1. ‫زاد‬ ‫و رد ر‬
‫ری 0102‬ ‫ن–‬
‫ن‬ ‫وا‬ ‫ی‬ ‫آر‬
‫؟‬ ‫ه ر‬ ‫ا‬ ‫زی آ ھ‬ ‫ر‬
‫ن" در‬ ‫ری م ا‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫"‬ ‫ھ ی را‬ ‫تو‬ ‫در‬
‫ا‬ ‫ھ ات و اردادھ ی‬ ‫،‬ ‫ا‬ ‫ھی‬ ‫ر ،‬ ‫دا‬
‫آ ه د )1-3(:‬ ‫ی‬
‫(‬ ‫و روس )‬ ‫ا‬ ‫ری ا‬ ‫ن‬ ‫*- ا‬
‫در ز ن‬ ‫(‬ ‫ا ی آن ) ا د زھ ی‬ ‫ه:‬ ‫"‬ ‫"‬
‫( در ز ن‬ ‫ر‬ ‫ل آن )‬ ‫دآ ه وا‬ ‫)3981 م(‬ ‫ا‬
‫ها .‬ ‫1291 م(‬ ‫22‬ ‫ب 0031 ش‬ ‫ا ن ﷲ )03‬
‫ا وزی آن در‬ ‫ن در ر و‬ ‫، " ری" م ا‬ ‫از ا‬ ‫*-‬
‫اده ھ‬ ‫ط‬ ‫ز ، ھن‬
‫ِ‬ ‫ی ازا‬ ‫ا و د ارد: و در‬
‫ن،‬ ‫ر ن،‬ ‫ن،‬ ‫ن،‬ ‫ن،‬ ‫ا ن،‬ ‫)‬ ‫رھ ی‬
‫ک م‬ ‫ا وز ر‬ ‫ده ا‬ ‫وھ ی وت‬ ‫ن و...(‬
‫ن ا وزی( ا .‬ ‫)ا‬ ‫رھ ی ھ‬
‫ھی‬ ‫" در‬ ‫"‬ ‫ن‬ ‫، واژه ا‬ ‫از ا‬ ‫*-‬
‫از "و "‬ ‫م‬ ‫ن‬ ‫د. واژۀ ا‬ ‫" "، " رس" و ه د ه‬
‫ن در‬ ‫ۀ ط اط اف ه ھ ی‬ ‫ط آل ت ھ ات و در‬ ‫ھی‬
‫دارد.‬ ‫007‬ ‫ن ا وزی‬
‫در‬ ‫م‬ ‫رۀ‬ ‫،‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫د دو‬ ‫ازا‬
‫ا ده ودر‬ ‫د آ ه، درز ن ا ا ن ﷲ‬ ‫ﷲ‬ ‫ز نا‬
‫ره زی،‬ ‫زی، ا‬ ‫: ر‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫ز ن در ه- ظ ھ‬
‫ا ام از‬ ‫مو ف‬ ‫ا س‬ ‫لھی‬ ‫د‬ ‫ن زی و ا‬
‫)ن (‬ ‫ا ل ر ه و رو‬ ‫زی ا ن‬ ‫ا‬ ‫ھ آ . و‬
‫دارد )4(.‬ ‫ن ادا‬ ‫زی ا‬
‫رس "ا ان" در ل‬ ‫م‬ ‫از‬ ‫زی‬ ‫ھ ر‬ ‫ازا‬
‫از رت ر ن‬ ‫ر،‬ ‫ز اران آ‬ ‫5391 م‬
‫1‬

2. ‫د‬ ‫را‬ ‫" اد ک آر "‬ ‫ب زی ھ ی ھ وا د ری درو‬
‫ن‬ ‫ن، دو دان ا‬ ‫ھ از راه ا‬ ‫و رس و د‬
‫ت ھ در6391 م و ردا از‬ ‫آ نو‬ ‫ن را‬ ‫) از ھ‬
‫دار‬ ‫ر در8391 م‬ ‫د، ا د ا‬ ‫آر‬ ‫ادر ر و‬
‫م ادی( در‬ ‫وی از‬ ‫ن‬ ‫رف و و ر ا‬ ‫وز‬
‫)5(.‬ ‫ن اد‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫"آر " را‬ ‫د آن‬
‫مھی ر‬ ‫ن"‬ ‫ر"آر – ا ن – ا‬ ‫ھ‬
‫د.‬ ‫ھ‬ ‫و دا‬ ‫ب در‬ ‫ر ا د و درج‬
‫ر‬ ‫ا‬ ‫ف‬ ‫د هو‬ ‫از ارز‬ ‫درا‬
‫ن‬ ‫زھ ی ا‬ ‫ا ی آر ی‬ ‫د)‬ ‫دا‬
‫در‬ ‫مد ی‬ ‫د(‬ ‫ر‬ ‫داده ه و وارد ر و اد ت‬
‫؟" )6(.‬ ‫وا‬ ‫"‬ ‫ر ارا‬ ‫ا‬
‫، ا از‬ ‫از ا‬ ‫ا‬ ‫وھ‬ ‫ا‬ ‫دآوری ا‬
‫دارم در‬ ‫ر‬ ‫و ر‬ ‫ان‬ ‫ان و‬ ‫م وھ‬
‫ور دارم‬ ‫ع‬ ‫،ز ا‬ ‫ری‬ ‫آن ھ‬ ‫یو‬
‫. درا‬ ‫ن‬ ‫ون ا ه‬ ‫ا‬ ‫ھ ا وھ‬
‫ت دد:‬ ‫تز ا‬ ‫آ ها‬
‫س(، واژۀ "آر " و د ارد.‬ ‫)‬ ‫ا ی‬ ‫*- در‬
‫.‬ ‫ا‬ ‫(،‬ ‫از ل‬ ‫و‬ ‫ھ‬ ‫ی آر‬ ‫)‬ ‫*- آر ی‬
‫.‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫وھ‬ ‫ه‬ ‫ن"‬ ‫* - "ا‬
‫ض ا ن ای "‬ ‫ن"‬ ‫ع م "ا‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫*- ھ‬
‫.‬ ‫ن" ا‬ ‫ای "ا‬ ‫م‬ ‫ع م "آر "‬ ‫،‬ ‫"ا‬
‫و‬ ‫م )آر ( در ر‬ ‫ۀا‬ ‫اد(، و‬ ‫ا‬ ‫ر)‬ ‫ر‬ ‫*- رخ‬
‫.‬ ‫را‬ ‫اد ت‬
‫و و‬ ‫)آر (‬ ‫م‬ ‫ن(‬ ‫)ا‬ ‫م‬ ‫*-‬
‫زی آ ھ ا‬ ‫ال آ ا ر‬ ‫ا‬ ‫اد‬ ‫آن‬
‫ه ر ؟‬ ‫ا‬
‫+++‬
‫2‬

