SlideShare a Scribd company logo
1 of 56
MMAARRCCOO TTRRIIDDIIMMEENNSSIIOONNAALL 
TTrreess sseennttiimmiieennttooss pprriimmaarriiooss:: 
““vveerrggüüeennzzaa””,, ““mmiieeddoo”” yy 
““ccuullppaa””,, yy ttrreess ssaalliiddaass oorriiggiinnaalleess:: 
““aaffiirrmmaacciióónn””,, ““aacceerrccaammiieennttoo”” yy 
““ffrroonntteerraass””..
11.. LLAA EESSEENNCCIIAA DDEE LLOO HHUUMMAANNOO 
““EEnnttoonncceess ddiijjoo DDiiooss:: HHaaggaammooss aall hhoommbbrree a 
nuestra imagen,, ccoonnffoorrmmee aa nnuueessttrraa 
sseemmeejjaannzzaa;; yy señoree eenn llooss ppeecceess ddeell mmaarr,, 
eenn llaass aavveess ddee llooss cciieellooss,, eenn llaass bbeessttiiaass,, eenn 
ttooddaa aall ttiieerrrraa,, yy eenn ttooddoo aanniimmaall qquuee ssee 
aarrrraassttrraa ssoobbrree llaa ttiieerrrraa”” ((GGeenn..11..2288)).. 
 CCuueerrppoo ((ssoommaa)) == oorrggaanniissmmoo ffííssiiccoo.. 
 AAllmmaa ((ppssiiqquuee)) == ssee rreeffiieerree aa →→ llaass rreessppuueessttaass 
eemmoocciioonnaalleess,, →→ ddeebbiiddoo aa llaa ffoorrmmaa ccoommoo 
iinntteerrpprreettaammooss →→ lloo qquuee ppeerrcciibbiimmooss aa ttrraavvééss 
ddee llooss óórrggaannooss sseennssoorriiaalleess.. 
 EEssppíírriittuu eess llaa ppaarrttee mmaass ddiiffíícciill ddee ddeeffiinniirr,, yy eess 
lloo qquuee nnooss ddiiffeerreenncciiaa ddee llooss aanniimmaalleess..
22.. LLAA EESSPPIIRRIITTUUAALLIIDDAADD HHUUMMAANNAA 
((11)) CCoonncciieenncciiaa == ddaarrssee ccuueennttaa ddee llaass ccoossaass.. 
((22)) AAuuttoonnoommííaa == ttoommaarr ddeecciissiioonneess lliibbrreess.. 
((33)) CCrreeaattiivviiddaadd == iimmppoonneerr uunn sseelllloo ppeerrssoonnaall aa 
llaass ttaarreeaass.. 
((44)) FFuunncciióónn eejjeeccuuttiivvaa == mmaanneejjaarr lloo iimmpprreevviissttoo.. 
((55)) VVaalloorreess == aassiiggnnaarr iimmppoorrttaanncciiaa aa llaass ccoossaass.. 
((66)) FFuunncciioonneess eessppeecciiaalleess == uunnoo ppiieennssaa eenn 
aallgguuiieenn,, yy aall mmoommeennttoo rreecciibbee uunnaa 
llllaammaaddaa…… 
((7)) AAuuttooeessttiimmaa == ccoonncciieenncciiaa ddee uunn rrooll qquuee aa 
uunnoo llee ttooccaa jjuuggaarr eenn llaa vviiddaa..
33.. DDEEFFIINNIICCIIOONNEESS DDEE AAUUTTOOEESSTTIIMMAA 
BBrraannddeenn == ““llaa eexxppeerriieenncciiaa ddee 
eexxppeerriimmeennttaarrssee uunnoo mmiissmmoo ccoommoo sseerr 
ccoommppeetteennttee ddee eennffrreennttaarr llooss rreettooss bbáássiiccooss 
ddee llaa vviiddaa yy ddee sseerr ddiiggnnoo ddee llaa ffeelliicciiddaadd””.. 
NNAASSEE == ““llaa eexxppeerriieenncciiaa ddee sseerr ccaappaazz ddee 
aaffrroonnttaarr llooss rreettooss ddee llaa vviiddaa yy ddee sseerr ddiiggnnoo 
ddee llaa ffeelliicciiddaadd””.. 
MMaarrccoo 33--DD == ““ssaattiissffaacccciióónn ccoonn uunn rrooll 
((ppoossiittiivvoo)) qquuee aa uunnoo llee ttooccaa jjuuggaarr ((eenn llaa 
vviiddaa))”” ppaarraa eell llooggrroo ddeell bbiieenn ccoommúúnn..
44.. LLOOSS CCIINNCCOO EEJJEESS DDEE LLAA 
AAUUTTOOEESSTTIIMMAA 
11eerr.. eejjee →→ ffaammiilliiaa ddee oorriiggeenn 
22ddoo.. eejjee →→ nnaacciióónn ddee oorriiggeenn 
33eerr.. eejjee →→ sseexxoo bbiioollóóggiiccoo 
44ttoo.. eejjee →→ ttiippoo ffííssiiccoo 
55ttoo.. eejjee →→ vvooccaacciióónn ppeerrssoonnaall 
 RRooll == vvooccaacciióónn == pprrooppóóssiittoo:: uunnaa ttaarreeaa 
qquuee aappaassiioonnaa,, yy ppaarraa llaa ccuuaall ssee ttiieennee 
ttaalleennttoo.. 
 UUnnaa bbuueennaa aauuttooeessttiimmaa iimmpplliiccaa mmeejjoorreess 
rreellaacciioonneess hhuummaannaass,, bbuueennaa ssaalluudd,, yy 
aauuttoorrrreeaalliizzaacciióónn ppeerrssoonnaall..
55.. SSEENNTTIIMMIIEENNTTOOSS PPRRIIMMAARRIIOOSS DDEELL 
HHOOMMBBRREE CCAAIIDDOO 
VVEERRGGUUEENNZZAA:: ““EEnnttoonncceess ffuueerroonn aabbiieerrttooss llooss oojjooss ddee 
aammbbooss,, yy ccoonnoocciieerroonn qquuee eessttaabbaann ddeessnnuuddooss;; eennttoonncceess 
ccoossiieerroonn hhoojjaass ddee hhiigguueerraa,, yy ssee hhiicciieerroonn ddeellaannttaalleess””.. 
MMIIEEDDOO:: ““YY eell hhoommbbrree yy ssuu mmuujjeerr ssee eessccoonnddiieerroonn ddee llaa 
pprreesseenncciiaa ddee JJeehhoovváá DDiiooss eennttrree llooss áárrbboolleess ddeell hhuueerrttoo.. 
MMaass JJeehhoovváá DDiiooss llllaammoo aall hhoommbbrree,, yy llee ddiijjoo:: ddoonnddee eessttaass 
ttuu?? YY eell rreessppoonnddiióó:: OOíí ttuu vvoozz eenn eell hhuueerrttoo,, yy ttuuvvee mmiieeddoo,, 
ppoorr qquuee eessttaabbaa ddeessnnuuddoo,, yy mmee eessccoonnddíí”” 
CCUULLPPAA:: ““YY eell hhoommbbrree rreessppoonnddiióó:: LLaa mmuujjeerr qquuee mmee ddiissttee 
ppoorr ccoommppaaññeerraa mmee ddiioo ddeell áárrbbooll,, yy yyoo ccoommíí…… YY ddiijjoo llaa 
mmuujjeerr:: llaa sseerrppiieennttee mmee eennggaaññoo,, yy ccoommíí””
66.. VVAALLIIDDAACCIIOONN DDEE LLOOSS 
SSEENNTTIIMMIIEENNTTOOSS PPRRIIMMAARRIIOOSS 
 OOttttoo FFeenniicchheell:: aannssiieeddaadd,, vveerrggüüeennzzaa yy ccuullppaa.. 
 EErriikk EErriikkssoonn:: ddeessccoonnffiiaannzzaa,, vveerrggüüeennzzaa,, yy 
ccuullppaa.. 
 LLaazzaarruuss:: tteerrrroorr,, vveerrggüüeennzzaa yy ccuullppaa.. 
 RRuutthh BBeenneeddiicctt:: ccuullttuurraass ddee vveerrggüüeennzzaa,, ccuullppaa,, 
yy mmiieeddoo.. 
 FFrraannzz AAlleexxaannddeerr:: eennffeerrmmeeddaaddeess ppoorr mmiieeddoo,, 
ppoorr ccuullppaa,, yy ppoorr vveerrggüüeennzzaa.. 
 TTrreess ttiippooss ddee ppeerrssoonnaass:: AA ((mmiieeddoo)),, BB 
((vveerrggüüeennzzaa)),, yy CC ((ccuullppaa)).. 
 SShheellddoonn:: ssoommaattoottóónniiccoo,, vviisscceerroottóónniiccoo,, yy 
cceerreebbrroottóónniiccoo..
77.. OOTTRRAASS VVAALLIIDDAACCIIOONNEESS 
 BBoowwllbbyy:: aappeeggoo sseegguurroo ee iinnsseegguurroo…… 
 KKaarreenn HHoorrnneeyy ((ppssiiccooaannáálliissiiss)):: eenn ccoonnttrraa,, aa 
ffaavvoorr,, aall mmaarrggeenn.. 
 TTrreeeennbbeerrggeerr yy PPaaddeesskkyy ((tt.. ccooggnniittiivvaa)):: 
eennoojjoo,, ccuullppaa yy vveerrggüüeennzzaa.. 
 IIssaaaakk MMaarrkkss ((ccoonndduuccttiissmmoo)):: rreettiirraaddaa,, 
iinnmmoovviilliizzaarrssee,, aaggrreessiióónn,, yy aappaacciigguuaammiieennttoo.. 
 HHiippóóccrraatteess:: ccoolléérriiccoo,, fflleemmááttiiccoo,, 
mmeellaannccóólliiccoo,, yy ssaanngguuíínneeoo..
CCOONNSSTTEELLAACCIIOONNEESS 
AAFFEECCTTIIVVAASS 
 LLaazzaarruuss ddeeffiinnee 1155 eemmoocciioonneess:: 
11..eennoojjoo,, 22.. eennvviiddiiaa,, 33.. cceellooss,, 44.. 
mmiieeddoo,, 55.. ccuullppaa,, 66.. vveerrggüüeennzzaa,, 77.. 
aalliivviioo,, 88.. eessppeerraannzzaa,, 99.. ttrriisstteezzaa,, 1100.. 
ddeepprreessiioonn,, 1111.. ggrraattiittuudd,, 1122.. 
ccoommppaassiioonn,, 1133.. aalleeggrrííaa,, 1144.. oorrgguulllloo,, 
1155.. aammoorr
 TThhoommaass WWiilllliiss mmeenncciioonnaa ttaammbbiiéénn 1155 
eemmoocciioonneess:: 11.. ppllaacceerr,, 22.. ddiissppllaacceerr,, 33.. 
ddeesseeoo,, 44.. aavveerrssiióónn,, 55.. aammoorr,, 66.. ooddiioo,, 77.. 
eennoojjoo,, 88.. oossaaddííaa,, 99.. mmiieeddoo,, 1100.. eessppeerraannzzaa,, 
1111.. ddeesseessppeerraacciióónn,, 1122.. vveerrggüüeennzzaa,, 1133.. 
lláássttiimmaa,, 1144.. iimmiittaacciióónn,, 1155.. eennvviiddiiaa.. 
 SSuu aappoorrttee ssoonn llaass eemmoocciioonneess qquuee ssee 
ddeerriivvaann ddee llooss iinnssttiinnttooss;; 
 EEnn lluuggaarr ddee aavveerrssiioonn ddiirreemmooss aassccoo,, eenn 
lluuggaarr ddee ddiissppllaacceerr,, ddoolloorr.. OOddiioo eess llaa bbaassee 
ddee ttooddaass llaass eemmoocciioonneess nneeggaattiivvaass:: eennoojjoo,, 
eennvviiddiiaa,, cceellooss..
 PPaannkksseepppp eenn uunnaa ppeerrssppeeccttiivvaa 
nneeuurrooffiissiioollóóggiiccaa ddeessccrriibbee 99 
mmeeccaanniissmmooss eemmoocciioonnaalleess:: 11.. ssuueeññoo-- 
vviiggiilliiaa,, 22.. ccuurriioossiiddaadd,, 33.. 
ppllaacceerr//ddiissppllaacceerr,, 44.. eennoojjoo//rraabbiiaa,, 55.. 
mmiieeddoo//aannssiieeddaadd,, 66.. aammoorr yy lluujjuurriiaa,, 77.. 
aammoorr yy vvíínnccuulloo ssoocciiaall,, 88.. ttrriisstteezzaa yy 
ppéérrddiiddaa,, 99.. aalleeggrrííaa..
 AA llaa ccoonnsstteellaacciióónn ddeell mmiieeddoo ccoorrrreessppoonnddee:: 
ooddiioo,, eennoojjoo,, cceellooss,, eennvviiddiiaa,, iirraa,, ffuurriiaa,, rraabbiiaa,, 
ffeerroocciiddaadd,, hhoossttiilliiddaadd,, iirrrriittaacciióónn,, mmoolleessttiiaa,, 
vveennggaannzzaa,, aapprreehheennssiióónn,, ppáánniiccoo,, hhoorrrroorr,, 
tteemmoorr,, iinnqquuiieettuudd.. 
 AA llaa ccoonnsstteellaacciióónn ddee llaa ccuullppaa ccoorrrreessppoonnddee:: 
rreemmoorrddiimmiieennttoo,, llaammeennttoo,, ttrriisstteezzaa,, 
aarrrreeppeennttiimmiieennttoo.. 
 AA llaa ccoonnsstteellaacciióónn ddee llaa vveerrggüüeennzzaa 
ccoorrrreessppoonnddee:: oorrgguulllloo,, hhuummiillllaacciióónn,, 
mmoorrttiiffiiccaacciióónn,, ttiimmiiddeezz,, aassccoo,, aabbuurrrriimmiieennttoo..
 En resumen, tteenneemmooss 1188 eemmoocciioonneess 
bbáássiiccaass,, aassíí ccoommoo mmuucchhaass oottrraass qquuee 
ssoonn ssiinnóónniimmooss oo vvaarriiaacciioonneess ddee ggrraaddoo 
ddee llaass mmiissmmaass yy ttooddaass ssee oorrggaanniizzaann 
aallrreeddeeddoorr ddee ttrreess sseennttiimmiieennttooss 
pprriimmaarriiooss:: vveerrggüüeennzzaa,, mmiieeddoo yy ccuullppaa.. 
 EEssttaa bbaassee ppeerrmmiittee ddeeffiinniirr ttrreess ttiippooss 
uunniivveerrssaalleess ddee ppeerrssoonnaalliiddaadd,, eenn llooss 
ccuuaalleess eessttaass ccoonnsstteellaacciioonneess ddaarráánn ssuuss 
ccaarraacctteerrííssttiiccaass pprriinncciippaalleess..
AA==MMIIEEDDOO BB==VVEERRGGÜÜEENNZZAA CC==CCUULLPPAA 
11 DDeessccoonnffiiaannzzaa TTiimmiiddeezz PPeessiimmiissmmoo 
22 AAggrreessiivviiddaadd EExxhhiibbiicciioonniissmmoo PPeerrffeecccciioonniissmmoo,, 
ssuuppeerr--rreessppoonnssaabbllee 
33 AAssuummiirr ccoonnttrrooll DDeelleeggaarr ssoobbrreepprrootteeggeerr 
44 EExxpp.. EEmmoocciioonneess 
nneeggaattiivvaass 
EExxpp.. EEmmoocciioonneess 
ppoossiittiivvaass 
DDiiffiiccuullttaadd ppaarraa 
aammbbaass eemmoocciioonneess 
55 IIrr eenn ccoonnttrraa ddee llaa 
ccoorrrriieennttee 
IIrr aa ffaavvoorr ddee llaa 
ccoorrrriieennttee 
MMaarrggiinnaarrssee 
66 IImmppuullssiivviiddaadd//aasseerr 
ttiivviiddaadd 
EEvvaassiióónn// iinnttuuiicciióónn PPssiiccoorriiggiiddeezz//iinnttrroossppee 
cccciióónn 
77 PPrreeooccuuppaacciióónn ppoorr 
eell ffuuttuurroo 
PPrreeooccuuppaacciióónn ppoorr 
eell pprreesseennttee 
PPrreeooccuuppaacciióónn ppoorr eell 
ppaassaaddoo 
88 IImmppaacciieenntteess IImmppuunnttuuaalleess PPuunnttuuaalleess
MMIIEEDDOO VVEERRGGÜÜEENNZZAA CCUULLPPAA 
99 RRaappiiddeezz//ppeerrssiissttee 
nncc 
RReezzaaggoo//lleennttiittuudd RReessppoonnssaabbiilliidd//ddeettaallll 
ee 
1100 FFoorrmmaall//iinnnnoovvaaddoorr CCoonnsseerrvvaaddoorr//lliibbeerr 
aall 
FFoorrmmaall//tteenndd.. aa llaass 
mmooddaass aannttiigguuaass 
1111 FFiigghhtt==ppeelleeaarr FFlliigghhtt==eessccaappaarr FFrreeeezzee== ppaassmmaarrssee 
1122 EEnnffrreennttaammiieennttooss CCoonndduuccttaass 
iirrrreessppoonnssaabblleess 
JJuussttiiffiiccaacciioonneess//rraacciioo 
