SlideShare a Scribd company logo
Gieo suy nghĂŽ, gĂčĂ„t haĂąnh àöÄng
Gieo haĂąnh àöÄng, gĂčĂ„t thoĂĄi quen
Gieo thoĂĄi quen, gĂčĂ„t tñnh caĂĄch
Gieo tñnh caĂĄch, gĂčĂ„t söë phĂȘĂ„n
THE 7 HABITS OF HIGHLY EFFECTIVE TEENS
- 7 THOÁI QUEN CUÃA BAÅN TREÃ THAÂNH ÀAÅT
Copyright ©2005 First News-Tri Viet.
Cöng ty First News - Trñ ViĂŻĂ„t giûÀ baĂŁn quyĂŻĂŹn xuĂȘĂ«t baĂŁn vaĂą phaĂĄt haĂąnh ĂȘĂ«n
baĂŁn tiĂŻĂ«ng ViĂŻĂ„t trĂŻn toaĂąn thĂŻĂ« giĂșĂĄi theo hĂșĂ„p àöÏng chuyĂŻĂ­n giao baĂŁn
quyĂŻĂŹn vĂșĂĄi TĂȘĂ„p Ă oaĂąn xuĂȘĂ«t baĂŁn FranklinCovey, thaĂĄng 04 nĂčm 2005.
BĂȘĂ«t cûå sûÄ sao cheĂĄp, trñch dĂȘĂźn naĂąo khöng Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ àöÏng yĂĄ cuĂŁa First
News vaĂą FranklinCovey Ă ĂŻĂŹu laĂą bĂȘĂ«t hĂșĂ„p phaĂĄp vaĂą vi phaĂ„m LuĂȘĂ„t XuĂȘĂ«t
BaĂŁn ViĂŻĂ„t Nam, LuĂȘĂ„t BaĂŁn QuyĂŻĂŹn Quöëc TĂŻĂ« vaĂą Cöng Ă»ĂșĂĄc BaĂŁo HöÄ SĂșĂŁ
HûÀu BaĂŁn QuyĂŻĂŹn SĂșĂŁ HûÀu Trñ TuĂŻĂ„ Berne.
FIRST NEWS -TRI VIET PUBLISHING CO., LTD.
11HNguyen Thi Minh Khai St. - Ho Chi Minh City, Vietnam
Tel: 84-8227979 - 8227980 - 8233859 - 8233860
Fax: 84-8224560; Email: triviet@firstnews.com.vn
Web: http://www.firstnews.com.vn
Original title: THE 7 HABITS OF HIGHLY EFFECTIVE TEENS
by Sean Covey
Copyright © FranklinCovey Company.
“FranklinCovey and the FC logo and trademarks are trademarks of
FranklinCovey Co. and their use is by permission.”
NHAÂ XUÊËT BAÃN TREÃ
Biïn dÔch:
VUÄ THÕ THU NHI - NGUYÏÎN THAÂNH NHÊN
FIRST NEWS
SEAN COVEY
4
“Sean troĂą chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi caĂĄc baĂ„n treĂŁ bĂčçng möÄt gioĂ„ng
vĂčn vûùa thuĂĄ vĂ”, vûùa kñch thñch khaĂŁ nĂčng tĂ» duy saĂĄng
taĂ„o cuĂŁa hoĂ„. Thöng Ă iĂŻĂ„p cuĂŁa öng gĂșĂ„i mĂșĂŁ nhûÀng con
Ă Ă»ĂșĂąng Ă i Ă ĂŻĂ«n thaĂąnh cöng. Töi xin trĂȘn troĂ„ng giĂșĂĄi thiĂŻĂ„u
cuöën saĂĄch naĂąy tĂșĂĄi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi, Ă ĂŻĂ«n tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng ai
Ă ang ĂȘĂ«p uĂŁ möÄt Ă»ĂșĂĄc mĂș”.
- John Gray
“NhûÀng giaĂĄ trĂ” vaĂą nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng maĂą Sean Ă Ă»a
ra trong cuöën saĂĄch naĂąy rĂȘĂ«t cĂȘĂŹn thiĂŻĂ«t cho sûÄ trĂ»ĂșĂŁng
thaĂąnh vaĂą traĂŁi nghiĂŻĂ„m cuĂŁa giĂșĂĄi treĂŁ ngaĂąy nay. BaĂ„n caĂąng
sĂșĂĄm xĂȘy dûÄng nhûÀng thoĂĄi quen töët thĂČ baĂ„n caĂąng sĂșĂĄm
thaĂąnh Ă aĂ„t. Chñnh nhûÀng yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng trong cuöën saĂĄch naĂąy
seĂ€ giuĂĄp baĂ„n laĂąm Ă iĂŻĂŹu Ă oá”.
- Mick Shannon
- GiaĂĄm àöëc Ă iĂŻĂŹu haĂąnh Children’s Miracle Network
“BaĂŁy thoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t” chûåa àûÄng
nhûÀng lĂșĂąi chĂł dĂȘĂźn rĂȘĂ«t thûÄc tĂŻĂ« vaĂą hûÀu ñch cho bĂȘĂ«t kyĂą ai,
khöng chĂł vĂșĂĄi caĂĄc baĂ„n treĂŁ. ÀoĂĄ laĂą Ă ĂŻĂŹ ra nhûÀng muĂ„c tiĂŻu,
ghi taĂ„c chuĂĄng vaĂąo trñ nhĂșĂĄ cuĂŁa baĂ„n àöÏng thĂșĂąi tĂȘĂ„p trung,
phaĂĄt triĂŻĂ­n khaĂŁ nĂčng chĂ”u àûÄng Ă ĂŻĂ­ vĂ»ĂșĂ„t qua nhûÀng
chĂčĂ„ng Ă Ă»ĂșĂąng khoĂĄ khĂčn phña trĂ»ĂșĂĄc. NĂŻĂ«u coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm nhĂ»
thĂŻĂ«, baĂ„n seĂ€ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c bĂȘĂ«t cûå muĂ„c tiĂŻu naĂąo”.
- Tara Lipinski - Vö Ă Ă”ch trĂ»ĂșĂ„t bĂčng nghĂŻĂ„ thuĂȘĂ„t,
Huy ChĂ»Ășng VaĂąng Olympic 1998
5
“Khi chuĂĄng töi khaĂĄm phaĂĄ ra cuöën “BaĂŁy thoĂĄi
quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t” thĂČ con trai töi Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c
21 tuöíi. Chuång töi duùng cuöën saåch naùy àïí giuåp chaåu
reùn luyïÄn laÄi caåc thoåi quen vaù taÄo dûÄng caåc möëi quan
hĂŻĂ„ töët Ă eĂ„p, tñnh Ă ĂŻĂ«n nay Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c 7 nĂčm. ÛĂșĂĄc gĂČ chuĂĄng
töi coĂĄ cuöën saĂĄch naĂąy vaĂąo thĂșĂąi Ă iĂŻĂ­m con trai töi Ă Ă»ĂșĂ„c
15 tuöíi thĂČ chuĂĄng töi Ă aĂ€ chĂčĂšng phaĂŁi phñ phaĂ„m 6 nĂčm
trĂșĂąi Ă ĂȘĂŹy nhûÀng bĂȘĂ«t àöÏng trong giao tiĂŻĂ«p, bûÄc böÄi, khoĂĄ
chĂ”u lĂȘĂźn nhau. HĂșĂ€i caĂĄc bĂȘĂ„c cha meĂ„, cuöën saĂĄch naĂąy
thĂȘĂ„t sûÄ seĂ€ laĂą kim chĂł nam Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn nhĂȘĂ«t cho caĂĄc baĂ„n
vaĂą con cuĂŁa caĂĄc baĂ„n Ă ĂȘĂ«y!”
- Clyde Fessler - Phoå giaåm àöëc kinh doanh
TĂȘĂ„p Ă oaĂąn Harley-Davidson Motor
“CaĂĄch töët nhĂȘĂ«t Ă ĂŻĂ­ biĂŻĂ«n Ă»ĂșĂĄc mĂș thaĂąnh hiĂŻĂ„n thûÄc
laĂą coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ lûÄa choĂ„n nhûÀng thoĂĄi quen Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn
ngay tûù thĂșĂąi niĂŻn thiĂŻĂ«u, “BaĂŁy thoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ
thaĂąnh Ă aĂ„t” giuĂĄp moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi hiĂŻĂ­u Ă Ă»ĂșĂ„c rĂčçng chñnh
nhûÀng thoĂĄi quen, suy nghĂŽ vaĂą tĂȘĂŹm nhĂČn cuĂŁa baĂ„n laĂą
nïÏn taãng chuã yïëu taÄo nïn thaùnh cöng cuöÄc söëng cuãa
baÄn duù cho quaå khûå hay hiïÄn taÄi cuãa baÄn coå thïë naùo
Ă i nûÀa”.
- Stedman Graham
- TaĂĄc giaĂŁ cuöën “You can make it Happen“
6
LĂșĂąi giĂșĂĄi thiĂŻĂ„u
BaĂ„n Ă oĂ„c thĂȘn mĂŻĂ«n,
Tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn laĂą tuöíi Ă eĂ„p nhĂȘĂ«t vaĂą quan troĂ„ng nhĂȘĂ«t
cuĂŁa Ă ĂșĂąi ngĂ»ĂșĂąi. BaĂ„n Ă aĂ€ bĂșĂĄt Ă i sûÄ ngĂȘy ngö, höÏn nhiĂŻn
cuĂŁa treĂŁ thĂș, nhĂ»ng cuĂ€ng chĂ»a coĂĄ sûÄ chûÀng chaĂ„c, traĂŁi
nghiĂŻĂ„m cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ trĂ»ĂșĂŁng thaĂąnh. BaĂ„n khaĂĄt khao
khaĂĄm phaĂĄ nhûÀng chĂȘn trĂșĂąi laĂ„, nhûÀng tri thûåc mĂșĂĄi,
nhûÀng möëi quan hĂŻĂ„ mĂșĂĄi... BaĂ„n yĂŻu thĂ»Ășng nöÏng
naĂąn, say Ă ĂčĂŠm. BaĂ„n giĂȘĂ„n hĂșĂąn, vui sĂ»ĂșĂĄng, buöÏn
phiĂŻĂŹn... Hy voĂ„ng vaĂą thĂȘĂ«t voĂ„ng... BaĂ„n muöën öm ghĂČ
cuöÄc söëng vaĂąo loĂąng, muöën söëng hĂŻĂ«t mĂČnh bĂčçng troĂ„n
veĂ„n traĂĄi tim nöÏng nhiĂŻĂ„t - vaĂą cuĂ€ng coĂĄ luĂĄc muöën Ă ĂȘĂ­y noĂĄ
ra thĂȘĂ„t xa, laĂ€nh Ă aĂ„m nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄch laĂ„ qua Ă Ă»ĂșĂąng.
VĂșĂĄi baĂ„n, giĂșĂą Ă ĂȘy cuöÄc Ă ĂșĂąi khöng coĂąn laĂą bĂȘĂŹu trĂșĂąi
nhoĂŁ beĂĄ bĂČnh an cuĂŁa ngaĂąy thĂș ĂȘĂ«u, vĂșĂĄi sûÄ chĂșĂŁ che cuĂŁa
cha meĂ„, anh chĂ”, ngĂ»ĂșĂąi thĂȘn. CuöÄc Ă ĂșĂąi luĂĄc naĂąy mĂșĂŁ ra
trĂ»ĂșĂĄc mĂčĂŠt baĂ„n trĂčm ngaĂąn neĂŁo Ă Ă»ĂșĂąng khaĂĄc nhau. CoĂĄ
con Ă Ă»ĂșĂąng bĂčçng phĂčĂšng, ĂŻm aĂĄi. CoĂĄ con Ă Ă»ĂșĂąng quanh
co, khuĂĄc khuyĂŁu. CoĂĄ con Ă Ă»ĂșĂąng ngĂȘĂ„p traĂąn aĂĄnh saĂĄng.
CoĂĄ con Ă Ă»ĂșĂąng u aĂĄm, Ă ĂȘĂŹy bĂȘĂźy rĂȘĂ„p, nguy cĂș. LaĂąm sao
baĂ„n choĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c con Ă Ă»ĂșĂąng tĂșĂĄi àñch bĂČnh an, haĂ„nh
phuĂĄc maĂą khöng laĂ€ng phñ thĂșĂąi gian, cöng sûåc, traĂĄnh
Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng möëi nguy rĂČnh rĂȘĂ„p bĂŻn Ă Ă»ĂșĂąng?
7
TaÄo thoåi quen
Cuöën saåch naùy chñnh laù kim chó nam, laù chiïëc la
baĂąn giuĂĄp baĂ„n tĂČm ra con Ă Ă»ĂșĂąng Ă oĂĄ, traĂĄnh laĂ„c vaĂąo
nhûÀng thoĂĄi quen vaĂą nhûÀng con Ă Ă»ĂșĂąng sai lĂȘĂŹm, nguy
hiĂŻĂ­m. NoĂĄ hĂ»ĂșĂĄng dĂȘĂźn cĂčĂ„n keĂ€ nhûÀng gĂČ baĂ„n phaĂŁi laĂąm,
phaĂŁi traĂĄnh. KhaĂĄc vĂșĂĄi nhiĂŻĂŹu cuöën saĂĄch lyĂĄ thuyĂŻĂ«t khö
khan, 7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt cuãa Sean
Covey Ă Ă»ĂșĂ„c viĂŻĂ«t bĂčçng phong caĂĄch vui tĂ»Ăși, dñ doĂŁm,
ngĂčĂŠn goĂ„n, dĂŻĂź hiĂŻĂ­u, Ă Ă»ĂșĂ„c minh hoĂ„a vĂșĂĄi rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu mĂȘĂ­u
chuyĂŻĂ„n thûÄc tĂŻĂ« vaĂą coĂĄ yĂĄ nghĂŽa, nhûÀng baĂąi thĂș thuĂĄ vĂ”,
nhûÀng hĂČnh aĂŁnh minh hoĂ„a dĂŻĂź thĂ»Ășng, sinh àöÄng...
Chñnh vĂČ vĂȘĂ„y maĂą cuöën saĂĄch naĂąy Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c hoan
nghĂŻnh vaĂą Ă oĂĄn nhĂȘĂ„n nöÏng nhiĂŻĂ„t trĂŻn khĂčĂŠp thĂŻĂ« giĂșĂĄi,
Ă Ă»ĂșĂ„c xĂŻĂ«p vaĂąo nhûÀng cuöën saĂĄch Ă Ă»ĂșĂ„c baĂ„n treĂŁ yĂŻu
thñch nhĂȘĂ«t vaĂą Ă oĂ„c nhiĂŻĂŹu nhĂȘĂ«t vĂșĂĄi söë lĂ»ĂșĂ„ng phaĂĄt haĂąnh
lĂŻn Ă ĂŻĂ«n haĂąng triĂŻĂ„u baĂŁn trong möÄt thĂșĂąi gian ngĂčĂŠn.
First News vaĂą NXB TreĂŁ trĂȘn troĂ„ng giĂșĂĄi thiĂŻĂ„u vĂșĂĄi
baĂ„n Ă oĂ„c cuöën saĂĄch hûÀu ñch, rĂȘĂ«t thûÄc tĂŻĂ« cuĂŁa möÄt taĂĄc
giaĂŁ thĂȘĂ„t sûÄ tĂȘm huyĂŻĂ«t vĂșĂĄi caĂĄc baĂ„n treĂŁ. ÀĂȘy khöng chĂł
laĂą möÄt cuöën saĂĄch Ă ĂŻĂ­ Ă oĂ„c maĂą coĂąn laĂą möÄt cĂȘĂ­m nang
quyĂĄ giaĂĄ Ă Ă»a baĂ„n Ă ĂŻĂ«n thaĂąnh cöng, giuĂĄp baĂ„n Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c
Ă»ĂșĂĄc mĂș cuĂŁa mĂČnh, xûång Ă aĂĄng vĂșĂĄi sûÄ tin yĂŻu cuĂŁa baĂ„n
beĂą, ngĂ»ĂșĂąi thĂȘn, cuĂŁa gia Ă ĂČnh vaĂą xaĂ€ höÄi.
Chuåc caåc baÄn thaùnh cöng!
First News - NhaĂą XuĂȘĂ«t BaĂŁn TreĂŁ
8
Thoåi Quen xin chaùo baÄn!
Töi ĂșĂŁ Ă ĂȘu Ă»? Töi luön àöÏng haĂąnh cuĂąng vĂșĂĄi baĂ„n, trong
baĂ„n. Töi coĂĄ thĂŻĂ­ trĂșĂŁ thaĂąnh ngĂ»ĂșĂąi trĂșĂ„ giuĂĄp Ă ĂčĂŠc lûÄc cho baĂ„n
nhĂ»ng cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą sûÄ caĂŁn trĂșĂŁ, laĂą gaĂĄnh nĂčĂ„ng nhĂȘĂ«t cuĂŁa
baĂ„n. Töi seĂ€ nĂȘng baĂ„n Ă ĂŻĂ«n thaĂąnh cöng hoĂčĂ„c biĂŻĂ«n baĂ„n thaĂąnh
keĂŁ thĂȘĂ«t baĂ„i. Töi luön bĂŻn baĂ„n vaĂą laĂąm theo yĂĄ muöën cuĂŁa baĂ„n.
ÀiĂŻĂŹu khiĂŻĂ­n töi laĂą möÄt viĂŻĂ„c dĂŻĂź daĂąng, nhĂ»ng baĂ„n phaĂŁi
kiĂŻn quyĂŻĂ«t vĂșĂĄi töi. Cho töi biĂŻĂ«t thĂȘĂ„t chñnh xaĂĄc baĂ„n muöën
ûång phoĂĄ möÄt vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ naĂąo Ă oĂĄ ra sao, röÏi sau möÄt vaĂąi lĂȘĂŹn
thûÄc hiĂŻĂ„n, töi seĂ€ tûÄ àöÄng thûÄc hiĂŻĂ„n Ă uĂĄng nhĂ» vĂȘĂ„y. Töi laĂą
baĂ„n cuĂŁa nhûÀng bĂȘĂ„c anh huĂąng vĂŽ nhĂȘn, vaĂą caĂŁ cuĂŁa nhûÀng
ngĂ»ĂșĂąi ti tiĂŻĂ„n, Ă ĂșĂĄn heĂąn. Úà nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi vĂŽ Ă aĂ„i, töi cuĂąng hoĂ„
taĂ„o nĂŻn nhûÀng Ă iĂŻĂŹu vĂŽ Ă aĂ„i. Úà nhûÀng ai chuĂŁ baĂ„i, töi ra tay
Ă ĂȘĂ­y hoĂ„ Ă ĂŻĂ«n Ă Ă»ĂșĂąng cuĂąng, maĂą chñnh hoĂ„ khöng hĂŻĂŹ biĂŻĂ«t.
Töi khöng phaĂŁi laĂą möÄt caĂĄi maĂĄy, duĂą vĂȘĂ„y, töi hoaĂ„t àöÄng
vĂșĂĄi àöÄ chñnh xaĂĄc cao hĂșn cuĂŁa möÄt caĂĄi maĂĄy, cöÄng thĂŻm trñ
thöng minh cuãa chñnh baÄn. BaÄn coå thïí sûã duÄng töi àïí àaÄt
tĂșĂĄi thaĂąnh cöng hoĂčĂ„c Ă ĂŻĂ­ tûÄ huĂŁy hoaĂ„i mĂČnh. VĂČ vĂșĂĄi töi hai
Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ khöng coĂĄ gĂČ khaĂĄc biĂŻĂ„t, chĂčĂšng coĂĄ gĂČ quan troĂ„ng.
HaĂ€y nĂčĂŠm lĂȘĂ«y töi, huĂȘĂ«n luyĂŻĂ„n töi, kiĂŻn quyĂŻĂ«t vĂșĂĄi töi, röÏi
töi seĂ€ Ă ĂčĂ„t caĂŁ thĂŻĂ« gian dĂ»ĂșĂĄi chĂȘn baĂ„n. HoĂčĂ„c haĂ€y dĂŻĂź daĂ€i,
nuöng chiïÏu töi - röÏi töi seÀ tiïu diïÄt baÄn.
VĂȘĂ„y töi - ThoĂĄi Quen,
laĂą gĂČ maĂą quan troĂ„ng Ă ĂŻĂ«n thĂŻĂ«?
9
ÀĂȘĂŹu tiĂŻn, töi chĂł laĂą
möÄt suy nghĂŽ hoĂčĂ„c laĂą
möÄt haùnh àöÄng
tĂČnh cĂșĂą cuĂŁa baĂ„n,
RöÏi töi trĂșĂŁ thaĂąnh möÄt
thoåi quen cuãa baÄn,
Vaù cuöëi cuùng,
töi laĂą ngĂ»ĂșĂąi
àiïÏu khiïín baÄn!
10
11
PHÊÌN I
TAÅO
THOÁI QUEN
Thoåi quen quan troÄng nhû thïë naùo?
Thoåi quen töët giuåp baÄn thaùnh cöng, haÄnh phuåc;
ThoĂĄi quen xĂȘĂ«u caĂŁn trĂșĂŁ, phaĂĄ hoĂŁng sûÄ phaĂĄt triĂŻĂ­n cuĂŁa baĂ„n.
NhûÀng quan niĂŻĂ„m vaĂą nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng
BaĂ„n nhĂČn nhĂȘĂ„n, suy nghĂŽ nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo,
thĂČ baĂ„n seĂ€ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c Ă uĂĄng nhĂ» vĂȘĂ„y.
12
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
Thoåi quen quan troÄng
nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo?
THOÁI QUEN TÖËT GIUÁP BAÅN THAÂNH CÖNG, HAÅNH PHUÁC;
THOÁI QUEN XÊËU CAÃN TRÚÃ, PHAÁ HOÃNG SÛÅ PHAÁT TRIÏÍN CUÃA BAÅN.
Chaùo caåc baÄn! Töi laù Sean vaù laù taåc giaã cuãa
cuöën saĂĄch naĂąy. Töi chĂčĂšng biĂŻĂ«t taĂ„i sao baĂ„n coĂĄ noĂĄ, coĂĄ
thïí meÄ baÄn mua cho baÄn àïí baÄn hoÄc hoãi thïm, coå
thĂŻĂ­ baĂ„n tûÄ mua vĂČ tûÄa saĂĄch hĂȘĂ«p dĂȘĂźn chĂčĂšng haĂ„n,
nhĂ»ng töi rĂȘĂ«t vui vĂČ baĂ„n Ă aĂ€ cĂȘĂŹm noĂĄ trong tay vaĂą bĂȘy
giĂșĂą mĂșĂąi baĂ„n bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo tûùng trang saĂĄch cuĂąng töi.
Coå nhiïÏu thanh thiïëu niïn thñch àoÄc saåch, nhûng
trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂȘy töi khöng nhĂ» vĂȘĂ„y. Cho nĂŻn nĂŻĂ«u baĂ„n cuĂ€ng
giöëng nhĂ» töi daĂ„o trĂ»ĂșĂĄc thĂČ coĂĄ thĂŻĂ­ baĂ„n sĂčĂŠp sûãa gaĂĄc
quyïín saåch naùy lïn kïÄ phaãi khöng? Nhûng maù naùy,
trĂ»ĂșĂĄc khi gaĂĄc noĂĄ lĂŻn, haĂ€y nghe àöi lĂșĂąi Ă aĂ€: nĂŻĂ«u baĂ„n
hûåa rĂčçng baĂ„n seĂ€ Ă oĂ„c noĂĄ thĂČ töi cuĂ€ng xin hûåa laĂą seĂ€ biĂŻĂ«n
noå thaùnh möÄt chuyïën du haùnh thuå vÔ vaù hûÀu ñch àöëi
vĂșĂĄi baĂ„n. ThĂȘĂ„t maĂą, saĂĄch coĂĄ hĂČnh aĂŁnh minh hoĂ„a sinh
àöÄng, nhûÀng yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng thöng minh, röÏi nhûÀng cĂȘu
danh ngön, nhûÀng trñch dĂȘĂźn hay, vaĂą caĂĄc cĂȘu chuyĂŻĂ„n
13
TaÄo thoåi quen
dĂȘĂźn chûång coĂĄ thĂȘĂ„t tûù nhûÀng baĂ„n treĂŁ trĂŻn khĂčĂŠp thĂŻĂ«
giĂșĂĄi cuĂąng nhiĂŻĂŹu bĂȘĂ«t ngĂșĂą thuĂĄ vĂ” nûÀa.
