สร้างบทเรียนเชิงโต้ตอบด้วย Macromedia Captivaate

1. สรางสื่อ e-Learning ตอบโตกับผูเรียน
สื่อ e-Learning นั้นจะเปนสื่อที่เผยแพรอยูบนอินเทอรเน็ตมากมาก เพียงแคเราอยากที่จะรูเรื่องอะไรก็เขาไป
คนหา ก็จะเจอเรื่องที่เราตอง เปรียบเสมือนการแลกเปลี่ยนขอมูลกัน โดยขอมูลที่ไดมานั้นคนอื่นเปนผูสรางขึ้นมา แตถา
เราอยากจะสรางบางละจะทําไดหรือเปลา คําตอบคือทําไดครับ ซึ่งจะมีวิธีการสรางอยูในบทความเรื่องนี้ อยางเปนขั้น
เปนตอนสามารถที่จะทําตามไปไดเลย แตกอนอื่นตองกลาวถึงรูปแบบของสื่อที่เปน e-Learning กอน
การสรางสื่อ e-Learning เพื่อเผยแพรบนอินเทอรเน็ตนั้น มีขอที่ตองคํานึงหลายขอดวยกัน ดังนั้นขอจํากัดแต
ละขอจะกลาวถึงโดยอธิบายอยูในเนื้อหาเลย ในการสรางสื่อเอกสารชุดนี้นั้นจะใชโปรแกรม Macromedia Flash, และ
Macromedia Captivate ในการสรางเปนหลัก และใชโปรแกรม Macromedia Firework ในการแกไขภาพ
การสรางสื่อใหรวดเร็วนั้น ควรที่จะหาเครื่องมือมาชวยในการสรางเพราะการที่จะสรางดวยโปรแกรมเพียง
โปรแกรมเดียวนั้นคงตองใชเวลานานบางครั้งอาจจะตองลงมือเขียนโปรแกรมเองหรือใส Script ซึงบางคนอาจจะตองไป
่
ศึกษาภาษา Script ในการเขียนทําใหตองใชเวลาในการศึกษาอีก จึงทําใหงานที่จะสรางนั้นตองยืดออกไปอีก แตถามี
เครื่องมือที่มาชวยสรางและไมตองไปศึกษาภาษา Script ก็จะดีมากและจะทําใหงานออกมาไดเร็วยิ่งขึ้น
โปรแกรม Macromedia Captivate เปนโปรแกรมที่ใชในการสรางสื่อในรูปแบบของ
e-learning โดยเฉพาะ เนื่องจากเปนโปรแกรมที่ถูกพัฒนาขึ้นมาโดยเฉพาะ อีกทั้งยังสามารถเปนสื่อที่ใชเรียนรูไดทั้ง
ออนไลนและออฟไลน ที่เรียกวา Rich Text Media ที่อยูในรูปแบบของ CD ROM ไดเปนอยางดี เพราะเมื่อเทียบกับ
โปรแกรมในลักษณะเดียวกัน ไมวาจะเปน Lotus Screencam, WinCam2000 Professional หรือ Techsmith Camtasia
แลว Macromedia Captivate มีขอดีกวาหลายอยาง เพราะนอกจากจะจับภาพการสาธิตหนาจอคอมพิวเตอรไดเหมือน
โปรแกรมทั่วๆ ไปแลว ยังมีความสามารถในเรื่องของการสรางคําถามในรูปแบบตางๆ ไดอยางครอบคลุม และ
หลากหลาย รวมถึงสามารถใชงานรวมกับเว็บแอปพลิเคชันแบบ e-Learning ในระบบ LMS อยาง Blackboard หรือกับ
โปรแกรมสําหรับสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวนสอน (CAI) อยาง Macromedia Authoreware, Asymetrix Toolbook ที่
ไดรบความนิยมอยางมากไดเปนอยางดี
ั
กําหนดหัวขอหรือวิชาในการที่จะสราง
กอนที่จะสรางงานขึ้นมานั้นควรที่จะมีการวางแผนกอนที่จะสรางสื่อขึ้นมาเพื่อเผยแพร บนอินเทอรเน็ต วา
ตองการใหมีเนื้อหาอะไร มีรูปแบบอยางไร และมีอะไรบางเปนองคประกอบ เชน ภาพหรือ เสียง เปนตน
ขั้นตอนการออกแบบ
1. กําหนดหัวขอที่จะสราง
2. ออกแบบ Story board วามีเนื้อหาอะไรบาง โดยขั้นการออกแบบ Story Board ควรมีหัวขอดังนี้
• หนาตอนรับ

