More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to BAB5 SEJARAH.pptx
Similar to BAB5 SEJARAH.pptx (20)
BAB5 SEJARAH.pptx
- 1. BAB 5 : PENTADBIRAN BARAT DI SARAWAK DAN SABAH GROUP 2 : ▪ Khairul Zakwan ▪ Alya Maisarah ▪ Adiela ▪ Nur Zulaika ▪ Farah Aqilah
- 2. LATAR BELAKANG PEMERINTAHAN TEMPATAN DI SARAWAK DAN SABAH PELUASAN KUASA DINASTI BROOKE DI SARAWAK PELUASAN KUASA SYARIKAT BORNEO UTARA BRITISH DI SABAH BENTUK PENTADBIRAN BARAT DI SARAWAK DAN SABAH 01 03 01 YOUR TITLE
- 3. APAKAH YANG ANDA AKAN PELAJARI? 1 2 Menerangakan peluasan kuasa Dinasti Brooke di Sarawak 3 Menghuraikan peluasan kuasa Syarikat Borneo Utara british di Sabah 4 Merumuskan pentadbiran Barat Di Sarawak dan Sabah Menyatakan latar belakang pemerintahan tempatan di sarawak dan Sabah
- 4. 5.1 SISTEM PEMERINTAHAN TEMPATAN BY - Alya Maisarah
- 5. 5.1 Sistem Pemerintahan Tempatan -Sistem pemerintahan di Sarawak dan Sabah mempunyai persamaan dan perbezaan. -Mempunyai kaitan langsung dengan perkembangan sejarah sosiopolitik yang berlaku di kedua- dua buah negeri. -Setiap suku kaum di Sarawak dan Sabah mempunyai ketua rumah tetapi disebut mengikut dialek masing-masing. Sistem Kesukuan Aspek Sarawak Sabah Asas Sistem -Pengangan dan kepatuhan kepada adat masyarakat. Peranan pemimpin -Menjadi orang tengah menyelesikan pertelingkahan dalam kalangan penduduk dan memastikan keharmonian berkekalan. Suku kaum yang terlibat -Iban -Kelabit -Bidayuh -Kayan -Kenyah -Kadazandusun -Murut -Bajau Gelaran Ketua Rumah -Berbeza mengikut suku kaum. -Orang tua(Ketua Kampung) -Kecuali masyarakat Bajau di Pantai Timur Sabah. Suku kaum Gelaran Melanau Menteri
- 6. Dipengaruhi sistem pentadbiran Kesultanan Brunei Dijalankan oleh:Pembesar tempatan yang menjadi wakil sultan. -Pembesar yang memiliki wilayah tersebut. Kuasa Kesultanan Brunei berasaskan kepada sistem penguasaan tanah Kawasan pentadbiran:Sg. Sarawak,Datu patinggi dan lain2 Kawasan pendalaman:Or ang Kaya(O.K.) 5.1 Sistem Pentadbiran Sabah Majlis Kampung Tukang Adat Peranan:Membantu Orang Tua dalam pengurusan adat kehidupan seharian. Peranan:Memastikan setiap upacara adat dilakukan dengan betul bagi mengelakkan bencana. Dipengaruhi sistem pentadbiran Kesultanan Brunei
- 7. 5.1 Sarawak Sistem Kedatuan Di Sarawak -Merupakan sistem pemerintahan tradisi masyarakat Melayu. -Berpusat di sekitar Sg. Sarawak. -Diamalkan oleh kerajaan2 awal yang wujud di Sarawak. Kerajaan Sawaku Sewaktu Pengaruh Kesultanan Brunei -Ditadbir oleh Keturunan Datu Merpati Jepang. -Golongan pembesar emnjadi wakil pihak Sultan Brunei. -Mereka berkuasa mentadbir Serawak campur tangan Kesultanan Brunei. -Tugas:Bertanggungjawab menjalankan pentadbiran dan membangunkan Sarawak. Sistem Pentadbiran di Sabah Kuasa Kesultanan Brunei di Sabah berasaskan sistem penguasaan tanah. Kawasan pantai barat dikuasai oleh Kesultanan Brunei,manakala kawasan pantai timur dikuasai oleh Kesultanan Sulu. Pentadbiran dijalankan oleh pembesar tempatan yang menjadiwakil sultan atau pembesar(Pengiran) yang emiliki wilayah tersebut.
