8 cap cuu ngung ho hap-tuan hoan

1. ChoCho Ray Hospital, Depart. Of CardiologyRay Hospital, Depart. Of Cardiology
Domestic Training Course of JICADomestic Training Course of JICA
CARDIOPULMONARY RESUSCITATIONCARDIOPULMONARY RESUSCITATION
&&
EMERGENCY CARDIOVASCULAR CAREEMERGENCY CARDIOVASCULAR CARE
MD, PhD ThuMD, PhD Thu ThuyThuy LeLe ThiThi
lethithuthuy_md@yahoo.comlethithuthuy_md@yahoo.com

2. BVBV ChChợợ RRẫẫyy,, KhoaKhoa NNộộii TimTim MMạạchch,,
---- LLớớpp HuHuấấnn LuyLuyệệnn JICAJICA ----
HHỒỒI SINH TIMI SINH TIM -- PHPHỔỔII
&&
CCẤẤP CP CỨỨU TIM MU TIM MẠẠCHCH
T. ST. S LeâLeâ ThòThò ThuThu ThThủủyy

3. BBắắcc MMỹỹ::
ĐĐộộtt ttửử dodo timtim (Sudden cardiac death = SCA)(Sudden cardiac death = SCA) lalaøø
nguyeânnguyeân nhaânnhaân ttửử vongvong hahaøøngng đđầầuu..
330 000330 000 ngưngườờii chchếếtt ngoangoaøøii BV &BV & ttạạii khoakhoa ccấấpp ccứứuu //
nămnăm;; trgtrg ññooùù 250 000250 000 ngngööôôøøii chchếếtt ngoangoaøøii BV.BV.
TTầầnn susuấấtt đđộộtt ttửử dodo timtim khokhoảảngng 0.55 / 10000.55 / 1000 daândaân

4. HHầầuu hhếếtt ĐTTĐTT khkhởởii đđầầuu bbằằngng rungrung ththấấtt.. HHồồii ssứứcc chchææ hihiệệuu ququảả
nnếếuu phaphaùù rungrung ngayngay trongtrong vovoøøngng 55 phuphuùùtt sausau khikhi ngưngngưng timtim..
TTừừ luluùùcc xxảảyy rara đđếếnn luluùùcc đưđượợcc ccấấpp ccứứuu bbởởii ddịịchch vvụụ yy khoakhoa
chuyeânchuyeân nghinghiệệpp thưthườờngng quaquaùù 55 phuphuùùtt neânneân ttỉỉ llệệ ssốốngng cocoøønn tutuøøyy
vavaøøoo huhuấấnn luyluyệệnn hhồồii ssứứcc ngưngngưng timtim phphổổii
(cardiopulmonary resuscitation = CPR)(cardiopulmonary resuscitation = CPR) vavaøø phaphaùù rungrung
ngoangoaøøii timtim ttựự đđộộngng hohoùùaa (automated external(automated external
defibrillation = AED)defibrillation = AED) ởở ccộộngng đđồồngng..

5. Hình 1. Chuoãi ñoäng taùc cöùu hoä lieân hoaøn cho ngöôøi lôùn.
ADULT CHAIN OF SURVIVAL (2005 AHA Guidelines for
Cardiacpulmonary Resuscitation (CPR) and Emergency
Cardiac Care (ECC)).

6. Hình 2. SÔ ÑOÀ HOÀI SINH TIM PHOÅI CÔ BAÛN CHO NGÖÔØI LÔÙN

7. 1. BN khoâng ñaùp öùng? Goïi caáp cöùu
löu ñoäng.
2. THOÅI. Cung caáp 2 laàn thôû,
moãi laàn 1 giaây.
Hình 3. 3 böôùc HSTP ñôn giaûn (CPR in Three Simple Steps)

8. Hình 4. 3 böôùc HSTP ñôn giaûn (CPR in Three Simple Steps)
3. BÔM. Thôû? Ho? Cöû ñoäng? Neáu
KHOÂNG, baét ñaàu eùp ngöïc BN.
Nhaán sao cho ngöïc ñöôïc eùp
xuoáng chöøng 1,5 – 2 inches,
nhaán moãi ñôït 30 laàn, ôû vò trí
giöõa 2 nuùm vuù. Taàn soá nhaán
khoaûng 100 nhòp / phuùt.

9. 3 böôùc HSTP ñôn giaûn hoài sinh tim ngöôøi lôùn
(CPR in Three Simple Steps)
Video 1

10. Hình 5. Soác ñieän phaù rung taïi choã. [Out-hospital (on-site)
electrical shock for defibrillation]

11. Hình 6. Soác ñieän phaù rung taïi choã. [Out-hospital (on-site)
electrical shock for defibrillation]

12. Hình 7. Chuoãi ñoäng taùc cöùu hoä lieân hoaøn cho treû em.
PEDIATRIC CHAIN OF SURVIVAL (2005 AHA Guidelines
for Cardiacpulmonary Resuscitation (CPR) and Emergency
Cardiac Care (ECC))

13. Hình 8. SÔ ÑOÀ HOÀI SINH TIM PHOÅI CÔ BAÛN CHO TREÛ EM

14. Hình 9. HSTP cho nhuõ nhi (CPR in Infant)
1. Keâu vaø laéc hoaëc ñaùnh vaøo
ngöôøi treû xem coù ñaùp öùng
khoâng?
2. Môû khí ñaïo

15. 3. Cung caáp 2 hôi thôû nheï.
4. Nhaán ngöïc 30 laàn.
Hình 10. HSTP cho nhuõ nhi (CPR in Infant)

16. 5. Laëp laïi chu kyø 2 laàn thôû –
30 laàn eùp ngöïc 1 caùch lieân
tuïc.
Hình 11. HSTP cho nhuõ nhi (CPR in Infant)

17. HSTP cho nhuõ nhi (CPR in Infant)
Video 2

18. Hình 12. Kyõ thuaät eùp ngöïc nhuõ nhi baèng 2 ngoùn tay,
tröôøng hôïp 1 ngöôøi caáp cöùu. (Two-finger chest
compression technique in infant (1 rescuer)

19. Hình 13. Kyõ thuaät eùp ngöïc nhuõ nhi baèng 2 baøn tay voøng
quanh ngöïc, eùp ngöïc baèng ngoùn tay caùi , tröôøng hôïp 2
ngöôøi caáp cöùu. (Two thumb-encircling hands chest
compression technique in infant (2 rescuers)

20. HSTP treû em (CPR in child)
Video 3

21. NGUYÊN TNGUYÊN TẮẮC XC XỬỬ TRTRÍÍ NGƯNG TIMNGƯNG TIM
4 rối loạn nhịp gây NGƯNG TIM VÔ MẠCH:
Rung thất (VF)
Nhịp nhanh thất (VT)
Hoạt động điện vô mạch (PEA)
Vô tâm thu (asystole)
Hồi sức phải bao gồm HỒI SINH CƠ BẢN (BLS) + HỒI SINH
TIM MẠCH NÂNG CAO (ACLS)
HSCB tốt là cơ sở để HSTMNC. Phải HSCB ngay lập tức với HỒI
SINH TIM PHỔI (CPR) + phá rung ngay trong vài phút đ/v
rung thất/ nhanh thất vô mạch.
CPR ngay và phá rung sớm tăng cơ hội sống còn đ/v rung
thất.