2. • วัตถุประสงค
• แบบทดสอบกอนเรียน
• เนื้อหา
• แบบทดสอบหลังเรียน
• สรุป
3. ใชเครื่องมือในการสราง
4. เผยแพรบนอินเทอรเน็ต
แยกชิ้นงานตามไฟลที่กําหนด
การสรางสื่อ e-Learning นั้นตามขอกําหนดในตอนแรกนั้น ควรที่จะแยกไฟลเปนชิ้นยอยๆ เพื่อความรวดเร็ว
ในการแสดงผลบนอินเทอรเน็ตเนื่องจากขอจํากัดของความเร็วในเขาถึงขอมูล ดังนั้นการสรางสื่อของวิชานี้นั้นจะให
สรางไฟลตามนี้
1. ไฟลสําหรับขอความตอนรับ และวัตถุประสงค (ตั้งชื่อวา index)
2. ไฟลเมนูที่จะมีเมนู แบบทดสอบกอนเรียน, เนื้อหา, แบบทดสอบหลังเรียน, สรุป (ตั้งชื่อวา menu)
3. ไฟลแบบทดสอบกอนเรียน (ตั้งชื่อวา pretest)
4. ไฟลเนื้อหา (หากเนื้อหามีหลายหัวขอใหแยกเปนหัวขอละไฟล) (ตั้งชื่อวา content)
5. ไฟลแบบทดสอบหลังเรียน (ตั้งชื่อวา posttest)
6. ไฟลสรุป (ตั้งชื่อวา close)
ไฟลทั้งหมดจะตองอยูภายใตโฟลเดอรเดียวกัน สวนไฟลยอยอื่นๆ ใหตั้งชื่อไดตามที่
ตองการโดยชิ้นงานที่สรางนั้นจะตองสรางเปนชิ้นงานยอยๆ เหมือนกัน
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

3. การเตรียมตัวเบื้องตน
1. หาภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว และเสียงที่ตองการนํามาประกอบในสื่อการสอนแลวบันทึกเปนไฟลเก็บไว
2. นําเอกสารอางอิงมาวางไวใกลๆ พรอมที่จะหยิบใชงาน
3. เปดโปรแกรมที่เกี่ยวของคางไว พรอมที่จะสลับไปทํางานที่โปรแกรมตางๆ เพราะการใชโปรแกรมเหลานี้
ทํางานรวมกันจะทําใหการทํางานสะดวกและรวดเร็ว โดยการกดคีย
Alt + Tab
สรางชิ้นงานของหนาตอนรับ และวัตถุประสงคของสื่อการสอนดวยโปรแกรม
Macromedia Captivate
1. เปดโปรแกรม Macromedia Captivate ขึ้นมาเพื่อสรางหนาตอนรับ ดวยการคลิกปุม Record of Create a New
Movie
2. เลือกรูปแบบของงานในที่น้ขอใหเลือก Blank Movie
ี
3. กําหนดขนาดของงานใหกําหนดเปน 790 x 555 pixels Flash Player (เปลี่ยนขนาดไดตามขนาดที่ตองการ)

4. 4. จะไดหนาตางโปรแกรมที่มีขนาดตามที่ระบุเมื่อไดแลวใหนําภาพมาเปน Background ดวยการไปที่ Insert,
Image… ดังภาพ
5. โปรแกรมนี้จะมีการสรางขอความเคลื่อนไหวไดเลยโดยที่ไมตองมาเสียเวลาในการสรางขอความให
เคลื่อนไหวดวยโปรแกรม Flash เนื่องจากการสรางขอความดวยโปรแกรม Flash นั้นจะตองใชเวลาในการ
สรางอยูพอสมควร ถามีโปรแกรมที่ชวยสรางไดรวดเร็วขึ้นก็นาจะที่นํามาชวยในการสราง ซึ่งมีวิธีการดังนี้