Cuöën saĂĄch naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c viĂŻĂ«t dûÄa trĂŻn yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng möÄt
cuöën saåch khaåc do cha töi, Stephen R. Covey, viïët
caĂĄch Ă ĂȘy nhiĂŻĂŹu nĂčm, Ă oĂĄ laĂą 7 ThoĂĄi Quen cuĂŁa NhûÀng
NgĂ»ĂșĂąi ThaĂąnh ÀaĂ„t - möÄt trong nhûÀng cuöën saĂĄch nöíi
tiĂŻĂ«ng vaĂą baĂĄn chaĂ„y nhĂȘĂ«t tûù trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂŻĂ«n giĂșĂą.
TaĂ„i sao töi viĂŻĂ«t cuöën saĂĄch naĂąy? BĂșĂŁi vĂČ tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn
laĂą möÄt giai Ă oaĂ„n khöng daĂąi lĂčĂŠm trong cuöÄc Ă ĂșĂąi nhĂ»ng
laĂ„i rĂȘĂ«t quan troĂ„ng. VaĂą cuöÄc söëng àöëi vĂșĂĄi tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn
hiĂŻĂ„n nay coĂĄ luĂĄc khöng coĂąn laĂą möÄt sĂȘn chĂși nûÀa. NoĂĄ coĂĄ
thïí biïën thaùnh möÄt khu rûùng
rĂȘĂ„m Ă ĂȘĂŹy khoĂĄ khĂčn hiĂŻĂ­m trĂșĂŁ.
Vaù cuöën saåch naùy seÀ laù möÄt
chiĂŻĂ«c la baĂąn giuĂĄp baĂ„n tĂČm
Ă Ă»ĂșĂąng Ă i qua khu rûùng ĂȘĂ«y.
Töi bĂȘy giĂșĂą Ă aĂ€ qua tuöíi
"dĂȘĂ„y thĂČ", nhĂ»ng vĂȘĂźn nhĂșĂĄ roĂ€
möÏn möÄt caĂĄi thĂčçng töi luĂĄc Ă oĂĄ
chûå, nhĂșĂĄ tûùng caĂŁm giaĂĄc àöëi
vĂșĂĄi tûùng cĂȘu chuyĂŻĂ„n. Thñ duĂ„
nhĂ» töi chĂčĂšng bao giĂșĂą quĂŻn
lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi phaĂŁi loĂąng
möÄt cö beĂĄ tĂŻn Nicole vaĂąo nĂčm lĂșĂĄp 7. Töi nhĂșĂą möÄt
cĂȘĂ„u baĂ„n chñ cöët laĂą Clar noĂĄi höÄ rĂčçng töi mĂŻĂ«n cö ĂȘĂ«y lĂčĂŠm
(töi xĂȘĂ«u höí quaĂĄ nĂŻn khöng thĂŻĂ­ thöí löÄ trûÄc tiĂŻĂ«p vĂșĂĄi
TreĂŁ em ĂșĂŁ
thĂȘĂ„p niĂŻn
1960 f
s TreĂŁ em
ngaĂąy nay
14
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
Nicole Ă Ă»ĂșĂ„c). Clar Ă aĂ€ hoaĂąn thaĂąnh sûå mĂŻĂ„nh quan
troĂ„ng Ă Ă»ĂșĂ„c giao phoĂĄ vaĂą vĂŻĂŹ baĂĄo caĂĄo laĂ„i vĂșĂĄi töi:
- Sean, tĂșĂĄ Ă aĂ€ noĂĄi rĂčçng cĂȘĂ„u mĂŻĂ«n cö ĂȘĂ«y röÏi Ă oĂĄ.
Töi höÏi höÄp quaå:
- RöÏi Nicole noåi sao?
- Cö ĂȘĂ«y noĂĄi rĂčçng: "TrĂșĂąi Ăși! Sean noĂĄ mĂȘĂ„p quaĂĄ!”
Clar cĂ»ĂșĂąi sĂčçng sĂčĂ„c. Töi theĂ„n chñn caĂŁ ngĂ»ĂșĂąi, vaĂą chĂł
muöën àöÄn thöí, töi tûÄ thĂŻĂŹ vĂșĂĄi loĂąng mĂČnh rĂčçng seĂ€ gheĂĄt
boĂ„n con gaĂĄi suöët Ă ĂșĂąi. NhĂ»ng may thay, khi lĂșĂĄn lĂŻn
töi laĂ„i coĂĄ thĂŻĂ­ coĂĄ caĂŁm tĂČnh vĂșĂĄi caĂĄc cö gaĂĄi trĂșĂŁ laĂ„i.
Töi cho rĂčçng möÄt söë vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ maĂą nhiĂŻĂŹu baĂ„n tuöíi
mĂșĂĄi lĂșĂĄn Ă aĂ€ chia seĂŁ vĂșĂĄi töi cuĂ€ng rĂȘĂ«t quen thuöÄc vĂșĂĄi baĂ„n:
"GiuĂĄp em vĂșĂĄi, nhiĂŻĂŹu viĂŻĂ„c phaĂŁi laĂąm quaĂĄ maĂą em khöng
coĂĄ Ă uĂŁ thĂșĂąi gian. Em phaĂŁi Ă i hoĂ„c naĂąy, laĂąm cöng chuyĂŻĂ„n nhaĂą
naùy, röÏi baÄn beù, cöng viïÄc khaåc, thónh thoaãng phaãi ài dûÄ
sinh nhĂȘĂ„t naĂąy noĂ„... Em cĂčng thĂčĂšng quaĂĄ."
"LaĂąm sao em coĂĄ thĂŻĂ­ thĂȘĂ«y dĂŻĂź chĂ”u Ă Ă»ĂșĂ„c cĂș chûå khi maĂą
em khöng thĂŻĂ­ thñch ûång Ă Ă»ĂșĂ„c vĂșĂĄi moĂ„i viĂŻĂ„c. BĂȘĂ«t kyĂą ĂșĂŁ Ă ĂȘu
em cuĂ€ng thĂȘĂ«y nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi thöng minh hĂșn mĂČnh, xinh
Ă eĂ„p hĂșn, nöíi tiĂŻĂ«ng hĂșn. Em khöng thĂŻĂ­ khöng nghĂŽ rĂčçng:
nĂŻĂ«u ta coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c maĂĄi toĂĄc cuĂŁa cö ĂȘĂ«y, aĂĄo quĂȘĂŹn cuĂŁa cö ĂȘĂ«y,
phong caĂĄch cuĂŁa cö ĂȘĂ«y, baĂ„n trai cuĂŁa cö ĂȘĂ«y, ta hĂčĂšn seĂ€ sung
sĂ»ĂșĂĄng, haĂ„nh phuĂĄc lĂčĂŠm lĂčĂŠm."
"Em caĂŁm thĂȘĂ«y thĂȘĂ„t sûÄ yĂŻĂ«u Ă uöëi vaĂą khöng thĂŻĂ­ Ă iĂŻĂŹu
khiĂŻĂ­n Ă Ă»ĂșĂ„c cuöÄc Ă ĂșĂąi mĂČnh."
15
TaÄo thoåi quen
"Töi biĂŻĂ«t mĂČnh khöng nĂŻn söëng theo caĂĄch Ă oĂĄ: Töi dñnh
vaĂąo moĂ„i thûå - ma tuĂĄy, rĂ»ĂșĂ„u bia, vaĂą caĂŁ tĂČnh duĂ„c... NhĂ»ng
khi gĂčĂ„p gĂșĂ€ luĂ€ baĂ„n, töi laĂ„i nhĂ»ĂșĂ„ng böÄ vaĂą chĂł laĂąm theo
nhûÀng gĂČ tuĂ„i noĂĄ laĂąm."
"Em bĂ” beĂĄo phĂČ! Em thĂȘĂ„t sûÄ muöën thay àöíi, nhĂ»ng laĂ„i
khöng coĂĄ Ă uĂŁ yĂĄ chñ Ă ĂŻĂ­ theo Ă uöíi noĂĄ. Mößi khi bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu möÄt
Ă ĂșĂ„t Ăčn kiĂŻng mĂșĂĄi em luön hy voĂ„ng. NhĂ»ng chĂł möÄt thĂșĂąi
gian ngĂčĂŠn laĂą em laĂ„i buöng tröi. Em caĂŁm thĂȘĂ«y mĂČnh thĂȘĂ„t
laù tïÄ haÄi."
"HiĂŻĂ„n giĂșĂą em hoĂ„c khöng töët lĂčĂŠm. NĂŻĂ«u em khöng hoĂ„c
gioĂŁi hĂșn, em seĂ€ khöng bao giĂșĂą vaĂąo Ă Ă»ĂșĂ„c trĂ»ĂșĂąng Ă aĂ„i hoĂ„c."
"Em Ă ang bĂŻĂ« tĂčĂŠc vaĂą chaĂĄn naĂŁn! Em khöng tĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c
löëi ài vaù khöng biïët phaãi laùm sao nûÀa!"
NhûÀng tĂČnh huöëng naĂąy laĂą coĂĄ thĂȘĂ„t Ă ĂȘĂ«y, vaĂą baĂ„n
hoaùn toaùn coå thïí kiïím soaåt, hoaùn toaùn coå thïí tûÄ
mĂČnh loaĂ„i noĂĄ ra khoĂŁi cuöÄc söëng cuĂŁa baĂ„n.
BaĂ„n seĂ€ hoĂŁi: BĂčçng caĂĄch naĂąo Ă ĂȘy?
YĂŻn tĂȘm! Töi seĂ€ bĂŻn baĂ„n vaĂą giuĂĄp baĂ„n bĂčçng nhûÀng
hĂ»ĂșĂĄng dĂȘĂźn vaĂą nhûÀng caĂĄch thûåc, nhûÀng biĂŻĂ„n phaĂĄp
hiĂŻĂ„u quaĂŁ nhĂȘĂ«t Ă ĂŻĂ­ baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. ÀĂșn
giaĂŁn chĂł bĂčçng BaĂŁy thoĂĄi quen maĂą nhûÀng baĂ„n treĂŁ thaĂąnh
Ă aĂ„t trĂ»ĂșĂĄc nay thĂ»ĂșĂąng coĂĄ.
BaĂ„n seĂ€ ngaĂ„c nhiĂŻn Ă»? VĂȘng! Töi biĂŻĂ«t baĂ„n seĂ€ ngaĂ„c
nhiĂŻn. NhĂ»ng chĂł bĂčçng baĂŁy thoĂĄi quen seĂ€ laĂąm baĂ„n
thay àöíi Ă Ă»ĂșĂ„c caĂŁ cuöÄc Ă ĂșĂąi Ă ĂȘĂ«y.
16
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
7 thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt:
Thoåi quen 1: Coå thaåi àöÄ söëng tñch cûÄc
CoĂĄ traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn.
ThoĂĄi quen 2: BiĂŻĂ«t Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng tĂ»Ășng lai
Xaåc àÔnh nhiïÄm vuÄ vaù muÄc tiïu
cuĂŁa mĂČnh trong cuöÄc söëng.
Thoåi quen 3: ViïÄc höm nay khöng àïí ngaùy mai
PhaĂŁi biĂŻĂ«t Ă»u tiĂŻn, Ă iĂŻĂŹu gĂČ quan troĂ„ng
thĂČ haĂ€y laĂąm trĂ»ĂșĂĄc.
ThoĂĄi quen 4: TĂ» duy cuĂąng thĂčĂŠng
TĂȘĂ„p coĂĄ thaĂĄi àöÄ khöng mong ai
thua cuöÄc.
ThoĂĄi quen 5: BiĂŻĂ«t lĂčĂŠng nghe Ă ĂŻĂ­ thĂȘĂ«u hiĂŻĂ­u vaĂą Ă ĂŻĂ­
Ă Ă»ĂșĂ„c thĂȘĂ«u hiĂŻĂ­u
PhaĂŁi biĂŻĂ«t lĂčĂŠng nghe möÄt caĂĄch
chĂȘn thaĂąnh.
ThoĂĄi quen 6: CoĂĄ tinh thĂȘĂŹn hĂșĂ„p taĂĄc
HĂșĂ„p lûÄc laĂąm viĂŻĂ„c Ă ĂŻĂ­ Ă aĂ„t hiĂŻĂ„u quaĂŁ
cao nhĂȘĂ«t.
Thoåi quen 7: Biïët reùn luyïÄn vaù phaåt triïín nhûÀng
kyĂ€ nĂčng
HaĂ€y hoĂ„c hoĂŁi Ă ĂŻĂ­ baĂŁn thĂȘn mĂČnh luön
hĂ»ĂșĂĄng vĂŻĂŹ phña trĂ»ĂșĂĄc vaĂą mĂșĂĄi meĂŁ.
17
TaÄo thoåi quen
Minh hoĂ„a trĂŻn cho baĂ„n thĂȘĂ«y roĂ€, nhûÀng thoĂĄi quen
naĂąy luön coĂĄ quan hĂŻĂ„ chĂčĂ„t cheĂ€ vaĂą höß trĂșĂ„ vĂșĂĄi nhau.
ThoĂĄi quen 1, 2, 3 laĂą Ă ĂŻĂ­ mößi ngĂ»ĂșĂąi tûÄ reĂąn luyĂŻĂ„n mĂČnh
nĂŻn goĂ„i laĂą nhûÀng thoĂĄi quen chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn.
Thoåi quen 4, 5, 6 laù àïí taÄo caåc möëi quan hïÄ vaù tñnh
ViïÄc höm nay
khöng àïí ngaùy mai
TĂ» duy
cuĂąng thĂčĂŠng
CoĂĄ tinh thĂȘĂŹn
hĂșĂ„p taĂĄc
BiĂŻĂ«t lĂčĂŠng nghe Ă ĂŻĂ­ thĂȘĂ«u
hiĂŻĂ­u vaĂą Ă ĂŻĂ­ Ă Ă»ĂșĂ„c thĂȘĂ«u hiĂŻĂ­u
Coå thaåi àöÄ söëng tñch cûÄc
BiĂŻĂ«t reĂąn luyĂŻĂ„n vaĂą phaĂĄt
triĂŻĂ­n nhûÀng kyĂ€ nĂčng
BiĂŻĂ«t Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng tĂ»Ășng lai
THOÁI QUEN 7
THOÁI QUEN 6
THOÁI QUEN 5
THOÁI QUEN 2
THOÁI QUEN 4
THOÁI QUEN 1
THOÁI QUEN 3
18
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
Ă oaĂąn kĂŻĂ«t tĂȘĂ„p thĂŻĂ­ nĂŻn goĂ„i laĂą chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng vĂșĂĄi cöÄng
àöÏng. BaĂ„n phaĂŁi coĂĄ "kyĂ€ thuĂȘĂ„t caĂĄ nhĂȘn" trĂ»ĂșĂĄc Ă aĂ€ thĂČ
mĂșĂĄi coĂĄ thĂŻĂ­ tham gia chĂși chung trong möÄt àöÄi
maĂ„nh. Cho nĂŻn phaĂŁi reĂąn luyĂŻĂ„n baĂŁn thĂȘn trĂ»ĂșĂĄc khi
Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng tĂȘĂ„p thĂŻĂ­. ThoĂĄi quen cuöëi cuĂąng laĂą
tûÄ àöíi mĂșĂĄi. NoĂĄ seĂ€ höß trĂșĂ„ cho caĂŁ 6 thoĂĄi quen kia.
NhûÀng thoĂĄi quen naĂąy coĂĄ veĂŁ Ă Ășn giaĂŁn phaĂŁi khöng
naĂąo? ThĂŻĂ« nhĂ»ng noĂĄ taĂĄc àöÄng Ă ĂŻĂ«n baĂ„n rĂȘĂ«t maĂ„nh meĂ€
Ă ĂȘĂ«y. VaĂą khi baĂ„n Ă aĂ€ biĂŻĂ«t 7 thoĂĄi quen töët vûùa Ă ĂŻĂŹ cĂȘĂ„p thĂČ
cuĂ€ng nĂŻn thûã nghĂŽ xem nhûÀng thoĂĄi quen ngĂ»ĂșĂ„c laĂ„i
xem chuĂĄng laĂą gĂČ?
19
TaÄo thoåi quen
7 thoĂĄi quen xĂȘĂ«u thĂ»ĂșĂąng thĂȘĂ«y cuĂŁa nhûÀng
baÄn treã laù:
Thoåi quen 1: ThuÄ àöÄng, coå thaåi àöÄ söëng tiïu cûÄc
Luön àöí lößi cho hoaĂąn caĂŁnh hay ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc, hoĂčĂ„c
tĂČm lyĂĄ do naĂąy noĂ„ Ă ĂŻĂ­ biĂŻĂ„n minh cho mĂČnh. Khöng coĂĄ
traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂșĂĄi lĂșĂąi hûåa cuĂŁa mĂČnh vaĂą vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc,
haĂąnh àöÄng theo baĂŁn nĂčng hĂșn laĂą theo lyĂĄ trñ.
ThoĂĄi quen 2: LĂ»ĂșĂąi suy nghĂŽ
Khöng àÔnh ra kïë hoaÄch, neå traånh muÄc àñch trong
cuöÄc söëng vaĂą chĂčĂšng bao giĂșĂą nghĂŽ Ă ĂŻĂ«n tĂ»Ășng lai. HoĂ„
chĂčĂšng phaĂŁi lo lĂčĂŠng vĂŻĂŹ hĂȘĂ„u quaĂŁ cuĂŁa nhûÀng haĂąnh àöÄng
cuĂŁa mĂČnh. CuöÄc Ă ĂșĂąi cuĂŁa hoĂ„ chĂł laĂą hiĂŻĂ„n taĂ„i thöi, ngaĂąy mai
nhĂ» Ă aĂ€ laĂą ngaĂąy tĂȘĂ„n thĂŻĂ«, töÄi gĂČ maĂą khöng vui chĂși thoĂŁa
thñch, vuĂąi Ă ĂȘĂŹu vaĂąo caĂĄc thuĂĄ vui bĂȘĂ«t kĂŻĂ­ hĂȘĂ„u quaĂŁ ra sao.
ThoĂĄi quen 3: NĂ»ĂșĂĄc Ă ĂŻĂ«n chĂȘn mĂșĂĄi nhaĂŁy
DuĂą viĂŻĂ„c coĂĄ quan troĂ„ng Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘu Ă i chĂčng nûÀa
cuĂ€ng lĂȘĂŹn lûÀa khöng laĂąm cho xong. LaĂ€ng phñ phĂȘĂŹn lĂșĂĄn
thĂșĂąi gian vaĂąo caĂĄc troĂą chĂși Ă iĂŻĂ„n tûã, la caĂą trĂŻn maĂ„ng,
taĂĄn gĂȘĂźu qua Ă iĂŻĂ„n thoaĂ„i, baĂąn luĂȘĂ„n phuĂą phiĂŻĂ«m vaĂą lang
thang rong chĂși khĂčĂŠp chöën. Luön Ă ĂŻĂ­ baĂąi tĂȘĂ„p vĂŻĂŹ nhaĂą
àïën ngaùy mai. Khöng coi troÄng nhûÀng viïÄc phaãi laùm.
ThoĂĄi quen 4: ChĂł nghĂŽ Ă ĂŻĂ«n thĂčĂŠng thua
HoĂ„ nhĂČn cuöÄc Ă ĂșĂąi nhĂ» möÄt cuöÄc Ă oĂŁ Ă en. BaĂ„n
mĂČnh maĂą thĂčĂŠng thĂČ coĂĄ nghĂŽa laĂą mĂČnh thua, coĂąn nĂŻĂ«u
coĂĄ veĂŁ nhĂ» mĂČnh sĂčĂŠp thua thĂČ cuĂ€ng phaĂŁi keĂĄo ngĂ»ĂșĂąi
khaĂĄc cuĂąng tuöÄt döëc, chung söë phĂȘĂ„n vĂșĂĄi mĂČnh mĂșĂĄi
thĂȘĂ«y vûùa loĂąng.
20
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
ThoĂĄi quen 5: Thñch noĂĄi trĂ»ĂșĂĄc röÏi mĂșĂĄi nghe sau
HoĂ„ xem mĂČnh
chaĂąo Ă ĂșĂąi Ă aĂ€ coĂĄ caĂĄi
miĂŻĂ„ng, vĂȘĂ„y sao khöng
duùng àïën noå chûå?
Luön luön baùy toã
quan Ă iĂŻĂ­m cuĂŁa mĂČnh
trĂ»ĂșĂĄc Ă aĂ€, khi Ă aĂ€ chĂčĂŠc
rĂčçng moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi hiĂŻĂ­u
mĂČnh thĂČ mĂșĂĄi nghe
Ă ĂŻĂ«n hoĂ„, hoĂčĂ„c giaĂŁ vĂșĂą "ûù
hûã" cho qua chuyïÄn.
ThoĂĄi quen 6: Khöng hĂșĂ„p taĂĄc vĂșĂĄi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi
HoĂ„ xem nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc kyĂą cuĂ„c vĂČ nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi
ĂȘĂ«y nghĂŽ khaĂĄc vĂșĂĄi mĂČnh. MoĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă oaĂąn kĂŻĂ«t laĂ„i hay
chĂși vĂșĂĄi nhau vĂČ hoĂ„ khöng giöëng mĂČnh. NĂŻĂ«u yĂĄ kiĂŻĂ«n
cuĂŁa mĂČnh laĂą tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi thĂČ viĂŻĂ„c gĂČ phaĂŁi hĂșĂ„p taĂĄc vĂșĂĄi ai,
laĂąm möÄt mĂČnh vĂȘĂźn sĂ»ĂșĂĄng hĂșn chûå sao.
Thoåi quen 7: Söëng moùn
Khöng quan tĂȘm trau döÏi baĂŁn thĂȘn. Khöng chĂ”u
hoĂ„c hoĂŁi nhûÀng Ă iĂŻĂŹu hay vaĂą yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng mĂșĂĄi. HoĂ„ khöng bao
giĂșĂą luyĂŻĂ„n tĂȘĂ„p thĂŻĂ­ duĂ„c thĂŻĂ­ thao, traĂĄnh xa saĂĄch vĂșĂŁ.
BaĂ„n thĂȘĂ«y Ă oĂĄ, “hoĂ„â€ àöi khi chñnh laĂą chuĂĄng ta.
NhûÀng thoĂĄi quen vaĂą tñnh caĂĄch naĂąy thĂȘĂ„t töÏi tĂŻĂ„, nhĂ»ng
àöi khi ta vĂȘĂźn nuöng chiĂŻĂŹu nhûÀng thoĂĄi quen xĂȘĂ«u naĂąy,
vaĂą luĂĄc Ă oĂĄ cuöÄc Ă ĂșĂąi seĂ€ thĂȘĂ„t laĂą tĂŻĂ„ haĂ„i, kinh khuĂŁng.
21
TaÄo thoåi quen
NOÁI CHÑNH XAÁC THÒ THOÁI QUEN LAÂ GÒ?
ThoĂĄi quen laĂą nhûÀng viĂŻĂ„c baĂ„n laĂąm thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn,
lĂčĂ„p Ă i lĂčĂ„p laĂ„i, nhĂ»ng hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t Ă ĂŻĂŹu khoĂĄ nhĂȘĂ„n ra chuĂĄng.
