c b t c giá nào ñ ñ t ñư c th ng
l i cu i cùng, ñ n khi chi n tranh k t thúc, chính ph dù là c a bên th ng hay thua ñ u
b lún sâu vào vòng n n n c a các ngân hàng. Trong kho ng th i gian 121 năm k t

26
khi ngân hàng Anh thành l p cho ñ n khi chi n tranh Napoleon k t thúc (1694 - 1815),
nư c Anh ñã có 56 năm s ng trong c nh chi n tranh, m t n a th i gian còn l i ñư c
tiêu t n cho vi c chu n b cu c chi n k ti p sau ñó.
Vi c gi t dây gây chi n và tài tr cho chi n tranh phù h p v i l i ích căn b n c a ngân
hàng, và ngân hàng c a dòng h Rothschild cũng không ph i là ngo i l . T cu c ñ i
cách m ng Pháp (1789) ñ n chi n tranh th gi i l n th hai, h u như ñ ng sau cu c
chi n tranh c n ñ i nào cũng ñ u th p thoáng bóng dáng c a h . Dòng h Rothschild
hi n là ch n l n nh t c a các qu c gia phát tri n phương Tây.
Trư c khi qua ñ i, phu nhân Gutle Schnaper c a Rothschild cha còn nói r ng: “N u
các con trai c a ta không thích có chi n tranh, thì s ch ng có ai còn nhi t tình v i
chi n tranh n a”.
ð n gi a th k 19, quy n phát hành ti n t c a các qu c gia công nghi p ch y u
châu Âu như Anh, Pháp, ð c Áo, Ý ñ u l t vào t m kh ng ch c a Rothschild, “Quân
quy n th n thánh ñã b kim quy n th n thánh thay th ”. Lúc b y gi , s ph n vinh
th nh ñ t c a ñ i l c ñ a châu M n m bên kia b ð i Tây Dương ñã l t vào t m ng m
c a gia t c này.
CHÚ THÍCH
(1) G. Edward Griffm, Nh ng k ñ n t ñ o Jekyll (The Creature from Jekyll Island) -
American Media, Westlake Village, CA 2002, tr.218.
(2) Morton (1962) chú thích r ng, tài s n c a gia t c Rothschild ñư c ư c tính vào
kho ng trên 6 ñô-la M vào năm 1850. Con s này có th không có ý nghĩa gì trong
th i ñ i b y gi , tuy nhiên, hãy th nghĩ m t chút v giá tr c a s n nghi p ñó sau 156
năm (tính ñ n năm 2006). Nhưng, n u th tính 6 t ñô-la này trong m i quan h v i t
su t ROI - t su t l i nhu n trên v n ñ u tư - và thư ng dao ñ ng t 4% ñ n 8%) thì
chúng ta có th th y ñư c r ng, kh i tài s n c a gia t c Rothschild l n th nào:
7 t t ñô-la M (4%)
12.1 t t ñô-la M (5%)
53.2 t t ñô-la M (6%)

27
230.2 t t ñô-la M (7%)
982.3 t ti ñô-la M (8%)
(3) Des Griffm, Tr v th i nô l (Descent into Slavery) - Emissary Publications,
1980, Chương 5.
1980, tr. 94.
(5) Eustace Mullins, The Secrets of the Federal Reserve - The London Connection
(Bankers Research Institute, 1985), Chương 5.
1980, Chương 5.
(7) Ignatius Balla, Chuy n tình c a gia t c Rothschilds (The Romance of the
Rothschilds) - Everleigh Nash, London, 1913
T New York Times, s 1/4/1915 ñăng m t báo cáo r ng, năm 1914, Baron Nathan
Mayer de Rothschild yêu c u toà án ñình b n cu n sách c a Igatius Balla vì nh ng gì
mà tác gi vi t v thân ph ông trong cu n sách này ñ u không ñúng và bôi nh danh
d c a gia ñình ông. Toà án ra phán quy t r ng, c u chuy n trong cu n sách là ñúng s
th t và bác ñơn c a Baron Nathan Mayer de Rothschild ñ ng th i ra l nh cho ông ta
ph i chi tr toàn b chi phí toà án.
(8) Eustace Mullins. Bí m t c a C c D tr liên bang (The Secrets of the Federal
Reserve) - Bankers Research Institute, 1985, Chương 5.
(9) Anh em nhà Rothschild trong b c thư g i vào năm 1863 ñ n các ông ch ngân
hàng New York ñ h tr cho ð o lu t Ngân hăng qu c gia.
(10) Glyn Davis. L ch s ti n t t th i c ñ i ñ n nay (History of Money From
Ancient Times to The Present Day) - University of Wales Press 2002, tr.257, 258.
(11) Eustace Mullins, Bí m t c a C c D tr liên bang ((The Secrets of the Federal
Reserve) - Bankers Research Institute, 1985, Chương 5.
(12) Xem sách ñã d n.
(13) Glyn Davis. L ch s ti n t t th i c ñ i ñ n nay (History of Money From
Ancient Times to The Present Day) - University of Wales Press 2002, tr. 239.
(14) C c Th ng kê qu c gia Anh (http://www.statistics.uk/CCI/ nugget.asp?ID=277).
1980, Chương 5.

28
(16) Xem sách ñã d n.
(17) Frederic Morton, Gia t c Rothschilds (The Rothschilds) - Fawcett Books 1961),
tr. 40.
(18) Xem sách ñã d n, tr. 31.
1980, Chương 5.
(20) Benjamin Disraeli, Coningsby (New York: Alfred A. Knopf, xu t b n t i Anh
năm 1844), tr. 224.
(21) G. Edward Griffm, Nh ng k ñ n t ñ o Jekyll (The Creature from Jekyll Island)
- American Media, Westlake Village, CA 2002, tr. 224.
(22) Frederic Morton, Gia t c Rothschilds (The Rothschilds) - Fawcett Books 1961),
tr. 45.
(23) R. Mcnair Wilson, Quân ch hay Quy n l c ti n t (Monarchy or Money Power) -
London: Eyre and Spottiswoode, Ltd., 1933, tr. 68.
1980, Chương 5.
(25) David Druck, Baron Edmond de Rothschitd (Privately printcd), N.Y. 1850.
(26) Frederic Morton, Gia t c Rothschilds (The Rothschilds) - Fawcett Books, 1961.
1980, Chương 5.
(28) Lord Rothschild, The Shadow of a Great Man. London: 1982, tr. 6.
1980, Chương 5.
(30) Ted Flynn, Hy v ng c a k x u xa (Hope of the Wicked) - Maxkol
Communication, lnc, 2.000, tr. 38.
• Ch nh s a và ñóng gói ebook Smith Nguyen Studio - 1/1/2012
• Copyright 1/2012 Smith Nguyen Studio. All right reserved.
• Email: SmithNguyenStudio@ymail.com
.
Smith Nguyen Studio.

