Heeft u wel eens gehoord van de CO2-prestatieladder? Ik wel, dacht ik. Vol ambitie begon ik aan mijn eerste project als werkvoorbereider bij een middelgrote aannemer in de waterbouw.

1. Meer bouwberichten? Ga naar www.cobouw.nl/bouwberichten
Opdrachtstadium
De opdrachtgevers van
het project zijn bekend.
Ontwerpstadium
Het project wordt
ontworpen. De
ontwerpers van het
project zijn bekend.
Aanbesteding
Het project wordt
aangekondigd voor
uitvoerders.
Uitslag aanbesteding
Het totaal aantal
inschrijvers en de laagste
drie inschrijvers worden
gepubliceerd.
Aanneemstadium
Het project wordt
gegund, de uitvoerder(s)
zijn bekend.
Regio-indeling
Noord:
Groningen, Friesland,
Drenthe
Oost:
Overijssel, Gelderland,
Flevoland
Zuid:
Zeeland, Noord-Brabant,
Limburg
West:
Utrecht, Noord-Holland,
Zuid-Holland
Verklaring bouwfasenGebouwtypen en soorten werken
A Gww-, groen en recreatieprojecten
B Industrie- en bedrijfsgebouwen
C Gebouwen voor administratie en commercie
D Gebouwen uit de gezondheidszorg
E Recreatie bouw
F Religie
G Gebouwen voor onderwijs en wetenschappen
H Huisvesting
Ramingsgroepen
1 10.000 20.000
2 20.000 50.000
3 50.000 150.000
4 150.000 500.000
5 500.00 1.500.000
6 1.500.000 2.500.000
7 2.500.000 5.000.000
8 5.000.000 7.500.000
9 7.500.000 12.500.000
10 12.500.000 hoger
11 bedrag nog onbekend
VANDAAG
BOUWBERICHTEN
AANBESTEDINGEN
West Oost
Zuid
Noord
10 Maandag 6 juli 2015, Cobouw 124BOUWBERICHTEN
C.J.SMIT & ZN bv.
Aannemingsbedrijf - Funderingstechniek
Achterwillenseweg 96 2805 KB Gouda.
Tel: 0182 – 513615
Funderingsherstel, funderingsonderzoeken,
heiwerk in kleine ruimtes, stalen buispalen, schroefpalen.
ADVERTENTIE
BURGERLIJKE EN
UTILITEITSWERKEN
NOORD
Opdrachtstadium
| b | 8 | VEENDAM (GR)
Aanleggen zonnepark met 28.000
zonnepanelen op het terrein van
AVEBE aan de Industrieweg tbv het
voorzien van stroom aan 1200
huishoudens.
Geplande start 6-16
Refer: Gemeente Veendam,
Raadhuisplein 5, 9641 AW VEEN-
DAM, (0598) 652222.
Opdr.: PowerField Nederland BV,
Hogedijken 25, 9101 WV DOKKUM,
(084) 4300038.
Ontwerpstadium
| h | 7 | GORREDIJK (FR)
Nieuwbouw 15 koopwoningen in het
plan Mooi Loevestein.
Geplande start 3-16
Opdr.: Zwanenburg Projecten,
Nieuwstraat 28, 8441 GD HEEREN-
VEEN, (0513) 610303.
Ontw.: Architecten Bureau Puur,
Langebuorren 30, 9051 BG STIENS,
(058) 2573665.
Aanneemstadium
| b | 0 | GRONINGEN (GR)
Aanleggen Zonnepark van 15 ha met
47000 zonnepanelen op de vuil-
stortplaats Woldjerspoor.
Geplande start 4-16
Opdr.: Gemeente Groningen,
Grote Markt 1, 9712 HN
GRONINGEN, (050) 3679111.
Uitv.: HerBo GroenLeven BV, de
Ynfeart 7, 8447 GM HEERENVEEN,
(0513) 200959.
OOST
Opdrachtstadium
| g | 5 | DEVENTER (O)
Verbouwen monumentaal pand tot
bibliotheek aan de Stromarkt,
Engstraat en Lamme van Dieseplein.
Geplande start 1-16
Opdr.: Gemeente Deventer, Grote
Kerkhof 4, 7411 KT DEVENTER,
(0570) 693911.
| g | - | WAGENINGEN (GL)
Plannen voor slopen en bouwrijp
maken vml. locatie Westerhof-
school aan de Buurtseweg.