CoĂĄ nhûÀng thoĂĄi quen töët nhĂ» tĂȘĂ„p thĂŻĂ­ duĂ„c Ă iĂŻĂŹu àöÄ, lĂŻn
kĂŻĂ« hoaĂ„ch trĂ»ĂșĂĄc khi haĂąnh àöÄng, tön troĂ„ng ngĂ»ĂșĂąi
khaĂĄc... CoĂĄ nhûÀng thoĂĄi quen xĂȘĂ«u nhĂ» suy nghĂŽ tiĂŻu
cûÄc, tûÄ ti, àöí lößi cho ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc... MöÄt vaĂąi thoĂĄi quen
khaĂĄc vö thĂ»ĂșĂŁng vö phaĂ„t nhĂ» tĂčĂŠm Ă ĂŻm, Ăčn trĂŻĂź, Ă oĂ„c
baĂĄo ngĂ»ĂșĂ„c tûù trang cuöëi lĂŻn trang bĂČa... TuĂąy theo thoĂĄi
quen naĂąo maĂą noĂĄ coĂĄ thĂŻĂ­ giuĂĄp baĂ„n nĂŻn ngĂ»ĂșĂąi hoĂčĂ„c huĂŁy
hoaÄi baÄn, nhû Samuel Smiles tûùng noåi:
Gieo suy nghĂŽ, gĂčĂ„t haĂąnh àöÄng;
Gieo haĂąnh àöÄng, gĂčĂ„t thoĂĄi quen;
Gieo thoĂĄi quen, gĂčĂ„t tñnh caĂĄch;
Gieo tñnh caĂĄch, gĂčĂ„t söë phĂȘĂ„n.
May mĂčĂŠn thay, con ngĂ»ĂșĂąi laĂ„i maĂ„nh meĂ€ hĂșn thoĂĄi
quen vaĂą do Ă oĂĄ chuĂĄng ta coĂĄ thĂŻĂ­ thay àöíi Ă Ă»ĂșĂ„c thoĂĄi
quen. Tuy seĂ€ coĂĄ nhûÀng thoĂĄi quen rĂȘĂ«t khoĂĄ thay àöíi
nhĂ»ng khöng phaĂŁi laĂą khöng laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c. VaĂąo bĂȘĂ«t cûå luĂĄc
naĂąo, baĂ„n cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­ thay àöíi möÄt thoĂĄi quen xĂȘĂ«u
bĂčçng möÄt thoĂĄi quen khaĂĄc töët hĂșn. TĂȘĂ„p Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng
thoĂĄi quen töët seĂ€ giuĂĄp ñch cho baĂ„n rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu.
22
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
Quyïín saåch vïÏ 7 thoåi quen naùy seÀ
giuåp baÄn:
‱ KiĂŻĂ­m soaĂĄt Ă Ă»ĂșĂ„c cuöÄc Ă ĂșĂąi
cuĂŁa mĂČnh
‱ CaĂŁi thiĂŻĂ„n möëi quan hĂŻĂ„
vĂșĂĄi baĂ„n beĂą
‱ CoĂĄ nhûÀng quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh
saĂĄng suöët hĂșn
‱ HoĂąa thuĂȘĂ„n vĂșĂĄi cha meĂ„
‱ VĂ»ĂșĂ„t qua sûÄ nghiĂŻĂ„n ngĂȘĂ„p
‱ XaĂĄc Ă Ă”nh Ă Ă»ĂșĂ„c giaĂĄ trĂ” cuĂŁa
baĂŁn thĂȘn vaĂą quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu gĂČ quan
troĂ„ng nhĂȘĂ«t àöëi vĂșĂĄi baĂ„n
‱ LaĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu viĂŻĂ„c hĂșn maĂą laĂ„i töën ñt thĂșĂąi
gian hĂșn
‱ NĂȘng cao loĂąng tûÄ tin
‱ Söëng haĂ„nh phuĂĄc
‱ TĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ cĂȘn bĂčçng giûÀa trĂ»ĂșĂąng lĂșĂĄp, cöng
viïÄc, baÄn beù vaù moÄi thûå khaåc.
MöÄt Ă iĂŻĂ­m cuöëi cuĂąng: ÀĂȘy laĂą cuöën saĂĄch cuĂŁa baĂ„n
nĂŻn baĂ„n coĂĄ quyĂŻĂŹn tĂȘĂ„n duĂ„ng noĂĄ! HaĂ€y chuĂȘĂ­n bĂ” viĂŻĂ«t
chĂČ, viĂŻĂ«t bic, viĂŻĂ«t tö saĂĄng Ă ĂŻĂ­ Ă aĂĄnh dĂȘĂ«u nhûÀng chöß naĂąo
quan troĂ„ng vaĂą chöß naĂąo maĂą baĂ„n caĂŁm thĂȘĂ«y tĂȘm Ă ĂčĂŠc.
ViĂŻĂ«t caĂĄc ghi chuĂĄ bĂŻn lĂŻĂŹ saĂĄch. ÀoĂ„c kyĂ€ laĂ„i nhûÀng cĂȘu
chuyĂŻĂ„n baĂ„n thĂȘĂ«y hûång thuĂĄ, nhĂșĂĄ kyĂ€ nhûÀng cĂȘu danh
thoĂĄi
quen7
23
TaÄo thoåi quen
ngön taĂ„o cho baĂ„n niĂŻĂŹm tin. Cöë gĂčĂŠng thûã laĂąm theo caĂĄc
bĂ»ĂșĂĄc trong tûùng phĂȘĂŹn, baĂ„n seĂ€ nhĂȘĂ„n thĂȘĂ«y nhiĂŻĂŹu thûå
hay lĂčĂŠm.
Nïëu baÄn laù loaÄi àöÄc giaã chó thñch nhaãy coåc xem
hĂČnh aĂŁnh thĂČ saĂĄch naĂąy cuĂ€ng coĂĄ sĂčĂ©n rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu hĂČnh
aãnh thuå vÔ. Nhûng coå àiïÏu phaãi àoÄc theo thûå tûÄ tûù
Ă ĂȘĂŹu Ă ĂŻĂ«n cuöëi vĂČ 7 thoĂĄi quen naĂąy coĂĄ tñnh chĂȘĂ«t liĂŻn
hoaĂąn vĂșĂĄi nhau Ă ĂȘĂ«y. ThoĂĄi quen naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c xĂȘy dûÄng
dûÄa trïn thoåi quen kia. Thoåi quen 2 àûång sau thoåi
quen 1 laĂą coĂĄ lyĂĄ do hĂčĂšn hoi.
BaĂ„n caĂŁm thĂȘĂ«y sao? Ta bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu nheĂĄ!
ÀIÏÌU HÊËP DÊÎN KÏË TIÏËP
Úà phĂȘĂŹn kĂŻĂ«, chuĂĄng ta seĂ€ gĂčĂ„p top 10 phaĂĄt biĂŻĂ­u
ngĂșĂĄ ngĂȘĂ­n nhĂȘĂ«t tûù trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂŻĂ«n nay.
TiĂŻĂ«p tuĂ„c lĂŻn Ă Ă»ĂșĂąng thöi baĂ„n!
24
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
NhûÀng quan niïÄm vaù
nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng
BAÅN SUY NGHÔ NHÛ THÏË NAÂO
THÒ BAÅN SEÄ ÀÛÚÅC NHÛ THÏË ÊËY!
TrĂ»ĂșĂĄc tiĂŻn, baĂ„n Ă oĂ„c qua möÄt söë cĂȘu noĂĄi cuĂŁa
nhûÀng nhĂȘn vĂȘĂ„t nöíi tiĂŻĂ«ng trong quaĂĄ khûå nheĂĄ. LuĂĄc Ă oĂĄ,
nhûÀng cĂȘu noĂĄi naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c xem laĂą thöng thaĂĄi nhĂ»ng giĂșĂą
Ă ĂȘy chuĂĄng Ă Ă»ĂșĂ„c xĂŻĂ«p vaĂąo top nhûÀng cĂȘu noĂĄi ngĂșĂĄ ngĂȘĂ­n:
"ChĂčĂšng coĂĄ lyĂĄ do gĂČ Ă ĂŻĂ­ mößi caĂĄ nhĂȘn phaĂŁi coĂĄ möÄt
caåi maåy vi tñnh trong nhaù hoÄ."
KENNETH OLSEN - ChuĂŁ tĂ”ch, ngĂ»ĂșĂąi saĂĄng lĂȘĂ„p
DIGITAL EQUIPMENT, 1977
"MaĂĄy bay laĂą nhûÀng àöÏ chĂși thuĂĄ vĂ”, nhĂ»ng
khöng coĂĄ giaĂĄ trĂ” quĂȘn sûÄ."
MARSHAL FERDINAND FOCH, NhaĂą chiĂŻĂ«n lĂ»ĂșĂ„c
QuĂȘn sûÄ vaĂą Töíng tĂ» lĂŻĂ„nh QuĂȘn àöÄi PhaĂĄp trong
Thïë chiïën thûå I, 1911
10
9
25
TaÄo thoåi quen
"LoaĂąi ngĂ»ĂșĂąi khöng bao giĂșĂą lĂŻn tĂșĂĄi mĂčĂ„t trĂčng,
bĂȘĂ«t kĂŻĂ­ moĂ„i tiĂŻĂ«n böÄ khoa hoĂ„c trong tĂ»Ășng lai."
Tiïën sÎ LEE DE FOREST, Nhaù phaåt minh ra àeùn öëng
ba cûÄc vaù Radio, 25/2/1967
"Ti-vi seĂ€ khöng thĂŻĂ­ duy trĂČ bĂȘĂ«t kyĂą thĂ” trĂ»ĂșĂąng naĂąo
maĂą chuĂĄng chiĂŻĂ«m lĂŽnh quaĂĄ saĂĄu thaĂĄng Ă ĂȘĂŹu. MoĂ„i
ngĂ»ĂșĂąi seĂ€ sĂșĂĄm mĂŻĂ„t moĂŁi vĂșĂĄi viĂŻĂ„c Ă ĂŻm naĂąo cuĂ€ng daĂĄn
mĂčĂŠt vaĂąo möÄt caĂĄi thuĂąng göß daĂĄn."
DARRYL F. ZANUCK, Giaåm àöëc HaÀng phim 20th
Century-Fox, 1946
"ChuĂĄng töi khöng thñch ĂȘm nhaĂ„c cuĂŁa hoĂ„. CaĂĄc
nhoĂĄm chĂși ghi-ta Ă aĂ€ hĂŻĂ«t thĂșĂąi."
HaĂ€ng thu ĂȘm Decca phaĂŁn àöëi Ban nhaĂ„c
The Beatles, 1962
"VĂșĂĄi phĂȘĂŹn àöng dĂȘn chuĂĄng, viĂŻĂ„c sûã duĂ„ng thuöëc
laĂĄ coĂĄ möÄt hiĂŻĂ„u quaĂŁ lĂșĂ„i ñch."
BaĂĄc sĂŽ IAN G. MACDONALD - ViĂŻĂ„n phĂȘĂźu thuĂȘĂ„t Los
Angeles, trñch dĂȘĂźn tûù NewsWeek, 18/11/1969
"Chiïëc maåy àiïÄn thoaÄi coå quaå nhiïÏu khuyïët àiïím
Ă ĂŻĂ­ coĂĄ thĂŻĂ­ xem laĂą möÄt phĂ»Ășng tiĂŻĂ„n truyĂŻĂŹn thöng.
VĂŻĂŹ cĂș baĂŁn, noĂĄ chĂčĂšng coĂĄ giaĂĄ trĂ” gĂČ Ă Ă¶Ă«i vĂșĂĄi chuĂĄng ta."
Baãn kyå luÄc cuãa Western Union Internal, 1876
"TraĂĄi Ă ĂȘĂ«t laĂą trung tĂȘm cuĂŁa vuĂ€ truĂ„."
PTOLEMY, NhaĂą thiĂŻn vĂčn hoĂ„c lûùng danh Ai CĂȘĂ„p,
thïë kyã thûå II
8
7
6
5
4
3
26
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
"ChĂčĂšng coĂĄ gĂČ quan troĂ„ng xaĂŁy ra trong ngaĂąy höm
nay caĂŁ."
Vua GEORGE III viĂŻĂ«t ĂșĂŁ Anh quöëc ngaĂąy 4/7/1776
(ngaùy Quöëc khaånh cuãa MyÀ)
"MoĂ„i thûå coĂĄ thĂŻĂ­ phaĂĄt minh Ă ĂŻĂŹu Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c phaĂĄt
minh."
CHARLES H. DUELL, UÃy viĂŻn UÃy ban cĂȘĂ«p bĂčçng
saĂĄng chĂŻĂ« Hoa KyĂą, 1899
ÀoĂĄ laĂą tuyĂŻn böë cuĂŁa nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi nöíi tiĂŻĂ«ng. CoĂąn
nhûÀng baĂ„n treĂŁ nhĂ» baĂ„n thĂČ sao? HoĂ„ cuĂ€ng coĂĄ nhûÀng
suy nghĂŽ vĂșĂĄ vĂȘĂ­n khöng keĂĄm Ă ĂȘu:
“ChĂčĂšng coĂĄ ai trong
nhaù töi hoÄc àïën àaÄi hoÄc.
ThĂȘĂ„t laĂą Ă iĂŻn khi cho laĂą töi
laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ.”
“Vö phĂ»Ășng cûåu chûÀa
thöi: töi vaĂą böë töi chĂčĂšng
bao giĂșĂą coĂĄ thĂŻĂ­ hĂșĂ„p nhau.
ChuĂĄng töi quaĂĄ khaĂĄc biĂŻĂ„t.”
“ Cö ĂȘĂ«y thĂȘĂ„t laĂą Ă eĂ„p. DaĂĄm caĂĄ laĂą cö ĂȘĂ«y hĂčĂšn cuĂ€ng seĂ€ rĂȘĂ«t
Ă ĂȘĂŹn àöÄn.”
“Thöng minh laĂą Ă iĂŻĂŹu maĂą chĂł ngĂ»ĂșĂąi da trĂčĂŠng mĂșĂĄi coĂĄ.”
Hai danh saĂĄch trĂŻn coĂĄ nhûÀng Ă iĂŻĂ­m chung gĂČ?
ÀĂȘĂŹu tiĂŻn, Ă oĂĄ Ă ĂŻĂŹu laĂą nhûÀng caĂĄch nhĂČn nhĂȘĂ„n sûÄ vĂȘĂ„t, sûÄ
kiïÄn diïßn ra xung quanh. Thûå hai, nhûÀng phaåt biïíu
2
1
27
TaÄo thoåi quen
Ă oĂĄ Ă ĂŻĂŹu khöng Ă uĂĄng hoĂčĂ„c khöng Ă ĂȘĂŹy Ă uĂŁ, cho duĂą
ngĂ»ĂșĂąi phaĂĄt biĂŻĂ­u ra nhûÀng lĂșĂąi Ă oĂĄ Ă ĂŻĂŹu rĂȘĂ«t tin tĂ»ĂșĂŁng
vaĂąo Ă iĂŻĂŹu mĂČnh noĂĄi.
VÊÅY, NHÊÅN THÛÁC LAÂ GÒ?
NhĂȘĂ„n thûåc laĂą caĂĄch baĂ„n nhĂČn nhĂȘĂ„n möÄt sûÄ viĂŻĂ„c, laĂą
quan Ă iĂŻĂ­m, thĂȘĂ„m chñ laĂą niĂŻĂŹm tin cuĂŁa baĂ„n. NhĂ» baĂ„n
cuĂ€ng biĂŻĂ«t, nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa chuĂĄng ta thĂ»ĂșĂąng taĂ„o ra
nhûÀng giĂșĂĄi haĂ„n. NhĂ» baĂ„n möÄt mûÄc tin rĂčçng mĂČnh
khöng thĂŻĂ­ naĂąo vaĂąo Ă Ă»ĂșĂ„c Ă aĂ„i hoĂ„c, cuĂ€ng nhĂ» Ptolemy
cuĂ€ng Ă aĂ€ tûùng khĂčng khĂčng tin rĂčçng traĂĄi Ă ĂȘĂ«t laĂą trung
tĂȘm cuĂŁa vuĂ€ truĂ„.
Quan niĂŻĂ„m cuĂ€ng giöëng nhĂ» möÄt cĂčĂ„p kñnh Ă eo
mĂčĂŠt. Khi baĂ„n coĂĄ nhûÀng quan niĂŻĂ„m khöng Ă uĂĄng vĂŻĂŹ
baĂŁn thĂȘn hoĂčĂ„c vĂŻĂŹ cuöÄc Ă ĂșĂąi noĂĄi chung, moĂ„i chuyĂŻĂ„n
giöëng nhĂ» baĂ„n Ă eo möÄt cĂčĂ„p kñnh khöng Ă uĂĄng àöÄ.
CĂčĂ„p kñnh Ă oĂĄ aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng Ă ĂŻĂ«n caĂĄch baĂ„n nhĂČn moĂ„i sûÄ
vĂȘĂ„t khaĂĄc. KĂŻĂ«t quaĂŁ laĂą nhĂČn thĂȘĂ«y gĂČ
baĂ„n nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c nĂȘĂ«y. NĂŻĂ«u baĂ„n
tin rĂčçng mĂČnh ngöëc, chñnh
niĂŻĂŹm tin ĂȘĂ«y seĂ€ laĂąm cho baĂ„n
ngöëc. NĂŻĂ«u baĂ„n tin rĂčçng nhoĂŁ
em gaĂĄi cuĂŁa mĂČnh ngu ngĂș,
baĂ„n seĂ€ tĂČm chûång cûå cho
niĂŻĂŹm tin Ă oĂĄ, vaĂą cö beĂĄ seĂ€ vĂȘĂźn
maĂ€i ngu ngĂș trong mĂčĂŠt baĂ„n. NoĂĄi
28
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
caĂĄch khaĂĄc, nĂŻĂ«u tin rĂčçng mĂČnh thöng minh, baĂ„n seĂ€ dĂŻĂź
thaùnh cöng trong moÄi viïÄc.
MöÄt cö beĂĄ tĂŻn Kristi coĂĄ lĂȘĂŹn tĂȘm sûÄ vĂșĂĄi töi rĂčçng cö
rĂȘĂ«t yĂŻu veĂŁ Ă eĂ„p cuĂŁa nhûÀng ngoĂ„n nuĂĄi. MöÄt höm, cö tĂșĂĄi
khaĂĄm baĂĄc sĂŽ nhaĂ€n khoa vaĂą bĂȘĂ«t ngĂșĂą phaĂĄt hiĂŻĂ„n ra àöi
mĂčĂŠt cuĂŁa cö tĂŻĂ„ hĂșn cö tĂ»ĂșĂŁng rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu. Sau khi mang
vaĂąo àöi kñnh mĂșĂĄi, cö sûãng söët vĂČ Ă aĂ€ nhĂČn thĂȘĂ«y moĂ„i
vĂȘĂ„t quaĂĄ roĂ€ raĂąng. Cö noĂĄi: "Töi nhĂȘĂ„n ra rĂčçng nhûÀng
ngoĂ„n nuĂĄi vaĂą cĂȘy cöëi, thĂȘĂ„m chñ caĂŁ nhûÀng quang caĂŁnh
bĂŻn lĂŻĂŹ Ă Ă»ĂșĂąng Ă ĂŻĂŹu coĂĄ nhiĂŻĂŹu chi tiĂŻĂ«t maĂą töi chĂ»a hĂŻĂŹ
hĂČnh dung tĂșĂĄi. Töi Ă aĂ€ khöng biĂŻĂ«t mĂčĂŠt mĂČnh keĂĄm Ă ĂŻĂ«n
mûåc naĂąo cho tĂșĂĄi khi nhĂȘĂ„n ra rĂčçng Ă aĂĄng leĂ€ noĂĄ coĂĄ thĂŻĂ­
nhĂČn roĂ€ hĂșn". ThĂ»ĂșĂąng laĂą vĂȘĂ„y Ă oĂĄ. ChuĂĄng ta khöng
biĂŻĂ«t rĂčçng mĂČnh Ă aĂĄnh mĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo vĂČ
nhûÀng quan niĂŻĂ„m sai lĂȘĂŹm, lĂŻĂ„ch laĂ„c.
ChuĂĄng ta mößi ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu coĂĄ nhĂȘĂ„n thûåc vĂŻĂŹ baĂŁn
thĂȘn, vĂŻĂŹ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc vaĂą vĂŻĂŹ cuöÄc söëng noĂĄi chung. BĂȘy
giĂșĂą ta xem xeĂĄt tûùng Ă iĂŻĂŹu möÄt nheĂĄ.
NHÊÅN THÛÁC VÏÌ BAÃN THÊN
BaĂ„n haĂ€y khoan Ă oĂ„c tiĂŻĂ«p Ă ĂŻĂ­ suy ngĂȘĂźm cĂȘu hoĂŁi naĂąy
Ă aĂ€: NhûÀng nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa baĂ„n giuĂĄp Ă ĂșĂ€ baĂ„n hay caĂŁn
trĂșĂŁ baĂ„n?
Khi vĂșĂ„ töi, Rebecca, coĂąn laĂą möÄt hoĂ„c sinh ĂșĂŁ trĂ»ĂșĂąng
trung hoĂ„c Madison ĂșĂŁ Idaho, caĂĄc nûÀ sinh trong lĂșĂĄp
Ă Ă»ĂșĂ„c khuyĂŻĂ«n khñch Ă i dûÄ thi hoa hĂȘĂ„u Madison. MoĂ„i
ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu höÏ hĂșĂŁi Ă Ăčng kyĂĄ vĂČ muöën thûã khaĂŁ nĂčng cuĂŁa
29
TaÄo thoåi quen
mĂČnh, nhĂ»ng chĂł riĂŻng Linda, ngöÏi caĂ„nh Rebecca laĂą
khöng Ă Ăčng kyĂĄ vĂČ nhuĂĄt nhaĂĄt vaĂą tûÄ ti. Rebecca Ă aĂ€ àöÄng
viĂŻn khuyĂŻĂ«n khñch Linda rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu vaĂą cuöëi cuĂąng Ă aĂ€
thuyĂŻĂ«t phuĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c Linda ghi tĂŻn vaĂąo danh saĂĄch dûÄ thi.
LuĂĄc Ă oĂĄ Rebecca chĂčĂšng nghĂŽ gĂČ nhĂ»ng sau Ă oĂĄ 7 nĂčm, cö
nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt bûåc thĂ» cuĂŁa Linda miĂŻu taĂŁ cuöÄc Ă ĂȘĂ«u
tranh nöÄi tĂȘm cuĂŁa cö ĂȘĂ«y khi Ă oĂĄ vaĂą caĂŁm Ășn Rebecca Ă aĂ€
laĂą tia saĂĄng laĂąm thay àöíi cuöÄc Ă ĂșĂąi cö ĂȘĂ«y. Tuy rĂčçng trong
cuöÄc thi hoa hĂȘĂ„u khi Ă oĂĄ, Linda khöng Ă oaĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c giaĂŁi
naĂąo nhĂ»ng cö Ă aĂ€ coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt caĂĄi nhĂČn mĂșĂĄi vĂŻĂŹ chñnh
baĂŁn thĂȘn mĂČnh, cö Ă aĂ€ vĂ»ĂșĂ„t qua Ă Ă»ĂșĂ„c chĂ»ĂșĂĄng ngaĂ„i vĂȘĂ„t
lĂșĂĄn nhĂȘĂ«t tûù trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂŻĂ«n giĂșĂą, Ă oĂĄ laĂą sûÄ nhĂČn nhĂȘĂ„n haĂ„ thĂȘĂ«p
baĂŁn thĂȘn mĂČnh. VaĂą giĂșĂą Ă ĂȘy, cö Ă aĂ€ trĂșĂŁ thaĂąnh uĂŁy viĂŻn cuĂŁa
uĂŁy ban sinh viĂŻn vaĂą phaĂĄt huy Ă Ă»ĂșĂ„c tñnh dĂŻĂź mĂŻĂ«n vaĂą vui
veã cuãa cö.
