2014 21-03 - KT1 (1.1-1.2-1.5-2.4)

1. Fred den Boer
Student Bouwkunde ROC Zadkine
Email: fr.denboer@gmail.com
Afdruk: 17-03-2014
Docent: C. Bosma, F. van Noort
Taak: 1.1 Verrichte werkopname
1.2 Werkt ontwerp uit
1.5 Kiest materialen en producten
2.4 Bereidt projectuitvoering voor
Project: De Noordhave te Ridderkerk
KT 1 1.1, 1.2, 1.5 en 2.4

2. Colofon
Auteur: F. den Boer
Uitgever: F. den Boer
Tekstschrijver: F. den Boer
Fotograaf: F. den Boer
Papiersoort: A4
Lettertype Tahoma, 11
Versie 1.1
Adres: Montessoriweg 14
Postcode/Plaats: 3083 AN Rotterdam
Bereikbaar op: (T) (010) 423 79 10
(M) 06 – 13 03 79 66
(E) fr.denboer@gmail.com

3. Inleiding
Voordat er begonnen kan worden met de renovatie van 92 55+ woningen welk
omgebouwd gaan worden naar 22 starterswoningen in vier verschillende
oppervlakten, moeten er een aantal zaken worden onderzocht. Zo is er onderzoek
gedaan naar wat het bestemmingsplan is van de omgeving, van het pand en is er
onderzocht waarnaar vraag is in Ridderkerk. Het is natuurlijk van groot belang dat
het gebouw uiteindelijk uitgevoegd kan worden. Hiervoor wordt een
haalbaarheidsonderzoek gehouden. In dit verslag staan alle gegevens over het
project, een verbetervoorstel, de schetstekeningen van het ontwerp en worden de
materialen gekozen voor dit ontwerp. Dit voorstel zal vooral in het thema staan van
duurzaamheid. Indien blijkt dat het een haalbaar initiatief is, volgt de ontwerpfase.
Tijdens de ontwerpfase is er gekeken worden naar de keuze van de materialen.
Doordat duurzaamheid centraal staat bij “De Noordhave” zal de keuze vooral liggen
bij lange levensduur en weinig onderhoud.
Project “De Noordhave”
Gelegen in Ridderkerk aan de Noordstraat in de wijk Bolnes staat een voormalig 55+
woningcomplex: De Noordhave. Dit complex bevat 92 woningen met een totaal
vloeroppervlak van 2061 m2
verdeelt over drie en vijf lagen. Het complex is gelegen
aan een groot groen park met aan de voorzijde van het pand een ruime
parkeerplaats voor 98 personenauto’s en zes personenauto’s voor mindervalide
personen.
De bereikbaarheid van dit pand is zeer goed met een bushalte van bus 144 op vijf
minuten lopen van het complex. Dit is een niet al te lange afstand om te lopen.
In de toekomst zal een halte dichterbij het complex geplaatst worden. Dit staat al
een langere tijd op het verlanglijstje van vele bewoners in de omgeving van het
winkelcentrum op het naast gelegen terrein van de Noordhave. Ook zal er in de
toekomst een tramverbinding komen tussen het centrum van Ridderkerk en
Rotterdam. Dit plan is echter uitgesteld tot de zomer van 2014.

4. 3
Inhoudsopgave
Inleiding 2
Project “De Noordhave” 2
Inhoudsopgave 3
Verrichte werkopname 5
Bodemgesteldheid van Ridderkerk 5
De omgeving rond Bolnes 5
Ligging van het pand 5
Bestemmingsplan van Bolnes 6
Huidige functie van “De Noordhave” 7
Energielabel van de huidige 92 woningen 7
Bereikbaarheid van “De Noordhave” 8
Verbetervoorstel “De Noordhave” 8
Gebruik van duurzame materialen 8
Na-isolatie aan de binnenzijde van het pand 8
VacuPad VVP van Isover 8
Aerorock van Rockwool 9
Gebruik van een Schüco vliesgevel 9
Gebruik van duurzame installaties 9
Gebruik van zonnepanelen 9
Gebruik van een gasabsorptiewarmtepomp 10
Duurzame hemelwateropvang 10
Isolatiewaarde gaat omhoog 11
Nieuwe functie van “De Noordhave” 12
Twee initiatieven 12
Zorg- en revalidatiecentrum 12
22 Starterswoningen 12
Het ontwerp 13
Bestaande materialen 14
Buitenschil 14
Vloeren 14
Dak 14
Criteria keuze materialen 15
Materialenschil van “De Noordhave” 16
Buitengevel 17
Handvorm metselsteen 17
Beglazing 18
HR++ glas 18
Brandwerend glas 18
Kozijnen 19
Houten kozijnen 20
Aluminium kozijnen 20
Vliesgevel 21
Na-isolatie spouwmuren 23

5. 4
Isover – VacuPad VVP 23
Conclusie 23
Rockwool – Aerorock 23
Na-isolatie dak 25
PIR isolatieplaten 25
Dakbedekking 26
EPDM 26
Sedumdak 26
Binnenwanden 28
Kalkzandsteen van Silka 28
Multipor van Ytong 28
Wandafwerking 29
Multipor en Stucwerk 29
Gipsplaten en stucwerk 29
Vloerafwerking 30
Tegelwerk 30
PVC vloeren 30
Plafondafwerking 31
Systeemplafond 31
Installaties 32
Zonnepanelen 32
Gasabsorptiewarmtepomp 32
Hemelwateropvang 33
Zonwering 35
Geïntrigeerde zonwering 35
Schuifschermen 35
Klimaatbeheersing 37
Jaga Hybrid Solutions 37
Jaga Fresh 37
Overzicht gekozen materialen 39
De Noordhave en omgeving 41
41
Het slotwoord 41
Wat was mijn doel? 42
Bronnenlijst 43
Bijlagen 44

6. 5
Verrichte werkopname
In dit hoofdstuk zullen verschillende gegevens behandeld worden. Bij elk sub-
hoofdstuk zullen verschillende punten worden toegelicht.
Bodemgesteldheid van Ridderkerk
Ridderkerk is gebouwd op, zoals te zien is
in afbeelding 1, kleigronden.
Klei is een klastisch sedimentair gesteente
dat voornamelijk bestaat uit lutum. Dit zijn
gronddeeltjes kleiner dan 2 µm. Indien de
grond voor meer dan 25% bestaat uit
lutumdeeltjes is er sprake van klei. Bij
25% tot 35% lutum is er sprake van lichte
klei, bij 35% tot 50% lutum is er sprake
van matig zware klei en bij meer dan 50%
lutum is er sprake van zware klei.
Klei bestaat uit kleimaterialen, waarvan
vele soorten bestaan. Kleigronden zijn,
vergeleken met zand, slecht
waterdoorlatend. In droge tijden houden
ze veel langer water vast, maar in natte
tijden verdrinken gewassen eerder. Ook
hebben kleigronden minder last van
uitspoeling dan zandgronden. Hierdoor houden ze beter voedselstoffen voor planten
vast en zijn ze over het algemeen voedselrijk. In Ridderkerk is er sprake van lichte
klei. Dit betekend dat de bodem een middel hoge druklaag heeft.
De omgeving rond Bolnes
Ridderkerk (afkomstig van de 12e eeuw
“Riederkercke”) is een plaats,
heerlijkheid en gemeente in de
Nederlandse provincie Zuid-Holland op
het eiland IJsselmonde (een klein
gedeelte ligt op het subeiland de
Zwijndrechtse Waard). De gemeente telt
45.246 inwoners en heeft een
oppervlakte van 25,32 km2. In het dorp
Ridderkerk zelf wonen ongeveer 27.000
inwoners. Hiervan woont ongeveer 7300
inwoners in Bolnes.
Ligging van het pand
De Noordhave ligt naast een groot park met vijver. Rondom het park zijn vooral
woongebouwen gesitueerd. In afbeelding 3 staan gegevens over Ridderkerk, zoals
de verhouding tussen man en vrouw en de leeftijden van de inwoners van
Ridderkerk. In afbeelding 3 staat ook de afstand tot de dichtstbijzijnde basisschool,
Afbeelding 1
Afbeelding 2

7. 6
middelbare school en een ziekenhuis vermeld. De Noordstraat is gelegen in
Ridderkerk in de provincie Zuid-Holland. De postcode van de Noordstraat is 2987. In
de regio rondom de Noordstraat wonen ongeveer 7455 mensen. 39% van de
huishoudens in de omgeving van Ridderkerk is een gezin zonder kinderen. In Bolnes
wonen bijna evenveel mannen (48,6%) als vrouwen (51,4%). 19% van de inwoners
is allochtoon. 44% is 44 jaar of jonger, 56% is 45 jaar of ouder.
Conclusie
Dit is een perfecte locatie voor starters. Een groot aantal voorzieningen direct in de
buurt op een korte afstand, minder dan 5 kilometer. Er is gekozen voor
starterwoningen omdat veel jongeren naar andere steden verhuizen. Ridderkerk
heeft een hoge gemiddelde leeftijd. De gemeente wil graag de jongeren in hun
gemeente houden.
Bestemmingsplan van Bolnes
In bijlage 1 ziet u het bestemmingsplan. De Noordhave wordt aangegeven met het
blauwe vierkant. In de legenda van afbeelding 4 ziet u dat het een maatschappelijke
functie heeft. In de omgeving zijn veel eengezinswoningen. Dit zijn vooral
rijtjeshuizen. Aangrenzend aan de Noordhave zit een nieuwer, later bijgebouwd
gedeelte. Het uiterlijk van dit pand wordt het uitgangspunt van de Noordhave. Veel
licht door grote raampartijen aan de parkzijde (achterzijde van het pand, de
noordzijde op de kaart) van het pand. Zo wordt de Noordhave betrokken bij de
Afbeelding 3

