SlideShare a Scribd company logo
Bevolkingsonderzoek darmkanker:
een goede start!
Prof. Dr. Evelien Dekker
Maag-Darm-Leverarts
AMC
Bessensap 2014
Volkskrant 26-05-2011
NRC 25-05-2011
Januari 2014:
Start bevolkingsonderzoek darmkanker!
• Komt vaak voor: elke Nederlander 5% kans
• Ongeveer 13.000 nieuwe gevallen per jaar
• Bijna helft overlijdt hieraan (ong 6.000 personen/jaar)
• Overleving is beter als darmkanker in een vroeg stadium
wordt ontdekt
• Minder zware behandeling als vroeg ontdekt
Darmkanker
DarmkankerPoliep
(adenoom)
Normale
mucosa
Darmkanker ontstaat uit poliep:
>90%
overlevingskans
<10%
overlevingskans
Stadia van darmkanker en kans op overleving
• Darmkanker is goed behandelbaar indien in een vroeg
stadium of voorstadium (poliep) ontdekt
• HELAAS: darmkanker geeft vaak pas laat klachten, en
wordt dus vaak in een laat stadium ontdekt..
Reden voor een landelijk bevolkingsonderzoek!
Overleving van darmkanker
• 2005: eerste landelijke consensusbijeenkomst
• 2005: start proef-bevolkingsonderzoeken
Voorwerk voor landelijk BVO
Ontlastingstesten (onzichtbaar bloed)
vs
FIT
Van Rossum Gastro 2008, Hol GUT 2010, Denters Gastro 2012
Guiac test
Bekijken van laatste deel darm
Hol Br J Cancer 2009
Sigmoidoscopie
Beeldvorming gehele dikke darm
vs
Coloscopie CT-colografie
Stoop Lancet Oncol 2012
Moleculaire markers
Ontlasting Bloed
 FIT: Fecale immunochemische test
 Test op bloed in ontlasting
 Bepaling in het laboratorium
 Thuisafname
 Plat, past in envelop
 In retourenvelop naar lab
 Uitslag thuisgestuurd
Proef-BVO: FIT meest geschikt
In Nederland
•60% van de bevolking doet mee
•Hiervan heeft 6-7% bloed in de ontlasting
•Van deze personen heeft
• 6-7% darmkanker
• 35-40% grote of onrustige poliepen
Proef-BVO: FIT meest geschikt
Van Rossum Gastro 2008, Hol GUT 2010
Modelberekening:
•bij BVO kunnen jaarlijks 2.400 doden aan darmkanker
worden voorkomen (vd 6.000)
•Kosteneffectief
• 2005: eerste landelijke consensusbijeenkomst
• 2005: start proef-bevolkingsonderzoeken
• 2009: Advies van de Gezondheidsraad: FIT-screening
starten.
Voortraject voor landelijk BVO
Volkskrant 26-05-2011
NRC 25-05-2011
Mei 2011: Er komt een BVO darmkanker
 Alle personen 55-75 jaar
 1x in de 2 jaar
 Uitnodiging & ontlastingstest (FIT) per post
Januari 2014: NLs BVO darmkanker
Positieve test
Coloscopie
NLs BVO darmkanker
Coloscoop
Licht, water..
DarmkankerPoliepNormale
mucosa
Poliepectomie
Doel van de coloscopie
Lasso om poliepen te verwijderen
• “Gouden” standaard voor detectie van CRC en poliepen
• Behandeling vaak meteen mogelijk
• Maar.. zeker niet perfect en onbelastend!
Coloscopie
Er worden afwijkingen gemist..
van Rijn Am J Gastro 2008
Belastend
Voorbereiding Coloscopie
Coloscopie: slecht imago..
• 6-7% darmkanker
• 35-40% grote of onrustige poliepen
• 25% kleine poliepen
Coloscopieen BVO
Ongeveer 70% van personen die
coloscopie ondergaan heeft afwijkingen!
Kwaliteit vs capaciteit
Capaciteit
• Uitrol van programma in 5 jaar naar alle 55-75 jarigen
• Doelpopulatie: 4.4 miljoen personen
• 70.000 extra coloscopieen (bovenop actuele
190.000)
Kwaliteit in NL: goed??
Kwaliteitsindicatoren coloscopie
Hazewinkel & Dekker, Nature Reviews Gastro Hep 2011
Is de darm schoon?
Goede uitleg...
Bereiken van verste punt
Coecum
Hoe vaak arts poliepen vindt is voorspeller
voor kans op kanker na de coloscopie
Kamisnki NEJM 2010
Kwaliteit in NL: goed??
• Weinig gegevens..
1 studie: merendeel goed, maar verschillen
De Jonge GIE 2012
• 2004: voorbereidingen BVO
• Vooraf kwaliteit gemeten: was laag
• Grote investeringen: opleiding, accreditatieprogramma
• Veel succes en kwaliteitsverbetering
Engeland
Lee GUT 2012
NL: Kwaliteitseisen voor coloscopie in
BVO
• Toelatingseisen endoscopist
• Toelatingseisen coloscopie-centrum
• En ook bewaking daarvan: monitoring
Koppeling van gegevens aan COLONiS:
Ook: technische ontwikkelingen
1980 - 2014
Beter achter plooien kijken
HRE
NBI
AFI
Speciaal licht in endoscoop
Belasting omlaag door betere techniek
Lee GUT 2012, Valori pers comm
Belasting
Verste punt
Weinig sedatie: patient kijkt mee
Ook: betere awareness en meer informatie
Ook: betere awareness en meer informatie
Measurement
QI
Insight/feedback
Benchmarking
Attention for certain issues, training etc
Quality improvementQuality improvement
Kwaliteit coloscopie
Bessensap2014_Evelien Dekker