3. ‫اد در‬ ‫ا‬ ‫ن" ا‬ ‫" ر ا‬ ‫اد در‬ ‫د ھ‬
‫از‬ ‫نا‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫رد )7(: "...آر‬ ‫آر‬
‫ل‬ ‫ا‬ ‫آ‬ ‫ار ل در رد ا‬ ‫از‬ ‫ا م ا ن ای ت‬
‫دا‬ ‫ا‬ ‫. ا م راول در ل 0231 ط‬
‫ا د.‬ ‫ز‬ ‫و دو ره‬ ‫اد ا‬
‫ر‬ ‫د‬ ‫ان‬ ‫و دا‬ ‫ادی از‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫از‬
‫ارد.‬ ‫ده و از د ام ر‬ ‫رس و ھ‬ ‫ن ء ر‬ ‫ا‬
‫رت‬ ‫ب ای ر اول‬ ‫ا‬ ‫ل‬ ‫اد‬ ‫ا د‬
‫ا‬ ‫و ن ا‬ ‫را رو‬ ‫آر ی‬ ‫ن‬ ‫ر ا‬
‫دن ا راه وادا آن ره د‬ ‫ء‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫ده ودا‬ ‫ا وز‬
‫..."‬
‫آر ) در ل 0231 در‬ ‫دو رۀ ر‬ ‫اد زھ در‬ ‫د ھ‬
‫)8(: "...ا و‬ ‫ه ا ( در ن 9002‬
‫د... ا ا ھ ن‬ ‫"آر " را ا‬ ‫ر‬ ‫ر م‬ ‫ای او‬
‫ت آن‬ ‫آر و‬ ‫از م ر‬ ‫ھ‬ ‫ای آ ه دا‬ ‫درس‬
‫..."‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫وآ را‬ ‫در ر ا ر‬
‫ار‬ ‫زی‬ ‫ه ا )و ر‬ ‫ا ر‬ ‫از آ در رۀ اھ‬
‫د‬ ‫!(، س‬ ‫ده‬ ‫ھ‬ ‫ن‬ ‫ای ا‬
‫ۀ اول‬ ‫ا در اوا‬ ‫داد واژۀ "آر " ای راول‬ ‫دا‬
‫راه‬ ‫تا‬ ‫ی 0481 م‬ ‫ر ر و در‬ ‫دی در‬
‫ز ده ا .‬
‫م راول در ل 0231‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اد‬ ‫ھ‬ ‫د‬ ‫اول اد ی‬
‫ه)7‬ ‫اد ا‬ ‫ا دا‬ ‫2491 م{ ط‬ ‫}‬
‫ن ھ‬ ‫آ ر دورۀ ا‬ ‫ر‬ ‫ارد. ز ا‬ ‫و 8(، وا‬
‫د )‬ ‫"آ‬ ‫مو"‬ ‫ا‬ ‫ان ا دوره‬ ‫اد دا‬
‫آ (:‬ ‫دا‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫از‬
‫3291م(‬ ‫ن" در ل 1031 ش )‬ ‫در" ا ی ا‬
‫1 د ه د(‬ ‫ر ده ا )‬ ‫" را در رد ط ھ ات و‬ ‫واژۀ "آر‬
‫ن"‬ ‫م "ا‬ ‫75 ا‬ ‫ن در‬ ‫)9(. ا‬
‫7291م(‬ ‫رف ر ه ا ، در ل 6031 ش )‬ ‫ن وز‬
‫م‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ا :"‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫" را م‬ ‫واژۀ "آر‬
‫ف در‬ ‫2 د ه د( )01(. ا‬ ‫د" )‬ ‫آر‬ ‫آن در آ‬ ‫ده و ا‬
‫3‬

4. ‫ده،‬ ‫آ اذ‬ ‫ا هو‬ ‫ن"‬ ‫آ ا" ا یا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬
‫ا‬ ‫ھ،‬ ‫ا‬ ‫ا سآ ا‬ ‫ن‬ ‫–‬ ‫ا‬
‫د.‬ ‫ه‬ ‫تآ ا‬ ‫و‬ ‫در‬
‫در1031 ش،‬ ‫ن،‬ ‫ا یا‬ ‫ت4ا 7‬ ‫1–‬
‫د ،‬ ‫)‬ ‫ی‬ ‫،‬ ‫از‬ ‫تد‬ ‫ۀ‬ ‫در‬
‫)9(‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ود ار‬ ‫و ا ن( و‬ ‫ن،‬ ‫زا‬
‫4‬

5. ‫ن در ل 6031 ش )01(‬ ‫75 آن، ا‬ ‫بو‬ ‫ان‬ ‫2–‬
‫آر { ای‬ ‫ب}‬ ‫ا‬ ‫"‬ ‫ا‬ ‫اد‬ ‫و اد ی د ھ‬
‫"،‬ ‫را رو‬ ‫آر ی‬ ‫ن‬ ‫ر ا‬ ‫رت‬ ‫راول‬
‫زی"‬ ‫" ا ار د " ر‬ ‫ی"‬ ‫د ا وا‬ ‫ا‬ ‫ا ازۀ وا‬
‫"ر‬ ‫آر و آ از‬ ‫اد‬ ‫ا اھ د (. ز ا‬ ‫)‬
‫ردرآ ن!( ط ر‬ ‫و‬ ‫ن" )‬ ‫ر ا‬ ‫ا‬
‫ان‬ ‫ده و دا‬ ‫ا وز‬ ‫ارد‬ ‫،" ن ا‬ ‫دش اد‬
‫ازا‬ ‫". وا ،‬ ‫دن ا راه و ادا آن ره د‬ ‫ء‬ ‫ی‬
‫ن"‬ ‫"آر - ا ن - ا‬ ‫ری‬ ‫"ا‬ ‫"‬ ‫زی‬ ‫ر‬
‫ھ ر و و‬ ‫و دا‬ ‫ه، در‬ ‫و‬ ‫رۀ ر‬
‫ی ر‬ ‫از‬ ‫،‬ ‫د ه، ا ازۀ ز دی رد ل ھ ن ار‬
‫ا وز‬ ‫اط ع دارم(‬ ‫آر و...( و )‬ ‫ه)‬ ‫و‬
‫و‬ ‫ل ر‬ ‫دا ا )‬ ‫ری ده‬ ‫دن ا‬ ‫از‬
‫دا (:‬ ‫آ ھ‬ ‫زی رژ‬ ‫ری و ر‬ ‫از‬ ‫ا‬ ‫دا‬
‫5‬