22. Đường truyền tĩnh mạch trung tâm (Central Versus Peripheral
Infusions) Đường CVP không cần thiết trong mọi trường hợp hồi
sức. Có thể sử dụng catheter TM ngoại biên cỡ lớn. Nếu dùng
đường truyền TM ngoại biên ở người lớn có thể làm cho thuốc chậm
đạt nồng độ đỉnh và thời gian tuần hoàn dài hơn nhưng có ưu điểm
là đặt đường truyền ngoại biên không làm gián đoạn thao tác HSCB.
Nếu cho thuốc bằng TM ngoại biên, nên tiêm bolus, sau đó bơm
bolus thêm 20 mL dịch truyền TM. Nâng cao chi khoảng 10 – 20
giây để thuốc mau đến tuần hoàn trung tâm.
Nều tuần hoàn tự nhiên không hồi phục sau khi phá rung hoặc dùng
thuốc qua đuờng TM ngoại biên thì nên xét chỉ định đặt CVP (trừ khi
có chống chỉ định). Lưu ý: chống chỉ định tương đối CVP nếu có
dùng tiêu sợi huyết cho BN đột quỵ hoặc hội chứng mạch vành cấp.

23. Nêú không đặt được đường truyền TM có thể cho thuốc (lidocaine,
epinephrine, atropine, naloxone, và vasopressin) bằng đường nội
khí quản. Tuy nhiên, nồng độ thuốc trong máu đạt được thấp hơn
dùng đường TM.
Không có liều chắc chắn khi dùng thuốc qua nội khí quản. Nhưng
thường phải cho liều từ 2 – 2,5 lần liều cho qua đường TM.
Epinephrine có thể cho liều từ 3 -1 0 lần liều TM. Nên pha loãng
thuốc trong 5 -10 mL nước hoặc normal saline và bơm trực tiếp vào
nội khí quản. Có nghiên cứu cho thấy pha epinephrine và lidocaine
với nuớc thì hấp thu thuốc tốt hơn thay vì pha saline 0.9%

24. HỒI SINH TIM
NGƯỜI LỚN

25. RUNG THẤT & NHANH THẤT VÔ MẠCH:
(BOX 1) Quan trọng nhất trong 1 phút đầu tiên là sẵn
sàng CPR ngay lập tức với CPR liên tục + phá rung
càng sớm càng tốt.
(BOX 2) Nếu có máy phá rung tại chỗ, sau khi thổi hơi
2 lần, kiểm tra mạch. Nếu trong 10 giây không có
mạch, khởi động máy phá rung dán hoặc áp điện
cực kiểm tra loại rối loạn nhịp shock điện phá rung.
Nếu kiểm tra nhịp thấy rung thất / nhanh thất vô mạch
(BOX 3) thì shock điện 1 nhát (BOX 4) rồi CPR tiếp
ngay bắt đầu bằng ép ngực

26. RUNG THẤT & NHANH THẤT VÔ MẠCH:
Phá rung 2 pha: 120 – 200 J, tùy theo trước đó đã đáp
ứng với liều shock là bao nhiêu. Nếu không biết liều
trước đó thì dùng 200 J. Những nhát tiếp theo dùng
liêù bằng hoặc cao hơn.
Phá rung đơn pha: khởi đầu ngay với 360 J. Những
nhát tiếp theo cũng 360 J
Trong khi chờ sạc phá rung, vẫn liên tục CPR. Ngay sau
nhát shock tiếp tục CPR (bắt đầu với ép ngực, thực
hiện 5 chu kỳ (hoặc 2 phút), rồi kiểm tra lại nhịp tim
(BOX 5)

27. Khi đã đặt được nội khí quản, thì không ép ngực ngắt
quãng với thông khí nữa mà một người ép ngực liên
tục khoảng 100 lần/ phút. Người kia thực hiện thông
khí qua dụng cụ 8 – 10 lần/ phút. Tránh đừng thông
khí nhiều quá mức. 2 người cấp cứu nên thay vai cho
nhau mỗi 2 phút để tránh mệt làm giảm chất lượng và
tần số ép ngực.
Nếu rung thất/ nhanh thất vô mạch vẫn còn sau 1 – 2
nhát shock + CPR thì cho thuốc vận mạch: epinephrine
mỗi 3 – 5 phút; cũng có thể thay liều thứ nhất hoặc
liều thứ 2 epinephrine bằng 1 liều vasopressin (BOX 6).

28. Nên chuẩn bị thuốc sẵn để cho thuốc ngay sau khi
kiểm tra nhịp, nhằm giảm tối đa CPR bị gián đoạn.
Thuốc có thể cho trước hoặc sau khi shock. Cứ sau 5
chu kỳ (khoảng 2 phút) lại kiểm tra nhịp (BOX 7)
Nếu rung thất/ nhanh thất vô mạch vẫn còn sau 2 – 3
nhát shock + thuốc vận mạch thì xét chỉ định thuốc
chống rối loạn nhịp amiodarone, lidocaine (BOX 8). Xét
chỉ định magne nếu xoắn đỉnh kèm QT dài
Nếu nhịp thuộc loại không có chỉ định shock điện và
ECG thấy phức bộ đều hoặc hẹp thì thử bắt mạch xem
có không (BOX 12)

29. VÔ TÂM THU và HOẠT ĐỘNG ĐIỆN VÔ MẠCH (PEA)
(BOX 9) PEA bao gồm nhiều loại nhịp vô mạch: giả phân ly điện
cơ pseudo-electromechanical dissociation (pseudo-EMD), nhịp tự thất,
nhịp thoát thất, nhịp tự thất sau phá rung, nhịp vô tâm thu
chậm (bradyasystolic rhythms). Siêu âm tim: bệnh nhân vô mạch
mà vẫn có hoạt động điện thì có co bóp cơ học nhưng co bóp
này rất yếu không tạo ra được huyết áp do đó không có mạch
hoặc không đo được HA không xâm lấn bằng monitor.
Lưu ý: nguyên nhân PEA thường là những tình trạng bệnh lý hồi
phục được và có thể điều trị nếu được phát hiện đúng và kịp
thời.
Vô tâm thu thì tỉ lệ sống còn rất thấp. Trong lúc cấp cưú có khi
thấy nhịp xuất hiện trở lại trên monitor nhưng rất hiếm khi tuần
hoàn tự nhiên trở lại được. Hy vọng hồi sinh, cũng như PEA, dựa
trên chẩn đoán và xử trí nguyên nhân.

30. Sốc điện không có tác dụng đ/v PEA và vô tâm thu. Quan
trọng là PCR ngay lập tức và không ngắt quãng.
Kiểm tra nhịp thấy vô tâm thu hoặc PEA PCR
ngay. Cho luôn 1 thuốc vận mạch (epinephrine hoặc
vasopressin). Epinephrine có thể cho mỗi 3 – 5 phút.
1 liều vasopressin có thể xen vào thay liều
epinephrine thứ 1 hoặc thứ 2 (BOX 10)
Vô tâm thu hoặc PEA chậm: ±± xét chỉ định
atropine.
Không làm ngắt quãng PCR vì thao tác cho thuốc.
Cho thuốc càng nhanh càng tốt sau mỗi lần kiểm
tra lại nhịp.

31. Sau khi cho thuốc và mỗi 5 chu kỳ CPR, kiểm lại
nhịp tim (BOX 11).
Nếu nhịp thuộc loại chỉ định shock điện thì shock 1
nhát (BOX 4)
Nếu không có nhịp hoặc không thay đổi thì CPR
tiếp ngay (BOX 10). Nếu có nhịp rõ ràng (BOX 12)
thì thử bắt mạch xem có không. Nếu không có mạch
(hoặc mạch có không rõ ràng), tiếp tục CPR (BOX
10). Nếu có mạch thì xác định xem nhịp gì và chỉ
định điều trị tùy loại nhịp ấy. Nếu có mạch + có nhịp
thì bắt đầu chăm sóc sau hồi sinh (postresuscitation
care)

32. NHỮNG BIỆN PHÁP KHÔNG ĐƯỢC ỦNG HỘ
Tạo nhịp trong ngưng tim: vì không có hiệu quả
trong vô tâm thu
Procainamide trong xử trí rung thất/ nhanh thất
vô mạch: ít nghiên cứu. Hạn chế dùng do thuốc
phải truyền chậm và hiệu quả không rõ ràng trong
cấp cứu.
Norepinephrine tài liệu trên người còn ít. Có lẽ
không có ích và làm tăng tiến triển xấu về thần
kinh.