nnaalliizzaacciioonneess 
1133 AAggrreeddiirr// eessccaappaarr;; 
IInnssuullttaarr//lllloorraarr 
CCuubbrriirrssee// 
eexxhhiibbiirrssee 
IInnccuullppaarr// ddeesseeaarr 
1144 MMee vvaann aa vviioollaarr 
mmiiss ddeerreecchhooss 
MMee vvaann aa 
rreecchhaazzaarr;; 
MMee vvaannaa aa iinnccuullppaarr 
1155 NNoorreeppiinneeffrriinnaa DDooppaammiinnaa SSeerroottoonniinnaa 
1166 CCaarrddiiooppaattiiaass,, 
bbrruuxxiissmmoo,, 
PPrroobblleemmaass ddee llaa 
ppiieell,, ffoobbiiaass,, 
ÚÚllcceerraa,, ccáánncceerr,, 
oobbsseessiioonneess,,
88.. TTRREESS TTIIPPOOSS DDEE PPEERRSSOONNAASS 
 TTiippoo AA ((ccoolléérriiccoo)) == VViivviirr aa llaa 
ddeeffeennssiivvaa//ooffeennssiivvaa,, iirraa,, iimmppoossiicciióónn,, 
iimmppaacciieenncciiaa,, lliiddeerraazzggoo.. 
 TTiippoo BB ((fflleemmááttiiccoo,, ssaanngguuíínneeoo))== VViivviirr 
ccoonn uunn bbaajjoo ppeerrffiill//eexxhhiibbiicciioonniissmmoo,, 
ttiimmiiddeezz,, tteennddeenncciiaa aa eessccaappaarr,, ccooggeerr 
llaass ccoossaass ccoonn ccaallmmaa,, yy aaffaabbiilliiddaadd.. 
 TTiippoo CC ((mmeellaannccóólliiccoo)) == VVeerr eell llaaddoo 
nneeggaattiivvoo ddee llaass ccoossaass,, eexxiiggiirrssee mmaass ddee 
llaa ccuueennttaa,, ppeerrffeecccciioonniissmmoo,, 
iinnttrroossppeecccciióónn,, yy rreessppoonnssaabbiilliiddaadd..
EELL MMAATTRRIIMMOONNIIOO
EELL MMAATTRRIIMMOONNIIOO 
 EEll mmaattrriimmoonniioo eess uunnaa iinnssttiittuucciióónn ssoocciiaall 
qquuee ccrreeaa uunn vvíínnccuulloo ccoonnyyuuggaall eennttrree ssuuss 
mmiieemmbbrrooss.. EEssttee llaazzoo eess rreeccoonnoocciiddoo 
ssoocciiaallmmeennttee,, yyaa sseeaa ppoorr mmeeddiioo ddee 
ddiissppoossiicciioonneess jjuurrííddiiccaass oo ppoorr llaa vvííaa ddee 
llooss uussooss yy ccoossttuummbbrreess.. 
 LLaa ddeeffiinniicciióónn bbííbblliiccaa ddeell mmaattrriimmoonniioo eess 
qquuee ddeejjaarráá eell hhoommbbrree aa ssuu ppaaddrree yy aa ssuu 
mmaaddrree yy ssee uunniirráá aa ssuu mmuujjeerr yy sseerráánn 
uunnaa ssoollaa ccaarrnnee..
 Dejará a sus padres ssee rreeffiieerree aa qquuee eess uunn 
aaccttoo ppúúbblliiccoo.. ((rraappttoo,, ddoottee,, bbaannqquueettee 
nnuuppcciiaall,, bbeennddiicciióónn eenn llaa iigglleessiiaa,, lleeggaalliizzaacciióónn 
aannttee uunn ooffiicciiaall cciivviill));; ttooddaass ssoonn ffoorrmmaass ddee 
ddeeccllaarraarr ppúúbblliiccaammeennttee eell mmaattrriimmoonniioo.. 
 SSee uunniirráá aa ssuu mmuujjeerr ssee rreeffiieerree aa llaa uunniióónn 
sseexxuuaall.. EExxcceeppcciioonneess:: iinncceessttoo,, aabbuussoo sseexxuuaall,, 
vviioollaacciióónn sseexxuuaall,, aadduulltteerriioo,, pprroossttiittuucciióónn.. 
 YY sseerráánn uunnaa ssoollaa ccaarrnnee ((ssiiggnniiffiiccaa ffuunncciioonnaarr 
ccoommoo uunnaa uunniiddaadd ffuunncciioonnaall)) eenn ccoommuunniiddaadd 
ddee bbiieenneess,, ddiissccrreecciióónn,, lleeaallttaadd,, ttrraabbaajjoo,, 
ccoommppaaññeerriissmmoo,, eenn ttooddaass llaass áárreeaass..
 En resumen: EEll mmaattrriimmoonniioo iimmpplliiccaa 
ttrreess aaccttooss:: 
 aa)) uunn aaccttoo ssoocciiaall,, qquuee llaa ssoocciieeddaadd 
aatteessttiigguuaa;; 
 bb)) uunn aaccttoo íínnttiimmoo ccoommoo eess llaa 
ccoonnssuummaacciióónn sseexxuuaall yy 
 cc)) uunn aaccttoo eessppiirriittuuaall,, ppoorr mmeeddiioo ddeell 
ccuuaall llaa ppaarreejjaa ffuunncciioonnaa ccoommoo uunnaa 
uunniiddaadd..
 El matrimonio eess uunn ppaarreenntteessccoo 
ddeetteerrmmiinnaaddoo ppoorr eelleecccciióónn ppeerrssoonnaall.. 
 EEll ssiiggnniiffiiccaaddoo ddee ““sseerráánn uunnaa ssoollaa 
ccaarrnnee”” eess qquuee eess uunn llaazzoo ttaann ffuueerrttee 
ccoommoo eell ppaarreenntteessccoo nnaattuurraall.. 
 DDiiooss ssee iinncclliinnaa ppoorr llaa ppeerrmmaanneenncciiaa ddeell 
mmaattrriimmoonniioo oorriiggiinnaall.. SSiinn eemmbbaarrggoo,, 
ddeebbiiddoo aa llaa nnaattuurraalleezzaa hhuummaannaa,, llaa 
ccaaííddaa,, ssee nnooss hhaann ppeerrmmiittiiddoo aallgguunnaass 
ssaalliiddaass ppaarraa ssiittuuaacciioonneess rreeaallmmeennttee 
iinnmmaanneejjaabblleess..
EELL DDIIVVOORRCCIIOO 
 EEll ddiivvoorrcciioo eess llaa ddiissoolluucciióónn ddeell 
mmaattrriimmoonniioo oo ssoocciieeddaadd ccoonnyyuuggaall aannttee 
llaa lleeyy yy//oo rreelliiggiióónn.. 
LLaass CCaauussaass ppuueeddeenn sseerr:: 
 LLaa mmuueerrttee,, llaa nnoo ccoonnssuummaacciióónn,, llaa 
ffoorrnniiccaacciióónn ((rreellaacciioonneess iillíícciittaass:: 
aadduulltteerriioo,, iinncceessttoo,, hhoommoosseexxuuaalliiddaadd)),, 
llaa nneeggaattiivvaa ppeerrssiisstteennttee aa llaa 
rreeccoonncciilliiaacciióónn ddee uunnaa ddee llaass ppaarrtteess..
TTRRAAMMPPAASS EENN LLAA RREELLAACCIIÓÓNN DDEE 
PPAARREEJJAASS 
 LLaa rraazzóónn ppoorr llaa qquuee ssee rreeccuurrrree aall 
ddiivvoorrcciioo,, eess eell ffrraaccaassoo eenn llaass 
rreellaacciioonneess mmaattrriimmoonniiaalleess.. 
 PPaarraa mmaanntteenneerr oo pprroommoovveerr eell 
mmaattrriimmoonniioo ddeebbeenn ccoonnoocceerrssee ssuuss 
ttrraammppaass,, ppaarraa eessoo,, DDuunnkkeerr pprrooppoonnee 
aallgguunnooss jjuueeggooss mmaattrriimmoonniiaalleess..
JJUUEEGGOOSS MMAATTRRIIMMOONNIIAALLEESS 
 LLooss jjuueeggooss mmaattrriimmoonniiaalleess ssee ddeerriivvaann 
ddee llooss ttrreess ttiippooss ddee ppeerrssoonnaa:: eell ttiippoo 
AA,, eell ttiippoo BB yy eell ttiippoo CC.. SSee aappooyyaa eenn 
llaa lleeyy ddee aattrraacccciióónn ddee llooss ccuueerrppooss:: 
ppoollooss ccoonnttrraarriiooss ssee aattrraaeenn.. 
 PPrriimmeerr jjuueeggoo mmaattrriimmoonniiaall:: ssee 
rreellaacciioonnaa ccoonn eell sseennttiimmiieennttoo ddee 
vveerrgguueennzzaa yy ssee ddeessiiggnnaa ccoommoo:: llaa 
vveerrggoonnzzoossaa yy eell ssiinnvveerrgguueennzzaa
 El juego es: uunnaa ppaarrttee ccoonn ddeemmaassiiaaddoo 
rreessccaattoo ((ttiippoo BB)),, yy llaa oottrraa,, ddeemmaassiiaaddoo 
lliibbeerraall ((ttiippoo AA)).. LLaa pprriimmeerraa ssee 
bbllooqquueeaa yy ssee aalleejjaa,, mmiieennttrraass qquuee llaa 
sseegguunnddaa,, aaccoossaa yy aabbuussaa ddee llaa oottrraa.. 
 LLooss tteerraappeeuuttaass sseexxuuaalleess aattrriibbuuyyeenn 
mmuucchhaass ccaauussaass ddee ddiissffuunncciióónn sseexxuuaall 
aa llaa vveerrggüüeennzzaa.. EEssttaa ssee aassoocciiaa aa llaa 
iinnhhaabbiilliiddaadd ddee tteenneerr ppeenneettrraacciioonneess 
vvaaggiinnaalleess,, ppoorr lloo qquuee llaa mmuujjeerr ssee 
eessccoonnddee eenn uunn mmaannttoo ddee ssiilleenncciioo..
CCíírrccuulloo vviicciioossoo
 RReessuullttaaddoo:: ddiissffuunncciióónn sseexxuuaall 
 DDeessddee qquuee ssee iiddeennttiiffiiccaa llaa vveerrggüüeennzzaa 
ccoommoo eell oorriiggeenn ddee llaass ddiissffuunncciioonneess 
sseexxuuaalleess,, ssee ffaacciilliittaa,, ttaannttoo ssuu 
pprreevveenncciióónn ccoommoo ssuu mmaanneejjoo..
 Segundo jjuueeggoo mmaattrriimmoonniiaall ssee 
rreellaacciioonnaa ccoonn eell sseennttiimmiieennttoo ddee mmiieeddoo,, 
eess ddeessiiggnnaaddoo ccoommoo:: eell ddeessccoonnffiiaaddoo,, yy 
llaa ccoonnffiiaannzzuuddaa .. 
 EEssttee jjuueeggoo ssee pprroodduuccee eennttrree uunnaa 
ppeerrssoonnaa ddeessccoonnffiiaaddaa ((ttiippoo AA)),, yy oottrraa 
qquuee nnoo ssaabbee ppoonneerr ffrroonntteerraass ccoonn eell 
sseexxoo ooppuueessttoo ((ttiippoo BB)).. MMiieennttrraass llaa 
pprriimmeerraa ccoonnttrroollaa yy mmoonniittoorreeaa,, llaa 
sseegguunnddaa ttiieennddee aa eessccaappaarr,, 
rreeffuuggiiáánnddoossee eenn rreellaacciioonneess mmeennooss 
aassffiixxiiaanntteess..
CCíírrccuulloo vviicciioossoo
 Este suele sseerr eell oorriiggeenn ddee llaa 
vviioolleenncciiaa ddoommééssttiiccaa.. TTaannttoo eell aaggrreessoorr 
ccoommoo llaa vvííccttiimmaa mmaanneejjaann mmiieeddoo
 El tercer jjuueeggoo mmaattrriimmoonniiaall ssee 
rreellaacciioonnaa ccoonn eell sseennttiimmiieennttoo ddee ccuullppaa 
yy eess ddeessiiggnnaaddoo ccoommoo:: llaa ssuuppeerr 
rreessppoonnssaabbllee yy eell iirrrreessppoonnssaabbllee.. 
 EEllllaa aassuummee ssuuss ccoommpprroommiissooss yy 
mmoonniittoorreeaa llooss ddeell oottrroo ((ttiippoo CC)),, 
mmiieennttrraass qquuee ééll ssee ddeesseennttiieennddee yy lloo 
ccooggee ssuuaavvee,, ((ttiippoo BB))..
CCíírrccuulloo vviicciioossoo:: sseennttiimmiieennttoo ddee 
ccuullppaa
 Desenlace: aabbuussoo ddee ssuussttaanncciiaass,, ddee 
uunnaa ppaarrttee,, yy llaa oottrraa ppaarrttee ssee ccaarrggaa 
ccoonn ttooddaass llaass rreessppoonnssaabbiilliiddaaddeess ddeell 
hhooggaarr;; uunnaa ppaarrttee eessttiimmuullaa aa llaa oottrraa yy 
mmaannttiieenneenn eell ssiisstteemmaa mmaall 
ffuunncciioonnaannddoo
 Cuarto juego mmaattrriimmoonniiaall ssee rreellaacciioonnaa 
ttaammbbiiéénn ccoonn eell sseennttiimmiieennttoo ddee ccuullppaa,, yy eess 
ddeessiiggnnaaddoo ccoommoo:: aaccuussaacciioonneess yy 
rreeccuussaacciioonneess.. 
 UUnnaa ppeerrssoonnaa aaccuussaaddoorraa ee iirrrriittaabbllee,, ((ttiippoo 
AA)),, yy uunnaa ppeerrssoonnaa eexxiiggeennttee yy 
ppeerrffeecccciioonniissttaa ((ttiippoo CC)).. 
 CCaaddaa ccuuaall hhaabbllaa ppaarraa rreebbaattiirr lloo qquuee ddiiccee 
eell oottrroo,, ssiinn aannaalliizzaarr lloo qquuee ssee eessccuucchhaa.. 
SSoosstteenniieennddoo ddee eessttaa mmaanneerraa uunnaa lluucchhaa ddee 
ppooddeerr oo uunnaa lluucchhaa ppoorr ddeemmoossttrraarr qquuiieenn eess 
eell qquuee ttiieennee llaa ccuullppaa ddee lloo ssuucceeddiiddoo..
 QQuuiinnttoo jjuueeggoo mmaattrriimmoonniiaall:: eell ddiivvoorrcciioo 
eemmoocciioonnaall.. 
 SSee ddeetteeccttaa uunn ddiivvoorrcciioo eemmoocciioonnaall 
ccuuaannddoo llaa ppaarreejjaa yyaa ssiieennttee qquuee nnoo vvaallee 
llaa ppeennaa ccoonnvveerrssaarr llaass ddiiffeerreenncciiaass oo 
ccuuaannddoo ppiieennssaa qquuee eess pprreeffeerriibbllee ccaallllaarr 
qquuee ddiissccuuttiirr.. 
DDeejjaammooss ddee aaddmmiirraarr llaass ccoossaass qquuee aanntteess 
eerraann iimmppoorrttaanntteess eenn nnuueessttrraa ppaarreejjaa.. 
NNooss mmoolleessttaa ttooddoo lloo qquuee hhaaggaa oo ddiiggaa eell 
oottrroo.. 
NNoo tteenneemmooss nnaaddaa eenn ccoommúúnn..
 Las actividades yyaa nnoo ssee rreeaalliizzaann ccoommoo 
aanntteess,, nnii ssee ccoommppaarrttee ddee iigguuaall ffoorrmmaa,, 
ssoolloo lloo iimmpprreesscciinnddiibbllee yy ccaassii ssiieemmpprree 
ccaaddaa qquuiieenn bbuussccaa ccoommoo ddiivveerrttiirrssee ppoorr 
sseeppaarraaddoo.. 
EEll ssiilleenncciioo eess eell ppaann nnuueessttrroo ddee ccaaddaa 
ddííaa.. 
SSee aaccaabbaarroonn llooss tteemmaass ddee ccoonnvveerrssaacciióónn.. 
SSeexxuuaallmmeennttee hhaayy uunn aabbiissmmoo eennttrree 
aammbbooss.. EEnn llaa ccaammaa ssoolloo ssee oobbsseerrvvaann llaass 
eessppaallddaass.. 
PPrreeffeerriimmooss hhaacceerr ccoossaass qquuee nnoo ccoonnlllleevvee 
eell iinnvvoolluuccrraarrssee
 SSeexxttoo jjuueeggoo mmaattrriimmoonniiaall:: IInnffiiddeelliiddaadd 
 LLaa iinnffiiddeelliiddaadd eess vviivviiddaa ccoommoo uunnaa ddee 
llaass ppeeoorreess ttrraaiicciioonneess qquuee eennffrreennttaa llaa 
