Resume do artigo citado.

1. ““Como descubrimosComo descubrimos
o petróleo”o petróleo”
(Isaac Asimov)(Isaac Asimov)
Traballo realizado por Lois Cid García paraTraballo realizado por Lois Cid García para
o club de lectura: “Ai, Ptolomeo, toloo club de lectura: “Ai, Ptolomeo, tolo
meu” (Filosofía da Ciencia e dameu” (Filosofía da Ciencia e da
Tecnoloxía) no I.E.S. “Otero Pedrayo” deTecnoloxía) no I.E.S. “Otero Pedrayo” de
Ourense.Ourense.
Curso 2010-2011. Prof.: Luís MartínezCurso 2010-2011. Prof.: Luís Martínez

2. A formación do petróleoA formación do petróleo
Neste capítulo cóntasenosNeste capítulo cóntasenos
desde a composición, onde sedesde a composición, onde se
encontra e como se encontrouencontra e como se encontrou
o petróleo.o petróleo.

3. Composición eComposición e
características docaracterísticas do
petróleopetróleo
Os hidrocarburos xéranse a partir das moléculas de graxa, de estas sóltanse os 2Os hidrocarburos xéranse a partir das moléculas de graxa, de estas sóltanse os 2
átomos de osíxeno que ten nos extremos da cadea. O elemento resultante estáátomos de osíxeno que ten nos extremos da cadea. O elemento resultante está
formado por átomos de hidróxeno e carbono que recibe o nome de hidrocarburo.formado por átomos de hidróxeno e carbono que recibe o nome de hidrocarburo.
Dependendo da cantidade da lonxitude da cadea de carbonos, o hidrocarburo podeDependendo da cantidade da lonxitude da cadea de carbonos, o hidrocarburo pode
estar en 2 estados:estar en 2 estados:
- Se ten entre 1 e 4 carbonos, o hidrocarburo é gas.- Se ten entre 1 e 4 carbonos, o hidrocarburo é gas.
- Se ten 5 ou máis carbonos, o hidrocarburo é líquido.- Se ten 5 ou máis carbonos, o hidrocarburo é líquido.
Todos os hidrocarburos líquidos ao metelos en un recipiente convírtense en gas, maisTodos os hidrocarburos líquidos ao metelos en un recipiente convírtense en gas, mais
ou menos rápido, esto depende de 2 cousas:ou menos rápido, esto depende de 2 cousas:
- Se se quentan, evapóranse máis rápido.- Se se quentan, evapóranse máis rápido.
- Cando a cadea de carbonos e máis longa, máis rápida é a evaporación.- Cando a cadea de carbonos e máis longa, máis rápida é a evaporación.

4. O proceso de como se orixina vénO proceso de como se orixina vén
dado por organismos que estándado por organismos que están
enterrados baixo area, fai que estesenterrados baixo area, fai que estes
restos se convirtan enrestos se convirtan en
hidrocarburos, pero antes xérasehidrocarburos, pero antes xérase
unha mezcla de diversasunha mezcla de diversas
substancias. Esta mezcla estásubstancias. Esta mezcla está
empuxada cada vez a unha maiorempuxada cada vez a unha maior
profundidade. O que fai que seprofundidade. O que fai que se
mezclen cas diversas capasmezclen cas diversas capas
areniscas, por ser xa unhaareniscas, por ser xa unha
substancia máis espesa.substancia máis espesa.
Actualmente é indispensable o seuActualmente é indispensable o seu
uso.uso.

5. Usos primitivos doUsos primitivos do
petróleopetróleoNo Oriente Medio abundaba este tipo de substancia, a cal se lleNo Oriente Medio abundaba este tipo de substancia, a cal se lle
chamaba ``asfalto´´. Tamén era coñecido por ``betún´´, ``pez´´ ou ``brea´´.chamaba ``asfalto´´. Tamén era coñecido por ``betún´´, ``pez´´ ou ``brea´´.
Pola súa capacidade de impermeabilidade e a súa pegaxosidadePola súa capacidade de impermeabilidade e a súa pegaxosidade
utilizárono para:utilizárono para:
- Recubrir obxetos de madeira porque así non penetraba a auga- Recubrir obxetos de madeira porque así non penetraba a auga
- Fabricar barcos, aplicábaselle nas xuntas de entre as madeiras para- Fabricar barcos, aplicábaselle nas xuntas de entre as madeiras para
que non pasase a auga.que non pasase a auga.
- Fabricar o lado dos ríos unha especie de diques que evitara que se- Fabricar o lado dos ríos unha especie de diques que evitara que se
desbordaran.desbordaran.
- Unir ladrillos, pegar azulexos, como medicina...- Unir ladrillos, pegar azulexos, como medicina...
Os hidrocarburos líquidos emiten vapores, que arden con moitaOs hidrocarburos líquidos emiten vapores, que arden con moita
facilidade. Estes mézclanse co aire e se chocan con unha chamafacilidade. Estes mézclanse co aire e se chocan con unha chama
inflámanse con moita facilidade quedando en combustión duranteinflámanse con moita facilidade quedando en combustión durante
moito tempo. Seguramente o descubrimento desta característicamoito tempo. Seguramente o descubrimento desta característica
descubriuse por casualidade.descubriuse por casualidade.