33. NHỮNG BIỆN PHÁP KHÔNG ĐƯỢC ỦNG HỘ
Đấm vùng trước tim trong rung thất/ nhanh thất
vô mạch không có nghiên cứu tiền cứu nào. 1 số ca rung
thất/ nhanh thất vô mạch phục hồi được nhịp tưới máu bởi
1 cú đấm trước tim >< nhiều ca nhịp tim tiến triển xấu
nhịp thất gia tốc, từ nhanh thất thành rung thất, bị block
AV hoàn toàn hoặc vô tâm thu sau khi đấm.
Đấm vùng trước tim không được khuyến cáo trong hồi
sinh tim cơ bản
Do những bằng chứng về ích lợi thì hạn chế, và do
những báo cáo về những bất lợi mạnh mẽ hơn không
thể đưa ra khuyến cáo là dùng hoặc chống lại dùng
phương pháp đấm trước ngực trong hồi sinh tim nâng cao.

34. NHỮNG BIỆN PHÁP KHÔNG ĐƯỢC ỦNG HỘ
Điều trị điện giải. Magnesium cho thường qui
trong CPR không làm tăng tỉ lệ phục hồi tuần hoàn
tự nhiên. Magne có thể chỉ định trong xoắn đỉnh,
nhưng không hiệu quả điều trị ngưng tim do
nguyên nhân khác.

35. HỒI SINH TIM
TRẺ EM

36. NGUYÊN TẮC THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ RỐI LOẠN NHỊP NGƯỜI LỚN.
Nếu nhịp chậm có dấu hiệu và triệu chứng cơ năng (rối loạn tri giác cấp
tính, đau ngực do thiếu máu cụC bộ nặng tiến triển, suy tim xung
huyết, tụt HA, dấu hiệu khác của choáng) mà những dấu hiệu
và triệu chứng này vẫn tồn tại dù đã xử trí với thông khí, giúp
thở đủ, thì phải chuẩn bị tạo nhịp.
Với block AV cao độ (độ II hoặc độ III) thì tạo nhịp qua da
ngay, không trì hoãn.
Nếu bệnh nhân nhịp nhanh với những dấu hiệu và triệu chứng
nặng do nhịp nhanh đó gây ra thì chuẩn bị chuyển nhịp ngay.
Nếu bệnh nhân nhịp nhanh mà ổn định, xác định xem nhịp
nhanh QRS hẹp hay QRS rộng và chỉ định điều trị tùy trường
hợp.

37. XỬ TRÍ NHỊP
CHẬM NGƯỜI LỚN

38. XXỬỬ TRTRÍÍ NHNHỊỊP CHP CHẬẬM CM CÓÓ TRITRIỆỆU CHU CHỨỨNGNG
Nhịp chậm khi nhịp tim < 60 lần/ phút (BOX 1) Phác
đồ xử trí nhịp chậm chỉ khu trú vào những nhịp chậm
quan trọng (gây triệu chứng)
Điều trị ban đầu: nên bảo đảm thông khí và hô
hấp.(BOX 2) Cung cấp đủ oxy, theo dõi BN với
monitor, theo dõi HA, độ bão hòa oxyhemoglobin, và
đặt đường truyền TM. Đo ECG để chẩn đoán nhịp chính
xác hơn. Đánh giá tình trạng lâm sàng của BN và tìm
xác định những nguyên nhân có thể khắc phục.

39. XXỬỬ TRTRÍÍ NHNHỊỊP CHP CHẬẬM CM CÓÓ TRITRIỆỆU CHU CHỨỨNGNG
Khám xác định có những triệu chứng hoặc dấu hiệu
của giảm tưới máu không? Nếu có thì có phải do nhịp
chậm gây ra không? (BOX 3)
Triệu chứng của nhịp chậm có thể nhẹ. Có khi không
triệu chứng , không cần điều trị. Nên theo dõi thật sát
nếu có những dấu hiệu diễn tiến xấu. (BOX 4A).
Điều trị ngay nếu BN có tụt HA, rối loạn tri giác, đau
ngực, suy tim xung huyết, co giật, ngất, hoặc những
dấu hiệu của choáng liên quan đến nhịp chậm (BOX 4)

40. XỬ TRÍ NHỊP
CHẬM TRẺ EM

41. BLOCK NHĨ THẤT phân độ I, II, III
Có thể do thuốc hoặc rối loạn điện giải, tổn thương thực thể:
nhồi máu cơ tim cấp, viêm cơ tim.
Độ I: PR kéo dài > 0.2 giây, thường lành tính.
Độ II:
-Mobitz I: block ở nút AV, thường thoáng qua và không có triệu
chứng.
-Mobitz II: block thường dưới nút AV, ở bó His hoặc các bó
nhánh. Thường có triệu chứng và xu hường thành block AV độ
III.
Độ III (hoàn toàn) block có thể xảy ra ở nút AV, bó His, hoặc
các bó nhánh. Không có xung động nào dẫn truyền được giữa
nhĩ và thất. Block độ III có thể thoáng qua, hoặc vĩnh viễn tùy
theo bệnh cơ bản.

42. Điều trị nhịp chậm (Box 4)
Atropine
Nếu không có nguyên nhân thúc đẩy, thì atropine là thuốc đầu
tay để xử trí nhịp chậm có triệu chứng cấp tính. Atropine cải
thiện tần số tim, triệu chứng cơ năng và thực thể do nhịp
chậm. Liều đầu 0.5 mg, lặp lại nếu cần cho đến tổng liều 1.5
mg. sử dụng được cả trong và ngoài BV.
Nếu BN không đáp ứng với atropine (hoặc một thuốc thứ 2 nếu
việc sử dụng không làm chậm điều trị đặc hiệu) thì nhanh
chóng chuẩn bị tạo nhịp qua da.
Pacing cũng được chỉ định cho BN có triệu chứng nặng, đặc
biệt khi block tại bó His hoặc dưới His (tức là block AV độ II, độ
III)

43. Tạo nhịp qua da (Transcutaneous pacing) thường được chỉ
định nếu BN không đáp ứng atropine, mặc dù dùng những
thuốc lựa chọn hàng thứ 2 như dopamin, epinephrine cũng có
thể thành công.
Tạo nhịp qua da ngay không trì hoãn nếu block cao độ có
triệu chứng. Atropine có thể chỉ định tạm thời trong lúc chờ
tạo nhịp qua da cho BN block cao độ có triệu chứng
Atropine cũng hiệu quả trong điều trị nhịp chậm xoang có
triệu chứng và các kiểu block AV mà block ở nút.
Nhịp chậm được khuyến cáo cho atropine 0.5 mg TM mỗi 3 –
5 phút cho đến tổng liều 3 mg. Liều < 0.5 mg có thể có tác
dụng nghịch thường làm cho nhịp tim càng chậm hơn nữa.
Tuy nhiên, không nên vì dùng atropine mà làm chậm trễ thực
hiện tạo nhịp ngoài cho BN có biểu hiện giảm tưới máu.