More Related Content

Similar to Bessensap2014_Evelien Dekker

Presentatie videospreekuur borstzorg
Presentatie videospreekuur borstzorgPresentatie videospreekuur borstzorg
Presentatie videospreekuur borstzorg
annazorggroep
 
Openingssymposium Ellen Kampman: Kanker voorkomen: een kwestie van aanpassen?
Openingssymposium Ellen Kampman: Kanker voorkomen: een kwestie van aanpassen?Openingssymposium Ellen Kampman: Kanker voorkomen: een kwestie van aanpassen?
Openingssymposium Ellen Kampman: Kanker voorkomen: een kwestie van aanpassen?Food4you
 
vroegopsporing prostaatcarcinoom? huisartsensymposium februari 2013
vroegopsporing prostaatcarcinoom? huisartsensymposium februari 2013vroegopsporing prostaatcarcinoom? huisartsensymposium februari 2013
vroegopsporing prostaatcarcinoom? huisartsensymposium februari 2013
Arjen Noordzij
 
Quaternaire preventie in de HA praktijk
Quaternaire preventie in de HA praktijkQuaternaire preventie in de HA praktijk
Quaternaire preventie in de HA praktijk
Beermats
 
Presentatie Kunstveiling TCRU
Presentatie Kunstveiling TCRUPresentatie Kunstveiling TCRU
Presentatie Kunstveiling TCRU
StevenVanLaere
 
Colon cancer screening
Colon cancer screeningColon cancer screening
Colon cancer screening
Luc Colemont
 
Galblaastumoren
GalblaastumorenGalblaastumoren
Galblaastumoren
Yannick Nijs
 
UMC Groningen Aeltsje Brinksma
UMC Groningen Aeltsje BrinksmaUMC Groningen Aeltsje Brinksma
UMC Groningen Aeltsje BrinksmaArinevanHeeswijk
 
Presentatie Kunstveiling TCRU Kort
Presentatie Kunstveiling TCRU KortPresentatie Kunstveiling TCRU Kort
Presentatie Kunstveiling TCRU Kort
StevenVanLaere
 
CT-Colonoscopie
CT-ColonoscopieCT-Colonoscopie
VONK
VONKVONK
Niertransplantatie voor dummies - Renal Transplantation for Dummies
Niertransplantatie voor dummies - Renal Transplantation for DummiesNiertransplantatie voor dummies - Renal Transplantation for Dummies
Niertransplantatie voor dummies - Renal Transplantation for Dummies
Maarten Naesens
 