ppaarreejjaa yy eenn ggeenneerraall ssee ppiieennssaa qquuee eell 
iinnffiieell eess eell ccuullppaabbllee,, ssiinn eemmbbaarrggoo,, llaa 
iinnffiiddeelliiddaadd eess ssóólloo eell rreessuullttaaddoo ddee llaass 
ccrriissiiss ddee ppaarreejjaa yy ééssttaa nnoo eess ssóólloo 
sseexxuuaall ppuueess eell ccóónnyyuuggee iinnffiieell 
bbuussccaarráá aassppeeccttooss qquuee ssuu ppaarreejjaa nnoo llee 
bbrriinnddaa yy eessttooss ppuueeddeenn sseerr 
iinntteelleeccttuuaalleess,, sseexxuuaalleess,, ffííssiiccooss yy 
eemmoocciioonnaalleess..
TTÉÉCCNNIICCAASS DDEE IINNTTEERRVVEENNCCIIÓÓNN EENN 
PPAARREEJJAASS 
 11.. EEnnssaayyoo ddee uunnaa rreellaacciióónn bboonniittaa.. 
ppoonnee eenn pprrááccttiiccaa llaa eessttrraatteeggiiaa ddee 
aaffiirrmmaacciióónn.. SSee ssuuggiieerree aa llaa ppaarreejjaa uunn 
ppaaccttoo yy ddeessccrriibbaann llaass ttrreess ccoossaass mmááss 
iimmppoorrttaanntteess qquuee llee gguussttaarrííaa ddee ssuu 
ppaarreejjaa.. EEss ccoonncceennttrraarrssee eenn lloo qquuee 
ffaavvoorreeccee llaa rreellaacciióónn iiddeeaall..
 22.. EEnnssaayyoo ddee ddiivvoorrcciioo.. EEss uunnaa 
sseeppaarraacciióónn ffííssiiccaa ppoorr aallgguunnaass 
sseemmaannaass,, ddoonnddee ssee hhaaccee uunn aarrrreegglloo 
ffiinnaanncciieerroo,, vviissiittaass aa llooss hhiijjooss yy ssee 
ssuussppeennddee ttooddoo ccoonnttaaccttoo ddee ppaarreejjaa eess 
úúttiill eenn ssiittuuaacciioonneess eexxttrreemmaass:: 
aammeennaazzaa ddee ddiivvoorrcciioo,, iinnffiiddeelliiddaadd,, oo 
vviioolleenncciiaa ddoommééssttiiccaa.. 
 33.. CCoommeennzzaarr ddeessddee cceerroo.. FFuunncciioonnaa eenn 
ssiittuuaacciioonneess eenn qquuee uunnaa ddee llaass ppaarrtteess 
hhaa ppeerrddiiddoo eell aammoorr,, sseeaa ppoorr 
iinnffiiddeelliiddaadd oo ppoorr ddeessccuuiiddoo..
EEss ccoommeennzzaarr ccoommoo ssii ffuueerraann aammiiggooss,, ssiinn 
iinnttiimmiiddaaddeess,, hhaassttaa lllleeggaarr aa eennaammoorraarrssee.. 
44.. EEssccaappeess eenn ppaarreejjaa.. EEssttoo eess ssaalliirr ssiinn 
hhiijjooss,, yy rreeggrreessaarr ssiinn ddaarr eexxpplliiccaacciióónn aa 
nnaaddiiee,, nnii ttrraaeerr rreeggaallooss.. EEssttoo ddeebbee 
dduurraarr ddee uunnaa aa ttrreess hhoorraass,, ccoonn uunnaa 
ffrreeccuueenncciiaa sseemmaannaall.. 
55.. SSaalliiddaass ppoorr ttuurrnnoo ccoonn llooss hhiijjooss.. LLaa 
vveennttaajjaa eess qquuee eessttaa mmeeddiiddaa aayyuuddaa aa 
ccaaddaa hhiijjoo aa sseennttiirrssee vvaalloorraaddoo,, yy aall 
mmiissmmoo ttiieemmppoo rreeccoonnoocceerr eell vvaalloorr ddee 
ssuu hheerrmmaannoo..
66.. CCaarrttaa ppaarraa cceerrrraarr uunn ccíírrccuulloo ddee 
ddoolloorr.. DDiicchhaa ccaarrttaa ddeebbee ccoonntteenneerr 
ccuuaattrroo ppaarrtteess:: 
aa))mmeenncciioonnaarr llooss hheecchhooss ddeessaaggrraaddaabblleess 
qquuee ooccuurrrriieerroonn,, 
bb)) sseeññaallaarr eell iimmppaaccttoo qquuee eessooss hheecchhooss 
ttuuvviieerroonn,, 
cc)) sseeññaallaarr llaass ccoonnsseeccuueenncciiaass qquuee hhaa 
ggeenneerraaddoo ssoobbrree eell aaffeeccttaaddoo,, 
dd)) ccoommuunniiccaarr llaa ddeecciissiióónn ddee ppeerrddoonnaarr oo 
ppeeddiirr ppeerrddóónn ssoobbrree llooss hheecchhooss..
77.. PPrroossccrriippcciióónn ddeell ssíínnttoommaa.. ((eexxttiinngguuiirr,, 
mmeerrmmaarr)).. EEssttaa ttééccnniiccaa eess mmuuyy iimmppoorrttaannttee 
ccuuaannddoo hhaayy uunn hhiijjoo qquuee ssee eennffeerrmmaa 
mmuucchhoo oo ssuuffrree ddee aallggúúnn mmaall ccrróónniiccoo.. LLooss 
ppaassooss ssoonn llooss ssiigguuiieenntteess:: 
aa)) PPeerrmmiittiirrllee qquuee mmaanneejjee ppoorr ssíí mmiissmmoo ssuuss 
mmeeddiiccaammeennttooss.. 
bb)) NNoo hhaacceerrllee nnaaddaa qquuee ééll ppuueeddaa hhaacceerr ppoorr ssíí 
mmiissmmoo.. 
cc)) NNoo iimmppoonneerrllee rreessttrriicccciioonneess qquuee eell mmééddiiccoo 
nnoo hhaayyaa iimmppuueessttoo.. 
dd)) PPeerrmmiittiirrllee eenn lloo mmááxxiimmoo lllleevvaarr uunnaa vviiddaa 
nnoorrmmaall..
88.. PPaarrcciiaalliiddaadd mmuullttiillaatteerraall.. EEssttoo eess 
qquuee eell tteerraappeeuuttaa ddeebbee sseerr ccaappaazz ddee 
ppoonneerrssee ddeell llaaddoo uunn iinntteeggrraannttee ddee llaa 
ffaammiilliiaa yy lluueeggoo ddee oottrroo,, ssiinn nneeggaarrssee 
aa ccoommpprroommeetteerrssee ccoonn llooss rreeccllaammooss 
ddee mméérriittoo oo jjuussttiicciiaa ddee nniinngguunnoo ddee 
eellllooss.. 
EEnn uunnaa ccrriissiiss mmaattrriimmoonniiaall,, aammbbaass 
ppaarrtteess ttiieenneenn uunnaa vveerrddaadd ppaarrcciiaall..
LLAA FFAAMMIILLIIAA SSAALLUUDDAABBLLEE 
II –– EENN UUNNAA FFAAMMIILLIIAA SSAALLUUDDAABBLLEE EELL 
PPAADDRREE YY LLAA MMAADDRREE TTIIEENNEENN UUNNAA 
RREELLAACCIIOONN MMAASS CCEERRCCAANNAA QQUUEE CCOONN 
CCUUAALLQQUUIIEERR OOTTRROO MMIIEEMMBBRROO.. 
IIII –– EENN UUNNAA FFAAMMIILLIIAA SSAALLUUDDAABBLLEE EELL 
PPAADDRREE YY LLAA MMAADDRREE CCOOMMPPAARRTTEENN 
TTIIEEMMPPOO DDEE CCAALLIIDDAADD CCOONN CCAADDAA HHIIJJOO 
EE HHIIJJAA.. 
IIIIII –– EENN UUNNAA FFAAMMIILLIIAA SSAALLUUDDAABBLLEE 
HHEERRMMAANNOOSS YY HHEERRMMAANNAASS SSEE DDAANN 
AAPPOOYYOO YY NNEEGGOOCCIIAANN SSUUSS 
DDIIFFEERREENNCCIIAASS SSIINN LLAA IINNTTEERRVVEENNCCIIOONN 
DDEE PPAAPPAA YY MMAAMMAA..
1111.. EEJJEEMMPPLLOOSS DDEE TTRRAAUUMMAASS 
FFAAMMIILLIIAARREESS 
 PPaaddrree oo mmaaddrree aauusseenntteess 
 MMooddeellooss iinnaaddeeccuuaaddooss ddee ppaappaa oo mmaammaa 
 AAbbuussoo ffííssiiccoo 
 FFuussiióónn eerróóttiiccaa 
 RRoolleess eessppeecciiaalleess ((hhiijjoo ccoonnsseennttiiddoo,, 
oovveejjaa nneeggrraa,, nniiddaall,, eell bbuueennoo yy eell mmaalloo)) 
 CCoommppeetteenncciiaa ddeessvveennttaajjoossaa 
 CCaammuuffllaajjee
1122.. LLAA RRUUTTAA CCRRIITTIICCAA PPEERRSSOONNAALL 
TTrraauummaa SSoobbrreepprrootteecccciióónn AAbbuussoo EExxiiggeenncciiaass 
AAccttiittuudd TTiimmiiddeezz DDeessccoonnffiiaannzzaa NNeeggaattiivviissmmoo 
CCoonnfflliiccttoo FFrraaccaassoo eenn ggrruuppoo 
ddee iigguuaalleess 
EEnnffrreennttaarr,, 
ddiissccuuttiirr 
EExxiiggiirrssee mmááss 
ddee llaa ccuueennttaa 
EEssttrrééss AAbbuurrrriimmiieennttoo,, 
EEssccaappeess 
IIrrrriittaabbiilliiddaadd FFrruussttrraacciióónn 
DDiissffuunncciióónn EExxcceessooss,, aalleerrggiiaass PPáánniiccoo,, HHPPAA TTOOCC,, aacciiddeezz 
LLeessiióónn AAddiicccciióónn,, ppiieell DDeelliirriioo,, ccoorraazzóónn DDeepprreessiióónn,, 
eessttóómmaaggoo 
CCoommpplliicc.. DDaaññoo ffííssiiccoo DDaaññoo ffííssiiccoo DDaaññoo ffííssiiccoo 
MMuueerrttee EEPPDD EEPPDD EEPPDD
VVeerrggüüeennzzaa 
MMiieeddoo 
CCuullppaa 
Disfunciones Sexuales 
Fobias 
Dependencias 
Dermatosis, Alergias 
Violencia Doméstica 
Pánico 
Delirio 
HTA, Diabetes 
Problema de Comunicación 
TOC 
Depresión 
Gastropatías, Cáncer
1100.. LLAASS TTRREESS SSAALLIIDDAASS 
OORRIIGGIINNAALLEESS 
AAFFIIRRMMAACCIIOONN:: ““YY llllaammóó AAddaamm eell nnoommbbrree ddee ssuu 
mmuujjeerr EEvvaa,, ppoorr ccuuaannttoo eellllaa eerraa mmaaddrree ddee 
ttooddooss llooss vviivviieenntteess”” ((GGeenn..33..2200)).. 
AACCEERRCCAAMMIIEENNTTOO:: ““YY JJeehhoovváá DDiiooss hhiizzoo aall 
hhoommbbrree yy aa ssuu mmuujjeerr ttúúnniiccaass ddee ppiieelleess,, yy llooss 
vviissttiióó”” ((GGeenn..33..221)).. 
FFRROONNTTEERRAASS:: ““YY lloo ssaaccóó JJeehhoovváá ddeell hhuueerrttoo ddee 
EEddéénn,, ppaarraa qquuee llaabbrraassee llaa ttiieerrrraa ddee qquuee ffuuee 
ttoommaaddoo”” ((GGeenn..33..2222--2244))..
1111.. VVAALLIIDDAACCIIOONN DDEE LLAASS TTRREESS 
SSAALLIIDDAASS OORRIIGGIINNAALLEESS 
II -- AAffiirrmmaacciióónn →→ tteerraappiiaa ccooggnniittiivvaa,, rreeffuueerrzzoo 
ppoossiittiivvoo,, vveerr llooss llaaddooss ppoossiittiivvooss,, rreeeennccuuaaddrree,, 
rreeeennffooqquuee yy lloo qquuee MMiinnuucchhiinn ddeennoommiinnaa 
aattaaccaarr eessqquueemmaass.. 
IIII -- AAcceerrccaammiieennttoo →→ AAAA ((iiddeennttiiffiiccaarrssee ccoonn llaa 
ppeerrssoonnaa aattrraappaaddaa eenn eell aallccoohhooll)) yy llaa 
ddeesseennssiibbiiiizzaacciioonn ssiisstteemmááttiiccaa.. 
IIIIII -- FFrroonntteerraass →→ MMiinnuucchhiinn yy llooss tteerraappeeuuttaass 
ffaammiilliiaarreess..
 La fijación de ffrroonntteerraass eess rreessppeettaarr yy 
hhaacceerr qquuee llee rreessppeetteenn llaa iinntteeggrriiddaadd 
ffííssiiccaa,, llaa iinnttiimmiiddaadd ddee ccoonncciieenncciiaa yy eell 
lliibbrree aallbbeellddrrííoo..
Vergüenza 
Disfunciones Sexuales 
Fobias 
Dependencias 
Dermatosis, Alergias 
Miedo 
Violencia Doméstica 
Pánico 
Delirio 
HTA, Diabetes 
Culpa 
Problema de Comunicación 
TOC 
Depresión 
Gastropatías, Cáncer 
Acercamiento 
Fronteras 
Afirmación
1122.. AAUUTTOOAAYYUUDDAA PPAARRAA EELL AATTAAQQUUEE DDEE 
PPAANNIICCOO 
 EEssttiilloo ddee vviiddaa ssaannoo 
 SSoolluucciióónn ddee ccoonnfflliiccttooss 
 AApprreennddeerr aa rreessppiirraarr 
 CCoonnffrroonnttaarr llaa aannssiieeddaadd 
 DDiissttrraacccciióónn 
 RReellaajjaammiieennttoo
1133.. AAUUTTOOAAYYUUDDAA PPAARRAA HHAABBIITTOOSS 
PPEERRJJUUDDIICCIIAALLEESS 
 CCoonncciieennttiizzaacciioonn 
 DDeessiinnttooxxiiccaacciióónn 
 CCoorrttee ddee hháábbiittooss ppeerrjjuuddiicciiaalleess 
 NNuueevvaa iimmaaggeenn 
 GGrruuppoo ddee aauuttooaayyuuddaa 
 CCoonnttrrooll ddeell eessttrrééss 
 CCuullttiivvoo ddee llaa eessppiirriittuuaalliiddaadd
1144..AAUUTTOOAAYYUUDDAA PPAARRAA LLAA DDEEPPRREESSIIOONN 
 CCoonncciieennttiizzaacciioonn 
 AAccuueerrddoo tteerraappééuuttiiccoo 
 TTeerraappiiaa aaffiirrmmaattiivvaa 
 NNuueevvoo eessttiilloo ddee vviiddaa
1155.. AAUUTTOOAAYYUUDDAA PPAARRAA EELL TTRRAASSTTOORRNNOO 
PPSSIICCOOSSOOMMAATTIICCOO 
 CCoonncciieennttiizzaacciioonn ssoobbrree eell eessttrrééss 
 EEdduuccaacciióónn ffaammiilliiaarr ((rruuttaa ccrriittiiccaa)) 
 AAccttiittuudd ppoossiittiivvaa 
 CCuullttiivvoo ddee llaa eessppiirriittuuaalliiddaadd 
 CCoonnoocceerr llaa eennffeerrmmeeddaadd
RREESSUUMMEENN DDEELL MMAARRCCOO 33--DD:: 
((11)) UUnnaa nnuueevvaa ddeeffiinniicciióónn ddee aauuttooeessttiimmaa:: ““rrooll 
qquuee aa uunnoo llee ttooccaa jjuuggaarr eenn llaa vviiddaa””.. 
((22)) DDeessccrriippcciióónn ppssiiccoollóóggiiccaa ddee llaa eessppiirriittuuaalliiddaadd.. 
((33)) LLooss sseennttiimmiieennttooss pprriimmaarriiooss:: vveerrggüüeennzzaa,, 
mmiieeddoo yy ccuullppaa.. 
((44)) LLooss ttiippooss AA,, BB,, yy CC,, aapprreennddiiddooss,, 
rreessppoonnssaabblleess ddee llaass mmaanniiffeessttaacciioonneess 
ccllíínniiccaass,, yy mmooddiiffiiccaabblleess ppoorr tteerraappiiaa.. 
((55)) UUnnaa rruuttaa ccrrííttiiccaa ddeessddee eell ttrraauummaa hhaassttaa llaa 
mmuueerrttee pprreemmaattuurraa.. 
((66)) LLaass ttrreess ssaalliiddaass oorriiggiinnaalleess:: AAffiirrmmaacciióónn,, 
AAcceerrccaammiieennttoo,, yy FFrroonntteerraass,, ccoommoo mmeeddiiooss 
iiddóónneeooss ppaarraa eennffrreennttaarr llaass mmaanniiffeessttaacciioonneess 
ccllíínniiccaass ddee llaa vveerrggüüeennzzaa,, eell mmiieeddoo yy llaa 
ccuullppaa..