44. Thận trọng khi dùng atropine trong thiếu máu cơ tim cấp
hoặc nhồi máu cơ tim cấp; tăng nhịp tim có thể làm thiếu máu
cục bộ nặng hơn hoặc vùng nhồi máu lan rộng.
Tránh cố gắng dùng atropine trong trường hợp bloc AV độ II,
độ III; hoặc block AV độ III với phức bộ QRS mới dãn rộng
gần đây. Những BN này phải chỉ định pacing ngay.

45. Thuốc thay thế
Các thuốc này không phải là first-line để xử trí nhịp chậm.
Có thể chỉ định khi nhịp chậm không đáp ứng atropine hoặc
thuốc là phương pháp tạm thời trong khi chờ tạo nhịp.
Epinephrine
Epinephrine truyền TM cho BN nhịp chậm có triệu chứng hoặc tụt
HA sau khi atropine hoặc tạo nhịp thất bại. Bắt đầu truyền tốc độ
2 – 10 μg / phút và điều chỉnh tùy đáp ứng của BN.
Dopamine
Dopamine hydrochloride có cả 2 tác dụng α và β. Truyền tốc độ 2
– 10 μg / phút, có thể dùng một mình hoặc kết hợp với
epinephrine. Điều chỉnh tùy đáp ứng của BN.
Glucagon
Có nghiên cứu chứng minh glucagon cải thiện nhịp tim, triệu
chứng cơ năng và thực thể do nhịp chậm mà nhịp chậm này là do
thuốc (quá liều thuốc ức chế β, ức chế kênh canxi) . Liều đầu 3
mg TM, sau đó truyền TM 3 mg/ h nếu cần.

46. XỬ TRÍ NHỊP NHANH
NGƯỜI LỚN

47. XỬ TRÍ NHỊP NHANH CÓ MẠCH (BOX 1)
Hỗ trợ hô hấp, oxy (BOX2), ECG, monitor HA và SpO2, đặt đường truyền
TM, tìm và xử trí nguyên nhân.
Nêú còn triệu chứng (sau khi xử trí như box 2) thì khám xem BN có ổn
định không. Nếu có thì triệu chứng có phải do nhịp nhanh không? (BOX 3)
Không ổn định shock điện đồng bộ ngay (BOX 4).
Ở người khỏe mạnh nếu nhịp tim < 150 lần/ phút thì rất ít gặp triệu
chứng nặng. BN suy tim nặng hoặc có bệnh khác năng kèm theo thì nhịp
tim ít nhanh hơn có thể cũng có triệu chứng.
Nhịp nhanh tình trạng huyết động không ổn định + QRS hẹp
adenosine trong khi chờ chuyển nhịp đồng bộ, nhưng không nên vì cho
thuốc hay đặt đường truyền TM mà làm chậm việc chuyển nhịp.
Nhịp nhanh tình trạng huyết động ổn định (không có dấu hiệu hoặc triệu
chứng nặng) nên đo ECG 12 chuyển đạo để đánh giá nhịp tim (BOX 5)
hướng xử trí. Nếu BS trưc không chuyên khoa tim mạch thì với BN nhịp
nhanh nhưng ổn định, nên hội chẩn chuyên khoa vì xử trí (nếu không phù
hợp) có thể gây hại cho BN.

48. SỐC ĐIỆN ĐồNG BỘ & KHÔNG ĐồNG BỘ (BOX 4)
Sốc điện đồng bộ là shock điện được xác định thời gian sao cho cùng
lúc với QRS. Tránh shock rơi vào thời kỳ trơ tương đối là thời kỳ mà
nếu shock, có thể gây rung thất.
Liều shock trong SĐĐB thường thấp hơn SĐKĐB.
Chỉ định:
Nhịp nhanh trên thất do vòng vào lại không ổn định: 50 – 100 J đơn
pha. Tăng liều sau đó.
Rung nhĩ không ổn định: 100 – 200 J nếu shock đơn pha; 100 – 120
J nếu shock 2 pha. Sau đó tăng liều.
Cuồng nhĩ không ổn định: 50 – 100 J đơn pha. Tăng liều sau đó.
Nhanh thất đều, đơn dạng + không ổn định nhưng có mạch: liều
đấu 100 J đơn pha. Nếu thất bại thì tăng dần 100, 200, 300, 360 J.
Nhanh thất đa dạng + không ổn định: điều trị như rung thất = shock
điện phá rung (shock điện không đồng bộ liều cao)
Trường hợp không phân biệt chắc chắn là nhanh thất đơn dạng hay
đa dạng mà BN không ổn định thì shock điện như phá rung (shock
điện không đồng bộ liều cao)

49. NHỊP NHANH ĐỀU QRS HẸP (BOX 7, 8, 9, 10)
Nhanh xoang. (xem bài nhịp nhanh)
Nhanh trên thất do vòng vào lại (Reentry SVT)
Đánh giá: ở đây thái độ xử trí chung cho cả vào lại tại nút và vào lại nhĩ
thất.
Điều trị
Vagal Maneuvers.
Nhịp nhanh do vào lại ổn định Vagal maneuvers và adenosine là điều
trị hàng đầu (BOX 7)
Nêú chỉ làm nghiệm pháp vagal (Valsalva maneuver or carotid sinus
massage) sẽ cắt cơn khoảng 20% to 25% BN; những BN còn lại phải
dùng adenosine.

50. Adenosine.
Không đáp ứng nghiệm pháp vagal adenosine 6 mg TM nhanh. Bơm
nhanh trong 1 – 3 giây qua 1 TM lớn sau đó bơm flush thêm 20 mL
saline 0.9% và nâng cao tay BN lên. Nếu nhịp tim chưa thay đổi sau 1
– 2 phút thì cho 12 mg bolus TM lần thứ nhất. Lặp lại 12 mg lần thứ 2
trong vòng 1 – 2 phút sau 12 mg lần thứ nhất nếu nhịp tim vẫn chưa
hồi phục.
-An toàn dùng cả trong và ngoài bệnh viện.
-Adenosine nhanh hơn và ít tác dụng phụ nặng hơn nếu so với
verapamil
-Amiodarone thành công gần 100% ức chế cơn nhịp nhanh trên thất do
vòng vào lại kéo dài.
-Adenosine an toàn và hiệu quả cho thai phụ.
-Tuy nhiên, adenosine có nhiều tương tác thuốc quan trọng. Cần dùng
liều adenosine cao hơn nếu BN đang dùng theophyllin, caffeine. Ngược
lại, nếu BN đang dùng dipyridamole, carbamazepine, ghép tim hoặc
cho thuốc qua đường CVP thì liều adenosine đầu tiên nên giảm còn 3
mg.
- Tác dụng phụ hay gặp nhưng thoáng qua: phừng mặt, khó thở, đau
ngực.
Nêú nhịp tim hồi phục (BOX 9) thì có lẽ là SVT do vào lại. Theo dõi cơn
tái phát thì cho lại adenosine. Ngoài cơn thì dùng thuốc làm block nút
AV tác dụng dài (diltiazem hoặc ức chế beta)

51. Nhịp nhanh QRS rộng (Boxes 12, 13, 14)
1. Đánh giá BN ổn định hay không ổn dịnh? (Box 3).
1 BN có nhịp nhanh với QRS rộng + không ổn định nên xem như là
nhanh thất shock điện ngay (Box 4)
2. Nhịp nhanh + ổn định ECG 12 chuyển đạo (Box 5) xem QRS hẹp
hay rộng hội chẩn chuyên khoa. Bất cứ lúc nào BN mất ổn định, thực
hiện shock điện đồng bộ.
Nếu BN ngưng tim vô mạch với nhanh thất đa dạng xử trí phá rung
như rung thất.
Nhịp nhanh với QRS rộng thường gặp nhất là nhanh thất; nhịp nhanh
trên thất dẫn truyền lệch hướng; nhịp nhanh trong h/c kích thích sớm
(có đường dẫn truyền phụ)
3. Xác định nhịp đều hay không đều. (Box 12)
Nhịp nhanh đều QRS rộng nhanh thất hoặc nhanh trên thất dẫn
truyền lệch hướng.
Nhịp nhanh không đều với QRS rộng rung nhĩ dẫn truyền lệch hướng,
rung nhĩ với h/c W.P.W, hoặc nhanh thất đa dạng.
Nhìn chung: xử trí nhịp nhanh QRS rộng nên có ý kiến chuyên khoa.