Veldwerk afstudeerpresentatie BSc in medicine/2014 april
Veldwerk afstudeerpresentatie BSc in medicine/2014 aprilVeldwerk afstudeerpresentatie BSc in medicine/2014 april
Veldwerk afstudeerpresentatie BSc in medicine/2014 april
Tieneke Kodan
 
Ondervoeding in ziekenhuizen b van der meij
Ondervoeding in ziekenhuizen   b van der meijOndervoeding in ziekenhuizen   b van der meij
Ondervoeding in ziekenhuizen b van der meij
Kelly Adegeest
 
Fvd berkmortel geriotto_geriatric navigator in atrium mc250502011
Fvd berkmortel geriotto_geriatric navigator in atrium mc250502011Fvd berkmortel geriotto_geriatric navigator in atrium mc250502011
Fvd berkmortel geriotto_geriatric navigator in atrium mc250502011
Ger3er
 
Laparoscopische colorectale - hernia chirurgie
Laparoscopische colorectale - hernia chirurgieLaparoscopische colorectale - hernia chirurgie
Laparoscopische colorectale - hernia chirurgie
Yannick Nijs
 
Brochure colorectale chirurgie - vakgroep Chirurgie, Ziekenhuis Rivierenland ...
Brochure colorectale chirurgie - vakgroep Chirurgie, Ziekenhuis Rivierenland ...Brochure colorectale chirurgie - vakgroep Chirurgie, Ziekenhuis Rivierenland ...
Brochure colorectale chirurgie - vakgroep Chirurgie, Ziekenhuis Rivierenland ...
Chirurgen Tiel
 
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsenGiardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
Mathilde Uiterwijk
 

Similar to Bessensap2014_Evelien Dekker (20)

Presentatie videospreekuur borstzorg
Presentatie videospreekuur borstzorgPresentatie videospreekuur borstzorg
Presentatie videospreekuur borstzorg
 
Openingssymposium Ellen Kampman: Kanker voorkomen: een kwestie van aanpassen?
Openingssymposium Ellen Kampman: Kanker voorkomen: een kwestie van aanpassen?Openingssymposium Ellen Kampman: Kanker voorkomen: een kwestie van aanpassen?
Openingssymposium Ellen Kampman: Kanker voorkomen: een kwestie van aanpassen?
 
vroegopsporing prostaatcarcinoom? huisartsensymposium februari 2013
vroegopsporing prostaatcarcinoom? huisartsensymposium februari 2013vroegopsporing prostaatcarcinoom? huisartsensymposium februari 2013
vroegopsporing prostaatcarcinoom? huisartsensymposium februari 2013
 
Quaternaire preventie in de HA praktijk
Quaternaire preventie in de HA praktijkQuaternaire preventie in de HA praktijk
Quaternaire preventie in de HA praktijk
 
Presentatie Kunstveiling TCRU
Presentatie Kunstveiling TCRUPresentatie Kunstveiling TCRU
Presentatie Kunstveiling TCRU
 
Colon cancer screening
Colon cancer screeningColon cancer screening
Colon cancer screening
 
Galblaastumoren
GalblaastumorenGalblaastumoren
Galblaastumoren
 
UMC Groningen Aeltsje Brinksma
UMC Groningen Aeltsje BrinksmaUMC Groningen Aeltsje Brinksma
UMC Groningen Aeltsje Brinksma
 
Presentatie Kunstveiling TCRU Kort
Presentatie Kunstveiling TCRU KortPresentatie Kunstveiling TCRU Kort
Presentatie Kunstveiling TCRU Kort
 
CT-Colonoscopie
CT-ColonoscopieCT-Colonoscopie
CT-Colonoscopie
 
VONK
VONKVONK
VONK
 
Niertransplantatie voor dummies - Renal Transplantation for Dummies
Niertransplantatie voor dummies - Renal Transplantation for DummiesNiertransplantatie voor dummies - Renal Transplantation for Dummies
Niertransplantatie voor dummies - Renal Transplantation for Dummies
 
