(In Turkish) Summary of Outcomes from the Bonn Climate Conference - May 2017

1. Bonn İklim Görüşmeleri’nde Ne Oldu?
Mayıs 2017, Birleşmiş Milletler İklim Konferansı
Derleyen: Arif Cem Gündoğan (@angarabaylari)

2. Paris’ten Bonn’a doğru…
Bonn
İklim
Görüşmeleri
Şimdi buradasınız
Aralık 2015 Kasım 2016 Mayıs 2017 Kasım 2017

3. Kaynak: Gündoğan, A.C. (2015)

4. Türkiye & Paris Anlaşması Kaynak: PIK Potsdam (2017)

5. Türkiye & İklim finansmanı düğümü
Kaynak: Gündoğan, A.C. (2015)

6. Türkiye & İklim finansmanı düğümü
Kaynak: WRI (2015), OECD (2016)

7. Türkiye: Seragazı emisyon profili
Kaynak: Carbon Brief (2015)’ten uyarlanmıştır, Gündoğan, A.C. (2015)

9. Bonn İklim Görüşmeleri (2017)

10. Trump Etkisi:
• ABD, (COP22’deki 44 delegenin aksine) Bonn’da
sadece 7 delege ile temsil edildi.
• Paris Anlaşması’ndan çekilme ihtimali hala
gündemde.
• ABD, Paris Anlaşması’na atıfta bulunan Kuzey
Kutup Konseyi’nin Fairbanks Deklarasyonu’nu
imzaladı.
• ABD’nin belirsiz pozisyonuna rağmen
müzakereler olumlu ve kararlı havada devam
etti.
Kaynak: Carbon Brief (2017)

11. Paris Anlaşması Kural Kitabı:
• Paris Anlaşması iklim değişikliği ile küresel
mücadele rejiminin çerçevesini belirledi ancak
uygulama kurallarının netleştirilmesi gerekiyor.
• Bonn’daki iklim görüşmeleri bu kurallara dair
müzakerelere sahne oldu.
• Kural kitabı olarak özetlenebilecek bu uygulama
detaylarının en geç Kasım 2018’de
gerçekleştirilecek COP24 zirvesinde hazır olması
gerekiyor.
Kaynak: Carbon Brief (2017)

12. Taraf Ülke Görüşleri:
• Bonn iklim görüşmeleri sürecinde taraf
ülkelerden belirli konulara dair görüşler istendi.
• Ülkeler görüşlerini Eylül 2017’ye dek Birleşmiş
Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi
Sekretaryasına iletmiş olmalılar.
• Taraflar arasındaki uzlaşıyı sağlamak adına
Kasım 2017’de Bonn’da düzenlenecek yuvarlak
masa toplantılarında buluşup COP23 zirvesi
öncesi pürüzleri aşmaya çalışacaklar.
Kaynak: Carbon Brief (2017)

13. Paris Anlaşması Geçici Çalışma Grubu (APA):
• APA, Paris Anlaşması kapsamındaki çalışmaları yürüten
geçici bir organ.
• Taraflarca onaylanmış bir gündem üzerinde ilerleme
sağlamakla görevli olan APA kapsamındaki kritik gündem
maddeleri: (3) NDC’ler, yani ulusal katkıların içeriği (4)
tarafların uyum çabalarını nasıl paylaşacakları (5)
tarafların birbirlerine verdikleri / aldıkları destekleri nasıl
şeffaf bir şekilde raporlayacakları (6) anlaşma hedeflerine
ulaşmak için yapılanların derleneceği kolektif küresel
envanterin 2023’te tamamlanması (7) Paris Anlaşması’na
uyumun nasıl denetleneceği. (8) diğer konulardaki
ilerlemeler.
Kaynak: Carbon Brief (2017)

14. Kritik tarihler (1) - Paris Anlaşması Geçici Çalışma Grubu (APA):
Kaynak: Carbon Brief (2017)
• 15 Eylül 2017: NDC’ler, adaptasyona ilişkin iletişim ve uyuma (3., 4. ve
7. gündem) ilişkin görüşlerin iletilmesi; BMİDÇS Sekreteryası’nın
Adaptasyon Fonu’na ilişkin önceki tüm kararlarının listesinin
yayınlanması.
• 30 Eylül 2017: Şeffaflık ve Küresel Envanter (gündem 5 ve 6) hakkındaki
taraf ülke görüşlerinin paylaşılması.
• 1 Ekim 2017: NDC’lerde, ulusal uyum planlarında ve diğer ulusal
bildirimlerde yer alan adaptasyon bağlantılı bilgilerden derlenen sentez
raporu.

