1. scheepsprofiel
Namen we begin van dit jaar al een kijkje aan boord
van Royal Huismans duurzame superjacht Ethereal,
nu is het 58 meter lange zeiljacht af. Vol trots leidden
de Amerikanen Bill en Sharon Joy ons rond op hun
nieuwe aanwinst, nog even in Barcelona. Naast de
groene snufjes is ook Pieter Beeldsnijders ontwerp
indrukwekkend. Tekst Robbert-Jan Metselaar Fotografie Franco Pace
Blik op de
toekomst

2. 4 5
4
oor de patrijspoorten zien
we de zeehaven van Barcelona
voorbij schuiven. Verder ver-
raadt alleen een lichte
rolbeweging dat we varen.
Ethereal vaart nu enkel op elektriciteit de
haven uit. In de eigenaarshut is het fluister-
stil. We zitten aan tafel met de eigenaar van
Ethereal, computerentrepreneur Bill Joy. In
tegenstelling tot de meeste superjachteige-
naren vindt de medeoprichter van Sun Micro-
systems het helemaal niet erg dat zijn naam
in verband wordt gebracht met dit project.
Sterker nog, hij praat ronduit over zijn jacht.
Bill Joy vertelt trots hoe hij als niet-zeiler
op het idee kwam om een boot te bouwen.
‘Een goede vriend van ons liet in 1993 bij
de Huisman-werf het zeiljacht Juliet bouwen.
Ik ben samen met mijn vrouw Shannon en
onze vier kinderen vaak op vakantie geweest
met dat schip. Die reisjes bevielen zo goed,
dat we op een bepaald moment besloten
dat het tijd was voor een eigen jacht.’
Bill en Shannon Joy waren het meteen over
één ding eens: hun nieuwe boot moest op
Juliet lijken. ‘We waren onder de indruk van
de zeileigenschappen, prachtige vormen en
bijzondere interieurindeling,’ vervolgt Bill.
‘Daarom vond ik het belangrijk om samen
te werken met het zelfde ontwerpteam
dat ook verantwoordelijk was voor Juliet.
Ron Holland heeft zich beziggehouden met
het onderwaterschip en de tuigage. Pieter
Beeldsnijder heeft zowel de buiten- als
binnenkant van Ethereal ontworpen.’
Scheepsarchitect Ron Holland is ook aan-
wezig. Het was het een speciaal project
voor hem: ‘Doorgaans ontwerp ik een boot
met mijn laatst getekende ontwerp in het
achterhoofd. Maar nu moest ik de in 1996
opgeleverde Juliet als voorbeeld gebruiken.
Hoewel Ethereal qua vaareigenschappen op
Juliet moest lijken, kreeg ik van Bill wel een
vrijbrief om iets nieuws te ontwerpen. Het is
normaal dat eigenaren zich bemoeien met
het ontwerp van hun schip, maar Bill is een
bijzonder geval. Hij stapte vrij onervaren in dit
project, maar na een jaar wist hij al bijna meer
van scheepsconstructie af dan ik.’
Holland was verantwoordelijk voor het onder-
waterschip, de kiel, het roer en de tuigage.
Kosten nog moeite zijn gespaard om Ethereal
efficiënter door het water te laten glijden.
‘Deze boot kun je eigenlijk zien als een soort
testproject als gaat om de toekomst van
superjachten. Op dit moment zullen we deze
technieken niet direct toepassen op onze an-
dere ontwerpen, gewoon omdat het nog veel
D
te duur is. Mijn klanten zijn zich terdege be-
wust van het milieuvraagstuk, maar zijn nog
niet bereid om er zoveel voor te betalen. Toch
ben ik er van overtuigd dat dit de toekomst
wordt. We zullen proberen onze klanten in
deze milieuvriendelijke richting te sturen.’
Als we plaatsnemen achter de overdekte
stuurstand trekt de wind aan tot 13 knopen.
Schipper Andrew Barry staat in het gang-
boord naast de stuurstand, waar hij mak-
kelijk de zeilen in de gaten kan houden en
tegelijkertijd kan trimmen. Beeldsnijder heeft
beide stuurstanden voorzien van een soort
overhangend balkon, die je ook wel bij grote
zeeschepen ziet. Zo kan je als stuurman alle
zeilen in de gaten houden.
Andrew geeft aan dat de ideale windhoek
tussen de 50 en 60 graden ligt. Tot mijn grote
verbazing zit er ontzettend veel gevoel in het
immense stuurwiel. Ethereal reageert al op
de kleinste roercorrecties. Je kunt sturen met
je vingertoppen. Stuur je 10 graden te hoog,
dan loopt de snelheid direct terug. Even af-
vallen, en je voelt het 58 meter lange zeiljacht
weer accelereren. Op een gegeven moment
varen we net zo hard als de wind.