8. 7
natuur. In afbeelding 4 ziet u een korte impressie van de omgeving rondom de
Noordhave.
Conclusie
Er zijn veel eengezinswoningen in de omgeving van de Noordhave. Ook ligt er een
groot winkelcentrum naast het gelegen Noordhave.
Huidige functie van “De Noordhave”
De Noordhave is een 55+
wooncomplex met 92 woningen (huisnummer 77 t/m 261).
Het pand is voorzien van een lift. Het pand is gelijkvloers. In het gebouw zijn geen
drempels gebruikt waardoor het gebouw geschikt is voor rolstoelgebruik. Ook zijn de
kozijnen en deuren voorzien van brede doorgangen waardoor ook rollator of
scootmobiel gebruik mogelijk is.
Energielabel van de huidige 92 woningen
Veel van de woningen in De Noordhave hebben een
energielabel E, F of zelfs G, maar er zijn ook woningen die
een energielabel D bezitten. Dit houdt voor alle woningen in
dat er hoge stookkosten zijn. De woningen zijn slecht
geïsoleerd. Veel woningen zijn voorzien van enkel glas. In
Afbeelding 4
Afbeelding 5

9. 8
afbeelding 5 kunt u zien hoe energie zuinig de woningen zijn in De Noordhave. G is
het laagst haalbare en A++
het hoogst haalbare.
Bereikbaarheid van “De Noordhave”
De Noordhave is goed bereikbaar per
openbaar vervoer of auto. Met de bus vanaf
het winkelcentrum Zuidplein in Rotterdam is
het 22 minuten met de bus. Hierna is het
nog vijf minuten lopen naar de Noordstraat.
In afbeelding 6 ziet u de lijnenkaart van
Bolnes. Ook is er een mogelijkheid om met
tramlijn 23 naar de Noordstraat te reizen.
Vanaf de eindhalte van tramlijn 23 is het elf
minuten lopen naar de Noordstraat. Met de
auto vanaf het centrum van Rotterdam is
het 19 minuten via de A16 en 22 minuten
als er over de S108 - Rotterdamseweg
wordt gereden.
Verbetervoorstel “De Noordhave”
Aangezien de energiewaarden van de woningen laag zijn, is het idee om deze
waarden te verbeteren, door gebruik van duurzame producten, na-isolatie en gebruik
van dubbelglas. In dit hoofdstuk zal het verbetervoorstel inclusief materialen
toegelicht worden. Zo zullen er verschillende materialen per groep behandeld
worden.
Gebruik van duurzame materialen
Gebruik van duurzame producten maakt het project een duurzaam project.
Duurzaamheid staat in dit project centraal, stookkosten moeten omlaag in deze
tijden. Het wooncomplex voldoet niet naar de eisen die heden gesteld worden. De
RC-waarde, thermische weerstand, is momenteel van de woningen is 1,5 tot circa 2.
Deze waarde is aanzienlijk lager, vergeleken met de gebouwen in de omgeving.
Na-isolatie aan de binnenzijde van het pand
VacuPad VVP van Isover
Door het gebouw te isoleren stijgt de RC-waarde. Door een VacuPad VVP
isolatieplaat 40 mm van Isover toe te passen als voorzetwand aan de binnenzijde
van het complex zal de isolatiewaarde stijgen. Dit product heeft een R-waarde van
Afbeelding 6

10. 9
4,49 m2
.K/W. Deze platen zijn al afgewerkt, hier kan direct op gestukt of geschilderd
worden.
Aerorock van Rockwool
Een andere optie voor isolatie is Aerorock van Rockwool. Deze plaat is evenals de
VacuPad VVP 40 mm dik. De Aerorock heeft een warmtegeleidingcoëfficiënt van
0,019 W/(mK) en de VacuPad VVP heeft een warmtegeleidingcoëfficiënt van 0,007
W/(mK). De Aerorock wordt met een lijmmortel op de wand bevestigd. Hierna kan er
voor twee afwerkingen gekozen worden, voor een gipsplaat of voor een stuc laag.
Gebruik van een Schüco vliesgevel
Om het groen door te trekken in het gebouw is het voorstel
gedaan om een vliesgevel toe te passen aan de parkzijde.
Voor dit idee is de keuze gevallen op een E2
vliesgevel
(afbeelding 7) van Schüco. Dit is een duurzame gevel met
de keuze voor zonnecellen verwerkt in het glas. Ook is er
een keuze voor een automatische CTB geïntrigeerde
zonwering die zorgt voor een optimale leef comfort. De
Schüco E2
gevel is niet alleen een directe energiebesparing
en –winning, maar ook de manier om rendement te
verkrijgen door een slimme investering bij de renovatie of
bouw van het pand.
Gebruik van duurzame installaties
Gebruik van zonnepanelen
Door de vlakke daken en de ligging van het pand is de optie gunstig voor
zonnepanelen. Door het open terrein waar het pand zich bevindt is er veel zonlicht.
Een zonnepaneel, te zien in afbeelding 8, ook
wel pv-paneel genoemd, is een groot paneel dat
zonne-energie omzet in elektriciteit. Veel
mensen verwarren een zonnepaneel met een
zonnecollector, maar dat moet niet. Deze is
namelijk op een andere principe gebaseerd,
namelijk opwarming van een stromend medium,
hiervoor meestal gebruik gemaakt van water.
In praktijk werkt men meestal met
standaardpanelen van 1,6 m2
. Dit zijn ongeveer
60 vierkante zonnecellen van elke 156 mm zijde.
De zonne-energie die zo wordt opgevangen, is
een vorm van duurzame energie, met andere
voor- en nadelen dan energieopwekking met fossiele brandstoffen.
Afbeelding 7
Afbeelding 8

11. 10
Gebruik van een gasabsorptiewarmtepomp
Een gasabsorptiewarmtepomp is vergelijkbaar met een normale elektrische
warmtepomp. Het wezenlijke verschil is dat de gasgestookte warmtepomp wordt
aangedreven met een gasvlam en
niet met elektriciteit. Bij een
gasabsorptiewarmtepomp is de
traditionele elektrische compressor
vervangen door een
thermodynamische compressor
(afbeelding 9), die door
warmtetoevoer in staat is om
energie te verpompen. Dit wordt het
absorptieproces genoemd. Deze
absorptie is een geoptimaliseerde proces waarbij ammoniak, opgelost in water,
wordt gebruikt als koudemiddel om warmte te onttrekken aan een warmtebron.
Remeha is een van de leveranciers van deze gasabsorptiewarmtepompen. Het type
Remeha GAS HP is hier een van de pompen die Remeha levert.
Duurzame hemelwateropvang
Het regenwater van het dak wordt opgevangen in een regenwaterput. Een pomp
verdeelt het water via een tweede circuit in het huis. Het water dat naar de put
geleidt wordt, moet eerst gefilterd worden. De regenwaterput is met een overloop
beveiligd tegen overstromen. De keuze van het materiaal van de put, de inhoud, het
filter vooraf, het type van de pomp, het
filter aan de pomp en welke
oppervlakken je aan de regenwaterput
aansluit, zijn allemaal te overwegen in
functie van het gebruik van het
regenwater.
Het regenwater kan gebruikt worden
om wc’s mee door te spoelen, de tuin
te besproeien, de auto te wassen,
toevoer voor de wasmachine of de
schoonmaak te doen. Er moet wel
rekening gehouden worden met het
verbruik. Gaat er veel gebruik van gemaakt worden dan zal de put groter moeten
zijn, maar ook een groter dak oppervlak waar de regen op valt is nodig. Leidingwater
blijft noodzakelijk om te koken, voor persoonlijke hygiëne en om drogere periodes te
kunnen overbruggen.
Afbeelding 9
Afbeelding 10

12. 11
Isolatiewaarde gaat omhoog
Door veel gebruik te maken van de bestaande materialen die in het gebouw
aanwezig zijn en de duurzame producten die nieuw worden toegepast, zal dit project
een duurzaam gebouw worden. De isolatie waarde zal stijgen na dat het pand is
voorzien van dubbelglas en na-isolatie. Door nieuwe technieken op isolatie gebied
toe te passen, zal het energielabel van F-G naar B of zelfs hoger stijgen.
De huidige RC waarden zijn rond 2. Dit is ver onder wat tegenwoordig gebouwd
wordt. Na de renovatie zal de RC waarden 6 of hoger zijn.

