SlideShare a Scribd company logo
o012-017_on    27/4/10    21:19     Página 1




     atez ateko bilketanagusia
                       n




     HIRI HONDAKINAK ETXEAN BEREIZI
     ETA ATEZ ATE BILDU
     Oiartzunen maiatzaren 5ean hasiko dira                                                                           nak, isuriak, negutegi efektua…».
                                                                                                                      Arazoaz ohartuta, azterketa abia-
     hondakinak atez ate biltzen. Zaborren arazoari                                                                   tu zuen Oiartzungo Udalak.
                                                                                                                      Egungo egoera aztertu zuten le-
     irtenbide onena emateko bidea dela dio Udalak.                                                                   henengo: «Denok birziklatzen
       Testua: Nagore Vega Argazkiak: Oarsoaldeko Hitza                                                               dugu, baina denon artean, etxean
                                                                                                                      sortzen ditugun hondakinen gai-
                                                                                                                      kako bilketaren %29ra soilik iris-
             spainiako Estatuko Hon-

     E
                                          na janari hondarrek, hau da, gai      diote Oiartzungo Udaletik,            ten gara. Bi urtean, Doneztebe
             dakinen Legeak dioenez,      organikoek osatzen dute. Zabo-        «modu horretan, arazoaren zatirik     parrokiako kanpandorrea hiru
             materia organikoa modu       rraren %42 janaria da. Zaborte-       handiena saihesten dugulako».         aldiz beteko genuke zaborrez».
     selektiboan jaso behar da 2001.      gietan materia organikoa bestela-     Materia organikoa berezita bilduz        Irtenbidea zein izan zitekeen
     urtetik. Espainia Estatuko legea     ko materialekin nahastuta egoten      gero, janari hondar horiek kon-       pentsatzen hasi zen ondoren:
     Europako Batasuneko zuzenta-         da, eta arratoiak nahiz kaioak era-   post bihur daitezke lurrak ongarri-   «Erraza da. Egin behar dugun
     rau batetik moldatuta dator. Euro-   kartzen dituzte: usain eta likido     tzeko eta lorezaintzarako.            gauza bakarra etxera eramaten
     pako zuzentarauaren arabera, za-     kutsakorrak sortzen dituzte. «Ho-        Arlo guztietako adituek onartu     ditugun materialak ez nahastea
     bortegietan organikoa gutxitu        rregatik, hondakinak kudeatzeko       dute zaborrarekin arazoa dagoela      eta bereizita biltzea da. Egungo
     behar da.                            orduan, oso inportantea da janari     garatutako gizarteetan: «Osasun       sistemak, ordea, ez du hori egoki
       Egun sortzen den zabor gehie-      hondarrak bereizita biltzea»,         eta ingurumen arazoa da: usai-        egiteko aukerarik ematen».




      12
o012-017_on    27/4/10      21:19     Página 2




                                                                                                        atez ateko bilketanagusia

        Baina, zein da sistema egokia?           DENEN ARAZOA  «Arazo hau konpontzeko denok egin behar dugu zer edo zer,
     Gaur egun bi aukera daude: or-              denok garelako arazoaren zati eta irtenbidearen parte»
     ganikoa biltzeko edukiontzia
     (bosgarrena) kaleetan jartzea,
     edo zaborra atez ate biltzea. Uda-
     lak bigarrenaren alde egin zuen,
     bosgarren edukiontzia behar be-
     zain eraginkorra ez dela iritzita
     (parte-hartze kopuruari eta be-
     reizketa egokiari dagokionez),
     eta garestiagoa dela argudiatuta:
     «Edukiontzien sistemak goia jo
     du eta problema konpontzeko ir-
     tenbide osoena hondakinen atez
     ateko bilketa da. Egun, kontene-
     dore sistemak dakartzan osasun,
     ingurumen, ekonomia eta lege
     arazoei irtenbidea ematen dien
     sistema bakarra da, %80 birzikla-
     tzera helduko baikara».
        Azterketa teknikoek eta herri-
     tarrekin, merkatariekin... eginda-
     ko bilerek atez ateko bilketa Oiar-
     tzungo errealitatera egokitzeko
     balio izan dutela dio Udalak, «bil-
     keta sistema malgua delako».

       ZER DA ATEZ ATEKO BIL-
     KETA? Atez ateko gaikako bilke-
     taren muina da hondakina sor-
     tzen duenak (herritarrak, komer-
     tzioek…), sortze lekuan bertan
     bereizten dituela hondakin mota
     desberdinak. Eta kaleko edukion-
     tzietan ez dituela uzten, sortzen
     diren lekuan bertan biltzen dira,
     aurrez zehaztutako egutegiaren
     arabera. Helburua sortzen diren
     hondakinak ez nahastea da.
        Horrela eginez gero, bost
     hondakin atal bereizten dira: ma-
     teria organikoa, ontzi arinak, pa-
     pera/kartoia, beira eta errefusa.
     Azken hori egun birziklagarriak ez
     diren hondarrek osatzen dute.
     Hondakin horiek guztiak dagoz-
     kien asteko egunetan jasotzen
     dira etxe atarietan, tabernetan, ja-
     tetxeetan, komertzioetan...
        Orain arte bezala s ailk atu
     behar dira hondakinak. Honi ma-
     teria organikoa sailkatzea soilik
     gehitu behar zaio. Erraza da.
     Arazo hau konpontzeko denok
     egin behar dugu zer edo zer,
     denok garelako arazoaren zati eta
     irtenbidearen parte.