6. ‫ر)11( در ا ُ ی‬ ‫م‬ ‫ر‬ ‫رز و رخ‬
‫م‬ ‫ه آر را‬ ‫در‬ ‫ر "‬ ‫ن در‬ ‫م "ا‬
‫ۀ‬ ‫و‬ ‫دی( دا‬ ‫ن‬ ‫از د‬ ‫ن )از ھ ار ل‬ ‫ا‬
‫ھ )21( در‬ ‫اد داده ا .‬ ‫ب‬ ‫را ھ ر‬
‫: "را‬ ‫" در ا ره‬ ‫نا‬ ‫ن در‬ ‫ر د م "ا‬ ‫ا‬
‫ه، ا‬ ‫نذ‬ ‫در‬ ‫ز‬ ‫ان م ا‬ ‫ح آر‬ ‫ا‬
‫د".‬ ‫د ا ...از وارد ن درآن‬
‫و در ب‬ ‫ی دروان ا‬ ‫درا رد،‬ ‫ع‬
‫ب‬ ‫ف درا ا و د ا‬ ‫"او "ی اوا )31(.‬ ‫ا‬
‫،‬ ‫از‬ ‫و ه ا ده ده،‬ ‫،‬ ‫ا ،و‬ ‫اد از‬
‫از‬ ‫ھ و‬ ‫آر‬ ‫د ها )‬ ‫اد را‬ ‫و‬ ‫ھ نا ه‬
‫ا ان و...‬ ‫ط دن واژۀ آر‬ ‫از‬ ‫(. د ر و‬ ‫ل‬
‫ط‬ ‫زد و ازط ف د‬ ‫را رو‬ ‫ر‬ ‫ف‬ ‫ده از‬
‫ی‬ ‫131(،‬ ‫)‬ ‫ب‬ ‫د، در‬ ‫و ت‬ ‫ا‬
‫، ھ را،‬ ‫، ا ان،‬ ‫ن را آر ، آر ن، ا‬ ‫ر ازا‬ ‫ر‬
‫ن‬ ‫نو‬ ‫ا، ا‬ ‫ن، زا ن، ر ن، ا ن، روه،‬
‫ا !‬
‫واژۀ آر‬ ‫یا‬ ‫طھ‬ ‫ط دارم‬
‫ال ده د. ا وارم ران‬ ‫م "آر و آر زی" ز‬ ‫را درر‬
‫ز .‬ ‫ھ‬ ‫، درر‬ ‫را درا ردا‬ ‫ا ر‬ ‫در ر‬
‫ا ازۀ ز دی از‬ ‫و ر اری‬ ‫اد دو ن دا‬ ‫د‬ ‫ار ط‬
‫را واژه ھ ی ظ ھ ا ز‬ ‫ت‬ ‫ع آ ھ دار و ھ زھ‬ ‫ا‬
‫ز ،‬ ‫"‬ ‫ن‬ ‫وا‬ ‫ن، ا ن‬ ‫و ش آھ "آر ی‬
‫آورا !‬
‫،‬ ‫ی واژۀ آر و ار ط آن واژه ھ ی آر ، ا َ‬ ‫از ر‬ ‫درا‬
‫ت‬ ‫(، وه‬ ‫ار اھ‬ ‫د ی رد‬ ‫ا ان و... ) در‬
‫ا ی آن در‬ ‫واژۀ آر و‬ ‫ده، ر‬ ‫اد‬ ‫ب‬ ‫ر‬
‫ده و‬ ‫( ارز‬ ‫اد‬ ‫ب‬ ‫اد ز دی ازآ‬ ‫را )‬
‫ر ار‬ ‫و ر‬ ‫ان‬ ‫وت دو ن و‬ ‫ض‬ ‫در‬
‫ھ:‬
‫ا )36 ق م – 42 م(‬ ‫ی‬ ‫آر‬
‫ت ذ داده ه ا )41(: " ا از‬ ‫ا ر ط آر‬ ‫در ا ی‬
‫د... رود‬ ‫ر ھ‬ ‫ا‬ ‫...ز‬ ‫}591 ق م{‬ ‫ل ارا س‬
‫6‬

7. ‫ھ‬ ‫ن ده ا .‬ ‫ن ر‬ ‫ز ن ھ وآر وا در ب ھ ، ز‬
‫و ن درآورده‬ ‫ف‬ ‫آ ا از‬ ‫درآ‬ ‫فھ‬ ‫ه آر‬
‫ھی ھ ن‬ ‫و‬ ‫در ی‬ ‫د آر‬ ‫ود‬ ‫د ...ھ در ل‬
‫سو‬ ‫دوس، ا‬ ‫س، ا‬ ‫ی رو‬ ‫آ را ا‬ ‫ی‬ ‫روس‬
‫. در ب‬ ‫و ن آ را ز }ھ و {‬ ‫.ا‬ ‫د‬
‫رود ...‬
‫ف‬ ‫از ز ھ ی‬ ‫اردارد.‬ ‫ازھ و ن آر‬
‫درآ ی ھ ی روس وا ا .‬ ‫ا ھی‬ ‫و‬ ‫ر ن ازرود‬
‫ود‬ ‫آر از ب و ل ھ ن در و ھ ی ھ و ن را ا‬
‫ن دارد. زآر‬ ‫در ن آر وھ و ن‬ ‫د و ھ ن رود‬
‫ازدروازه ھ ی‬ ‫ب،‬ ‫از ا رود، در‬
‫آن از‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ه د، ادا دارد.‬
‫ه‬ ‫ز‬ ‫...آر‬ ‫رس ن‬ ‫و‬ ‫آ ز ه ودر‬ ‫و‬
‫ن‬ ‫ا . رودی‬ ‫ار‬ ‫ا رود‬ ‫ار ا . ا آ ن ھ‬
‫وھ و ن‬ ‫را ھ ز‬ ‫اور ھ ، ا ...ا ا‬ ‫آ ن و م ی،‬
‫ا ...‬ ‫ا‬ ‫...‬ ‫ر اور‬ ‫د‬ ‫ط‬ ‫ب د. آ‬
‫ار‬ ‫ا‬ ‫ی ز‬ ‫... روز‬ ‫در‬ ‫ھ‬ ‫ز ا‬
‫دو‬ ‫ر‬ ‫و در‬ ‫اه ا د واز ز ار‬ ‫دارد... ا وس ازھ ا‬
‫ا‬ ‫از ک ز اور ھ ، ه‬ ‫روز‬ ‫ر ...‬
‫.‬ ‫ھ درآ راھ‬ ‫از ا ا‬ ‫روز ر . ه‬
‫آر ، ا ھ ی روز و و‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ا‬
‫رو . د‬ ‫ا‬ ‫دار . ز‬ ‫در‬ ‫اور ھ‬
‫و ھ ن‬ ‫و ارا‬ ‫در‬ ‫ود‬ ‫روز آ ردر‬
‫.‬ ‫ادی‬ ‫رو‬
‫آن ز را و‬ ‫ا‬ ‫) ازاو‬ ‫در رۀ آر ارا س‬
‫در ی رگ. در ل‬ ‫رود . در ب‬ ‫ود ا‬ ‫(: آر در ق‬
‫ا دروازه ھ ی در ی‬ ‫ھ ی آن‬ ‫ادی}ھ و { و د‬ ‫ھ ن رو‬
‫ر را از د ا‬ ‫ھ ن زھ ی‬ ‫ا‬ ‫آن‬ ‫. ا‬
‫ی آن ز‬ ‫ن{.‬ ‫ھ }ا‬ ‫را از رس و‬ ‫زد و‬
‫دھ ھ ی آن رود...‬ ‫ادی‬ ‫از ھ ن را‬ ‫ا‬ ‫درازای رود‬
‫ی از‬ ‫د وھ‬ ‫از رس و‬ ‫...ا آر را‬ ‫ھ‬
‫ز ن وا ،‬ ‫ا‬ ‫. ز ا دم ا‬ ‫در ل اط ق‬ ‫و‬
‫.‬ ‫دار ،‬ ‫ھ ی آن و ی ا‬
‫7‬