We geven het roer weer over aan de schipper
en lopen een rondje over het dek. Net achter

3. 6 7
gemaakt met uitgeknipte foto’s van Juliet.
Over de styling van de buitenkant waren we
het snel eens, het interieur echter heeft flink
wat tijd gekost. Omdat Bill en Shannon het
interieur van Juliet te klassiek vonden, ben ik
helemaal opnieuw begonnen en heb ik een
hele moderne styling getekend. Maar dat
vonden ze toch te flitsend. Ik heb het toen
afgezwakt door gebruik te maken van ronde
hoeken en het donkere swietenia-mahonie.’
Overal ademt het interieur ruimte. Tussen elk
paneel, tafelpoot, armatuur of plafonddeel
heeft Beeldsnijder ruimte gelaten. ‘Ik heb
alles een beetje laten zweven, anders wordt
het zo klonterig. Nu leeft alles. Iets moet een
begin en een eind hebben,’ zegt Beeldsnijder
terwijl hij naar een tafelpoot wijst die inder-
daad lijkt te zweven. ‘Ik heb het onderste
deel van de poot een stuk smaller gemaakt.’
We lopen naar voren om via een brede trap
af te zakken naar de voorste salon. Onder
aan de trap staat een enorm schaalmodel
van een motorjacht. Beeldsnijder: ‘Dit is Bill
en Shannons nieuwe project. Hiermee willen
ze de wereldzeeën gaan verkennen. Ik heb
het model ontworpen en laten maken bij
Otter en De Roos. Het heeft de bouwer
2500 uur gekost. De Royal Huisman-werf
heeft al een bouwnummer aan het project
de stuurstand heeft Beeldsnijder een zonne-
bed bedacht, dat eventueel met een buiskap
is af te dekken. Onder het ruime achterdek
bevindt zich de lazarette, en in de spiegel
zit een zwemplatform verstopt, dat eenmaal
uitgeklapt via een trap vanaf het achterdek
te bereiken is. De lazarette betreed je via een
deur in de spiegel of een groot luik op het
achterdek. Opvallend zijn ook de twee davits
waar een van de twee tenders op staat. De
tender kan dan via de giek van de bezaan-
mast in het water getakeld worden. Verder
is Ethereal voorzien van allerlei handige
bakskisten voor verfspullen, gereedschap,
schoenen en beschikt zelfs over een speciale
locker voor kreeften.
Inmiddels heeft Pluvius de hemelkraan open-
gedraaid. Met bakken valt de regen uit de
lucht. Tijd om af te dalen naar de deksalon.
Wat direct opvalt, is de rust die het interieur
uitstraalt. Nergens zie je opzichtige meubels
of kunstwerken. Op de grond ligt een zijden
tapijt. Aan bakboord bevindt zich een kleine
rondzit, aan stuurboord staat een vierkante
eettafel die eventueel is uit te schuiven om
plaats te bieden aan twaalf personen.
‘Onze eerste afspraak met de Joys was in
het Amstel Hotel,’ zegt ontwerper Pieter
Beeldsnijder. ‘Ik had toen al een schets
‘Het enige wat rond
mag zijn, is het kompas’
gegeven, en ik denk dat ze hem in de
toekomst ook gaan laten bouwen.’
Links van het model heeft Beeldsnijder
een mediaruimte bedacht. Hier hangt één
van de twee televisies die in Ethereal te
vinden zijn. Aan stuurboord staan een
elektrische piano en een kast met muziek-
instrumenten. Beeldsnijder heeft alles zelf
ontworpen en laten maken. ‘Vrijwel niets kun
je in de winkel kopen. Van de sofa tot de beu-
gels voor de boekenkast. Ik heb geprobeerd
alles symmetrisch te houden. Ik werk graag
met zogenaamde zichtlijnen. Bill en Shan-
non hebben zich ook intensief bemoeid met
de stijl van het interieur. Zo wilden ze per se
ronde speakers, maar daar heb ik een stokje
voor gestoken. Ik heb alles vierkant gemaakt.
Het enige wat rond mag zijn, is het kompas.’
We lopen terug via de deksalon en betreden
via een trap de gastenverblijven. Beeldsnijder:
‘Deze hal het eerste wat gasten zien als ze
naar hun hut afdalen. Het moet daarom lekker
ruim zijn en er chique uit zien.’
In totaal heeft Ethereal drie volwaardige gas-
tenhutten. Ook hier zwevende plafonds met
LEDs erin. Elke hut heeft zijn eigen touch-
screen waarmee alle techniek, zoals airco,
radio, verlichting, blindeerpanelen zijn te
v.l.n.r.: De
overdekte
stuurstand,
Bill’s hightech
kantoor, en de
muziekkamer
4

4. 8 9
bedienen. ‘Hier heeft Bill zich mee vooral
bezig gehouden. Hij heeft zich laten inspi-
reren door de iPhone.’