Geplande start 2-16
Opdr.: De Woningstichting,
Olympiaplein 26,
6707 EN WAGENINGEN,
(0800) 0317.
| h | - | WAGENINGEN (GL)
Plannen voor nieuwbouw
ca 39 appartementen, 13 eenge-
zinswoningen en parkeergarage tbv
77 auto’s op het terrein van de
Ireneschool aan de Rooseveltweg.
Geplande start 6-17
Refer: Gemeente Wageningen,
Olympiaplein 1, 6707 EN WAGENIN-
GEN, (0317) 492911.
Opdr.: De Woningstichting,
Olympiaplein 26, 6707 EN WAGE-
NINGEN, (0800) 0317.
| g | - | WAGENINGEN (GL)
Plannen voor nieuwbouw Irene-
school op de vml locatie Westerhof-
school aan de Buurtseweg.
Geplande start 3-16
Refer: Gemeente Wageningen,
Olympiaplein 1, 6707 EN WAGENIN-
GEN, (0317) 492911.
Refer: De Woningstichting,
Olympiaplein 26, 6707 EN WAGE-
NINGEN, (0800) 0317.
| g | - | WAGENINGEN (GL)
Plannen voor sloop Ireneschool aan
de Rooseveltweg.
Geplande start 6-17
Refer: Gemeente Wageningen,
Olympiaplein 1, 6707 EN WAGENIN-
GEN, (0317) 492911.
Opdr.: De Woningstichting,
Olympiaplein 26, 6707 EN WAGE-
NINGEN, (0800) 0317.
| f | 6 | DEVENTER (O)
Restaureren Mariakerk en
aangrenzende Heilige
Maagdenhuisjes aan de
Nieuwe Markt, project tot nader
order uitgesteld.
Geplande start 1-16
Refer: Gemeente Deventer,
Grote Kerkhof 4, 7411 KT
DEVENTER, (0570) 693911.
Opdr.: N.V. Bergkwartier
Mij. tot Stadsherstel,
Bergstraat 53, 7411 ES DEVENTER,
(0570) 600282.
Ontw.: I’m Architecten,
POSTBUS 6050, 7401 JB DEVENTER,
(0570) 613291.
Ontwerpstadium
| h | 7 | DEVENTER (O)
Nieuwbouw 100 woningen in de wijk
Steenbrugge.
Geplande start 6-16
Opdr.: Bemog Projektontwikkeling
BV, Menno van Coehoornsingel 16,
8011 XA ZWOLLE, (038) 3315899.
Opdr.: Le Clercq Planontwikkeling
B.V., Mr. H.F. de Boerlaan 30, 7417 DA
DEVENTER, (0570) 504250.
Ontw.: I’m Architecten, POSTBUS
6050, 7401 JB DEVENTER, (0570)
613291.
Aanneemstadium
| g | - | EDE GLD (GL)
Slopen Cavaljéschool op de hoek
Telefoonweg en Molenstraat.
Geplande start 8-15
Opdr.: Kelderman Vastgoedont-
wikkeling B.V., Zuiderkade 7, 6718
PE EDE GLD, (0318) 519073.
Ontw.: Kelderman Vastgoedont-
wikkeling B.V., Zuiderkade 7, 6718
PE EDE GLD, (0318) 519073.
Uitv.: Boverhoff BV, Europaweg 26,
8181 BH HEERDE, (0578) 693136.
| h | 7 | WAGENINGEN (GL)
Groot onderhoud 99 huurwoningen
aan de Beekstraat, Brakelseweg,
Julianastraat, Kruisstraat en Van
Eckstraat.
Geplande start 8-15
Opdr.: De Woningstichting,
Olympiaplein 26, 6707 EN WAGE-
NINGEN, (0800) 0317.
Ontw.: Bouwonderneming Oude
Wolbers Borne B.V., Oostermaat 8,
7623 CS BORNE, (074) 2661364.
Uitv.: Aannemingsmaatschappij J.
Bouman B.V., Remmerden 26, 3911
TZ RHENEN, (0317) 616023.