                                                                                                                            13
o012-017_on    27/4/10     21:19     Página 3




    atez ateko bilketanagusia



     Materia                                  Ontzi                               Papera/
     organikoa                                arinak                              Kartoia                                   Beira
       ZER DA MATERIA ORGANI-                ZER DIRA ONTZI ARINAK?                PAPERA ETA KARTOIA.                    ZER SARTZEN DA BEIRA-
     KOA?                                  - Aluminiozko edo burdinezko          - Egunkariak, aldizkariak, publizi-    REN ATALEAN?
     - Animalia jatorriko janarien hon-    edari eta kontserba latak.            tateko eskuorriak; zuri-beltzean       - Kolore guztietako beirazko boti-
     darrak, kozinatuak zein gordinak.     - Tetrabrick-ak.                      zein koloretan inprimatuak.            lak.
     - Landare jatorriko janarien hon-     - Edarien eta elikagaien plastikoz-                                          - Kolore guztietako beirazko kon-
     darrak, kozinatuak zein gordinak.     ko botilak.                           - Gutun-azalak, orriak, paper ja-      tserba poteak.
     - Materia organikoz (janari honda-    - Etxea garbitzeko produktuen         rraitua eta bulegoko paperezko         - Kosmetika produktuen beirazko
     rrez edo landare olioz, esaterako)    plastikozko botilak eta ontziak.      gainerako materialak.                  ontziak.
     zikindutako paperezko oihalak,        - Polistireno hedatuzko (porexpa-                                            - Botila hautsiak.
     sukaldeko papera eta paperezko        na) elikagai erretiluak.              - Erabili eta botatzeko ostalaritza-      NON ETA NOLA?
     mahai zapiak, eta mukizapi erabi-     - Aluminiozko elikagai erretiluak     ko paperezko erretiluak, platerak      Kaleko iglu berdeetan.
     liak.                                 eta elikagaietarako aluminiozko       eta edalontziak.
     - Kafe hondarrak eta infusio pol-
     tsak.
     - Marisko oskolak eta fruitu leho-
                                           gainerako materialak.
                                           - Jogurten eta postreen plastikoz-
                                           ko ontziak eta haien tapak.
                                                                                 - Zapiak eta mahai zapi garbiak.
                                                                                 - Kartoizko kutxak.
                                                                                                                        Errefusa
     rren eta arrautzen azalak.            - Beirazko ontzien metalezko                                                    ZER DA ERREFUSA?
     - Fruituen eta animalien hezurrak,    tapak.                                - Kartoizko arrautza ontziak, jo-      Birziklatzeko zirkuitu bereizirik ez
     baita arrainenak ere.                 - Hortzeko pastaren tuboa eta         gurt ontzien paperezko bilgarriak      duten materialak. Hala nola:
     - Loreak eta landareak.               kosmetikako plastikozko ontziak.      eta komuneko paperaren kartoiz-        - Zeramikazko eta kristalezko ka-
     - Belarra (kantitate txikian, —hobe   - Izoztutako elikagaien poltsak,      ko zilindroak.                         tilu eta plater hautsiak.
     da autokonposta egitea—).             eta oro har, plastikozko poltsa                                              - Erratzarekin bildutako hautsa,
     - Txotxak, pospoloak, zerrautsa       guztiak, baita plastikozko elikagai   - Kartoizko bilgarriak eta babes-      xurgagailuaren poltsak eta ziga-
     (kantitate txikian), eta kortxo na-   filma ere.                            garriak.                               rro mutxikinak.
     turalezko tapoiak.                    - Paper plastifikatua.                                                       - Ileak, azazkalak, makillajea ken-
     - Trat atu gabeko egurraren           - Botilen txapak.                       NON ETA NOLA?                        tzeko kotoia, hortzeko haria, depi-
     errauts hotza (kantitate txikian).      NON ETA NOLA?                       - Paperezko poltsetan edo soka         latzeko argizaria, bizar artaziak,
       NON ETA NOLA?                       - Plastikozko poltsetan, eskegile-    batekin lotuta, zintzilikagailuetan.   belarriak garbitzeko kotoitxoak,
     - Kubo marroian, zintzilikagailue-    kuan. Komertzioetako poltsak be-      Kartoizko kutxetan ere atera dai-      preserbatiboak...
     tan, eta poltsarik gabe.              rrerabiltzea aholkatzen dute.         teke.                                  - Birziklatu eta berrerabili ezin dai-
                                                                                                                        tezkeen pixoihalak, konpresak
                                                                                                                        eta tanpoiak.
                                                                                                                        - Biberoiak, tetinak, txupeteak eta
                                                                                                                        edoskitze diskoak.
                                                                                                                        - Tratatutako egurraren errauts
                                                                                                                        hotzak.
                                                                                                                        - Idazmahaiko material gastatua.
                                                                                                                        - Animalien gorotzak eta katuen-
                                                                                                                        tzako lurra.
                                                                                                                        - Sendatzeko hondarrak, espara-
                                                                                                                        trapuak, gasak eta tiritak.
                                                                                                                        - Uraren iragazkietako ikatz akti-
                                                                                                                        boa.
                                                                                                                        - Erabilitako kreditu txartelak eta
                                                                                                                        supiztekoak.
                                                                                                                        - Pertxak, kantitate txikian (etxeko
                                                                                                                        erabileran). Kantitate handian,
                                                                                                                        garbigunera.
                                                                                                                        - Bideo zintak eta kaseteak.
                                                                                                                           NON ETA NOLA?
                                                                                                                        - Ateratzen dugun zabor apurra,
                                                                                                                        poltsetan sartuta, esekilekuan.
      14
o012-017_on    27/4/10     21:20     Página 4




                                                                                                                                   atez ateko bilketanagusia


     Bilketa: herrigunea
       HONDAKINAK UZTEKO ORDUTEGIA.
     20:00etatik 22:00etara. Ordutegi hori alda daiteke herriko jaietan
     eta antzeko egoeretan.




     Gainerako materialak Landa-eremua:
                          aportazio guneak
       GARBIGUNERA (OIARTZUNEN, ARRAGUAKO TALAIA INDUS-
     TRIA GUNEAN).
     Atez ateko bilketa sistematik kanpo geratzen diren hondakinak jaso-           Landa eremuko bizilagunek aportazio guneetan utziko dituzte beren
     tzen dira bertan, hala nola obra hondakinak, etxe tresna elektrikoak, kol-    hondakinak. Oiartzunen sei aportazio puntu egongo dira. Gune ho-
     txoiak, inausketa adarrak, pneumatikoak... Tamaina handiko bestelako          riek itxita egongo dira, eta txartela/giltza dutenak bakarrik sartu ahal
     gauzak ere eraman ahal izango dira bertara.                                   izango dira bertara.
        Animalien larruak uzteko leku berezia ere izango da garbigunean.
     Merkatariek eta ostalariek ere erabili ahal izango dute garbigunea, bil-
     keta zerbitzu gehigarriak eskatu ordez.                                         APORTAZIO GUNEEN KOKAPENA.
        Arropa, osagarriak eta trapuak uzteko edukiontzi bat ere izango da         - Altzibar-Karrika: Ford Bianditz tailerraren ondoan.
     garbigunean.                                                                  - Arragua-Ugaldetxo: Talaia industria gunean.
        Herritarrek tamaina handiko gauzak edo inausketa adarrak bertara           - Elizalde: Mendiburu albaitaritza klinikaren ondoan, errepidearen
     eramaterik ez duten kasuetarako, Udalak etxeko bilketa zerbitzua eskai-       beste aldeko aparkalekuan.
     niko du. Olioa, pilak, bateriak, aparatu informatiko txikiak... garbigunera   - Ergoien: Pagoaldea industria gunean.
     ez ezik, San Markoseko Mankomunitatearen kamioian ere utzi ahal               - Gurutze: Gurutze Berri hotelaren ondoan, errepidearen beste alde-
     izango dira.                                                                  ko aparkalekuan.
                                                                                   - Iturriotz: Zirauki kalean (goialdean).
       BESTELAKOAK.
     Etxeko animalia hilak albaitariarengana eraman behar dira. Bestelako
     animalia hilak Gipuzkoako Foru Aldundiak horretarako duen zerbitzua-
     ren bitartez biltzen dira. Botikak eta botika pote eta ontziak farmaziara
     eraman behar dira.
                                                                                   Larrialdi gunea
                                                                                   Finkatutako egutegira edo ordutegira egokitzeko arazoak dituzten
                                                                                   herritarrek hondakin mota guztiak gaika jasotzeko espresuki pres-
                                                                                   tatutako gune horretara joateko aukera izango dute. Puntu hori
     Merkatariak eta                                                               gune irekia izango da, eta bertara sartzeko ez da beharrezkoa izan-
                                                                                   go txartela/giltza izatea. Arraguako Talaia industria gunean egongo

     ostalariak                                                                    da.


     Etxeko zerbitzua izango dute oinarri. Etxeko bilketaren funtzionamendu
     bera izango dute: beira izan ezik, gainontzeko hondakin guztiak denda,
     taberna, jatetxe... atarian jasoko dira.
        Udalak merkatari edo ostalari bakoitzaren beharren araberako edu-
     kiontziak banatuko ditu. Hainbat tamainatako edukiontzi horiek doako-
     ak izango dira.
        Materia organikoa poltsarik gabe jasoko da eta kartoiak, tolestuta,
     paperaren edukiontziaren ondoan uzteko aukera ere izango da.
o012-017_on    27/4/10     21:20     Página 5