• ไปที่เมนู Insert, Text Animation
• พิมพขอความตอนรับในชอง Text
• เลือกรูปแบบ Effect ของตัวอักษรใหมีการเคลื่อนไหว ถาไมชอบรูปแบบที่ทางโปรแกรมเตรียมไว
ให ก็ให สรางเองไดที่โปรแกรม Macromedia Flash
• สามารถเปลี่ยน Font ไดที่ Change font…
• ยังสามารถกําหนดใหการแสดงขอความนี้เปนแบบภาพจางไดที่ Transparency
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

5. • ใหขอความแสดงผลแบบเร็วหรือชาไดที่ Delay (frames)
• ในสวนของบัตรรายการ Options นั้นจะเปนการกําหนดเวลาเพิ่มเติมใหครับ Slide และขอความเพิ่ม
• สวนเสียงสามารถนําเขาไดที่บัตรรายการ Audio
6. สรางปุมเพื่อควบคุม Slide ไดที่เมนู Insert, Button…
• บัตรรายการ Button ใชสําหรับกําหนดคาตางๆ ของปุมใหไปไหน
If the user click on the Button ถามีการคลิกที่ปุมนี้จะทําอะไรตอไป โดยใหกําหนดเปน Go to next
slide (เมื่อมีการคลิกใหไปที่ Slide ถัดไป)
If the click user click outside the button ถามีการคลิกขางนอกใหไปทําอะไร ถาไมตองการใหคลิก
เครื่องหมายถูกที่รายการ Infinite attempts
Button type รูปแบบการแสดงผลของปุม และขอความบนปุม

6. Set shortcut key กําหนด Shortcut ใหกับปุม
• บัตรรายการ Options ใชสําหรับกําหนดใหเวลาในการแสดงผล และกําหนดวิธีการคลิกปุม
Timing กําหนดเวลาในการแสดงผลของปุมควรกําหนดใหเทากับการแสดงผลของ Slide
Options เปนสวนที่ใชกําหนดการทํางานของปุม เชน เมื่อคลิกที่ปุม แลวมีขอความขึ้นมา หรือ
ใหโชวเมาสเปนรูปมือ เปนตน
• บัตรรายการ Audio ใชสําหรับการนําเสียงเขามา
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

7. Audio ใชสาหรับการเพิ่มเสียง ดวยการอัดผานโปรแกรมเลยดวยการคลิกปุม Record New…
ํ
หรือจะนําเสียงจากภายนอกเขามาไดที่ปุม Import…
• บัตรรายการ Reporting เปนบัตรรายการที่ตองใชเกี่ยวกับการคํานวณการใชคะแนะ สวนใหญตองใช
ควบคูกับการทําแบบทดสอบ
Include in Quiz เปนรายการสําหรับเก็บคะแนนของคําถาม ถามีการใชปุมนี้ในการสราง
แบบสอบถาม

8. สรางชิ้นงานวัตถุประสงค
ในการสรางวัตถุประสงคนั้นเราจะสรางดวยโปรแกรม Flash เนื่องจากโปรแกม Captivate นั้นพัฒนาออกมา
เพื่อใชงานภาษาไทยยังไมสมบูรณ จะมีปญหาเรื่อง Font ภาษาไทยอยูดังนั้นควรที่จะใชโปรแกรม Flash ในการสราง
เนื้อหา บางสวนเพื่อ จากนั้นคอย Import เขามา
1. เปดโปรแกรม Macromedia Flash แลวกําหนดขนาดของ Stage ใหเทากับ 760 x 460 pixels
2. ใหสรางขอความวัตถุประสงคตามที่ตองการ
3. บันทึกไฟลชื่อ target.fla
4. เมื่อกําหนดและสรางขอความเรียบรอยแลว ให Export ไฟลเปน .swf ดวยการไปที่ File, Publish Setting
แลวเลือกไฟล Flash เทานั้น
5. ใหเปลี่ยน Version ของไฟลต่ําสุดเปน Flash Player 6 หรือต่ํากวา แตหามสูงกวานี้เด็ดขาด เพราะจะนํา
ไฟลนี้เขาไปใชงานกับ Macromedia Captivate
6. กดปุม Publish แลวกด OK เปนอันเสร็จสิ้น Export โดยจะไดไฟลชื่อ target.swf
7. กลับมาที่โปรแกรม Macromedia Captivate เพื่อนําชิ้นงานทําเมื่อสักครูมารวมกับชิ้นงานกอนหนานี้ที่เปน
ขอความตอนรับ
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