13. 12
Nieuwe functie van “De Noordhave”
Twee initiatieven
Er zijn twee mogelijkheden: een zorgcentrum met revalidatiecentrum of een
starterswoningcomplex. Allebei de keuzes worden hieronder toegelicht.
Zorg- en revalidatiecentrum
In eerste instantie is het initiatief genomen om van het huidige 55+
complex een
zorgcentrum/revalidatiecentrum te maken. Dit is door de steeds verder stijgende
kosten van de zorg geen makkelijk doel. Door het vele onderzoek dat is gedaan naar
de haalbaarheid van het initiatief, is dit plan van de baan. Uit het vele onderzoeken is
gebleken dat het plan niet haalbaar is door de animo die er voor zorg is in
Ridderkerk. Ridderkerk heeft een gemiddeld inkomen van dertien duizend euro per
maand. Maar de gemiddelde leeftijd ligt boven de 50 jaar. Dit betekend dat de
gemiddelde ouder het niet heel breed zal hebben en zal leven op een AOW en/of een
uitkering. Door de steeds maar stijgende huurprijzen voor ouderenzorgwoningen, is
dit geen realistisch project meer.
22 Starterswoningen
Uit het initiatief, dat uit onderzoek niet
haalbaar blijkt, is er besloten om voor de
tweede mogelijkheid te kiezen. Dit plan is
een renovatieplan om van 92 55+
woningen
22 starterswoningen te maken. Dit plan is
haalbaar op grond van onderzoek van de
leeftijdscategorie. Van de 45.246 inwoners is
21% in de leeftijdscategorie 20-29 jaar en is
24% in de leeftijdscategorie 10-19 jaar. Dit
betekend dat in de komende 10 jaar een
starterwoning tekort zal zijn in Ridderkerk.
Veel jongeren zullen hierdoor naar andere
plaatsen moeten verhuizen. Om dit te
voorkomen, is er voor gekozen om 54
starterswoningen te creëren in vier
verschillende oppervlaktematen.
Afbeelding 11

14. 13
Het ontwerp
Het pand zal van binnen geheel gestript worden. Van 92 woningen zullen 54
starterwoningen gecreëerd worden. Het pand zal voorzien worden van duurzame
materialen en installaties.
In afbeelding 12 is een van de schetsontwerpen te zien van De Noordhave. Het gaat
hier om de 1e
verdieping van deel A. Andere schetsontwerpen zijn op aanvraag
mogelijk maar worden nog gebruikt voor uitwerking van het voorlopig ontwerp.
Afbeelding 12

15. 14
Bestaande materialen
De buitenschil en de verdiepingsvloeren zullen als bestaand worden aanschouwd.
Alle binnenwanden zullen gesloopt worden.
Buitenschil
Hiervoor is gekozen omdat het gaat om een bestaand pand. De buitenschil
functioneert na onderzoek naar behoren, een eventuele sloop zou te hoge kosten
met zich mee brengen. Het pand zal een flinke upgrade ondergaan, zal zullen de
energiekosten een grote daling kennen. De eventuele beschadigde buitenschil zal
gerepareerd worden. Het gehele metselwerk zal wel een flinke schoonmaak beurt
ondergaan om het pand zo toch een nieuwe uitstraling te geven.
Vloeren
De bestaande vloeren blijven in de staat zoals deze zijn. Het gaat hier om
kanaalplaatvloeren. De vloeren zijn in goede staat. Op een aantal punten in het lage
gedeelte zullen uitsparingen gemaakt worden voor de trappen naar de boven en
onder gelegen woonlagen.
Dak
Het dak zal in de staat blijven hoe deze is. Het dak zal worden na geïsoleerd met
PIR-isolatie platen. Dit om het warmte verlies te verminderen en zo de kosten voor
het stoken te verminderen.

16. 15
Criteria keuze materialen
Een belangrijk aspect waarop gelet zal worden tijdens het ontwerp en de keuze van
de materialen is duurzaamheid. Ook zal er gekeken worden naar de toepasbaarheid
en de verwerkingstijd van het materiaal. Een korte verwerkingstijd betekend lagere
kosten op manuren en zo ook is het pand sneller te realiseren. Voor de prijs-
kwaliteitsverhouding zal in sommige gevallen wat duurder uitpakken maar dit zal zich
terug winnen op de onderhoudskosten die lager zullen zijn dan bij het goedkopere
product. Door dat er een hoge kwaliteitseis aan de keuze van de materialen hangt
zal er in sommige gevallen de kans groot zijn dat de hoofdprijs betaald zal worden.
Alle aspecten om een rij:
 Duurzaamheid
 Lange levensduur producten
 Toepasbaarheid
 Kosten materialen
 Kosten manuren
Afbeelding 13

17. 16
Materialenschil van “De Noordhave”
Zoals op de vorige pagina is besproken staat duurzaamheid als belangrijkste aspect
op het lijstje. Maar past de keuze van de materialen ook in de omgeving. Is het
esthetisch correct dat deze materialen worden toegepast. Na dat er op de locatie van
het pand is gekeken naar welke materialen en kleuren er zijn toegepast rondom het
pand, is de conclusie getrokken dat het pand moet behoren bij het park aan de
noordzijde van het pand. De keuze voor duurzame materialen is vooral gericht op
het behoud van de groene omgeving rondom het pand. Daarnaast is er veel rust in
de omgeving en wordt er veel gebruik gemaakt van het daglicht, grote raampartijen
zorgen voor een natuurlijke uitstraling en betrekken de omgeving bij het pand.
De volgende onderdelen zullen besproken worden in dit verslag:
 Buitengevel
 Beglazing
 Kozijnen
 Na-isolatie spouwmuren
 Na-isolatie dak
 Dakbedekking
 Binnenwanden
 Wandafwerking
 Vloerafwerking
 Plafondafwerking
 Installaties
 Zonwering
 Klimaatbeheersing
Afbeelding 14

18. 17
Buitengevel
Handvorm metselsteen
Een handvorm metselsteen zijn grilliger in vorm en
oppervlakte. Ze zorgen voor een ambachtelijke en
exclusieve uitstraling. Het metselwerk zal bestaan
blijven. Om welke kleur het gaat is niet precies te
achterhalen. Maar de kleur zou overeenkomen
beigerood van Wienerberger. Het gaat om een
handvorm waalformaat metselsteen.
Kosten
De kosten voor deze type steen is € 19,50 per m2
.
De prijs per steen is € 0,26, dit is exclusief metselspecie. In een vierkante meter
zitten ca. 75 handvorm metselstenen.
Duurzaamheid
De baksteen is een materiaal dat vervaardigd is om generaties lang te kunnen
voldoen aan de eisen van de baksteen. De gemiddelde levensduur van een baksteen
geraamd bouwwerk staat op 120 jaar. De levensduur en duurzaamheid van baksteen
maakt dit product onovertrefbaar wanneer men een duurzaam gebouw wil
realiseren.
Onderhoud
Aangeraden wordt om de gevel eens in de twee jaar onder hoge druk van water het
metselwerk te hydrofoberen. Dit betekend dat de gevel waterafstotend wordt
gemaakt. Ook wel impregneren genoemd. Door deze onderhoudshandeling uit te
voeren wordt er verkomen dat de gevel vervuild. Er kan worden overwogen om een
hydrofuge te plaatsen. Dit is een impregneer laag wat over de gevel wordt gespoten.
Deze actie moet om de ongeveer 6 tot 9 jaar herhaald worden om een goede
garantie te kunnen geven dat de gevel beschermt is tegen vuil.
Het impregneermiddel moet aan bepaalde eisen voldoen:
 Zuurbestendig. Doordat we vaker te maken hebben met zure regens en deze
mogen niet zorgen voor een eventuele afbraak van het impregneermiddel.
 Doordringbaarheid. Hoe dieper het product zich doordringt in de metselsteen,
hoe effectiever het middel zijn werk doet.
 Dampdoorlaatbaarheid. Door de hydrofuge is het buitengevelvlak beschermd
tegen vochtinfiltratie. Maar het condensatievocht wat zich in de spouw of in
het metselwerk bevindt moet wel een uitweg naar buiten kunnen vinden.
Afbeelding 15

19. 18
Beglazing
De keuze bestaat uit vier verschillende typen glas.
 HR++ glas
 Brandwerend isolatieglas
 Geluidsisolatieglas
 Glazenpaneel met geïntrigeerde zonwering
HR++ glas
Twee glazen panelen met daartussen argongas. Op een van de twee panelen zit een
flinterdunne coating die het zonlicht weerkaatst. Opbouw van deze ruit is 4-15-5mm
HR++ glas kost ongeveer 70 a 80 euro per vierkante meter.
Voordelen van HR++ glas
HR++ glas heeft een energiebesparing van ongeveer 650 m3
aan stookkosten bij een
gemiddelde woning. Met HR++ glas isoleert de woning 2 keer beter dan met
normaal glas.
Duurzaamheid
De technische levensduur van HR++ glas is rond de 25 a 30 jaar. Hierna zal de ruit
vervangen moeten worden.
Onderhoud
Het HR++ glas is onderhoudsvrij.
Wanneer de ruit vervuild is zal
deze schoongemaakt moeten
worden. Het kitwerk zal na
ongeveer 15 jaar vervangen
moeten worden. Kitwerk droogt
uit door uv-straling.
Brandwerend glas
Afbeelding 16