6. A combustión do petróleoA combustión do petróleo
No s. XVII polo crecemento das cidades eran necesarias máis luces, pero osNo s. XVII polo crecemento das cidades eran necesarias máis luces, pero os
métodos que se utilizaban nas casas (o uso de velas de graxa animal oumétodos que se utilizaban nas casas (o uso de velas de graxa animal ou
antorchas impregnadas de aceite) supoñía unha grave dificultade: non se dabaantorchas impregnadas de aceite) supoñía unha grave dificultade: non se daba
conseguido tanta graxa e aceite para poder alumbralas.conseguido tanta graxa e aceite para poder alumbralas.
William Murdoch (en 1803) foi o primeiro en aproveitar as propiedades doWilliam Murdoch (en 1803) foi o primeiro en aproveitar as propiedades do
carbón, o que fixo que algunhas cidades copiaran o seu metodo paracarbón, o que fixo que algunhas cidades copiaran o seu metodo para
alumbrarse.alumbrarse.
Máis adiante Edwin Laurentine Drake preguntouse se non sería máis fácil utilizarMáis adiante Edwin Laurentine Drake preguntouse se non sería máis fácil utilizar
directamente un líquido. Desta forma escavou un pozo no que conseguiudirectamente un líquido. Desta forma escavou un pozo no que conseguiu
petróleo, xa que este podíase bombear cara á superficie.petróleo, xa que este podíase bombear cara á superficie.
O petróleo encóntrase baixo unha capa de rocha impermeable o que fai queO petróleo encóntrase baixo unha capa de rocha impermeable o que fai que
sexa necesario perforar para encontralo, como o petróleo está a diferentesexa necesario perforar para encontralo, como o petróleo está a diferente
presión sae disparado cara a superficie. Actualmente para evitar que saia senpresión sae disparado cara a superficie. Actualmente para evitar que saia sen
control utilízase o trépano, que é unha ferramenta que se introducen na terracontrol utilízase o trépano, que é unha ferramenta que se introducen na terra
xirando.xirando.
Non se pode saber con certeza se haberá petróleo ou non debaixo dunha capaNon se pode saber con certeza se haberá petróleo ou non debaixo dunha capa
impermeable, pero para eso están os expertos que estudian as formaciónsimpermeable, pero para eso están os expertos que estudian as formacións
rochosas da corteza terrestre.rochosas da corteza terrestre.
Para poder aproveitar o máximo o petróleo refínase, este proceso serve paraPara poder aproveitar o máximo o petróleo refínase, este proceso serve para
separalo en diferentes compostos.separalo en diferentes compostos.

7. A crecente importanciaA crecente importancia
do petróleodo petróleo
Co descubrimento das lámparas de gas ou de queroseno ``acabóuselle´´ a utilidade oCo descubrimento das lámparas de gas ou de queroseno ``acabóuselle´´ a utilidade o
petróleo. Os técnicos centráronse ahora nas partículas máis pequenas que aspetróleo. Os técnicos centráronse ahora nas partículas máis pequenas que as
compañías de petróleo queimaban como desfeito, de aí descubriuse a gasolina. Asícompañías de petróleo queimaban como desfeito, de aí descubriuse a gasolina. Así
os enxeñeiros alemáns Gottlieb e Karl Benz construíron o primeiro coche, queos enxeñeiros alemáns Gottlieb e Karl Benz construíron o primeiro coche, que
necesitaba gasolina, con esto volveuse en imprescindible o petróleo. Henry Fordnecesitaba gasolina, con esto volveuse en imprescindible o petróleo. Henry Ford
construíu coches en cadea que axilizaba o traballo.construíu coches en cadea que axilizaba o traballo.
Máis adiante descubriuse o diesel que se utilizaba noutros motores, que nonMáis adiante descubriuse o diesel que se utilizaba noutros motores, que non
necesitaban chispa para a ignición. Estes motores eran máis pesados e por tantonecesitaban chispa para a ignición. Estes motores eran máis pesados e por tanto
utilizábanse para vehículos grandes, como: barcos, camións e autobuses.utilizábanse para vehículos grandes, como: barcos, camións e autobuses.
Aproveitouse tamén o fuel-oil para as caldeiras de calefacción e o gas natural paraAproveitouse tamén o fuel-oil para as caldeiras de calefacción e o gas natural para
cociñas e estufas domésticas… e descubríronse os plásticos.cociñas e estufas domésticas… e descubríronse os plásticos.