More Related Content

What's hot

La responsabilidad social desde el interior
La responsabilidad social desde el interiorLa responsabilidad social desde el interior
La responsabilidad social desde el interiorMarcelo Bulk
 
Un apocalipsis llamado_islam
Un apocalipsis llamado_islamUn apocalipsis llamado_islam
Un apocalipsis llamado_islamAstecrix Cris
 
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)ELLYOT RADBURN
 
[Slideshare] fardh'ain(august-2014-batch)#11c-(arkaan-ul-islam)-swolah-perfor...
[Slideshare] fardh'ain(august-2014-batch)#11c-(arkaan-ul-islam)-swolah-perfor...[Slideshare] fardh'ain(august-2014-batch)#11c-(arkaan-ul-islam)-swolah-perfor...
[Slideshare] fardh'ain(august-2014-batch)#11c-(arkaan-ul-islam)-swolah-perfor...Zhulkeflee Ismail
 
Voie de la perfection reésumé
Voie de la    perfection reésuméVoie de la    perfection reésumé
Voie de la perfection reésuméRabah HELAL
 
Resum _ moment présent _ 02
Resum _  moment présent _  02Resum _  moment présent _  02
Resum _ moment présent _ 02Rabah HELAL
 
Coran islam-house
Coran   islam-houseCoran   islam-house
Coran islam-houseRabah HELAL
 
Proyecto Aparato Circulatorio Ilan Carmona
Proyecto Aparato Circulatorio Ilan CarmonaProyecto Aparato Circulatorio Ilan Carmona
Proyecto Aparato Circulatorio Ilan Carmonaalumnosdeprimaria2014
 
Best of / Didier Penissard
Best of / Didier PenissardBest of / Didier Penissard
Best of / Didier PenissardRabah HELAL
 

What's hot (19)

Injertos de nervio
Injertos de nervioInjertos de nervio
Injertos de nervio
 
La responsabilidad social desde el interior
La responsabilidad social desde el interiorLa responsabilidad social desde el interior
La responsabilidad social desde el interior
 
Un apocalipsis llamado_islam
Un apocalipsis llamado_islamUn apocalipsis llamado_islam
Un apocalipsis llamado_islam
 
Jesus (06)
Jesus (06)Jesus (06)
Jesus (06)
 
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
 
Alcohol .... the details
Alcohol  .... the detailsAlcohol  .... the details
Alcohol .... the details
 
Bio explorer
Bio explorerBio explorer
Bio explorer
 
[Slideshare] fardh'ain(august-2014-batch)#11c-(arkaan-ul-islam)-swolah-perfor...
[Slideshare] fardh'ain(august-2014-batch)#11c-(arkaan-ul-islam)-swolah-perfor...[Slideshare] fardh'ain(august-2014-batch)#11c-(arkaan-ul-islam)-swolah-perfor...
[Slideshare] fardh'ain(august-2014-batch)#11c-(arkaan-ul-islam)-swolah-perfor...
 
Voie de la perfection reésumé
Voie de la    perfection reésuméVoie de la    perfection reésumé
Voie de la perfection reésumé
 
Resum _ moment présent _ 02
Resum _  moment présent _  02Resum _  moment présent _  02
Resum _ moment présent _ 02
 
Coran islam-house
Coran   islam-houseCoran   islam-house
Coran islam-house
 
Género narrativo. Segundo Ciclo.
Género narrativo. Segundo Ciclo.Género narrativo. Segundo Ciclo.
Género narrativo. Segundo Ciclo.
 