8. ‫ی‬ ‫راه،‬ ‫ھ‬ ‫ھی‬ ‫ز‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫ای آ‬
‫ی‬ ‫ر‬ ‫وس از ز‬ ‫رھ م‬ ‫ا‬ ‫در رۀ راھ ا‬
‫ر ...‬ ‫ن دم در‬ ‫آر آ . آ ه‬ ‫ر‬ ‫د. ا‬ ‫ط‬
‫ه‬ ‫روش آ ا‬ ‫اور‬ ‫ن‬ ‫راز ز در‬ ‫ا‬
‫ھ‬ ‫م وب ...از ز‬ ‫ر .‬ ‫اغ ارا‬ ‫در و‬
‫ه د... ر د... ا‬ ‫از ف‬ ‫ادی درآن‬ ‫رو‬
‫ز ھ ی وا در‬ ‫دارد. ا‬ ‫ادی ھ و ن وآر‬ ‫ھ ن رو‬
‫وآ در ق ا‬ ‫ازآن‬ ‫ھ ن: آ در ب ا‬ ‫لا‬
‫را ...‬ ‫رز ن را در ا‬ ‫دارد. ا‬ ‫ھیھ ز‬
‫... ده روز‬ ‫ر د و وارد‬ ‫ی را د ا ، آ ه از ھ‬
‫ادرا }ا راب{ در‬ ‫و ک ار ه ز‬ ‫از د ا‬
‫ر ".‬
‫)1481م(‬ ‫درا و‬ ‫آر‬
‫ھی‬ ‫و‬
‫ن: ارش ا‬ ‫)51( م "آر ی‬ ‫و‬ ‫رارز‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫ت‬ ‫ر ه، وی‬ ‫ن" در ل1481 در ن‬ ‫ا‬
‫اد ا ا را درا ر‬ ‫ا . ب‬ ‫ن در‬ ‫در رد آر ی‬
‫دذ‬ ‫آن )021-121( در رۀ "آر " را درر‬ ‫ت‬ ‫دا و‬
‫ده‬ ‫ا د ه‬ ‫021(‬ ‫آ ا ) از‬ ‫ده، ا‬
‫ا :‬
‫‪"Ariana has not mentioned by Herodotus, …Ptolemy takes no notice of Ariana, it is‬‬
‫‪fully described by Strabo, and is mentioned as including the Arii with other people by‬‬
‫.‪Pliny‬‬
‫،‬ ‫ی‬ ‫ھ‬ ‫در رۀ آر‬ ‫ه،...‬ ‫ذ‬ ‫ھ ودو‬ ‫آر‬
‫}آر {‬ ‫ا‬ ‫ھ‬ ‫د هو‬ ‫ا‬ ‫}آر { ر‬
‫ا ".‬ ‫د ند‬ ‫ۀ اری }ھ ات{‬ ‫در‬
‫ی آن آ ه ده‬ ‫م‬ ‫ده،‬ ‫دذ‬ ‫ن را درا ا‬ ‫ما‬ ‫و‬ ‫ا‬
‫ن‬ ‫ا وا‬ ‫ن‬ ‫ا ی آر ھ ی‬ ‫از‬ ‫د درک‬ ‫و‬
‫911‬ ‫ف در‬ ‫ر!(. ز ا‬ ‫" دارد )‬ ‫"‬ ‫وزی‬ ‫آ‬
‫درا‬ ‫ل ی ا‬ ‫" د آوری ده و‬ ‫د، از "‬ ‫ا‬
‫ھی‬ ‫321( و‬ ‫ط را ده )‬ ‫)0481 م( ل ھ و‬
‫ھی3 و4د ه‬ ‫ارا )‬ ‫در ، ھ ر، ھ ات و...‬
‫(.‬
‫8‬

9. ‫م" ط "‬ ‫ن"‬ ‫واژۀ "ا‬ ‫ر‬ ‫از‬ ‫،‬ ‫ط ر‬
‫ن ا وزی‬ ‫ن ا وزی م " ر" ا‬ ‫ن در‬ ‫ی‬ ‫اط اف ھ‬
‫،‬ ‫ا‬ ‫از ا‬ ‫ی‬ ‫ن را در‬ ‫واژۀ ا‬ ‫ا ، درھ‬
‫ا واژه در‬ ‫ن ا وزی ا . در‬ ‫ر آن ھ ا‬
‫ط‬ ‫)و‬ ‫ن‬ ‫" ط " در ب ا‬ ‫،‬ ‫ا‬ ‫از‬
‫ل ه ا )3(!‬ ‫ن ا وزی( ا‬ ‫ن در‬ ‫ی‬ ‫ھ‬ ‫اط اف‬
‫ن‬
‫ِ‬ ‫از‬ ‫ر د ه ه‬ ‫نھ‬ ‫د ا ت آن ا‬
‫ه درا (، د را ا ،‬ ‫لا‬ ‫)‬ ‫ز‬ ‫درا‬ ‫ا‬ ‫از ا‬
‫د‬ ‫از‬ ‫)3(! ا دو‬ ‫ا ه‬ ‫ن"‬ ‫ه ز ار"ا‬
‫ا وھ ط ن را در ن ار .‬ ‫،‬ ‫ر در‬
‫ن ط ا ت در‬ ‫در ل 8281 دی )ا‬ ‫و‬ ‫3–‬
‫ل ھ دو ش ر وط را ا ت( )61(‬ ‫وب ور ل.‬
‫9‬

10. ‫ن‬ ‫دی )ا‬ ‫ن در ل 8381‬ ‫را، ل و و‬ ‫ل4–‬
‫را ا ت( )61(.‬ ‫ل ھ دو ش ر وط‬ ‫ط ا ت در وب ور ل.‬
‫01‬