9. 8. เพิ่ม Slide ดวยการไปที่ Insert, Image Slide… แลวเลือกไฟลรูปที่จะมาเปน Background แลวคลิกปุม OK
จะได Slide ใหมที่มี Background
9. เมื่อได Slide ใหมเรียบรอยแลวก็จะมาถึงขั้นตอนการนําชิ้นงานของวัตถุประสงคเขารวมกับไฟลนี้ เพื่อ
รวมชิ้นงานเขาดวยกัน ดวยการไปที่เมนู Insert, Animation… เลือกไฟลชื่อ target.swf สามารถเพิ่มคุณ
สมบัตของเสียงหรือปรับแตงไดที่บัตรรายการ Options และ Audio
10. ไฟลนี้จะถูกรวมและนํามาวางไวบนภาพ Background ใหสังเกตการทํางานของโปรแกรมนี้จะทํางานเปน
แบบ Layer คือเมื่อมีการเพิ่มภาพหรือขอความ โปรแกรมจะสราง Layer ใหโดยอัตโนมัติ อีกทั้งยัง

10. สามารถที่จะยาย Layer กอนหลังไดตามการลําดับของงาน
11. สามารถเคลื่อนยายชิ้นงานไปไวตามตําแหนงที่ตองการได ดวยการนําเมาสมาวางที่ชิ้นงานใหเกิดรูปมือ
แลวยายชิ้นงานไดเลย
12. เพิ่มปุมเพื่อไปหนาตอไปดวยการไปที่เมนู Insert, Button… แกขอความของปุมเปนคําวา ตอไป และแก
ลิงกในสวนของ If the user click on the Button เปน Open URL of file
13. ทดสอบการแสดงผลดวยปุม บนเมนูบาร จะมีรายการขึ้นมาใหเลือกใหเลือกรายการ Movie
หรือคลิกปุม $ เพื่อดูผลลัพธของงาน หากตองการแกไขก็ใหดําเนินการแกไขได แลวบันทึกไฟล
14. ถาไมมีการแกไขอะไรใหคลิกปุม Publish เพื่อ Export ไฟล
15. เมื่อคลิกปุม Publish ตั้งชื่อชิ้นงาน และโฟลเดอรที่เก็บชิ้นงาน
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

11. 16. คลิกปุม Preferences… เพื่อที่จะปดเครื่องมือควบคุมการแสดงผล หรือ Playback Control
17. ปดเครื่องมือ Playback Control ออกเพื่อความสวยงามในการแสดงผลบนเว็บ โดยมาที่บัตรรายการ
Playback Control มาที่ชองรายการ Playback control options เปลี่ยน Position เปน None
18. คลิกปุม OK
19. คลิกปุม Publish อีกครั้งเพื่อ Export
20. ทดสอบการแสดงผลวาเปนไปตามที่ตองการหรือไม หากยังไมถูกตองใหคลิกปุม Publish และกําหนด
คุณสมบัติใหมอีกครั้ง
สรางชิ้นงาน Menu
ในชิ้นงานของเมนู นั้นจะประกอบไปดวยเมนู แบบทดสอบกอนเรียน, เนื้อหา, แบบทดสอบหลังเรียน, สรุป
โดยในโปรแกรม Captivate นั้นก็สามารถที่จะสรางเมนูได แตรูปแบบอาจจะไมตองตามที่ตองการซะทีเดียว ดังนั้นจะมา
ออกแบบเมนูกันดวยโปรแกรม Flash แทนเพื่อความสวยงาม
1. เปดโปรแกรม Macromedia Flash กําหนดพื้นที่การทํางานอยูที่ 760 x 460 pixels
2. เตรียมรูปภาพที่จะนําเขามาเปนสวนประกอบของหนาเมนู หากไมมีก็สามารถที่จะใชเครื่องมือของ
โปรแกรมวาดขึ้นมาก็ได ในตัวอยางจะเปนการวาดขึ้นมาเอง