De bedden kunnen naar wens uit elkaar of
in een tweepersoons variant geschakeld
worden. In de wand zit nog een uitklapbaar
bed verstopt. Ook hier zijn de armaturen voor
de LEDs in het plafond, de plafonddelen, de
deurgrepen, de lichtschakelaars, de knop-
pen om laden en kasten mee open en dicht
te doen vierkant. En tussen al die herkenbare
elementen heeft Beeldsnijder net zoals in de
rest van het interieur een klein beetje ruimte
gelaten om het ruimtelijk gevoel te creëren.
Op weg naar de eigenaarshut zien we wat
Beeldsnijder bedoelt met zichtlijnen. Hier
verspringt de gang, omdat de mast in de weg
staat. Toch lijkt het alsof je in het midden van
het schip loopt. We kijken nog snel even in
gastenhut nummer één. Deze kamer is identiek
aan de twee andere hutten, met uitzondering
van een kantoortje. Er staat een sofa en bu-
reau. In het midden van de boekenkast hangt
de tweede flatscreen met daarboven een in-
klapbare webcam. Deze ruimte kan ook inge-
richt worden als slaapkamer. Gasten moeten
dan de dagbadkamer op de gang gebruiken.
Aan het einde van de gang zit de deur naar
de master cabin. Bill en Shannon hebben zich
bij ons gevoegd en gaan ons voor. Bij binnen-
komst heb je links een soort halve rondzit met
tafel. Even verderop het bureau van Bill Joy.
In het bureaublad zijn twee ingenieuze lades
gemaakt voor zijn MacBook. Vanachter zijn
bureau kan hij via twee grote lcd-schermen
alle techniek en energieverbruik van Ethereal
in de gaten houden.
Verderop een groot tweepersoonsbed. De
luxe badkamer ensuite is uitgerust met een
riant ligbad, een stortdouche en een sauna.
Via een steile trap heb je vanuit deze hut
direct toegang tot het achterdek.
Tegenover het bed had Beeldsnijder een
grote flatscreen bedacht, maar dat wilden zijn
opdrachtgevers pertinent niet. Shannon Joy:
‘Ik heb mijn hele leven geen televisie gehad.
Ik lees liever de krant of een goed boek.
Voorin hebben we besloten wel een televisie
te plaatsen, maar dan uitsluitend voor films.
Het nieuws bekijk ik wel op mijn iPhone. Hier
wil ik rust hebben, lezen en muziek luisteren.
Op deze lege plek komt straks een mooi an-
tiek schilderij te hangen. Ik heb geprobeerd
om zoveel mogelijk organische producten te
gebruiken, waar geen giftige stoffen in
zitten of kinderarbeid voor gebruikt is.’
Als de zeilen gestreken zijn en Ethereal
elektrisch terug naar Barcelona vaart, kruipt
Bill Joy weer op zijn praatstoel. Hij heeft zich
achter zijn bureau in de eigenaarshut genes-
teld. ‘Vanaf het begin liep ik al met het idee
rond om een “groen” schip te bouwen. Ons
doel was om het energieverbruik dat een
schip van deze afmetingen normaal verbruikt,
met vijftig procent terug te brengen. Samen
met een vriend ben ik toen gaan nadenken
over hoe en met welke technieken we dit doel
zouden kunnen bereiken.’
Bill wijst op de twee lcd-schermen.’Kijk, dit
zijn alle verbruikers, zoals airco, lieren, water-
makers en de dieselmotoren. De getallen bij
de plusjes staan voor stroom, die geladen
wordt in de accu’s. De cijfers bij de minnetjes
staan voor de hoeveelheid energie die we
verbruiken. Kijk, nu consumeren we in totaal
maar 77 kW. Op Juliet zouden we het dub-
bele verbruiken.’
Een voorbeeld is de LED-verlichting aan
‘Ik liep al vanaf het begin met het idee
om een groen schip te bouwen’
4

5. 10 11
boord. Elke lampje gebruikt slechts 1 Watt,
waarmee bijna de helft minder stroom ver-
bruikt wordt dan bij halogeenverlichting.
Daarbij geven de lampen minder warmte af
aan het interieur, zodat de airco een stuk
minder hard hoeft te werken.
Ethereal beschikt over een hybride aandrij-
ving, die bestaat uit twee conventionele
Caterpillar-dieselmotoren van elk 533 kW
(714 pk). Beide motoren zijn gekoppeld aan
een asgenerator van 300 kW, die ook als
elektromotor kan dienen. De generator is
gebouwd door het Nederlandse bedrijf
Combimac, dat ook elektromotoren bouwt
voor marineschepen en onderzeeërs. Verder
heeft Ethereal twee gewone Northern Lights-
generatoren van 90 kW, en liefst 240 lithium-
accu’s verdeeld over 8 gescheiden blokken.