20. 19
Hedendaags zijn er vele soorten brandveilig glas op de markt. Zo zijn er
verschillende tijdscategorieën zoals: 30, 60, 90 en 120 minuten werend tegen brand.
In sommige gevallen is er sprake van horizontale brandwerendheid, dat wil zeggen
dat elke bouwlaag een brandcompartiment is. Als dit het geval is, en het glas is niet
brandwerend, dan kan er brandoverslag via de buitenlucht plaats vinden. In vele
gevallen zal hier dan brandwerend isolatieglas worden toegepast. De constructie
waarin het brandwerende isolatieglas geplaatst wordt dient in zijn geheel te voldoen
aan de NEN 6069 norm.
E staat voor stabiliteit; een constructie die beschermd tegen brandoverslag en –
doorslag en het doordringen van aanzienlijke hoeveelheden gas aan de niet
brandzijde.
EW staat voor stabiliteit en stralingsbeperking; een constructie die zodanig
beschermt dat warmtestraling aan de niet brandzijde gedurende een bepaalde tijd
onder waarde van 15 kW/m2 blijft.
EI staat voor vlamdicht en tempratuurisolatie; een constructie die ervoor zorgt dat
de tempratuur aan de niet brandzijde gedurende een bepaalde tijd niet boven een
waarde (< 140 C gemiddeld over het oppervlakte, < 180 C op een bepaald punt)
stijgt.
Kosten
Een brandwerende ruit kost tussen de € 75,- en € 90,- per m2
, afhankelijk van de
aantal minuten van de brandwering.
Duurzaamheid
De technische levensduur van een brandwerende ruit in net zoals bij HR++ glas 25
tot 30 jaar.
Onderhoud
Het glas is net zoals HR++ glas onderhoudsvrij. Het zal schoongemaakt moeten
worden wanneer deze zijn vervuild. Het kitwerk zal door uitdroging na ongeveer 15
jaar vervangen moeten worden.
Kozijnen
Afbeelding 17

21. 20
Houten kozijnen
Overal waar gekeken wordt zijn gebouwen en woningen
met houten kozijnen. Meestal bestaan deze kozijnen uit
hardhouten elementen. De bekendste houtsoorten die
regelmatig gebruikt worden voor kozijnen zijn Merbau,
Meranti, Grenen, Vuren en Larikshout. Sinds 2009 worden
steeds meer houten kozijnen voorzien van een FSC-
keurmerk en het KOMO-keurmerk. Zo is snel te zien dat het
kozijn van duurzaam onderhouden bossen afkomstig is. Het
grote voordeel van houten kozijnen is dat ze zeer weinig
onderhoud nodig hebben. Daarnaast dragen ze bij aan een
karakteristieke uitstraling.
Duurzaamheid
Houtenkozijnen met een FSC- of KOMO-keurmerk hebben
bij normaal onderhoud een levensduur van 25 tot 30 jaar.
Onderhoud
Met de technieken van tegenwoordig is een acht jaarlijkse
schuur- en schilderbeurt voldoende. Het kozijn regelmatig
schoonmaken en/of nat afnamen van vuil zal vaker moeten
gebeuren voor een lange levensduur. Draaiende delen zoals
ramen zullen jaarlijks gesmeerd moeten worden.
Aluminium kozijnen
Aluminium kozijnen komen oorspronkelijk uit de utiliteitsbouw. Aluminium hoeft niet
geschilderd te worden, corrodeert niet en is vrijwel onderhoudsvrij. Aluminium is
veelzijdig, licht en sterk van oorsprong.
Hiermee kunnen grote raampartijen
gecreëerd worden. Maar ook
overkappingen worden in veel gevallen
van aluminium gemaakt. Door de
kracht die aluminium kan opnemen
kunnen ook deurprofielen, afhankelijk
van de bouwstijl van de woning, soms
zeer groot en rank geproduceerd
worden.
Nadelig blijft het de platte, strakke en wat glimmende karakter van de kozijnen
waardoor het tegenwoordig nauwelijks nog wordt toegepast bij particuliere
woningen. Aluminium heeft een grotere stijfheid dan kunststof kozijnen en wordt
hierdoor vaker gebruikt bij grotere deuren en winkelpuien. Aluminium heeft verder
Afbeelding 18
Afbeelding 19
Afbeelding 20

22. 21
geen specifieke voordelen ten opzichte van kunststof kozijnen, terwijl kunststof vaak
voordeliger is in prijsstelling.
Tegenwoordig zijn aluminium kozijnen is alle RAL-kleuren te leveren. Vroeger werd
geanodiseerd aluminium (grijs glimmende uitstraling, voorzien van een oxidatie laag)
veel toegepast.
Duurzaamheid
De levensduur van aluminium ligt ongeveer
rond de 80 tot 100 jaar. Hierdoor is dit een
topper binnen duurzaam bouwen door dat het
een lange tijd mee gaat zonder dit te hoeven
vervangen.
Onderhoud
Het enige onderhoud wat gepleegd zal moeten
worden is het bij het raam zemen dat de
kozijnprofielen mee afgedaan worden.
Draaiende delen van het kozijn en hang- en
sluitwerk zullen jaarlijks gesmeerd moeten
worden.
Conclusie
Door aluminium kozijnen toe te passen in combinatie met het HR++ glas wordt een
duurzame maar ook een strak uiterlijk gecreëerd. Zelf vind ik dat het aluminium een
strak uiterlijk aan een gebouw kan geven voor de strakke en rechte lijnen die de
kozijnen hebben kan op een speelse wijze een strakke stijl aan het gebouw gegeven
worden.
Vliesgevel
Vliesgevels in uiteenlopende vorm, soort, serie, uitvoering
en afmetingen vormen de basis van de totale
gebouwenschil. Schüco biedt een enorme verscheidenheid
aan oplossingen; de meest innovatieve gevelconcepten, de
Afbeelding 21
Afbeelding 22

23. 22
meest spannende architectuur: van representatieve structural glazing tot high-tech
synergie gevels.
CTB zonwering in E2 gevel geïntegreerd.
Schüco is koploper op het gebied van duurzame en klimaatvriendelijke oplossingen
voor grootschalige projecten in de utiliteitsbouw en beschikt over een groot netwerk
voor het ontwikkelen van duurzame gebouwen. Iedereen is er van overtuigd dat juist
nu samen moeten werken aan duurzame oplossingen, het reduceren van CO2 en
lange termijn investeringen voor de toekomst.
Met de decentrale ventilatietechnologie van de Schüco E2 gevel kunnen de
energiekosten met 30 procent naar beneden worden gebracht ten opzichte van
traditionele systemen. Andere voordelen: meer ontwerpvrijheid en grotere
beschikbare ruimte door het weglaten van de ventilatiekanalen in het plafond. Door
de plafonds dunner worden kunnen in hoogbouw al gauw twee hele verdiepingen
worden gewonnen. Deze verdiepingen kunnen vervolgens natuurlijk weer worden
verhuurd. Zo is de Schüco E2 gevel niet alleen een directe energiebesparing en –
winning, maar ook de manier om rendement te verkrijgen door een slimme
investering bij de bouw van het pand. Zo wordt de energie en het rendement uit
iedere werkplek gehaald.
Eigenschappen
 Compleet profiel systeem voor de meest uitlopende moderne architectuur.
 Alle vliesgeveltypes zijn mogelijk, ook structureel, half structureel of dubbel
huidgevels, in alle veiligheidsklassen maar ook inbraak- en kogelwerend.
 Alle mogelijke raam- en deursystemen van Schüco kunnen met alle
vliesgevels worden gecombineerd.
 Passieve en actieve (buiten) zonwering met Schüco SunControl.
 Innovatief vliesgevel management technologie met zonne-energie (PV-
modules).
 Met slechte enkele aanpassingen ook als rook- en brandwerende gevel
uitvoerbaar.