     atez ateko bilketanagusia

                                                                                           Ohiko galderak
     Etxeko konposta                                                              Kuboak doan izango dira?
                                                                                  Bai. Kuboak identifikatuta
                                                                                                                       organikoarekin soilik erabili
                                                                                                                       behar da.
       MATERIA ORGANIKOA KONPOSTATZEA.                                            egongo dira, herritar bakoitzak      Eta norbaitek kuboa
     Konpostatzea materia organikoa ongarri bihurtzea da. Prozesu horre-          berea zein den jakin dezan.          ordutegiz kanpo ateratzen
     tan janari hondarrak lur emankor bihurtzen dira. Prozesu motela da,          Bost ataletarako bost kubo           badu?
     baina %100 naturala.                                                         banatuko al dituzte?                 Norbaitek hondakinak bilketa
       Konpostatzea oreka ekologikoa berreskuratzeko modu bat ere bada.           Ez. Kubo marroiak bakarrik           kamioia pasa ostean ateratzen
     Ekosistema lehen kendu zaizkion elikagaiak berreskuratzeko gai dene-         banatuko dituzte, eta materia        baditu, ez dituzte jasoko.
     an, ziklo naturalak berrabiarazten dira. Konpostatzen duenak lurrari         organikoa biltzeko soilik izango     Eta norbaitek ordutegia edo
     bere elikagaiak itzultzen dizkio.                                            dira. Udalak familia bakoitzari bi   egutegia ez betetzen
                                                                                  kubo marroi emango dizkio.           jarraitzen badu?
       AUTOKONPOSTATZEA                                                           Kubo/poltsaren bila etxeko           Ordenantzaren arabera, arauak
     Zabortegian nahiz errauste plantetan arazo gehien ematen duen hon-           ateraino etorriko dira?              behin eta berriz haustea
     dakina txerrijana da, hau da, janari hondarrak, atal organikoa. Zaborte-     Ez. Poltsak eta kubo marroia         zigorgarria da.
     gietan hondakin organikoak usteldu egiten dira eta errauste plantetan        eskegilekuan utzi beharko dira.      Organikoak usain txarra
     ez dira ondo erretzen. Eta, aldiz, sailkatuta badator, ongien birziklatzen   Herritar bakoitzak berari            izango al du?
     den atala da. «Hain erraza izanik, etxean ere egin daiteke. Lur zati txiki   dagokion lekuan zintzilikatu         Kubo marroiaren behealdean
     bat eta mimo pitin bat besterik ez da behar», esan dute Udaletik.            beharko ditu.                        paper xugatzaile bat jarriz gero,
        Lursail txiki bat duen edozein familia edo komunitatek eman dezake        Eta zer gertatzen da                 azpialdean pilatzen den eta
     izena. Izena emandakoei Oiartzungo Udalak, doan, konpostazeko                beirarekin?                          usain txarra sortzen duen
     kutxa, ikastaroa eta udal aholkularitza eskaintzen die.                      Beirarentzako iglu berdeak ez        hezetasuna saihesten da.
        Gainera, Udalak materia organiko hori jasotzera joan behar ez due-        dituzte kaleetatik kenduko.          Bestalde, arrain buruak eta
     nez eta tratamendu gasturik ere ez duenez izango, autokonpostatzen           Botilak eta beirazko ontziak,        antzeko hondakinak paper
     duten familiek %20ko beherapena izango dute hondakinen tasan.                orain arte bezala, iglu              xurgatzaileak bil daitezke,
                                                                                  berdeetara bota behar dira.          usaina gutxitzeko. Etxean den
                                                                                  Eta hondakinak ordutegi              bitartean, kuboa beti zabalik
              Oinarrizko lau arauak                                               horretan ateratzerik ez              izatea gomendagarria da,
      1. KONPOSTAGAILUA                     konpostagailuaren barruko meta        dutenek?                             aireztatzeko eta hondakinak ez
      ZUZENEAN LURZORUAREN                  guztia irauli behar.                  Horretarako dago larrialdi           usteltzeko.
      GAINEAN JARRI                                                               gunea, bilketa ordutegira eta        Norbaitek gure poltsak
         Materia organikoa                  4. HEZETASUNA                         egutegira egokitzeko arazoak         begiratuko edo arakatuko al
      desegitean sortzen den zukua          KONTROLATU                            dituzte pertsonentzat. Gune          ditu?
      lurrera isurtzen da eta inguruko        Metak ez du lehortu behar.          horretara asteko edozein             Ez. Biltzaileak poltsa eustea
      landareek baliatu egiten dute,        Meta ureztatzean,                     egunetan eta eguneko edozein         nahikoa du bereizketa egokia
      elikagai gisa.                        hedatzailearekin egin behar da,       ordutan eraman ahal izango dira      egin den ala ez ohartzeko.
                                            ura ondo banatzeko.                   hondakinak.                          Konposta egiteak usain
      2. MATERIA HEZEA ETA                  Konpostagailua itzalean badago,       Zer gertatzen da egun batean         txarra sortzen al du?
      LEHORRA KANTITATE                     ez da ia inoiz ureztatu beharko.      tokatzen ez den atala                Ez du usain txarrik sortu behar.
      BERDINEAN NAHASTU                     Eguzkitan badago, uztailean eta       ateratzen bada?                      Usain txarra tratamendu
         Sukaldeko hondakinak,              abuztuan, behin edo bitan             Ez dute poltsa jasoko,               eskasaren adierazle da. Usain
      soropila eta landareen atal           ureztatuko beharko da.                esekitokian geratuko da.             txarra badu, informazio
      samurrak materia hezea dira eta                                             Nola jokatuko du Udalak              bulegora jotzea aholkatzen da.
      nitrogeno asko dute. Hostoak,                 Datua                         hutsegite baten aurrean?             Konposta baratzean erabil al
      belar lehorra, inausketa                                                    Bilketako langileek, egun            daiteke?
      hondarrak, lastoa, txirbilak eta
      zerrautsa atal lehorrak dira, eta
      karbono asko dute.                      600                                 bakoitzean, dagokion atala
                                                                                  bilduko dute. Materia organikoa
                                                                                  biltzea tokatzen den egun
                                                                                  batean papera egonez gero, ez
                                                                                                                       Baratzerako, lore ontzietarako,
                                                                                                                       zuhaitzetarako... erabiltzen da,
                                                                                                                       kalitatezko ongarri gisa.
                                                                                                                       Autokonpostatzen badugu,
      3. METATUTAKOA                          FAMILIATIK                          dute papera bilduko eta              hondakinen tasan gutxiago
      NAHASTU                                 GORA.                               akatsaren berri emango dute.         ordainduko al dugu? Bai.
        Nahasten denean, goiko                600 familiatik gora agertu dira     Kuboa nahi dudanean                  Autokonposta egiten duten
      geruza irauli behar dugu.               etxean konposta egiteko             ateratzerik izango al dut?           guztiak zerrenda batean
      Horrela, aireztatu egiten da eta        prest. Euskal Herri osoan           Ez. Adostutako egun eta              egongo dira eta dagokien
      hondakin organikoen geruzak             konposta gehien egingo duen         ordutegian atera behar da.           hobaria aplikatuko zaie
      ez dira trinkotzen. Ez da               herria izango da Oiartzun.          Kubo marroia materia                 (%20koa).

     16
o012-017_on    27/4/10     21:34    Página 6




                                                                                                                                atez ateko bilketanagusia

     JOSEP MARIA TOST BORRAS                           Kataluniako atez ateko bilketaren gaineko elkarteko presidentea