- 8. 5.1 YOUR TITLE Sistem Ketua Bebas di Sabah -Dijalankan di kawasan2 yang kuasa Sultan Brunei dan Sulu agak lemah atau tidak berkesan pada abad ke-17 dan 18. -Bergantung pada kemampuanindividu untuk memerintah kawasan yang dikuasainya. -Ketua Bebas ini muncul daripada sikap berani dan keperwiraan seorang tokoh yang mencabar kewibawaan Sultan di kawasannya. -Mereka tergolong atau mempunyai pertalian keluarga dengan Sultan Brunei atau Sulta Sulu. -Mereka mempunyai undang2 tersendiri dan tidak mengiktiraf kuasa lain. -Mereka berkuasa dan bertanggungjawab menjalankan pentadbiran di kawasan masing2. -Antara Ketua Bebas yang dikenali ialah Syarif Osman yang berkuasa di daerah Marudu antara tahun 1830-1840 dan Datu Kerunding yang berkuasa di daerah Tungku pada akhir abad ke-19.
- 9. 5.2 PELUASAN KUASA DINASTI BROOKE DI SARAWAK BY - Nur Zulaika - Adiela
- 10. 5.2 PELUASAN KUASA DI SARAWAK PELUASAN KUASA DINASTI BROOKE DI SARAWAK Sarawak ketika kehadiran James Brooke Pengukuhan kuasa James Brooke James Brooke mendapatkan kuasa pemerintahan Kronologi peluasan kuasa James Brooke
- 11. 5.2 Sarawak ketika kehadiran James Brooke • Kawasan Sungai Sarawak merupakan kawasan ekonomi yang penting • Masyarakat melayu bertumpu di Lidah Tanah • Sebab:1. Pusat perdangangan dan pentadbiran • 2. Kawasan ini strategik untuk mengawai kegiatan perdagangan sungai dan • kawasan pedalaman
- 12. 5.2 YOUR TITLE Individu yang terlibat dalam peraturan politik dan perintahan di Sarawak (1830-1840) SULTAN OMAR ALI SAIFUDDIN II JAMES BROOKE DATU PATINGGI ALI PENGIRAAN RAJA MUDA • Mentadbir wilayah sarawak dan berhasrat mengawai kegiatan perdagangan • Pengiran indera mahkota mendirikan pusat pentadbiran di kuching • Mengenakan cukai yang tinggi • Kerahan tenaga • Mencari peluang untuk mendapat sarawak • Peringkat awal-Menjalankanaktiviti pengembaran di antara sarawak dan singapura dengan kapalnya Royalist • Mendapat sokongan pihak british melalui Angkatan Tentera laut • Pembesar tempatan diSarawak • Melakukan penentangan terhadap pentadbiran brunei-1836 • Bersetuju berunding dengan James • Brooke dan menamatkan penentangan terhadap Brunei • Dihantar oleh Sultan Brunei • Berusaha memujuk Datu Patinggi Ali dan pembesar melayu namun gagal. • Meminta bantuan James Brooke
- 13. JAMES BROOKE MENDAPATKAN KUASA PEMERINTAHAN RUNDINGAN Digunakan oleh james Brooke apabila berunding dengan Pengiran Raja Muda Hashim Pengiran Raja Muda Hashim menawarkan sarawak kkepada james Brooke sebanyak 2 kali sebelum james Brooke menerimanya UGUTAN Pengiran Raja Muda Hashim yang dolak –dalik dan tidak bersetuju dengan rungingan yang dilakukan sebelumnya James brooke hadir ke Brunei Diiringi oleh angkatan tentera laut British PERJANJIAN PERJANJIAN 1841: James Brooke dengan Pengiraan Raja Muda Hashim Perjanjian 1842:James Brooke dengan sultan Brunei, Sultan Omar Ali Saifuddin KETENTERAAN Turut menggunakan kekuatan ketenteraan dalam uasaha mendapatkan kuasa di Sarawak James brooke mendapatkan bantuan ketenteraan melalui sokongan kapal HMS Dido yang dimiliki oleh angkatan tentera laut British