52. Nhịp nhanh đều QRS rộng (Box 13)
Nhanh trên thất adenosine (liều như ở trên)
Nhịp nhanh đều QRS rộng, đơn dạng, có triệu chứng shock
điện đồng bộ.
Nhanh thất ổn định thuốc chống rối loạn nhịp TM.
Amiodarone được khuyến cáo. Liều 150 mg TM trong 10 phút;
nếu cần lặp lại cho đến tổng liều 2.2 g TM mỗi 24 hours.
Thuốc thay thế amiodarone là procainamide và sotalol.
-Amiodarone hiệu quả cắt cơn nhanh thất kháng shock hoặc
không đáp ứng thuốc.
-Amiodarone hiệu quả hơn lidocaine đ/v nhanh thất kháng
shock.
-Amiodarone cho những ca ngưng tim ngoại viện thì thấy cải
thiện tỉ lệ sống còn lúc nhập viện (xuất viện thì không) so với
placebo và lidocaine.

53. NHỊP KHÔNG ĐỀU
RUNG NHĨ & CUỒNG NHĨ
Box 11 + bài Rung nhĩ Therapy
Kiểm soát tần số thất: diltiazem, ß-blockers, hoặc magnesium.
Kiểm soát nhịp: Amiodarone, ibutilide, propafenone, flecainide,
digoxin, clonidine, hoặc magnesium đ/v rung nhĩ trong 48h.
Đ/v h/c kích thích sớm đã biết từ trước khi vào rung nhĩ hội
chẩn. Vào cơn rung nhĩ: không dùng những thuốc ức chế nút AV
như adenosine, calcium channel blockers, digoxin, và có lẽ là cả
ß-blockers

54. Nhịp không đều
Nhanh thất đa dạng (Box 14)
Nhanh thất đa dạng phải điều trị ngay vì sẽ diễn tiến đến ngưng tim.
Điều trị thuốc nhanh thất đa dạng như thế nào tùy vào lúc nhịp xoang
có QT kéo dài hay không?
-Nếu có, tức là nhanh thất là xoắn đỉnh thì 1 là ngưng tất cả những
thuốc làm QT kéo dài; 2 là điều chỉnh rối loạn điện giải và yêú tố thúc
đẩy: qua liều, ngộ độc thuốc…
-Magne thường được dùng trong xử trí xoắn đỉnh nhưng chỉ có một số
nghiên cưú thấy có hiệu quả.
-Isoproterenol và pacing thất có thể hiệu quả cắt cơn xoắn đỉnh do
nhịp chậm hoặc QT kéo dài do thuốc.
-Magne không hiệu quả cắt cơn nhanh thất đa dạng với QT bình
thường. Nhưng amiodarone thì hiệu quả.
Nếu không ổn định shock điện phá rung.
Nêú nghi ngờ giữa nhanh thất đơn dạng với nhanh thất đa dạng mà
BN không ổn định shock điện phá rung.

55. XỬ TRÍ NHỊP
NHANH TRẺ EM

56. NHNHÖÖÕNG TÌNH HUOÕNG TÌNH HUOÁÁNG CUNG CUÏÏ THETHEÅÅ

57. HỘI CHỨNG MẠCH
VÀNH CẤP

58. Hình 20. MUÏC
TIEÂU XÖÛ TRÍ
BEÄNH NHAÂN
NGHI NGÔØ
ÑOÄT QUÒ
(Goals for
Management
of Patients
with
Suspected
Stroke
Algorithm)
ĐỘT QUỴ

61. First Aid for Choking Concious Adult or Child
1. Can speak
or cough?
2. Heimlich Maneuver
(abdominal thrusts)
3.Chest thrusts in obese or
last stage of pregnancy

62. 1. Cry or cough?
2. 5 back blows
3. 5 chest thrusts
4.Repeat 2 & 3 until effective or CPR and
remove object from throat or mouth
First Aid for Choking Concious Infant (< 1 y.o)

63. ÑÑIEIEÄÄN GIAN GIAÄÄTT
TaTaùùcc ññooäängng trtröïöïcc tietieáápp cucuûûaa dodoøøngng ññieieäänn treântreân timtim vavaøø naõonaõo;; treântreân mamaøøngng
teteáá babaøøoo vavaøø côcô trôntrôn thathaøønhnh mamaïïchch mamaùùuu..
VòVò trtríí && ññooää nanaëëngng tutuøøyy ccööôôøøngng ññooää,, ññieieäänn thetheáá,, khakhaùùngng trôtrôûû,, loaloaïïii dodoøøngng
ññieieäänn,, vòvò trtríí tietieáápp xuxuùùcc vôvôùùii dodoøøngng vavaøø ñöñöôôøøngng ññii cucuûûaa dodoøøngng ññieieäänn..
ÑÑieieäänn caocao thetheáá gaâygaây totoåånn ththööôngông nanaëëngng nhanhaáátt,, nhnhööngng ññieieäänn nhanhaøø cuõngcuõng
cocoùù thetheåå gaâygaây ttöûöû vongvong ((MyõMyõ, Canada,, Canada, NhaNhaäätt 110V;110V; chaâuchaâu AÂuAÂu,, UUÙÙcc,,
chaâuchaâu AAÙÙ 220V)220V)
ÑÑieieäänn xoayxoay chiechieààuu 6060 chuchu kykyøø gaâygaây coco côcô vaânvaân BNBN khoângkhoâng ttöïöï
tratraùùnhnh rara ñöñöôôïïcc neânneân tietieáápp xuxuùùcc vôvôùùii dodoøøngng ññieieäänn laâulaâu hônhôn.. ÑÑieieäänn xoayxoay
chiechieààuu tataùùcc ññooäängng taêngtaêng llööuu llööôôïïngng dodoøøngng quaqua timtim trgtrg thôthôøøii kykyøø trôtrô
ttööôngông ññooááii RUNG THARUNG THAÁÁTT gagaàànn giogioáángng nhnhöö trgtrg hiehieäänn ttööôôïïngng RR--
onon--TT

64. ÑÑIEIEÄÄN GIAN GIAÄÄTT
NgNgööôôøøii ccöùöùuu hohoää phaphaûûii llööuu yyùù saosao chocho chchíínhnh hohoïï khoângkhoâng cocoùù nguynguy côcô
bòbò ññieieäänn giagiaäätt..
SauSau khikhi ngangaéétt nguonguoàànn,, ññaaùùnhnh giagiaùù ngayngay ttììnhnh tratraïïngng timtim phophoååii. BN. BN
ththööôôøøngng babaáátt ttæænhnh,, ngngööngng timtim hoahoaëëcc ngngööngng thôthôûû hoahoaëëcc ngngööngng cacaûû 2.2.
HoHoààii sinhsinh timtim phophoååii thathaäätt ttííchch ccöïöïcc && quyequyeáátt taâmtaâm ngayngay cacaûû khikhi
ññaaùùnhnh giagiaùù banban ññaaààuu nghnghóó raraèèngng BNBN hahaààuu nhnhöö ññaõaõ checheáátt;; vvìì hahaààuu heheáátt BNBN
ññeeààuu cocoøønn tretreûû,, khoângkhoâng cocoùù sasaüünn bebeäänhnh timtim khakhaùùcc neânneân khakhaûû naêngnaêng ccöùöùuu
sosoáángng caocao neneááuu ñöñöôôïïcc cacaáápp ccöùöùuu ngayngay..