     “Inolako dudarik ez daukat
     atez atekoa aurrera aterako dela”
          asa den martxoaren 26an Josep Maria
     P    Tost Borras ekonomista kataluniarrak hi-
     tzaldia eman zuen Oiartzunen. Atez ateko bil-
                                                          Oiartzunen funtzionatuko duela uste
                                                          duzu?
                                                          Bai, ez daukat inolako dudarik. Euskal Herriko
     ketatik zero zaborrerako bidean nazioarteko          herritarrak azkarrak dira. Dituzten betebeha-
     jardunaldien egitarauaren baitan izan zen he-        rrekin eta erantzukizunekin kontziente dira.
     rrian. Tost Borras Riudecanyes-ko alkatea da         Oiartzunen egon zinenean nabarmendu
     (Tarragona, Herrialde Katalanak) eta Associa-        zenuenez, onartezina da atez ateko bilke-
     cio de Municipis per a la Recollida Porta a          ta sistema politikoki erasotzea. Zergatik
     Porta elkarteko presidentea. Euren esperien-         uste duzu jarrera hori hartu dutela atez
     tziaren berri eman dio ON aldizkariari eta           atekoaren kontra daudenak?
     Oiartzungo proiektua nola ikusten duen azal-         Herri honetan, nirean bezala, batzuentzako ar-
     du du. Bere iritziz, dudarik gabe aterako da         gumentu guztiak baliagarriak dira borrokarako
     proiektua aurrera eta sistema egokiagorik ez         eta besteen izen edo asmo onak zikintzeko. Fi-
     du ezagutzen.                                        nean, gobernuan dagoenaren gainbehera da           daude usain txarrengatik, kostuengatik,
     Duela gutxi Euskal Herrian izan zineten              helburua. Nekatuarazteko eta asperrarazteko        isunak egongo direla, kontrolatuko gai-
     zuen esperientzia kontatzen. Nolakoa                 beste erreminta bat da.                            tuztela...
     izan zen hitzaldietara hurbildu zen jende-           Baina, berez, hondakinen arazoak ez du             Ez dago inolako arazorik. Aldeketek beti izu-
     aren erantzuna?                                      politikarekin edo kolore politikoekin zeri-        tzen gaituzte, oso ohituta gaude beti bezala
     Oso positiboa. Katalunian atez ateko bilketa-        kusirik, ezta?                                     jokatzen, eta ohiturak aldatzea kosta egiten
     rekin dugun hamar urteko esperientzia ezagu-         Noski ezetz! Atez ateko bilketa sistema bikai-     zaigu. Baina hondakinak banatzea ez da bate-
     tzeko interes handia zuten. Hitzaldiak oso           na da, sekulakoa. Beste sistema batzuk ere         re zaila, eta dudak dituztenen zerbitzura
     emankorrak izan ziren eta jendeak parte hartu        badaude, baina lortzen dituzten emaitzak ezin      daude teknikariak eta informazio bulegoa.
     zuen.                                                dira atez atekoak lortzen dituenekin alderatu:     Usainen arazorik ez du sortzen atez atekoak...
     Zure ustez prestatuta gaude atez ateko               herritarrak kontzientziatzen, inplikatzen eta      Gai horren gainean kale kondaira gehiegi
     bilketa aurrera ateratzeko?                          konprometitzen ditu, eta sortzen ditugun hon-      dago. Isunei dagokienez, topikoa da, muturre-
     Bai, noski, toki guztietan bezala. Parte-hartze      dakinen %65-%85 artean berreskuratzea              raino eramandako topikoa. Ondo egiten due-
     prozesu on bat eta gaia ondo ezagutaraztea           edo birziklatzea lortzen du. Eta kontuan hartu     narentzako ez dago arazorik. Nahita gaizki egi-
     besterik ez da egin behar. Herritarrak azkarrak      behar dugu sortzen ditugun hondakinak asko         ten duenak arazoak sortzen ditu eta hori zigor-
     eta adimendunak dira, gainera, jendartea kon-        direla, gehiegi; baliabide asko zaborretara ere    tu behar da. Beste mito bat kostu ekonomikoa
     tzientziatuta dago egungo gizartearekin, ingu-       botatzen ditugu... Kontsumitzaile gisa kultura     da. Herri bakoitzeko errealitatea ezberdina da,
     rumenarekin. Horiek atez ateko bilketa nor-          asko falta zaigu. Egun sortzen dugun zaborra       baina ingurumen kostua ez da kontuan har-
     maltasun osoz integratuko dute euren bizi-           ez sortzea litzateke egokiena; ontzien politikak   tzen, eta kostu hori da garrantzitsuena. Atez
     tzan. Konprometitutako herritarren beste adi-        berriro pentsatzea; ontziak berreskuratzeko        atekoarekin ziklo ekonomikoetako baliabide
     bide bat besterik ez da. Jendartea aktiboa da,       sistemak ezartzea... Alemaniako eta Belgika-       garrantzitsuak berreskura daitezke eta gaine-
     eta etxean hondakinak banatzea oso lagunga-          ko esperientziak aztertzen ari gara, beirazko      ra CO2 emisioak murrizten ditu.
     rria da eta guztion onerako gainera. Horrelako       ontziei dagozkienak. Plastikoak eta tetrabrick-
     keinu txikiarekin ingurumenaren oreka lagun-         ak alde batera utzi beharko lirateke. Hondakin
     duko dute, eta aurreztu ere egingo dute.             gutxiago sortuz gero eta bilketa edo aukera-              Informazioa
     Zuen kasuan, zenbat herritan dago mar-               keta politika egoki batekin ez legoke egun be-      Oiartzungo atez ateko bilketari buruzko
     txan atez ateko bilketa?                             zalako arazorik.                                    edozein duda edo galdera duenak hainbat
     Katalunian 100 herri inguru gara eta 300.000         Zergatik diozu atez ateko bilketa sistema           bide ditu informazioa eskuratzeko:
     biztanlek bereizten dituzte hondakinak.              dela egokiena?                                      Informazio bulegoa: Doneztebe Plaza 11.
     Baten batean ez omen du funtzionatu.                 Herritarren konpromisoa lortzen du eta era-         Ordutegia: 09:00-13:30 eta 15:30-19:00
     Zenbatetan? Zein sistema dute egun?                  ginkorrena da, birziklatze maila oso altua eta,     (astelehenetik ostiralera).
     Batean bakarrik, Vilassar de Mar-en. Sistema         bereziki, aurrera eramaten duten herritarrak        Telefonoa: 900 49 11 11 (doakoa).
     politizatu zuten eta ez ziren ados jarri parte       pozten eta asebetetzen ditu.                        Webgunea: oiartzunatezate.org.
     teknikoa, politikoa eta bilketa enpresa. Egun,       Zer esango zenioke beldurrak dituen eta             Helbide elektronikoa:
     bost edukiontzien sistema dute martxan.              kritikak egiten dituen jendeari? Kexak              atezate@oiartzun.org.

                                                                                                                                                        17

More Related Content

Viewers also liked

Clasificaciones tl44
Clasificaciones tl44Clasificaciones tl44
Clasificaciones tl44
morelupe
 
Krisia
KrisiaKrisia
Krisia
muxkilla
 
Clasificaciones tl43
Clasificaciones tl43Clasificaciones tl43
Clasificaciones tl43
morelupe
 
Wizard of social media
Wizard of social mediaWizard of social media
Wizard of social media
Metamorphosis
 
3 d skrivare
3 d skrivare3 d skrivare
3 d skrivarefelixf123
 
The Assure Model
The Assure ModelThe Assure Model
The Assure Model
Erin
 
Internet Filtering in Iraq
Internet Filtering in IraqInternet Filtering in Iraq
Internet Filtering in Iraq
none
 

Viewers also liked (10)

Articolo Cover
Articolo CoverArticolo Cover
Articolo Cover
 
Clasificaciones tl44
Clasificaciones tl44Clasificaciones tl44
Clasificaciones tl44
 
Krisia
KrisiaKrisia
Krisia
 
Clasificaciones tl43
Clasificaciones tl43Clasificaciones tl43
Clasificaciones tl43
 
Project Hood EPK
Project Hood EPKProject Hood EPK
Project Hood EPK
 
Wizard of social media
Wizard of social mediaWizard of social media
Wizard of social media
 
3 d skrivare
3 d skrivare3 d skrivare
3 d skrivare
 
The Assure Model
The Assure ModelThe Assure Model
The Assure Model
 
Internet Filtering in Iraq
Internet Filtering in IraqInternet Filtering in Iraq
Internet Filtering in Iraq
 
Miscareapm
MiscareapmMiscareapm
Miscareapm
 

Similar to Atez ateko bilketa

Kontsumoa Eta Hiri Hondakinak
Kontsumoa Eta Hiri HondakinakKontsumoa Eta Hiri Hondakinak
Kontsumoa Eta Hiri Hondakinaklizardibhi
 
