1. Trường Đại Học Nông Lâm Nhóm I thực hiện
Biến Đổi Khí Hậu Trang 20/58
tuần tháng 12. Khi ấm lên, không khí giàu ôzôn bay về các vĩ độ thấp, các đám
mây tầng bình lưu bị phá hủy, các quá trình làm giảm sút ôzôn ngưng lại và lỗ
thủng ôzôn được hàn gắn trở lại.
Nitơ oxit (N2O) là chất khí gây mê, giảm đau không màu có vị ngọt nhẹ và nặng
hơn không khí 1,5 lần. Nó được tạo ra từ phân động vật, quá trình xử lý rác thải,
phân bón hóa học, động cơ đốt trong và các ngành công nghiệp. Khí này cũng
được giải phóng khi vi khuẩn hoạt động trong đất và đại dương phân hủy các
hợp chất chứa nitơ. Tiến sĩ Ravishankara cùng các cộng sự cảnh báo rằng, nếu
các chính phủ không ra tay thì N2O sẽ tiếp tục là chất hủy hoại tầng ozone mạnh
nhất trong suốt thế kỷ 21. Việc giảm lượng khí N2O sẽ giúp tầng ozone phục
hồi, đồng thời góp phần ngăn chặn hiện tượng ấm lên toàn cầu (vì N2O cũng là
một loại khí gây hiệu ứng nhà kính). N2O không cháy nhưng có tính oxy hóa và
kích thích phản ứng cháy. Khí này không duy trì sự sống và có thể gây ngạt.
Giới chuyên gia gây mê nha khoa thường gọi N2O là khí gây cười. Theo
Telegraph, N2O đã “qua mặt” chlorofluorocarbon (CFC) để trở thành loại khí
phá hủy tầng ozone mạnh nhất.
I.3.3.4. Các phản ứng tạo thành và phân hủy ozon trong tầng bình lưu:
Trong tầng bình lưu ozon được tạo thành đồng thời cũng bị phân hủy dưới tác
dụng của bức xạ tử ngoại từ ánh sáng mặt trời. Bức xạ tử ngoại thường được chia thành
3 vùng: UV-A, UV-B, UV-C.
Phản ứng tạo thành ozon:
O2 + hv (UV-C) 2O
O + O2 + M O3 + M
Phản ứng tạo thành ozon xảy ra nhiều hơn ở lớp không khí phía trên vùng xích
đạo, do tại đây ánh sáng mặt trời chứa nhiều tia bức xạ UV-C hơn ở hai vùng
cực.
Phản ứng phân hủy ozon:
O3+hv (UV-B) O2+O
O+ O3 2O2
Ngoài ra còn có các phản ứng phân hủy ozon do các tác nhân khác:
X + O3 XO + O2
XO + O X + O2
X có thể là Cl, NO, OH hay H. Cấu tử X được tái tạo sau quá trình phân hủy
ozon, do đó mỗi nguyên tử hay phân tử X có thể phân hủy hàng ngàn phân tử
ozon trước khi phản ứng xúc tác bị kết thúc do X phản ứng với một phân tử
ozon khác.