Kinh nghiĂŻĂ„m cuĂŁa Linda coĂĄ thĂŻĂ­
goÄi laù: "SûÄ chuyïín hoåa quan niïÄm".
CuÄm tûù naùy coå nghÎa laù àöÄt nhiïn
baĂ„n nhĂČn sûÄ vĂȘĂ„t theo nhûÀng phĂ»Ășng
caĂĄch mĂșĂĄi meĂŁ, tĂ»Ășng tûÄ nhĂ» baĂ„n
vûùa thûã mang möÄt àöi kñnh mĂșĂĄi.
Nïëu nhûÀng quan niïÄm tiïu cûÄc
vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn laĂąm haĂ„n chĂŻĂ« khaĂŁ nĂčng
cuĂŁa baĂ„n, thĂČ nhûÀng quan niĂŻĂ„m tñch
cûÄc laÄi mang àïën cho baÄn nhûÀng
kĂŻĂ«t quaĂŁ töët Ă eĂ„p, nhĂ» cĂȘu chuyĂŻĂ„n kĂŻĂ­
vĂŻĂŹ ngĂ»ĂșĂąi con trai cuĂŁa vua Louis XVI
(PhaĂĄp) dĂ»ĂșĂĄi Ă ĂȘy cho thĂȘĂ«y:
30
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
Vua Louis XVI bĂ” lĂȘĂ„t àöí vaĂą cĂȘĂŹm tuĂą. HoaĂąng tûã con trai
öng cuĂ€ng bĂ” nhûÀng tĂŻn gian thĂȘĂŹn quaĂŁn thuĂĄc. ChuĂĄng nghĂŽ
rĂčçng vĂČ hoaĂąng tûã laĂą ngĂ»ĂșĂąi seĂ€ thûùa kĂŻĂ« ngai vaĂąng, nĂŻĂ«u
chuång coå thïí huãy hoaÄi àaÄo àûåc cuãa chaùng, chaùng seÀ khöng
bao giĂșĂą nhĂȘĂ„n thûåc Ă Ă»ĂșĂ„c vĂŻĂŹ söë phĂȘĂ„n vaĂą sûå mĂŻĂ„nh lĂșĂĄn lao maĂą
cuöÄc Ă ĂșĂąi Ă aĂ€ xĂŻĂ«p Ă ĂčĂ„t cho chaĂąng.
ChuĂĄng mang chaĂąng tĂșĂĄi möÄt nĂși thĂȘĂ„t xa xöi. ÚÃ Ă oĂĄ,
chuĂĄng Ă Ă»a Ă ĂŻĂ«n cho chaĂąng moĂ„i thûå Ă ĂŻ tiĂŻĂ„n vaĂą ö troĂ„c nhĂȘĂ«t
trĂŻn Ă ĂșĂąi. ChuĂĄng mang cho chaĂąng nhûÀng bûÀa Ăčn thĂ”nh
soaÄn coå thïí nhanh choång biïën chaùng thaùnh möÄt keã phaùm
tuĂ„c haĂĄo Ăčn. ChuĂĄng thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn noĂĄi nhûÀng cĂȘu tuĂ„c tĂŽu
quanh chaĂąng. ChuĂĄng mang tĂșĂĄi cho chaĂąng nhûÀng cö gaĂĄi
lĂčĂšng lĂș. ChuĂĄng buöÄc chaĂąng tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi nhûÀng Ă iĂŻĂŹu gian
döëi vaĂą heĂąn haĂ„. Suöët hai mĂ»Ăși böën giĂșĂą trong ngaĂąy, chaĂąng
bĂ” vĂȘy quanh bĂșĂŁi nhûÀng thûå coĂĄ thĂŻĂ­ keĂĄo linh höÏn cuĂŁa möÄt
con ngĂ»ĂșĂąi xuöëng Ă aĂĄy Ă Ă”a nguĂ„c xĂȘĂ«u xa. ChaĂąng söëng trong
caĂŁnh Ă oĂĄ suöët saĂĄu thaĂĄng trĂșĂąi, nhĂ»ng chĂ»a bao giĂșĂą khuĂȘĂ«t
phuĂ„c trĂ»ĂșĂĄc bao aĂĄp lûÄc. Cuöëi cuĂąng, sau khi nöß lûÄc caĂĄm döß
chaùng khöng thaùnh, chuång
hoãi chaùng sao khöng buöng
thaã theo nhûÀng thûå àoå ài, sao
khöng tham dûÄ nhiĂŻĂ„t tĂČnh.
NhûÀng thûå Ă oĂĄ mang tĂșĂĄi niĂŻĂŹm
vui thuå, thoãa maÀn duÄc voÄng
cho chaùng, laù nhûÀng àiïÏu ai
cuĂ€ng Ă»ĂșĂĄc ao. VaĂą tĂȘĂ«t caĂŁ Ă ĂŻĂŹu
thuöÄc vïÏ chaùng. Chaùng trai
MöÄt ngaùy
naĂąo Ă oĂĄ...
31
TaÄo thoåi quen
Ă aĂĄp: " Töi khöng thĂŻĂ­ laĂąm theo lĂșĂąi caĂĄc öng, bĂșĂŁi vĂČ töi Ă Ă»ĂșĂ„c
sinh ra àïí laùm möÄt vÔ vua."
Hoaùng tûã Louis àaÀ giûÀ vûÀng quan niïÄm àoå nïn
khöng Ă iĂŻĂŹu gĂČ coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm chaĂąng lay chuyĂŻĂ­n.
NĂŻĂ«u baĂ„n söëng trĂŻn Ă ĂșĂąi vĂșĂĄi cĂčĂ„p kñnh: "Töi coĂĄ thĂŻĂ­
laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c" hay "Töi coĂĄ tĂȘĂŹm quan troĂ„ng" thĂČ quan
niïÄm naùy seÀ giuåp baÄn coå möÄt sûåc maÄnh trong nhûÀng
cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa mĂČnh.
ÚÃ Ă iĂŻĂ­m naĂąy, baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ hoĂŁi: "NĂŻĂ«u nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa
töi bĂ” meĂĄo moĂĄ, thĂČ töi phaĂŁi laĂąm gĂČ Ă ĂŻĂ­ chĂłnh laĂ„i?". MöÄt
caĂĄch chĂłnh laĂ„i töët nhĂȘĂ«t laĂą tĂȘm sûÄ vĂșĂĄi möÄt ngĂ»ĂșĂąi naĂąo
Ă oĂĄ tin tĂ»ĂșĂŁng baĂ„n vaĂą muöën laĂąm Ă iĂŻĂŹu töët cho baĂ„n. MeĂ„
töi laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi nhĂ» thĂŻĂ« àöëi vĂșĂĄi töi. MeĂ„ luön tin
tĂ»ĂșĂŁng töi vaĂą thĂ»ĂșĂąng àöÄng viĂŻn töi: "Sean naĂąy, con coĂĄ
thĂŻĂ­ laĂąm lĂșĂĄp trĂ»ĂșĂŁng Ă Ă»ĂșĂ„c Ă ĂȘĂ«y!" hay: "Sao con khöng
mĂșĂąi cö ĂȘĂ«y Ă i chĂși, meĂ„ nghĂŽ laĂą cö ĂȘĂ«y rĂȘĂ«t muöën Ă Ă»ĂșĂ„c Ă i
chĂși vĂșĂĄi con". BĂȘĂ«t cûå luĂĄc naĂąo muöën khĂčĂšng Ă Ă”nh
mĂČnh, töi Ă ĂŻĂŹu noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi meĂ„, vaĂą meĂ„ seĂ€ laĂą ngĂ»ĂșĂąi
lau saĂ„ch àöi mĂčĂŠt kñnh mĂșĂą töëi giuĂąm töi.
NhûÀng ngĂ»ĂșĂąi thaĂąnh cöng thĂ»ĂșĂąng coĂĄ möÄt ngĂ»ĂșĂąi
cöë vĂȘĂ«n nhĂ» vĂȘĂ„y. NgĂ»ĂșĂąi Ă oĂĄ coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą thĂȘĂŹy cö giaĂĄo cuĂŁa
baĂ„n, möÄt ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n, hay böë meĂ„, anh chĂ”, öng baĂą...
ChĂł cĂȘĂŹn coĂĄ möÄt ngĂ»ĂșĂąi, viĂŻĂ„c ngĂ»ĂșĂąi ĂȘĂ«y laĂą ai khöng hĂŻĂŹ
quan troĂ„ng, quan troĂ„ng laĂą baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ tĂČm thĂȘĂ«y sûÄ
Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng, nguöÏn àöÄng viĂŻn vaĂą nuöi mĂȘĂŹm laĂ„c quan
tûù hoĂ„. Nghe lĂșĂąi khuyĂŻn baĂŁo cuĂŁa hoĂ„. Cöë gĂčĂŠng nhĂČn
32
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
baĂŁn thĂȘn theo caĂĄch hoĂ„ nhĂČn baĂ„n. RöÏi baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ«y möÄt
àöi kñnh mĂșĂĄi coĂĄ thĂŻĂ­ taĂ„o Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng khaĂĄc biĂŻĂ„t ra sao.
NhĂ»ng cuĂ€ng coĂĄ khi baĂ„n chĂčĂšng coĂĄ ai Ă ĂŻĂ­ dûÄa vaĂąo vaĂą
cĂȘĂŹn phaĂŁi haĂąnh àöÄng möÄt mĂČnh. NĂŻĂ«u vĂȘĂ„y, baĂ„n haĂ€y Ă oĂ„c
kyĂ€ nhûÀng chĂ»Ășng tiĂŻĂ«p theo, seĂ€ rĂȘĂ«t coĂĄ ñch cho baĂ„n Ă ĂȘĂ«y.
NHÊÅN THÛÁC VÏÌ NGÛÚÂI KHAÁC
Khöng nhûÀng phaĂŁi nhĂȘĂ„n thûåc Ă uĂĄng vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn,
chuĂĄng ta coĂąn phaĂŁi biĂŻĂ«t nhĂȘĂ„n thûåc vĂŻĂŹ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc Ă ĂŻĂ­
traĂĄnh nhûÀng sai lĂȘĂŹm Ă aĂĄng tiĂŻĂ«c. NhĂČn nhĂȘĂ„n vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ tûù
möÄt quan àiïím khaåc giuåp chuång ta coå thïí hiïíu taÄi
sao ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc laĂ„i haĂąnh àöÄng nhĂ» vĂȘĂ„y. BaĂ„n töi,
Berky, Ă aĂ€ kĂŻĂ­ cho töi nghe möÄt cĂȘu chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ sûÄ thay
àöíi nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa cö ĂȘĂ«y:
Khi mĂșĂĄi vaĂąo trung hoĂ„c, töi coĂĄ quen möÄt cö baĂ„n tĂŻn Kim,
rĂȘĂ«t töët buĂ„ng vaĂą dĂŻĂź thĂ»Ășng. NhĂ»ng möÄt thĂșĂąi gian sau, cö ĂȘĂ«y
bößng trĂșĂŁ nĂŻn khoĂĄ Ă»a, bĂčĂšn tñnh, dĂŻĂź bĂ” xuĂĄc phaĂ„m vaĂą khoĂĄ gĂȘĂŹn.
MöÄt caĂĄch vö yĂĄ thûåc, chuĂĄng töi gĂȘĂŹn nhĂ» nghĂł chĂși vĂșĂĄi Kim.
Sau kyĂą nghĂł heĂą thĂȘĂ„t vui, töi trĂșĂŁ laĂ„i trĂ»ĂșĂąng vaĂą gĂčĂ„p laĂ„i nhûÀng
ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n vĂșĂĄi nhûÀng cĂȘu chuyĂŻĂ„n trĂŻn trĂșĂąi dĂ»ĂșĂĄi Ă ĂȘĂ«t. Bößng
nhiĂŻn, möÄt cö baĂ„n noĂĄi: "ÖÌ, töi Ă aĂ€ kĂŻĂ­ cho caĂĄc baĂ„n nghe vĂŻĂŹ
Kim chĂ»a nhĂł? Böë meĂ„ baĂ„n ĂȘĂ«y vûùa mĂșĂĄi ly dĂ”, Kim thĂȘĂ„t sûÄ
khuĂŁng hoaĂŁng Ă ĂȘĂ«y". Töi baĂąng hoaĂąng. Thay vĂČ bûÄc böÄi vĂșĂĄi thaĂĄi
àöÄ cuĂŁa Kim nhĂ» trĂ»ĂșĂĄc, töi caĂŁm thĂȘĂ«y mĂČnh tĂŻĂ„ kinh khuĂŁng.
Töi caĂŁm giaĂĄc nhĂ» mĂČnh Ă aĂ€ boĂŁ Kim cö àöÄc Ă uĂĄng vaĂąo luĂĄc baĂ„n
ĂȘĂ«y cĂȘĂŹn an uĂŁi nhĂȘĂ«t. ChĂł möÄt thöng tin nhoĂŁ thĂŻĂ« thöi, toaĂąn böÄ
33
TaÄo thoåi quen
thaĂĄi àöÄ cuĂŁa töi vĂșĂĄi Kim Ă aĂ€ hoaĂąn toaĂąn thay àöíi. ÀoĂĄ laĂą möÄt
kinh nghiĂŻĂ„m laĂąm töi saĂĄng mĂčĂŠt ra nhiĂŻĂŹu.
BaĂ„n thĂȘĂ«y khöng, chĂł cĂȘĂŹn möÄt thöng tin mĂșĂĄi nhoĂŁ
nhoi àaÀ laùm thay àöíi quan niïÄm cuãa Becky. Thöng
thĂ»ĂșĂąng chuĂĄng ta hay phaĂĄn xeĂĄt ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc khi chĂ»a coĂĄ
àuã thöng tin àïí coå thïí hiïíu àuång vïÏ hoÄ.
Monica cuĂ€ng coĂĄ möÄt kinh nghiĂŻĂ„m tĂ»Ășng tûÄ:
Khi söëng ĂșĂŁ California, töi coĂĄ nhiĂŻĂŹu baĂ„n töët vaĂą töi
khöng bao giĂșĂą Ă ĂŻĂ­ yĂĄ tĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi haĂąng xoĂĄm mĂșĂĄi doĂ„n
tĂșĂĄi. Töi Ă aĂ€ coĂĄ nhiĂŻĂŹu baĂ„n röÏi vaĂą nghĂŽ rĂčçng nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi
mĂșĂĄi phaĂŁi tûÄ giaĂŁi quyĂŻĂ«t chuyĂŻĂ„n riĂŻng cuĂŁa hoĂ„. ThĂŻĂ« röÏi khi
töi chuyĂŻĂ­n Ă i nĂși khaĂĄc, töi trĂșĂŁ thaĂąnh möÄt “ma mĂșĂĄi”. LuĂĄc
Ă oĂĄ töi Ă»ĂșĂĄc gĂČ coĂĄ ai Ă oĂĄ quan tĂȘm tĂșĂĄi töi vaĂą cho töi tham gia
vaĂąo nhoĂĄm cuĂŁa hoĂ„. GiĂșĂą Ă ĂȘy töi nhĂČn moĂ„i viĂŻĂ„c theo möÄt
caåch hoaùn toaùn khaåc. Töi àaÀ hiïíu caãm giaåc khöng coå ai
laùm baÄn ra sao.
Tûù Ă ĂȘĂ«y trĂșĂŁ Ă i, Monica seĂ€ àöëi xûã vĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi
mĂșĂĄi theo möÄt caĂĄch khaĂĄc, baĂ„n coĂĄ nghĂŽ thĂŻĂ« khöng?
NhĂČn nhĂȘĂ„n sûÄ viĂŻĂ„c tûù möÄt quan Ă iĂŻĂ­m khaĂĄc coĂĄ thĂŻĂ­
Ă Ă»a Ă ĂŻĂ«n möÄt khaĂĄc biĂŻĂ„t lĂșĂĄn trong thaĂĄi àöÄ cuĂŁa chuĂĄng
ta àöëi vĂșĂĄi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi. MĂȘĂ­u chuyĂŻĂ„n dĂ»ĂșĂĄi Ă ĂȘy cuĂŁa tĂșĂą
Reader's Digest laĂą möÄt vñ duĂ„ Ă iĂŻĂ­n hĂČnh vĂŻĂŹ sûÄ thay àöíi
nhĂȘĂ„n thûåc:
MöÄt cö gaĂĄi Ă ĂŻĂ«n phi trĂ»ĂșĂąng vĂșĂĄi àöëng haĂąnh lyĂĄ nĂčĂ„ng trĂŻn
tay. Trong khi chĂșĂą Ă ĂșĂ„i maĂĄy bay, cö mua möÄt goĂĄi baĂĄnh vaĂą
mĂȘĂ«y tĂșĂą baĂĄo, röÏi choĂ„n möÄt baĂąn tröëng Ă ĂŻĂ­ ngöÏi. Khi Ă ang Ă oĂ„c
34
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
baĂĄo, cö thĂȘĂ«y möÄt ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂąn öng Ăčn mĂčĂ„c lĂ”ch sûÄ tiĂŻĂ«n Ă ĂŻĂ«n
ngöÏi cuĂąng baĂąn vĂșĂĄi cö. Sau Ă oĂĄ, cö thĂȘĂ„t sûÄ sûãng söët khi thĂȘĂ«y
anh ta thaĂŁn nhiĂŻn Ăčn baĂĄnh cuĂŁa cö. Cö chĂčĂšng muöën laĂąm
to chuyĂŻĂ„n, nĂŻn Ă ĂŻĂ­ khĂčĂšng Ă Ă”nh chuĂŁ quyĂŻĂŹn, cö cuĂ€ng lĂȘĂ«y möÄt
caĂĄi baĂĄnh Ăčn. Anh chaĂąng nhĂ»ĂșĂĄn maĂąy nhĂČn cö röÏi lĂȘĂ«y möÄt
caĂĄi nûÀa Ă Ă»a vaĂąo miĂŻĂ„ng. ThĂȘĂ„t laĂą quaĂĄ thĂŻĂ­, chĂčĂšng coi cö ra
caĂĄi quaĂĄi gĂČ caĂŁ. Cö böëc tiĂŻĂ«p möÄt caĂĄi Ăčn cho hĂčĂŠn thĂȘĂ«y roĂ€ hĂčĂŠn
Ă ang Ăčn keĂĄ maĂą coĂąn lĂșĂĄn löëi. Cûå nhĂ» thĂŻĂ« cho Ă ĂŻĂ«n caĂĄi baĂĄnh
cuöëi cuĂąng: anh chaĂąng beĂŁ laĂąm àöi, röÏi hĂși mĂłm cĂ»ĂșĂąi, Ă ĂȘĂ­y
möÄt nûãa vĂŻĂŹ phña cö, Ăčn möÄt nûãa coĂąn laĂ„i röÏi àûång lĂŻn boĂŁ Ă i.
ThĂȘĂ„t laĂą tûåc Ă iĂŻn ngĂ»ĂșĂąi. NhĂ»ng Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ«n luĂĄc hĂŻĂ„ thöëng kiĂŻĂ­m
soaĂĄt goĂ„i tĂŻn cö Ă ĂŻĂ­ soaĂĄt veĂĄ. Cö cĂȘĂŹm mĂȘĂ«y tĂșĂą baĂĄo vaĂą àûång dĂȘĂ„y
thĂČ... trĂșĂąi aĂ„: goĂĄi baĂĄnh cuĂŁa cö vĂȘĂźn coĂąn nguyĂŻn xi dĂ»ĂșĂĄi tĂșĂą baĂĄo,
coĂąn naĂ€y giĂșĂą goĂĄi baĂĄnh maĂą cö thi nhau Ăčn vĂșĂĄi chaĂąng trai lĂ”ch
sûÄ laù goåi baånh cuãa anh ta!
HaĂ€y xem xeĂĄt tĂȘm traĂ„ng cuĂŁa cö gaĂĄi trong cĂȘu
chuyĂŻĂ„n. ÀĂȘĂŹu tiĂŻn laĂą cö nghĂŽ: "HĂčĂŠn thĂȘĂ„t laĂą quaĂĄ quĂčĂŠt!",
röÏi cuöëi cuĂąng thĂČ: "XĂȘĂ«u höí chĂ»a, anh ĂȘĂ«y thĂȘĂ„t laĂą töët
buÄng, àaÀ chia seã caã miïëng baånh cuöëi cuùng cho keã
giaĂąnh Ăčn vĂșĂĄi mĂČnh!".
ÀiĂŻĂ­m mĂȘĂ«u chöët ĂșĂŁ Ă ĂȘy laĂą gĂČ? ThĂȘĂ„t Ă Ășn giaĂŁn, nhĂȘĂ„n
thûåc cuĂŁa chuĂĄng ta thĂ»ĂșĂąng chĂ»a Ă ĂȘĂŹy Ă uĂŁ, thiĂŻĂ«u chñnh
xaĂĄc hoĂčĂ„c rĂȘĂ«t löÄn xöÄn. Do Ă oĂĄ àûùng nĂŻn hĂȘĂ«p tĂȘĂ«p xeĂĄt
Ă oaĂĄn, chuĂ„p muĂ€ hay coĂĄ nhûÀng yĂĄ kiĂŻĂ«n khĂčĂŠt khe vĂŻĂŹ
ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc hoĂčĂ„c baĂŁn thĂȘn. VĂČ caĂĄi nhĂČn cuĂŁa chuĂĄng ta
coĂąn haĂ„n chĂŻĂ« nĂŻn chuĂĄng ta hiĂŻĂ«m khi thĂȘĂ«y Ă Ă»ĂșĂ„c toaĂąn
caĂŁnh cuĂŁa bûåc tranh thûÄc tĂŻĂ«, hoĂčĂ„c khöng coĂĄ Ă ĂȘĂŹy Ă uĂŁ dûÀ
kiĂŻĂ„n cho viĂŻĂ„c phaĂĄn xeĂĄt.
35
TaÄo thoåi quen
HĂșn nûÀa chuĂĄng ta nĂŻn cĂșĂŁi mĂșĂŁ vĂșĂĄi nhûÀng thöng
tin mĂșĂĄi, traĂŁi loĂąng ra vĂșĂĄi nhûÀng quan Ă iĂŻĂ­m söëng khaĂĄc
vaĂą sĂčĂ©n loĂąng thay àöíi nhĂȘĂ„n thûåc khi biĂŻĂ«t roĂ€ rĂčçng mĂČnh
sai lĂȘĂŹm.
Quan troĂ„ng hĂșn hĂŻĂ«t, nĂŻĂ«u muöën coĂĄ sûÄ thay àöíi lĂșĂĄn
trong Ă ĂșĂąi thĂČ phaĂŁi coĂĄ sûÄ thay àöíi nhûÀng nhĂȘĂ„n thûåc sai
lĂȘĂŹm. CuĂ€ng nhĂ» thay cĂčĂ„p kñnh nhĂČn Ă ĂșĂąi, moĂ„i thûå seĂ€
thay àöíi theo khi Ă Ă»ĂșĂ„c nhĂČn qua möÄt cĂčĂ„p kñnh mĂșĂĄi.