24. 23
Na-isolatie spouwmuren
Isover – VacuPad VVP
Door het gebouw te isoleren stijgt de
RC-waarde. Door een VacuPad VVP
isolatieplaat 40 mm van Isover toe te
passen als voorzetwand aan de
binnenzijde van het complex zal de
isolatiewaarde stijgen. Dit product heeft
een R-waarde van 4,49 m2
.K/W. Deze
platen zijn al afgewerkt, hier kan direct
op gestukt of geschilderd worden.
Duurzaamheid
Door de dikte van het product kan de
verpakking van het product in grotere
hoeveelheden per pallet vervoerd
worden. Dit verminderd weer de uitstoot van de vrachtwagens die de materialen
naar de locatie brengen.
Voordelen & presentaties
De geïsoleerde kern van de VacuPad VVP 007 bestaat uit gemodificeerd kiezelzuur.
Deze kern wordt volledig omwikkeld door een aluminium kunststoffolie. De
beschermende dubbelzijdige lagen XPS hardschuim zorgen voor een duurzaam
oppervlak. Het resultaat is een stijve, zeer dunne isolatieplaat. Deze innovatieve
techniek biedt de mogelijkheid van een maximale isolatiewaarde met een minimale
dikte. Vacuüm isolatie vermindert warmteverlies namelijk uitzonderlijk goed. Met een
totale dikte van 40 mm is een Rc-waarde van maar liefst 4,5 m2.K/W mogelijk.
Eigenschappen van de VacuPad VVP 007
 Vochtgedrag
 Rotvrij
 Waterdampdiffusieweerstand μ > 1.000.000 volgens EN 12086
 Druksterkte > 50 kPa volgens EN 826
Conclusie
Vacupad is een dure investering maar de kosten worden binnen tien jaar terug
verdiend. De kosten voor het stoken gaan omlaag, doordat de warmte binnen de
muren blijft.
Rockwool – Aerorock
Een andere optie voor isolatie is
Aerorock van Rockwool. Deze plaat is
evenals de VacuPad VVP 40 mm dik.
Afbeelding 23
Afbeelding 24

25. 24
De Aerorock heeft een warmtegeleidingscoëfficiënt van 0,019 W/(mK) en de
VacuPad VVP heeft een warmtegeleidingscoëfficiënt van 0,007 W/(mK). De Aerorock
wordt met een lijmmortel op de wand bevestigd. Hierna kan er voor twee
afwerkingen gekozen worden, voor een gipsplaat of voor een stuc laag.
Duurzaamheid
Door de dikte van het product net zoals bij de VacuPad VVP 007 kan de verpakking
van het product in grotere hoeveelheden per pallet vervoerd worden. Dit verminderd
weer de uitstoot van de vrachtwagens die de materialen naar de locatie brengen.
Conclusie
Mijn voorkeur gaat uit naar VacuPad. Dit is een product wat haast geen ruimte in
neemt met zijn 40 mm. De isolatie waarde is zo hoog door het vacuüm wat in deze
platen is verwerkt. Een nadeel van VacuPad is dat je hier niet in kan boren en deze
niet kan zagen. Wel zijn alle maten verkrijgbaar bij Isover. Een voordeel van de
VacuPad is dat de investeringskosten binnen 10 jaar zijn terug verdient.
In het ontwerp worden deze platen alleen tegen de buitengevel aan de binnenzijde
geplaatst. De binnenwanden worden van multipor blokken gemaakt. Hier kan in
geboord worden.

26. 25
Na-isolatie dak
PIR isolatieplaten
Een plat dak isoleren met een
hardschuim waardoor een waterdichte
laag ontstaat. De platen moeten licht
en dun zijn en tegelijkertijd een hoge
isolatiewaarde en goede
beloopbaarheid bieden. Daarom is
hard- en resolschuim ideaal als
isolatietoepassing onder de
waterdichte afwerklaag. PIR platen zijn
verkrijgbaar in handzame formaten.
Het materiaal is makkelijk bewerkbaar.
Ook zijn er platen met een vooraf
gebitumeerde glasvlieslaag. Dit is handig wanneer er een bitumen afwerklaag wordt
toegepast.
Met zogenaamde onderligplaatjes worden de isolatieplaten op de dakplaat
vastgeschroefd. Bij verbranding van PIR isolatie ontstaat bovendien meer koolstof
dan bij PUR isolatie. Die extra koolstof kan beschermen tegen verdere verbranding.
De keuze voor PIR isolatieplaten is omdat de keuze voor EPDM onderzocht wordt op
voordelen tegenover een sedumdak wat er als twee mogelijkheid is ten opzichte van
isolatie van het dak.
Kosten
PIR isolatie platen met een dikte van 100 mm dik kost 14,45 euro per vierkante
meter.
Duurzaamheid
Ook PIR isolatie platen zijn ongevoelig voor veroudering. De gunstige eigenschappen
blijven behouden.
Afbeelding 25

27. 26
Dakbedekking
EPDM
EPDM is een synthetisch rubber laag en is zeer
weersbestendig. Een voordeel van EPDM is dat het
geen sporen achterlaat in water, een ander
voordeel van EPDM is dat het brandveilig is. Het
heeft een hoge elasticiteitwaarde en is bestand
tegen lage en hoge tempraturen. EPDM is hoog in
kwaliteit, maar duurder in aanschaf vergeleken met
andere dakbedekkingslagen. De minimale dikte van
EPDM is 1,15 mm. EPDM kan op drie verschillende
manieren bevestigd worden, doormiddel van
ballast, mechanisch en door het te kleven.
Duurzaamheid
De levensduur van EPDM dakbedekking is 40 tot circa 50 jaar. Hier wordt vaak
gesproken over een duurzaam product door de lange levensduur van EPDM.
Onderhoud
Omdat hier sprake is van een duurzaam product is de onderhoud van EPDM
minimaal. Raadzaam is om twee keer per jaar een controle op eventuele gebreken,
die met het menselijk oog waarneembaar zijn, uit te voeren. Gebreken ontstaan bij
EPDM door aantastingen van het milieu en de blootstelling aan eventuele hoge Uv-
stralingen.
Sedumdak
Een groendak of ook wel sedumdak genoemd, is een mooie manier om de
leefomgeving te verbeteren. Door diverse mogelijkheden zijn bijvoorbeeld een
groendak op het tuinhuis, aanbouw of woning mogelijk. Het is een tuin creëren op
een plaats waar eerst geen tuin was.
Voordelen
 Zuivering van water door beplanting en daardoor kan dit water gebruikt
worden voor huishoudelijke en industriële doeleinden.
 De beplanting zuivert de lucht door de onzichtbaar luchtpollen en stofdeeltjes
eruit te zuiveren.
 Groen werkt stres verlagend en rustgevend.
 Meer groen zorgt voor een beter leefmilieu.
 Koel in de zomer (zo koel als in een kelder).
 Minder verwarming in de winter door de isolatielaag van de beplanting.
 Het geluid van de omgeving of overvliegende vliegtuigen wordt
tegengehouden of geabsorbeerd.
 Langere levensduur van het dak.
Onderhoud
Afbeelding 26

28. 27
Sedumplanten blijven klein en
zijn bodembedekkend. Het
onderhoud bestaat voornamelijk
uit het verwijderen van
aangewaaide onkruiden,
boomscheuten of bladresten.
Ook zal men moeten kijken of
hemelwaterafvoeren vrij zijn van
beplanting die er tegenaan groeit
of korrels die de afvoer van het
water belemmeren. Verdere
onderhoud is er niet vereist.
Afbeelding 28
Afbeelding 27

29. 28
Binnenwanden
Kalkzandsteen van Silka
Silka kalkzandsteen biedt een veelzijdig assortiment flexibele bouwmaterialen
waarmee snel een goed resultaat geboekt kan worden. De stenen, blokken en
elementen zijn arbeidsvriendelijk en kunnen snel worden verwerkt. Voor elke
bouwuitdaging is er een oplossing; de mogelijkheden zijn ongekend.
Kalkzandsteen is een natuurlijk materiaal, bestaande uit zand, kalk en water. De
productie vraagt relatief weinig energie, er komen geen schadelijke stoffen vrij en
het materiaal is volledig recyclebaar. Bouwen met kalkzandsteen betekend dan ook
bouwen met een duurzaam materiaal.
Silka kalkzandstenen hebben unieke eigenschappen:
 Ademend vermogen
 Ongevoelig voor vocht en schimmel
 Warmteaccumulatie
 Geluidsisolatie
 Brandwerendheid
 Milieuvriendelijk
 Duurzaamheid
Multipor van Ytong
De Ytong Multipor minerale isolatieplaat is de plaat voor het isoleren van gevels (aan
de binnen- of buitenzijde van het gebouw) en daken (aan de boven- of onderzijde).
De platen laten zich toepassen in woningen en of utiliteitsbouw en –renovatie, op
platte daken, in parkeergarages, kelder en bergingen en in onderdoorgangen –
kortom, overal waar hoge isolatiewaarden worden gevraagd en de warmteweerstand
van een constructie moet worden verbeterd.
Eigenschappen van Multipor:
 Extreem thermisch isolerend
 Zeer licht van gewicht
 Eenvoudig en snel te verwerken
 Homogeen en steenachtig
 Onbrandbaar
 Geluidsisolerend
 Comfortverhogend
 Groot diffusievermogen
 Waterafstotend
 Natuurlijk en volledig te hergebruiken
 Vormvast en drukbestendig
 Stootvast
 Esthetische meerwaarde