Uitv.: Bouwonderneming Oude
Wolbers Borne B.V., Oostermaat 8,
7623 CS BORNE, (074) 2661364.
Pactum Installatietechniek
Deventer, Hamburgweg 12, 7418 ES
DEVENTER, (0570) 624640.
| h | 6 | WAGENINGEN (GL)
Groot onderhoud 50 huurwoningen
aan de Irenestraat en Vanenburg-
straat
Geplande start 8-15
Opdr.: De Woningstichting,
Olympiaplein 26, 6707 EN WAGE-
NINGEN, (0800) 0317.
Ontw.: Van Wijnen Rosmalen BV
Onderhoud en Beheer Oss,
Dommelstraat 39, 5347JK OSS, (073)
5219014.
Uitv.: Van Wijnen Rosmalen BV
Onderhoud en Beheer Oss,
Dommelstraat 39, 5347JK OSS, (073)
5219014.
Installatiebedrijf De Leeuw
Beneden-Leeuwen N.V., Brouwers-
straat 24, 6658AE BENEDEN-LEEU-
WEN, (0487) 594489.
H. van Westreenen Electrotech-
nisch Installatiebureau B.V.,
Tolsestraat 12, 4043KB OPHEUSDEN,
(0488) 440116.
| h | 6 | ALMERE (FL)
Nieuwbouw 18 woningen aan de
Nederlandstraat in Almere-Poort.
Geplande start 3-16
Opdr.: 3CPO, Randstad 2215, 1316 BN
ALMERE, (036) 7600493.
Ontw.: BDG Architecten Ingenieurs
Almere B.V., Randstad 2215, 1316 BN
ALMERE, (036) 5333382.
Uitv.: Bébouw Midreth, Groot
Mijdrechtstraat 11, 3641 RV
MIJDRECHT, (0297) 760100.
| c | 4 | DIDAM (GL)
Uitbreiden supermarkt
Nettorama en aanleggen
parkeerterrein met 50 plaatsen
aan de Spoorstraat.
Geplande start 3-16
Refer: Gemeente Montferland,
Bergvredestraat 10, 6942 GK
DIDAM, (0316) 291391.
Opdr.: Nettorama, Wilhelmina-
kanaal Zuid 120, 4903 RA OOSTER-
HOUT NB, (0162) 455950.
Ontw.: Palazzo, Ratio 16, 6921 RW
DUIVEN, (026) 3193200.
Uitv.: Welling Bouw - Onderhoud
BV, Edisonstraat 20, 6604 BV
WIJCHEN, (024) 6488444.
| h | 6 | ZUTPHEN (GL)
Nieuwbouw 50 woningen in het Hof
van Wesse, project ligt stil.
Geplande start 9-15
Opdr.: Le Clercq Planontwikkeling
B.V., Mr. H.F. de Boerlaan 30, 7417 DA
DEVENTER, (0570) 504250.
Ontw.: I’m Architecten, POSTBUS
6050, 7401 JB DEVENTER, (0570)
613291.
Uitv.: Nikkels Bouwbedrijf BV,
Zuiderlaan 1, 7391 TZ TWELLO, (0571)
277800.
| h | 6 | EDE (GL)
Nieuwbouw 31 woningen in
Kernhem Scherf 19
Geplande start 1-16
Opdr.: Lithos bouw & ontwikke-
ling, Spaceshuttle 38,
3824 ML AMERSFOORT,
(033) 4535959.
Ontw.: Egbert van Dijk Architecten
B.V. Ede, Ratio 16, 6921 RW DUIVEN,
(06) 22440811.
Uitv.: Lithos bouw & ontwikkeling,
Spaceshuttle 38, 3824 ML AMERS-
FOORT, (033) 4535959.
| c | 0 | EDE GLD (GL)
Herontwikkelen school tot brede
school en nieuwbouw kantoren en
ca 60 appartementen op de hoek
Telefoonweg en Molenstraat.
Geplande start 9-15
Opdr.: Kelderman Vastgoedont-
wikkeling B.V., Zuiderkade 7, 6718
PE EDE GLD, (0318) 519073.
Ontw.: studioninedots,
Krelis Louwenstraat 1, 1055 KA
AMSTERDAM, (020) 4889269.
Uitv.: Kelderman Bouw B.V.,
Zuiderkade 7, 6718 PE EDE GLD,
(0318) 519073.