1
Smith
Nguyen
Studio
September 24
2011
Ph n II CU C CHI N TRĂM NĂM GI A NGÂN
HÀNG QU C T VÀ T NG TH NG HOA KỲ
Chi n Tranh
Ti n T

2
Ph n II
CU C CHI N TRĂM NĂM GI A NGÂN
HÀNG QU C T VÀ T NG TH NG
HOA KỲ
T a sách: Chi n Tranh Ti n T
D ch gi : H Ng c Minh
Gi i thi u: Smith Nguyen Studio.

3
Tôi có hai k thù chính: quân ñ i mi n nam trư c m t và cơ c u ti n t sau lưng. Trong
hai th l c này, s ñe do c a k ñ ng sau lưng m i là nguy hi m nh t. Tôi nhìn th y m t
nguy cơ trong tương lai ñang ñ n g n chúng ta, khi n chúng ta lo s cho s an nguy c a
ñ t nư c. S c m nh c a ñ ng ti n s ti p t c th ng tr và làm t n thương ñ n ngư i dân,
và ñ n khi nh ng ñ ng ti n cu i cùng tích t l i trong tay m t s k thì ñ t nư c c a
chúng ta s b phá hu . Hi n gi tôi lo l ng cho tương lai c a ñ t nư c hơn b t c lúc
nào, th m chí còn hơn c trong tình hu ng chi n tranh(1).
Lincoln, t ng th ng th 16 c a Hoa Kỳ
N u nói l ch s Trung Qu c ñư c xoay quanh b i nh ng cu c ñ u tranh quy n l c chính
tr , và n u không hi u ñư c nh ng mưu tính trong ñ u các b c ñ vương thì chúng ta
không th hi u th u ñư c cái tinh th n c t lõi c a l ch s Trung Qu c. Tương t , l ch s
phương Tây phát tri n t ng bư c theo s ti n hoá c a ñ ng ti n, n u không hi u ñư c cơ
mưu c a ñ ng ti n thì không th n m ñư c ngu n m ch c a l ch s phương Tây.
L ch s nư c M g n li n v i s can thi p và âm mưu c a các th l c qu c t , trong ñó,
ñi u khi n ngư i ta s nh t chính là s thâm nh p và âm mưu l t ñ c a các th l c tài
chính qu c t ñ i v i nư c M , nhưng ñây cũng là ñi u ch ng m y ai bi t ñ n.
Vi c thi t k và xây d ng ch ñ dân ch ñư c coi là hành ñ ng nh m ngăn c n s ñe
do c a các th l c phong ki n chuyên ch . phương di n này, nó ñã thu ñư c hi u qu
kh quan, tuy nhiên, b n thân ch ñ dân ch l i không có ñư c s c mi n d ch ñáng tin
c y ñ i v i nh ng m m b nh ch t ngư i m i ñư c sinh ra t quy n l c c a ñ ng ti n.
Ch ñ dân ch m i b c l kh năng y u kém trong vi c phán ñoán và phòng ng hư ng
t n công ch y u c a các ngân hàng qu c t ñ i v i vi c kh ng ch quy n phát hành ti n
t nh m chi ph i toàn b qu c gia. “T p ñoàn l i nhu n ñ c thù siêu ti n t ” và chính ph
do dân M ch n ra trong th i gian hơn m t trăm năm trư c cũng như sau cu c n i chi n
B c- Nam ñã ti n hành nh ng cu c ñ u tranh quy t li t nh m xây d ng m t ñ nh ch tài
chính c a h th ng ngân hàng trung ương tư h u M . T ng c ng ñã có t t c 7 t ng
th ng M , nhi u u viên qu c h i khác ñã b m ng vì cu c chi n gi a hai th l c này.
Các nhà s h c M ñã ch ra r ng, t l thương vong c a các t ng th ng M so v i th i
kỳ chi n tranh th gi i th hai còn cao hơn nhi u so v i t l thương vong bình quân c a
m t ñoàn thu quân l c chi n!
Cùng v i vi c m c a toàn di n n n tài chính c a Trung Qu c, các ngân hàng qu c t s
thâm nh p sâu vào h th ng tài chính c a Trung Qu c, và câu chuy n ñã x y ra cho nư c
M hôm qua, li u có ti p t c tái di n Trung Qu c hôm nay?