- 14. KRONOLOGI PELUASAN KUASA DINASTI BROOKE TAHUN 1841 James Brooke memperoleh kawasan Kuching, yang kemudiannya merangkum kawasan dari Tanjung Datu ke Sungai Samarahan Batang Lupar dan Sungai Saribas berjaya dikuasai sejak tahun 1840-an TAHUN 1853 James Brooke menggunakan alasan menghapuskan lanun Sebagai balasan ,separuh daripada hasil pendapatan wilayah ini diberikan kepada sultan Abdul Mumin TAHUN1885 Berlaku pembunuhan beberapanorang peniaga Sarawak oleh orang murut di kawasan Sungai Trusan TAHUN 1861 James Brooke membantu menghapuskan kebangakitan orang tempatan. Kawasan yang terlibat:Oya,Mukah,Tatau dan Bintulu TAHUN 1883 Orang Kayan di kawasan sungai baram bangun menentang Kesultanan Brunei TAHUN 1905 Pada 12 Januari 1905,kerajaan sarawak memperoleh hak terhadap Lawas yang sebelum itu dimiliki oleh SBUB TAHUN 1890 Charles Brooke memperoleh Limbang pada tahun 1890 dengan bayaran sebanyak 6000 dolar sepanyol kepada Sultan brunei
- 15. 5. 3 PELUASAN KUASA SYARIKAT BORNEO UTARA BRITISH DI SABAH BY - KHAIRUL ZAKWAN
- 16. 5.3 PELUASAN KUASA SBUB SEBELUM KEHADIRAN KUASA BARAT DI SABAH Dikuasai oleh : Kesultanan Brunei Kesultanan Sulu Ketua - ketua Bebas Kedudukan : Strategik, mempunyai potensi ekonomi yang besar sehingga menjadi tumpuan pemodal asing
- 17. 5.3 YOUR TITLE 2 FAKTOR SABAH MENJADI TARIKAN PEMODAL ASING 1. KEDUDUKAN STRATEGIK Berada di tengah - tengah laluan perdagangan di antara China dan Sabah Berhampiran dengan laluan Pulau Palawan (laluan maritim bagi kapal dagang untuk ke Jepun dan China Sabah penting dalam aktiviti yang melibatkan kepuluan Sulu hingga New Guinea dan Australia Sabah mempunyai pelabuhan semula jadi yang strategik. kapal layar boleh berlabuh dan selamat dari tiupan angin monsun. Pelabuhan utama : Teluk Gaya
- 18. 2. KEKAYAAN EKONOMI Hasil ekonomi : sarang burung, sagu, rotan, getah perca, gamat, sirip ikan yu Didagang oleh masyarakat tempatan dengan pedagang asing yang datang ke Sabah Sarang burung menjadi barang dagangan yang penting kerana telah mendapat permintaan yang tinggi dalam pasaran di China Tanaman : Indigo dan Kapas - hidup dengan subur ＊Pertanian komersial berjalan dengan giat
- 19. SABAH SEBELUM PENGUASAAN SBUB PULAU BALAMBANGAN PULAU LABUAN Alxander Dalrymple telah mengibarkan bendera British di Pulau Balambangan pada tahun 1763 hasil dari perjanjian dengan Kesultanan Sulu - Kesultanan disini mengalami pelbagai masalah seperti ; serangan lanun - British meninggalkan Pulau ini pada November 1805 - James Brooke mengadakan perjanjian dengan Sultan Brunei berhubung dengan Pulau Labuan untuk meluaskan daerah kekuasaannya - Sultan Brunei menyerahkan Pulau Labuan kepada British melalui perjanjian pada 18 Disember 1846 - Pihak British bertanggungjawab untuk menumpaskan lanun dan melindungi perdagangan - James Brooke dilantik sebagai Gabenor yang pertama
