1. MARC CHAGALL
BISITA GIDATUA
Iker Uranga
44133837B

2. Nire bisita gidatua Kursaaleko museora izan zen, Chagall-en erakusketa
ikustera. Hasieratik, sarrerako irudia ikusi nuen une beretik alegia, interesa
piztu zitzaidan erakusketa ikusteko. Hurrengo lerroetan erakusketako bisita
gidatuaren nondik norakoak aztertuko ditut, baita ondoren egin genuen
praktika ere; amaieran nire iritzi eta ideia-proposamenak deskribatuko ditut.
Bisita gidatu hau Magisteritzako Atzerriko Hizkuntzako 3.mailako ikasleez
osatua egon zen. Bi taldetan banatu gintuzten eta bisita gidatua hasi genuen.
Erakusketaren lehen zatian, bisitaren gidariak Chagall-en estiloa eta honen
artelanen ezaugarriak azaldu zizkigun. Horien artean, xilografiaren inguruan
sakondu zuen eta horretarako Chagall-ek teknika hori erabili zueneko irudi
batzuen aurrean kokatu gintun, lehen solairuan.
Inprimazioaren teknikaren nondik norakoak argitu zizkigun, eta horretarako
leku berean egon ginen geldirik. Inguruan koadro ugari zeuden, kolorez
betetakoak, eta nire kasuan pixka bat “lotuta” sentitu nintzen; inguruan nituen
koadroak ikusi nahi nituen, beroiek zer transmititzen zidaten sentitzeko, eta
horren ordez kolore batez eginiko inprimazioen aurrean egon behar genuen.
Horregatik une batzuetan pixka bat aldendu nintzen beste koadro batzuk
ikusteko; ez nintzen taldetik asko urrundu gidariaren esplikazioak ez galtzeko,
baina egia da ez nuela dena entzun, nahiago bainituen Chagallen hiruzpalau
koadro erakargarri ikusi.
Noizean behin gidariak erreflexio batzuk egiten zituen erakusketako
proposamen didaktikoaren inguruan; konparaketa bat egin zuen haurren eta
helduen artean, erakusketa aztertzerako orduan. Berak esaten zuenez,
Chagall-en artelanen aurrean galdetzerakoan haurrek beldurrik gabe botatzen
dituzte koadroa ikusterakoan sentitu eta burutik pasatzen zaiena. Helduen
kasuan, berriz, agian hanka sartzearen beldurrak eraginda, iritziak emateko
orduan inhibituagoak egoten dira.

3. Lehen pertsonan bizi genuen proposamen didaktikoa haurrekin lantzeko
prestatuta zegoen. Erakusketako edozein irudiren aurrean “Visual Thinking
Strategies” teknika erabiltzeko aukera suertatzen zen eta hala egin zuen,
nolabait, gidariak. Gure gidariak koadro gutxi batzuen aurrean egin zizkigun
galderak baina denbora eta taldearen tamainaren arabera, koadro gehiago
baita galdera gehiago ere landu litezke.
Montserrat Rifá-ren bideotik habiatuz, artearen aurreko norbanakoaren
interpretazioa eta artelanen zentzua aurkitzea elkarrizketa prozesu bat baldin
bada, haurrek artearekiko egiten duten interpretazioa elkarrizketa bidez
sustatu dezakegu; azken finean elkarrizketa hori bakarkakoa izan liteke, baina
artelan baten aurrean egonda, interpretazio konplexuak garatu ahal izateak
laguntzaile-gidari baten presentzia eska lezake, bai hau museoko gidari bai
irakasle bat izan.
Chagallen obrak ere honetarako aukera ematen du eta bisita egunean gidariak
galderak egin zizkigun, Chagallen obraren aurrean, eta bai gure erantzunen bai
bere galdera berrien bitartez Chagallen obraren klabe batzuk ulertu genituen:
Chagallen erlazioa natura-hegaztiekin, errealitate modu batera edo alderantziz
ikustearen jokoa-aukera,...
Artistak bere sormenaren bidez irudiak egin baditu eta guk (edo haurrak),
elkarrizketa bidez, artistak ekoiztutakoaren klabeak aurkitu eta azaleratu ahal
baditzakegu, prozesu horretan hurrengo saiakera guk ere zerbait sortzea
litzateke; elkarrizketa bidez zerbait pentsatu eta esaten dugunean sortzen ari
gara jadanik, baina gure sorkuntzak forma hartu beharra dauka, eta
inprimazioaren teknikari eutsiz sormen fase hori ere landu genuen bisita
gidatuan.

