bai giảng đường lối

1. CHƯƠNG VI
ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG
HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
21/10/2016 1

2. NỘI DUNG CHƯƠNG VI
I
II ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
THỜI KỲ ĐỔI MỚI
ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
THỜI KỲ TRƯỚC ĐỔI MỚI (1945-1985)
21/10/2016 2

3. HTCT là một phạm trù dùng để chỉ một chỉnh
thể bao gồm Nhà nước, các đảng phái chính
trị hợp pháp, các tổ chức chính trị - xã hội
hợp pháp nhưng ưu thể cơ bản là vai trò chủ
đạo thuộc về các thiết chế của giai cấp cầm
quyền để tác động vào các quá trình kinh tế -
xã hội nhằm củng cố, duy trì và phát triển chế
độ xã hội đương thời.
HTCT xuất hiện cùng với sự
thống trị của giai cấp, Nhà
nước và thực hiện đường lối
chính trị của giai cấp cầm
quyền, do đó HTCT mang bản
chất giai cấp của giai cấp cầm
quyền.
HTCT là một bộ phận quan
trọng nhất của kiến trúc
thượng tầng, có quan hệ hữu
cơ với cơ sở hạ tầng và ảnh
hưởng sâu rộng trực tiếp đến
mọi mặt của đời sống xã hội.
HỆ THỐNG
CHÍNH TRỊ?

5. Cơ Cấu Hệ Thống Chính Trị Việt Nam
Hệ Thống
Chính Trị Việt Nam
Đảng Nhà Nước
MTTQ và các
đoàn thể CT-XH
Hội
Cựu
Chiến
Binh
Hội
Liên
Hiệp
Phụ
Nữ
Hội
Nông
Dân
Công
Đoàn
Đoàn
Thanh
Niên

6. Các tổ chức thành viên của Mặt trận:
Liên hiệp các hội Khoa học và kĩ thuật Hội y học dân tộc cổ truyền Việt Nam
Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật Tổng hội y dược học Việt Nam
Liên hiệp các tổ chức Hòa bình, đoàn kết Hội lịch sử Việt Nam
Liên minh các Hợp tác xã VN Hội làm vườn Việt Nam
Hội liên hiệp thanh niên VN Hội sinh vật cảnh Việt Nam
Hội luật gia VN Giáo hội phật giáo Việt Nam
Hội nhà báo VN Ủy ban đoàn kết công giáo Việt Nam
Hội chữ thập đỏ Việt Nam Hội thánh tin lành Việt Nam
Hội khuyến học Việt Nam Hội người mù Việt Nam
Hội người cao tuổi Việt Nam Hội bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi
Hội châm cứu VN Hội kế hoạch hóa gia đình.....
Hội sinh viên VN

7. ĐẢNG CỘNG SẢN ViỆT NAM
Đội tiên phong của giai cấp công nhân,
của nhân dân lao động đồng thời của cả
dân tộc Việt Nam.
Hạt nhân lãnh đạo của toàn bộ hệ thống
chính trị
Đề ra Cương lĩnh chính trị, đường lối,
chiến lược, những quan điểm,
chủ trương phát triển kinh tế-xã hội;
đồng thời là người lãnh đạo
và tổ chức thực hiện Cương lĩnh,
đường lối của Đảng.

8. NHÀ NƯỚC
Bộ Máy
Nhà Nước
Cơ Quan
Lập Pháp
Cơ Quan
Hành Pháp
Cơ Quan
Tư Pháp
Quốc Hội
Chính Phủ
Tòa Án
Viện
Kiểm Sát
Cơ Quan
Điều Tra
- Cơ quan duy nhất
có quyền lập ra hiến
Pháp và luật pháp
- Quyết định những
vấn đề quan trọng
của đất nước
- Giám sát toàn bộ
hoạt động nhà nước
Thống nhất quản lý
việc thực hiện các
nhiệm vụ chính trị,
kinh tế, văn hoá, xã hội,
an ninh, quốc phòng và
đối ngoại của Nhà nước
Cơ quan chấp hành
chịu trách nhiệm trước
Quốc hội và phải báo cáo
công tác với Quốc hội
Được lập ra trong
hệ thống tổ chức
Nhà nước để xử lý
những tổ chức và
cá nhân vi phạm
pháp luật, đảm bảo
việc thực thi pháp
luật một cách nghiêm
minh, chính xác.

9. CÁC TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ XÃ HỘI
Thắt chặt mối liên hệ giữa Đảng,
Nhà nước và nhân dân…
Liên minh
chính trị - tổ
chức liên
hiệp tự
nguyện của
các đoàn
thể nhân
dân và các
cá nhân
tiêu biểu Nơi thống nhất
hành động giữa các
tổ chức thành viên
Chức năng
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

10. Tổng liên đoàn lao động Việt Nam
Tổ chức
chính trị
của
những
người
lao
động
Chức năng: Bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng
của người lao động
Tập hợp đoàn
kết lực lượng,
xây dựng giai
cấp công nhân
ngày càng lớn
mạnh

11. Đoàn thanh niên
CSHCM
Tập hợp tầng lớp thanh niên,
là đoàn thể của các thanh
niên ưu tú, đội hậu bị của
Đảng.
Giáo dụclý
tưởng và ý thức
tôn trọng pháp
luật cho đoàn
viên thanh niên.