4
1. V ám sát t ng th ng Lincoln
T i th sáu ngày 14 tháng 4 năm 1865, t ng th ng Lincoln ñã có th th phào nh nhõm
k t khi di n ra cu c n i chi n kéo dài b n năm ñ y tang tóc v i muôn vàn nguy cơ và
gian kh . Cu i cùng, năm ngày trư c khi nh n ñư c tin th ng l i - tư ng Robert Lee
th ng lĩnh quân ñ i mi n nam ñã ñ u hàng tư ng Grant c a quân ñ i mi n b c - v t ng
th ng ñã c m th y ñ căng th ng hơn. Và trong lúc h ng chí, ông ñã ñ n nhà hát Ford
Washington ñ xem bu i bi u di n. Vào lúc 10 gi 15 phút, l i d ng lúc không có c n v
bên c nh, m t k sát th ñã l n t i c nh t ng th ng, dùng m t kh u súng c l n nh m
th ng vào ñ u ông mà bóp cò. Lincoln b trúng ñ n ñ v t v phía trư c. Sáng s m hôm
sau, t ng th ng qua ñ i.
Hung th là John Wilkes Booth - m t di n viên có chút ti ng tăm khi ñó. Sau khi ám sát
xong Lincoln, tay này ho ng s b tr n. Ngày 26 tháng 4, hung th b b n ch t trên
ñư ng b tr n. Trong xe ng a c a hung th , ngư i ta ñã phát hi n th y r t nhi u thư t
vi t b ng m t mã và m t s v t d ng cá nhân c a Benjamin - B trư ng B chi n tranh
c a chính ph mi n nam và sau này là B trư ng ngo i giao, m t ngư i có th c quy n v
m t tài chính mi n nam ñ ng th i có m i quan h r t thân m t v i các ñ i gia ngân
hàng châu Âu.
Sau ñó, ngư i này ñã ñào t u sang Anh. S ki n Lincoln b ám sát v sau ñã ñư c lan
truy n r ng ra và nhi u ngư i cho r ng ñây là m t âm mưu có quy mô l n. Nh ng ngư i
tham gia trong âm mưa này có th là các thành viên n i các c a Lincoln, các ngân hàng
New York và Philadenphia, quan ch c cao c p c a chính ph mi n nam, gi i quy n l c
trong ngành xu t b n báo chí và các ph n t n i lo n mi n b c.
Th i ñó có m t gi thuy t lan truy n r ng rãi r ng, Booth không h b gi t ch t, mà là
ñư c phóng thích, còn thi th ñư c mai táng sau này là ngư i ñ ng mưu c a anh ta.
Edwin Stanton - B trư ng chi n tranh n m gi tr ng quy n khi ñó ñã che gi u chân
tư ng s vi c. Tho t nghe thì ñây có v là m t gi thuy t hoang ñư ng. Th nhưng, sau
khi m t lo t các văn ki n bí m t c a B trư ng chi n tranh ñư c gi i mã vào nh ng năm
30 c a th k 20 thì các nhà s h c ñã phát hi n ra m t s th t ñ y kinh ng c v cái ch t
c a t ng th ng Lincoln, trên th c t ch ng khác gì l i ñ n th i c a thiên h .
Trong bài vi t “T i sao Lincoln b ám sát?”, Otto Eisenschiml - nhà s h c ñ u tiên
chuyên nghiên c u v ñ tài này ñã gây ch n ñ ng cho các ñ ng nghi p trên th gi i
b ng nh ng phát hi n ñ y b t ng . Sau ñó, Theodore Roscoe ñã cho công b k t qu
nghiên c u có s c nh hư ng r ng rãi hơn n a b ng cách ch ra r ng:
“Ph n l n các nghiên c u l ch s c a th k 19 liên quan ñ n vi c t ng th ng Lincoln b
ám sát ñ u miêu t s vi c gi ng như m t v bi k ch ñi n hình c a nhà hát Ford v y…
Ch có m t s ít nhìn nh n s vi c như là m t cu c mưu sát: Lincoln ch t trong tay m t
tên t i ph m thô b … t i ph m ph i b tr ng ph t theo pháp lu t; thuy t âm mưu ñã b
bóp ch t; cu i cùng ð c và M ñã giành ñư c th ng l i Lincoln cũng ñã thu c v quá
kh ”.

5
Th nhưng, vi c gi i thích s ki n ám sát t ng th ng v a không khi n cho ngư i ta hài
lòng v a khó khi n cho ngư i ta khâm ph c. Th c t cho th y, tên t i ph m liên quan
ñ n cái ch t c a Lincoln v n ñang nh n nhơ ngoài vòng pháp lu t(2). Trong bài
vi t “Hành ñ ng ngu xu n“ (This One Mad Act) thu c cu n h i ký c a mình, Izola
Forrester - cháu gái c a tên hung th - ñã nói r ng, bà phát hi n th y ghi chép bí m t “K
sĩ r p xi c” (Knights of the Golden Circle) ñã b chính ph c ý c t vào trong kho văn
ki n, ñ ng th i b Edwin Stanton x p vào lo i tài li u tuy t m t. Sau khi Lincoln b ám
sát, b t c ai cũng không ñư c ti p c n v i nh ng tài li u này. Do m i quan h huy t
th ng gi a Izola và Booth, hơn n a, v i tư cách là m t nhà văn chuyên nghi p, cu i cùng
bà ñã tr thành là ngư i ñ u tiên ñư c phép ñ c nh ng tài li u này. Trong cu n sách c a
mình, bà ñã vi t r ng:
Nh ng bao tài li u cũ k th n bí này ñư c c t gi trong m t két b o hi m n m trong góc
khu t gi a nơi ñ t di tích c a “âm mưu th m phán” và căn phòng trưng bày. N u không
ph i là năm năm trư c khi ñ c nh ng tư li u ( căn phòng ñó) mà tôi ñã tình c nhìn th y
c nh chi c t , thì có th ch ng bao gi tôi bi t chúng (tài li u bí m t) t n t i. Nh ng tài
li u ñây có liên quan ñ n ông n i tôi. Tôi bi t ông t ng là thành viên c a m t t ch c bí
m t. T ch c này chính là “K sĩ r p xi c” do Bickley sáng l p nên. Tôi có gi m t t m
nh c a ông - b c nh ông ch p chung v i h - t t c h d u ăn m c ch nh t .
B c nh này ñư c phát hi n trong quy n “kinh thánh” c a bà n i tôi tôi còn nh bà t ng
nói r ng ch ng bà (Booth) là “công c c a ngư i khác(3). “K sĩ r p xi c” và các th l c
tài chính New York r t cu c có m i quan h như th nào? Có bao nhiêu ngư i trong
chính ph c a Lincoln ñã tham gia vào âm mưu ám sát Lincoln? T i sao các nghiên c u
v cái ch t c a Lincoln trong su t th i gian dài luôn l c hư ng như v y? Cái ch t c a
Lincoln cũng gi ng v i cái ch t c a Kennedy 100 năm sau ñó, ñ u là s ph i h p mang
tính t ch c trên quy mô l n, m i ch ng c ñ u b b t ñ u m i, m i s ñi u tra ñ u b
ñánh l c hư ng m t cách h th ng, chân tư ng c a s vi c luôn ñư c che ñ y b i m t
màn sương l ch s dày ñ c Mu n hi u ñư c ñ ng cơ và mưu ñ th c s ñ ng sau vi c
Lincoln b sát h i, chúng ta c n ph i tìm hi u sâu hơn nh ng cu c ñ i ñ u trong n l c
kh ng ch quy n phát hành ti n t c a qu c gia này su t quá trình l p qu c c a M .
2. Quy n phát hành ti n t và chi n tranh ñ c l p c a nư c M
Trong các cu n sách giáo khoa l ch s vi t v nguyên do c a cu c chi n tranh ñ c l p
M có r t nhi u ñi u giá tr v a toàn di n l i v a tr u tư ng ñư c ñem ra phân tích và
trình bày. Nhưng ñây, chúng ta s nhìn t m t góc ñ khác ñ tìm hi u sâu hơn b i
c nh tài chính cũng như vai trò h t nhân c a nó trong cu c cách m ng này.
ða s nh ng ngư i ñ n M mưu sinh s m nh t chính là nh ng cùng dân h t s c nghèo
kh . Trong cu c hành trình c a mình ñ n vùng ñ t m i, ngoài nh ng hành lý ñơn gi n
ñem theo, h u như h ch ng có tài s n ñáng giá hay ti n b c gì. Th i ñó, mi n b c M
ngư i ta v n chưa khám phá ra nh ng m vàng b c l n như sau này, cho nên ngu n ti n
t lưa thông trên th trư ng c c kỳ thi u h t. Thêm vào ñó là t l nh p siêu c a Anh qu c