ZUID
Opdrachtstadium
| g | 4 | HELMOND (NB)
Plannen voor verbouwen vm
bedrijfspand aan de Kanaaldijk-NO
tot Edah Museum.
Geplande start 1-16
Opdr.: EDAH Museum, Oostende
167, 5701SM HELMOND, (0492)
661947.
| g | 6 | BERGEIJK (NB)
Restaureren Rijksmonument De
Ploeg aan de Riethovensedijk tot
bezoekerscentrum en showroom
voor Bruns BV.
Geplande start 6-16
Refer: Wooninc., Winston
Churchilllaan 87, 5623 KW
EINDHOVEN, (040) 2654400.
Opdr.: Bruns B.V., Stokskesweg 11,
5571 TJ BERGEIJK, (0497) 577027.
| h | 6 | LUYKSGESTEL (NB)
Plannen voor nieuwbouw
15 sociale- en vrije sector
huurwoningen op vm schoollocatie
Basisschool De Klepper aan de
Kerkstraat. Plannen herontwikkeld.
Geplande start 1-18
Refer: Gemeente Bergeijk,
Burgemeester Magneestraat 1,
5571 HB BERGEIJK,
(0497) 551455.
Opdr.: Wooninc., Winston
Churchilllaan 87, 5623 KW
EINDHOVEN, (040) 2654400.
| h | 9 | REUVER (L)
Nieuwbouw 110 huurwoningen
waarvan 84 huurappartementen in
het project Oppe Brik, voormalig
terrein Molenveld Zuid.
Geplande start 6-16
Refer: Gemeente Beesel (LB),
Raadhuisplein 1, 5953 AL REUVER,
(077) 4749292.
Opdr.: Stichting Woongoed
2-Duizend, Pastoor Vranckenlaan
4, 5953 CP REUVER, (077) 4767777.
| c | - | HULST (Z)
Nieuwbouw Aldi supermarkt na
sloop van woning en magazijnge-
bouw op het BACK terrein aan het
Stationsplein.
Geplande start 1-16
Refer: Gemeente Hulst, Grote
Markt 21, 4561 EA HULST, (0114)
389000.
Refer: Omega Projectconsultant
BV, Bartolomeus Diazstraat 4, 4562
AP HULST, (06) 51866414.
Opdr.: Aldi Roosendaal BV,
Tussenriemer 40,
4704 SR ROOSENDAAL,
(0165) 583817.
| a | - | GOES (Z)
Selecteren marktpartijen voor
schilderwerken hoogspanningsmas-
ten (>110 kV) binnen beheersgebied
TeslaN.
Geplande start 1-16
Opdr.: TeslaN BV., Stationspark 28,
4462DZ GOES, (0113) 884142.
Ontwerpstadium
| e | 8 | BUDEL (NB)
Renoveren en uitbreiden gemeen-
schapshuis aan de Dr. Ant.
Mathijsenstraat.
Geplande start 7-16
Opdr.: De Borgh, Dr. Ant. Mathij-
senstraat 15, 6021CK BUDEL, (0495)
491750.
Ontw.: Knoups Architekten B.V.,
Nieuwstraat 41, 6021 HP BUDEL,
(0495) 431831.
92
15
> Doorlezen op 12
Wiegel
11Maandag 6 juli 2015, Cobouw 124 OPINIE
Stad of strand?
Zomerse temperaturen, dus tijd voor een zomerse
column. Ergens had ik wel gelezen dat deze zomer
het WK Beachvolleybal zich in Nederland zou
afspelen. Ik besteedde er geen aandacht aan, tot ik
doorkreeg wat er aan de hand was. Niet het strand
van Scheveningen of Zandvoort was de plek voor dit
toernooi. Er werd gespeeld in steden. En niet zomaar
op een veldje achteraf of in een bestaand stadion,
nee, juist midden in de stad.
Premier Mark Rutte kan vanuit het torentje zo op
het veld kijken dat op de Haagse Hofvijver is
gerealiseerd. In Apeldoorn wordt naast het
gemeentehuis gespeeld en ook op de Dam in
Amsterdam ligt zand. In Rotterdam is naast de SS
Rotterdam een toernooidorp verrezen. En dat levert
mooie plaatjes op: sportende en kijkende mensen in
tijdelijke stadions met op de achtergrond monu-
mentale gebouwen of schepen. Flexgoed gecombi-
neerd met erfgoed.