Diction
 Diction Diction
Diction
 
El comentario crítico de texto
El comentario crítico de textoEl comentario crítico de texto
El comentario crítico de texto
 
Arcadismo
ArcadismoArcadismo
Arcadismo
 
Competencialingüística
Competencialingüística Competencialingüística
Competencialingüística
 
Immobilier
             Immobilier             Immobilier
Immobilier
 
Proyecto Aparato Circulatorio Ilan Carmona
Proyecto Aparato Circulatorio Ilan CarmonaProyecto Aparato Circulatorio Ilan Carmona
Proyecto Aparato Circulatorio Ilan Carmona
 
Best of / Didier Penissard
Best of / Didier PenissardBest of / Didier Penissard
Best of / Didier Penissard
 

Similar to 8.marco tridimensional

Apocalipsis cap 6 La Gran Tribulacion
Apocalipsis cap 6 La Gran TribulacionApocalipsis cap 6 La Gran Tribulacion
Apocalipsis cap 6 La Gran TribulacionEugenio Maysonet
 
Elcalentamiento 111106135152-phpapp02
Elcalentamiento 111106135152-phpapp02Elcalentamiento 111106135152-phpapp02
Elcalentamiento 111106135152-phpapp02dario2828
 
1 une apocalypse-appele_islam11
1 une apocalypse-appele_islam111 une apocalypse-appele_islam11
1 une apocalypse-appele_islam11Mircea Tivadar
 
Gustavo adolfo bécquer
Gustavo adolfo bécquerGustavo adolfo bécquer
Gustavo adolfo bécquerkafir14
 
Prehistoriaenlapennsulaibrica 090220134645-phpapp02
Prehistoriaenlapennsulaibrica 090220134645-phpapp02Prehistoriaenlapennsulaibrica 090220134645-phpapp02
Prehistoriaenlapennsulaibrica 090220134645-phpapp02Sergio Garcia
 
Alkaloids introduction
Alkaloids introductionAlkaloids introduction
Alkaloids introductionHifzul Kabir
 
Arbitrage maritime
Arbitrage maritimeArbitrage maritime
Arbitrage maritimeRabah HELAL
 
Imagen y nuevas tecnologías
Imagen y nuevas tecnologíasImagen y nuevas tecnologías
Imagen y nuevas tecnologíasctruchado
 
CheckFood - startup pitch-updated
CheckFood  - startup pitch-updatedCheckFood  - startup pitch-updated
CheckFood - startup pitch-updatedCristian Muraru
 
Tipos Trasplantes
Tipos Trasplantes Tipos Trasplantes
Tipos Trasplantes zubyana
 
Dess aides navigation
       Dess  aides navigation       Dess  aides navigation
Dess aides navigationRabah HELAL
 
La comunicación audiovisual
La comunicación audiovisualLa comunicación audiovisual
La comunicación audiovisualelicuef
 
Afonso revista espiritas 1858_1859_1
Afonso revista espiritas 1858_1859_1Afonso revista espiritas 1858_1859_1
Afonso revista espiritas 1858_1859_1nelmarvoc
 
22ºdomingo tc14a NÃO DEIXES QUE O SUCESSO TE SUBA À CABEÇA, NEM QUE O FRACASS...
22ºdomingo tc14a NÃO DEIXES QUE O SUCESSO TE SUBA À CABEÇA, NEM QUE O FRACASS...22ºdomingo tc14a NÃO DEIXES QUE O SUCESSO TE SUBA À CABEÇA, NEM QUE O FRACASS...
22ºdomingo tc14a NÃO DEIXES QUE O SUCESSO TE SUBA À CABEÇA, NEM QUE O FRACASS...CHUC
 

Similar to 8.marco tridimensional (20)

Apocalipsis cap 6 La Gran Tribulacion
Apocalipsis cap 6 La Gran TribulacionApocalipsis cap 6 La Gran Tribulacion
Apocalipsis cap 6 La Gran Tribulacion
 
Iglesia de Filadelfia
Iglesia de FiladelfiaIglesia de Filadelfia
Iglesia de Filadelfia
 
LOS DINOSAURIOS - I.E RAFAEL MALLOR G.
LOS DINOSAURIOS - I.E RAFAEL MALLOR G.LOS DINOSAURIOS - I.E RAFAEL MALLOR G.
LOS DINOSAURIOS - I.E RAFAEL MALLOR G.
 
Elcalentamiento 111106135152-phpapp02
Elcalentamiento 111106135152-phpapp02Elcalentamiento 111106135152-phpapp02
Elcalentamiento 111106135152-phpapp02
 
1 une apocalypse-appele_islam11
1 une apocalypse-appele_islam111 une apocalypse-appele_islam11
1 une apocalypse-appele_islam11
 
Gustavo adolfo bécquer
Gustavo adolfo bécquerGustavo adolfo bécquer
Gustavo adolfo bécquer
 
El realismo 4º eso
El realismo 4º esoEl realismo 4º eso
El realismo 4º eso
 
Prehistoriaenlapennsulaibrica 090220134645-phpapp02
Prehistoriaenlapennsulaibrica 090220134645-phpapp02Prehistoriaenlapennsulaibrica 090220134645-phpapp02
Prehistoriaenlapennsulaibrica 090220134645-phpapp02
 
Alkaloids introduction
Alkaloids introductionAlkaloids introduction
Alkaloids introduction
 
Arbitrage maritime
Arbitrage maritimeArbitrage maritime
Arbitrage maritime
 
Imagen y nuevas tecnologías
Imagen y nuevas tecnologíasImagen y nuevas tecnologías
Imagen y nuevas tecnologías
 
Colreg 72
  Colreg   72  Colreg   72
Colreg 72
 
CheckFood - startup pitch-updated
CheckFood  - startup pitch-updatedCheckFood  - startup pitch-updated
CheckFood - startup pitch-updated
 
Tipos Trasplantes
Tipos Trasplantes Tipos Trasplantes
Tipos Trasplantes
 
Dess aides navigation
       Dess  aides navigation       Dess  aides navigation
Dess aides navigation
 
Base para relacionamentos saudáveis
Base para relacionamentos saudáveisBase para relacionamentos saudáveis
Base para relacionamentos saudáveis
 
La comunicación audiovisual
La comunicación audiovisualLa comunicación audiovisual
La comunicación audiovisual
 
Afonso revista espiritas 1858_1859_1
Afonso revista espiritas 1858_1859_1Afonso revista espiritas 1858_1859_1
Afonso revista espiritas 1858_1859_1
 
El realismo 4º eso
El realismo 4º esoEl realismo 4º eso
El realismo 4º eso
 
22ºdomingo tc14a NÃO DEIXES QUE O SUCESSO TE SUBA À CABEÇA, NEM QUE O FRACASS...
22ºdomingo tc14a NÃO DEIXES QUE O SUCESSO TE SUBA À CABEÇA, NEM QUE O FRACASS...22ºdomingo tc14a NÃO DEIXES QUE O SUCESSO TE SUBA À CABEÇA, NEM QUE O FRACASS...
22ºdomingo tc14a NÃO DEIXES QUE O SUCESSO TE SUBA À CABEÇA, NEM QUE O FRACASS...
 