12. Hội
Liên
hiệp
phụ
nữ
Việt
Nam Tổ chức
chính trị -
xã hội của
giới nữ,
đoàn kết, vận động, tổ chức, hướng
dẫn phụ nữ thực hiện chủ trương,
chính sách của Đảng, pháp luật của
Nhà nước
Góp phần
xây dựng
và bảo vệ
Tổ quốc

13. Hội
Nông
Dân
VN
tổ chức chính trị - xã hội
của giai cấp nông dân
thành viên của Mặt trận Tổ
quốc Việt Nam
cơ sở chính trị của Nhà
nước Việt Nam
Tích cực học tập
nâng cao trình
độ, năng lực
bảo vệ
các
quyền
và lợi
ích
của
nông
dân
Việt
Nam

14. Hội cựu chiến binh VN
Đoàn thể chính trị - xã hội, thành
viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Cơ sở chính trị của chính quyền
nhân dân
Tham
gia
xây
dựng
đất
nước
Chăm lo giúp đỡ nhau về tinh thần và
vật chất trong cuộc sống, gắn bó tình
bạn chiến đấu

15. I. ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
THỜI KỲ TRƯỚC ĐỔI MỚI (1945-1985)
(Tự nghiên cứu)

16. II. ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
THỜI KỲ ĐỔI MỚI

17. 1. Đổi mới tư duy về hệ thống chính trị
Nhận thức về mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới hệ thống chính trị
Về nguyên tắc
Kinh tế luôn có vai trò quyết định chính trị,
kinh tế là cơ sở của chính trị.
Chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế.
Và chính trị sau khi đã xuất hiện,
bao giờ cũng ảnh hưởng trở lại đối với
kinh tế, tác động tích cực tới sự phát triển
kinh tế. Không có một nền kinh tế
vững mạnh thì không thể có một chế độ
chính trị vững mạnh
Cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội kéo dài và những nguyện vọng
bức xúc phải cải thiện đời sống của nhân dân là yêu cầu không thể trì hoãn.
Điều đó làm nảy sinh đòi hỏi khách quan là phải tháo gỡ các cản trở về
thể chế kinh tế và cơ chế quản lý, làm thay đổi quan niệm
về sự vận hành của nền kinh tế và về mối quan hệ giữa
hệ thống chính trị và cơ cấu kinh tế.
Đổi mới kinh tế là trọng tâm,
tùy theo thành quả
và yêu cầu của đổi mới kinh tế,
từng bước đổi mới chính trị
và hệ thống chính trị.
Điều nổi bật
trong tư duy lý luận
của Đảng ta là đã kết
hợp ngay từ đầu đổi
mới kinh tế và đổi
mới chính trị, lấy đổi
mới kinh tế làm trọng
tâm, đồng thời từng
bước đổi mới chính
trị.

18. Nhận thức mới về đấu tranh giai cấp và động lực chủ yếu của cách mạng
Nội dung
chủ yếu
của cuộc
đấu tranh
giai cấp
giai đoạn
hiện nay
là:
Thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá theo định hướng XHCN, khắc phục tình trạng
nước nghèo, kém phát triển.
Thực hiện công bằng xã hội, chống áp bức bất công.
Đấu tranh ngăn chặn và khắc phục những tư tưởng và
hành động tiêu cực, sai trái.
Đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hành động chống phá
của các thế lực thù địch
Bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng nước ta thành một nước
XHCN phồn vinh, nhân dân hạnh phúc.
Động lực chủ yếu để
phát triển đất nước ta
là đại đoàn kết toàn
dân trên cơ sở liên
minh giữa giai cấp
công nhân với nông
dân và trí thức do
Đảng lãnh đạo; kết hợp
hài hoà các lợi ích cá
nhân, tập thể và xã hội;
phát huy mọi tiềm năng
và nguồn lực của các
thành phần kinh tế, của
toàn xã hội.

19. Nhận thức về xây dựng nhà nước pháp quyền trong hệ thống chính trị
Nhà nước quản lý xã hội bằng hiến pháp và pháp luật.
Pháp luật giữ vị trí cao nhất trong điều chỉnh các quan hệ xã hội.
Người dân được hưởng mọi quyền dân chủ,
có quyền tự do sống, lao động theo sở thích trong phạm
vi pháp luật cho phép

20. 2. Mục tiêu, quan điểm và chủ trương xây dựng hệ thống chính trị
trong thời kỳ đổi mới
a. Mục tiêu và quan điểm xây dựng hệ thống chính trị
Mục tiêu
“nhằm xây dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ XHCN,
bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân, phát huy đầy đủ quyền
làm chủ của nhân dân”.
Xây dựng và hoàn thiện nền dân chủ XHCN.
Nội dung cơ bản nhất của dân chủ XHCN là quan điểm
“tất cả quyền lực thuộc về nhân dân”.