XeĂĄt cho cuĂąng, tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng khoĂĄ khĂčn trong Ă ĂșĂąi
cuĂŁa baĂ„n (vĂŻĂŹ quan hĂŻĂ„ trong cuöÄc söëng, vĂŻĂŹ caĂĄch tûÄ nhĂČn
nhĂȘĂ„n mĂČnh, vĂŻĂŹ tĂȘm traĂ„ng...) cuĂ€ng laĂą kĂŻĂ«t quaĂŁ cuĂŁa
nhûÀng nhĂȘĂ„n thûåc sai lĂŻĂ„ch. Vñ duĂ„, nĂŻĂ«u baĂ„n coĂĄ möëi
quan hĂŻĂ„ khöng töët lĂčĂŠm vĂșĂĄi cha baĂ„n, coĂĄ leĂ€ laĂą caĂŁ hai Ă aĂ€
coĂĄ quan niĂŻĂ„m sai vĂŻĂŹ nhau. CoĂĄ thĂŻĂ­ baĂ„n xem öng ĂȘĂ«y laĂą
möÄt öng giaĂą lößi thĂșĂąi, laĂ„c hĂȘĂ„u, hoaĂąn toaĂąn taĂĄch khoĂŁi
thĂŻĂ« giĂșĂĄi hiĂŻĂ„n Ă aĂ„i, vaĂą öng ĂȘĂ«y nghĂŽ baĂ„n laĂą möÄt àûåa con
hößn xĂ»ĂșĂ„c, bĂȘĂ«t hiĂŻĂ«u vö Ășn. ThĂȘĂ„t ra, quan niĂŻĂ„m cuĂŁa caĂŁ
hai Ă ĂŻĂŹu khöng hoaĂąn chĂłnh vaĂą caĂŁn trĂșĂŁ hai bĂŻn coĂĄ möÄt
möëi caãm thöng thûÄc sûÄ.
“ÖÌ, TA ÀAÄ THAY
ÀÖÍI NHÊÅN THÛÁC!”
36
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
NhĂ» baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ«y, cuöën saĂĄch naĂąy seĂ€ thûã thaĂĄch rĂȘĂ«t
nhiĂŻĂŹu nhûÀng nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa baĂ„n, vĂșĂĄi hy voĂ„ng seĂ€ giuĂĄp
baĂ„n taĂ„o ra Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu nhĂȘĂ„n thûåc chñnh xaĂĄc vaĂą hoaĂąn
chĂłnh hĂșn. HaĂ€y sĂčĂ©n saĂąng Ă ĂŻĂ­ Ă oĂ„c tiĂŻĂ«p nheĂĄ.
NHÊÅN THÛÁC VÏÌ CUÖÅC SÖËNG
CoĂĄ bao giĂșĂą baĂ„n tûÄ hoĂŁi: "ÀiĂŻĂŹu gĂČ Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng cho
töi trong cuöÄc söëng?", "Töi mĂȘĂ«t thĂșĂąi gian suy nghĂŽ vĂŻĂŹ
Ă iĂŻĂŹu gĂČ?", "Ai hay Ă iĂŻĂŹu gĂČ thĂ»ĂșĂąng xĂȘm chiĂŻĂ«m tĂ» tĂ»ĂșĂŁng
töi?". ÀoĂĄ chñnh laĂą nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa baĂ„n trong cuöÄc
söëng. ÀiĂŻĂŹu quan troĂ„ng nhĂȘĂ«t àöëi vĂșĂĄi baĂ„n chñnh laĂą
quan Ă iĂŻĂ­m söëng cuĂŁa baĂ„n, cĂčĂ„p kñnh nhĂČn Ă ĂșĂąi cuĂŁa baĂ„n,
hay nhĂ» töi thñch goĂ„i: laĂą troĂ„ng tĂȘm cuöÄc Ă ĂșĂąi cuĂŁa baĂ„n.
VĂȘĂ„y thĂ»ĂșĂąng thĂČ tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm cuöÄc Ă ĂșĂąi
vaĂąo Ă ĂȘu? ThĂ»ĂșĂąng thĂČ vaĂąo baĂ„n beĂą, cha meĂ„, vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t,
thĂŻĂ­ thao, sĂșĂŁ thñch, böÏ bĂ”ch, anh huĂąng, keĂŁ thuĂą, baĂŁn
thĂȘn, cöng viĂŻĂ„c... mößi thûå Ă ĂŻĂŹu coĂĄ möÄt Ă»u Ă iĂŻĂ­m
nhĂ»ng tĂȘĂ«t caĂŁ Ă ĂŻĂŹu chĂ»a Ă ĂȘĂŹy Ă uĂŁ dĂ»ĂșĂĄi nhûÀng khña caĂ„nh
khaĂĄc nhau. HaĂ€y cuĂąng nhau xem xeĂĄt xem ta nĂŻn Ă ĂčĂ„t
troĂ„ng tĂȘm vaĂąo Ă ĂȘu nheĂĄ.
ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo baĂ„n beĂą
Khöng coĂĄ gĂČ töët hĂșn laĂą coĂĄ möÄt nhoĂĄm baĂ„n töët, vaĂą
khöng coĂĄ gĂČ tĂŻĂ„ hĂșn viĂŻĂ„c bĂ” baĂ„n beĂą xa laĂĄnh. BaĂ„n beĂą laĂą
quan troĂ„ng nhĂ»ng khöng nĂŻn Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo Ă oĂĄ.
VĂČ sao? VĂČ hoĂ„ hay thay àöíi. CuĂ€ng coĂĄ khi hoĂ„ noĂĄi xĂȘĂ«u
sau lĂ»ng baĂ„n hoĂčĂ„c coĂĄ möÄt tĂČnh baĂ„n mĂșĂĄi vaĂą boĂŁ quĂŻn
37
TaÄo thoåi quen
baĂ„n. HĂșn nûÀa, nĂŻĂ«u baĂ„n cöë
thay àöíi baĂŁn thĂȘn Ă ĂŻĂ­ hĂșĂ„p
vĂșĂĄi caĂĄc baĂ„n, Ă ĂŻĂ­ Ă Ă»ĂșĂ„c kĂŻĂ«t
baĂ„n thĂČ baĂ„n Ă aĂ€ tûÄ laĂąm töín
haĂ„i Ă ĂŻĂ«n nhûÀng phĂȘĂ­m chĂȘĂ«t
cuĂŁa chñnh mĂČnh.
BaÄn coå tin khöng, möÄt
ngaùy naùo àoå, baÄn hûÀu
khöng coĂąn laĂą Ă iĂŻĂŹu lĂșĂĄn nhĂȘĂ«t
trong Ă ĂșĂąi baĂ„n. HöÏi ĂșĂŁ
trĂ»ĂșĂąng trung hoĂ„c, töi coĂĄ
möÄt nhoĂĄm baĂ„n tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi.
Chuång töi cuùng nhau laùm
moĂ„i thûå, Ă i bĂși trong nhûÀng con kĂŻnh cĂȘĂ«m, dûÄ
nhûÀng buöíi tiĂŻĂ„c sinh nhĂȘĂ„t, cuĂąng heĂ„n hoĂą vĂșĂĄi baĂ„n gaĂĄi
... Töi yïu mïën hoÄ. Töi àaÀ nghÎ chuång töi seÀ laù baÄn
nhau maÀi maÀi. Tuy nhiïn, sau khi töët nghiïÄp vaù chia
tay, töi ngaĂ„c nhiĂŻn khi nhĂȘĂ„n ra chuĂĄng töi rĂȘĂ«t hiĂŻĂ«m
khi gĂčĂ„p nhau. ChuĂĄng töi söëng caĂĄch biĂŻĂ„t nhau, vaĂą
nhûÀng möëi quan hĂŻĂ„ mĂșĂĄi, cöng viĂŻĂ„c laĂąm Ăčn, gia Ă ĂČnh
chiĂŻĂ«m hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t thĂșĂąi giĂșĂą cuĂŁa chuĂĄng töi. Khi coĂąn ĂșĂŁ tuöíi
thiĂŻĂ«u niĂŻn, töi khöng bao giĂșĂą hiĂŻĂ­u Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu naĂąy.
HaĂ€y kĂŻĂ«t baĂ„n caĂąng nhiĂŻĂŹu caĂąng töët, nhĂ»ng àûùng lĂȘĂ«y
hoĂ„ laĂąm nĂŻĂŹn taĂŁng cuĂŁa Ă ĂșĂąi baĂ„n. ÀoĂĄ laĂą möÄt nĂŻĂŹn moĂĄng
khöng vûÀng chĂčĂŠc.
"Xin lößi mĂȘĂ«y böÏ,
khöng phaãi viïÄc
gĂČ cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­
cuĂąng laĂąm chung
Ă Ă»ĂșĂ„c Ă ĂȘu!"
38
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t
Àöi khi chuĂĄng ta nhĂČn Ă ĂșĂąi qua cĂčĂ„p kñnh cuĂŁa caĂŁi
hay vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t: mĂČnh phaĂŁi coĂĄ chiĂŻĂ«c xe Ă eĂ„p nhĂȘĂ«t, böÄ àöÏ
hiĂŻĂ„u, maĂĄy haĂĄt hiĂŻĂ„n Ă aĂ„i nhĂȘĂ«t, vaĂą nhiĂŻĂŹu thûå nûÀa maĂą
chuĂĄng ta cho rĂčçng coĂĄ thĂŻĂ­ Ă em laĂ„i haĂ„nh phuĂĄc. VĂȘĂ„t chĂȘĂ«t
coĂąn nuĂĄp dĂ»ĂșĂĄi hĂČnh thûåc danh voĂ„ng hay sûÄ thaĂąnh Ă aĂ„t:
nhĂ» chûåc lĂșĂĄp trĂ»ĂșĂŁng, Ă oĂĄng vai chñnh trong möÄt vĂșĂŁ
kÔch, uãy viïn höÄi sinh viïn...
Khöng coĂĄ gĂČ sai traĂĄi nĂŻĂ«u chuĂĄng ta Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c thaĂąnh
quaĂŁ vaĂą hĂ»ĂșĂŁng thuĂ„ noĂĄ, nhĂ»ng àûùng bao giĂșĂą Ă ĂčĂ„t troĂ„ng
tĂȘm cuöÄc söëng vaĂąo vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t. VĂŻĂŹ lĂȘu daĂąi, giaĂĄ trĂ” vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t
seĂ€ mĂȘĂ«t Ă i. Töi Ă aĂ€ tûùng Ă oĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt cĂȘu rĂȘĂ«t hay:
"NĂŻĂ«u nhĂ» töi coĂĄ nhûÀng gĂČ giuĂĄp khĂčĂšng Ă Ă”nh töi laĂą ai,
vĂȘĂ„y khi nhûÀng thûå Ă oĂĄ mĂȘĂ«t Ă i, thĂČ töi laĂą ai?".
ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo baĂ„n trai hay baĂ„n gaĂĄi
ÀĂȘy laĂą caĂĄi bĂȘĂźy dĂŻĂź mĂčĂŠc nhĂȘĂ«t. Khi baĂ„n Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm
vaĂąo ai Ă oĂĄ, baĂ„n seĂ€ mĂȘĂ«t Ă i veĂŁ hĂȘĂ«p dĂȘĂźn cuĂŁa riĂŻng baĂ„n.
TrĂ»ĂșĂĄc hĂŻĂ«t, nĂŻĂ«u baĂ„n Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo "ngĂ»ĂșĂąi ta" thĂČ
baÄn seÀ khöng coùn laù muÄc tiïu coå sûåc cuöën huåt nûÀa.
Hai laĂą baĂ„n seĂ€ mau choĂĄng trĂșĂŁ nĂŻn ngöÄt ngaĂ„t vĂČ baĂ„n bĂ”
toaĂąn böÄ cuöÄc söëng tĂČnh caĂŁm cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi ĂȘĂ«y bao vĂȘy.
HaĂ€y quan saĂĄt hai ngĂ»ĂșĂąi sau: Tasha vaĂą Brady.
Brady Ă ĂčĂ„t Tasha laĂąm troĂ„ng tĂȘm cuöÄc Ă ĂșĂąi mĂČnh, vaĂą
baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ«y sûÄ bĂȘĂ«t öín, mĂȘĂ«t àöÄc lĂȘĂ„p cuĂŁa cuöÄc Ă ĂșĂąi
Brady nhĂ» sau:
39
TaÄo thoåi quen
Mößi khi Tasha: ThĂČ Brady caĂŁm thĂȘĂ«y:
Àûa ra möÄt lĂșĂąi chĂł trñch “NgaĂąy höm nay cuĂŁa mĂČnh
tiĂŻu tan röÏi”.
ÀuĂąa vĂșĂĄi baĂ„n thĂȘn cuĂŁa Brady “MĂČnh Ă aĂ€ bĂ” lûùa döëi. MĂČnh
gheĂĄt thĂčçng baĂ„n mĂČnh quaá”.
Ài chĂși vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc “CuöÄc Ă ĂșĂąi mĂČnh thĂŻĂ« laĂą hĂŻĂ«t.
Tasha khöng thñch mĂČnh nûÀa”.
Khi lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi heĂ„n hoĂą vĂșĂĄi vĂșĂ„ töi bĂȘy giĂșĂą,
baÄn biïët phaãn ûång cuãa naùng ra sao khöng? Naùng tûù
chöëi vĂșĂĄi möÄt nuĂ„ cĂ»ĂșĂąi, nhĂ»ng khöng hĂŻĂŹ caĂĄo lößi.
NhĂ»ng chñnh Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ Ă aĂ€ hĂȘĂ«p dĂȘĂźn töi. NaĂąng chñnh laĂą
naùng vaù coå sûåc thu huåt tûù
bĂŻn trong tñnh caĂĄch àöÄc lĂȘĂ„p
cuĂŁa mĂČnh. HaĂ€y tin töi Ă i,
baĂ„n seĂ€ trĂșĂŁ nĂŻn quyĂŻĂ«n ruĂ€ hĂșn
nĂŻĂ«u khöng Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm
vaĂąo ngĂ»ĂșĂąi mĂČnh thñch. ÀĂčĂ„t
troĂ„ng tĂȘm vaĂąo ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc
khöng baĂąy toĂŁ Ă Ă»ĂșĂ„c baĂ„n yĂŻu
hoĂ„, chĂł Ă Ășn giaĂŁn laĂą baĂ„n phuĂ„
thuöÄc hoÄ.
HaÀy coå thïm nhiïÏu baÄn
trai, baÄn gaåi nïëu baÄn thñch,
nhûng àûùng bÔ aåm aãnh hay
phuĂ„ thuöÄc vaĂąo hoĂ„, bĂșĂŁi vĂČ
nhûÀng möëi quan hĂŻĂ„ nhĂ» vĂȘĂ„y
"Töi nghÎ
baÄn khöng nïn
Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm
vaùo mößi möÄt
ngĂ»ĂșĂąi naĂąy!
40
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
thĂ»ĂșĂąng mong manh nhĂ» möÄt thûå àöÏ dĂŻĂź vĂșĂ€ (mĂčĂ„c duĂą
cuÀng coå nhûÀng ngoaÄi lïÄ).
ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo hoĂ„c tĂȘĂ„p
Úà tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn, viĂŻĂ„c Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo hoĂ„c tĂȘĂ„p
rĂȘĂ«t phöí biĂŻĂ«n. Lisa Ă aĂ€ höëi hĂȘĂ„n vĂČ Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo
hoĂ„c tĂȘĂ„p trong möÄt thĂșĂąi gian daĂąi:
Töi coĂĄ nhiĂŻĂŹu tham voĂ„ng vaĂą muöën trĂșĂŁ thaĂąnh baĂĄc sĂŽ giaĂŁi
phĂȘĂźu thĂȘĂŹn kinh. Tûù khi coĂąn hoĂ„c lĂșĂĄp 7 töi Ă aĂ€ siĂŻng nĂčng nhĂ»
möÄt sinh viĂŻn Ă aĂ„i hoĂ„c: thûåc dĂȘĂ„y vaĂąo 6 giĂșĂą saĂĄng vaĂą Ă i nguĂŁ
vaĂąo luĂĄc 2 giĂșĂą saĂĄng chĂł Ă ĂŻĂ­ hoĂ„c! Böë meĂ„ cuĂ€ng cöë laĂąm töi thĂ»
giaĂ€n, nhĂ»ng töi kyĂą voĂ„ng ĂșĂŁ chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh. GiĂșĂą Ă ĂȘy,
töi nhĂȘĂ„n ra töi coĂĄ thĂŻĂ­ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ maĂą khöng cĂȘĂŹn phaĂŁi
cöë gĂčĂŠng tĂșĂĄi mûåc nhĂ» vĂȘĂ„y, vaĂą leĂ€ ra töi Ă aĂ€ coĂĄ nhûÀng phuĂĄt giĂȘy
vui veĂŁ hĂșn, vaĂą khöng bĂ” Ă aĂĄnh rĂși caĂŁ tuöíi treĂŁ cuĂŁa mĂČnh.
ViĂŻĂ„c hoĂ„c haĂąnh rĂȘĂ«t cĂȘĂŹn thiĂŻĂ«t cho tĂ»Ășng lai cuĂŁa
chuĂĄng ta vaĂą phaĂŁi laĂą Ă»u tiĂŻn haĂąng Ă ĂȘĂŹu. NhĂ»ng chuĂĄng
ta nĂŻn cĂȘĂ­n thĂȘĂ„n, àûùng Ă ĂŻĂ­ cho nhûÀng danh hiĂŻĂ„u naĂąy
kia chi phöëi toaùn böÄ cuöÄc söëng cuãa chuång ta. NhûÀng
thiĂŻĂ«u niĂŻn lĂȘĂ«y trĂ»ĂșĂąng hoĂ„c laĂąm trung tĂȘm thĂ»ĂșĂąng bĂ”
aĂĄm aĂŁnh bĂșĂŁi viĂŻĂ„c Ă aĂ„t thûå haĂ„ng cao Ă ĂŻĂ«n nößi hoĂ„ quĂŻn
rĂčçng muĂ„c àñch thûÄc sûÄ cuĂŁa viĂŻĂ„c hoĂ„c laĂą sûÄ hiĂŻĂ­u biĂŻĂ«t.
NhĂ» haĂąng ngaĂąn ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c, baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ hoĂ„c
rĂȘĂ«t xuĂȘĂ«t sĂčĂŠc nhĂ»ng vĂȘĂźn duy trĂČ Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ cĂȘn bĂčçng khoĂŁe
khoĂčĂŠn trong Ă ĂșĂąi söëng.
HaĂ€y nhĂșĂĄ rĂčçng giaĂĄ trĂ” cuĂŁa chuĂĄng ta khöng phaĂŁi
Ă Ă»ĂșĂ„c tñnh bĂčçng töíng söë Ă iĂŻĂ­m trung bĂČnh cuĂŁa chuĂĄng ta!
41
TaÄo thoåi quen
ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo böë meĂ„
Böë meĂ„ coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą nguöÏn thĂ»Ășng yĂŻu vaĂą Ă Ă”nh
hĂ»ĂșĂĄng töët cuĂŁa baĂ„n. BaĂ„n nĂŻn kñnh troĂ„ng vaĂą tin yĂŻu böë
meĂ„, nhĂ»ng viĂŻĂ„c Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo böë meĂ„ vaĂą söëng chĂł
Ă ĂŻĂ­ laĂąm vui loĂąng caĂĄc bĂȘĂ„c phuĂ„ mĂȘĂźu hĂșn laĂą söëng vĂČ
mĂČnh chĂ»a chĂčĂŠc Ă aĂ€ hay lĂčĂŠm Ă ĂȘu. HaĂ€y xem nhûÀng gĂČ
Ă aĂ€ xaĂŁy ra vĂșĂĄi möÄt baĂ„n gaĂĄi tĂŻn Laura ĂșĂŁ Louisiana:
Töi hoĂ„c haĂąnh rĂȘĂ«t siĂŻng nĂčng caĂŁ hoĂ„c kyĂą vaĂą kĂŻĂ«t quaĂŁ cuöëi
cuĂąng thĂȘĂ„t myĂ€ maĂ€n: 6 Ă iĂŻĂ­m 10 vaĂą 1 Ă iĂŻĂ­m 8. ThĂŻĂ« nhĂ»ng khi
töi Ă em söí liĂŻn laĂ„c vĂŻĂŹ nhaĂą thĂČ böë meĂ„ töi laĂ„i thĂȘĂ«t voĂ„ng: taĂ„i
sao khöng laĂą 7 Ă iĂŻĂ­m 10. Töi muöën oĂąa khoĂĄc ngay lĂȘĂ„p tûåc,
böë meĂ„ muöën gĂČ ĂșĂŁ töi? Sau Ă oĂĄ, khi töi lĂșĂĄn lĂŻn, mößi quyĂŻĂ«t
Ă Ă”nh cuĂŁa töi Ă ĂŻĂŹu coĂĄ sûÄ hiĂŻĂ„n diĂŻĂ„n cuĂŁa cĂȘu hoĂŁi: böë meĂ„ muöën
töi laĂąm gĂČ? HoĂ„ coĂĄ haĂ€nh diĂŻĂ„n vĂŻĂŹ töi khöng? Böë meĂ„ coĂĄ
thĂ»Ășng töi khöng? ÀiĂŻĂŹu Ă oĂĄ aĂĄm
aĂŁnh töi Ă ĂŻĂ«n nößi töi mĂȘĂ«t caĂŁ tûÄ chuĂŁ.
Töi caĂŁm thĂȘĂ«y mĂČnh bĂȘĂ«t taĂąi vö
duĂ„ng. ÀöÄt nhiĂŻn töi khaĂĄm phaĂĄ ra,
böë meÄ cuÀng khöng taån thaùnh nhû
vĂȘĂ„y, nĂŻĂ«u töi cûå tiĂŻĂ«p tuĂ„c thĂŻĂ« töi seĂ€
Ă aĂĄnh mĂȘĂ«t chñnh mĂČnh. VĂČ vĂȘĂ„y, töi
bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu söëng cuöÄc söëng riĂŻng cuĂŁa
mĂČnh theo nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc cuĂŁa
baĂŁn thĂȘn. Cuöëi cuĂąng töi Ă aĂ€ coĂĄ sûÄ
tûÄ tin, laĂąm cho nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi xung
quanh nhĂČn töi bĂčçng cĂčĂ„p mĂčĂŠt
khaĂĄc Ă i, theo Ă uĂĄng con ngĂ»ĂșĂąi thĂȘĂ„t
ChaĂą, con
phaĂŁi tĂȘĂ„p
söëng àöÄc
lĂȘĂ„p Ă i thöi
42
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
cuĂŁa töi. Böë meĂ„ töi toĂŁ ra yĂŻu quyĂĄ töi hĂșn. Töi vĂȘĂźn quan tĂȘm
Ă ĂŻĂ«n suy nghĂŽ vaĂą yĂĄ muöën cuĂŁa böë meĂ„ vaĂą vĂȘĂźn bĂ” aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng
bĂșĂŁi nhûÀng yĂĄ kiĂŻĂ«n cuĂŁa caĂĄc cuĂ„, nhĂ»ng töi Ă aĂ€ tûÄ chĂ”u traĂĄch
nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ Ă ĂșĂąi mĂČnh, vaĂą töi luön cöë gĂčĂŠng laĂąm baĂŁn thĂȘn vui
loĂąng trĂ»ĂșĂĄc khi laĂąm vûùa loĂąng ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc.
NhûÀng troĂ„ng tĂȘm khaĂĄc
Danh saĂĄch nhûÀng troĂ„ng tĂȘm coĂĄ thĂŻĂ­ keĂĄo daĂąi maĂ€i.
ThĂŻĂ­ thao vaĂą nhûÀng sĂșĂŁ thñch khaĂĄc laĂą möÄt troĂ„ng tĂȘm
lĂșĂĄn. NhĂ»ng ta thĂ»ĂșĂąng thĂȘĂ«y nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi chĂł chuĂĄ tĂȘm
vaùo thïí thao vaù cöë taÄo nïn tñnh caåch sao cho thaùnh
möÄt vĂȘĂ„n àöÄng viĂŻn lĂșĂĄn seĂ€ chĂł nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c nößi Ă au khi
kĂŻĂ«t thuĂĄc nghĂŻĂŹ vĂȘĂ„n àöÄng viĂŻn! VaĂą nhûÀng anh chaĂąng
töÄi nghiĂŻĂ„p naĂąy laĂ„i phaĂŁi laĂąm laĂ„i tûù Ă ĂȘĂŹu. KĂŻĂ«t cuĂ„c tĂ»Ășng
tûÄ cuĂ€ng thĂ»ĂșĂąng diĂŻĂźn ra vĂșĂĄi caĂĄc Ă am mĂŻ khaĂĄc nhĂ»
khiĂŻu vuĂ€, sĂȘn khĂȘĂ«u, ĂȘm nhaĂ„c...