11. ‫ل 4581 م‬ ‫ۀ‬ ‫"‬ ‫ورو‬ ‫ا ی‬ ‫در" ھ‬ ‫آر‬
‫ا )71(: "آر‬ ‫اول ا ا‬ ‫ا‬ ‫012‬ ‫در‬
‫ار }641 م{،‬ ‫د ه، در ارش ر‬ ‫در ر ھ ودو }524 ق م{ذ‬
‫س‬ ‫س‬ ‫ا ی‬ ‫}861 م{ و در ھ‬ ‫در ا ی‬
‫}97م{‬ ‫د هو‬ ‫ا }42 م{‬ ‫ر‬ ‫} ن 6 م{. آر‬
‫د ا .‬ ‫اری‬ ‫}آر {‬ ‫ھ‬
‫ات وت او در‬ ‫ان از‬ ‫و آر را‬ ‫و‬ ‫ا ازو‬ ‫دا‬
‫وا دارد:‬ ‫آر‬ ‫و‬ ‫آورد. او در رد زھ ی‬ ‫رۀ آن‬
‫ھ از دھ ا وس‬ ‫را‬ ‫را ا وس } { و ز‬ ‫ز‬
‫را‬ ‫دارد: در رد اول ز‬ ‫دو‬ ‫رس ا . ا در رد ز‬
‫را )از‬ ‫و در رد دوم ز‬ ‫از دروازه‬
‫از ، و‬ ‫ا ه ر‬ ‫(‬ ‫ا ا س ، 491 ق م،‬
‫ی رس‬ ‫ن‬ ‫م دو‬ ‫و رس ا )‬ ‫از ر‬
‫ھ : در رد اول زھ ی‬ ‫د(. در رد زھ ی ل دو‬
‫ھ را‬ ‫ادا آن ز‬ ‫ا }ھ و { ا‬ ‫آر را ه ھ ی رو‬
‫ا دوروس )021 ق م( م آر را‬ ‫زد. در رد دوم،‬
‫ا .‬ ‫در ل‬ ‫و‬ ‫ط ر و دھ ،‬
‫.‬ ‫ز ن وا‬ ‫ط‬ ‫ن ما‬ ‫ن‬
‫وس را‬ ‫روز ، ارا ز ، ار و رو‬ ‫ب رود‬ ‫را‬
‫ا‬ ‫ا ". د‬ ‫ار‬ ‫ا آ را‬ ‫ا در‬ ‫طھ‬
‫ف ر ن‬ ‫ط ھ‬ ‫ا‬ ‫ازا‬ ‫،‬ ‫آ‬ ‫ز‬ ‫وا‬
‫ده ا .‬ ‫ان د‬ ‫فھ ن ا‬ ‫و ھ‬
‫ان ی، دو آر و د دارد:‬ ‫دا‬ ‫ا و‬ ‫ار ت‬
‫ن( وآر ی رگ )‬ ‫وھ و و‬ ‫رود‬ ‫)‬ ‫آر ی‬
‫ا )در ۀ اول‬ ‫ز ھ ی آن‬ ‫، د و رس(‬ ‫ازرود‬
‫–‬ ‫م "ز‬ ‫د واژۀ آر‬ ‫م‬ ‫داده ه و‬ ‫دی(‬
‫زھ ی‬ ‫ا‬ ‫از دو آر ی‬ ‫زھ ی ھ‬ ‫ا‬ ‫ھ " دارد. د‬
‫ارد:‬ ‫ن ا وزی‬ ‫ا‬
‫رھ ی ا وزی‬ ‫ھی‬ ‫را در‬ ‫زھ ی آر ی‬ ‫ا‬
‫ا ی آر ی رگ را در‬ ‫دوا‬ ‫ن و ا ان‬ ‫ن، ا‬
‫ن، ا ان‬ ‫ن وه‬ ‫نو‬ ‫ن، از‬ ‫رھ ی‬ ‫ا‬
‫د.‬ ‫ن‬ ‫وا‬
‫11‬

12. ‫)0881 و 1981 م(‬ ‫درآ ر‬ ‫آر‬
‫ن" و" وھ در‬ ‫م ھ ی " ادھ ی ا‬ ‫ق ا ده ا و‬ ‫دو ا‬
‫در ل ھ ی 0881م و‬ ‫ن" دارد‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫رۀ ا‬
‫در ل ھ ی 8002 و 9002 م‬ ‫ر هو‬ ‫1981م در ن‬
‫و ر آن درا‬ ‫یا‬ ‫دان ه و‬ ‫ر‬ ‫واری‬
‫د س ا )81-12(.‬
‫ن"‬ ‫)02( " اد ھ ی ا‬ ‫ا‬ ‫95‬ ‫را از‬ ‫اد ا‬
‫در‬ ‫ر ( )81( در آ ر‬ ‫64‬ ‫)‬
‫اول‬ ‫ا‬ ‫آ :"‬ ‫فو‬ ‫ی‬ ‫ھ ه‬ ‫ده‬
‫د ر ھ ا‬ ‫از‬ ‫ری‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ھ‬
‫رت " ا ن" وف‬ ‫"آر " و ھ‬ ‫ھ‬ ‫"آر ور "، د‬
‫ا ".‬ ‫ت‬ ‫ن"‬ ‫"ا‬ ‫ز ھ‬ ‫ده و در ا‬
‫ت 01، 11 و 94 )‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫َ َ اف د‬ ‫ا‬ ‫اد‬ ‫ا ش‬
‫د )81(:‬ ‫ر ( ا ا وز درج ر‬
‫ا‬ ‫ط‬ ‫م‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ض‬ ‫وھ‬ ‫ای ا‬ ‫"‬
‫ن‬ ‫ن، در ق‬ ‫ا س}آ {، در ب‬ ‫ل‬ ‫در‬
‫نا‬ ‫ها . ا‬ ‫رس ا ط‬ ‫د‬ ‫ا وس و در ب‬ ‫و‬
‫ک دار‬ ‫ده؛ آ‬ ‫و‬ ‫از ا‬ ‫م‬ ‫،‬
‫ع‬ ‫و‬ ‫از ا ام‬ ‫ف، آ‬ ‫ی.‬ ‫ا‬ ‫و‬
‫ن‬ ‫زھ ی ا‬ ‫"}‬ ‫ھ‬ ‫د‬ ‫و هط ھی‬ ‫د‬
‫ه د{ .‬ ‫ن‬ ‫ض ده، ز ا در آ ن )0881م( زھ ی ا‬ ‫را‬
‫ر‬ ‫ا‬ ‫و ا ام‬ ‫د‬ ‫م ما ن‬ ‫"آ‬
‫رت‬ ‫و‬ ‫ازآ‬ ‫ز‬ ‫هوآ‬
‫،ا‬ ‫ل‬ ‫د. در ن ود 031‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫در‬ ‫ر‬
‫ن"‬ ‫ر"ا‬ ‫ط "ا ن"و‬ ‫درا ر م ا ن ده؛ م م‬
‫ه ا ".‬ ‫از ھ‬
‫... ھ‬ ‫"ا ن"‬ ‫در‬ ‫ن را‬ ‫ۀا‬ ‫" د ن‬
‫ب ". دو‬ ‫{را ا‬ ‫ن}‬ ‫ۀا‬ ‫د ن‬ ‫آ‬
‫یوو ی‬ ‫ی،‬ ‫ھ ا‬ ‫ا‬ ‫ز‬ ‫در‬
‫ار .‬ ‫د‬ ‫ھ واھ‬ ‫ر ده و آ ا ر‬ ‫را‬
‫21‬