Hondakinen kudeaketa tolosan
Hondakinen kudeaketa tolosan Hondakinen kudeaketa tolosan
Hondakinen kudeaketa tolosan tolosaingurumena
 
Udal foroa kanpezu 2015
Udal foroa kanpezu 2015Udal foroa kanpezu 2015
Udal foroa kanpezu 2015
ibernalo12
 
Konpostaren erakusketa GZZ-HZZ 650x900
Konpostaren erakusketa GZZ-HZZ 650x900Konpostaren erakusketa GZZ-HZZ 650x900
Konpostaren erakusketa GZZ-HZZ 650x900
Zero Zabor ingurumen babeserako elkartea
 
Kontsumo Arduratsuaren Gida13-14 Hondarribia
Kontsumo Arduratsuaren Gida13-14 HondarribiaKontsumo Arduratsuaren Gida13-14 Hondarribia
Kontsumo Arduratsuaren Gida13-14 Hondarribiasanjoseweb
 
Lurzorua
Lurzorua Lurzorua
Konpostatze prozesua
Konpostatze prozesuaKonpostatze prozesua
Konpostatze prozesua
aintzanearana
 
Ikastetxea Txindoki (Beasain)
Ikastetxea Txindoki (Beasain)Ikastetxea Txindoki (Beasain)
Ikastetxea Txindoki (Beasain)EcoEuskadi 2020
 
Edukiontzi marroia, materia organikoaren birziklapena
Edukiontzi marroia, materia organikoaren birziklapenaEdukiontzi marroia, materia organikoaren birziklapena
Edukiontzi marroia, materia organikoaren birziklapena
gorka azk
 
Entzunaldiko ppt azkoitia
Entzunaldiko ppt azkoitiaEntzunaldiko ppt azkoitia
Entzunaldiko ppt azkoitiaolatis
 
Hondakinak 2011
Hondakinak 2011Hondakinak 2011
Hondakinak 2011
miperroPantxito
 
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
guest2405cc
 
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
guest4f0ae5
 
Leire,maialen 5. edukiontzia
Leire,maialen 5. edukiontziaLeire,maialen 5. edukiontzia
Leire,maialen 5. edukiontzia
gorka azk
 

Similar to Atez ateko bilketa (20)

Kontsumoa Eta Hiri Hondakinak
Kontsumoa Eta Hiri HondakinakKontsumoa Eta Hiri Hondakinak
Kontsumoa Eta Hiri Hondakinak
 
Hondakinen kudeaketa tolosan
Hondakinen kudeaketa tolosan Hondakinen kudeaketa tolosan
Hondakinen kudeaketa tolosan
 
Udal foroa kanpezu 2015
Udal foroa kanpezu 2015Udal foroa kanpezu 2015
Udal foroa kanpezu 2015
 
Konpostaren erakusketa GZZ-HZZ 650x900
Konpostaren erakusketa GZZ-HZZ 650x900Konpostaren erakusketa GZZ-HZZ 650x900
Konpostaren erakusketa GZZ-HZZ 650x900
 
Kontsumo Arduratsuaren Gida13-14 Hondarribia
Kontsumo Arduratsuaren Gida13-14 HondarribiaKontsumo Arduratsuaren Gida13-14 Hondarribia
Kontsumo Arduratsuaren Gida13-14 Hondarribia
 
Birziklapena
BirziklapenaBirziklapena
Birziklapena
 
Konpostatze gida Ondarroa
Konpostatze gida   OndarroaKonpostatze gida   Ondarroa
Konpostatze gida Ondarroa
 
Lurzorua
Lurzorua Lurzorua
Lurzorua
 
Konpostatze prozesua
Konpostatze prozesuaKonpostatze prozesua
Konpostatze prozesua
 
Ikastetxea Txindoki (Beasain)
Ikastetxea Txindoki (Beasain)Ikastetxea Txindoki (Beasain)
Ikastetxea Txindoki (Beasain)
 
Edukiontzi marroia, materia organikoaren birziklapena
Edukiontzi marroia, materia organikoaren birziklapenaEdukiontzi marroia, materia organikoaren birziklapena
Edukiontzi marroia, materia organikoaren birziklapena
 
Gabonak 2013
Gabonak 2013Gabonak 2013
Gabonak 2013
 
Gabonak 2013
Gabonak 2013Gabonak 2013
Gabonak 2013
 
KONTSUMOA
KONTSUMOAKONTSUMOA
KONTSUMOA
 
Entzunaldiko ppt azkoitia
Entzunaldiko ppt azkoitiaEntzunaldiko ppt azkoitia
Entzunaldiko ppt azkoitia
 
Kmk 2013 hondakinak sailkatzeko gida
Kmk 2013 hondakinak sailkatzeko gidaKmk 2013 hondakinak sailkatzeko gida
Kmk 2013 hondakinak sailkatzeko gida
 
Hondakinak 2011
Hondakinak 2011Hondakinak 2011
Hondakinak 2011
 
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
 
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
Aretxabaleta Power Point Plantilla (Pp Tminimizer)
 
Leire,maialen 5. edukiontzia
Leire,maialen 5. edukiontziaLeire,maialen 5. edukiontzia
Leire,maialen 5. edukiontzia
 