VĂȘĂ„y coĂąn Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo thĂȘĂŹn tĂ»ĂșĂ„ng thĂČ sao?
NĂŻĂ«u baĂ„n xĂȘy Ă ĂșĂąi mĂČnh thöng qua hĂČnh aĂŁnh möÄt
ngĂ»ĂșĂąi naĂąo Ă oĂĄ maĂą baĂ„n xem laĂą ngĂ»ĂșĂąi huĂąng cuĂŁa mĂČnh
nhĂ» möÄt ngöi sao ĂȘm nhaĂ„c hay Ă iĂŻĂ„n aĂŁnh, thĂČ Ă iĂŻĂŹu gĂČ
seÀ xaãy ra khi hoÄ chïët, hay khi hoÄ kïët thuåc sûÄ nghiïÄp
möÄt caåch tïÄ haÄi? Khi àoå baÄn seÀ thïë naùo?
Àöi khi chuĂĄng ta Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo keĂŁ thuĂą vaĂą taĂ„o
nĂŻn möÄt cuöÄc söëng chĂł coĂĄ thuĂą gheĂĄt vaĂą traĂŁ thuĂą. ÀiĂŻĂŹu naĂąy
thĂ»ĂșĂąng xaĂŁy ra vĂșĂĄi nhûÀng baĂ„n treĂŁ coĂĄ hoaĂąn caĂŁnh bĂȘĂ«t
haĂ„nh. ÀĂȘy thĂȘĂ„t laĂą möÄt troĂ„ng tĂȘm sai lĂȘĂŹm.
43
TaÄo thoåi quen
LĂȘĂ«y cöng viĂŻĂ„c laĂąm troĂ„ng tĂȘm laĂą möÄt cĂčn bĂŻĂ„nh
thĂ»ĂșĂąng xaĂŁy ra ĂșĂŁ nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn tuöíi, nhĂ»ng cuĂ€ng
coĂĄ thĂŻĂ­ Ă ĂŻĂ«n vĂșĂĄi tuöíi thanh thiĂŻĂ«u niĂŻn. Chûång nghiĂŻĂ„n
laĂąm viĂŻĂ„c thĂ»ĂșĂąng bĂ” dĂȘĂźn dĂčĂŠt bĂșĂŁi möÄt nhu cĂȘĂŹu bûåc xuĂĄc
coå thïm moÄi thûå nhû tiïÏn baÄc, xe cöÄ, àÔa vÔ, sûÄ thûùa
nhĂȘĂ„n cuĂŁa xaĂ€ höÄi... NhûÀng thûå naĂąy coĂĄ thĂŻĂ­ Ă aĂĄp ûång cho
ngĂ»ĂșĂąi ta trong möÄt thĂșĂąi gian, nhĂ»ng khöng bao giĂșĂą
àûa àïën haÄnh phuåc hoaùn toaùn.
MöÄt troĂ„ng tĂȘm khaĂĄ phöí biĂŻĂ«n nûÀa laĂą chuĂĄ tĂȘm vaĂąo
chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh. ÀiĂŻĂŹu naĂąy gĂȘy cho baĂ„n caĂŁm giaĂĄc quaĂĄ
lo lĂčĂŠng vĂŻĂŹ hoaĂąn caĂŁnh baĂŁn thĂȘn maĂą khöng quan tĂȘm Ă ĂŻĂ«n
nhûÀng gĂČ Ă ang xaĂŁy ra xung quanh baĂ„n.
NhĂ» baĂ„n thĂȘĂ«y, tĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc quan niĂŻĂ„m nĂŻu trĂŻn
khöng mang àïën möÄt sûÄ öín àÔnh bïÏn vûÀng maù
chuĂĄng ta cĂȘĂŹn. Khöng phaĂŁi töi muöën noĂĄi rĂčçng baĂ„n
khöng nĂŻn cöë gĂčĂŠng hĂŻĂ«t sûåc Ă ĂŻĂ­ trĂșĂŁ nĂŻn thĂȘĂ„t gioĂŁi trong
möÄt lÎnh vûÄc nhû khiïu vuÀ hay huùng biïÄn, cuÀng nhû
taĂ„o nhûÀng quan hĂŻĂ„ thĂȘĂ„t sĂȘu sĂčĂŠc vĂșĂĄi böë meĂ„ vaĂą baĂ„n beĂą
- nhûÀng viĂŻĂ„c naĂąy nĂŻn laĂąm lĂčĂŠm chûå. NhĂ»ng coĂĄ möÄt
ranh giĂșĂĄi giûÀa viĂŻĂ„c say mĂŻ vĂșĂĄi viĂŻĂ„c Ă ĂčĂ„t caĂŁ cuöÄc Ă ĂșĂąi
mĂČnh vaĂąo Ă oĂĄ. ÀoĂĄ chñnh laĂą lĂčçn ranh chuĂĄng ta khöng
nĂŻn vĂ»ĂșĂ„t qua.
ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng: VĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ
Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn
VĂȘĂ„y coĂĄ möÄt troĂ„ng tĂȘm naĂąo thĂȘĂ„t sûÄ laĂą chöß dûÄa
khöng? CoĂĄ! ÀoĂĄ chñnh laĂą nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn.
44
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
TĂȘĂ«t caĂŁ chuĂĄng ta Ă ĂŻĂŹu biĂŻĂ«t taĂĄc duĂ„ng cuĂŁa troĂ„ng lûÄc: haĂ€y
thaĂŁ möÄt traĂĄi banh tûù trĂŻn cao, noĂĄ seĂ€ tûÄ rĂși xuöëng. ÀoĂĄ
laù möÄt nguyïn lyå tûÄ nhiïn hay coùn goÄi laù möÄt
nguyĂŻn tĂčĂŠc. CoĂĄ nhiĂŻĂŹu nguyĂŻn tĂčĂŠc chi phöëi thĂŻĂ« giĂșĂĄi tûÄ
nhiĂŻn, chi phöëi thĂŻĂ« giĂșĂĄi loaĂąi ngĂ»ĂșĂąi. NhûÀng nguyĂŻn
tĂčĂŠc naĂąy khöng tuĂąy thuöÄc vaĂąo bĂȘĂ«t kyĂą ai, chuĂĄng Ă Ă»ĂșĂ„c
aĂĄp duĂ„ng cöng bĂčçng vĂșĂĄi tĂȘĂ«t caĂŁ moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi. SûÄ chĂȘn
thĂȘĂ„t laĂą möÄt nguyĂŻn tĂčĂŠc; Ă aĂ„o àûåc, tĂČnh yĂŻu laĂą möÄt
nguyĂŻn tĂčĂŠc; giuĂĄp Ă ĂșĂ€ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc laĂą möÄt nguyĂŻn tĂčĂŠc;
tinh thĂȘĂŹn traĂĄch nhiĂŻĂ„m, sûÄ Ă iĂŻĂŹu àöÄ, trung thaĂąnh... laĂą
nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc Ă aĂ„o àûåc trong cuöÄc söëng. CuĂ€ng
nhĂ» möÄt la baĂąn luön chĂł Ă uĂĄng hĂ»ĂșĂĄng bĂčĂŠc, traĂĄi tim
baĂ„n seĂ€ nhĂȘĂ„n ra Ă ĂȘu laĂą nguyĂŻn tĂčĂŠc Ă uĂĄng.
böë meÄ
cöng viïÄc
vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t
keã thuù baÄn beù
baĂŁn thĂȘn
thĂȘĂŹn tĂ»ĂșĂ„ng
NGUYÏN TÙÆC SÖËNG
trĂ»ĂșĂąng
hoÄc
sĂșĂŁ thñch/
thĂŻĂ­ thao
baÄn trai/
baÄn gaåi
45
TaÄo thoåi quen
NguyĂŻn tĂčĂŠc söëng Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn khöng bao giĂșĂą laĂąm baĂ„n
thĂȘĂ«t baĂ„i
CĂȘĂŹn phaĂŁi tuyĂŻĂ„t àöëi giûÀ vûÀng niĂŻĂŹm tin Ă ĂŻĂ­ söëng theo
nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng maĂą baĂ„n Ă aĂ€ choĂ„n, nhĂȘĂ«t laĂą khi baĂ„n
chûång kiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂŹy rĂȘĂźy nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tiĂŻĂ«n thĂȘn trong cuöÄc
söëng bĂčçng giaĂŁ döëi, lûùa Ă aĂŁo, cĂș höÄi, ñch kyĂŁ. Tuy nhiĂŻn
Ă iĂŻĂŹu maĂą baĂ„n khöng thĂȘĂ«y Ă Ă»ĂșĂ„c, Ă oĂĄ laĂą nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc
Ă aĂ„o àûåc bĂ” phaĂĄ vĂșĂ€ cuöëi cuĂąng luön laĂąm haĂ„i hoĂ„.
LĂȘĂ«y nguyĂŻn tĂčĂŠc chĂȘn thĂȘĂ„t laĂąm vñ duĂ„: nĂŻĂ«u baĂ„n laĂą
möÄt keĂŁ noĂĄi döëi, baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ söëng vui veĂŁ möÄt luĂĄc, thĂȘĂ„m
chñ möÄt vaĂąi nĂčm nhĂ»ng khöng thĂŻĂ­ naĂąo thaĂąnh cöng vĂŻĂŹ
lĂȘu daĂąi.
Khöng nhĂ» nhûÀng troĂ„ng tĂȘm maĂą chuĂĄng ta Ă aĂ€
xem xeĂĄt qua ĂșĂŁ trĂŻn, nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn khöng
bao giĂșĂą laĂąm baĂ„n thĂȘĂ«t baĂ„i. NguyĂŻn tĂčĂŠc söëng khöng noĂĄi
xĂȘĂ«u sau lĂ»ng baĂ„n, noĂĄ khöng lĂșĂĄn lĂŻn vaĂą rĂșĂąi xa baĂ„n, noĂĄ
khöng coĂĄ nößi Ă au khi bĂ” thĂȘĂ«t nghiĂŻĂ„p. NoĂĄ cuĂ€ng khöng
phuĂ„ thuöÄc vaĂąo maĂąu da, giĂșĂĄi tñnh, sûåc khoĂŁe hay ngoaĂ„i
hĂČnh. LĂȘĂ«y nguyĂŻn tĂčĂŠc laĂąm trung tĂȘm cuöÄc söëng laĂą nĂŻĂŹn
taĂŁng bĂŻĂŹn vûÀng, öín Ă Ă”nh, chĂčĂŠc chĂčĂŠn nhĂȘĂ«t maĂą baĂ„n coĂĄ
thĂŻĂ­ dûÄa vaĂąo, vaĂą tĂȘĂ«t caĂŁ chuĂĄng ta Ă ĂŻĂŹu cĂȘĂŹn coĂĄ noĂĄ.
NĂŻĂ«u baĂ„n söëng vĂșĂĄi nguyĂŻn tĂčĂŠc sĂčĂ©n loĂąng giuĂĄp Ă ĂșĂ€,
tön troĂ„ng ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc, söëng tĂČnh caĂŁm thĂČ baĂ„n seĂ€ dĂŻĂź
daĂąng coĂĄ nhiĂŻĂŹu baĂ„n beĂą vaĂą baĂ„n seĂ€ trĂșĂŁ thaĂąnh möÄt ngĂ»ĂșĂąi
baĂ„n töët. ÀĂčĂ„t ra nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn cuĂ€ng
laĂą möÄt caĂĄch Ă ĂŻĂ­ trĂșĂŁ thaĂąnh möÄt ngĂ»ĂșĂąi coĂĄ tĂ» caĂĄch töët.
46
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
HaĂ€y quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh ngay tûù bĂȘy giĂșĂą nhûÀng nguyĂŻn
tĂčĂŠc naĂąo xûång Ă aĂĄng Ă ĂŻĂ­ baĂ„n Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm cuöÄc söëng
vaĂąo Ă oĂĄ. Úà bĂȘĂ«t kyĂą tĂČnh huöëng naĂąo baĂ„n cuĂ€ng nĂŻn tûÄ
hoĂŁi: NguyĂŻn tĂčĂŠc naĂąo nĂŻn aĂĄp duĂ„ng ĂșĂŁ Ă ĂȘy?
NĂŻĂ«u baĂ„n caĂŁm thĂȘĂ«y mĂŻĂ„t moĂŁi, hay gĂčĂ„p thĂȘĂ«t baĂ„i
trong Ă ĂșĂąi: HaĂ€y thûã nguyĂŻn tĂčĂŠc cĂȘn bĂčçng.
NĂŻĂ«u baĂ„n thĂȘĂ«y khöng ai tin mĂČnh thĂČ nguyĂŻn tĂčĂŠc
chĂȘn thĂȘĂ„t laĂą Ă iĂŻĂŹu baĂ„n cĂȘĂŹn.
NhĂ» cĂȘu chuyĂŻĂ„n dĂ»ĂșĂĄi Ă ĂȘy, giûÀ lĂșĂąi hûåa laĂą nguyĂŻn
tĂčĂŠc Ă ĂčĂ„t ra:
MöÄt trĂȘĂ„n àöÄng Ă ĂȘĂ«t Ă aĂ€ xaĂŁy ra taĂ„i möÄt trĂ»ĂșĂąng hoĂ„c ĂșĂŁ MyĂ€.
Khung caĂŁnh hoang taĂąn cuĂŁa ngöi trĂ»ĂșĂąng sau khi àöÄng Ă ĂȘĂ«t
laĂąm nhûÀng cha meĂ„ hoĂ„c sinh bĂȘĂ„t khoĂĄc vĂČ tuyĂŻĂ„t voĂ„ng. Trong
khi àöÄi cûåu höÄ cöë gĂčĂŠng cûåu möÄt vaĂąi em beĂĄ tûù nhûÀng lĂșĂĄp
hoĂ„c ñt bĂ” àöí naĂĄt, möÄt ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂąn öng cûå xöng vaĂąo nhûÀng
nĂși nguy hiĂŻĂ­m vĂČ nhûÀng bûåc tĂ»ĂșĂąng coĂĄ thĂŻĂ­ sĂȘĂ„p xuöëng bĂȘĂ«t
cûå luĂĄc naĂąo vaĂą luön miĂŻĂ„ng hoĂŁi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi: "CoĂĄ thĂȘĂ«y Paul,
con trai cuĂŁa töi, Ă ĂȘu khöng?". MoĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu nghĂŽ rĂčçng
öng phaĂĄt cuöÏng vĂČ mĂȘĂ«t con vaĂą laĂąm caĂŁn trĂșĂŁ cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa
nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi cûåu höÄ, hoĂ„ khuyĂŻn öng nĂŻn traĂĄnh ra xa
nhĂ»ng öng noĂĄi: "Töi luön noĂĄi vĂșĂĄi Paul rĂčçng duĂą thĂŻĂ« naĂąo Ă i
nûÀa böë cuĂ€ng seĂ€ khöng bao giĂșĂą boĂŁ rĂși con". Khi àöÄi cûåu höÄ
bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu dûùng tay vaĂą Ă inh ninh rĂčçng hoĂ„ Ă aĂ€ keĂĄo hĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c
nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi söëng soĂĄt ra khoĂŁi àöëng gaĂ„ch vuĂ„n thĂČ ngĂ»ĂșĂąi
Ă aĂąn öng noĂ„ vĂȘĂźn kiĂŻn nhĂȘĂźn tĂČm kiĂŻĂ«m. Bößng nhiĂŻn, öng
nghe thĂȘĂ«y möÄt tiĂŻĂ«ng goĂ„i xa xĂčm tûù dĂ»ĂșĂĄi loĂąng Ă ĂȘĂ«t: "Böë Ăși,
chuĂĄng con Ă ĂȘy neĂą". Öng Ă iĂŻn cuöÏng Ă aĂąo bĂșĂĄi, moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi
47
TaÄo thoåi quen
xung quanh xuĂĄm vaĂąo giuĂĄp öng. NhĂ» möÄt pheĂĄp laĂ„, dĂ»ĂșĂĄi
àöëng gaÄch àöí naåt laù möÄt khoaãng tröëng, trong àoå khoaãng
hĂșn möÄt chuĂ„c àûåa treĂŁ ngĂ»ĂșĂĄc mĂčĂŠt lĂŻn hy voĂ„ng. NgĂ»ĂșĂąi cha
lĂȘĂŹn lĂ»ĂșĂ„t keĂĄo tûùng àûåa treĂŁ lĂŻn vaĂą Paul, con öng laĂą ngĂ»ĂșĂąi
lĂŻn sau cuĂąng. Khi Ă aĂ€ ĂșĂŁ trong voĂąng tay cha, cĂȘĂ„u beĂĄ noĂĄi
trong nĂ»ĂșĂĄc mĂčĂŠt: "Con biĂŻĂ«t böë khöng bao giĂșĂą boĂŁ con maĂą.
CaĂĄc baĂ„n khöng tin con vaĂą sĂșĂ„ lĂčĂŠm nĂŻn con chĂșĂą böë Ă ĂŻĂ«n vaĂą
Ă ĂŻĂ­ caĂĄc baĂ„n ra trĂ»ĂșĂĄc vĂČ böë seĂ€ khöng bao giĂșĂą boĂŁ con Ă ĂȘu!".
Trong nhûÀng phĂȘĂŹn tiĂŻĂ«p theo, baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ«y rĂčçng
mößi thoĂĄi quen trong Ă oĂĄ Ă ĂŻĂŹu dûÄa trĂŻn cĂș sĂșĂŁ cuĂŁa möÄt
hay hai nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng. VaĂą nhĂșĂą Ă oĂĄ maĂą nhûÀng thoĂĄi
quen naĂąy rĂȘĂ«t coĂĄ hiĂŻĂ„u lûÄc.
Tûùng bĂ»ĂșĂĄc möÄt...
Úà cuöëi mößi phĂȘĂŹn, töi seĂ€ baĂąy cho caĂĄc baĂ„n tûùng
bĂ»ĂșĂĄc nhoĂŁ Ă ĂŻĂ­ laĂąm thûã ngay lĂȘĂ„p tûåc nhûÀng gĂČ Ă aĂ€ Ă oĂ„c.
NoĂĄ rĂȘĂ«t Ă Ășn giaĂŁn nhĂ»ng hiĂŻĂ„u quaĂŁ Ă ĂŻĂ­ baĂ„n Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c
nhûÀng muĂ„c tiĂŻu lĂșĂĄn.
48
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
Mößi khi nhĂČn vaĂąo gĂ»Ășng, haĂ€y Ă Ă»a ra
möÄt lĂșĂąi nhĂȘĂ„n xeĂĄt töët Ă eĂ„p vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn.
BaĂąy toĂŁ sûÄ Ă aĂĄnh giaĂĄ cuĂŁa mĂČnh vĂŻĂŹ quan
Ă iĂŻĂ­m cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc ngay höm nay. HaĂ€y noĂĄi
Ă aĂ„i loaĂ„i nhĂ»: "ÖÌ, Ă oĂĄ laĂą möÄt yĂĄ kiĂŻĂ«n àöÄc Ă aĂĄo".
HaĂ€y nghĂŽ vĂŻĂŹ nhûÀng mĂčĂ„c caĂŁm gĂȘy caĂŁn trĂșĂŁ cho
baĂŁn thĂȘn, haĂ€y laĂąm nhûÀng gĂČ Ă ĂŻĂ­ phaĂŁn baĂĄc laĂ„i
quan Ă iĂŻĂ­m Ă oĂĄ.
NghĂŽ vĂŻĂŹ möÄt ngĂ»ĂșĂąi thĂȘn maĂą gĂȘĂŹn Ă ĂȘy baĂ„n thĂȘĂ«y
cĂ» xûã laĂ„ luĂąng. HaĂ€y tĂČm hiĂŻĂ­u xem Ă iĂŻĂŹu gĂČ khiĂŻĂ«n
hoĂ„ trĂșĂŁ nĂŻn nhĂ» vĂȘĂ„y.
Khi raĂŁnh rößi thĂČ baĂ„n hay nghĂŽ vĂŻĂŹ Ă iĂŻĂŹu
gĂČ nhĂȘĂ«t? ÀiĂŻĂŹu gĂČ xĂȘm chiĂŻĂ«m tĂȘm tĂ»,
thĂșĂąi gian cuĂŁa baĂ„n?
LuĂȘĂ„t lĂŻĂ„ vaĂąng chi phöëi tĂȘĂ«t caĂŁ! BĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tûù ngaĂąy
höm nay haĂ€y cĂ» xûã vĂșĂĄi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi theo caĂĄch maĂą
baĂ„n muöën hoĂ„ àöëi xûã vĂșĂĄi mĂČnh. Àûùng nöíi noĂĄng,
àûùng than phiïÏn hay chó trñch ai, trûù phi baÄn
muöën bĂ” àöëi xûã nhĂ» vĂȘĂ„y.
1
2
3
4
5
6
NhûÀng bĂ»ĂșĂĄc nhoĂŁ
49
TaÄo thoåi quen
TĂČm möÄt nĂși vĂčĂŠng lĂčĂ„ng, Ă ĂŻĂ­ baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ yĂŻn tĂŽnh
möÄt mĂČnh. Suy nghĂŽ vĂŻĂŹ nhûÀng Ă iĂŻĂŹu quan troĂ„ng
nhĂȘĂ«t àöëi vĂșĂĄi baĂ„n.
LĂčĂŠng nghe chĂčm chuĂĄ nhûÀng lĂșĂąi ca
cuĂŁa baĂŁn nhaĂ„c baĂ„n thĂ»ĂșĂąng nghe nhĂȘĂ«t.
ÀaĂĄnh giaĂĄ xem noĂĄ coĂĄ hoĂąa hĂșĂ„p vĂșĂĄi caĂĄc
nguyĂŻn tĂčĂŠc maĂą baĂ„n tin tĂ»ĂșĂŁng khöng?
Khi laĂąm viĂŻĂ„c gĂČ Ă oĂĄ haĂ€y nghĂŽ vĂŻĂŹ nguyĂŻn tĂčĂŠc laĂąm
viĂŻĂ„c siĂŻng nĂčng, cöë thĂŻm chuĂĄt nûÀa, thĂŻm chuĂĄt
nûÀa vaĂą baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ«y kĂŻĂ«t quaĂŁ cuöëi cuĂąng coĂąn hĂșn
caĂŁ mong Ă ĂșĂ„i.
NĂŻĂ«u baĂ„n gĂčĂ„p tĂČnh huöëng gay go vaĂą khöng biĂŻĂ«t
nĂŻn laĂąm gĂČ, haĂ€y tûÄ hoĂŁi: "NĂŻn theo nguyĂŻn tĂčĂŠc
naĂąo Ă ĂȘy? (nhĂ» chĂȘn thĂȘĂ„t, tĂČnh caĂŁm, trung
thaĂąnh, siĂŻng nĂčng, kiĂŻn nhĂȘĂźn...)" vaĂą Ă i theo
nguyĂŻn tĂčĂŠc Ă oĂĄ, àûùng ngoaĂĄi Ă ĂȘĂŹu laĂ„i.
ÀIÏÌU HÊËP DÊÎN KÏË TIÏËP
Kïë tiïëp, chuång ta seÀ noåi vïÏ viïÄc laùm giaùu
theo möÄt caĂĄch maĂą baĂ„n khöng thĂŻĂ­ naĂąo tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng ra.
Tiïëp tuÄc ài thöi!