12. 3. สรางเสาขึ้นมาเพื่อที่จะเปนเสาสําหรับใหปุมเมนูมาวาง โดยใหสรางเปน Symbol
4. สรางปุมเมนูตามรายการที่ตองการใหมี กําหนดรูปแบบไดตามที่ตองการ
5. สรางเมนูดวยการคลิกปุม Insert, New Symbol ตั้งชื่อแลวกําหนดประเภทเปน Button
6. คลิกปุม OK จะเขาสูหนาจอการทํางานที่อยูในสภาวะของ Symbol ประเภทปุม
7. ใหสรางสี่เหลี่ยมโดยมีปลายสามเหลี่ยม
8. เพิ่ม Layer แลวเปลี่ยนชื่อเปน text จากนั้นใหสรางขอความชื่อ แบบทดสอบกอนเรียน
9. เพิ่ม Keyframe ที่ layer ทั้งสองของ Symbol นี้ในสวนของ Over แลวเปลี่ยนสี่ไดตามที่ตองการ การ

แสดงผลจะเปลี่ยนแปลงตอเมื่อมีการนําเมาสไปวางไวที่ปุม
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

13. 10. ทําปุมของเมนูตามลักษณะนี้อีก 3 ปุมไดแก บทเรียน, แบบทดสอบหลังเรียน, บทสรุป
11. กลับมาที่ Scenc1
12. เปด Library ขึ้นมาดวยคําสั่ง Cl
13. จากนั้นใหลาก Symbol ตางที่สรางเมื่อสักครูนํามาประกอบรวมกันดังภาพ
14. บันทึกไฟลชื่อ flash-menu.fla เพื่อเก็บไฟลตนฉบับจะไดนํามาแกไขตอไปได
15. ตอง Export ไฟลออกมา โดยใชคําสั่ง Publish Setting
16. เลือกเฉพาะไฟล Flash หรืออาจจะเลือกไฟลอื่นที่เกี่ยวของได

14. 17. มาที่บัตรรายการ Flash เปลี่ยนเวอรชั่นเปน Flash Player 6
18. คลิกปุม Publish แลวคลิกปุม OK ก็เปนอันเสร็จสิ้นการสรางเมนู ที่จะนํามาประกอบกับการสรางเนื้อหา
สําหรับ e-Learning ตอไปดวยโปรแกรม Macromedia Captivate
19. เปดโปรแกรม Macromedia Captivate คลิกปุม Record or create a new movie
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

15. 20. เลือกการสรางงานเปน Image movie
21. กําหนดขนาดของงานเปน 790 x 555 pixels
22. เลือกไฟลภาพที่จะใชเปน Background
23. นําเมนูท่สรางไวมาประกอบรวมกันดวยการไปที่เมนู Insert, Animation…
ี
24. เลือกไฟล flash-menu.swf แลวคลิกปุม Open
25. ไฟลที่เลือกจะถูกนํามาวางไวบน Background สามารถเคลื่อนยายงานไดตามที่ตองการ
26. บันทึกไฟลชื่อ menu.cp
27. ให Publish ไฟลน้ออกมาเปนชื่อ menu.swf โดยใหเอา Playback Control ออกดวย
ี

16. สรางชิ้นงานแบบทดสอบกอนเรียน และหลังเรียน
ในการจะสรางแบบทดสอบขึ้นมานั้นควรที่จะตองมีการออกแบบวาจะสรางแบบทดสอบเปนแบบไหน เชน มี
คําตอบใหเลือก จับคู ถูกผิด เปนตน และเตรียมเนื้อหาใหเรียบรอยกอนที่จะสรางดวยโปรแกรม โดยเราจะใชโปรแกรม
Macromedia Captivate ในการสรางเนื่องจากโปรแกรมที่ไดเตรียมฟงกชันของแบบทดสอบมาใหเรียบรอยและยังมีการ
สรุปผลการทดสอบใหดวยโดยที่ไมตองรูเรื่องโปรแกรมเมอรเลย ซึ่งจะสรางไดรวดเร็วมาขึ้น หากไปสรางดวย

โปรแกรม Macromedia Flash โดยตรงนั้นจะตองใชเวลาในการสรางคอนขางมาก และจะตองรูเรื่อง โปรแกรมเมอรดวย
ขอสอบกอนเรียนและหลังเรียนนั้นจะใชขอสอบชุดเดียวกัน แตขอสอบกอนเรียนจะไมมีการเฉลย มีแตผลการ
ทดสอบ สวนขอสอบหลังเรียนจะมีทั้งเฉลยและผลการทดสอบ เพื่อวัดพัฒนาการของตัวทานเอง
1. เปดโปรแกรม Macromedia Captivate ขึ้นมาอีกครั้ง (สรางคางโปรแกรมไวเลยก็ได)
2. เตรียมขอสอบที่ไดรางไวแลว
3. คลิกปุม Record or create a new movie
4. เลือก Image Movie แลวใหเลือกภาพมาเปน Background
5. สรางขอความตอนรับกอนที่จะที่ทําแบบทดสอบ และปุมเริ่มทดสอบ โดยที่เมื่อคลิกปุมแลวใหไป Slide
ตอไป
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