8.marco tridimensional

  • 1. MMAARRCCOO TTRRIIDDIIMMEENNSSIIOONNAALL TTrreess sseennttiimmiieennttooss pprriimmaarriiooss:: ““vveerrggüüeennzzaa””,, ““mmiieeddoo”” yy ““ccuullppaa””,, yy ttrreess ssaalliiddaass oorriiggiinnaalleess:: ““aaffiirrmmaacciióónn””,, ““aacceerrccaammiieennttoo”” yy ““ffrroonntteerraass””..
  • 2. 11.. LLAA EESSEENNCCIIAA DDEE LLOO HHUUMMAANNOO ““EEnnttoonncceess ddiijjoo DDiiooss:: HHaaggaammooss aall hhoommbbrree a nuestra imagen,, ccoonnffoorrmmee aa nnuueessttrraa sseemmeejjaannzzaa;; yy señoree eenn llooss ppeecceess ddeell mmaarr,, eenn llaass aavveess ddee llooss cciieellooss,, eenn llaass bbeessttiiaass,, eenn ttooddaa aall ttiieerrrraa,, yy eenn ttooddoo aanniimmaall qquuee ssee aarrrraassttrraa ssoobbrree llaa ttiieerrrraa”” ((GGeenn..11..2288))..  CCuueerrppoo ((ssoommaa)) == oorrggaanniissmmoo ffííssiiccoo..  AAllmmaa ((ppssiiqquuee)) == ssee rreeffiieerree aa →→ llaass rreessppuueessttaass eemmoocciioonnaalleess,, →→ ddeebbiiddoo aa llaa ffoorrmmaa ccoommoo iinntteerrpprreettaammooss →→ lloo qquuee ppeerrcciibbiimmooss aa ttrraavvééss ddee llooss óórrggaannooss sseennssoorriiaalleess..  EEssppíírriittuu eess llaa ppaarrttee mmaass ddiiffíícciill ddee ddeeffiinniirr,, yy eess lloo qquuee nnooss ddiiffeerreenncciiaa ddee llooss aanniimmaalleess..
  • 3. 22.. LLAA EESSPPIIRRIITTUUAALLIIDDAADD HHUUMMAANNAA ((11)) CCoonncciieenncciiaa == ddaarrssee ccuueennttaa ddee llaass ccoossaass.. ((22)) AAuuttoonnoommííaa == ttoommaarr ddeecciissiioonneess lliibbrreess.. ((33)) CCrreeaattiivviiddaadd == iimmppoonneerr uunn sseelllloo ppeerrssoonnaall aa llaass ttaarreeaass.. ((44)) FFuunncciióónn eejjeeccuuttiivvaa == mmaanneejjaarr lloo iimmpprreevviissttoo.. ((55)) VVaalloorreess == aassiiggnnaarr iimmppoorrttaanncciiaa aa llaass ccoossaass.. ((66)) FFuunncciioonneess eessppeecciiaalleess == uunnoo ppiieennssaa eenn aallgguuiieenn,, yy aall mmoommeennttoo rreecciibbee uunnaa llllaammaaddaa…… ((7)) AAuuttooeessttiimmaa == ccoonncciieenncciiaa ddee uunn rrooll qquuee aa uunnoo llee ttooccaa jjuuggaarr eenn llaa vviiddaa..
  • 4. 33.. DDEEFFIINNIICCIIOONNEESS DDEE AAUUTTOOEESSTTIIMMAA BBrraannddeenn == ““llaa eexxppeerriieenncciiaa ddee eexxppeerriimmeennttaarrssee uunnoo mmiissmmoo ccoommoo sseerr ccoommppeetteennttee ddee eennffrreennttaarr llooss rreettooss bbáássiiccooss ddee llaa vviiddaa yy ddee sseerr ddiiggnnoo ddee llaa ffeelliicciiddaadd””.. NNAASSEE == ““llaa eexxppeerriieenncciiaa ddee sseerr ccaappaazz ddee aaffrroonnttaarr llooss rreettooss ddee llaa vviiddaa yy ddee sseerr ddiiggnnoo ddee llaa ffeelliicciiddaadd””.. MMaarrccoo 33--DD == ““ssaattiissffaacccciióónn ccoonn uunn rrooll ((ppoossiittiivvoo)) qquuee aa uunnoo llee ttooccaa jjuuggaarr ((eenn llaa vviiddaa))”” ppaarraa eell llooggrroo ddeell bbiieenn ccoommúúnn..
  • 5. 44.. LLOOSS CCIINNCCOO EEJJEESS DDEE LLAA AAUUTTOOEESSTTIIMMAA 11eerr.. eejjee →→ ffaammiilliiaa ddee oorriiggeenn 22ddoo.. eejjee →→ nnaacciióónn ddee oorriiggeenn 33eerr.. eejjee →→ sseexxoo bbiioollóóggiiccoo 44ttoo.. eejjee →→ ttiippoo ffííssiiccoo 55ttoo.. eejjee →→ vvooccaacciióónn ppeerrssoonnaall  RRooll == vvooccaacciióónn == pprrooppóóssiittoo:: uunnaa ttaarreeaa qquuee aappaassiioonnaa,, yy ppaarraa llaa ccuuaall ssee ttiieennee ttaalleennttoo..  UUnnaa bbuueennaa aauuttooeessttiimmaa iimmpplliiccaa mmeejjoorreess rreellaacciioonneess hhuummaannaass,, bbuueennaa ssaalluudd,, yy aauuttoorrrreeaalliizzaacciióónn ppeerrssoonnaall..
  • 6. 55.. SSEENNTTIIMMIIEENNTTOOSS PPRRIIMMAARRIIOOSS DDEELL HHOOMMBBRREE CCAAIIDDOO VVEERRGGUUEENNZZAA:: ““EEnnttoonncceess ffuueerroonn aabbiieerrttooss llooss oojjooss ddee aammbbooss,, yy ccoonnoocciieerroonn qquuee eessttaabbaann ddeessnnuuddooss;; eennttoonncceess ccoossiieerroonn hhoojjaass ddee hhiigguueerraa,, yy ssee hhiicciieerroonn ddeellaannttaalleess””.. MMIIEEDDOO:: ““YY eell hhoommbbrree yy ssuu mmuujjeerr ssee eessccoonnddiieerroonn ddee llaa pprreesseenncciiaa ddee JJeehhoovváá DDiiooss eennttrree llooss áárrbboolleess ddeell hhuueerrttoo.. MMaass JJeehhoovváá DDiiooss llllaammoo aall hhoommbbrree,, yy llee ddiijjoo:: ddoonnddee eessttaass ttuu?? YY eell rreessppoonnddiióó:: OOíí ttuu vvoozz eenn eell hhuueerrttoo,, yy ttuuvvee mmiieeddoo,, ppoorr qquuee eessttaabbaa ddeessnnuuddoo,, yy mmee eessccoonnddíí”” CCUULLPPAA:: ““YY eell hhoommbbrree rreessppoonnddiióó:: LLaa mmuujjeerr qquuee mmee ddiissttee ppoorr ccoommppaaññeerraa mmee ddiioo ddeell áárrbbooll,, yy yyoo ccoommíí…… YY ddiijjoo llaa mmuujjeerr:: llaa sseerrppiieennttee mmee eennggaaññoo,, yy ccoommíí””
  • 7. 66.. VVAALLIIDDAACCIIOONN DDEE LLOOSS SSEENNTTIIMMIIEENNTTOOSS PPRRIIMMAARRIIOOSS  OOttttoo FFeenniicchheell:: aannssiieeddaadd,, vveerrggüüeennzzaa yy ccuullppaa..  EErriikk EErriikkssoonn:: ddeessccoonnffiiaannzzaa,, vveerrggüüeennzzaa,, yy ccuullppaa..  LLaazzaarruuss:: tteerrrroorr,, vveerrggüüeennzzaa yy ccuullppaa..  RRuutthh BBeenneeddiicctt:: ccuullttuurraass ddee vveerrggüüeennzzaa,, ccuullppaa,, yy mmiieeddoo..  FFrraannzz AAlleexxaannddeerr:: eennffeerrmmeeddaaddeess ppoorr mmiieeddoo,, ppoorr ccuullppaa,, yy ppoorr vveerrggüüeennzzaa..  TTrreess ttiippooss ddee ppeerrssoonnaass:: AA ((mmiieeddoo)),, BB ((vveerrggüüeennzzaa)),, yy CC ((ccuullppaa))..  SShheellddoonn:: ssoommaattoottóónniiccoo,, vviisscceerroottóónniiccoo,, yy cceerreebbrroottóónniiccoo..
  • 8. 77.. OOTTRRAASS VVAALLIIDDAACCIIOONNEESS  BBoowwllbbyy:: aappeeggoo sseegguurroo ee iinnsseegguurroo……  KKaarreenn HHoorrnneeyy ((ppssiiccooaannáálliissiiss)):: eenn ccoonnttrraa,, aa ffaavvoorr,, aall mmaarrggeenn..  TTrreeeennbbeerrggeerr yy PPaaddeesskkyy ((tt.. ccooggnniittiivvaa)):: eennoojjoo,, ccuullppaa yy vveerrggüüeennzzaa..  IIssaaaakk MMaarrkkss ((ccoonndduuccttiissmmoo)):: rreettiirraaddaa,, iinnmmoovviilliizzaarrssee,, aaggrreessiióónn,, yy aappaacciigguuaammiieennttoo..  HHiippóóccrraatteess:: ccoolléérriiccoo,, fflleemmááttiiccoo,, mmeellaannccóólliiccoo,, yy ssaanngguuíínneeoo..
  • 9. CCOONNSSTTEELLAACCIIOONNEESS AAFFEECCTTIIVVAASS  LLaazzaarruuss ddeeffiinnee 1155 eemmoocciioonneess:: 11..eennoojjoo,, 22.. eennvviiddiiaa,, 33.. cceellooss,, 44.. mmiieeddoo,, 55.. ccuullppaa,, 66.. vveerrggüüeennzzaa,, 77.. aalliivviioo,, 88.. eessppeerraannzzaa,, 99.. ttrriisstteezzaa,, 1100.. ddeepprreessiioonn,, 1111.. ggrraattiittuudd,, 1122.. ccoommppaassiioonn,, 1133.. aalleeggrrííaa,, 1144.. oorrgguulllloo,, 1155.. aammoorr
  • 10.  TThhoommaass WWiilllliiss mmeenncciioonnaa ttaammbbiiéénn 1155 eemmoocciioonneess:: 11.. ppllaacceerr,, 22.. ddiissppllaacceerr,, 33.. ddeesseeoo,, 44.. aavveerrssiióónn,, 55.. aammoorr,, 66.. ooddiioo,, 77.. eennoojjoo,, 88.. oossaaddííaa,, 99.. mmiieeddoo,, 1100.. eessppeerraannzzaa,, 1111.. ddeesseessppeerraacciióónn,, 1122.. vveerrggüüeennzzaa,, 1133.. lláássttiimmaa,, 1144.. iimmiittaacciióónn,, 1155.. eennvviiddiiaa..  SSuu aappoorrttee ssoonn llaass eemmoocciioonneess qquuee ssee ddeerriivvaann ddee llooss iinnssttiinnttooss;;  EEnn lluuggaarr ddee aavveerrssiioonn ddiirreemmooss aassccoo,, eenn lluuggaarr ddee ddiissppllaacceerr,, ddoolloorr.. OOddiioo eess llaa bbaassee ddee ttooddaass llaass eemmoocciioonneess nneeggaattiivvaass:: eennoojjoo,, eennvviiddiiaa,, cceellooss..
  • 11.  PPaannkksseepppp eenn uunnaa ppeerrssppeeccttiivvaa nneeuurrooffiissiioollóóggiiccaa ddeessccrriibbee 99 mmeeccaanniissmmooss eemmoocciioonnaalleess:: 11.. ssuueeññoo-- vviiggiilliiaa,, 22.. ccuurriioossiiddaadd,, 33.. ppllaacceerr//ddiissppllaacceerr,, 44.. eennoojjoo//rraabbiiaa,, 55.. mmiieeddoo//aannssiieeddaadd,, 66.. aammoorr yy lluujjuurriiaa,, 77.. aammoorr yy vvíínnccuulloo ssoocciiaall,, 88.. ttrriisstteezzaa yy ppéérrddiiddaa,, 99.. aalleeggrrííaa..
  • 12.  AA llaa ccoonnsstteellaacciióónn ddeell mmiieeddoo ccoorrrreessppoonnddee:: ooddiioo,, eennoojjoo,, cceellooss,, eennvviiddiiaa,, iirraa,, ffuurriiaa,, rraabbiiaa,, ffeerroocciiddaadd,, hhoossttiilliiddaadd,, iirrrriittaacciióónn,, mmoolleessttiiaa,, vveennggaannzzaa,, aapprreehheennssiióónn,, ppáánniiccoo,, hhoorrrroorr,, tteemmoorr,, iinnqquuiieettuudd..  AA llaa ccoonnsstteellaacciióónn ddee llaa ccuullppaa ccoorrrreessppoonnddee:: rreemmoorrddiimmiieennttoo,, llaammeennttoo,, ttrriisstteezzaa,, aarrrreeppeennttiimmiieennttoo..  AA llaa ccoonnsstteellaacciióónn ddee llaa vveerrggüüeennzzaa ccoorrrreessppoonnddee:: oorrgguulllloo,, hhuummiillllaacciióónn,, mmoorrttiiffiiccaacciióónn,, ttiimmiiddeezz,, aassccoo,, aabbuurrrriimmiieennttoo..
  • 13.  En resumen, tteenneemmooss 1188 eemmoocciioonneess bbáássiiccaass,, aassíí ccoommoo mmuucchhaass oottrraass qquuee ssoonn ssiinnóónniimmooss oo vvaarriiaacciioonneess ddee ggrraaddoo ddee llaass mmiissmmaass yy ttooddaass ssee oorrggaanniizzaann aallrreeddeeddoorr ddee ttrreess sseennttiimmiieennttooss pprriimmaarriiooss:: vveerrggüüeennzzaa,, mmiieeddoo yy ccuullppaa..  EEssttaa bbaassee ppeerrmmiittee ddeeffiinniirr ttrreess ttiippooss uunniivveerrssaalleess ddee ppeerrssoonnaalliiddaadd,, eenn llooss ccuuaalleess eessttaass ccoonnsstteellaacciioonneess ddaarráánn ssuuss ccaarraacctteerrííssttiiccaass pprriinncciippaalleess..
  • 14. AA==MMIIEEDDOO BB==VVEERRGGÜÜEENNZZAA CC==CCUULLPPAA 11 DDeessccoonnffiiaannzzaa TTiimmiiddeezz PPeessiimmiissmmoo 22 AAggrreessiivviiddaadd EExxhhiibbiicciioonniissmmoo PPeerrffeecccciioonniissmmoo,, ssuuppeerr--rreessppoonnssaabbllee 33 AAssuummiirr ccoonnttrrooll DDeelleeggaarr ssoobbrreepprrootteeggeerr 44 EExxpp.. EEmmoocciioonneess nneeggaattiivvaass EExxpp.. EEmmoocciioonneess ppoossiittiivvaass DDiiffiiccuullttaadd ppaarraa aammbbaass eemmoocciioonneess 55 IIrr eenn ccoonnttrraa ddee llaa ccoorrrriieennttee IIrr aa ffaavvoorr ddee llaa ccoorrrriieennttee MMaarrggiinnaarrssee 66 IImmppuullssiivviiddaadd//aasseerr ttiivviiddaadd EEvvaassiióónn// iinnttuuiicciióónn PPssiiccoorriiggiiddeezz//iinnttrroossppee cccciióónn 77 PPrreeooccuuppaacciióónn ppoorr eell ffuuttuurroo PPrreeooccuuppaacciióónn ppoorr eell pprreesseennttee PPrreeooccuuppaacciióónn ppoorr eell ppaassaaddoo 88 IImmppaacciieenntteess IImmppuunnttuuaalleess PPuunnttuuaalleess