7
8
9
10
50
PHÊÌN II
CHIÏËN THÙÆNG
BAÃN THÊN
TaĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn
KhĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu vĂșĂĄi chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh
Thoåi quen 1: Coå thaåi àöÄ söëng tñch cûÄc
BaĂŁn thĂȘn töi laĂą ngoĂ„n nguöÏn sûåc maĂ„nh
ThoĂĄi quen 2: BiĂŻĂ«t Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng tĂ»Ășng lai
Chñnh baĂ„n laĂą ngĂ»ĂșĂąi quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh cho tĂ»Ășng lai cuĂŁa mĂČnh
Thoåi quen 3: ViïÄc höm nay khöng àïí ngaùy mai
HaĂ€y laĂąm viĂŻĂ„c quan troĂ„ng trĂ»ĂșĂĄc
51
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
TaĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn
KHÚÃI SÛÅ VÚÁI CHÑNH BAÃN THÊN MÒNH
Töi khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu vĂșĂĄi con ngĂ»ĂșĂąi trong gĂ»Ășng
VaĂą hoĂŁi hĂčĂŠn liĂŻĂ„u coĂĄ thay àöíi Ă Ă»ĂșĂ„c khöng.
BĂșĂŁi khöng coĂĄ thöng Ă iĂŻĂ„p naĂąo dĂŻĂź hiĂŻĂ­u hĂșn:
"NĂŻĂ«u baĂ„n muöën thay àöíi thĂŻĂ« giĂșĂĄi
ThĂČ haĂ€y nhĂČn laĂ„i mĂČnh, vaĂą röÏi hĂčĂ©ng thay àöíi."
(Trñch "NgĂ»ĂșĂąi trong gĂ»Ășng"
cuĂŁa SIEDAH GARRETT & GLEN BALLARD)
TrĂ»ĂșĂĄc khi chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng nhûÀng khoĂĄ khĂčn trong
cuöÄc söëng thĂČ baĂ„n phaĂŁi chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng Ă Ă»ĂșĂ„c chñnh baĂŁn
thĂȘn mĂČnh.
MoĂ„i thay àöíi bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tûù chñnh baĂ„n. Àûùng bao giĂșĂą
quĂŻn Ă iĂŻĂŹu naĂąy.
TÛÂ TRONG RA NGOAÂI
ChuĂĄng ta biĂŻĂ«t boĂą trĂ»ĂșĂĄc khi biĂŻĂ«t Ă i, hoĂ„c mön söë
hoĂ„c trĂ»ĂșĂĄc mön Ă aĂ„i söë. ChuĂĄng ta phaĂŁi sûãa àöíi baĂŁn
thĂȘn trĂ»ĂșĂĄc khi sûãa àöíi ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc. NĂŻĂ«u baĂ„n muöën
thay àöíi Ă ĂșĂąi mĂČnh thĂČ Ă iĂŻĂ­m khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu laĂą chñnh baĂŁn
thĂȘn baĂ„n chûå khöng phaĂŁi cha meĂ„ hay baĂ„n beĂą, thĂȘĂŹy
52
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
cö. MoĂ„i sûÄ thay àöíi Ă ĂŻĂŹu bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tûù baĂ„n: tûù trong ra
ngoaùi chûå khöng phaãi tûù ngoaùi vaùo trong.
Töi coĂąn nhĂșĂĄ nhûÀng lĂșĂąi cuĂŁa möÄt vĂ” linh muĂ„c:
Khi coĂąn treĂŁ, vĂșĂĄi sûÄ tûÄ do vaĂą trñ tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng khöng giĂșĂĄi
haĂ„n, töi thĂ»ĂșĂąng mĂș mĂČnh thay àöíi caĂŁ thĂŻĂ« giĂșĂĄi.
Khi trĂ»ĂșĂŁng thaĂąnh vaĂą hiĂŻĂ­u biĂŻĂ«t hĂșn, töi biĂŻĂ«t rĂčçng thĂŻĂ«
giĂșĂĄi khöng thĂŻĂ­ thay àöíi Ă Ă»ĂșĂ„c.
VaĂą töi quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh ruĂĄt ngĂčĂŠn Ă»ĂșĂĄc mĂș: thay àöíi quĂŻ
hĂ»Ășng mĂČnh.
NhĂ»ng Ă oĂĄ cuĂ€ng laĂą Ă iĂŻĂŹu khöng tĂ»ĂșĂŁng.
BĂ»ĂșĂĄc vaĂąo tuöíi trung niĂŻn, trong cöë gĂčĂŠng cuöëi cuĂąng, töi
muöën thay àöíi gia Ă ĂČnh mĂČnh - Ă iĂŻĂŹu gĂȘĂŹn guĂ€i nhĂȘĂ«t - nhĂ»ng
vĂȘĂźn khöng hĂŻĂŹ coĂĄ sûÄ biĂŻĂ«n àöíi naĂąo xaĂŁy ra.
GiĂșĂą Ă ĂȘy, cĂȘĂ„n kĂŻĂŹ caĂĄi chĂŻĂ«t, lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi nhĂȘĂ„n ra:
NĂŻĂ«u töi tûÄ thay àöíi mĂČnh trĂ»ĂșĂĄc, röÏi mĂșĂĄi taĂĄc àöÄng Ă ĂŻĂ«n gia
Ă ĂČnh; vĂșĂĄi sûÄ giuĂĄp Ă ĂșĂ€ cuĂŁa gia Ă ĂČnh, quĂŻ hĂ»Ășng töi seĂ€ töët Ă eĂ„p
hĂșn, vaĂą röÏi biĂŻĂ«t Ă ĂȘu töi coĂĄ thĂŻĂ­ thay àöíi Ă Ă»ĂșĂ„c caĂŁ thĂŻĂ« giĂșĂĄi.
ÀoĂĄ chñnh laĂą Ă iĂŻĂŹu maĂą cuöën saĂĄch naĂąy muöën noĂĄi.
HaĂ€y thay àöíi tûù nöÄi tĂȘm, bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu vĂșĂĄi chñnh baĂŁn
thĂȘn baĂ„n.
TrĂ»ĂșĂĄc khi muöën bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo ThoĂĄi quen 1, haĂ€y xem
thûã bĂčçng caĂĄch naĂąo baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ tûÄ tin vaĂą
chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng Ă Ă»ĂșĂ„c baĂŁn thĂȘn.
53
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
TAÂI KHOAÃN CAÁ NHÊN
NhûÀng gĂČ baĂ„n laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c cho chñnh baĂŁn thĂȘn
baĂ„n cuĂ€ng giöëng nhĂ» viĂŻĂ„c lĂȘĂ„p ra möÄt taĂąi khoaĂŁn caĂĄ
nhĂȘn. CuĂ€ng nhĂ» viĂŻĂ„c gĂșĂŁi tiĂŻĂŹn vaĂąo vaĂą ruĂĄt tiĂŻĂŹn ra ĂșĂŁ
ngĂȘn haĂąng, baĂ„n cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­ gĂșĂŁi vaĂąo vaĂą ruĂĄt ra tûù taĂąi
khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn nhûÀng gĂČ baĂ„n nghĂŽ, nhûÀng gĂČ baĂ„n
noĂĄi, nhûÀng gĂČ baĂ„n laĂąm. Vñ duĂ„ nhĂ» khi töi vĂ»ĂșĂ„t qua
Ă Ă»ĂșĂ„c chñnh baĂŁn thĂȘn töi, töi caĂŁm
thĂȘĂ«y mĂČnh tûÄ chuĂŁ: vĂȘĂ„y laĂą töi Ă aĂ€ coĂĄ
möÄt khoaĂŁn gĂșĂŁi vaĂąo trong taĂąi
khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn cuĂŁa töi. NĂŻĂ«u töi
thĂȘĂ«t hûåa vĂșĂĄi chñnh mĂČnh vaĂą caĂŁm
thĂȘĂ«y thĂȘĂ«t voĂ„ng: taĂąi khoaĂŁn cuĂŁa töi
àaÀ bÔ ruåt ra möÄt khoaãn.
VĂȘĂ„y, taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn cuĂŁa baĂ„n
thĂŻĂ« naĂąo? CoĂĄ khaĂĄ khöng? Hay laĂą sĂčĂŠp
"phaĂĄ saĂŁn" tĂșĂĄi nĂși röÏi? NhûÀng dĂȘĂ«u
hiĂŻĂ„u sau Ă ĂȘy seĂ€ cho baĂ„n biĂŻĂ«t Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ.
NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u cuĂŁa möÄt taĂąi khoaĂŁn "ngheĂąo":
‱ BaĂ„n dĂŻĂź daĂąng bĂ” baĂ„n beĂą taĂĄc àöÄng.
‱ BaĂ„n thĂ»ĂșĂąng Ă aĂĄnh vĂȘĂ„t vĂșĂĄi nhûÀng caĂŁm giaĂĄc thĂȘĂ«t
voÄng vaù tûÄ ti.
‱ BaĂ„n quan tĂȘm quaĂĄ mûåc tĂșĂĄi nhûÀng gĂČ ngĂ»ĂșĂąi
khaåc nghÎ vïÏ baÄn.
‱ BaĂ„n toĂŁ ra ngaĂ„o maĂ„n Ă ĂŻĂ­ che giĂȘĂ«u sûÄ bĂȘĂ«t an cuĂŁa mĂČnh.
54
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
‱ BaĂ„n tûÄ huĂŁy hoaĂ„i baĂŁn thĂȘn bĂčçng ma tuĂĄy, phim
khiĂŻu dĂȘm, sûÄ phaĂĄ phaĂĄch hay tham gia caĂĄc
bĂčng nhoĂĄm xĂȘĂ«u.
‱ BaĂ„n dĂŻĂź ghen tûåc, nhĂȘĂ«t laĂą khi ai Ă oĂĄ thĂȘn cĂȘĂ„n vĂșĂĄi
baĂ„n coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c thaĂąnh cöng.
NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u cuĂŁa möÄt taĂąi khoaĂŁn "giaĂąu":
‱ BaĂ„n tûÄ chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ mĂČnh vaĂą chöëng laĂ„i
caåc aåp lûÄc.
‱ BaĂ„n khöng quaĂĄ quan tĂȘm tĂșĂĄi viĂŻĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu
ngĂ»ĂșĂąi biĂŻĂ«t Ă ĂŻĂ«n.
‱ BaĂ„n nhĂČn Ă ĂșĂąi laĂ„c quan.
‱ BaĂ„n söëng coĂĄ muĂ„c àñch.
‱ BaĂ„n haĂ„nh phuĂĄc vĂșĂĄi thaĂąnh cöng cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc.
NĂŻĂ«u quyĂ€ tiĂŻĂ«t kiĂŻĂ„m cuĂŁa baĂ„n khöng coĂąn nhiĂŻĂŹu thĂČ
àûùng thĂȘĂ«t voĂ„ng, ngay tûù höm nay, baĂ„n haĂ€y daĂąnh
duĂ„m tûùng chuĂĄt möÄt, dĂȘĂŹn dĂȘĂŹn baĂ„n seĂ€ trĂșĂŁ nĂŻn "giaĂąu
coĂĄ" cho maĂą xem.
Töi maåch nhoã baÄn möÄt vaùi caåch tiïët kiïÄm nheå, vaù
dĂŽ nhiĂŻn vĂșĂĄi mößi caĂĄch gĂșĂŁi vaĂąo cuĂ€ng coĂĄ möÄt caĂĄch ruĂĄt
ra tĂ»Ășng ûång:
55
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
GIÛÄ LÚÂI HÛÁA VÚÁI BAÃN THÊN
BaĂ„n Ă aĂ€ tûùng bĂ” ai thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn thĂȘĂ«t hûåa chĂ»a? DĂŽ
nhiĂŻn àöëi vĂșĂĄi baĂ„n, ngĂ»ĂșĂąi Ă oĂĄ seĂ€ chĂčĂšng coĂąn tñ uy tñn naĂąo
caĂŁ phaĂŁi khöng? ÀiĂŻĂŹu naĂąy seĂ€ xaĂŁy ra vĂșĂĄi baĂ„n nĂŻĂ«u baĂ„n thĂȘĂ«t
hûåa vĂșĂĄi chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh.
ChuĂĄng ta nĂŻn xem troĂ„ng lĂșĂąi hûåa vĂșĂĄi chñnh baĂŁn
thĂȘn mĂČnh nhĂ» lĂșĂąi ta Ă aĂ€ hûåa vĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi quan
troĂ„ng trong Ă ĂșĂąi ta. NĂŻĂ«u baĂ„n mĂȘĂ«t tûÄ chuĂŁ trong cuöÄc
söëng, haĂ€y bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu ngay vĂșĂĄi Ă iĂŻĂŹu Ă Ășn giaĂŁn nhĂȘĂ«t baĂ„n
coĂĄ thĂŻĂ­ taĂĄc àöÄng - chñnh baĂŁn thĂȘn baĂ„n. HaĂ€y Ă ĂčĂ„t ra lĂșĂąi
hûåa vĂșĂĄi chñnh baĂŁn thĂȘn baĂ„n vaĂą thûÄc hiĂŻĂ„n. BĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu
"gĂșĂŁi tiĂŻĂ«t kiĂŻĂ„m" nhûÀng khoaĂŁn nhoĂŁ thöi nhĂ» hûåa seĂ€
dĂȘĂ„y sĂșĂĄm, röÏi sau Ă oĂĄ tĂčng dĂȘĂŹn nhĂ» dĂȘĂ„y sĂșĂĄm hĂșn vaĂą
tĂȘĂ„p thĂŻĂ­ duĂ„c mößi ngaĂąy.
ÀaĂĄnh thûåc taĂąi nĂčng
cuĂŁa mĂČnh
LaĂ€ng quĂŻn taĂąi nĂčng cuĂŁa
chñnh mĂČnh
LaĂąm mĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn Söëng moĂąn
Trung thûÄc Thiïëu trung thûÄc
TûÄ troĂ„ng MĂčĂ„c caĂŁm, tûÄ ti
GiûÀ lĂșĂąi hûåa vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn ThĂȘĂ«t hûåa
LaĂąm nhûÀng viĂŻĂ„c tûã tĂŻĂ« Ñch kyĂŁ
GĂșĂŁi vaĂąo RuĂĄt ra
56
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
LAÂM NHÛÄNG VIÏÅC TÖËT
Töi nhĂșĂĄ möÄt nhaĂą tĂȘm lyĂĄ hoĂ„c Ă aĂ€ noĂĄi: NĂŻĂ«u baĂ„n
caĂŁm thĂȘĂ«y chaĂĄn naĂŁn thĂČ töët nhĂȘĂ«t laĂą giuĂĄp Ă ĂșĂ€ möÄt ai Ă oĂĄ.
TaĂ„i sao? VĂČ khi giuĂĄp ai Ă oĂĄ, baĂ„n seĂ€ hĂ»ĂșĂĄng tĂȘm höÏn ra
bĂŻn ngoaĂąi vaĂą nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c niĂŻĂŹm vui.
CoĂĄ lĂȘĂŹn töi Ă ang ngöÏi
trong möÄt sĂȘn bay chĂșĂą
chuyĂŻĂ«n bay cuĂŁa mĂČnh. VeĂĄ
cuĂŁa töi laĂą veĂĄ haĂ„ng nhĂȘĂ«t. ÚÃ
haÄng naùy chöß ngöÏi röÄng
hĂșn, thûåc Ăčn ngon hĂșn
vaĂą caĂĄc tiĂŻĂ«p viĂŻn rĂȘĂ«t xinh.
VaĂą töi laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c söë ghĂŻĂ« töët
nhĂȘĂ«t trong khoang maĂĄy
bay, ghĂŻĂ« söë 1A. TrĂ»ĂșĂĄc luĂĄc
maĂĄy bay cĂȘĂ«t caĂĄnh, töi Ă ĂŻĂ­ yĂĄ Ă ĂŻĂ«n möÄt phuĂ„ nûÀ treĂŁ Ă eo
theo nhiïÏu tuåi haùnh lyå xaåch tay vaù coùn bïë möÄt em beå
Ă ang khoĂĄc nûÀa. LĂ»Ășng tĂȘm töi baĂŁo: "NaĂąy, laĂąm gĂČ Ă i
chûå!". Töi tûÄ Ă ĂȘĂ«u tranh tĂ» tĂ»ĂșĂŁng möÄt luĂĄc röÏi cuöëi
cuĂąng Ă ĂŻĂ«n bĂŻn cö ĂȘĂ«y, Ă ĂŻĂŹ nghĂ” àöíi chöß ngöÏi. Töi seĂ€ ngöÏi
ghĂŻĂ« haĂ„ng thĂ»ĂșĂąng cuĂŁa cö, coĂąn cö seĂ€ ngöÏi ghĂŻĂ« haĂ„ng
nhĂȘĂ«t cuĂŁa töi. Cö ĂȘĂ«y rĂȘĂ«t ngaĂ„c nhiĂŻn, vaĂą trĂ»ĂșĂĄc lĂșĂąi thuyĂŻĂ«t
phuÄc cuãa töi, cö àöÏng yå.
Khi maĂĄy bay bay Ă Ă»ĂșĂ„c vaĂąi tiĂŻĂ«ng, töi Ă i lĂŻn daĂ€y
ghĂŻĂ« haĂ„ng nhĂȘĂ«t. VeĂĄn tĂȘĂ«m maĂąn, töi thĂȘĂ«y Ă Ăčçng kia,
trong chiïëc ghïë röÄng raÀi, hai meÄ con hoÄ àaÀ nguã
ngon laĂąnh. Quay trĂșĂŁ vĂŻĂŹ chöß ngöÏi nhoĂŁ beĂĄ cuĂŁa mĂČnh,
57
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
töi thĂȘĂ«y trong loĂąng vui nhĂ» thĂŻĂ­ vûùa truĂĄng söë àöÄc
Ă ĂčĂŠc. VaĂą chuyĂŻĂ«n bay Ă oĂĄ àöëi vĂșĂĄi töi thĂȘĂ„t thuĂĄ vĂ”. LoĂąng
töi tûÄ nhuĂŁ, muöën coĂĄ nhiĂŻĂŹu niĂŻĂŹm vui thĂČ phaĂŁi siĂŻng
nĂčng laĂąm nhûÀng nghĂŽa cûã nhĂ» vĂȘĂ„y.
ViĂŻĂ„c cho Ă i khöng chĂł laĂą giuĂĄp Ă ĂșĂ€ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc maĂą
coĂąn laĂąm cho cuöÄc söëng cuĂŁa baĂ„n töët hĂșn. CoĂĄ möÄt cĂȘu
chuyĂŻĂ„n cuĂŁa Bruce Barton maĂą töi rĂȘĂ«t thñch, minh hoĂ„a
rĂȘĂ«t roĂ€ cho Ă iĂŻĂŹu töi vûùa noĂĄi:
Úà Palestine coĂĄ hai biĂŻĂ­n. MöÄt biĂŻĂ­n nĂ»ĂșĂĄc ngoĂ„t coĂĄ nhiĂŻĂŹu
Ă aĂąn caĂĄ tung tĂčng. Ven bĂșĂą laĂą möÄt maĂąu xanh tĂ»Ăși tĂčĂŠn. CĂȘy
cöëi traĂŁi caĂąnh nhaĂĄnh bĂŻn trĂŻn vaĂą Ă ĂȘm sĂȘu rĂŻĂź vaĂąo loĂąng biĂŻĂ­n
Ă ĂŻĂ­ huĂĄt lĂȘĂ«y nguöÏn nĂ»ĂșĂĄc trong laĂąnh. Con söng Jordan taĂ„o
thaĂąnh biĂŻĂ­n naĂąy vĂșĂĄi doĂąng nĂ»ĂșĂĄc lĂȘĂ«p laĂĄnh chaĂŁy xuöëng tûù
nhûÀng ngoĂ„n àöÏi. Chim choĂĄc tuĂ„ vĂŻĂŹ. BiĂŻĂ­n reo cĂ»ĂșĂąi trong
aĂĄnh nĂčĂŠng. Con ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘy vaĂą xĂȘy töí ĂȘĂ«m trong nhûÀng
ngöi nhaĂą ven biĂŻĂ­n. ÀoĂĄ laĂą biĂŻĂ­n Galilee.
RöÏi söng Jordan chaĂŁy vĂŻĂŹ hĂ»ĂșĂĄng nam àöí vaĂąo möÄt
biĂŻĂ­n khaĂĄc. ÚÃ Ă ĂȘy khöng coĂĄ nhûÀng Ă aĂąn caĂĄ, khöng coĂĄ
nhûÀng laå caùnh rung àöÄng, khöng coå tiïëng chim ca hoåt
lñu lo, khöng coĂĄ tiĂŻĂ«ng cĂ»ĂșĂąi con treĂŁ, du khaĂĄch thĂČ luön
tĂČm Ă Ă»ĂșĂąng traĂĄnh xa. Khöng khñ nĂčĂ„ng nĂŻĂŹ phuĂŁ truĂąm bĂŻn
trĂŻn mĂčĂ„t nĂ»ĂșĂĄc, khöng coĂĄ ngĂ»ĂșĂąi hay chim choĂĄc, muöng
thuĂĄ naĂąo tĂșĂĄi uöëng doĂąng nĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ.
ÀiĂŻĂŹu gĂČ taĂ„o ra sûÄ khaĂĄc biĂŻĂ„t? Khöng phaĂŁi vĂČ con söng
Jordan bĂșĂŁi noĂĄ Ă ĂŻĂŹu Ă aĂ€ truĂĄt vaĂąo caĂŁ hai biĂŻĂ­n cuĂąng möÄt doĂąng
nĂ»ĂșĂĄc ngoĂ„t ngaĂąo. Khöng phaĂŁi do Ă Ă”a thĂŻĂ«, cuĂ€ng khöng vĂČ
Ă iĂŻĂŹu kiĂŻĂ„n xung quanh.
58
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
SûÄ khaĂĄc biĂŻĂ„t laĂą ĂșĂŁ chöß biĂŻĂ­n Galilee Ă oĂĄn nhĂȘĂ„n nhĂ»ng
khöng giûÀ laĂ„i cho riĂŻng mĂČnh doĂąng nĂ»ĂșĂĄc trong laĂąnh cuĂŁa
söng Jordan. Mößi gioĂ„t nĂ»ĂșĂĄc chaĂŁy vaĂąo, biĂŻĂ­n Galilee laĂ„i cho
Ă i möÄt gioĂ„t khaĂĄc. SûÄ cho vaĂą nhĂȘĂ„n bĂčçng nhau. BiĂŻĂ­n Galilee
cho vaĂą söëng. BiĂŻĂ­n kia ñch kyĂŁ hĂșn. NoĂĄ khöng chia seĂŁ bĂȘĂ«t kyĂą
gioĂ„t nĂ»ĂșĂĄc naĂąo cho ai caĂŁ. BiĂŻĂ­n kia khöng biĂŻĂ«t cho. NoĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c
goÄi tïn laù biïín Chïët.
CoĂĄ hai loaĂ„i ngĂ»ĂșĂąi ĂșĂŁ trĂŻn Ă ĂșĂąi, cuĂ€ng nhĂ» ĂșĂŁ Palestine
coå hai loaÄi biïín nhû thïë.
HAÄY ÀÖËI XÛÃ TÖËT VÚÁI BAÃN THÊN
ChuĂĄng ta khöng thĂŻĂ­ nghĂŽ rĂčçng mĂČnh laĂą ngĂ»ĂșĂąi
hoaĂąn haĂŁo vaĂąo saĂĄng höm sau, vaĂą nĂŻĂ«u baĂ„n chĂ»a Ă Ă»ĂșĂ„c
hoaĂąn haĂŁo thĂČ haĂ€y kiĂŻn nhĂȘĂźn vaĂą tûÄ cho baĂŁn thĂȘn mĂČnh
thĂșĂąi gian Ă ĂŻĂ­ phaĂĄt triĂŻĂ­n.