Atez ateko bilketa

  • 1. o012-017_on 27/4/10 21:19 Página 1 atez ateko bilketanagusia n HIRI HONDAKINAK ETXEAN BEREIZI ETA ATEZ ATE BILDU Oiartzunen maiatzaren 5ean hasiko dira nak, isuriak, negutegi efektua…». Arazoaz ohartuta, azterketa abia- hondakinak atez ate biltzen. Zaborren arazoari tu zuen Oiartzungo Udalak. Egungo egoera aztertu zuten le- irtenbide onena emateko bidea dela dio Udalak. henengo: «Denok birziklatzen Testua: Nagore Vega Argazkiak: Oarsoaldeko Hitza dugu, baina denon artean, etxean sortzen ditugun hondakinen gai- kako bilketaren %29ra soilik iris- spainiako Estatuko Hon- E na janari hondarrek, hau da, gai diote Oiartzungo Udaletik, ten gara. Bi urtean, Doneztebe dakinen Legeak dioenez, organikoek osatzen dute. Zabo- «modu horretan, arazoaren zatirik parrokiako kanpandorrea hiru materia organikoa modu rraren %42 janaria da. Zaborte- handiena saihesten dugulako». aldiz beteko genuke zaborrez». selektiboan jaso behar da 2001. gietan materia organikoa bestela- Materia organikoa berezita bilduz Irtenbidea zein izan zitekeen urtetik. Espainia Estatuko legea ko materialekin nahastuta egoten gero, janari hondar horiek kon- pentsatzen hasi zen ondoren: Europako Batasuneko zuzenta- da, eta arratoiak nahiz kaioak era- post bihur daitezke lurrak ongarri- «Erraza da. Egin behar dugun rau batetik moldatuta dator. Euro- kartzen dituzte: usain eta likido tzeko eta lorezaintzarako. gauza bakarra etxera eramaten pako zuzentarauaren arabera, za- kutsakorrak sortzen dituzte. «Ho- Arlo guztietako adituek onartu ditugun materialak ez nahastea bortegietan organikoa gutxitu rregatik, hondakinak kudeatzeko dute zaborrarekin arazoa dagoela eta bereizita biltzea da. Egungo behar da. orduan, oso inportantea da janari garatutako gizarteetan: «Osasun sistemak, ordea, ez du hori egoki Egun sortzen den zabor gehie- hondarrak bereizita biltzea», eta ingurumen arazoa da: usai- egiteko aukerarik ematen». 12
  • 2. o012-017_on 27/4/10 21:19 Página 2 atez ateko bilketanagusia Baina, zein da sistema egokia? DENEN ARAZOA «Arazo hau konpontzeko denok egin behar dugu zer edo zer, Gaur egun bi aukera daude: or- denok garelako arazoaren zati eta irtenbidearen parte» ganikoa biltzeko edukiontzia (bosgarrena) kaleetan jartzea, edo zaborra atez ate biltzea. Uda- lak bigarrenaren alde egin zuen, bosgarren edukiontzia behar be- zain eraginkorra ez dela iritzita (parte-hartze kopuruari eta be- reizketa egokiari dagokionez), eta garestiagoa dela argudiatuta: «Edukiontzien sistemak goia jo du eta problema konpontzeko ir- tenbide osoena hondakinen atez ateko bilketa da. Egun, kontene- dore sistemak dakartzan osasun, ingurumen, ekonomia eta lege arazoei irtenbidea ematen dien sistema bakarra da, %80 birzikla- tzera helduko baikara». Azterketa teknikoek eta herri- tarrekin, merkatariekin... eginda- ko bilerek atez ateko bilketa Oiar- tzungo errealitatera egokitzeko balio izan dutela dio Udalak, «bil- keta sistema malgua delako». ZER DA ATEZ ATEKO BIL- KETA? Atez ateko gaikako bilke- taren muina da hondakina sor- tzen duenak (herritarrak, komer- tzioek…), sortze lekuan bertan bereizten dituela hondakin mota desberdinak. Eta kaleko edukion- tzietan ez dituela uzten, sortzen diren lekuan bertan biltzen dira, aurrez zehaztutako egutegiaren arabera. Helburua sortzen diren hondakinak ez nahastea da. Horrela eginez gero, bost hondakin atal bereizten dira: ma- teria organikoa, ontzi arinak, pa- pera/kartoia, beira eta errefusa. Azken hori egun birziklagarriak ez diren hondarrek osatzen dute. Hondakin horiek guztiak dagoz- kien asteko egunetan jasotzen dira etxe atarietan, tabernetan, ja- tetxeetan, komertzioetan... Orain arte bezala s ailk atu behar dira hondakinak. Honi ma- teria organikoa sailkatzea soilik gehitu behar zaio. Erraza da. Arazo hau konpontzeko denok egin behar dugu zer edo zer, denok garelako arazoaren zati eta irtenbidearen parte. 13
  • 3. o012-017_on 27/4/10 21:19 Página 3 atez ateko bilketanagusia Materia Ontzi Papera/ organikoa arinak Kartoia Beira ZER DA MATERIA ORGANI- ZER DIRA ONTZI ARINAK? PAPERA ETA KARTOIA. ZER SARTZEN DA BEIRA- KOA? - Aluminiozko edo burdinezko - Egunkariak, aldizkariak, publizi- REN ATALEAN? - Animalia jatorriko janarien hon- edari eta kontserba latak. tateko eskuorriak; zuri-beltzean - Kolore guztietako beirazko boti- darrak, kozinatuak zein gordinak. - Tetrabrick-ak. zein koloretan inprimatuak. lak. - Landare jatorriko janarien hon- - Edarien eta elikagaien plastikoz- - Kolore guztietako beirazko kon- darrak, kozinatuak zein gordinak. ko botilak. - Gutun-azalak, orriak, paper ja- tserba poteak. - Materia organikoz (janari honda- - Etxea garbitzeko produktuen rraitua eta bulegoko paperezko - Kosmetika produktuen beirazko rrez edo landare olioz, esaterako) plastikozko botilak eta ontziak. gainerako materialak. ontziak. zikindutako paperezko oihalak, - Polistireno hedatuzko (porexpa- - Botila hautsiak. sukaldeko papera eta paperezko na) elikagai erretiluak. - Erabili eta botatzeko ostalaritza- NON ETA NOLA? mahai zapiak, eta mukizapi erabi- - Aluminiozko elikagai erretiluak ko paperezko erretiluak, platerak Kaleko iglu berdeetan. liak. eta elikagaietarako aluminiozko eta edalontziak. - Kafe hondarrak eta infusio pol- tsak. - Marisko oskolak eta fruitu leho- gainerako materialak. - Jogurten eta postreen plastikoz- ko ontziak eta haien tapak. - Zapiak eta mahai zapi garbiak. - Kartoizko kutxak. Errefusa rren eta arrautzen azalak. - Beirazko ontzien metalezko ZER DA ERREFUSA? - Fruituen eta animalien hezurrak, tapak. - Kartoizko arrautza ontziak, jo- Birziklatzeko zirkuitu bereizirik ez baita arrainenak ere. - Hortzeko pastaren tuboa eta gurt ontzien paperezko bilgarriak duten materialak. Hala nola: - Loreak eta landareak. kosmetikako plastikozko ontziak. eta komuneko paperaren kartoiz- - Zeramikazko eta kristalezko ka- - Belarra (kantitate txikian, —hobe - Izoztutako elikagaien poltsak, ko zilindroak. tilu eta plater hautsiak. da autokonposta egitea—). eta oro har, plastikozko poltsa - Erratzarekin bildutako hautsa, - Txotxak, pospoloak, zerrautsa guztiak, baita plastikozko elikagai - Kartoizko bilgarriak eta babes- xurgagailuaren poltsak eta ziga- (kantitate txikian), eta kortxo na- filma ere. garriak. rro mutxikinak. turalezko tapoiak. - Paper plastifikatua. - Ileak, azazkalak, makillajea ken- - Trat atu gabeko egurraren - Botilen txapak. NON ETA NOLA? tzeko kotoia, hortzeko haria, depi- errauts hotza (kantitate txikian). NON ETA NOLA? - Paperezko poltsetan edo soka latzeko argizaria, bizar artaziak, NON ETA NOLA? - Plastikozko poltsetan, eskegile- batekin lotuta, zintzilikagailuetan. belarriak garbitzeko kotoitxoak, - Kubo marroian, zintzilikagailue- kuan. Komertzioetako poltsak be- Kartoizko kutxetan ere atera dai- preserbatiboak... tan, eta poltsarik gabe. rrerabiltzea aholkatzen dute. teke. - Birziklatu eta berrerabili ezin dai- tezkeen pixoihalak, konpresak eta tanpoiak. - Biberoiak, tetinak, txupeteak eta edoskitze diskoak. - Tratatutako egurraren errauts hotzak. - Idazmahaiko material gastatua. - Animalien gorotzak eta katuen- tzako lurra. - Sendatzeko hondarrak, espara- trapuak, gasak eta tiritak. - Uraren iragazkietako ikatz akti- boa. - Erabilitako kreditu txartelak eta supiztekoak. - Pertxak, kantitate txikian (etxeko erabileran). Kantitate handian, garbigunera. - Bideo zintak eta kaseteak. NON ETA NOLA? - Ateratzen dugun zabor apurra, poltsetan sartuta, esekilekuan. 14