65. ÑÑIEIEÄÄN GIAN GIAÄÄTT
ÑÑieieààuu tròtrò nhnhöö phaphaùùcc ññooàà chungchung ++ llööuu yyùù::
ÑÑaaëëtt nonoääii khkhíí quaquaûûnn sôsôùùmm nhanhaáátt lalaøø khikhi BNBN cocoùù boboûûngng nanaëëngng vuvuøøngng
mamaëëtt,, miemieäängng vavaøø cocoåå trtrööôôùùcc,, duduøø sausau khikhi sôsô ccöùöùuu BNBN cocoøønn thôthôûû ñöñöôôïïcc..
BNBN bòbò phophoûûngng ññieieäänn ththööôôøøngng bòbò choachoaùùngng giagiaûûmm thetheåå ttííchch hoahoaëëcc phaphaùù
huhuûûyy moâmoâ nanaëëngng,, cacaàànn truyetruyeàànn dòchdòch nhanhnhanh ññeeåå chochoáángng sosoáácc.. TruyeTruyeàànn
dòchdòch ññuuûû ññeeåå lôlôïïii tietieååuu ññeeåå taêngtaêng ññaaøøoo thathaûûii myoglobinmyoglobin, kali,, kali, cacaùùcc sasaûûnn
phaphaååmm chuyechuyeåånn hohoùùaa cucuûûaa tieâutieâu huhuûûyy moâmoâ..
PhoPhoááii hôhôïïpp ññieieààuu tròtrò sôsôùùmm vôvôùùii chuyeânchuyeân khoakhoa phophoûûngng..
ThThööôôøøngng didi chchöùöùngng thathaàànn kinhkinh vavaøø timtim..

66. THAI KYTHAI KYØØ
HyHy vovoïïngng totoáátt nhanhaáátt chocho thaithai chchíínhnh lalaøø SOSOÁÁNG CONG COØØN CUN CUÛÛA MEA MEÏÏ
BABAÙÙC SC SÓÓ PHAPHAÛÛI HOI HOÀÀI SI SÖÙÖÙC PHUC PHUØØ HÔHÔÏÏPP PHAPHAÛÛI LI LÖÖU YU YÙÙ
NHNHÖÖÕNG THAYÕNG THAY ÑÑOOÅÅI SINH LYI SINH LYÙÙ CUCUÛÛA THAI PHUA THAI PHUÏÏ
CACAÁÁP CP CÖÙÖÙU THAI PHUU THAI PHUÏÏ = CA= CAÁÁP CP CÖÙÖÙU CUU CUØØNG LUNG LUÙÙC 2 NGC 2 NGÖÖÔÔØØII
MEMEÏÏ VAVAØØ THAITHAI
ÑÑaaëëtt BNBN nanaèèmm ttöö thetheáá nghieângnghieâng TT
CungCung cacaáápp oxy 100%oxy 100%
ÑÑaaëëtt ñöñöôôøøngng truyetruyeàànn TMTM vavaøø chocho dòchdòch truyetruyeàànn bolusbolus neneááuu cacaàànn..
TTììmm nhnhööõngõng nguyeânnguyeân nhaânnhaân gaâygaây rara ngngööngng timtim COCOÙÙ THETHEÅÅ HOHOÀÀII
PHUPHUÏÏCC vavaøø xaxaùùcc ññònhònh babaáátt kykyøø bebeäänhnh lylyùù nanaøøoo gaâygaây cacaûûnn trôtrôûû kekeáátt quaquaûû
hohoààii ssöùöùcc..

67. THAI KYTHAI KYØØ
HoHoààii sinhsinh côcô babaûûnn..
HoâHoâ hahaáápp vavaøø tuatuaàànn hoahoaøønn:: nhnhöö momoïïii trtrööôôøøngng hôhôïïpp..
TTöö thetheáá BNBN:: nanaèèmm nghieângnghieâng T 15T 15 ···· -- 3030 ··roroààii mômôùùii eeùùpp ngngöïöïcc;; hoahoaëëcc keâkeâ
gogoááii ddööôôùùii llööngng beânbeân P;P; hoahoaëëcc 11 ngngööôôøøii cacaáápp ccöùöùuu gigiööõõ chocho BNBN nanaèèmm
nghieângnghieâng TT vavaøø ññaaååyy ttöûöû cungcung sangsang beânbeân..
ShockShock ññieieäänn phaphaùù rungrung::
oo KhoângKhoâng thaythay ññooååii ccööôôøøngng ññooää dodoøøngng vavaøø vòvò trtríí điđiệệnn ccựựcc..
oo ShockShock ññieieäänn phaphaùù rungrung khoângkhoâng daãndaãn truyetruyeàànn dodoøøngng ññieieäänn ññaaùùngng kekeåå
ññeeáánn thaithai nhinhi..
oo ThaThaùùoo rôrôøøii cacaùùcc monitormonitor theotheo doõidoõi thaithai hoahoaëëcc ttöûöû cungcung trtrööôôùùcc khikhi
ññaaùùnhnh shockshock ññieieäänn..

68. THAI KYTHAI KYØØ
HoHoààii sinhsinh naângnaâng caocao cacaàànn llööuu yyùù::
ÑÑaaëëtt nonoääii khkhíí quaquaûûnn sôsôùùmm.. ChoChoïïnn côõcôõ nonoääii khkhíí quaquaûûnn nhonhoûû hônhôn 1 size1 size
soso vôvôùùii ngngööôôøøii khoângkhoâng cocoùù thaithai..
TheoTheo doõidoõi cocoùù thetheåå chachaûûyy mamaùùuu nhienhieààuu khikhi ññaaëëtt tubetube vuvuøøngng hahaààuu hohoïïngng
hoahoaëëcc muõimuõi hohoïïngng..
KyõKyõ thuathuaäätt ññaaëëtt nonoääii khkhíí quaquaûûnn:: khoângkhoâng thaythay ññooååii,, nhnhööngng neânneân chochoïïnn
ngngööôôøøii kinhkinh nghienghieäämm ññaaëëtt chocho nhanhnhanh..
LLööuu yyùù oxy 100%oxy 100% vvìì ttììnhnh tratraïïngng thiethieááuu oxyoxy xaxaûûyy rara raraáátt nhanhnhanh..
ThuoThuoáácc gaâygaây meâmeâ cacaàànn tratraùùnhnh nhnhööõngõng thuothuoáácc gaâygaây hahaïï aaùùpp mamaïïnhnh..
KhoângKhoâng duduøøngng ñöñöôôøøngng TMTM ññuuøøii hoahoaëëcc cacaùùcc TM chiTM chi ddööôôùùii vvìì thuothuoáácc cocoùù
thetheåå khoângkhoâng veveàà timtim memeïï hiehieääuu quaquaûû..

69. THAI KYTHAI KYØØ
CaânCaân nhanhaéécc quyequyeáátt ññònhònh cocoùù chchææ ññònhònh momoåå lalaááyy thaithai
khoângkhoâng..
XaXaùùcc ññònhònh cacaùùcc nguyeânnguyeân nhaânnhaân cocoùù thetheåå hohoààii phuphuïïcc ññeeåå
xxöûöû trtríí..