21. Quan điểm:
Kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu đổi mới kinh tế với đổi mới
chính trị, lấy đổi mới kinh tế là trọng tâm, đồng thời từng bước
đổi mới chính trị.
Đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của hệ thống chính trị
không phải là thay đổi bản chất của nó mà nhằm tăng cường
vai trò lãnh đạo của Đảng, hiệu lực quản lý của Nhà nuớc,
phát huy quyền làm chủ của nhân dân
Đổi mới hệ thống chính trị một cách toàn diện, đồng bộ,
có sự kế thừa, có bước đi, hình thức và cách làm phù hợp.
Đổi mới mối quan hệ giữa các bộ phận cấu thành
hệ thống chính trị với nhau và với xã hội, tạo ra sự tác động
cùng chiều nhằm thúc đẩy xã hội phát triển.

22. b. Chủ trương xây dựng hệ thống chính trị
Phương
thức
lãnh
đạo
của
Đảng:
* Xây dựng Đảng trong hệ thống chính trị:
Bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách và
chủ trương công tác.
Bằng hành động gương mẫu của Đảng viên.
Giới thiệu những Đảng viên ưu tú có đủ năng lực và phẩm chất
vào các cơ quan lãnh đạo chính quyền và đoàn thể.
Đảng không làm thay công việc của các tổ chức khác trong
hệ thống chính trị.
Bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động, tổ chức,
kiểm tra.

23. Quan
điểm
đổi
mới
phương
thức
lãnh
đạo
Của
Đảng
Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng phải được tiến hành
đồng bộ với nhiệm vụ xây dựng và chỉnh đổn Đảng,
với các thành tố của HTCT, với đổi mới kinh tế.
Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng cần chủ động,
tích cực, quyết tâm, thận trọng, có bước đi vững chắc, vừa làm
vừa tổng kết, vừa rút kinh nghiệm.
Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng kiên định nguyên tắc
tổ chức và hoạt động của Đảng.

24. Nhà
nước
pháp
quyền
XHCN
ở
Việt
Nam
xây
dựng
Có
5
đặc
điểm
* Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Nhà nước của dân, do dân và vì dân, tất cả quyền lực
Nhà nước thuộc về nhân dân.
Nhà nước được tổ chức và hoạt động trên cơ sở hiến pháp
và pháp luật và bảo đảm cho Hiến pháp và pháp luật giữ
vị trí tối thượng trong điều chỉnh các quan hệ thuộc tất cả các
lĩnh vực của đời sống xã hội.
Nhà nước tôn trọng và bảo đảm quyền con người,
quyền công dân; nâng cao trách nhiệm pháp lý giữa nhà nước và
công dân, thực hành dân chủ, tăng cường kỷ cương, kỷ luật.
Nhà nước pháp quyền XHCN VN do một Đảng duy nhất lãnh
đạo: Có sự giám sát của nhân dân, có sự phản biện xã hội của
MTTQ Việt Nam và tổ chức thành viên của mặt trận.
Quyền lực Nhà nước là thống nhất, có sự phân công
rành mạch và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước
trong việc thực hiện ba quyền, lập pháp, hành pháp và tư pháp

25. Biện pháp
xây dựng
NNPQ
Hoàn thiện hệ thống pháp luật.
Tiếp tục đổi mới tổ chức, hoạt động của Quốc hội.
Đổi mới cải cách hành chính.
Xây dựng hệ thống cơ quan tư pháp trong sạch, vững mạnh,
dân chủ, nghiêm minh, bảo vệ quyền con người,
xây dựng cơ chế phán quyết về những vi phạm hiến pháp
trong hoạt động lập pháp, hành pháp và tư pháp.
Nâng cao chất lượng HĐND và UBND, bảo đảm quyền
tự chủ và tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương
trong phạm vi được phân cấp.

26. •Xây dựng Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính
trị - xã hội trong hệ thống chính trị
+ Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội có vai trò rất
quan trọng trong việc tập hợp, vận động, đoàn kết các tầng lớp nhân
dân; đại diện cho quyền lợi và lợi ích hợp pháp của nhân dân; đề xuất
các chủ trương, chính sách về kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc
phòng.
+ Nhà nước cần ban hành cơ chế để Mặt trận Tổ quốc và các tổ
chức chính trị - xã hội thực hiện tốt vai trò giám sát và phản biện xã
hội.
+ Thực hiện tốt Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Thanh niên,
Luật Công đoàn, qui chế dân chủ ở các cấp để Mặt trận Tổ quốc và
các tổ chức chính trị - xã hội tham gia xây dựng Đảng, chính quyền.
+ Đổi mới phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ
chức chính trị - xã hội, khắc phục tình trạng hành chính hoá, phô
trương hình thức. Làm tốt công tác dân vận trên tinh thần trọng dân,
gần dân, hiểu dân, tin dân, nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin.

27. 3. Đánh giá sự thực hiện đường lối