30. 29
Wandafwerking
Multipor en Stucwerk
De Multipor blokken van Ytong
worden als wand in elkaar
gemetseld of gelijmd. Dit zal in
een halfsteens verband
worden gedaan. Na dat de
wand droog is zal deze glad
gemaakt worden doormiddel
van gips. Hierna zal de wand
gestukt worden waardoor het
een glad geheel wordt.
Onderhoud
Glad stucwerk is onderhoudsvriendelijk.
Gipsplaten en stucwerk
Gipsplaten zijn er in diverse maten van 60, 120, 200 en 300 cm lengte en 60 en 120
cm breed. Er moet op gelet worden dat de gipsplaat voldoende ondersteuning.
Aangeraden wordt om de 30 cm de plaat vast te schroeven. Hier zijn speciale
schroeven voor nodig. Dit zijn schroeven de niet zullen
roesten en mogen niet te ver in de plaat geschroefd
worden.
Om vergelen door het zonlicht te voorkomen zal de
plaat na het plaatsen afgewerkt moeten worden. De
naden worden voorzien van gaasband en dit wordt
afgewerkt met gips. Daarna zal de want gestukt
worden.
Onderhoud
Glad stucwerk is onderhoudsvriendelijk. Vlekken en verontreinigingen kan men
eenvoudig per wandgedeelte over sausen.
Conclusie
Mijn keuze gaat uit naar de Multipor blokken van Ytong. Dit in combinatie met het
stucwerk op deze blokken word een glad resultaat bereikt.
Afbeelding 29
Afbeelding 30

31. 30
Vloerafwerking
Tegelwerk
Voor de vloer- en wandtegels in de badkamer en keuken is
gekozen voor de leverancier Mosa. De afmetingen van de
tegels zijn 30 cm bij 30 cm en de kleur is donker koel grijs.
Donker koel grijs heeft bij Mosa het kleurnummer 227, te zien
in afbeelding , en is in een matte uitvoering leverbaar.
De wandtegels hebben een kleiner formaat dan de vloertegels.
De afmetingen zijn 15 cm bij 15 cm. De exacte kleur van de
tegels is nog niet bekend.
PVC vloeren
PVC vloeren zijn er in vele soorten, motieven en
structuren. Door technologische ontwikkelingen zijn
PVC vloeren steeds moeilijker te onderscheiden van
echte houten vloeren. De PVC vloeren zijn
leverbaar in 2 of 2,5 mm dikte. Als de vloer correct
gelegd wordt is de kwaliteit ruime voldoende voor
woningen en projecten. De vloeren worden net als
houten vloeren in stroken een voor een gelegd. De
stroken zijn leverbaar in verschillende breedtes.
Optioneel is het mogelijk om een stripje tussen de
“planken” te leggen waardoor een speciaal effect
ontstaat. De meeste vloeren zijn afgewerkt met
een 0,3 mm slijtlaag en een PU finish. De PU finish
zorgt ervoor dat de vloeren een matte uitstraling
krijgt. Door de PU finish hoeft in een later stadium
geen onderhoud gepleegd te worden. Reinigen met lauw water is voldoende om de
vloer weer als nieuw te laten doen lijken.
Voordelen van PVC vloeren
 Zeer duurzaam product, hoge sluitvastheid
 Geribbeld oppervlakte, in gebruik stroef
 Geschikt voor vloerverwarming
 Gemakkelijk in onderhoud en hygiëne
 Gunstige prijs- kwaliteitsverhouding
 Dun materiaal hierdoor geen problemen met hoogte van deuren
 Geen klots geluid zoals bij zwevende laminaat of parketvloeren
 Het kan strak tegen de plint of muur gelegd worden
 10 jaar garantie
Afbeelding 31
Afbeelding 32

32. 31
Plafondafwerking
Systeemplafond
Techstyle Lay-On panelen maken gebruik van bestaande oplegraster systemen en
voldoen aan alle standaard eigenschappen. Techstyle akoestische plafond panelen
komen het best tot hun recht in de grotere afmetingen.
Eigenschappen
 Mooi strak aanzicht
 Grote paneelmaten
 Uitstekende akoestische prestaties
 Eenvoudige neerwaartse toegankelijkheid
 Smalle 6mm tussenruimte
 Economische installatie op standaard 24mm T-raster
 Innovatieve, niet-doorbuigbare constructie
 Geschikt voor standaardbevestiging
Afbeelding 33

33. 32
Installaties
Zonnepanelen
Door de vlakke daken en de ligging van het pand is de optie gunstig voor
zonnepanelen. Door het open terrein waar het pand zich bevindt is er veel zonlicht.
Een zonnepaneel, ook wel pv-paneel genoemd, is een groot paneel dat zonne-
energie omzet in elektriciteit. Veel mensen verwarren een zonnepaneel met een
zonnecollector, maar dat moet niet. Deze is namelijk op een andere principe
gebaseerd, namelijk opwarming van een stromend medium, hiervoor meestal
gebruik gemaakt van water.
In praktijk werkt men meestal met standaardpanelen van 1,6 m2
. Dit zijn ongeveer
60 vierkante zonnecellen van elke 156 mm zijde. De zonne-energie die zo wordt
opgevangen, is een vorm van duurzame energie, met andere voor- en nadelen dan
energieopwekking met fossiele brandstoffen.
Duurzaamheid
Productgarantie van minimaal 10 jaar of langer. Vermogensgarantie van tenminste
90% van het vermogen na 12 jaar en tenminste 80% van het vermogen na 25 jaar.
Onderhoud
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het rendement van zonnepanelen afneemt
als gevolg van vuil ophoping. Vuil dat op zonnepanelen slaat bestaat onder andere
uit stof, bladeren, vogelpoep en fijnstof. Ook kalk, uit regen, en zout van de wind
slaan op een zonnepaneel. Daarnaast komt het geregeld voor dat er soms mos
vorming ontstaat bij de randen van de panelen.
Een regenbui is niet altijd voldoende om
al het vuil en mos weg te spoelen, en er
blijft na regen altijd kalk achter.
Schoonmaken met behulp van zeep kan
tot schade leiden. Door de
zonnepanelen met osmose1
water
schoon te maken blijft er niets achter op
het paneel en wordt het maximale
rendement behaald.
Gasabsorptiewarmtepomp
1
Osmose water is een proces op basis van diffusie waarbij een vloeistof, waarin stoffen zijn
opgelost, door een zogenaamd halfdoorlatend membraam stroomt, dat wel de vloeistof
doorlaat maar niet de opgeloste stoffen.
Afbeelding 34

34. 33
Een gasabsorptiewarmtepomp is vergelijkbaar met een
normale elektrische warmtepomp. Het wezenlijke
verschil is dat de gasgestookte warmtepomp wordt
aangedreven met een gasvlam en niet met elektriciteit.
Bij een gasabsorptiewarmtepomp is de traditionele
elektrische compressor vervangen door een
thermodynamische compressor, die door
warmtetoevoer in staat is om energie te verpompen. Dit
wordt het absorptieproces genoemd. Deze absorptie is
een geoptimaliseerde proces waarbij ammoniak,
opgelost in water, wordt gebruikt als koudemiddel om
warmte te onttrekken aan een warmtebron. Remeha is
een van de leveranciers van deze gasabsorptiewarmtepompen. Het type Remeha
GAS HP is hier een van de pompen die Remeha levert. Meer informatie is te vinden
in bijlage 10.
Duurzaamheid
De garantie die op de pomp wordt gegeven is minimaal 5 jaar. De garantie wordt
verlengt door onderhoud die gepleegd zal worden door de leverancier.
Onderhoud
Een jaarlijkse inspectie en een schoonmaak beurt zal door een extern bedrijf
uitgevoerd worden. Meestal is dit het installatiebedrijf of de leverancier van de pomp.
Hemelwateropvang
De werking van een regenwater opvangsysteem is in principe eenvoudig. Het
regenwater van een dakvlak gaat via de regenpijp door een filter om bladeren, takjes
en andere vervuiling van het water te scheiden, vervolgens gaat het regenwater naar
een opslagtank. Het regenwater kan worden opgeslagen in een regenton in de tuin,
in een tank in de kelder of garage of in een ondergrondse tank die geplaatst kan
worden onder een oprit of elders in de tuin.
Het opgevangen regenwater zuivert in de tank nog na, zodat de zware stofdeeltjes
zakken naar de bodem. De lichte vervuiling en de insecten drijven via de overloop in
het riool. Het regenwater uit de tank kan met behulp van een pompsysteem voor
diverse doeleinden gebruikt worden. Zo kan er met regenwater de toilet
doorspoelen, de was doen, de auto wassen, de ramen zemen maar ook de tuin
besproeien.
Voordelen van hergebruik van regenwater
 Besparing van drinkwater van ca. 25m3
per persoon per jaar.
 Besparing van schoonmaakmiddelen door minder kalkaanslag in het toilet.
 Besparing van wasmiddel in de wasmachine door het zachte regenwater.
 Besparing van de gemeentelijke lasten door afkoppelen van het hemelwater.
Afbeelding 35

35. 34
 Het milieu wordt minder belast doordat er minder drinkwater wordt
afgenomen.
 Opslagtanks zijn verkrijgbaar van 60 tot 52000 liter.
Conclusie
Al deze duurzame installaties zullen toegepast worden. De zonnepanelen in
combinatie met het groene dak zullen geplaatst worden op beide dakvlakken. De
gasabsorptiewarmtepomp zal geplaatst worden op het hoge dakvlak. De
hemelwatertank zal geplaatst worden onder de parkeerplaats. Deze zal hierna een
reconstructie ondergaan.
Afbeelding 36