13. ‫ن" در‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫د " وھ در رۀ ا‬ ‫در ا دو‬
‫ه‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫رد)91(: "‬ ‫ر ( آن‬ ‫9)‬
‫ا ".‬ ‫د آر ی‬
‫.‬‫ن" و ام "آر " ا‬ ‫ام "ا‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫و‬
‫{‬ ‫} ض‬ ‫وھ‬ ‫ر ( )91(: "‬ ‫01‬ ‫)‬
‫(، در ب‬ ‫ود ا در ق ا وس )از‬ ‫ن‬ ‫ا‬
‫ا‬ ‫ن و در ل رود ا س‬ ‫ا نو‬ ‫ه ب، در ب‬
‫ن ط ری‬ ‫ا ن ر ن. م ا‬ ‫ارزم‬ ‫د‬ ‫و از آ از ط‬
‫دو‬ ‫دم آن،‬ ‫رت م‬ ‫ق اط ق د‬ ‫ط‬
‫ط‬ ‫ا‬ ‫از آن(. ا‬ ‫ع و در‬ ‫ر د دارد ) در‬
‫در آن داده ه... ا ن‬ ‫ن ر ط م م‬ ‫نو‬ ‫ھ‬
‫ر ھ آ ا‬ ‫در‬ ‫ر ن ر‬ ‫ای‬ ‫د نا‬ ‫ا‬
‫ا ".‬ ‫ن‬ ‫ا‬
‫ب‬ ‫)‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ھ‬ ‫را‬ ‫آر‬‫ا :"‬ ‫درھ‬
‫(، آر )ھ ات(،‬ ‫ن ا‬ ‫ن و‬ ‫و‬ ‫)‬ ‫و(،‬
‫و درد ن(، در‬ ‫ن‬ ‫ل‬ ‫ا وس‬ ‫وس )ھ اره و‬ ‫رو‬
‫ا وس( و روز‬ ‫ن‬ ‫و ھ ی‬ ‫ن و ھ ر(، ارا ز )‬ ‫)‬
‫!‬ ‫را ذ‬ ‫". ا‬ ‫ن(‬ ‫ان‬ ‫) چو‬
‫آر ور‬
‫و"آر "ی‬ ‫ن"‬ ‫در رد "ا‬ ‫دا‬ ‫از‬
‫ی در‬ ‫ده زم ا‬ ‫آ ھ (‬ ‫)آ ھ‬ ‫از ل‬
‫ز در‬ ‫م دد، ا‬ ‫ای ا ه‬ ‫دد‬ ‫رد "آر ور " ارا‬
‫ودۀ آر ،‬ ‫ری( از‬ ‫از ت ادی‬ ‫ا ی آن )‬ ‫اردا و‬
‫دارد.‬ ‫ن ر‬ ‫ا نوا‬
‫اد ا ، در رۀ آر ور‬ ‫ۀ ب‬ ‫از‬ ‫درھ ا و‬
‫" ز‬ ‫، آر ور‬ ‫( )51(: " س‬ ‫ا‬ ‫121‬ ‫ا )‬
‫ضا‬ ‫و و ھ اردا و از‬ ‫هھیھ‬ ‫" در‬ ‫د ن‬
‫دارد".‬ ‫و‬ ‫ۀ‬
‫"‬ ‫آر‬ ‫ه ا )22(: آر ور "‬ ‫درو‬ ‫ز‬ ‫ا‬
‫ھ و-آر‬ ‫ھ‬ ‫یا ،‬ ‫و‬ ‫ط ھ‬ ‫م‬
‫و‬ ‫هھیھ‬ ‫ط "‬ ‫ا م را‬ ‫د.‬
‫5 د ه د.‬ ‫ق ا ".‬ ‫ب‬ ‫ۀ‬ ‫و ھ ، از‬
‫31‬

14. ‫آر ور )22(‬ ‫وی‬ ‫5-‬
‫)861 م(‬ ‫ا ی‬
‫( و92‬ ‫ب)‬ ‫ھ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اظ ر د‬ ‫ا ی‬ ‫ر ط‬
‫)32(:‬ ‫ا‬
‫رم‬ ‫ب‬ ‫، ب دوم و م در رۀ ارو ،‬ ‫ت‬ ‫ب اول وی‬
‫ت‬ ‫ا ھ در رۀ آ و ب ھ در رۀ‬ ‫در رۀ ا ، ب‬
‫در رۀ )ا ام،‬ ‫ت‬ ‫ھ . ب‬ ‫در رد‬ ‫ا‬
‫ن،‬ ‫،‬ ‫، رس، ر ، د‬ ‫ھ و دھ ه ھ ی(‬ ‫در ھ ،‬
‫، ار ،‬ ‫،‬ ‫را،‬ ‫،‬ ‫،‬ ‫، ر ،‬ ‫،ھ‬
‫ان‬ ‫از ا‬ ‫، ارا ز و روز‬ ‫د ، در‬ ‫رو‬
‫و ارا ز ( را‬ ‫د ، در‬ ‫، ار ، رو‬ ‫او)‬ ‫ه‬
‫(.‬ ‫ھی6ا 8د ه‬ ‫)‬ ‫ن ا وزی دا‬ ‫وی ا‬
‫+ + +‬
‫ار‬ ‫ا ی ن و روم‬ ‫اظ ر ده و در ھ‬ ‫اط ر و‬
‫ت‬ ‫تو‬ ‫، واژۀ "آر " و د ارد، ر‬ ‫ه، در ا ی‬
‫ر‬ ‫ان ی‬ ‫و وھ‬ ‫ای ری از ر‬ ‫آر‬
‫د ا واژۀ را ر ده و‬ ‫ازآ رد‬ ‫در‬ ‫اد و... ه ا )ا‬
‫ده و ھ ط ن را در ن ار (.‬ ‫،‬ ‫دو ن آ ا ا ه‬
‫ا‬ ‫د ه،‬ ‫ا ه ر را درا وز‬ ‫ازا‬
‫ا ی‬ ‫،‬ ‫آ ا آ ھ و ا ه ا . ن او ا س ھ آر ی‬
‫. ا از‬ ‫آر ی او‬ ‫ر وھ (‬ ‫ن را ض ده )‬ ‫ِ‬ ‫ا‬
‫ذ ی‬ ‫ا‬ ‫و دا‬ ‫ا و‬ ‫اد د دا‬ ‫ب‬ ‫ا‬
‫ع در آن اردارد(، زھ آر ی‬ ‫ا‬ ‫ذ‬ ‫ده )‬ ‫از آر‬
‫زی آ ھ‬ ‫ارداده، ر‬ ‫را ا س ر‬ ‫ن‬ ‫وا‬
‫41‬