- 20. 5.3 PERTAPAKAN SBUB 1. Charles Lee Moses menyewa Sabah daripada Sultan Brunei pada tahun 1865 selama 10 tahun 2. Moses menjual haknya kepada J.W. Torrey dan T.B. Harris kemudian menjadikan Kimanis sebagai pusat kegiatan perdagangan mereka 3. Pada tahun 1878, Alfred dan Edward Dent memajak ulau timur Sabah dari Sultan Sulu 4. Baron Gustavas von Overbeck bekerjasama dengan Alfred dan Edward Dent memajukan Sabah 5. Torrey menjual haknya pada Baron Gustavas von Overbeck 6. Julai 1881, Alfred Dent dan adiknya menubuhkan British North Borneo Provisional Association Ltd. - Mendapat status piagam pada 1 November 1881 7. Borneo Utara menjadi negeri naungan British pada tahun 1888 dan pihak SBUB dapat memerintah Borneo Utara hingga tahun 1942
- 21. 5.3 PELUASAN KUASA SBUB SYARAT UNTUK MENERIMA PIAGAM DIRAJA SBUB menerima Penasihat British SBUB perlu memelihara adat resam, agama dan undang-undang penduduk tempatan serta memerintah dengan adil SBUB mesti melantik Pegawai Tadbir daripada pegawai British SBUB tidak boleh serahkan Sabah kepada pihak lain tanpa kebenaran British
- 22. MATLAMAT SBUB : ▪ Pembangunan ekonomi melalui eksplotasi sumber yang terdapat di Sabah ▪ Melindungi hak masyarakat tempatan SBUB dapat mentadbir Sabah melalui piagam ini. Presiden pertama : Sir Rutherford Alcock Pengarah urusan : Alfred Dent Gabenor pertama : William Hood Treacher (1881-1887) William Hood Treacher
- 23. 5.4 Bentuk Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah BY - Farah Aqilah - Nur Zulaika
- 24. . mengaut keuntungan daripada eksploitasi terhadap sumber hasil dan kuasa politik mereka PEMBAHAGIAN WILAYAH PEMANTAPAN PENTADBIRAN BARAT DI SARAWAK 04 Matlamat peluasan kuasa Dinasti Brooke di Sarawak dan SBUB di Sabah : PENTADBIRAN BERHIERARKI PERUNDANGAN PENGEKALAN GOLONGAN ELIT TEMPATAN PENTADBIRAN BERASASKAN KAUM
- 25. Keyword Keyword Keyword Keyword Bagi membolehkan pentadbiran berjalan dengan lebih berkesan, Dinasti Brooke di Sarawak dan SBUB di Sabah menyusun semula sistem pentadbiran dengan membahagikan wilayah -wilayah yang dikuasai. 1 PEMBAHAGIAN WILAYAH SARAWAK Dibahagikan kepada tiga bahagian oleh Raja Brooke Pada tahun 1885 dan 1890, Charle Brooke menambahkan dua lagi bahagian Setiap bahagian dipecahkan kepada daerah dan kampung (RUJUK BUKU TEKS MUKA SURAT 125)
- 26. 1 SABAH SBUB melaksanakan pembahagian residensi di Sabah 1 Pada tahap awal, terdapat dua Residensi Residensi Pantai Timur (berpusat di Sandakan) Residensi Pantai Barat (berpusat di Jesselton) Pada tahun 1922, terdapat 5 residensi ▪ Pantai Timur ▪ Pantai Barat ▪ Pedalaman ▪ Kudat ▪ Tawau Terdapat 17 daerah 2 Residensi Daerah Ketua Residen Pegawai Daerah Dibantu - Penolong Pegawai Daerah RESIDEN, PEGAWAI DAERAH, PENOLONG PEGAWAI DAERAH BIASANYA BERBANGSA INGGERIS ATAU EROPAH 3
- 27. 2 PENGEKALAN PEMBESAR TEMPATAN Dinasti Brooke di Sarawak menjalankan dasar yang berasaskan kepada amanah Sarawak merupakan penduduk peribuminya dan Raja Brooke memerintah bagi pihak dan untuk kepentingan mereka sikap mengambil berat terhadap usaha mempertahankan hak dan kepentingan kaum dijadikan pegangan SARAWAK Keadaan yang sama turut berlaku di Sabah apabila SBUB perlu memenuhi syarat Piagam Diraja, iaitu menghormati dan mempertahankan masyarakat peribumi