Veldwerk afstudeerpresentatie BSc in medicine/2014 april
Veldwerk afstudeerpresentatie BSc in medicine/2014 aprilVeldwerk afstudeerpresentatie BSc in medicine/2014 april
Veldwerk afstudeerpresentatie BSc in medicine/2014 april
 
Ondervoeding in ziekenhuizen b van der meij
Ondervoeding in ziekenhuizen   b van der meijOndervoeding in ziekenhuizen   b van der meij
Ondervoeding in ziekenhuizen b van der meij
 
Up to date erfelijke kanker 2011
Up to date erfelijke kanker 2011Up to date erfelijke kanker 2011
Up to date erfelijke kanker 2011
 
REshape 4 AYA Gynaecologie
REshape 4 AYA GynaecologieREshape 4 AYA Gynaecologie
REshape 4 AYA Gynaecologie
 
Fvd berkmortel geriotto_geriatric navigator in atrium mc250502011
Fvd berkmortel geriotto_geriatric navigator in atrium mc250502011Fvd berkmortel geriotto_geriatric navigator in atrium mc250502011
Fvd berkmortel geriotto_geriatric navigator in atrium mc250502011
 
Laparoscopische colorectale - hernia chirurgie
Laparoscopische colorectale - hernia chirurgieLaparoscopische colorectale - hernia chirurgie
Laparoscopische colorectale - hernia chirurgie
 
Brochure colorectale chirurgie - vakgroep Chirurgie, Ziekenhuis Rivierenland ...
Brochure colorectale chirurgie - vakgroep Chirurgie, Ziekenhuis Rivierenland ...Brochure colorectale chirurgie - vakgroep Chirurgie, Ziekenhuis Rivierenland ...
Brochure colorectale chirurgie - vakgroep Chirurgie, Ziekenhuis Rivierenland ...
 
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsenGiardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
 

More from Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (11)

Bessensap2014_Annette Janssen
Bessensap2014_Annette JanssenBessensap2014_Annette Janssen
Bessensap2014_Annette Janssen
 
Bessensap2014_Hans Bennis
Bessensap2014_Hans BennisBessensap2014_Hans Bennis
Bessensap2014_Hans Bennis
 
Bessensap2014_Judy Shamoun-Baranes
Bessensap2014_Judy Shamoun-BaranesBessensap2014_Judy Shamoun-Baranes
Bessensap2014_Judy Shamoun-Baranes
 
Bessensap2014_Niels Tuning
Bessensap2014_Niels TuningBessensap2014_Niels Tuning
Bessensap2014_Niels Tuning
 
Bessensap2014_Jeroen van den Bos
Bessensap2014_Jeroen van den BosBessensap2014_Jeroen van den Bos
Bessensap2014_Jeroen van den Bos
 
Bessensap2014_Helianthe Kort
Bessensap2014_Helianthe KortBessensap2014_Helianthe Kort
Bessensap2014_Helianthe Kort
 
Bessensap2014_Duur Aanen
Bessensap2014_Duur AanenBessensap2014_Duur Aanen
Bessensap2014_Duur Aanen
 
Bessensap2014_Vanessa Evers
Bessensap2014_Vanessa EversBessensap2014_Vanessa Evers
Bessensap2014_Vanessa Evers
 
Bessensap2014_Hanneke Gelderblom
Bessensap2014_Hanneke GelderblomBessensap2014_Hanneke Gelderblom
Bessensap2014_Hanneke Gelderblom
 
Bessensap2014_Manon van der Heijden
Bessensap2014_Manon van der HeijdenBessensap2014_Manon van der Heijden
Bessensap2014_Manon van der Heijden
 
Bessensap2014_Andrew Niemeijer
Bessensap2014_Andrew NiemeijerBessensap2014_Andrew Niemeijer
Bessensap2014_Andrew Niemeijer
 

Bessensap2014_Evelien Dekker

Editor's Notes

  1. Want dan goed te behandelen