  • 15. MMIIEEDDOO VVEERRGGÜÜEENNZZAA CCUULLPPAA 99 RRaappiiddeezz//ppeerrssiissttee nncc RReezzaaggoo//lleennttiittuudd RReessppoonnssaabbiilliidd//ddeettaallll ee 1100 FFoorrmmaall//iinnnnoovvaaddoorr CCoonnsseerrvvaaddoorr//lliibbeerr aall FFoorrmmaall//tteenndd.. aa llaass mmooddaass aannttiigguuaass 1111 FFiigghhtt==ppeelleeaarr FFlliigghhtt==eessccaappaarr FFrreeeezzee== ppaassmmaarrssee 1122 EEnnffrreennttaammiieennttooss CCoonndduuccttaass iirrrreessppoonnssaabblleess JJuussttiiffiiccaacciioonneess//rraacciioo nnaalliizzaacciioonneess 1133 AAggrreeddiirr// eessccaappaarr;; IInnssuullttaarr//lllloorraarr CCuubbrriirrssee// eexxhhiibbiirrssee IInnccuullppaarr// ddeesseeaarr 1144 MMee vvaann aa vviioollaarr mmiiss ddeerreecchhooss MMee vvaann aa rreecchhaazzaarr;; MMee vvaannaa aa iinnccuullppaarr 1155 NNoorreeppiinneeffrriinnaa DDooppaammiinnaa SSeerroottoonniinnaa 1166 CCaarrddiiooppaattiiaass,, bbrruuxxiissmmoo,, PPrroobblleemmaass ddee llaa ppiieell,, ffoobbiiaass,, ÚÚllcceerraa,, ccáánncceerr,, oobbsseessiioonneess,,
  • 16. 88.. TTRREESS TTIIPPOOSS DDEE PPEERRSSOONNAASS  TTiippoo AA ((ccoolléérriiccoo)) == VViivviirr aa llaa ddeeffeennssiivvaa//ooffeennssiivvaa,, iirraa,, iimmppoossiicciióónn,, iimmppaacciieenncciiaa,, lliiddeerraazzggoo..  TTiippoo BB ((fflleemmááttiiccoo,, ssaanngguuíínneeoo))== VViivviirr ccoonn uunn bbaajjoo ppeerrffiill//eexxhhiibbiicciioonniissmmoo,, ttiimmiiddeezz,, tteennddeenncciiaa aa eessccaappaarr,, ccooggeerr llaass ccoossaass ccoonn ccaallmmaa,, yy aaffaabbiilliiddaadd..  TTiippoo CC ((mmeellaannccóólliiccoo)) == VVeerr eell llaaddoo nneeggaattiivvoo ddee llaass ccoossaass,, eexxiiggiirrssee mmaass ddee llaa ccuueennttaa,, ppeerrffeecccciioonniissmmoo,, iinnttrroossppeecccciióónn,, yy rreessppoonnssaabbiilliiddaadd..
  • 18. EELL MMAATTRRIIMMOONNIIOO  EEll mmaattrriimmoonniioo eess uunnaa iinnssttiittuucciióónn ssoocciiaall qquuee ccrreeaa uunn vvíínnccuulloo ccoonnyyuuggaall eennttrree ssuuss mmiieemmbbrrooss.. EEssttee llaazzoo eess rreeccoonnoocciiddoo ssoocciiaallmmeennttee,, yyaa sseeaa ppoorr mmeeddiioo ddee ddiissppoossiicciioonneess jjuurrííddiiccaass oo ppoorr llaa vvííaa ddee llooss uussooss yy ccoossttuummbbrreess..  LLaa ddeeffiinniicciióónn bbííbblliiccaa ddeell mmaattrriimmoonniioo eess qquuee ddeejjaarráá eell hhoommbbrree aa ssuu ppaaddrree yy aa ssuu mmaaddrree yy ssee uunniirráá aa ssuu mmuujjeerr yy sseerráánn uunnaa ssoollaa ccaarrnnee..
  • 19.  Dejará a sus padres ssee rreeffiieerree aa qquuee eess uunn aaccttoo ppúúbblliiccoo.. ((rraappttoo,, ddoottee,, bbaannqquueettee nnuuppcciiaall,, bbeennddiicciióónn eenn llaa iigglleessiiaa,, lleeggaalliizzaacciióónn aannttee uunn ooffiicciiaall cciivviill));; ttooddaass ssoonn ffoorrmmaass ddee ddeeccllaarraarr ppúúbblliiccaammeennttee eell mmaattrriimmoonniioo..  SSee uunniirráá aa ssuu mmuujjeerr ssee rreeffiieerree aa llaa uunniióónn sseexxuuaall.. EExxcceeppcciioonneess:: iinncceessttoo,, aabbuussoo sseexxuuaall,, vviioollaacciióónn sseexxuuaall,, aadduulltteerriioo,, pprroossttiittuucciióónn..  YY sseerráánn uunnaa ssoollaa ccaarrnnee ((ssiiggnniiffiiccaa ffuunncciioonnaarr ccoommoo uunnaa uunniiddaadd ffuunncciioonnaall)) eenn ccoommuunniiddaadd ddee bbiieenneess,, ddiissccrreecciióónn,, lleeaallttaadd,, ttrraabbaajjoo,, ccoommppaaññeerriissmmoo,, eenn ttooddaass llaass áárreeaass..
  • 20.  En resumen: EEll mmaattrriimmoonniioo iimmpplliiccaa ttrreess aaccttooss::  aa)) uunn aaccttoo ssoocciiaall,, qquuee llaa ssoocciieeddaadd aatteessttiigguuaa;;  bb)) uunn aaccttoo íínnttiimmoo ccoommoo eess llaa ccoonnssuummaacciióónn sseexxuuaall yy  cc)) uunn aaccttoo eessppiirriittuuaall,, ppoorr mmeeddiioo ddeell ccuuaall llaa ppaarreejjaa ffuunncciioonnaa ccoommoo uunnaa uunniiddaadd..
  • 21.  El matrimonio eess uunn ppaarreenntteessccoo ddeetteerrmmiinnaaddoo ppoorr eelleecccciióónn ppeerrssoonnaall..  EEll ssiiggnniiffiiccaaddoo ddee ““sseerráánn uunnaa ssoollaa ccaarrnnee”” eess qquuee eess uunn llaazzoo ttaann ffuueerrttee ccoommoo eell ppaarreenntteessccoo nnaattuurraall..  DDiiooss ssee iinncclliinnaa ppoorr llaa ppeerrmmaanneenncciiaa ddeell mmaattrriimmoonniioo oorriiggiinnaall.. SSiinn eemmbbaarrggoo,, ddeebbiiddoo aa llaa nnaattuurraalleezzaa hhuummaannaa,, llaa ccaaííddaa,, ssee nnooss hhaann ppeerrmmiittiiddoo aallgguunnaass ssaalliiddaass ppaarraa ssiittuuaacciioonneess rreeaallmmeennttee iinnmmaanneejjaabblleess..
  • 22. EELL DDIIVVOORRCCIIOO  EEll ddiivvoorrcciioo eess llaa ddiissoolluucciióónn ddeell mmaattrriimmoonniioo oo ssoocciieeddaadd ccoonnyyuuggaall aannttee llaa lleeyy yy//oo rreelliiggiióónn.. LLaass CCaauussaass ppuueeddeenn sseerr::  LLaa mmuueerrttee,, llaa nnoo ccoonnssuummaacciióónn,, llaa ffoorrnniiccaacciióónn ((rreellaacciioonneess iillíícciittaass:: aadduulltteerriioo,, iinncceessttoo,, hhoommoosseexxuuaalliiddaadd)),, llaa nneeggaattiivvaa ppeerrssiisstteennttee aa llaa rreeccoonncciilliiaacciióónn ddee uunnaa ddee llaass ppaarrtteess..
  • 23. TTRRAAMMPPAASS EENN LLAA RREELLAACCIIÓÓNN DDEE PPAARREEJJAASS  LLaa rraazzóónn ppoorr llaa qquuee ssee rreeccuurrrree aall ddiivvoorrcciioo,, eess eell ffrraaccaassoo eenn llaass rreellaacciioonneess mmaattrriimmoonniiaalleess..  PPaarraa mmaanntteenneerr oo pprroommoovveerr eell mmaattrriimmoonniioo ddeebbeenn ccoonnoocceerrssee ssuuss ttrraammppaass,, ppaarraa eessoo,, DDuunnkkeerr pprrooppoonnee aallgguunnooss jjuueeggooss mmaattrriimmoonniiaalleess..
  • 24. JJUUEEGGOOSS MMAATTRRIIMMOONNIIAALLEESS  LLooss jjuueeggooss mmaattrriimmoonniiaalleess ssee ddeerriivvaann ddee llooss ttrreess ttiippooss ddee ppeerrssoonnaa:: eell ttiippoo AA,, eell ttiippoo BB yy eell ttiippoo CC.. SSee aappooyyaa eenn llaa lleeyy ddee aattrraacccciióónn ddee llooss ccuueerrppooss:: ppoollooss ccoonnttrraarriiooss ssee aattrraaeenn..  PPrriimmeerr jjuueeggoo mmaattrriimmoonniiaall:: ssee rreellaacciioonnaa ccoonn eell sseennttiimmiieennttoo ddee vveerrgguueennzzaa yy ssee ddeessiiggnnaa ccoommoo:: llaa vveerrggoonnzzoossaa yy eell ssiinnvveerrgguueennzzaa
  • 25.  El juego es: uunnaa ppaarrttee ccoonn ddeemmaassiiaaddoo rreessccaattoo ((ttiippoo BB)),, yy llaa oottrraa,, ddeemmaassiiaaddoo lliibbeerraall ((ttiippoo AA)).. LLaa pprriimmeerraa ssee bbllooqquueeaa yy ssee aalleejjaa,, mmiieennttrraass qquuee llaa sseegguunnddaa,, aaccoossaa yy aabbuussaa ddee llaa oottrraa..  LLooss tteerraappeeuuttaass sseexxuuaalleess aattrriibbuuyyeenn mmuucchhaass ccaauussaass ddee ddiissffuunncciióónn sseexxuuaall aa llaa vveerrggüüeennzzaa.. EEssttaa ssee aassoocciiaa aa llaa iinnhhaabbiilliiddaadd ddee tteenneerr ppeenneettrraacciioonneess vvaaggiinnaalleess,, ppoorr lloo qquuee llaa mmuujjeerr ssee eessccoonnddee eenn uunn mmaannttoo ddee ssiilleenncciioo..
  • 27.  RReessuullttaaddoo:: ddiissffuunncciióónn sseexxuuaall  DDeessddee qquuee ssee iiddeennttiiffiiccaa llaa vveerrggüüeennzzaa ccoommoo eell oorriiggeenn ddee llaass ddiissffuunncciioonneess sseexxuuaalleess,, ssee ffaacciilliittaa,, ttaannttoo ssuu pprreevveenncciióónn ccoommoo ssuu mmaanneejjoo..
  • 28.  Segundo jjuueeggoo mmaattrriimmoonniiaall ssee rreellaacciioonnaa ccoonn eell sseennttiimmiieennttoo ddee mmiieeddoo,, eess ddeessiiggnnaaddoo ccoommoo:: eell ddeessccoonnffiiaaddoo,, yy llaa ccoonnffiiaannzzuuddaa ..  EEssttee jjuueeggoo ssee pprroodduuccee eennttrree uunnaa ppeerrssoonnaa ddeessccoonnffiiaaddaa ((ttiippoo AA)),, yy oottrraa qquuee nnoo ssaabbee ppoonneerr ffrroonntteerraass ccoonn eell sseexxoo ooppuueessttoo ((ttiippoo BB)).. MMiieennttrraass llaa pprriimmeerraa ccoonnttrroollaa yy mmoonniittoorreeaa,, llaa sseegguunnddaa ttiieennddee aa eessccaappaarr,, rreeffuuggiiáánnddoossee eenn rreellaacciioonneess mmeennooss aassffiixxiiaanntteess..
  • 30.  Este suele sseerr eell oorriiggeenn ddee llaa vviioolleenncciiaa ddoommééssttiiccaa.. TTaannttoo eell aaggrreessoorr ccoommoo llaa vvííccttiimmaa mmaanneejjaann mmiieeddoo
  • 31.  El tercer jjuueeggoo mmaattrriimmoonniiaall ssee rreellaacciioonnaa ccoonn eell sseennttiimmiieennttoo ddee ccuullppaa yy eess ddeessiiggnnaaddoo ccoommoo:: llaa ssuuppeerr rreessppoonnssaabbllee yy eell iirrrreessppoonnssaabbllee..  EEllllaa aassuummee ssuuss ccoommpprroommiissooss yy mmoonniittoorreeaa llooss ddeell oottrroo ((ttiippoo CC)),, mmiieennttrraass qquuee ééll ssee ddeesseennttiieennddee yy lloo ccooggee ssuuaavvee,, ((ttiippoo BB))..
  • 33.  Desenlace: aabbuussoo ddee ssuussttaanncciiaass,, ddee uunnaa ppaarrttee,, yy llaa oottrraa ppaarrttee ssee ccaarrggaa ccoonn ttooddaass llaass rreessppoonnssaabbiilliiddaaddeess ddeell hhooggaarr;; uunnaa ppaarrttee eessttiimmuullaa aa llaa oottrraa yy mmaannttiieenneenn eell ssiisstteemmaa mmaall ffuunncciioonnaannddoo
  • 34.  Cuarto juego mmaattrriimmoonniiaall ssee rreellaacciioonnaa ttaammbbiiéénn ccoonn eell sseennttiimmiieennttoo ddee ccuullppaa,, yy eess ddeessiiggnnaaddoo ccoommoo:: aaccuussaacciioonneess yy rreeccuussaacciioonneess..  UUnnaa ppeerrssoonnaa aaccuussaaddoorraa ee iirrrriittaabbllee,, ((ttiippoo AA)),, yy uunnaa ppeerrssoonnaa eexxiiggeennttee yy ppeerrffeecccciioonniissttaa ((ttiippoo CC))..  CCaaddaa ccuuaall hhaabbllaa ppaarraa rreebbaattiirr lloo qquuee ddiiccee eell oottrroo,, ssiinn aannaalliizzaarr lloo qquuee ssee eessccuucchhaa.. SSoosstteenniieennddoo ddee eessttaa mmaanneerraa uunnaa lluucchhaa ddee ppooddeerr oo uunnaa lluucchhaa ppoorr ddeemmoossttrraarr qquuiieenn eess eell qquuee ttiieennee llaa ccuullppaa ddee lloo ssuucceeddiiddoo..
  • 35.  QQuuiinnttoo jjuueeggoo mmaattrriimmoonniiaall:: eell ddiivvoorrcciioo eemmoocciioonnaall..  SSee ddeetteeccttaa uunn ddiivvoorrcciioo eemmoocciioonnaall ccuuaannddoo llaa ppaarreejjaa yyaa ssiieennttee qquuee nnoo vvaallee llaa ppeennaa ccoonnvveerrssaarr llaass ddiiffeerreenncciiaass oo ccuuaannddoo ppiieennssaa qquuee eess pprreeffeerriibbllee ccaallllaarr qquuee ddiissccuuttiirr.. DDeejjaammooss ddee aaddmmiirraarr llaass ccoossaass qquuee aanntteess eerraann iimmppoorrttaanntteess eenn nnuueessttrraa ppaarreejjaa.. NNooss mmoolleessttaa ttooddoo lloo qquuee hhaaggaa oo ddiiggaa eell oottrroo.. NNoo tteenneemmooss nnaaddaa eenn ccoommúúnn..
  • 36.  Las actividades yyaa nnoo ssee rreeaalliizzaann ccoommoo aanntteess,, nnii ssee ccoommppaarrttee ddee iigguuaall ffoorrmmaa,, ssoolloo lloo iimmpprreesscciinnddiibbllee yy ccaassii ssiieemmpprree ccaaddaa qquuiieenn bbuussccaa ccoommoo ddiivveerrttiirrssee ppoorr sseeppaarraaddoo.. EEll ssiilleenncciioo eess eell ppaann nnuueessttrroo ddee ccaaddaa ddííaa.. SSee aaccaabbaarroonn llooss tteemmaass ddee ccoonnvveerrssaacciióónn.. SSeexxuuaallmmeennttee hhaayy uunn aabbiissmmoo eennttrree aammbbooss.. EEnn llaa ccaammaa ssoolloo ssee oobbsseerrvvaann llaass eessppaallddaass.. PPrreeffeerriimmooss hhaacceerr ccoossaass qquuee nnoo ccoonnlllleevvee eell iinnvvoolluuccrraarrssee