Toen ik de beelden zag, moest ik denken aan de
conferentie Agenda Stad die ik eerder dit jaar
bezocht. Veel verhalen over het belang van de stad,
ambities, groei, samenwerking enzovoort. Over
sport in de stad ging het die dag volgens mij niet.
Dit WK Beachvolleybal is geen ode aan het strand,
maar aan de stad. Het agendeert de flexibiliteit van
steden en maakt de stabiliteit van steden zichtbaar.
De infrastructuur die er toch al is, wordt optimaal
benut en tijdelijk uitgebreid. Het laat zien dat in de
stad van alles mogelijk is, zodat je op het strand
gewoon met zand kunt spelen. Het levert prachtige
beelden op, die voor prima stadspromotie zorgen.
We blijken prima in staat om erfgoed te combineren
met tijdelijke voorzieningen en bouwwerken. En na
een paar weken is alles weer weg. Ineens dacht ik:
zou de bouw van de stadions meetellen in de
bouwproductie van 2015?
CO2-prestatieladder is
papieren verificatietijger
Heeft u wel eens gehoord
van de CO2-prestatieladder?
Ik wel, dacht ik. Vol ambitie
begon ik aan mijn eerste
project als werkvoorbereider
bij een middelgrote aanne-
mer in de waterbouw. Hoe
toepasselijk dan ook dat ik
mocht beginnen met het
eerste project waarbij wij op
het hoogste CO2-ambitieni-
veau hadden ingeschreven!
Vol enthousiasme ging ik aan de slag.
Maar helaas is de dagelijkse situatie
niet zo rooskleurig. Teleurgesteld
moest ik constateren dat deze
CO2-prestatieladder exemplarisch is
voor de bouwsector en dat deze ladder
meer en meer is verworden tot een
papieren tijger. De obesitas van deze
tijger begint schrikbarende vormen
aan te nemen. Waar blijft de Partij
voor de Dieren, die het opneemt voor
deze tijger, die wij als sector beestach-
tig mishandelen?
Emvi-korting
Ik zal eerst even uitleggen hoe de
CO2-prestatieladder werkt. Als een
aannemer inschrijft op een werk, kan
er een fictieve korting worden
verdiend door je CO2-uitstoot te
reduceren. Afhankelijk van welke
ambitie je toont, kun je een fictieve
korting krijgen op de inschrijfprijs.
De kans voor een opdrachtnemer om
een werk binnen te halen neemt toe
naarmate er meer wordt gedaan om
CO2 te reduceren. Deze ambitie tot
CO2-reductie kan als bedrijf aantoon-
baar gemaakt worden door het laten
zien van een bedrijfsbreed certificaat
of op basis van emvi-criteria op het
desbetreffende project. Dit laatste was
bij mijn project het geval.
Eigenlijk zou je verwachten dat de
CO2-prestatieladder een win-win-
winsituatie is voor de opdrachtgever,
de opdrachtnemer én voor een
duurzamere wereld. Jammer genoeg
blijkt de praktijk weerbarstiger.
Initiatieven om de gww-sector te
verduurzamen draag ik, en mijn
bedrijf, een warm hart toe, ondanks
dat de stijging van de zeespiegel voor
waterbouwers een goed verdienmodel
is. In potentie kan de CO2-prestatielad-
der een goed middel zijn om de sector
te verduurzamen.
Verantwoording
Helaas zijn we het doel uit het oog
verloren. Misschien wel omdat er te
veel smog in de lucht zit. De opdracht-
gever dient voor de verantwoording
aan het hogere echelon te controleren
of alle eisen geverifieerd zijn. De
opdrachtnemer moet de emvi-belofte,
waardoor hij voordeel bij de aanbeste-
ding heeft gekregen, op papier
aantoonbaar te maken. Het écht
streven naar een duurzame gww-
sector verdwijnt in dit proces van
verificatie (te vaak) naar de achter-
grond.