4. Sormenak irudimena, malgutasuna, eta motibazioa behar ditu, besteak beste.
Eduard Punset-en elkarrizketan aipatzen den bezala, sormena praktikoa da eta
zerbait egin behar da; ideia originalak balio bat eskaini behar dute, eta
horretarako beharrezkoa da materialak ezagutu eta sortzeko beharrezkoak
diren teknikak menperatzea.
Bide horretan, erakusketako gidariak inprimazioaren teknikaren nondik
norakoak argitu zizkigun eta praktika egin genuenean eskura genituen tresnak
zeintzuk ziren argitu zizkigun: erliebea lantzeko cutter-a, margotzeko kolore
ezberdinak, inprimatzeko papera, etab.
Horrela, erakusketan, galdera bitartez gure sormena piztu zuen gidariak, gure
buruan ideiak sortzen hasi ziren, kanpotik ere informazioa jasotzen hasi ginen
eta informazio hau gure burmuinean bildu genuen; ondoren, eskura izango
genituen baliabide eta teknikak argi utzi ondoren, gu ere sortzen hasi ginen.
Nire kasuan Chagall-i buruz ikusi eta ikasitakoa kontuan hartu nuen irudia
egiteko orduan; irudian naturako elementu batzuk bildu nituen, eta irudiari
buelta eman behar zaio elementu horiek aurkitzeko: olatu eta txoria elkarrekin
daude, baina bi elementuak interpretatu ahal izateko irudia zentzuz aldatu
beharko da.
Itsasoa irudikatzea naturako elementuak gustuko ditudalako izan zen; Kursaal
itsasotik gertu dago eta itsaso nuen buruan.
Koloeeri dagokionez, erakargarriak suertatu zitzaizkidan koloreak erabili
nituen; ez dut argi zergatik aukeratu nituen horiek, besterik gabe hori atera
zitzaidan barrutik.
Arestian aipa bezala, erakusketan kolore biziak zituen koadroak erakarri
ninduten kolore bakarrekoak baino; inprimatzerako orduan, kolore biziak
aukeratu nituen, agian lehenago sentitutako erakargarritasun horregatik.

5. Olatuak Hegaztia
Guztira, erakusketa interesgarria iruditu zitzaidan baina hobetzeko orduan
ekarpen batzuk egingo nituzke:
• Lehenik eta behin, erakusketa gidatua izatea ona izan daitekeela
deritzot, baina hainbeste koadro aurrean izanda 2 edo 3 bakarrik
begiratzea gutxi iruditu zitzaidan; arestian aipa bezala, pixka bat “lotuta”
sentitu nintzen, niri gehien erakartzen ninduten koadroak ikusteko
aukera gabe sentitu nintzen. Haurrekin egiterakoan, ulertzen dut denak
elkarrekin egon behar hori, baina agian malgutasun handiagoarekin
kudeatu liteke bisita.
• Bestalde, Visual Thinking Strategies teknika erabiltzerako orduan,
galdera gehiago, erantzun garatuagoak, eta azken finean Chagall-en
obraren interpretazio sakonagoa egin ahal izateko aukera bota nuen
faltan; galderak sinpleak ziren, erantzunak ere bai, eta galdera-erantzun

6. erlazio horretan dinamismo eta sakontze maila handiago bota nuen
faltan.
• Azkenik, arlo praktikoan, tailerra egiteko orduan enfoke zehatzagoa falta
zela deritzot; hau da, helduei edo haurrei esan diezaiokegu.... “imaginatu
triste zaudela, bakarrik, mendian..... zer sentitzen duzu? Zer ikusten
duzu?.... ba hori islatu, nahi bezala... zure modura....”.
Ulertzen dut bisita gidatuan agian ez zutela gure egitekoan eragin nahi,
aukera guztiak irekita mantentzearren, baina sormenak teknika behar du
eta teknika hori lantzeko orduan, agian testuingurua eta sentimenduak
definitu/mugatu beharko ditugu gero, teknikaren laguntzarekin, hori
azaleratzen ikasteko.
Gaia guztiz irekita baldin badago, burutik pasatzen zaiguna egin
dezakegu, nahi dugun bezala (are eta gehiago haurrek...), eta horrek ez
dakit sentitu/pentsatzen duguna interpretatzen eta azaleratzen ikasten
laguntzen duen; agian zertxobait mugatu beharko genuke egitekoa, gero
hori ondo lantzeko.