  • 37.  SSeexxttoo jjuueeggoo mmaattrriimmoonniiaall:: IInnffiiddeelliiddaadd  LLaa iinnffiiddeelliiddaadd eess vviivviiddaa ccoommoo uunnaa ddee llaass ppeeoorreess ttrraaiicciioonneess qquuee eennffrreennttaa llaa ppaarreejjaa yy eenn ggeenneerraall ssee ppiieennssaa qquuee eell iinnffiieell eess eell ccuullppaabbllee,, ssiinn eemmbbaarrggoo,, llaa iinnffiiddeelliiddaadd eess ssóólloo eell rreessuullttaaddoo ddee llaass ccrriissiiss ddee ppaarreejjaa yy ééssttaa nnoo eess ssóólloo sseexxuuaall ppuueess eell ccóónnyyuuggee iinnffiieell bbuussccaarráá aassppeeccttooss qquuee ssuu ppaarreejjaa nnoo llee bbrriinnddaa yy eessttooss ppuueeddeenn sseerr iinntteelleeccttuuaalleess,, sseexxuuaalleess,, ffííssiiccooss yy eemmoocciioonnaalleess..
  • 38. TTÉÉCCNNIICCAASS DDEE IINNTTEERRVVEENNCCIIÓÓNN EENN PPAARREEJJAASS  11.. EEnnssaayyoo ddee uunnaa rreellaacciióónn bboonniittaa.. ppoonnee eenn pprrááccttiiccaa llaa eessttrraatteeggiiaa ddee aaffiirrmmaacciióónn.. SSee ssuuggiieerree aa llaa ppaarreejjaa uunn ppaaccttoo yy ddeessccrriibbaann llaass ttrreess ccoossaass mmááss iimmppoorrttaanntteess qquuee llee gguussttaarrííaa ddee ssuu ppaarreejjaa.. EEss ccoonncceennttrraarrssee eenn lloo qquuee ffaavvoorreeccee llaa rreellaacciióónn iiddeeaall..
  • 39.  22.. EEnnssaayyoo ddee ddiivvoorrcciioo.. EEss uunnaa sseeppaarraacciióónn ffííssiiccaa ppoorr aallgguunnaass sseemmaannaass,, ddoonnddee ssee hhaaccee uunn aarrrreegglloo ffiinnaanncciieerroo,, vviissiittaass aa llooss hhiijjooss yy ssee ssuussppeennddee ttooddoo ccoonnttaaccttoo ddee ppaarreejjaa eess úúttiill eenn ssiittuuaacciioonneess eexxttrreemmaass:: aammeennaazzaa ddee ddiivvoorrcciioo,, iinnffiiddeelliiddaadd,, oo vviioolleenncciiaa ddoommééssttiiccaa..  33.. CCoommeennzzaarr ddeessddee cceerroo.. FFuunncciioonnaa eenn ssiittuuaacciioonneess eenn qquuee uunnaa ddee llaass ppaarrtteess hhaa ppeerrddiiddoo eell aammoorr,, sseeaa ppoorr iinnffiiddeelliiddaadd oo ppoorr ddeessccuuiiddoo..
  • 40. EEss ccoommeennzzaarr ccoommoo ssii ffuueerraann aammiiggooss,, ssiinn iinnttiimmiiddaaddeess,, hhaassttaa lllleeggaarr aa eennaammoorraarrssee.. 44.. EEssccaappeess eenn ppaarreejjaa.. EEssttoo eess ssaalliirr ssiinn hhiijjooss,, yy rreeggrreessaarr ssiinn ddaarr eexxpplliiccaacciióónn aa nnaaddiiee,, nnii ttrraaeerr rreeggaallooss.. EEssttoo ddeebbee dduurraarr ddee uunnaa aa ttrreess hhoorraass,, ccoonn uunnaa ffrreeccuueenncciiaa sseemmaannaall.. 55.. SSaalliiddaass ppoorr ttuurrnnoo ccoonn llooss hhiijjooss.. LLaa vveennttaajjaa eess qquuee eessttaa mmeeddiiddaa aayyuuddaa aa ccaaddaa hhiijjoo aa sseennttiirrssee vvaalloorraaddoo,, yy aall mmiissmmoo ttiieemmppoo rreeccoonnoocceerr eell vvaalloorr ddee ssuu hheerrmmaannoo..
  • 41. 66.. CCaarrttaa ppaarraa cceerrrraarr uunn ccíírrccuulloo ddee ddoolloorr.. DDiicchhaa ccaarrttaa ddeebbee ccoonntteenneerr ccuuaattrroo ppaarrtteess:: aa))mmeenncciioonnaarr llooss hheecchhooss ddeessaaggrraaddaabblleess qquuee ooccuurrrriieerroonn,, bb)) sseeññaallaarr eell iimmppaaccttoo qquuee eessooss hheecchhooss ttuuvviieerroonn,, cc)) sseeññaallaarr llaass ccoonnsseeccuueenncciiaass qquuee hhaa ggeenneerraaddoo ssoobbrree eell aaffeeccttaaddoo,, dd)) ccoommuunniiccaarr llaa ddeecciissiióónn ddee ppeerrddoonnaarr oo ppeeddiirr ppeerrddóónn ssoobbrree llooss hheecchhooss..
  • 42. 77.. PPrroossccrriippcciióónn ddeell ssíínnttoommaa.. ((eexxttiinngguuiirr,, mmeerrmmaarr)).. EEssttaa ttééccnniiccaa eess mmuuyy iimmppoorrttaannttee ccuuaannddoo hhaayy uunn hhiijjoo qquuee ssee eennffeerrmmaa mmuucchhoo oo ssuuffrree ddee aallggúúnn mmaall ccrróónniiccoo.. LLooss ppaassooss ssoonn llooss ssiigguuiieenntteess:: aa)) PPeerrmmiittiirrllee qquuee mmaanneejjee ppoorr ssíí mmiissmmoo ssuuss mmeeddiiccaammeennttooss.. bb)) NNoo hhaacceerrllee nnaaddaa qquuee ééll ppuueeddaa hhaacceerr ppoorr ssíí mmiissmmoo.. cc)) NNoo iimmppoonneerrllee rreessttrriicccciioonneess qquuee eell mmééddiiccoo nnoo hhaayyaa iimmppuueessttoo.. dd)) PPeerrmmiittiirrllee eenn lloo mmááxxiimmoo lllleevvaarr uunnaa vviiddaa nnoorrmmaall..
  • 43. 88.. PPaarrcciiaalliiddaadd mmuullttiillaatteerraall.. EEssttoo eess qquuee eell tteerraappeeuuttaa ddeebbee sseerr ccaappaazz ddee ppoonneerrssee ddeell llaaddoo uunn iinntteeggrraannttee ddee llaa ffaammiilliiaa yy lluueeggoo ddee oottrroo,, ssiinn nneeggaarrssee aa ccoommpprroommeetteerrssee ccoonn llooss rreeccllaammooss ddee mméérriittoo oo jjuussttiicciiaa ddee nniinngguunnoo ddee eellllooss.. EEnn uunnaa ccrriissiiss mmaattrriimmoonniiaall,, aammbbaass ppaarrtteess ttiieenneenn uunnaa vveerrddaadd ppaarrcciiaall..
  • 44. LLAA FFAAMMIILLIIAA SSAALLUUDDAABBLLEE II –– EENN UUNNAA FFAAMMIILLIIAA SSAALLUUDDAABBLLEE EELL PPAADDRREE YY LLAA MMAADDRREE TTIIEENNEENN UUNNAA RREELLAACCIIOONN MMAASS CCEERRCCAANNAA QQUUEE CCOONN CCUUAALLQQUUIIEERR OOTTRROO MMIIEEMMBBRROO.. IIII –– EENN UUNNAA FFAAMMIILLIIAA SSAALLUUDDAABBLLEE EELL PPAADDRREE YY LLAA MMAADDRREE CCOOMMPPAARRTTEENN TTIIEEMMPPOO DDEE CCAALLIIDDAADD CCOONN CCAADDAA HHIIJJOO EE HHIIJJAA.. IIIIII –– EENN UUNNAA FFAAMMIILLIIAA SSAALLUUDDAABBLLEE HHEERRMMAANNOOSS YY HHEERRMMAANNAASS SSEE DDAANN AAPPOOYYOO YY NNEEGGOOCCIIAANN SSUUSS DDIIFFEERREENNCCIIAASS SSIINN LLAA IINNTTEERRVVEENNCCIIOONN DDEE PPAAPPAA YY MMAAMMAA..
  • 45. 1111.. EEJJEEMMPPLLOOSS DDEE TTRRAAUUMMAASS FFAAMMIILLIIAARREESS  PPaaddrree oo mmaaddrree aauusseenntteess  MMooddeellooss iinnaaddeeccuuaaddooss ddee ppaappaa oo mmaammaa  AAbbuussoo ffííssiiccoo  FFuussiióónn eerróóttiiccaa  RRoolleess eessppeecciiaalleess ((hhiijjoo ccoonnsseennttiiddoo,, oovveejjaa nneeggrraa,, nniiddaall,, eell bbuueennoo yy eell mmaalloo))  CCoommppeetteenncciiaa ddeessvveennttaajjoossaa  CCaammuuffllaajjee
  • 46. 1122.. LLAA RRUUTTAA CCRRIITTIICCAA PPEERRSSOONNAALL TTrraauummaa SSoobbrreepprrootteecccciióónn AAbbuussoo EExxiiggeenncciiaass AAccttiittuudd TTiimmiiddeezz DDeessccoonnffiiaannzzaa NNeeggaattiivviissmmoo CCoonnfflliiccttoo FFrraaccaassoo eenn ggrruuppoo ddee iigguuaalleess EEnnffrreennttaarr,, ddiissccuuttiirr EExxiiggiirrssee mmááss ddee llaa ccuueennttaa EEssttrrééss AAbbuurrrriimmiieennttoo,, EEssccaappeess IIrrrriittaabbiilliiddaadd FFrruussttrraacciióónn DDiissffuunncciióónn EExxcceessooss,, aalleerrggiiaass PPáánniiccoo,, HHPPAA TTOOCC,, aacciiddeezz LLeessiióónn AAddiicccciióónn,, ppiieell DDeelliirriioo,, ccoorraazzóónn DDeepprreessiióónn,, eessttóómmaaggoo CCoommpplliicc.. DDaaññoo ffííssiiccoo DDaaññoo ffííssiiccoo DDaaññoo ffííssiiccoo MMuueerrttee EEPPDD EEPPDD EEPPDD
  • 47. VVeerrggüüeennzzaa MMiieeddoo CCuullppaa Disfunciones Sexuales Fobias Dependencias Dermatosis, Alergias Violencia Doméstica Pánico Delirio HTA, Diabetes Problema de Comunicación TOC Depresión Gastropatías, Cáncer
  • 48. 1100.. LLAASS TTRREESS SSAALLIIDDAASS OORRIIGGIINNAALLEESS AAFFIIRRMMAACCIIOONN:: ““YY llllaammóó AAddaamm eell nnoommbbrree ddee ssuu mmuujjeerr EEvvaa,, ppoorr ccuuaannttoo eellllaa eerraa mmaaddrree ddee ttooddooss llooss vviivviieenntteess”” ((GGeenn..33..2200)).. AACCEERRCCAAMMIIEENNTTOO:: ““YY JJeehhoovváá DDiiooss hhiizzoo aall hhoommbbrree yy aa ssuu mmuujjeerr ttúúnniiccaass ddee ppiieelleess,, yy llooss vviissttiióó”” ((GGeenn..33..221)).. FFRROONNTTEERRAASS:: ““YY lloo ssaaccóó JJeehhoovváá ddeell hhuueerrttoo ddee EEddéénn,, ppaarraa qquuee llaabbrraassee llaa ttiieerrrraa ddee qquuee ffuuee ttoommaaddoo”” ((GGeenn..33..2222--2244))..
  • 49. 1111.. VVAALLIIDDAACCIIOONN DDEE LLAASS TTRREESS SSAALLIIDDAASS OORRIIGGIINNAALLEESS II -- AAffiirrmmaacciióónn →→ tteerraappiiaa ccooggnniittiivvaa,, rreeffuueerrzzoo ppoossiittiivvoo,, vveerr llooss llaaddooss ppoossiittiivvooss,, rreeeennccuuaaddrree,, rreeeennffooqquuee yy lloo qquuee MMiinnuucchhiinn ddeennoommiinnaa aattaaccaarr eessqquueemmaass.. IIII -- AAcceerrccaammiieennttoo →→ AAAA ((iiddeennttiiffiiccaarrssee ccoonn llaa ppeerrssoonnaa aattrraappaaddaa eenn eell aallccoohhooll)) yy llaa ddeesseennssiibbiiiizzaacciioonn ssiisstteemmááttiiccaa.. IIIIII -- FFrroonntteerraass →→ MMiinnuucchhiinn yy llooss tteerraappeeuuttaass ffaammiilliiaarreess..
  • 50.  La fijación de ffrroonntteerraass eess rreessppeettaarr yy hhaacceerr qquuee llee rreessppeetteenn llaa iinntteeggrriiddaadd ffííssiiccaa,, llaa iinnttiimmiiddaadd ddee ccoonncciieenncciiaa yy eell lliibbrree aallbbeellddrrííoo..
  • 51. Vergüenza Disfunciones Sexuales Fobias Dependencias Dermatosis, Alergias Miedo Violencia Doméstica Pánico Delirio HTA, Diabetes Culpa Problema de Comunicación TOC Depresión Gastropatías, Cáncer Acercamiento Fronteras Afirmación
  • 52. 1122.. AAUUTTOOAAYYUUDDAA PPAARRAA EELL AATTAAQQUUEE DDEE PPAANNIICCOO  EEssttiilloo ddee vviiddaa ssaannoo  SSoolluucciióónn ddee ccoonnfflliiccttooss  AApprreennddeerr aa rreessppiirraarr  CCoonnffrroonnttaarr llaa aannssiieeddaadd  DDiissttrraacccciióónn  RReellaajjaammiieennttoo
  • 53. 1133.. AAUUTTOOAAYYUUDDAA PPAARRAA HHAABBIITTOOSS PPEERRJJUUDDIICCIIAALLEESS  CCoonncciieennttiizzaacciioonn  DDeessiinnttooxxiiccaacciióónn  CCoorrttee ddee hháábbiittooss ppeerrjjuuddiicciiaalleess  NNuueevvaa iimmaaggeenn  GGrruuppoo ddee aauuttooaayyuuddaa  CCoonnttrrooll ddeell eessttrrééss  CCuullttiivvoo ddee llaa eessppiirriittuuaalliiddaadd
  • 54. 1144..AAUUTTOOAAYYUUDDAA PPAARRAA LLAA DDEEPPRREESSIIOONN  CCoonncciieennttiizzaacciioonn  AAccuueerrddoo tteerraappééuuttiiccoo  TTeerraappiiaa aaffiirrmmaattiivvaa  NNuueevvoo eessttiilloo ddee vviiddaa
  • 55. 1155.. AAUUTTOOAAYYUUDDAA PPAARRAA EELL TTRRAASSTTOORRNNOO PPSSIICCOOSSOOMMAATTIICCOO  CCoonncciieennttiizzaacciioonn ssoobbrree eell eessttrrééss  EEdduuccaacciióónn ffaammiilliiaarr ((rruuttaa ccrriittiiccaa))  AAccttiittuudd ppoossiittiivvaa  CCuullttiivvoo ddee llaa eessppiirriittuuaalliiddaadd  CCoonnoocceerr llaa eennffeerrmmeeddaadd
  • 56. RREESSUUMMEENN DDEELL MMAARRCCOO 33--DD:: ((11)) UUnnaa nnuueevvaa ddeeffiinniicciióónn ddee aauuttooeessttiimmaa:: ““rrooll qquuee aa uunnoo llee ttooccaa jjuuggaarr eenn llaa vviiddaa””.. ((22)) DDeessccrriippcciióónn ppssiiccoollóóggiiccaa ddee llaa eessppiirriittuuaalliiddaadd.. ((33)) LLooss sseennttiimmiieennttooss pprriimmaarriiooss:: vveerrggüüeennzzaa,, mmiieeddoo yy ccuullppaa.. ((44)) LLooss ttiippooss AA,, BB,, yy CC,, aapprreennddiiddooss,, rreessppoonnssaabblleess ddee llaass mmaanniiffeessttaacciioonneess ccllíínniiccaass,, yy mmooddiiffiiccaabblleess ppoorr tteerraappiiaa.. ((55)) UUnnaa rruuttaa ccrrííttiiccaa ddeessddee eell ttrraauummaa hhaassttaa llaa mmuueerrttee pprreemmaattuurraa.. ((66)) LLaass ttrreess ssaalliiddaass oorriiggiinnaalleess:: AAffiirrmmaacciióónn,, AAcceerrccaammiieennttoo,, yy FFrroonntteerraass,, ccoommoo mmeeddiiooss iiddóónneeooss ppaarraa eennffrreennttaarr llaass mmaanniiffeessttaacciioonneess ccllíínniiccaass ddee llaa vveerrggüüeennzzaa,, eell mmiieeddoo yy llaa ccuullppaa..