6
ñã khi n cho m t lư ng l n ti n vàng b c ch y v qu c gia c a x s sương mù này, và
ñi u ñó càng làm tăng thêm tình tr ng thâm h t lư ng ti n lưu thông(4). Ph n l n hàng
hoá và d ch v do nh ng ngư i dân di cư m i c a mi n B c M làm ra t s lao ñ ng
kh nh c ñã không th ñư c trao ñ i hi u qu do thâm h t lư ng ti n lưu thông, t ñó ñã
gây c n tr nghiêm tr ng ñ n bư c phát tri n c a n n kinh t . ð ng phó v i v n ñ nan
gi i này, ngư i ta bu c ph i s d ng các lo i ti n t thay th khác ñ ti n hành mua bán
hàng hoá. Ch ng h n, các hàng hoá ñư c ch p nh n v i m c ñ cao như da và lông ñ ng
v t, v c, thu c lá, g o, lúa m ch, ngô ñư c s d ng như m t lo i ti n. Ch riêng mi n
B c Carolina, t năm 1715 ñã có hơn 17 lo i hàng hoá ñư c dùng như ti n t chính th c
(Legal Tender), chính ph và ngư i dân có th dùng nh ng hàng hoá này ñ ti n hành các
ho t ñ ng giao d ch như ñóng thu , tr n , mua bán hàng hoá. Khi ñó t t c nh ng lo i
ti n t thay th này ñ u l y ñ ng b ng Anh làm tiêu chu n tính toán. Trong ho t ñ ng
th c t , do giá thành, quy cách, m c ñ ch p nh n và tính ch t có th lưu gi lâu c a các
lo i hàng hoá này khác nhau, nên vi c ño lư ng theo tiêu chu n cũng tr nên khó khăn.
m c ñ nào ñó, chúng ñã c u vãn ñư c tình tr ng thâm h t ti n lưu thông ñang c p bách,
nhưng nó cũng ñã t o nên tình tr ng “th t c chai” cho s phát tri n c a n n kinh t hàng
hoá(5).
S thi u h t ti n kim lo i trong th i gian dài và s b t ti n trong vi c s d ng các lo i
ti n hi n v t thay th ñã thúc ñ y chính ph thoát ra kh i l i tư duy truy n th ng ñ b t
ñ u m t th nghi m hoàn toàn m i: dùng lo i ti n gi y có tên là Colonial Scrip ñ in ti n
- lo i ti n chu n ñư c pháp lu t quy ñ nh th ng nh t. S khác bi t l n nh t gi a lo i ti n
gi y này so v i chi phi u ngân hàng ñang lưa hành châu Âu chính là nó không có b t
c kho n hi n v t vàng hay b c nào b o ñ m mà ch là m t lo i ti n tín d ng chính ph .
M i ngư i trong xã h i ñ u c n ph i ñóng thu cho chính ph , mà ch c n ti p nh n lo i
ti n gi y này như b ng ch ng c a vi c n p thu thì chính ph ñã có ñ y ñ các y u t cơ
b n ñ ñưa lo i ti n gi y này vào lưu thông trên th trư ng.
Lo i ti n m i này qu nhiên ñã thúc ñ y s phát ti n nhanh chóng c a n n kinh t xã h i,
các giao d ch hàng hoá cũng ngày càng tr nên nh n nh p.
Lúc này, Adam Smith c a nư c Anh cũng ñã chú ý ñ n s th nghi m ti n t m i này
c a chính ph thu c ñ a B c M , và ông hi u khá rõ vai trò kích thích to l n ñ i v i
thương m i c a lo i ti n gi y này, ñ c bi t là ñ i v i khu v c b c M ñang thi u h t ti n
kim lo i. Ông cho r ng: “Vi c mua bán trên cơ s tín d ng khi n cho các thương gia có
th ñ nh kỳ k t toán s dư tín d ng gi a các bên theo m i tháng ho c m i năm, và ñi u
này ñã gi m thi u s b t ti n trong giao d ch. M t h th ng ti n gi y ñư c qu n lý t t
không nh ng t o ra s thu n ti n trong s d ng mà còn có th có r t nhi u ưu th trong
m t s tình hu ng nào ñó”(6).
Nhưng m t lo i ti n t không có th ch p là k thù t nhiên c a các ngân hàng, b i vì n u
không có các kho n vay c a chính ph làm th ch p thì chính ph cũng không c n ph i
vay các kho n ti n kim lo i v n r t thi u h t th i b y gi , và như v y, qu cân l n nh t
trên tay c a các ngân hàng trong ch c lát cũng m t ñi uy l c.