Bill Joy: ‘Normaal moeten er op een groot
zeiljacht tijdens het zeilen één of twee gene-
ratoren draaien om bijvoorbeeld de airco of
de hydrauliek van de lieren van energie te
voorzien. Bij ons draait er geen een, doordat
we tijdens het zeilen alle energiebehoefte uit
de accu’s kunnen halen. In principe kan het
hele schip ongeveer een nacht op alleen de
accu’s draaien. Tevens zijn de batterijen toe-
reikend om een uur lang de elektromotoren
aan te drijven.’
Op dit moment is Joy tevreden. ‘Het is niet
realistisch om te denken dat we het nog beter
kunnen doen. We hebben ook nog gedacht
aan zonnepanelen in de bimini of in het zeil.
Helaas bestaat deze techniek nog niet. Het
leger heeft al wel iets soortgelijks ontwikkeld,
maar dat is nog niet efficiënt genoeg. Maar
ik denk dat we over tien jaar het verbruik nog
eens met een factor van twee kunnen terug-
schroeven. Dan gebruiken we in plaats van
dieselmotoren brandstofcellen en zal er ook
wel een efficiëntere airco te krijgen zijn. Het
is nu nog gewoon te duur om een kleinere,
handzame brandstofcel te bouwen. Ik gok
dat het nog tien jaar duurt voordat deze tech-
niek geschikt is voor de transportsector.’
Als we Shannon Joy vragen wat ze het
mooiste vindt aan boord, zegt ze: ‘Als ik heel
eerlijk ben, vind ik de crew het mooiste van
Ethereal. Zonder deze fantastische mensen
kan het schip niet varen. Bill en ik zijn dan ook
vaak in de bemanningsruimte te vinden.’
In tegenstelling tot de rest van het interieur
zijn de bemanningsruimtes bijna helemaal wit
gehouden. ‘In eerste instantie wilden Bill en
Shannon het hier ook inrichten met mahonie,
maar dat heb ik ze afgeraden,’ zegt Beeld-
snijder. De bemanning moet in deze ruimtes
leven en werken, en met al dat donkere
mahonie word je gek.’
Naast de kombuis – die eerder op een pro-
fessionele restaurantkeuken lijkt – heeft de
bemanning een gezamenlijke ruimte waar ze
kunnen eten en ontspannen. Ook hier heeft
Beeldsnijder de zwevende en vierkante design-
kenmerken doorgevoerd. Vanuit de kombuis
loopt een trap waarmee de crew toegang
heeft tot de wijnkast, extra koel- en vrieskas-
ten en de motorkamer, zonder ze daarvoor
door de gastenruimte te hoeven lopen.
In de motorkamer is het een georganiseerde
wirwar van slangen, buizen en apparaten.
Maar wat het meeste opvalt, is het geluid-
niveau. Gehoorbescherming is niet nodig
en we kunnen elkaar gewoon verstaan zonder
te schreeuwen. We horen enkel het gezoem
van de schroefas en de watermaker. Wat
moet dat straks fijn zijn voor gasten die wat
langer willen blijven slapen, terwijl Ethereal
al koers zet naar de volgende ankerlocatie.
Terug aan dek merken we dat de regen heeft
plaatsgemaakt voor een zwoele zeewind. Op
het voordek staat op de plek van de tender
nu een Marokkaanse tent met loungekussens.
De kaki korte broek en witte polo van de crew
is vervangen door een nette zwarte broek en
bijpassend overhemd. We worden getrak-
teerd op overheerlijke tapas met bijpassende
wijnen, terwijl we nog wat napraten over dit
mooie schip.
‘Het is iets idealistisch,’ zegt Bill. ‘Enerzijds
willen we ons schip zo groen mogelijk maken,
anderzijds loop je tegen allerlei praktische
zaken aan die je hierin beperken. Zo kun je
voor de verf wel een natuurproduct gebrui-
ken, maar dan loop je het risico dat je om het
jaar de boel weer moet schilderen. En zolang
er nog geen kleine en efficiëntie brandstof-
cellen op de markt zijn, zijn we genoodzaakt
dieselmotoren te gebruiken. Bill en Shannon
Joy hopen dat Ethereal een voorbeeldfunctie
krijgt voor schepen die in de toekomst ge-
bouwd gaan worden. ‘We hebben nu aan-
getoond dat het kan.’
Kijk voor de technische specificaties
achter in deze editie.
‘Het mooiste aan boord vind ik toch wel
onze fantastische bemanning’