70. NGONGOÄÄ ÑÑOOÄÄCC
BNBN ththööôôøøngng < 40< 40 tuotuoååii..
LaâmLaâm sasaøøngng:: ngngööngng timtim hoahoaëëcc gagaàànn ngngööngng timtim (near cardiac(near cardiac
arrest)arrest) lalaääpp ttöùöùcc thoângthoâng khkhíí ññaaïïoo;; giugiuùùpp thôthôûû;; hoãhoã trôtrôïï tuatuaàànn hoahoaøønn..
ThamTham vavaáánn sôsôùùmm chuyeânchuyeân khoakhoa phophoøøngng chochoáángng ngongoää ññooääcc vvìì chchææ
HSTPHSTP chuachuaåånn ththööôôøøngng khoângkhoâng ññuuûû hiehieääuu quaquaûû ññ/v/v ngongoää ññooääcc hoahoaëëcc quaquaùù
lielieààuu thuothuoáácc..
BNBN tietieàànn ngngööngng timtim cocoùù thetheåå dieãndieãn tietieáánn xaxaááuu nhanhnhanh ththööôôøøngng
xuyeânxuyeân ññaaùùnhnh giagiaùù lalaïïii khkhíí ññaaïïoo,, hoâhoâ hahaáápp vavaøø tuatuaàànn hoahoaøønn ññeeåå xxöûöû trtríí kòpkòp
thôthôøøii..
ÑÑaaëëtt nonoääii KQKQ trtrööôôùùcc khikhi rröûöûaa dadaïï dadaøøyy ññeeåå tratraùùnhnh hhíítt vavaøøoo phophoååii.. ChChææ rröûöûaa
dadaïï dadaøøyy khikhi BNBN uouoáángng 11 llööôôïïngng lôlôùùnn chachaáátt gaâygaây checheáátt mômôùùii trongtrong vovoøøngng
11 giôgiôøø

71. NGONGOÄÄ ÑÑOOÄÄCC
NgoNgoää ññooääcc Opiate.Opiate.
NNÑÑ opiateopiate gaâygaây öùöùcc checheáá hoâhoâ hahaáápp suysuy hoâhoâ hahaáápp && ngngööngng timtim..
QuaQuaùù lielieààuu heroinheroin öùöùcc checheáá hoâhoâ hahaáápp && phuphuøø phophoååii cacaáápp XXöûöû trtríí
babaèèngng chachaáátt ññooááii vavaäänn opiateopiate lalaøø NALOXONE.NALOXONE.
LoaLoaïïnn nhòpnhòp chachaäämm gaâygaây roroááii loaloaïïnn huyehuyeáátt ññooäängng do Ndo NÑÑ::
phosphatephosphate hhööuõuõ côcô,, carbamatecarbamate,, thuothuoáácc ññooääcc thathaàànn kinhkinh XXöûöû trtríí
babaèèngng atropineatropine
NNÑÑ digoxinedigoxine vavaøø digitalisdigitalis khakhaùùngng thetheåå khakhaùùngng digoxinedigoxine..
NNÑÑ dodo ththöïöïcc vavaäätt hoahoaëëcc thathaûûoo ddööôôïïcc TrungTrung HoaHoa khakhaùùngng thetheåå ññaaëëcc
hiehieääuu..
ÑÑaaëëtt mamaùùyy tataïïoo nhòpnhòp quaqua dada……....

72. CHACHAÁÁN THN THÖÖÔNGÔNG
TruTruïïyy tuatuaàànn hoahoaøønn trgtrg chachaáánn ththööôngông cocoùù thetheåå do:do:
HypoxieHypoxie:: ngngööngng thôthôûû,, tataéécc ngheõnngheõn khkhíí ññaaïïoo,, tratraøønn khkhíí mamaøøngng phophoååii
lôlôùùnn,, totoåånn ththööôngông khkhíí –– phepheáá quaquaûûnn,, totoåånn ththööôngông ngngöïöïcc--bubuïïngng..
ToToåånn ththööôngông cacaááuu trutruùùcc sinhsinh totoàànn:: timtim ,, ÑÑMM chuchuûû,, ÑÑMM phophoååii
ChaChaáánn ththööôngông ññaaààuu quaquaùù nanaëëngng trutruïïyy tuatuaàànn hoahoaøønn ththöùöù phaphaùùtt..
NgNgööngng timtim trongtrong chachaáánn ththööôngông timtim do taido tai nanaïïnn giaogiao thoângthoâng,, boboûûngng
ññieieäänn..
GiaGiaûûmm cungcung llööôôïïngng timtim hoahoaëëcc timtim hoahoaïïtt ññooäängng ññieieäänn voâvoâ mamaïïchch dodo
tratraøønn khkhíí mamaøøngng phophoååii ddööõõ dodoääii,, checheøønn eeùùpp timtim cacaáápp..
MaMaáátt mamaùùuu quaquaùù nhienhieààuu giagiaûûmm thetheåå ttííchch && giagiaûûmm cungcung cacaáápp oxy.oxy.

73. CHACHAÁÁN THN THÖÖÔNGÔNG
NgNgööngng timtim dodo chachaáánn ththööôngông hiehieáámm sosoáángng sosoùùtt..
TieânTieân llööôôïïngng totoáátt hônhôn neneááuu: BN: BN tretreûû,, totoåånn ththööôngông xuyeânxuyeân thathaááuu cocoùù thetheåå
ññieieààuu tròtrò,, ñöñöôôïïcc ññaaëëtt nonoääii KQKQ sôsôùùmm ngoangoaøøii BV,BV, ñöñöôôïïcc ñöñöaa lalaääpp ttöùöùcc
ññeeáánn 11 trungtrung taâmtaâm chachaáánn ththööôngông (< 15(< 15 phuphuùùtt))
NgNgööngng timtim trongtrong chachaáánn ththööôngông kkíínn ththìì ttöûöû vongvong vôvôùùii momoïïii llöùöùaa
tuotuoååii..
BoBoààii hoahoaøønn thetheåå ttííchch vôvôùùii dòchdòch tinhtinh thetheåå ññaaúúngng trtrööôngông lalaøø llöïöïaa chochoïïnn
hahaøøngng ññaaààuu
TruyeTruyeàànn nhanhnhanh vavaøø nhienhieààuu dòchdòch tinhtinh thetheåå ññaaúúngng trtrööôngông ++ hohoààngng cacaààuu
lalaééngng neneááuu mamaáátt mamaùùuu nhienhieààuu..
XXöûöû trtríí totoåånn ththööôngông dodo chachaáánn ththööôngông..

74. 1. Treû coù khoùc hay ho?
2. Ñaäp vaøo löng 5 caùi
3. Nhoài ngöïc 5 caùi
4. Laëp laïi 2 & 3 ñeán khi hieäu quaû, hoaëc
HSTP vaø laáy dò vaät ra khoûi hoïng vaø mieäng.
SÔ CÖÙU NHUÕ NHI BÒ SAËC (First Aid for Choking Concious
Infant (< 1 y.o)

75. SÔ CÖÙU NHUÕ NHI BÒ SAËC (First Aid for Choking Concious
Infant (< 1 y.o)
Video 4

76. SÔ CÖÙU NGÖÔØI LÔÙN & TREÛ EM BÒ SAËC (First Aid for
Choking Concious Adult or Child)
1. Ho ñöôïc
khoâng?
2. Thuû thuaät Heimlich
(nhoài buïng)
3. Nhoài ngöïc neáu naïn nhaân
beùo phì hoaëc coù thai