17. 6. ใหคลิกปุม Insert, Question Slide…
7. จะมีรูปแบบของการสรางแบบทดสอบใหเลือกตั้งแต Multiple choice, True/False หรือ Matching เปนตน
ในที่นี้จะเลือกเปน Matching

18. 8. ในคําสั่งนี้จะมีการกรอกคําถามพรอมคําตอบตางๆ รวมทั้งเฉลยดวย
9. เมื่อกําหนดขอสอบเสร็จแลว ใหคลิกที่บัตรรายการปุม Quiz… เพื่อสรางปุมที่มีขอความเปนภาษาไทย
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

19. 10. มาที่บัตรรายการ Options ของปุมคําสั่ง Quiz… แลวแกไขขอความในสวนของรายการ Buttons ตามรูป
เมื่อแกไขเรียบรอยแลวจะไดปุมที่มีขอความตามนี้
การแกไขขอความบนปุมตางนั้นจะตองแกไขในครั้งแรกที่สรางคําถามเทานั้นโปรแกรมถึง
จะเปลี่ยนขอความบนปุมให แตถามีการแกไขในภายหลังจะตองแกไขขอความบนปุมเองที
ละขอความจะไมสามารถเปลี่ยนขอความบนปุมในสวนนี้ได แตถามีการแกไขจะมีผลกับ
คําถามขอตอไปแทน
11. คลิกปุม OK สองครั้งแบบทดสอบที่ไดทําไวก็จะปรากฎอยูบน Slide แทนพรอมทั้งปุมที่มีการแกไขแลว
สวนขอความทางดานขวาที่มีสีเขียวสีแดงนั้น หากตองการเปลี่ยนก็ใชหลักการเดียวกับปุม หากใหมีผล
เลยตองแกไขครั้งแรก หากมีการคลิกปุม OK แลวจะตองแกไขเองที่ละขอความ การแกไขในสวนี้นั้น

20. จะตองคลิกปุม Quiz… แลวมาที่บัตรรายการ Quiz ในสวนของรายการ
12. จะเห็นวาพื้นของคําถามยังไมสวยอยากจะใหมี Background ดวยก็เพียงแคคลิกเมนู Insert, Image… เลือก
รูปที่จะนํามาทําเปน Background ในสวนของตัวอยางนี้จะใชภาพที่เหมือนกับ Slide แรก อยูที่นําเขามาก็
จะอยูขางหลังขอความก็จัดขอความของคําถามตามที่เราตองการ
13. ใหบันทึกไฟลเปนชื่อ posttest.cp และ pretest.cp
จัดการกับไฟล posttest
แบบทดสอบที่ไดสรางและบันทึกไปแลวนั้นจะไดไฟลดวยกัน 2 ไฟลไดแก ไฟล pretest และ posttest สวน
ไฟล pretest คงตองมีการแกไขคอนขางเยอะหนอย แตในสวนของไฟล posttest นั้นคงไมตองปรับแกไขอะไรมากเพียง
แคเพิ่ม link ใหกับโปรแกรมกลับมาที่เมนูหลักเทานั้น เนื่องจากหลักการของการทําขอสอบหลังเรียนไปแลวนั้นจะมี
เฉลยใหเมื่อทําขอสอบเสร็จ โดยเปนหลักการของตัวอยางนี้เทานั้นสามารถนําไปประยุกตหรือกําหนดรูปแบบเองได ซึ่ง
ขั้นตอนที่ไดทํามากอนหนานั้นโปรแกรมจะมีเฉลยมาใหพรอม เพราะเราไดระบุคําตอบไปแลว แตก็สามารถที่จะไม
เฉลยคําตอบก็ได โดยในไฟลpretest หรือแบบทดสอบกอนเรียนจะไมมีเฉลยจะบอกแคคะแนนที่ไดเทานั้นซึ่ง
รายละเอียดจะอยูในหัวขอจัดการกับไฟล prestest
ดังนั้นมาดูวิธีการจัดการกับไฟล posttest กอนดังนี้
1. เปดไฟล posttest.cp ขึ้นมา
2. แกไขขอความในหนาแรกเปน แบบทดสอบหลังเรียน
3. ให Publish ไฟลออกเปน posttest.swf โดยในขั้นตอน Publish นั้นใหเอา Playback Control ออกดังนี้
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