7
Năm 1763, Benjamin Franklin vi hành ñ n nư c Anh. Khi ñư c v ch t ch c a Ngân
hàng Anh h i v nguyên nhân phát tri n th nh vư ng c a thu c ñ a châu l c m i,
Franklin ñã tr l i r ng: “ði u này r t ñơn gi n. ñ t thu c ñ a, chúng tôi phát hành ti n
t c a riêng mình, g i là “ch ng ch thu c ñ a”. Chúng tôi căn c vào nhu c u c a thương
nghi p và công nghi p ñ phát hành m t lư ng ti n t cân ñ i, như v y, s n ph m r t d
dàng chuy n t tay ngư i s n xu t ñ n tay ngư i tiêu dùng. Dùng phương th c này,
chúng tôi t o ra lo i ti n gi y c a riêng mình, ñ ng th i b o ñ m s c mua c a nó, và
chính ph c a chúng tôi không c n ph i tr l i t c cho b t kỳ ai”(7).
Lo i ti n m i này t t nhiên s giúp cho thu c ñ a châu M thoát ly kh i s kh ng ch c a
Ngân hàng Anh.
Các ngân hàng Anh t ra ph n n và b t tay nhau hành ñ ng. Dư i s kh ng ch c a các
nhà tài phi t ngân hàng, vào năm 1764, Ngh vi n Anh ñã thông qua “ð o lu t ti n t ”
(Currency Act), theo ñó, Ngh vi n nghiêm c m các bang trong thu c ñ a châu M in n
và phát hành ti n gi y c a riêng mình, ñ ng th i yêu c u chính ph các nơi này ph i s
d ng toàn b vàng và b c ñ ñóng nh ng kho n thu cho chính ph Anh. Franklin ñã
nh n xét m t cách ñau ñ n v h u qu kinh t nghiêm tr ng do ñ o lu t này mang l i cho
các bang x thu c ñ a như sau:
“Ch trong m t năm, tình hình (thu c ñ a) ñã hoàn toàn ñ o ngư c, th i kỳ ph n th nh ñã
k t thúc, kinh t suy thoái nghiêm tr ng ñ n m c t ñư ng ph cho ñ n b n c ng ñ u
tràn ng p nh ng ñám ngư i th t nghi p”.
“N u như Ngân hàng Anh không tư c ño t quy n phát hành ti n t c a x thu c ñ a thì
ngư i dân c a x này s vui v ñóng các kho n thu trà và các s n ph m khác. ð o lu t
này ñã gây nên tình tr ng th t nghi p và s b t mãn. X thu c ñ a không th phát hành
ñư c ti n t c a mình, t ñó s không th thoát kh i s kh ng ch c a Vua George III và
Ngân hàng th gi i m t cách vĩnh vi n. Và nó tr thành nguyên nhân ch y u gây ra cu c
chi n tranh ñ c l p M ”(9). Nh ng ngư i ñ t n n móng xây d ng nên H p ch ng qu c
Hoa Kỳ nh n th c ñư c s kh ng ch c a Ngân hàng Anh ñ i v i n n chính tr Anh cũng
như s b t công ñ i v i ngư i dân. Ngư i hoàn thành b n “Tuyên ngôn ð c l p” M n i
ti ng khi ch m i 33 tu i chính là Thomas Jefferson - t ng th ng th ba c a nư c M -
v i m t câu c nh báo ngư i ñ i r ng:
N u cu i cùng ngư i dân M ñ cho ngân hàng tư nhân kh ng ch ñư c s phát hành
ti n t c a qu c gia thì nh ng ngân hàng này trư c h t s thông qua vi c tăng l m phát
ti n t , sau ñó thông qua vi c th t ch t ti n t ñ tư c ño t tài s n c a ngư i dân, cho
ñ n m t ngày, khi con cái c a h th c t nh, thì h ñã m t ñi nhà c a vư n tư c c a mình
và mi n ñ t mà cha ông h ñã t ng kh n hoang khai phá(10).
Sau hơn 200 năm khi l ng nghe câu nói này c a Jefferson ñư c phát ngôn vào năm 1791,
ngư i ta v n không kh i kinh ng c trư c s chính xác ñ n kinh ngư i trong nh ng l i nói
ñó. Ngày nay, các ngân hàng tư nhân qu nhiên ñã phát hành hơn 97% lư ng ti n c a
M , ngư i dân M qu nhiên cũng m c n ngân hàng v i kho n ti n lên ñ n con s
44.000 t ñô-la M . Và có l , m t ngày nào ñó khi t nh d y, h s th y r ng mình ñã m t