77. SÔ CÖÙU NGÖÔØI LÔÙN BÒ SAËC (First Aid for Choking Concious Adult)
Video 5

78. SÔ CÖÙU TREÛ EM BÒ SAËC (First Aid for Choking Concious Child)
Video 6

79. ROROÁÁI LOAI LOAÏÏNN ÑÑIEIEÄÄN GIAN GIAÛÛI BIEI BIEÁÁN CHN CHÖÙÖÙNG TIM MANG TIM MAÏÏCHCH
COCOÙÙ THETHEÅÅ TTÖÛÖÛ VONGVONG
………………Thường gặp trong NHH-TH.
Có thể là nguyên nhân gây ra hoặc là yếu tố thúc đẩy
NHH-TH
Nếu không được điều chỉnh có thể ngăn cản hoặc làm
chậm hiệu quả của hồi sức.
Nếu cần, phải điều chỉnh ngay không chờ kết quả cận
lâm sàng

80. TĂNG KALI
Chênh lệch gradient K qua màng tế bào ảnh hưởng đến tính kích thích
của tế bào thần kinh và tế bào cơ trong đó có tế bào cơ tim sự thay
đổi quá nhanh hoặc quá nhiều nồng độ K huyết tương có thể gây ra
những rối loạn chết người
Liên quan K huyết tương và pH huyết tương
pH giảm K từ nội bào dịch chuyển vào khoảng mạch K huyết
tương tăng
pH tăng K từ khoảng mạch chuyển vào nội bào K huyết tương
giảm
Phải theo dõi pH máu khi điều trị tăng hoặc giảm K máu
> 5 meq / L = tăng K máu
6 – 7 meq / L = tăng K máu trung bình
> 7 meq / L = tăng K máu nặng
Tăng K máu trung bình và nặng có thể gây ra rối loạn nhịp chết người
cần phải xử trí ngay

81. Nguyên nhân:
NỘI SINH:
Suy thận mãn
Toan chuyển hóa (nhiễm cetone acid do đái tháo đường)
Giả nhược aldosterone (hội chứng Gordon; tăng K máu gia đình và tăng HA)
Hóa trị liệu gây ly giải u
Muscle breakdown (rhabdomyolysis)
Toan hóa ống thận
Tán huyết
Nhược aldosterone (hội chứng Addison; giảm renin máu)
Liệt chu kỳ tăng K máu
NGOẠI SINH
Thuốc: lợi tiểu giữ K, ACEI, kháng viêm nonsteroid, thuốc bổ sung K, dẫn
xuất peniclline, heparin, ức chế beta, succinylcholine
Truyền máu, đặc biệt khi truyền khối lượng lớn hoặc máu trữ lâu trong ngân
hàng.
Ăn kiêng
Tăng K máu giả (tán huyết, tăng bạch cầu, tăng tiểu cầu, hội chứng ly giải
khối u)

82. Triệu chứng tăng K
Yếu, liệt chi, suy hô hấp
Thay đổi ECG:
Sớm: sóng T cao nhọn (hình nóc lều)
Tăng K hơn nữa: sóng P dẹt, PR kéo dài (bloc AV độ I), QRS dãn rộng,
sóng S sâu, sóng S lẫn vào sóng T.
Không điều trị kịp: xoắn đỉnh, nhịp tự thất, ngưng tim.

83. ĐIỀU TRỊ TÙY MỨC ĐỘ TĂNG K VÀ TÌNH TRẠNG BỆNH NHÂN
Ngưng ngay nguồn ngoại sinh làm tăng K
NHẸ K = 5 – 6 meq / L: lấy K ra khỏi cơ thể bằng
Furosemide 40 – 80 mg TM
Kayexalate 15 – 30 g pha trong 50 -100 ml sorbitol 20% uống hoặc
thụt giữ (retention enema)
VỪA K = 6 – 7 meq / L: đưa K vào trong nội bào
Glucose plus insulin: pha 25 g glucose (50 mL dextrose 5%) với 10 UI
insulin thường truyền TM trong 15 – 30 phút
Sodium bicarbonate 50 mEq TM trong ít nhất 5 phút. Lưu ý: nếu chỉ
dùng một mình sodium bicarbonate thì tác dụng ít hơn glucose plus
insulin hoặc khí dung albuterol, đặc biệt đ/v BN bị suy thận. Tốt nhất là
dùng kết hợp với nhau)
Khí dung albuterol: 10 to 20 mg phun KD trong 15 phút

84. NẶNG = K > 7 mEq/ L + ECG rối loạn nặng
Xử trí = đưa K vào nội bào + thải K ra khỏi cơ thể
Điều trị có tác dụng nhanh nhưng tạm thời nếu K tăng trở lại (rebound) thì
phải lặp lại điều trị.
Điều trị theo thứ tự ưu tiên như dưới đây:
KÉO K VÀO NỘI BÀO
1. Calcium chloride (10%): 500 to 1000 mg (5 to 10 mL) TM trong 2 – 5
phút để giảm ngay tác dụng của K trên màng tế bào cơ tim giảm
nguy cơ rung thất.
2. Sodium bicarbonate: 50 mEq TM chậm trong 5 phút (có thể không tác
dụng trên BN suy thận giai đoạn cuối
3. Glucose plus insulin: pha 25 g glucose(50 mL Dextrose 5%) và 10 U
regular insulin TTM trong 15 – 30 phút.
4. Nebulized albuterol: 10 to 20 mg phun khí dung 15 phút
TĂNG THẢI K
5. Lợi tiểu: furosemide 40 – 80 mg TM
6. Kayexalate enema: 15 to 50 g pha sorbitol uống hoặc thụt giữ hậu môn
7. Thẩm phân

85. Hypokalemia khi K huyết tương < 3.5 mEq/L.
Nguyên nhân: mất qua đường tiêu hóa (tiêu chảy, thuốc nhuận trường), mất
qua thận (cường aldosterone, tăng đường huyết nặng, lợi tiểu mất K,
carbenicllin, sodium penicillin, amphotericin B), K di chuyển vào nội bào
(nhiễm kiềm, tăng pH) và suy dinh dưỡng.
Lưu ý:
Tế bào cơ tim trở nên rất nhạy với hạ K máu, đặc biệt nếu BN có bệnh mạch
vành hoặc đang dùng digitalis.
Triệu chứng:
Nhẹ: yếu, mệt, liệt chi, khó thở, táo bón, liệt ruột, chuột rút chân.
Nặng: rối loạn tự động tính và dẫn truyền cơ tim thay đổi ECG như xuât
hiện sóng U, sóng T dẹt và rối loạn nhịp, nhất là loạn nhịp thất. BN có thể
diễn tiến nặng thành hoạt động điện vô mạch hoặc vô tâm thu. (đặc biệt
nếu BN đang dùng digoxin)
Trong hội chứng mạch vành cấp, nên điều chỉnh cho K máu ở mức gần giới
hạn cao của bình thường
Hạ K máu là yếu tố thúc đẩy ngộ độc digoxine

86. ĐIỀU TRỊ HẠ K MÁU = HẠN CHẾ MẤT THÊM K + BÙ K
K < 2.5 mEq/ L hoặc có rối loạn nhịp bù K bằng đường truyền TM. Điều
chỉnh từ từ thì tốt hơn điều chỉnh quá nhanh trừ khi lâm sàng không ổn định.
Trường hợp cấp cứu thì bù K tùy theo kinh nghiệm. Liều tối đa truyền TM là 10
– 20 mEq/ h với monitor liên tục trong khi truyền.
Nếu truyền dịch K với nồng độ đậm đặc hơn thì nên dùng đường TM trung
tâm. Nhưng phải bảo đảm đầu catheter để truyền không đưa vào đến nhĩ phải.
Nếu sắp ngưng tim ( tức là có rối loạn nhịp thất ác tính) thì cần phải bù K
nhanh. Liều đầu truyền 5 – 10 mEq trong 5 phút, lặp lại một lần nếu cần.