8. O futuro do petróleoO futuro do petróleo
(e a miña conclusión).(e a miña conclusión).
O aumento do número de persoas que empezou a utilizarO aumento do número de persoas que empezou a utilizar
o petróleo, fixo que se formulara por primeira vez a pregunta:o petróleo, fixo que se formulara por primeira vez a pregunta:
canto durarán as reservas existentes?canto durarán as reservas existentes?
Actualmente estanse descubrindo novos pozos petroliferos, pero cada vez son máis difícilesActualmente estanse descubrindo novos pozos petroliferos, pero cada vez son máis difíciles
de encontrar. Os expertos afirman que se o seguimos consumindo a este ritmo non duraráde encontrar. Os expertos afirman que se o seguimos consumindo a este ritmo non durará
máis de 30 anos. Na gráfica podemos ver que en 1969 EEUU producía o petróleo quemáis de 30 anos. Na gráfica podemos ver que en 1969 EEUU producía o petróleo que
consumía pero en 1973 necesitaba importar un 10% mentres que en 1980 xa necesitabaconsumía pero en 1973 necesitaba importar un 10% mentres que en 1980 xa necesitaba
importar o 50 %.importar o 50 %.
Para evitar que esto ocurra necesítase indagar en outras fontes de enerxía. Por exemplo:Para evitar que esto ocurra necesítase indagar en outras fontes de enerxía. Por exemplo:
actualmente o coche eléctrico é unha realidade, o que fai falla é implantar gasolineirasactualmente o coche eléctrico é unha realidade, o que fai falla é implantar gasolineiras
eléctricas en aparcadoiros e nos garaxes.eléctricas en aparcadoiros e nos garaxes.
Outras fontes de enerxía son a eólica, mareo motriz, hidráulica, solar. Pero para que se poidanOutras fontes de enerxía son a eólica, mareo motriz, hidráulica, solar. Pero para que se poidan
implantar canto antes na sociedade, deberían concienciar mellor a xente, e explicarlle que conimplantar canto antes na sociedade, deberían concienciar mellor a xente, e explicarlle que con
esas placas solares ou colectores, poden amortizar os cartos que supuxo a compra de estes.esas placas solares ou colectores, poden amortizar os cartos que supuxo a compra de estes.
Dar axudas a todas aquelas persoas que as queiran implantar. A xente tiña que pensar máisDar axudas a todas aquelas persoas que as queiran implantar. A xente tiña que pensar máis
nas sociedade que ven tras de nos o mundo que lle queren deixar a eles. Estes temasnas sociedade que ven tras de nos o mundo que lle queren deixar a eles. Estes temas
deberían estar a orde do día como os “realitis” da televisión .deberían estar a orde do día como os “realitis” da televisión .

9. Unha das consecuencias inmediatas por a combustión de gasolina é o efecto invernadoiro,Unha das consecuencias inmediatas por a combustión de gasolina é o efecto invernadoiro,
que derretirá os polos, aumentará a temperatura da Terra, morreran moitas especies animais eque derretirá os polos, aumentará a temperatura da Terra, morreran moitas especies animais e
de plantas.de plantas.
Un exemplo vémolo todos os veráns cando imos a praia, miles de medusas acércanse ásUn exemplo vémolo todos os veráns cando imos a praia, miles de medusas acércanse ás
nosas costas, polo aumento da temperatura da auga.nosas costas, polo aumento da temperatura da auga.
Todos deberíamos concienciarnos e colaborar, esa sería a mellor maneira de que o petróleoTodos deberíamos concienciarnos e colaborar, esa sería a mellor maneira de que o petróleo
non se acabe ao ritmo actual, e de que o noso mundo este san.non se acabe ao ritmo actual, e de que o noso mundo este san.
desxeo dosdesxeo dos polospolos colectorcolector solarsolar
EólicosEólicos
placasplacas
solaressolares

10. Unha das consecuencias inmediatas por a combustión de gasolina é o efecto invernadoiro,Unha das consecuencias inmediatas por a combustión de gasolina é o efecto invernadoiro,
que derretirá os polos, aumentará a temperatura da Terra, morreran moitas especies animais eque derretirá os polos, aumentará a temperatura da Terra, morreran moitas especies animais e
de plantas.de plantas.
Un exemplo vémolo todos os veráns cando imos a praia, miles de medusas acércanse ásUn exemplo vémolo todos os veráns cando imos a praia, miles de medusas acércanse ás
nosas costas, polo aumento da temperatura da auga.nosas costas, polo aumento da temperatura da auga.
Todos deberíamos concienciarnos e colaborar, esa sería a mellor maneira de que o petróleoTodos deberíamos concienciarnos e colaborar, esa sería a mellor maneira de que o petróleo
non se acabe ao ritmo actual, e de que o noso mundo este san.non se acabe ao ritmo actual, e de que o noso mundo este san.
desxeo dosdesxeo dos polospolos colectorcolector solarsolar
EólicosEólicos
placasplacas
solaressolares