8
ñi nhà c a vư n tư c và tài s n, gi ng như nh ng gì ñã t ng x y ra vào năm 1929.
Khi xem xét k l ch s và tương lai, nh ng ngư i d n ñư ng vĩ ñ i c a Hoa Kỳ ñã vi t ra
m t cách rõ ràng trong m c 8 chương 1 Hi n pháp c a nư c M r ng: “Qu c h i có
quy n in và quy ñ nh giá tr c a ñ ng ti n qu c gia”(11).
3. Chi n d ch th nh t c a Ngân hàng qu c t : Ngân hàng ñ u tiên c a H p ch ng
qu c Hoa Kỳ (1791 - 1811)
Tôi tin ch c r ng, s de do c a t ch c ngân hàng ñ i v i t do c a chúng ta còn
nghiêm tr ng hơn uy l c quân s c a k thù. H ñã t o ra m t t ng l p quý t c r ng r nh
ti n b c và coi thư ng chính ph . Quy n phát hành ti n t ph i ñư c ño t l i t tay ngân
hàng, nó ph i thu c v nh ng ngư i ch th c s c a nó - nhân dân(12).
Thomas Jefferson 1802.
Alexander Hamilton là m t nhân v t có t m nh hư ng quan tr ng trong m i quan h m t
thi t. v i gia t c Rothschild. Sinh ra qu n ñ o Tây n ð thu c Anh, Hamilton ñ n M
v i tên tu i, danh tính và nơi xu t thân ñư c gi u kín, sau ñó k t hôn v i con gái m t gia
ñình giàu có New York.
Và theo nh ng biên lai chuy n kho n còn lưa tr B o tàng Anh, chúng ta có th th y
r ng, Hamilton ñã t ng ti p nh n s tr giúp c a dòng h Rothschild(13). Năm 1789,
Hamilton ñã ñư c t ng th ng Washington b nhi m làm B trư ng th nh t B tài chính,
ch u trách nhi m v h th ng ngân hàng trung ương M . Năm 1790, ñ i m t v i nh ng
khó khăn kinh t và kh ng ho ng n n n sau cu c chi n tranh ñ c l p, Hamilton kiên
quy t ñ ngh Qu c h i thành l p m t ngân hàng trung ương tư nhân ki u như Ngân hàng
Anh ñ ph trách hoàn toàn vi c phát hành ti n t . Theo l p lu n c a ông ta, v i tr s
ñ t t i Philadelphia, Ngân hàng trung ương tư nhân s cho xây d ng chi nhánh c a mình
t i các nơi, ti n và ngu n thu c a chính ph c n ph i ñ t trong h th ng c a ngân hàng
này, ngân hàng này ph trách vi c phát hành ti n t qu c gia ñ tho mãn nhu c u phát
tri n kinh t , cho vay và thu l i nhu n t chính ph M . Giá tr c a ngân hàng này là 10
tri u ñô-la M , trong ñó tư nhân n m gi 80% c ph n, 20% còn l i thu c v chính ph
M . C ñông b u ra 20 ngư i trong s 25 ngư i c a h i ñ ng qu n tr , 5 ngư i còn l i do
chính ph b nhi m.
Hamilton ñ i di n cho l i ích c a giai c p th ng tr tinh anh Hoa Kỳ. Ông ta t ng ch ra
r ng, “m i xã h i ñ u phân chia thành ña s và thi u s . Thi u s xu t thân t các gia
ñình danh gia v ng t c, còn ña s chính là dân ñen. Trư c nh ng r i lo n và bi n ñ ng,
nhóm ña s thư ng r t ít kh năng ñưa ra ñư c s phán ñoán và quy t ñ nh chính xác”.
Jefferson ñ i di n cho l i ích c a nhân dân. ð i v i quan ñi m c a Hamilton, câu tr l i
c a ông là chúng tôi cho r ng chân lý sau ñây là không c n ph i ch ng minh:
“M i ngư i sinh ra ñ u có quy n bình ñ ng, t o hoá cho h nh ng quy n không ai có th
tư c ño t ñư c, trong nh ng quy n y có quy n ñư c s ng, quy n t do và quy n mưu

9
c u h nh phúc”.
Liên quan ñ n v n ñ ch ñ ngân hàng trung ương tư nhân, c hai bên ñ u chĩa mũi
nh n công kích vào nhau.
Hamilton cho r ng “n u như không ñem l i ích và c a c i c a nh ng cá nhân có ti n
trong xã h i t p h p l i v i nhau thì xã h i này không th thành công”(14). Công trái
qu c gia, n u không ph i là quá nhi u, thì cũng ph i là h nh phúc c a qu c gia chúng
ta”(15).
Jefferson ph n pháo r ng “S ñe do c a m t t ch c ngân hàng ñ i v i t do c a chúng
ta còn nghiêm tr ng hơn uy l c quân s c a k thù”(16). “Chúng ta vĩnh vi n không th
ch p nh n vi c cho phép giai c p c m quy n tăng thêm n trên ñ u trên c nhân
dân”(17).
Tháng 12 năm 1791, khi ñư c giao cho Qu c h i th o lu n, ngay l p t c phương án c a
Hamilton ñã d n ñ n s tranh lu n gay g t chưa t ng có. Cu i cùng, phương án này ñã
ñư c thư ng ngh vi n ñã thông qua v i ña s phi u thu n, và nó cũng vư t qua i h
ngh vi n v i s phi u 39/20. Lúc này, t ng th ng Washington ñang trong tình tr ng ph i
x lý kh ng ho ng n nghiêm tr ng và ñã b ñ y vào th phân vân c c ñ . Ông ñã h i ý
ki n Jefferson và Madison - B trư ng ngo i giao c a Hoa Kỳ th i ñó. Nh ng ngư i này
ñã ch rõ ràng r ng, ñ án này xung ñ t v i hi n pháp. Hi n pháp trao quy n cho Qu c
h i phát hành ti n t , nhưng Qu c h i không ñư c quy n phát hành ti n t cho b t c
ngân hàng tư nhân nào. Hi n nhiên, nh ng phân tích này ñã tác ñ ng m nh t i t ng th ng
ñ n n i ông ta ñã quy t tâm ph nh n pháp l nh này ñ n cùng.
Sau khi bi t ñư c tin t c này, v i cương v B trư ng tài chính, Hamilton l p t c thuy t
ph c Washington r ng, n u không thành l p ngân hàng trung ương ñ nh n s ñ u tư c a
nư c ngoài ñ vào thì chính ph s s p ñ r t nhanh.
Cu i cùng, nh ng nguy cơ trư c m t ñã áp ñ o nh ng suy nghĩ lâu dài cho tương lai.
Ngày 25 tháng 2 năm 1792, t ng th ng Washington ñã ñ t bút ký trao quy n thành l p
Ngân hàng trung ương th nh t c a M v i th i gian hi u l c trong 20 năm(18).
Các nhà tài phi t ngân hàng qu c t cu i cùng ñã giành ñư c th ng l i quan tr ng. ð n
năm 1811, tư b n ngo i qu c ñã chi m ñư c 7 tri u trong t ng s 10 tri u c ph n g c,
Ngân hàng Anh và Nathan Rothschild tr thành c ñông ch y u c a Ngân hàng trung
ương M - Ngân hàng th nh t c a H p ch ng qu c Hoa Kỳ (The First Bank of the
United States)(19).
Hamilton cu i cùng tr nên vô cùng giàu có. Sau này, Ngân hàng th nh t sáp nh p vào
công ty Manhattan New York do Lan Bow thành l p ñ tr thành Ngân hàng th nh t c a
ph Wall. Năm 1955, nó ñư c sáp nh p v i Chase Bank c a Rockefeller và tr thành
ngân hàng Chase Manhattan Bank.
Vi c chính ph t rõ khát v ng c c ñ ñ i v i ti n tài hoàn toàn phù h p v i mong ñ i