Ik heb de afgelopen weken veel
energie gestoken in het aantoonbaar
verifiëren van alle eisen. Echter, de
eisen met betrekking tot de CO2-
besparingen die voor dit project zijn
aangetoond zouden ook zonder de
CO2-prestatieladder worden uitge-
voerd. Als aannemer zijn we namelijk
niet te beroerd om ontwerp-optimali-
saties te realiseren die besparen op
materialen, kosten en (als gevolg
daarvan ook op) CO2-uitstoot.
Hierdoor is op papier een verschil
gemaakt op het gebied van CO2-ver-
mindering door de prestatieladder. De
extra energie die dit alles vergt kan ik
echter beter in de praktijk steken, om
zo echt te werken aan een duurzamere
wereld!
Ik heb de oplossing niet, maar de
oorzaak weet ik wel. Iedereen is bezig
om op papier alles op orde te hebben.
Alleen de praktijk laat zich niet altijd
goed vastleggen op papier. Als ik
ervoor zorg dat ik op papier alles
verifieer, betekent dit nog niet dat er
dan vanzelfsprekend ook een mooi,
duurzaam waterbouwwerk is
gemaakt. Wat op papier is geschreven,
is belangrijker dan wat er staat in
praktijk!
Wat ik van de CO2-prestatieladder
gehoord had was, dat het een mooi
middel is om een goed doel te
bereiken. Na een jaar kijk ik er nu wat
sceptischer tegen aan. Voor mij was
het (be)halen van ambitieniveau 5
voor dit project een papieren tijger
geworden. Een tijger die niet meer in
het regenwoud kan rondlopen, omdat
alle bomen zijn gekapt voor het op
papier aantoonbaar maken van eisen.
Auke Terlouw
Werkvoorbereider bij Van den Herik
Sliedrecht
info@auketerlouw.nl
www.cobouw.nl/duurzaamheid
Column
Gerben van Dijk
Procesmanager De
Bouwcampus en
voorzitter Herbe-
stemmingsteam
Column
En dit is nog maar het begin...
Dat was de afsluitende kreet van een lean-manager in
een recente LinkedIn-discussie. Een bouwbedrijf
vertelde trots binnen enkele maanden tijd iets van
dertig woningen te hebben gebouwd. Een ongekende
snelheid van bouwen voor dit bedrijf, een nieuwe en
daarmee unieke ervaring. Met terechte trots
gepresenteerd, en de lean-manager deed er nog een
schepje boven op: allemaal te danken aan lean. En dit
is nog maar het begin ...
Vooropgesteld: veel respect voor een dergelijke
bouwprestatie. Want, nog niet vermeld: een
minimale hoeveelheid opleverpunten. Een dergelijk
project vraagt een nauwkeurige voorbereiding, meer
arbeid gecontroleerd aangestuurd in de fabriek en
minder afhankelijkheid van de bouwplaatsomstan-
digheden. Met dit tempo hebben vandalen en collega-
bouwvakkers ook minder tijd om het werk van een
ander te beschadigen.
Alle partijen tevreden, en dit is nog maar het begin...
Het begin van wat? De uitvoeringstechniek was
geslaagd, prima. Ik mis echter iets aan de voorkant.
Waar en wanneer zou het volgende aantal van x
woningen gebouwd worden? Waar was de continuï-
teit in de productiestroom? Is hier sprake van een
eenmalige projectgebonden productiestroom, en is
het verder de vraag wanneer het volgende project op
deze lean-wijze ontwikkeld zou gaan worden?
Eenmalige lean-euforie is leuk, maar structureel
zou een dergelijk bedrijf met een continue stroom
van tweehonderd woningen per jaar met een vaste
ploeg van bouwplaats naar bouwplaats moeten
trekken. Structureel en jarenlang één woning per
dag. Dat is continuïteit, dat is lean, dat is zorgen dat
je proactief jouw onderscheidende woning als
product aan de markt aanbiedt dat opdrachtgevers
mogen kopen. Dan werk je aan de voorkant aan
continuïteit, en kun je nog veel leaner produceren.
Kosten minimaliseren en kwaliteit systematiseren.
Dan hoef je niet meer te spreken over het begin van
lean. Dan beheers je lean.
Een ideaal plaatje, welke bouworganisatie handelt
zo?
DUURZAAMHEID
Wat op papier is geschreven,
is belangrijker dan wat er
staat in de praktijk❝ ❞
Leo van de Wal
Trainer/consultant
bij CBT Bouw