- 28. ▪ Dasar amanah yang digunakan adalah untuk mengisi kekurangan pegawai - pegawai Eropah yang sedikit ▪ Penglibatan orang tempatan seperti : ＊ Datu Patinggi ＊ Datu Bandar ＊ Datu Temenggung ＊ Datu Imam ＊ Datu Hakim Pada zaman Charles Vyner Brooke, terdapat gelaran diwujudkan : ▪ Datu Menteri ▪ Datu Pahlawan ▪ Datu Bentara ▪ Datu Amar ▪ Para pembesar tidak lagi dibenarkan mengutip cukai CUKAI Sebaliknya, diberikan gaji dan peranan membantu pentadbiran ▪ Mengekalkan semua undang - undang tempatan dan adat yang tidak bercanggah dengan sistem barat
- 29. SABAH SBUB membahagikan ketua - ketua peribumi kepada dua kategori Ketua Anak Negeri yang tidak diakui Ketua Anak Negeri yang diakui Diserapkan ke dalam sistem pentadbiran dan dibayar gaji Tidak dibayar gaji TUGAS ▪ Memelihara keamanan dan peraturan ▪ Mengutip cukai kepala ▪ Mentadbir keadilan ◎ Institusi peribumi utama : ＊Institusi Ketua Anak Negeri ＊Ketua Kampung (Orang Tua) ＊Mahkamah Anak Negeri ◎ Ketua Anak Negeri digelar Orang Kaya - Kaya (O.K.K) membantu pegawai Daerah menjalankan tadbiran pada peringkat daerah ◎ Dilantik menjadi hakim di Mahkamah Anak Negeri Bertugas dalam menjaga keamanan daerah mereka, memungut cukai dan mengurus pentadbiran keadilan (pembantu majistret)
- 30. 3. PENTADBIRAN YANG BERHIERARKI RAJA Majlis Negeri Majlis Tertinggi Residen Bahagian Daerah Kampung Raja Brooke dibantu oleh Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri. Residen mengetuai setiap bahagian yang terdiri daripada Kuching, Simanggang, Sibu, Marudi dan Lawas. Setiap bahagian dibahagi kepada beberapa daerah yang diketuai oleh Pegawai Daerah Pentadbiran pada peringkat kampung diketuai oleh Penghulu SARAWAK
- 31. SABAH GABENOR Lembaga Pengarah Pemegang Saham Majlis penasihat Setiausaha Kerajaan Residen Pegawai Daerah Ketua Anak Negeri Ketua Kampung Ketua Jabatan
- 32. SARAWAK Mengamalkan sistem pecah dan perintah Jawatan Kapitan dan Kangcu diwujudkan bagi orang Cina Charles Brooke mewujudkan jawatan tertinggi masyarakat Iban iaitu Temenggung 3 kategori masyarakat : - Melayu - Cina - Iban Orang Melayu - Pentadbiran Orang Cina - Ekonomi Orang Iban - Keselamatn dan ketenteraan SABAH Pentadbir - Penolong Pegawai Daerah Pentadbiran berasaskan peribumi di Sabah Ketua etnik berperanan dan dipilih berdasarkan personaliti dan kepakaran Memberikan kesan kepada pentadbiran kerajaan peringkat tempatan
- 33. PERUNDANGAN SARAWAK [Januari 1842] Undang - undang lapan perkara diperkenalkan Raja dan Ketua Majistret (pembantu) mengadili Mahkamah Terdapat Mahkamah Residen di setiap bahagian. Residen bertindak sebagai Majistret Mahkamah Adat diwujudkan untuk mengadili kesalahan masyarakat tempatan Pada tahun 1911, Mahkamah Cina wujud di Kuching untuk mengurus hal ehwal dan kes masyarakat Cina SABAH Undang - undang Barat dan Tempatan digunakan Mahkamah Majistret - Diadili oleh Pegawai Daerah - Menggunakan undang - undang Barat Mahkamah Anak Negeri - Diadili oleh Ketua Anak Negeri
- 34. THANK YOU! T H A N K Y O U F O R W A T C H I N G