10
c a ngân hàng trung ương tư nhân - ngân hàng ñang nóng lòng trông ch chính ph vay
n . Ch trong vòng năm năm ng n ng i k t khi ngân hàng trung ương thành l p (1791 -
1796), s n vay c a chính ph M ñã tăng thêm 8,2 tri u ñô-la.
Năm 1798, Jetferson ñã nói m t cách ñ y h i ti c r ng:
“Tôi th t s hy v ng chúng ta có th s a ch a, ch nh s a thêm cho b n hi n pháp, lo i
b quy n vay n c a chính ph ”(20).
Sau khi trúng c t ng th ng khoá th ba (1801 - 1809), Jefferson ñã n l c không ng ng
hòng ph b Ngân hàng th nh t c a M , và ñ n khi ho t ñ ng c a ngân hàng s p mãn
h n vào năm 1811 thì mâu thu n gi a thư ng ngh vi n và h ngh vi n cũng ñã lên ñ n
m c c c ñi m. H ngh vi n ñã ph quy t ñ án kéo dài th i h n kinh doanh c a ngân
hàng v i 65 phi u thu n và 64 phi u ch ng, còn thư ng ngh vi n thì th gi ng co
17/17. L n này, phó t ng th ng ñã phá v th b t c b ng m t phi u ph quy t quan
tr ng và m t quy t ñ nh ñư c thông qua ngày 3 tháng 3 năm 1811, theo ñó, Ngân hàng
th nh t c a M ph i ñóng c a(21). Lúc này, Nathan Rothschild ñang tr n gi London,
khi hay tin ñã n i tr n lôi ñình. Ông ta ñe do r ng: “Ho c là ngân hàng (ngân hàng th
nh t M ) ñư c quy n kéo dài th i h n kinh doanh, ho c là nư c M s ph i ñ i m t v i
m t cu c chi n tranh tai ho nh t”. Nhưng ñáp l i l i thách th c y c a Nathan, chính
ph M v n không h ñưa ra b t c hành ñ ng nào. Nathan l p t c ñáp tr : “Hãy d y cho
nh ng ngư i M vô lý này m t bài h c, hãy ñưa chúng tr v th i kỳ thu c ñ a”.
K t qu là m y tháng sau, cu c chi n tranh năm 1812 gi a Anh và M ñã n ra. Cu c
chi n ñã kéo dài su t ba năm, và m c ñích c a Rothschild là h t s c rõ ràng. Dòng h
này ph i ñánh cho ñ n khi nh ng kho n n c a chính ph M ch t cao như núi, và chính
ph M r t cu c không th không ñ u hàng, ph i như ng b ñ gia t c này ñư c ti p t c
chi ph i ngân hàng trung ương. K t qu là kho n n c a chính ph M ñã tăng v t t 45
tri u ñô-la lên ñ n 127 tri u ñô-la, ñ r i cu i cùng, vào năm 1815, chính ph M cũng
ñã ph i ch u khu t ph c. Ngày 5 tháng 12 năm 1815, t ng th ng Madison ñã ñ xu t vi c
thành l p Ngân hàng trung ương th hai. K t qu là Ngân hàng Hoa Kỳ (The Bank of the
United States) ñã ñư c khai sinh vào năm 1816 (1816 - 1832).
4. S tr l i c a Ngân hàng qu c t (1816 - 1832)
S chi ph i c a các cơ c u ngân hàng ñ i v i ý th c nhân dân t t y u s b phá v , n u
không thì s chi ph i này s phá v ñ t nư c chúng ta(22).
Thư c a Jefferson g i cho Monroe (T ng th ng th 5 c a Hoa Kỳ) năm 1815.
Ngân hàng th hai c a M ñư c c p phép kinh doanh t nh ng năm 20 v i t ng s v n
lên ñ n 35 tri u ñô-la M , trong ñó 80% v n do tư nhân chi m gi , 20% v n còn l i
thu c v chính ph (23). và cũng gi ng như cơ c u Ngân hàng th nh t, Rothschild là
ngư i n m gi quy n l c c a Ngân hàng th hai.
Năm 1828, Andrew Jackson tham gia tranh c t ng th ng. Trong m t l n phát bi u trư c

11
các ngân hàng, ông ñã không ng n ng i mà nói r ng:
“Các ngài là m t lũ r n ñ c. Nhân danh Chúa, nh t ñ nh tôi s quét s ch các ngài. N u
như ngư i dân bi t ñư c s khu t t t trong h th ng li n t và h th ng ngân hàng c a
chúng tôi thì ngay trư c sáng ngày mai s n ra cu c cách m ng”.
Khi ñư c b u làm t ng th ng năm 1828, Andrew Jackson quy t tâm ph b Ngân hàng
th hai. Ông ch ra r ng:
“N u Qu c h i ñư c hi n pháp trao quy n phát hành ti n t , hãy ñ cho Qu c h i th c
thi quy n c a mình và không ñư c ñ quy n ñó rơi vào tay b t c cá nhân hay công ty
nào”.
Trong t ng s 11.000 nhân viên ñang làm vi c cho chính ph liên bang, ông ñã cho sa
th i hơn 2.000 nhân viên có liên quan ñ n ngân hàng.
Năm 1832, Jackson tham gia tranh c nhi m kỳ th hai. N u ông th ng c , thì th i gian
ho t ñ ng c a ngân hàng th hai s k t thúc trong nhi m kỳ ti p theo c a ông vào năm
1836. M i ngư i ñ u bi t c m tư ng c a t ng th ng ñ i v i ngân hàng th hai. Và ñ
tránh tình tr ng “ñêm dài l m m ng”, ngân hàng ñã nghĩ cách ñ có ñư c gi y phép kinh
doanh ñ c bi t kéo dài thêm 20 năm n a trư c khi di n ra cu c b u c t ng th ng. ð ng
th i v i vi c này, các ngân hàng cũng ñã không ti c chi ra kho n ti n 3 tri u ñô-la ñ ng
h cho qu tranh c c a Henry Clay - ñ i th c a t ng th ng Jackson - trong khi kh u
hi u tranh c c a Jackson là “Có Jackson thì không có ngân hàng”. Cu i cùng, Jackson
ñã giành th ng l i v i s phi u áp ñ o.
ð án kéo dài th i h n gi y phép kinh doanh ngân hàng ñã ñư c thông qua t i thư ng
ngh vi n v i s phi u 28/20, và vư t qua c a h ngh vi n v i s phi u 167/85(24).
vào s h u thu n c a ñ qu c tài chính Rothschild hùng m nh châu Âu, Biddle - Ch
t ch Ngân hàng th hai - ch ng coi t ng th ng ra gì. Trong khi thiên h bàn tán xôn xao
r ng ñ án kéo dài th i h n kinh doanh c a ngân hàng s b Jackson ph quy t, Biddle ñã
lên gi ng tuyên b “N u ông ta ph quy t ñ án, thì tôi s ph quy t ông ta”.
R t c c, Jackson ñã ph quy t không chút do d ñ i v i ñ án kéo dài th i h n kinh
doanh c a Ngân hàng th hai. Ông còn l nh cho B trư ng tài chính l p t c yêu c u các
cơ quan d tr c a chính ph rút ngay các kho n ti n ti t ki m t tài kho n c a ngân
hàng th hai, chuy n vào các tài kho n c a ngân hàng các bang. Ngày 8 tháng 1 năm
1835, t ng th ng Jackson ñã tr xong kho n n cu i cùng c a ñ t nư c. ðây là l n duy
nh t trong l ch s nư c M , chính ph ñã gi m kho n n qu c gia xu ng m c 0, ñ ng
th i còn t o ra m t kho n th ng dư tr giá 35 tri u ñô-la M .
Nh n xét v thành t u vĩ ñ i này, các nhà s h c cho r ng “ñây là thành công xán l n
nh t ñ ng th i cũng là s c ng hi n quan tr ng nh t mà t ng th ng ñã làm cho ñ t nư c
này”.