15. ‫ن ز ن او‬ ‫ا وا‬ ‫ھی‬ ‫آر‬ ‫اد را‬ ‫ب‬ ‫ر‬ ‫؟ا‬
‫ار .‬ ‫ھ‬ ‫، زھ‬ ‫،ط ر‬ ‫در‬
‫زی‬ ‫ا ت ر‬ ‫ی را‬ ‫ان ت د‬ ‫اد‬ ‫ب‬ ‫ا نر‬
‫آ ا‬ ‫د) ا‬ ‫در‬ ‫م‬ ‫و ی‬ ‫ه‬ ‫ای د‬
‫) 8 (:‬ ‫آر‬ ‫13 ر‬ ‫ا اف ه آوراز‬ ‫ارد(. ط ر ل‬
‫ط و ذ‬ ‫رآر و‬ ‫ر‬ ‫ھ ی رس ن از‬ ‫"ھ‬
‫ھی‬ ‫م آ ا در ر‬ ‫ا مو‬ ‫د‬ ‫د ،‬ ‫آ‬
‫یو‬ ‫رت ا ت‬ ‫ک آر را‬ ‫ز و ای ا‬ ‫ا‬
‫را‬ ‫ھ‬ ‫ارا‬ ‫ھ ی د در‬ ‫، در‬ ‫ا ه ن داده‬
‫ذ ی ن ورد ".‬ ‫رت‬ ‫ه م د و از "آر "‬
‫ن( ا ری‬ ‫د )ا‬ ‫ان اظ ردا‬ ‫در رد‬
‫" را )‬ ‫ری م "‬ ‫ن م‬ ‫ر ا‬ ‫.ز اھ‬ ‫ده‬
‫ا آر ی‬ ‫ارد، ا‬ ‫ن"‬ ‫ا ( "ا‬ ‫آ ا ا ن‬
‫.‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫ا د ده و آ ا ا‬
‫)32(‬ ‫و...در‬ ‫، ر‬ ‫،‬ ‫ط‬ ‫6-‬
‫51‬

16. ‫در‬ ‫د‬ ‫روز ، ارا ز و رو‬ ‫،‬ ‫7 – ار ، در‬
‫)32(‬
‫61‬

17. ‫)32(‬ ‫، ارا ز وھ در‬ ‫د‬ ‫رو‬ ‫ط‬ ‫8–‬
‫"‬ ‫ر د م " ارش‬ ‫از ، درا‬ ‫ن ود 07 ل‬ ‫ا‬
‫از‬ ‫ن،‬ ‫نو‬ ‫"ا‬ ‫را‬ ‫)42 و52( و د ا‬
‫، ھ ر، ،‬ ‫ن و ن، ر،‬ ‫ان،‬ ‫ا نو‬
‫ای‬ ‫{ م‬ ‫}‬ ‫: "ا‬ ‫از ھ ر و ن ا "، وه‬
‫هو‬ ‫در رس ر ده‬ ‫ن ا‬ ‫ر ن ار ، ا ا‬
‫ن{ را‬ ‫م}ا‬ ‫. ا ا‬ ‫آن آ‬ ‫آ ه، ای‬ ‫ر در‬
‫ود آ ا ح دادم".‬ ‫ارم‬ ‫ر‬ ‫ای ا‬
‫71‬

18. ‫{ م‬ ‫: " آ ن}‬ ‫ر ن‬ ‫اری را ا‬ ‫فد ا‬
‫...‬ ‫ن را ر‬ ‫ھ م ر ا‬ ‫ار و‬ ‫ر‬ ‫ای‬
‫ا‬ ‫د ا نا‬ ‫راط ق‬ ‫م‬ ‫ز‬ ‫نا‬
‫ف م ز ا‬ ‫ا . ز ا از‬ ‫ر د ا م در‬ ‫روا‬
‫رگ آن‬ ‫ا ن ار ارد و از ط ف د در‬ ‫{ در ودۀ‬ ‫}‬
‫9 د ه د.‬ ‫ار ".‬ ‫{‬ ‫}‬ ‫ا } ا ن{، ا‬
‫و د ارد، و‬ ‫واژۀ "آر " در ا ی‬ ‫ر‬ ‫ھ‬ ‫درآ‬
‫ھ "‬ ‫ر" ر ا‬ ‫ده ا ، درا‬ ‫و‬ ‫ھ‬ ‫را‬ ‫از ل او آر‬
‫ن" و د‬ ‫درآ ه ا ( واژۀ "ا‬ ‫ه درا‬ ‫ا‬ ‫) ز‬
‫ر‬ ‫هھی‬ ‫و دا‬ ‫ری ای‬ ‫ر ھی‬ ‫در م‬ ‫ارد )62(، و‬
‫ن"‬ ‫ری}ا اط ری{ م "ا‬ ‫ه" "‬ ‫ا‬ ‫درج ده ا‬
‫ا !‬
‫ن در‬ ‫ا‬ ‫ن در5181 م )‬ ‫ا‬ ‫" در‬ ‫"‬ ‫9–‬
‫د( )52(‬ ‫د ه‬ ‫ر‬ ‫ب‬
‫81‬

19. ‫ی‬
‫،‬ ‫ا‬
‫د واژۀ آر‬ ‫در‬ ‫ازدرک م‬ ‫د‬ ‫*-‬
‫ازا‬ ‫دد )‬ ‫او‬ ‫ن‬ ‫دن ا‬ ‫و‬ ‫دن آر ی‬
‫"‬ ‫ن‬ ‫اد، در رو ھ ی "ا‬ ‫ب‬ ‫اد د ،‬ ‫ھ زھ‬
‫دھ (!‬ ‫ھ‬ ‫و‬ ‫آ ا رود‬ ‫زھ ی‬
‫آن(،‬ ‫و د دا‬ ‫ت )آ‬ ‫تو‬ ‫اد روی‬ ‫*- آ ا ی ب‬
‫زی‬ ‫از ر‬ ‫ا‬ ‫ر،‬ ‫زی و و آن در ر و اد ت‬
‫ا ی‬ ‫ب دد؟ )در ر‬ ‫د ی‬ ‫و‬ ‫آ ھ‬
‫ا و‬ ‫از آر ھ ی‬ ‫زھ ی ھ‬ ‫اد‬ ‫ن وا " ز ن‬ ‫"ا‬
‫ارد(!‬
‫و‬ ‫د واژۀ "آر " در اد ت‬ ‫م‬ ‫،ھ‬ ‫ذ‬ ‫*- وۀ آ‬
‫ر ن ازا‬ ‫مذ‬ ‫ر و‬ ‫ل ر و ھ‬ ‫و‬
‫و ط د ی‬ ‫ا د‬ ‫د‬ ‫از‬ ‫درھ‬
‫واژه ھ ی "ا ان" و " ا ن" در‬ ‫آر )‬ ‫وا ر‬ ‫ما‬
‫ز‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫(‬ ‫اھ‬ ‫د ی‬
‫واژه ھ ی ا ان،‬ ‫ھ واژه آر را‬ ‫از ا‬ ‫)‬
‫و... ا (.‬ ‫اَ‬
‫از روزن آرد‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫ری ارد + + +‬ ‫ب‬
‫در‬ ‫ا‬ ‫ۀا‬ ‫،‬ ‫ا‬ ‫رر‬ ‫س }{‬ ‫د دا : در ھ‬
‫.‬ ‫ل ھ ا وده ه ا‬
‫7002‬ ‫ن، ا‬ ‫ن.‬ ‫ری م ا‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫زاد.‬ ‫1.‬
‫‪http://www.khorasanzameen.net/history/alalzad01.pdf‬‬
‫/‪http://lalzadabdul.blogfa.com‬‬
‫8002‬ ‫ن،‬ ‫ن.‬ ‫ری م ا‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫ا ن‬ ‫زاد. دا‬ ‫2.‬
‫‪http://www.khorasanzameen.net/history/alalzad03.pdf‬‬
‫/‪http://lalzadabdul.blogfa.com‬‬
‫8002‬ ‫ن،‬ ‫ن".‬ ‫ری م ا ن‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫"‬ ‫ا‬ ‫زاد.‬ ‫3.‬
‫91‬