36. 35
Zonwering
Geïntrigeerde zonwering
De Schüco zonwering CTB is de eerste volledige
in de vliesgevel te integreren buitenzonwering
met zeer hoge prestaties, zoals de zeer goede
windstabiliteit.
De bijzondere vorm van de lamellen maakt een
maximale zonwering mogelijk met behoud van
een goed zicht naar buiten. De Schüco zonwering
CTB (Concealed Toughened Blind) is aan de
buitenzijde aangebracht en beschikt over een
zeer goede stabiliteit bij hoge windlasten. De
automatische te bedienen aluminium lamellen
zorgen voor behoud van transparantie van
binnen naar buiten en voorkomt oververhitting van gevel en gebouw.
De vele inbouwmogelijkheden en de perfecte integratie in Schüco raam- en
gevelsystemen geeft vanaf het begin in het proces een goede aanloop naar de
realisatie van het project.
Voordelen
 Windstabiliteit tot 30 m/s is gegarandeerd, dus ook te gebruiken op dagen
met veel wind in hoge gebouwen.
 De contouren van de lamellen is naar buiten anders afgerond als binnen. Dit
zorgt voor een verbetering van het zicht van binnen naar buiten.
 Geringe glansgraad van de lameloppervlakte voorkomt schitteringen naar
binnen en naar buiten en maakt samen met de innovatieve contour van de
lamellen een nuttig gebruik van het daglicht mogelijk.
Schuifschermen
Schermen vormen een van de pijlers van de
traditionele bouw; ze fungeerden als isolatie, en
Afbeelding 37
Afbeelding 38

37. 36
gaven het gebouw extra uitstraling. Door het vele glas in de moderne architectuur is
een adequate bescherming tegen de zon en een zekere privacy belangrijk om het
comfort binnen te garanderen. De schuifschermen van Hunter Douglas en op maat
gemaakte vouwschermen komen daaraan tegemoet en geven het gebouw
tegelijkertijd een exclusief uiterlijk.
Het frame van het Hunter Douglas Slimline-systeem heeft een slank voorkomen
dankzij de ranke profielen uit geëxtrudeerd aluminium met afgeronde randen.
Leverbaar met vijf verschillende lamelvormen, telkens bevestigd in het verticale
profiel, zodat de bevestiging aan de buitenzijde onzichtbaar is.
Karakteristieken
 De lamel in een aluminium frame gemonteerde lamellen zijn verkrijgbaar in
vijf uitvoeringen waarvan vier in aluminium en een in hout.
 Oppervlaktebehandeling:
o De aluminium kaders en lamellen kunnen worden geanodiseerd of
worden voorzien van een poedercoating in een ruime keuze aan
kleuren.
o Western Red Ceder hout is een duurzame houtsoort die onbehandeld
of geolied kan worden toegepast.
 Het systeem omvat ook boven- en onderrails, geleiders en de vereiste
bevestigingsmiddelen.
 Diverse montagebeugels vergemakkelijken de installatie.
 Mogelijke niet-standaard materialen als vulling van de frames zij:
o Strekmetaal
o Glas
o Glasvezeldoek
o Geperforeerde plaat

38. 37
Klimaatbeheersing
Jaga Hybrid Solutions
De Jaga Hybrid Solutions is een CO2-gestuurd en zeer gebruiksvriendelijk systeem,
dat de functies van verwarmen, koelen en ventileren combineert in een radiator. Het
Green Wire-regelsysteem past verwarming, ventilatie en/of regeling op vocht in
iedere ruimte aan de lokale omstandigheden aan. Dat maakt Jaga Hybrid Solutions
bij uitstek geschikt voor toepassing in scholen, zorgcentra en kantoren. Maar ook zijn
deze geschikt voor woningen en woongebouwen.
NEN 7120 (EPG)
Voor de Jaga Hybrid Solutions is een gelijkwaardigheids- verklaring voor toepassing
in onderwijsgebouwen opgesteld voor de energieberekeningen volgens NEN 7120 en
NEN 8088-1. In dit gelijkwaardigheidonderzoek is aangetoond dat er minder wordt
geventileerd dan normatief berekend wordt; dit heeft een gunstig effect op de
energieprestatieberekening volgens de NEN 7120. Er is tevens aangetoond dat de
Jaga Hybrid Solutions een gelijkwaardige, dan wel betere, luchtkwaliteit kan
realiseren ten opzichte van de beoogde kwaliteit volgens Bouwbesluit.
Jaga Fresh
Jaga en ClimaRad hebben de krachten
gebundeld in de collectie Jaga Fresh. De twee
nieuwe systemen Strada Fresh en Briza Fresh
verenigen de innovatieve technologieën van
Jaga met de decentrale warmteterugwinning
(WTW) van ClimaRad. Dankzij de combinatie
van de Jaga warmtewisselaar voor
comfortabele warmte op zeer lage
warmtetemperaturen en de WTW-unit
ontstaat een juiste afstemming tussen
energiezuinige ventilatie en verwarming.
Een systeem, zes functies
Het resultaat van de samenwerking is een
compact systeem dat zes functies combineert.
De Strada Fresh en Briza Fresh kunnen zowel
verwarmen, ventileren, de binnen luchtkwaliteit regelen en de buitenlucht filteren als
ook zorgen voor de decentrale WTW en (nacht-)koeling. Dat maakt beide systemen
bij uitstek geschikt voor toepassing in woningen,
zorggebouwen, kantoren en hotels.
Werking van de Jaga Fresh
De Strada Fresh en Briza Fresh maken gebruik van een tegenstroom lucht/lucht
warmtewisselaar. Deze onttrekt warmte aan de afvoerlucht, voordat deze uit de
woning wegstroomt. Deze warmte wordt vervolgens overgedragen aan de
binnenkomende verse buitenlucht. Dit bespaart een aanzienlijke hoeveelheid energie
Afbeelding 39

39. 38
en is bovendien uiterst comfortabel. Het vermijdt koude luchtstromen die ontstaan
als gevolg.

40. 39
Overzicht gekozen materialen
Materiaal Prijs Eenheid Leverancier Garantie
Buitengevel
Metselwerk € 19,50 p/m2
Wienerberger 50 jaar
Voegmortel € 188,- p/m3
BEAMIX 25 jaar
Beglazing
HR++ € 65,- p/m2
Allinglas 25 jaar
Brandwerend € 269,30 p/m2
AGC – Pyrobel 25 jaar
Kozijnen
Vliesgevel € 894,34 p/st Schüco 25 jaar
Aluminium € 509,93 p/st Schüco 25 jaar
Na-isolatie
VacuPad VVP 007 € 156,- p/m2
Isover 10 jaar
Aerorock € 129,- p/m2
Rockwool 10 jaar
Dakbedekking
EPDM € 16,- p/m2
Hertalan 15 jaar
Sedum € 37,37 p/m2
Groendak 25 jaar
Binnenwanden
Kalkzandsteen € 18,- p/m2
Silka 20 jaar
Multipor € 32,- p/m2
Ytong 20 jaar
Wandafwerking
stucwerk € 16,50 p/m2
10 jaar
Gipsplaten € 12,50 p/m2
10 jaar
Vloerafwerking
PVC vloer € 13,- p/m2
15 jaar
Tegelwerk € 67,05 p/m2
Mosa tegels 15 jaar
Plafondafwerking
TechStyle € 24,50 p/m1
Hunter Douglas 10 jaar
€
Installaties
Gaswarmteabs. € 8500,- p/st Remeha 15 jaar
PV-panelen € 60-70 p/st 10 jaar

41. 40
Zonwering
CTB zonwering € - p/m2
Schüco 15 jaar
Slimline € - p/m2
Hunter Douglas 10 jaar
Klimaatbeheersing
Jaga Hybrid € 1100,- p/st Jaga 15 jaar
Jaga Fresh € 900,- p/st Jaga 15 jaar

42. 41
De Noordhave en omgeving
Het slotwoord
Wat heb ik zoal gedaan om aan deze informatie te komen? Ik heb een aantal vragen
aan mijzelf gesteld zoals:
Afbeelding 40

43. 42
Wat mist Ridderkerk op dit moment? Wat wil Ridderkerk in de toekomst?
De antwoorden op deze vragen waren al snel duidelijk na wat rond kijken in de wijk.
Als je een rondje loopt of fietst door de wijk zie je vooral veel woningen uit de jaren
50 en 60. Veel bewoners van Ridderkerk wonen hier al langere tijd in, de woningen
zijn verouderd. Is dit relevant/interessant voor (jonge) starters?
Veel jongeren in Ridderkerk zitten op school. Veel van deze jongeren gaan na hun
studie het huis uit en gaan dan naar Rotterdam of een andere stad in de directe
omgeving.
Waarom zouden deze jongeren massaal wegtrekken uit Ridderkerk? Dat komt omdat
Ridderkerk heel weinig tot geen starterwoningen heeft. De Noordhave is een ideale
plek om aan de groeiende behoefte aan starterwoningen te voldoen. Gelegen
midden in het centrum van Bolnes, goed bereikbaar met openbaar vervoer en
omgeven door groen.
Mijn conclusie: Ridderkerk heeft starterwoningen nodig.
Wat was mijn doel?
Door middel van deze taken, hoop ik dat ik u ervan heb kunnen overtuigen dat dit
het ideale pand is voor starterwoningen en in de ideale omgeving.