15. Kritik tarihler (2) - Paris Anlaşması Geçici Çalışma Grubu (APA):
Kaynak: Carbon Brief (2017)
• 15 Ekim 2017: NDC’ler ve adaptasyon bildirimleri hakkındaki görüşlerin
toparlanması.
• 4 Kasım 2017: Adaptasyon bildirimleri hakkında zirve öncesi yuvarlak
masa toplantısı; şeffaflık hakkında zirve öncesi yuvarlak masa toplantısı.
• 5 Kasım 2017: Şeffaflık hakkında zirve öncesi yuvarlak masa toplantısı
(devam); küresel envanter hakkında zirve öncesi yuvarlak masa
toplantısı.
• 6 Kasım 2017: Uyumluluk (compliance) hakkında zirve öncesi yuvarlak
masa toplantısı; NDC’ler hakkında zirve öncesi yuvarlak masa toplantısı.
• 6-17 Kasım 2017: COP23

16. Küresel Envanter:
• Paris Anlaşması kapsamında ilki olmak üzere
2023’te her 5 yılda bir küresel envanter
yapılarak taraf ülkelerdeki ilerlemeyi saptama
kararı alınmıştı.
• Taraf ülkeler bunun nasıl yapılacağına dair bir
uzlaşma sağlamış değiller, o nedenle bu
konudaki ilerleme küresel envanterin
başlıklarının neler olacağı üzerine görüşlerin yer
aldığı “bilgi notu” ile sınırlı kaldı.
Kaynak: Carbon Brief (2017)

17. Şeffaflık:
• Paris Anlaşması’ndan doğan kritik süreçlerin başında
gelen “geliştirilmiş şeffaflık çerçevesi” anlaşmanın
etkin şekilde hayata geçirilmesini amaçlıyor.
• Bu gündem özellikle tarafların nasıl ve hangi
çerçevede raporlama yapacağına odaklanmakta.
Kuralların 2018’deki zirve COP24’ün sonunda
belirlenmiş olması amaçlanıyor.
• Bu alanda da ilerleme sınırlı ve özellikle ülkelerin
ulusal şartlarının nasıl dikkate alınacağı üzerinde
yoğunlaşmış durumda.
Kaynak: Carbon Brief (2017)

18. İklim Finansmanı:
• Gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere 2020
itibari ile yılda 100 milyar dolar iklim finansmanı
sağlama hedefinin Paris Anlaşması üzerinden nasıl
sağlanacağı konusu gündemde.
• Bonn iklim görüşmelerinden bu konuda da sadece
“bilgi notu” çıktı.
• Üzerinde uzlaşılamayan konulardan birisi
Adaptasyon Fonu’nun Paris Anlaşması kapsamında
işleyip işlemeyeceği. Gelişmiş ülkeler bu konuda
isteksiz.
• Trump ABD’si Yeşil İklim Fonu’na destek sağlamayı
planlamadığını belirtiyor. Kaynak: Carbon Brief (2017)

19. Taraflararası Denetim (Peer Review):
• Bonn iklim görüşmelerindeki önemli konulardan
birisi de tarafların birbirlerini nasıl denetleyeceği
üzerineydi.
• Bonn’da gelişmiş ülkeler daha sıkı bir çerçeve ile
iklim mücadelelerini, planlarını ve ilerlemeyi
özetlerken gelişmekte olan ülkeler daha az sıkı bir
çerçevede paylaşımda bulundu. ABD ve Hindistan
odaktaydı.
• Taraflararası denetim süreci özetle şöyle işliyor:
ülkeler iki yıllık raporlarını raporluyor, taraflar buna
ilişkin yazılı sorularını iletiyor, ilgili ülke bunları yazılı
yanıtlıyor, nihayetinde Bonn görüşmelerinde sözlü
sunumlar ve soru/cevapla süreç noktalanıyor.Kaynak: Carbon Brief (2017)

20. Yaşam Çizgisi (Lifeline):
• İklim değişikliğinden en çok etkilenecek ve
kapasitesi en az 48 ülkeden oluşan İklim
Kırılganları Forumu (Climate Vulnerable Forum)
Paris Anlaşması’nı kendi yaşamlarının bağlı
olduğu bir çizgi, bir Yaşam Hattı olarak
gördüğünü açıkladı.
• Forum, Paris Anlaşması’nın daha da iddialı hale
getirilmesini amaçlıyor.
• Forum paydaşları halihazırdaki açıklık, şeffaflık
ve dahil edicilik pratikleri üzerine Ocak 2018’de
önerilerini sunmuş olacaklar.Kaynak: Carbon Brief (2017)

21. Karbon Piyasaları:
• Paris Anlaşması’nın 6. maddesi iklim değişikliği
ile mücadelede piyasa mekanizmalarına atıfta
bulunuyordu.
• Bonn’da küresel bir karbon piyasasına ilişkin
bazı fikirler öne sürülse de bu anlamda somut
bir uzlaşıya varılamadı.
• Uzmanlar Paris Anlaşması uygulanırken çok
boyutlu, farklı mekanizmaları içeren bir çözüm
kümesinin işlev sağlayacağı kanısında.
• Küresel ve tek bir karbon piyasası şimdilik ancak
bir fikir…Kaynak: Carbon Brief (2017)

22. COP23’e Doğru:
• Kasım 2017’de Fiji başkanlığında Almanya’nın
Bonn kentinde gerçekleştirilecek 23. zirve
(COP23) öncesinde bazı önemli etkinlikler
müzakerenin gidişatına dair doneler sunacak.
• Bu etkinlikler: Almanya’nın ev sahipliğinde
gerçekleşecek Petersberg İklim Diyaloğu, G7
toplantısı, 2 Haziran’daki AB-Çin Zirvesi,
Temmuz’da Berlin’deki G20 toplantısı.
• Trump ABD’sinin Paris Anlaşması’na taraf olup
olmayacağı belirsizliği en azından yaza dek
devam ederken Putin Rusya’sının 2019 yılında
anlaşmaya taraf olacağı konuşuluyor. Kaynak: Carbon Brief (2017)