  • 4. o012-017_on 27/4/10 21:20 Página 4 atez ateko bilketanagusia Bilketa: herrigunea HONDAKINAK UZTEKO ORDUTEGIA. 20:00etatik 22:00etara. Ordutegi hori alda daiteke herriko jaietan eta antzeko egoeretan. Gainerako materialak Landa-eremua: aportazio guneak GARBIGUNERA (OIARTZUNEN, ARRAGUAKO TALAIA INDUS- TRIA GUNEAN). Atez ateko bilketa sistematik kanpo geratzen diren hondakinak jaso- Landa eremuko bizilagunek aportazio guneetan utziko dituzte beren tzen dira bertan, hala nola obra hondakinak, etxe tresna elektrikoak, kol- hondakinak. Oiartzunen sei aportazio puntu egongo dira. Gune ho- txoiak, inausketa adarrak, pneumatikoak... Tamaina handiko bestelako riek itxita egongo dira, eta txartela/giltza dutenak bakarrik sartu ahal gauzak ere eraman ahal izango dira bertara. izango dira bertara. Animalien larruak uzteko leku berezia ere izango da garbigunean. Merkatariek eta ostalariek ere erabili ahal izango dute garbigunea, bil- keta zerbitzu gehigarriak eskatu ordez. APORTAZIO GUNEEN KOKAPENA. Arropa, osagarriak eta trapuak uzteko edukiontzi bat ere izango da - Altzibar-Karrika: Ford Bianditz tailerraren ondoan. garbigunean. - Arragua-Ugaldetxo: Talaia industria gunean. Herritarrek tamaina handiko gauzak edo inausketa adarrak bertara - Elizalde: Mendiburu albaitaritza klinikaren ondoan, errepidearen eramaterik ez duten kasuetarako, Udalak etxeko bilketa zerbitzua eskai- beste aldeko aparkalekuan. niko du. Olioa, pilak, bateriak, aparatu informatiko txikiak... garbigunera - Ergoien: Pagoaldea industria gunean. ez ezik, San Markoseko Mankomunitatearen kamioian ere utzi ahal - Gurutze: Gurutze Berri hotelaren ondoan, errepidearen beste alde- izango dira. ko aparkalekuan. - Iturriotz: Zirauki kalean (goialdean). BESTELAKOAK. Etxeko animalia hilak albaitariarengana eraman behar dira. Bestelako animalia hilak Gipuzkoako Foru Aldundiak horretarako duen zerbitzua- ren bitartez biltzen dira. Botikak eta botika pote eta ontziak farmaziara eraman behar dira. Larrialdi gunea Finkatutako egutegira edo ordutegira egokitzeko arazoak dituzten herritarrek hondakin mota guztiak gaika jasotzeko espresuki pres- tatutako gune horretara joateko aukera izango dute. Puntu hori Merkatariak eta gune irekia izango da, eta bertara sartzeko ez da beharrezkoa izan- go txartela/giltza izatea. Arraguako Talaia industria gunean egongo ostalariak da. Etxeko zerbitzua izango dute oinarri. Etxeko bilketaren funtzionamendu bera izango dute: beira izan ezik, gainontzeko hondakin guztiak denda, taberna, jatetxe... atarian jasoko dira. Udalak merkatari edo ostalari bakoitzaren beharren araberako edu- kiontziak banatuko ditu. Hainbat tamainatako edukiontzi horiek doako- ak izango dira. Materia organikoa poltsarik gabe jasoko da eta kartoiak, tolestuta, paperaren edukiontziaren ondoan uzteko aukera ere izango da.
  • 5. o012-017_on 27/4/10 21:20 Página 5 atez ateko bilketanagusia Ohiko galderak Etxeko konposta Kuboak doan izango dira? Bai. Kuboak identifikatuta organikoarekin soilik erabili behar da. MATERIA ORGANIKOA KONPOSTATZEA. egongo dira, herritar bakoitzak Eta norbaitek kuboa Konpostatzea materia organikoa ongarri bihurtzea da. Prozesu horre- berea zein den jakin dezan. ordutegiz kanpo ateratzen tan janari hondarrak lur emankor bihurtzen dira. Prozesu motela da, Bost ataletarako bost kubo badu? baina %100 naturala. banatuko al dituzte? Norbaitek hondakinak bilketa Konpostatzea oreka ekologikoa berreskuratzeko modu bat ere bada. Ez. Kubo marroiak bakarrik kamioia pasa ostean ateratzen Ekosistema lehen kendu zaizkion elikagaiak berreskuratzeko gai dene- banatuko dituzte, eta materia baditu, ez dituzte jasoko. an, ziklo naturalak berrabiarazten dira. Konpostatzen duenak lurrari organikoa biltzeko soilik izango Eta norbaitek ordutegia edo bere elikagaiak itzultzen dizkio. dira. Udalak familia bakoitzari bi egutegia ez betetzen kubo marroi emango dizkio. jarraitzen badu? AUTOKONPOSTATZEA Kubo/poltsaren bila etxeko Ordenantzaren arabera, arauak Zabortegian nahiz errauste plantetan arazo gehien ematen duen hon- ateraino etorriko dira? behin eta berriz haustea dakina txerrijana da, hau da, janari hondarrak, atal organikoa. Zaborte- Ez. Poltsak eta kubo marroia zigorgarria da. gietan hondakin organikoak usteldu egiten dira eta errauste plantetan eskegilekuan utzi beharko dira. Organikoak usain txarra ez dira ondo erretzen. Eta, aldiz, sailkatuta badator, ongien birziklatzen Herritar bakoitzak berari izango al du? den atala da. «Hain erraza izanik, etxean ere egin daiteke. Lur zati txiki dagokion lekuan zintzilikatu Kubo marroiaren behealdean bat eta mimo pitin bat besterik ez da behar», esan dute Udaletik. beharko ditu. paper xugatzaile bat jarriz gero, Lursail txiki bat duen edozein familia edo komunitatek eman dezake Eta zer gertatzen da azpialdean pilatzen den eta izena. Izena emandakoei Oiartzungo Udalak, doan, konpostazeko beirarekin? usain txarra sortzen duen kutxa, ikastaroa eta udal aholkularitza eskaintzen die. Beirarentzako iglu berdeak ez hezetasuna saihesten da. Gainera, Udalak materia organiko hori jasotzera joan behar ez due- dituzte kaleetatik kenduko. Bestalde, arrain buruak eta nez eta tratamendu gasturik ere ez duenez izango, autokonpostatzen Botilak eta beirazko ontziak, antzeko hondakinak paper duten familiek %20ko beherapena izango dute hondakinen tasan. orain arte bezala, iglu xurgatzaileak bil daitezke, berdeetara bota behar dira. usaina gutxitzeko. Etxean den Eta hondakinak ordutegi bitartean, kuboa beti zabalik Oinarrizko lau arauak horretan ateratzerik ez izatea gomendagarria da, 1. KONPOSTAGAILUA konpostagailuaren barruko meta dutenek? aireztatzeko eta hondakinak ez ZUZENEAN LURZORUAREN guztia irauli behar. Horretarako dago larrialdi usteltzeko. GAINEAN JARRI gunea, bilketa ordutegira eta Norbaitek gure poltsak Materia organikoa 4. HEZETASUNA egutegira egokitzeko arazoak begiratuko edo arakatuko al desegitean sortzen den zukua KONTROLATU dituzte pertsonentzat. Gune ditu? lurrera isurtzen da eta inguruko Metak ez du lehortu behar. horretara asteko edozein Ez. Biltzaileak poltsa eustea landareek baliatu egiten dute, Meta ureztatzean, egunetan eta eguneko edozein nahikoa du bereizketa egokia elikagai gisa. hedatzailearekin egin behar da, ordutan eraman ahal izango dira egin den ala ez ohartzeko. ura ondo banatzeko. hondakinak. Konposta egiteak usain 2. MATERIA HEZEA ETA Konpostagailua itzalean badago, Zer gertatzen da egun batean txarra sortzen al du? LEHORRA KANTITATE ez da ia inoiz ureztatu