12
T Boston Post ñã ví vi c này v i s ki n Chúa ñu i ngư i cho vay ti n ra kh i thánh
ñư ng v y.
5. “Ngân hàng mu n gi t ch t tôi, nhưng tôi s gi t ch t ngân hàng”
Ngày 30 tháng 1 năm 1835, t ng th ng Andrew Jackson ñ n Capital Hill tham d tang l
c a m t ngh sĩ Qu c h i. V i hai kh u súng ñã ñư c n p ñ y ñ n gi u trong túi áo
khoác, Richard Laurence - m t tay th sơn th t nghi p ñ n t Anh - ñã l n theo t ng
th ng Andrew Jackson. Khi t ng th ng ti n vào phòng nghi th c tang l , Laurence v n
còn cách t ng th ng m t kho ng khá xa. H n nh n n i ch th i cơ t t hơn ñ hành ñ ng.
Sau khi nghi th c k t thúc, h n n p vào gi a hai hàng c t, nơi mà h n bi t ch c ch n t ng
th ng ph i ñi qua. V a ñúng lúc t ng th ng bư c ñ n, Laurence t phía sau c t xông ra,
chĩa súng vào t ng th ng và bóp cò. Nhưng r t may, viên ñ n b lép, vì th Laurence ñã
không th h sát ñư c t ng th ng. Khi ñó, m i ngư i xung quanh ñ u h t s c ho ng h t.
Nhưng v t ng th ng 67 tu i này v n t ra bình tĩnh ñ i m t v i tên sát th , và theo b n
năng, ông ñưa cây g y lên ñ t v . Li n ñó, tên sát th l i ti p t c móc kh u súng th hai
ra và bóp cò, nhưng ñ n v n b lép. ðây là t ng th ng ñ u tiên c a M b ám sát, và th t
may m n là ông ñã thoát ch t. Thông thư ng, t l c hai kh u súng lép ñ n ch là
1/125.000 mà thôi.
Tên sát nhân 32 tu i này t xưng là ngư i th a k h p pháp c a qu c vương Anh, và h n
cho r ng, t ng th ng M ñã gi t ch t cha h n, l i còn c tuy t ñ h n có ñư c m t kho n
ti n l n. Sau ñó, t i toà án, ch sau năm phút th m tra, toà ñã phán quy t là tên sát nhân
này m c b nh tâm th n, nên không truy c u trách nhi m hình s ñ i v i h n.
T ñó v sau, b nh tâm th n tr thành cái c thích h p nh t ñ các sát th ch y t i.
Ngày 8 tháng 1 năm 1835, t ng th ng Jackson ñã tr xong kho n n cu i cùng c a ñ t
nư c. Cu i tháng Giêng, t c là ngày 30 tháng 1, v ám sát t ng th ng ñã x y ra. Liên
quan ñ n tên hung th Richard Laurence, trong cu n sách c a mình, Griffin ñã vi t r ng:
“Tên sát th này ho c là b b nh tâm th n th t, ho c là gi b nh ñ hòng thoát kh i s
tr ng tr nghiêm minh c a pháp lu t. Sau này, h n ñã khua môi múa mép nói v i ngư i
khác r ng h n có m i quan h m t thi t v i nh ng ngư i có quy n th châu Âu, và h n
ñã ñư c h a là n u có b b t thì s ñư c b o v ”(25).
Ngày 8 tháng 6 năm 1845, t ng th ng Jackson qua ñ i. Trên bia m c a ông ch lưu l i
m t câu nói duy nh t, “Ta ñã gi t ñư c ngân hàng”.
Ngân hàng Trung ương M l i m t l n n a b vô hi u hoá, d n ñ n s tr ñũa nghiêm
kh c c a phía Anh. Nư c Anh l p t c ñình ch các kho n cho vay ñ i v i M , trong ñó
có chiêu t n thu lư ng cung ng ti n vàng c a nư c M .
Dư i s v n hành và ñi u khi n c a gia t c Rothschild, n n tài chính c a Anh khi ñó ñã
có ñư c lư ng lưu thông ti n vàng v i quy mô l n nh t. Thông qua các kho n ti n cho
vay và s v n hành c a Ngân hàng trung ương M , n n tài chính Anh ñã kh ng ch hoàn
toàn vi c cung ng ti n t c a M .

Currency War (Chien tranh tien te) James rickards

Currency War (Chien tranh tien te) James rickards

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Currency War (Chien tranh tien te) James rickards

Similar to Currency War (Chien tranh tien te) James rickards (20)

Currency War (Chien tranh tien te) James rickards