44. 43
Bronnenlijst
Afbeeldingen 1 Bodemdata.nl
2 Wikipedia.nl/Bolnes
3 Website gemeente Ridderkerk
4 Google.nl / Bestemmingsplan Ridderkerk
5 Google.nl / Energielabels woningen
6 RET.nl / Bus- en tramlijnen
7 Scheuco.com / Aluminium vliesgevel
8 Google.nl / Zonnepaneel Remeha
9 Google.nl / werking van Gasabsorptiewarmtepomp
10 Google.nl / werking duurzame hemelwateropvang
11 Google.nl / starters kopen woningen
12 3D weergave “De Noordhave”
13 Greenbuiling (google.nl)
14 Collage van foto’s van De Noordhave
15 Metselwerk Beigerood (Wienerberger)
16 HR++ beglazing doorsnede (google.nl)
17 Brandwerend glas typen (E, EW en EI) (google.nl)
18 Logo duurzaam hout FSC (google.nl)
19 Komo keurmerk (google.nl)
20 Aluminium kozijnen (schueco.nl)
21 RAL kleuren waaier (google.nl)
22 Schüco aluminium vliesgevel (schueco.nl)
23 Werking van VacuPad VVP 007 (isover.de)
24 Verwerking van Aerorock (rockwool.nl)
25 PIR isolatieplaat (google.nl)
26 Opbouw van EPDM (google.nl)
27 Opbouw van een sedumdak (groendak.nl)
28 PV-panelen met sedumdak (google.nl)
29 De afwerking van Multipor van Ytong (google.nl)
30 De afwerking van Gipsplaten voorzetwand (google.nl)
31 Mosa Greys kleurnummer 227 (mosa.nl)
32 PVC vloer dikte en verwerking (google.nl)
33 TechStyle systeemplafond Hunter Douglas (google.nl)
34 PV panelen (google.nl)
35 Gasabsorptiewarmtepomp (remeha.nl)
36 De werking van een HWA opvangsysteem (google.nl)
37 CTB geïntrigeerde zonwering (schueco.nl)
38 Zonneschermen van Hunter Douglas (hunterdouglas.nl)
39 Jaga Fresh (jaga.nl)
40 Collega van foto’s van “De Noordhave”
Externe bronnen 1 Gemeenteridderkerk.nl
2 Woninggegevens vanuit Archief Woonvisie Ridderkerk
3 Tekeningen vanuit archief Woonvisie Ridderkerk

45. 44
4 Bouwwereld.nl
5 Isover.nl
6 Schueco.com
7 Rockwool.nl
8 Wikipedia.nl/Ridderkerk
9 Wikipedia.nl/Bolnes
10 Google.nl
11 Groendak.nl
12 Mosa.nl
13 Remeha.nl
14 Hunterdouglas.nl
15 Isover.de
16 Wienerberger.nl
17 Architectenweb.nl
18 Klus-info.nl
Bijlagen
1 Bestemmingsplan Ridderkerk Bolnes Blz. 46
2 Situatietekening Noordstraat Ridderkerk Bolnes Blz. 47

46. 45
3 Plattegrond Begane grond “De Noordhave” Blz. 48
4 Plattegrond 1e
en 2e
verdieping “De Noordhave” Blz. 49
5 Plattegrond 3e
en 4e
verdieping “De Noordhave” Blz. 50
6 Gevel aanzicht Oost- en Noordgevel “De Noordhave” Blz. 51
7 Gevel aanzicht West- en Zuidgevel “De Noordhave” Blz. 52
8 Interview met Anemoon Wibier (Student Erasmus Universiteit) Blz. 53
9 Interview met Projectontwikkeling Rotterdam Blz. 56

47. 46

48. 47
Project “De Noordhave”

49. 48

50. 49

51. 50

52. 51

53. 52

54. 53
Vragenlijst
1. Om wat voor een woning gaat het? Rijtjeshuis, galerijwoning of vrijstaand?
Rijtjeshuis (studentenkamer)
2. Waar is de woning gevestigd? Straat en plaats.
Ooievaarstraat 69A Rotterdam
3. Wat is het aantal vierkante meters van de woning?
17 m2
4. Hoeveel etages telt de woning?
3 etages
5. Hoeveel kamers heeft de woning? Benoem de locaties (bijvoorbeeld 1 slaapkamer, 1
woonkamer, 1 badkamer en 1 keuken).
In het pand worden 3 kamers verhuurd. Deze kamers hebben de functie van zowel slaapkamers
als keuken en woon- en leefruimtes. Verder bevat het pand nog 2 badkamers die voorzien zijn
van een douche en een toilet.
6. Welke technische voorzieningen heeft de woning? Centrale verwarming etc.
De woning bevat centrale verwarming, elektriciteit en gasaansluiting.
7. Hoeveel personen kunnen in de woning verblijven? Niet overnachten maar echt wonen.
Er kunnen 3 personen in de woning verblijven.
8. Hoeveel ramen telt de woning? Voor en achterkant van de woning.
8 ramen (ben ik niet helemaal zeker van).
9. Heb je last van geluidshinder van de omgeving of eventuele buren?
Ik heb geen geluidhinder van buren, wel ligt het huis dicht bij een grote straat (Zaagmolenstraat)
waardoor er redelijk veel verkeersgeluid is (auto’s, trams).
10. I n welke categorie valt je huurprijs?
1: lager dan 200 euro 2: 201-300 3: 301-400 4: 401-500 5: hoger dan 500 euro.
Categorie 3
11. I s er een energielabel van de woning beschikbaar, zo ja wat is het energielabel?
Weet ik niet
12. Heeft de woning een balkon? Zo ja, wat zijn de afmetingen van het balkon.
De woning heeft geen balkon.
13. Heb je een luxe keuken met inbouwapparatuur?
Ik heb geen inbouwapparatuur in de keuken. Wel een losse koelkast, combimagnetron en een
elektrische kookplaat.

55. 54
14. Hoe is de omgeving? Veel groen of zijn de woningen op elkaar gebouwd.
In de omgeving zijn woningen dicht op elkaar gebouwd. Wel is er een parkje op ongeveer 3
minuten loopafstand, maar dit parkje is betegeld waardoor ook daar weinig groen te zien is. Wel
staan er hier en daar bomen en planten.
15. Hoelang is het lopen naar de dichtstbijzijnde supermarkt? Afstand in km of minuten.
De Ghazi-supermarkt is op ongeveer 5 minuten loopafstand, hierna is de Albert Heijn het dichtste
bij op een kleine 10 minuten loopafstand.
16. Zijn er nog andere sociale voorzieningen in de buurt?
De woning is in de buurt van de Zwartjanstraat, waar veel voorzieningen te vinden zijn.
Voorbeelden hiervan zijn een DA drogist, Marskramer, verschillende eetgelegenheden (pizzeria’s,
dönerzaken en de MacDonalds), een aantal kledingwinkels, een bakker en een slager. Ook zijn
hier in de buurt een aantal kroegen te vinden.
17. I s de woning goed te bereiken met auto of openbaar vervoer?
De woning is goed te bereiken met de auto. Ook met het openbaar vervoer is het goed te
bereiken. Er zijn verschillende mogelijkheden om met het openbaar vervoer bij de woning te
komen. De tramhaltes Zaagmolenbrug en Zwaanshals zijn op loopafstand en ook bus 39 komt bij
de Zaagmolenbrug. Met de trein en metro is de woning niet goed bereikbaar.
18. I s er voldoende parkeergelegenheid rondom de woning?
Over het algemeen is er voldoende parkeerplaats, soms is het wat drukker en moet je naar een
plek zoeken, maar over het algemeen vind je deze wel in de buurt.
19. Waardoor zou het komen dat de huur hoog of laag is?
De huurprijs is gemiddeld voor een studentenwoning. De ruimte die je krijgt voor dit geld is
redelijk goed, en het is een groot voordeel dat je een eigen keuken hebt. Ook het feit dat je de
badkamer maar met één ander hoeft te delen is anders dan in de meeste studentenhuizen. Er zijn
veel voorzieningen in de buurt, maar de woning ligt niet heel dicht bij het centrum en de
universiteit of hoge school.
20. Heb je nog klachten over de woning gehad?
Nee
21. Hoelang woon je nu al momenteel in de woning?
6 maanden
22. Wat vind jij belangrijk dat een eerste woning aan voldoet?
Het moet een fijne plek zijn om te leven (zowel de woning als de buurt), er moet voldoende licht
zijn, de woning moet bereikbaar zijn en het moet dichtbij de winkels in de buurt liggen.
23. Waar kijk je zoal naar als je opzoek bent naar een starterwoning?
Voornamelijk naar de prijs en ligging. Verder moet ik er niet te veel aan klussen.

56. 55
Plattegrond studentenwoning
Of de verhoudingen helemaal kloppen weet ik niet maar zo ziet de derde verdieping van de
woning er globaal uit. Mijn woonruimte (inclusief aanrechtblad, exclusief hal en badkamer) is 17
m2.
hal$
aanrechtblad$
badkamer$
trap$
Mijn$woonruimte$
Andere$woonruimte$

57. 56

58. 57