20. http://www.khorasanzameen.net/history/alalzad04.pdf
http://lalzadabdul.blogfa.com/
http://www.veoh.com/browse/videos/category/educational_and_howto/watch/v17966500m7f2E9dc#http%3A%2F%2Fwww.
veoh.com%2Fsea
http://www.youtube.com/view_play_list?p=4C7F8F59CFC7B409
2009 ‫ن‬ .‫ن‬ ."‫ن‬ ‫درا‬ ‫م‬ ‫یو‬ " ‫ا‬ . ‫ط، ز‬ .4
http://www.khurasansrc.org/index.php/farsi/more/23/
‫ن‬ ،‫ن‬ .‫ا ن‬ ‫ا ی د وزی آر ، ا ان، رس و‬ ‫و‬ ‫ی ر‬ ‫ا ن‬ .‫زاد‬ .5
2007
http://www.khorasanzameen.net/history/alalzad02.pdf
http://lalzadabdul.blogfa.com/
"‫؟‬ ‫وا‬ " ‫ان‬ ‫ف‬ ‫. ا م از‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ،‫ری‬ ‫6. ا‬
http://www.bashiransari.com/farisi/index.php?art=show_articles&id=31
: ‫آر‬ ‫اول ودوم( در‬ )‫ن‬ ‫ا‬ ‫ر‬ .‫اد‬ ‫ھ‬ ‫د‬ .7
http://www.ariaye.org/archive/ketab/kohzad/kohzad.html
2009 ‫ن‬ .( 1320 - ‫اد م آر‬ ‫ا‬ ‫اد. )ر‬ ‫ھ‬ ‫د‬ .8
http://ariaye.com/dari6/images/kohzad12.pdf
1301 .‫ن‬ ‫ا یا‬ . .9
http://hdl.handle.net/2333.1/905qftzp
1306 ،‫ن. ھ ر‬ ‫ن. ا‬ .10
http://afghanistandl.nyu.edu/books/adl0710/
1383 ،‫ان‬ ، ‫پھ‬ . ‫ر‬ ‫ن در‬ ‫.ا‬ ‫م‬ ،‫ر‬ .11
1385 ،‫ان‬ ، ‫پ دھ‬ . ‫ان ا‬ ‫ن در‬ ‫.ا‬ ، ‫ھ‬ .12
1999 ،‫ن‬ ،‫ن‬ ‫ا‬ ‫ھ‬ ‫رای‬ . ‫. او‬ ‫ا‬ ، ‫و‬ .13
1382 ،‫ان‬ .‫ن‬ ‫نھ‬ ‫یز‬ ‫ز‬ ، ‫ا‬ ‫ا یا‬ .‫ن‬ ‫زاده، ھ‬ .14
15. Wilson, H. H., Ariana Antiqua. A Descriptive Account of the Antiquities and Coins of Afghanistan.
London, 1841.
http://books.google.com/books?id=w3kWAAAAYAAJ&pg=PA25&dq=Ariana+Antiqua.+A+Descriptive+Accoun
t+of+the+Antiquities+and+Coins+of+Afghanistan.+London&cd=1#v=onepage&q=&f=false
2006 ،‫ن‬ .‫ھ ی د وزی‬ ‫ن ا وزی در‬ ‫زاد. ا‬ .16
http://www.apfariana.org/Lalzad/Part%20I.pdf
20

21. http://www.apfariana.org/Lalzad/Part%20II.pdf
http://www.apfariana.org/Lalzad/Part%20III.pdf
http://lalzadabdul.blogfa.com/
17. Smith, W., Dictionary of Greek and Roman Geography in Two Volumes. Vol. 1, page 210. Boston,
1854.
http://books.google.com/books?id=9y0BAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=a+dictionary+of+gre
ek+and+roman+geography&lr=&cd=13#v=onepage&q=&f=false
2008 ‫ی‬ (1880 ‫ری‬ – )‫ن‬ ‫واری. ادھ ی ا‬ .18
http://www.khorasanzameen.net/history/ssabzwari01.pdf
2009 ‫– 1981(. ا‬ )‫ن‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫در رۀ ا‬ ‫واری. وھ‬ .19
http://www.khorasanzameen.net/history/ssabzwari03.pdf
20. Bellew, H. W., The Races of Afghanistan. London. 1880.
http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1026&context=afghanenglish
http://digitalcommons.unl.edu/afghanenglish/26/
http://www.archive.org/details/racesofafghanist015766mbp
21. Bellew. H. W., An Enquiry into the Ethnography of Afghanistan. London 1891.
http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1028&context=afghanenglish
http://digitalcommons.unl.edu/afghanenglish/28/
http://www.archive.org/details/aninquiryintoet00goog
22. Ariavarta. http://en.wikipedia.org/wiki/%C4%80ry%C4%81varta
23. Ptolemy, C., The Geography. New York, 1991.
1376 ، .(‫ن‬ ‫ارت ا‬ ‫ا‬ – ‫ن ) ارش‬ ‫.ا‬ ‫آ‬ ،‫ت‬ .24
25. Elphinstone, M., An Account of the Kingdom of Cabul, and its Dependencies in Persia, Tartary,
and India Comprising a View of the Afghan Nation, and A History of the Dooraunee Monarchy.
London, 1815.
http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1157&context=afghanenglish
http://digitalcommons.unl.edu/afghanenglish/157/
1384 ،‫ان‬ . ‫ھ‬ ‫ا‬ ‫. ر‬ ‫د‬ ، .26
21