beharko. tokatzen ez den atala Ez du usain txarrik sortu behar. BERDINEAN NAHASTU Eguzkitan badago, uztailean eta ateratzen bada? Usain txarra tratamendu Sukaldeko hondakinak, abuztuan, behin edo bitan Ez dute poltsa jasoko, eskasaren adierazle da. Usain soropila eta landareen atal ureztatuko beharko da. esekitokian geratuko da. txarra badu, informazio samurrak materia hezea dira eta Nola jokatuko du Udalak bulegora jotzea aholkatzen da. nitrogeno asko dute. Hostoak, Datua hutsegite baten aurrean? Konposta baratzean erabil al belar lehorra, inausketa Bilketako langileek, egun daiteke? hondarrak, lastoa, txirbilak eta zerrautsa atal lehorrak dira, eta karbono asko dute. 600 bakoitzean, dagokion atala bilduko dute. Materia organikoa biltzea tokatzen den egun batean papera egonez gero, ez Baratzerako, lore ontzietarako, zuhaitzetarako... erabiltzen da, kalitatezko ongarri gisa. Autokonpostatzen badugu, 3. METATUTAKOA FAMILIATIK dute papera bilduko eta hondakinen tasan gutxiago NAHASTU GORA. akatsaren berri emango dute. ordainduko al dugu? Bai. Nahasten denean, goiko 600 familiatik gora agertu dira Kuboa nahi dudanean Autokonposta egiten duten geruza irauli behar dugu. etxean konposta egiteko ateratzerik izango al dut? guztiak zerrenda batean Horrela, aireztatu egiten da eta prest. Euskal Herri osoan Ez. Adostutako egun eta egongo dira eta dagokien hondakin organikoen geruzak konposta gehien egingo duen ordutegian atera behar da. hobaria aplikatuko zaie ez dira trinkotzen. Ez da herria izango da Oiartzun. Kubo marroia materia (%20koa). 16
  • 6. o012-017_on 27/4/10 21:34 Página 6 atez ateko bilketanagusia JOSEP MARIA TOST BORRAS Kataluniako atez ateko bilketaren gaineko elkarteko presidentea “Inolako dudarik ez daukat atez atekoa aurrera aterako dela” asa den martxoaren 26an Josep Maria P Tost Borras ekonomista kataluniarrak hi- tzaldia eman zuen Oiartzunen. Atez ateko bil- Oiartzunen funtzionatuko duela uste duzu? Bai, ez daukat inolako dudarik. Euskal Herriko ketatik zero zaborrerako bidean nazioarteko herritarrak azkarrak dira. Dituzten betebeha- jardunaldien egitarauaren baitan izan zen he- rrekin eta erantzukizunekin kontziente dira. rrian. Tost Borras Riudecanyes-ko alkatea da Oiartzunen egon zinenean nabarmendu (Tarragona, Herrialde Katalanak) eta Associa- zenuenez, onartezina da atez ateko bilke- cio de Municipis per a la Recollida Porta a ta sistema politikoki erasotzea. Zergatik Porta elkarteko presidentea. Euren esperien- uste duzu jarrera hori hartu dutela atez tziaren berri eman dio ON aldizkariari eta atekoaren kontra daudenak? Oiartzungo proiektua nola ikusten duen azal- Herri honetan, nirean bezala, batzuentzako ar- du du. Bere iritziz, dudarik gabe aterako da gumentu guztiak baliagarriak dira borrokarako proiektua aurrera eta sistema egokiagorik ez eta besteen izen edo asmo onak zikintzeko. Fi- du ezagutzen. nean, gobernuan dagoenaren gainbehera da daude usain txarrengatik, kostuengatik, Duela gutxi Euskal Herrian izan zineten helburua. Nekatuarazteko eta asperrarazteko isunak egongo direla, kontrolatuko gai- zuen esperientzia kontatzen. Nolakoa beste erreminta bat da. tuztela... izan zen hitzaldietara hurbildu zen jende- Baina, berez, hondakinen arazoak ez du Ez dago inolako arazorik. Aldeketek beti izu- aren erantzuna? politikarekin edo kolore politikoekin zeri- tzen gaituzte, oso ohituta gaude beti bezala Oso positiboa. Katalunian atez ateko bilketa- kusirik, ezta? jokatzen, eta ohiturak aldatzea kosta egiten rekin dugun hamar urteko esperientzia ezagu- Noski ezetz! Atez ateko bilketa sistema bikai- zaigu. Baina hondakinak banatzea ez da bate- tzeko interes handia zuten. Hitzaldiak oso na da, sekulakoa. Beste sistema batzuk ere re zaila, eta dudak dituztenen zerbitzura emankorrak izan ziren eta jendeak parte hartu badaude, baina lortzen dituzten emaitzak ezin daude teknikariak eta informazio bulegoa. zuen. dira atez atekoak lortzen dituenekin alderatu: Usainen arazorik ez du sortzen atez atekoak... Zure ustez prestatuta gaude atez ateko herritarrak kontzientziatzen, inplikatzen eta Gai horren gainean kale kondaira gehiegi bilketa aurrera ateratzeko? konprometitzen ditu, eta sortzen ditugun hon- dago. Isunei dagokienez, topikoa da, muturre- Bai, noski, toki guztietan bezala. Parte-hartze dakinen %65-%85 artean berreskuratzea raino eramandako topikoa. Ondo egiten due- prozesu on bat eta gaia ondo ezagutaraztea edo birziklatzea lortzen du. Eta kontuan hartu narentzako ez dago arazorik. Nahita gaizki egi- besterik ez da egin behar. Herritarrak azkarrak behar dugu sortzen ditugun hondakinak asko ten duenak arazoak sortzen ditu eta hori zigor- eta adimendunak dira, gainera, jendartea kon- direla, gehiegi; baliabide asko zaborretara ere tu behar da. Beste mito bat kostu ekonomikoa tzientziatuta dago egungo gizartearekin, ingu- botatzen ditugu... Kontsumitzaile gisa kultura da. Herri bakoitzeko errealitatea ezberdina da, rumenarekin. Horiek atez ateko bilketa nor- asko falta zaigu. Egun sortzen dugun zaborra baina ingurumen kostua ez da kontuan har- maltasun osoz integratuko dute euren bizi- ez sortzea litzateke egokiena; ontzien politikak tzen, eta kostu hori da garrantzitsuena. Atez tzan. Konprometitutako herritarren beste adi- berriro pentsatzea; ontziak berreskuratzeko atekoarekin ziklo ekonomikoetako baliabide bide bat besterik ez da. Jendartea aktiboa da, sistemak ezartzea... Alemaniako eta Belgika- garrantzitsuak berreskura daitezke eta gaine- eta etxean hondakinak banatzea oso lagunga- ko esperientziak aztertzen ari gara, beirazko ra CO2 emisioak murrizten ditu. rria da eta guztion onerako gainera. Horrelako ontziei dagozkienak. Plastikoak eta tetrabrick- keinu txikiarekin ingurumenaren oreka lagun- ak alde batera utzi beharko lirateke. Hondakin duko dute, eta aurreztu ere egingo dute. gutxiago sortuz gero eta bilketa edo aukera- Informazioa Zuen kasuan, zenbat herritan dago mar- keta politika egoki batekin ez legoke egun be- Oiartzungo atez ateko bilketari buruzko txan atez ateko bilketa? zalako arazorik. edozein duda edo galdera duenak hainbat Katalunian 100 herri inguru gara eta 300.000 Zergatik diozu atez ateko bilketa sistema bide ditu informazioa eskuratzeko: biztanlek bereizten dituzte hondakinak. dela egokiena? Informazio bulegoa: Doneztebe Plaza 11. Baten batean ez omen du funtzionatu. Herritarren konpromisoa lortzen du eta era- Ordutegia: 09:00-13:30 eta 15:30-19:00 Zenbatetan? Zein sistema dute egun? ginkorrena da, birziklatze maila oso altua eta, (astelehenetik ostiralera). Batean bakarrik, Vilassar de Mar-en. Sistema bereziki, aurrera eramaten duten herritarrak Telefonoa: 900 49 11 11 (doakoa). politizatu zuten eta ez ziren ados jarri parte pozten eta asebetetzen ditu. Webgunea: oiartzunatezate.org. teknikoa, politikoa eta bilketa enpresa. Egun, Zer esango zenioke beldurrak dituen eta Helbide elektronikoa: bost edukiontzien sistema dute martxan. kritikak egiten dituen jendeari? Kexak atezate@oiartzun.org. 17