21. a. เมื่อคลิกปุม Publish ตั้งชื่อชิ้นงาน และโฟลเดอรที่เก็บชิ้นงาน
b. คลิกปุม Preferences… เพื่อที่จะปดเครื่องมือควบคุมการแสดงผล หรือ Playback Control
c. ปดเครื่องมือ Playback Control ออกเพื่อความสวยงามในการแสดงผลบนเว็บ โดยมาที่
บัตรรายการ Playback Control มาที่ชองรายการ Playback control options เปลี่ยน Position เปน
None
d. คลิกปุม OK
e. คลิกปุม Publish อีกครั้งเพื่อ Export
f. ทดสอบการแสดงผลวาเปนไปตามที่ตองการหรือไม หากยังไมถูกตองใหคลิกปุม Publish และ
กําหนดคุณสมบัติใหมอีกครั้ง

22. 4. กําหนดใหไฟลไปเมนูหลักเมื่อมีการทําแบบทดสอบเสร็จทําไดดังนี้
a. มื่อคลิกปุม Publish ตั้งชื่อชิ้นงาน และโฟลเดอรที่เก็บชิ้นงาน
b. คลิกปุม Preferences…
c. มาที่บัตรรายการ Start and End แกไขที่รายการ Movie end options ในสวนของ Action
เปลี่ยนเปน Open URL of file
d. กําหนดชื่อไฟล ที่ชอง Open URL or file:
e. คลิกปุม OK เปนอัน เสร็จสิ้น โดยเมื่อทําแบบทดสอบเสร็จโปรแกรมจะกลับไปที่หนาเมนูหลัก
จัดการกับไฟล pretest
อยางที่บอกไปกอนหนานี้แลววาไฟล pretest นั้นจะไมมีเฉลยให โดยจะบอกแคคะแนนที่ได ซึ่งจะตองปด
ฟงกชันพวกนี้ออก ซึ่งมีหลักการดังนี้
1. เปดไฟล pretest.cp
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

23. 2. คลิกปุม
3. มาที่บัตรรายการ Options เอาเครื่องหมายถูกออกใหเหลือตามรูป
4. คลิกที่ปุม Quiz มาที่บัตรรายการ Quiz…
5. ใหคลิกเครื่องหมายถูกหนา Allow user to review quiz ออก
6. บันทึกไฟล
7. Publish ไฟลโดยใหปด Playback Control ออก และให link ไฟลไปที่ menu.swf

24. สรางชิ้นงานเนื้อ
ในสวนของชิ้นงานเนื้อหานั้น จะสรางที่โปรแกรมไหนก็ไดไมวาจะเปน Macromedia Captivate หรือ
Macromedia Flash ก็ได โดยในตัวอยางนี้จะใช Flash ในการสรางโดยแบงเปนทั้งหมด 4 ไฟลยอยดวยกัน

1. เปดโปรแกรม Macromedia Flash
2. สรางเนื้อที่ครอบคลุมคําศัพทที่อยูในแบบทดสอบ
3. ขั้นตอนในการสรางผมขอไมลงรายละเอียดในแตละขั้นตอน ใหผูอานออกแบบไดตามตองการเลย หรือ
ใครจะออกแบบตามผมก็ไมวากันครับ โดยผมจะแบงเนื้อหาออกเปน 4 ไฟลยอย โดยจะใหคําวา Noun
เปนตัวแบงเนื้อหาดังนี้
• Noun ที่ใชเรียก คน ไฟลที่ไดคือ page1.swf
• Noun ที่ใชเรียก สัตว ตนไม ผลไม ไฟลที่ไดคือ page2.swf
• Noun ที่ใชเรียก สิ่งของ ไฟลที่ไดคือ page3.swf
• Noun ที่ใชเรียก สถานที่ ไฟลที่ไดคือ page4.swf
ไฟลที่ไดนั้นจะตอง Export เปนเวอรชั่น 6 หรือต่ํากวา 6 เทานั้น
4. เมื่อไดไฟลยอยทั้ง 4 ไฟลแลวก็ใหนํามา Import เขาโปรแกรม Captivate
5. ไปที่โปรแกรม Captivate
6. สราง Slide ที่มีรูป Background พรอม
7. คลิกที่เมนู Insert, Animation… เลือกไฟล page1.swf
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช

25. 8. สราง Slide ขึ้นมาอีกพรอมทั้งเพิ่ม page2.swf , page3.swf, page4.swf จนครบ
9. สรางปุมควบคุมแตนะหนา
10. ในหนาสุดทายใหสรางปุมกับไปที่เมนู แลว link ไปที่ไฟล menu.swf
11. บันทึกชื่อไฟลเปน content.cp แลว Publish ไฟลเปน content.swf
สรางชิ้นงานสรุป
เนื้อหาสรุปนี้จะเปนเนื้อหาปดทายการบทเรียนนี้ โดยผมจะสรางจากโปรแกรม Captivate ในการสรางเลยโดย
มีขอความ ขอบคุณมากครับ และชื่อผูสราง
1. ไปที่โปรแกรม Captivate
2. สราง Slide ขึ้นมาพรอมทั้งนํา Background เขามาดวย
3. ไปที่ Insert, Text Animation
4. เพิ่มคําวา ขอบคุณมาก และชื่อผูสราง ในชอง
5. บันทึกชื่อไฟลเปน close.cp

26. 6. Export ไฟลเปน close.swf และเอา Playback Control ออก และแก link เปน Stop Movie
ทดสอบการแสดงผล
งานที่ทําทั้งหมดนี้นั้นจะตองเปดผานเบราวเซอร ไมวาจะใช Internet Explore หรือ Mozila firefox ก็ตาม โดย
ไฟลเมื่อ export แลวจะไดดวยกัน 2 ไฟล ตอไฟลตนฉบับ 1 ไฟล ซึ่งไฟลที่ไดนั้นจะมีนามสกุลเปน html และ swf
นามสกุลละ 6 ไฟล ในการเปดไฟลนั้นใหเกิดไฟล index.html กอนลําดับการเขาเนื้อหาทั้งหมดจะอยูที่เมนูทั้งหมด วาจะ
ทําอะไรกอนหลัง
บทสรุป
ขั้นตอนตางๆ ทั้งหมดที่ไดกลาวถึงนี้นั้นก็เปนขั้นตอนในการสรางสื่อ e-Learning จะเห็นวาคอนขางยุงยากไป
โปรแกรมนี้ที แลวก็กลับมาโปรแกรมนี้อีก การทํางานในลักษณะนี้คงหลีกหนี้ไมพนไมวาจะสรางสื่ออะไรหรือทํางาน
อะไรก็ตาม ก็จะมีลักษณะนี้ทั้งนั้น ยิ่งงานที่ตองการความรวดเร็วแลว อาจจะมีมากกวานี้อก เพราะบางคนอาจจะหา
ี
เครื่องมือตางๆ มาชวยในการทํางานใหรวดเร็วยิ่งขึ้นนั่นเอง
คงมีคําถามวาทําไมตองแบงเปนงานยอยๆ ตองถามกลับกอนวาเราสรางสื่อขึ้นมานั้นเพื่อเผยแพรอยูบน
อินเทอรเน็ต หรือไม ถาเผยแพรอยูบนอินเทอรเน็ตความเร็วในการโหลดขอมูลนั้นมีความสําคัญอยางมาก ถาเขาถึงชาคน
ที่รอดูก็จะเบื่อที่จะรอ แตถาเขาถึงไดเร็ว ทําใหคนที่เขามาดูสามารถตัดสินใจไดวาจะเขาชมตอหรือไม เปนตน ดังนั้นจึง
แยกไฟลงานทั้งหมดออกเปนชิ้นงานยอยๆ ที่มีขนาดไฟล ไมกี่รอยกิโลไบต เพื่อการโหลดที่รวดเร็ว แตถานําชิ้นงาน
ทั้งหมดมารวมกันแลว Export เปนไฟลเดียวจะทําใหชิ้นงานนั้นใหญขึ้นการโหลดขอมูลก็จะชา
บุญเกียรติ เจตจํานงนุช