HaĂ€y hoĂ„c caĂĄch cĂ»ĂșĂąi vaĂąo nhûÀng Ă iĂŻĂŹu ngu xuĂȘĂ­n
mĂČnh laĂąm. NgoaĂąi ra cĂȘĂŹn biĂŻĂ«t tha thûå cho baĂŁn thĂȘn
khi mĂČnh coĂĄ lößi. NhûÀng con taĂąu Ă i biĂŻĂ­n thĂ»ĂșĂąng bĂ”
nhûÀng con haùo baåm vaùo àaåy, coå thïí laùm muÄc taùu.
CaĂĄch dĂŻĂź nhĂȘĂ«t laĂą cĂȘĂ„p bĂŻĂ«n vaĂąo möÄt caĂŁng nĂ»ĂșĂĄc ngoĂ„t, luĂ€
haĂąo seĂ€ rĂși khoĂŁi Ă aĂĄy taĂąu. Con taĂąu seĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c giaĂŁi phoĂĄng,
thanh thaĂŁn trĂșĂŁ vĂŻĂŹ biĂŻĂ­n.
CoĂąn baĂ„n, baĂ„n coĂĄ nhûÀng "con haĂąo" lößi lĂȘĂŹm, höëi
hĂȘĂ„n vaĂą nößi Ă au trong quaĂĄ khûå khöng? HaĂ€y cho baĂŁn
thĂȘn möÄt cĂș höÄi Ă ĂŻĂ­ ruĂ€ boĂŁ nhûÀng "con haĂąo" ĂȘĂ«y. VaĂą Ă oĂĄ
cuĂ€ng laĂą möÄt caĂĄch "gĂșĂŁi tiĂŻĂŹn" vaĂąo taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn
cuãa baÄn.
59
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
HAÄY TRUNG THÛÅC
SûÄ trung thûÄc xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n dĂ»ĂșĂĄi nhiĂŻĂŹu hĂČnh thûåc.
ÀĂȘĂŹu tiĂŻn laĂą trung thûÄc vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn. Töi nhĂȘĂ„n thĂȘĂ«y
rĂčçng cûå khi naĂąo mĂČnh giaĂŁ taĂ„o vaĂą cöë trĂșĂŁ thaĂąnh ai Ă oĂĄ laĂą
töi trĂșĂŁ nĂŻn thĂȘĂ«t voĂ„ng, vĂȘĂ„y laĂą bĂ” ruĂĄt möÄt khoaĂŁn ra khoĂŁi
taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn röÏi!
RöÏi coùn sûÄ trung thûÄc trong haùnh àöÄng cuãa
chuĂĄng ta. BaĂ„n coĂĄ chĂȘn thĂȘĂ„t vĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi xung
quanh khöng? Khi xung quanh baĂ„n, baĂ„n vĂȘĂźn thĂȘĂ«y rĂȘĂ«t
nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi söëng giaĂŁ döëi;
baĂ„n vĂȘĂźn thĂȘĂ«y coĂĄ ngĂ»ĂșĂąi noĂĄi
döëi cha meĂ„, thĂȘĂŹy cö, gian
lĂȘĂ„n trong thi cûã..., thĂČ viĂŻĂ„c
giûÀ cho mĂČnh Ă Ă»ĂșĂ„c luön
luön chĂȘn thĂȘĂ„t quaĂŁ thûÄc laĂą
möÄt àiïÏu can àaãm. Nhûng
haĂ€y nhĂșĂĄ rĂčçng, mößi haĂąnh
àöÄng trung thûÄc seÀ laù möÄt
khoaĂŁn gĂșĂŁi vaĂąo taĂąi khoaĂŁn caĂĄ
nhĂȘn cuĂŁa baĂ„n vaĂą laĂą möÄt
nguöÏn lûÄc cho baĂ„n Ă ĂȘĂ«y.
HAÄY TÛÅ LAÂM MÚÁI BAÃN THÊN
BaĂ„n nĂŻn daĂąnh thĂșĂąi gian cho baĂŁn thĂȘn Ă ĂŻĂ­ tûÄ laĂąm
mĂșĂĄi mĂČnh vaĂą thĂ» giaĂ€n. NĂŻĂ«u khöng baĂ„n seĂ€ Ă aĂĄnh mĂȘĂ«t
niïÏm vui trong cuöÄc söëng.
trung
thûÄc
TAÂI KHOAÃN
CAÁ NHÊN
60
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
Trong böÄ phim "Khu vĂ»ĂșĂąn bñ ĂȘĂ­n" dûÄa theo cuöën
truyĂŻĂ„n cuĂąng tĂŻn, cö beĂĄ Mary Ă ĂŻĂ«n söëng cuĂąng vĂșĂĄi
ngĂ»ĂșĂąi chuĂĄ giaĂąu coĂĄ sau khi böë meĂ„ mĂȘĂ«t. NgĂ»ĂșĂąi chuĂĄ coĂĄ
möÄt cĂȘĂ„u con trai öëm yĂŻĂ«u, bĂŻĂ„nh tĂȘĂ„t, suöët ngaĂąy ngöÏi
trĂŻn xe lĂčn trong phoĂąng riĂŻng giûÀa toĂąa dinh thûÄ röÄng
lĂșĂĄn. Öng chuĂĄ trĂșĂŁ nĂŻn caĂĄu gĂčĂŠt vaĂą laĂ„nh luĂąng, cö àöÄc tûù
khi vĂșĂ„ öng mĂȘĂ«t, vaĂą öng thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn Ă i du lĂ”ch Ă ĂŻĂ­
giaĂŁi khuĂȘy. MöÄt höm trong luĂĄc öng Ă i vĂčĂŠng, Mary
khaĂĄm phaĂĄ ra möÄt khu vĂ»ĂșĂąn tuyĂŻĂ„t Ă eĂ„p bĂ” boĂŁ hoang
gĂȘĂŹn ngöi nhaĂą. Cö beĂĄ thĂ»ĂșĂąng lui tĂșĂĄi Ă oĂĄ chĂși Ă ĂŻĂ­ Ă ĂșĂ€
buöÏn, vaĂą khu vĂ»ĂșĂąn trĂșĂŁ thaĂąnh thiĂŻn Ă Ă»ĂșĂąng bñ ĂȘĂ­n cuĂŁa
cö beĂĄ. Mary dĂȘĂźn cĂȘĂ„u em hoĂ„ Ă ĂŻĂ«n chĂși cuĂąng, veĂŁ Ă eĂ„p
cuĂŁa khu vĂ»ĂșĂąn mang laĂ„i sinh khñ cho cĂȘĂ„u beĂĄ, giuĂĄp cĂȘĂ„u
tĂȘĂ„p Ă i trĂșĂŁ laĂ„i. Sau khi öng chuĂĄ trĂșĂŁ vĂŻĂŹ, nghe thĂȘĂ«y tiĂŻĂ«ng
cĂ»ĂșĂąi Ă uĂąa trong khu vĂ»ĂșĂąn, öng liĂŻĂŹn giĂȘĂ„n dûÀ Ă ĂŻĂ«n xem
ai daĂĄm àöÄt nhĂȘĂ„p vaĂą öng thĂȘĂ«y con mĂČnh, àûång khöng
cĂȘĂŹn xe lĂčn, cĂ»ĂșĂąi Ă uĂąa vui veĂŁ. Öng xuĂĄc àöÄng phaĂĄt
khoĂĄc. Khu vĂ»ĂșĂąn Ă aĂ€ mang laĂ„i cho gia Ă ĂČnh öng niĂŻĂŹm
haÄnh phuåc.
ChuĂĄng ta cĂȘĂŹn möÄt nĂși Ă ĂŻĂ­ böÄc löÄ caĂŁm xuĂĄc, laĂąm
saĂŁng khoaĂĄi tinh thĂȘĂŹn. Khöng bĂčĂŠt buöÄc laĂą vĂ»ĂșĂąn hoa,
Ă Ăłnh nuĂĄi, bĂșĂą biĂŻĂ­n, maĂą coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą phoĂąng nguĂŁ, phoĂąng
tĂčĂŠm hay möÄt nĂși vĂčĂŠng veĂŁ, yĂŻn tĂŽnh.
MöÄt baÄn laù Theodore àaÀ kïí:
BĂȘĂ«t cûå khi naĂąo töi thĂȘĂ«y cĂčng thĂčĂšng, töi Ă ĂŻĂ«n sĂȘn banh:
vĂșĂĄi cĂȘy gĂȘĂ„y hockey, möÄt traĂĄi banh, töi Ă aĂĄnh banh vaĂąo
tĂ»ĂșĂąng cho Ă ĂŻĂ«n khi naĂąo caĂŁm thĂȘĂ«y lĂȘĂ«y laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c cĂȘn bĂčçng. Töi
61
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
thĂ»ĂșĂąng Ă aĂĄnh hĂșn caĂŁ tiĂŻĂ«ng àöÏng höÏ.
ÀiĂŻĂŹu naĂąy khöng nhûÀng laĂąm töi chĂși
hay hĂșn maĂą quan troĂ„ng nhĂȘĂ«t laĂą noĂĄ laĂąm
cho quan hĂŻĂ„ gia Ă ĂČnh töi töët hĂșn.
NgoaĂąi viĂŻĂ„c tĂČm möÄt nĂși yĂŻn
tÎnh, coå nhiïÏu caåch àïí àem laÄi
saĂŁng khoaĂĄi cho baĂŁn thĂȘn: tĂȘĂ„p thĂŻĂ­
thao, khiïu vuÀ, thïu àan... vaùi
ngĂ»ĂșĂąi coĂąn hay xem phim cöí Ă iĂŻĂ­n,
chĂși nhaĂ„c, veĂ€, hay noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi
baĂ„n thĂȘn. ViĂŻĂ«t nhĂȘĂ„t kyĂĄ cuĂ€ng laĂą möÄt
caĂĄch töët lĂčĂŠm Ă ĂȘĂ«y.
ÀAÁNH THÛÁC TAÂI NÙNG CUÃA MÒNH
TĂČm vaĂą phaĂĄt huy taĂąi nĂčng, sĂșĂŁ trĂ»ĂșĂąng, hay niĂŻĂŹm
vui laĂą möÄt caĂĄch rĂȘĂ«t hay Ă ĂŻĂ­ gĂșĂŁi thĂŻm möÄt Ă iĂŻĂ­m vaĂąo taĂąi
khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn cuĂŁa baĂ„n...
Khöng nĂŻn nghĂŽ taĂąi nĂčng chĂł boĂĄ goĂ„n trong nhûÀng
daÄng nhû thïí thao, khiïu vuÀ, hay àoaÄt hoÄc böíng...
ThĂȘĂ„t ra, taĂąi nĂčng thĂŻĂ­ hiĂŻĂ„n ĂșĂŁ nhiĂŻĂŹu Ă iĂŻĂŹu khaĂĄc: baĂ„n coĂĄ
thïí àoÄc, viïët, hay noåi; baÄn coå thïí taÄo ra möÄt moån
quaĂą, baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ lanh trñ, dĂŻĂź hoĂąa àöÏng, coĂĄ khaĂŁ nĂčng töí
chûåc... ÀoĂĄ laĂą nhûÀng hĂČnh thûåc tûÄ böÄc löÄ mĂČnh, taĂ„o
nĂŻn loĂąng tûÄ tin, nhĂ» tĂȘm sûÄ cuĂŁa möÄt baĂ„n gaĂĄi sau:
BaĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ chĂŻĂ«t vĂČ cĂ»ĂșĂąi nĂŻĂ«u nghe töi noĂĄi rĂčçng töi laĂą
möÄt taĂąi nĂčng thĂȘĂ„t sûÄ vĂČ töi yĂŻu cĂȘy coĂŁ! ThĂȘĂ„t maĂą, trong khi
Chaù, àaÀ àïën
luĂĄc phaĂŁi laĂąm
mĂșĂĄi baĂŁn
thĂȘn röÏi!
62
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc chĂł muöën nhöí boĂŁ
thĂČ töi luön Ă ĂŻĂ­ yĂĄ Ă ĂŻĂ«n chuĂĄng:
töi haåi vaù eåp khö, taÄo nïn
nhûÀng tĂȘĂ«m thiĂŻĂ„p dĂŻĂź thĂ»Ășng,
xinh xĂčĂŠn vaĂą àöÄc Ă aĂĄo. Töi coĂĄ
thĂŻĂ­ giuĂĄp möÄt tĂȘm höÏn buöÏn
baĂ€ vui lĂŻn vĂșĂĄi tĂȘĂ«m thiĂŻĂ„p cuĂŁa
mĂČnh. BaĂ„n beĂą töi thĂ»ĂșĂąng nhĂșĂą
töi laĂąm thiĂŻĂ„p giuĂąm, vaĂą nhĂșĂą töi
chĂł cho hoĂ„ caĂĄch chĂși hoa khö.
ÀiĂŻĂŹu naĂąy laĂąm töi caĂŁm thĂȘĂ«y
vui vaù coå loùng tûÄ tin vaùo khaã
nĂčng cuĂŁa mĂČnh. Töi nghiĂŻĂ„m
ra rĂčçng: NĂŻĂ«u chĂł vĂșĂĄi cĂȘy coĂŁ Ă Ășn giaĂŁn maĂą coĂąn taĂ„o nĂŻn
nhiĂŻĂŹu Ă iĂŻĂŹu thuĂĄ vĂ” nhĂ» vĂȘĂ„y thĂČ vĂșĂĄi nhûÀng sûÄ vĂȘĂ„t khaĂĄc trĂŻn
Ă ĂșĂąi cuĂ€ng seĂ€ coĂĄ nhiĂŻĂŹu Ă iĂŻĂŹu lyĂĄ thuĂĄ.
VĂȘĂ„y thĂČ baĂ„n haĂ€y khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu viĂŻĂ„c gĂșĂŁi thĂŻm vaĂąo taĂąi
khoaĂŁn baĂŁn thĂȘn ngay ngaĂąy höm nay bĂčçng viĂŻĂ„c taĂ„o
loĂąng tûÄ tin qua sûÄ tĂČm kiĂŻĂ«m taĂąi nĂčng nĂși chñnh baĂŁn
thĂȘn baĂ„n. BaĂ„n seĂ€ coĂĄ kĂŻĂ«t quaĂŁ ngay lĂȘĂ„p tûåc.
Xem naĂąy, tĂșĂĄ
coå thïí chöÏng
20 caĂĄi lon
lĂŻn nhau!
ÖÌ! cĂȘĂ„u thĂȘĂ„t
kheĂĄo leĂĄo!
63
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
GiûÀ lĂșĂąi hûåa vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn
DĂȘĂ„y sĂșĂĄm nhĂ» dûÄ Ă Ă”nh trong 3 ngaĂąy
liïn tuÄc.
Xaåc àÔnh möÄt cöng viïÄc khaå dïß àïí thûÄc hiïÄn
ngay trong höm nay (nhĂ» giĂčĂ„t àöÏ, Ă oĂ„c xong
möÄt quyïín saåch). Quyïët àÔnh khi naùo thûÄc
hiĂŻĂ„n, haĂ€y giûÀ lĂșĂąi vaĂą laĂąm Ă uĂĄng nhûÀng gĂČ Ă aĂ€ hûåa
vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn.
Laùm nhûÀng viïÄc töët
Trong ngaùy höm nay, haÀy laùm nhûÀng
viĂŻĂ„c töët nhĂ» caĂŁm Ășn meĂ„ baĂ„n khi meĂ„ laĂąm
viĂŻĂ„c gĂČ cho baĂ„n, àöí raĂĄc cho gia Ă ĂČnh, doĂ„n
phoĂąng giuĂĄp ngĂ»ĂșĂąi thĂȘn...
TĂČm möÄt viĂŻĂ„c gĂČ laĂąm Ă ĂŻĂ­ taĂ„o sûÄ thay àöíi:
tĂČnh nguyĂŻĂ„n laĂąm cöng taĂĄc xaĂ€ höÄi, hay Ă oĂ„c saĂĄch
cho ngĂ»ĂșĂąi muĂą nghe...
ÀaĂĄnh thûåc taĂąi nĂčng cuĂŁa baĂŁn thĂȘn
LiĂŻĂ„t kĂŻ nhûÀng taĂąi nĂčng maĂą baĂ„n muöën mĂČnh
phaĂĄt huy trong nĂčm nay, viĂŻĂ«t ra tûùng bĂ»ĂșĂĄc
thûÄc hiïÄn.
TaĂąi nĂčng tiĂŻĂŹm ĂȘĂ­n:................................................
.................................................................................
1
2
3
4
5
NhûÀng bĂ»ĂșĂĄc nhoĂŁ
64
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
ViĂŻĂ„c cĂȘĂŹn laĂąm Ă ĂŻĂ­ phaĂĄt triĂŻĂ­n taĂąi nĂčng naĂąy:
.................................................................................
LiĂŻĂ„t kĂŻ nhûÀng taĂąi nĂčng maĂą baĂ„n ngĂ»ĂșĂ€ng möÄ ĂșĂŁ
ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc.
Àöëi xûã töët vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn
NghĂŽ vĂŻĂŹ möÄt mĂčĂ„t baĂ„n thĂȘĂ«y thua keĂĄm trong cuöÄc
söëng, röÏi thĂșĂŁ sĂȘu vaĂą tûÄ nhuĂŁ: "CuĂ€ng chĂ»a Ă ĂŻĂ«n
nößi naùo!".
Cöë gĂčĂŠng trong suöët ngaĂąy khöng coĂĄ nhûÀng lĂșĂąi àöÄc
thoaĂ„i tiĂŻu cûÄc. Mößi khi bĂčĂŠt gĂčĂ„p mĂČnh Ă ang suy
nghĂŽ dao àöÄng, thay ngay vaĂąo Ă oĂĄ bĂčçng ba yĂĄ nghĂŽ
tñch cûÄc vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn.
HaĂ€y tûÄ laĂąm mĂșĂĄi mĂČnh
TĂČm möÄt hoaĂ„t àöÄng vui veĂŁ, haĂąo hûång vaĂą
laĂąm ngay trong ngaĂąy: nhĂ» bĂȘĂ„t nhaĂ„c lĂŻn
vaĂą nhaĂŁy...
NĂŻĂ«u baĂ„n caĂŁm thĂȘĂ«y buöÏn naĂŁn? HaĂ€y dĂȘĂ„y vaĂą
ài daÄo nhanh möÄt voùng quanh xoåm.
HaÀy trung thûÄc
NĂŻĂ«u meĂ„ baĂ„n coĂĄ hoĂŁi baĂ„n Ă ang laĂąm viĂŻĂ„c gĂČ:
HaĂ€y kĂŻĂ­ laĂ„i toaĂąn böÄ nhûÀng gĂČ baĂ„n Ă ang laĂąm,
àûùng quanh co dĂȘĂźn Ă ĂŻĂ«n hiĂŻĂ­u lĂȘĂŹm.
Trong möÄt ngaùy, cöë àûùng phoång àaÄi hay tö
Ă iĂŻĂ­m cho baĂŁn thĂȘn maĂą haĂ€y nhĂČn möÄt caĂĄch thĂčĂšng
thĂčĂŠn vaĂąo nhûÀng gĂČ mĂČnh Ă aĂ€ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c vaĂą chĂ»a Ă Ă»ĂșĂ„c.
6
7
8
9
10
11
12
65
THOÁI QUEN 1
Coå thaåi àöÄ söëng
tñch cûÄc
BAÃN THÊN TÖI LAÂ NGOÅN NGUÖÌN SÛÁC MAÅNH
66
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
LaĂąm ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn àöi khi laĂą möÄt viĂŻĂ„c Ă ĂȘĂŹy khoĂĄ khĂčn.
TaĂ„i sao? VĂČ böë töi luön bĂčĂŠt töi tûÄ chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ
moĂ„i viĂŻĂ„c trong Ă ĂșĂąi töi.
Ngay khi töi noĂĄi nhûÀng cĂȘu nhĂ»: "Böë Ăși! BaĂ„n gaĂĄi
con sĂčĂŠp laĂąm con Ă iĂŻn lĂŻn röÏi!" thĂČ chĂčĂšng cĂȘĂŹn suy
nghĂŽ, böë baĂŁo: "HaĂ€y vĂ»ĂșĂ„t qua, Sean, chĂčĂšng ai coĂĄ thĂŻĂ­
laĂąm con Ă iĂŻn ngoaĂ„i trûù con Ă ĂŻĂ­ yĂŻn cho hoĂ„ laĂąm vĂȘĂ„y.
ÀoĂĄ laĂą sûÄ lûÄa choĂ„n cuĂŁa con. Con tûÄ choĂ„n Ă ĂŻĂ­ bĂ” Ă iĂŻn
maĂą". Hay nĂŻĂ«u töi noĂĄi "ThĂȘĂŹy daĂ„y mön sinh vĂȘĂ„t cuĂŁa
con thĂȘĂ„t chaĂĄn. Con chĂčĂšng thĂŻĂ­ hoĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c nûÀa", böë seĂ€
noĂĄi: "TaĂ„i sao con khöng xin gĂčĂ„p thĂȘĂŹy vaĂą Ă Ă»a ra yĂĄ kiĂŻĂ«n
goĂĄp yĂĄ? TĂČm thĂȘĂŹy daĂ„y taĂ„i nhaĂą nĂŻĂ«u cĂȘĂŹn. NĂŻĂ«u con hoĂ„c
keĂĄm mön sinh vĂȘĂ„t thĂČ Ă oĂĄ laĂą lößi cuĂŁa con, Sean, chûå
khöng phaĂŁi lößi cuĂŁa thĂȘĂŹy".
Böë luön noåi khñch töi, àïí töi khöng àöí lößi cho ai
vĂŻĂŹ nhûÀng gĂČ töi laĂąm. BaĂ„n thĂȘĂ«y Ă oĂĄ, yĂĄ böë laĂą baĂ„n phaĂŁi tûÄ
chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ Ă ĂșĂąi mĂČnh - Ă oĂĄ laĂą möÄt liĂŻĂŹu thuöëc
cho tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn. NhĂ»ng ĂȘĂ­n Ă Ăčçng sau töi biĂŻĂ«t: Böë
muöën töi hiĂŻĂ­u coĂĄ hai loaĂ„i ngĂ»ĂșĂąi trĂŻn Ă ĂșĂąi - ngĂ»ĂșĂąi tñch
cûÄc, chuĂŁ àöÄng vaĂą ngĂ»ĂșĂąi tiĂŻu cûÄc, thuĂ„ àöÄng - möÄt loaĂ„i
chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ Ă ĂșĂąi mĂČnh vaĂą möÄt loaĂ„i chĂł biĂŻĂ«t àöí
lößi, möÄt loaĂ„i taĂ„o ra hoaĂąn caĂŁnh vaĂą möÄt loaĂ„i bĂ” Ă ĂčĂ„t vaĂąo
hoaĂąn caĂŁnh.
ThoĂĄi quen 1, CoĂĄ thaĂĄi àöÄ söëng tñch cûÄc, laĂą chĂČa khoĂĄa
àïí thûÄc hiïÄn nhûÀng thoåi quen khaåc vaù àoå laù lyå do àïí
thoĂĄi quen naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c noĂĄi Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn. ThoĂĄi quen 1 noĂĄi:
"BaĂŁn thĂȘn töi laĂą ngoĂ„n nguöÏn sûåc maĂ„nh. Töi laĂą ngĂ»ĂșĂąi
67
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng cho Ă ĂșĂąi mĂČnh. Töi coĂĄ thĂŻĂ­ thay àöíi hoaĂąn
caĂŁnh. Töi tûÄ chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ haĂ„nh phuĂĄc vaĂą bĂȘĂ«t
haĂ„nh cuĂŁa Ă ĂșĂąi mĂČnh. Töi laĂą ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi con taĂąu söë mĂŻĂ„nh
chûå khöng laù möÄt haùnh khaåch".
Tñch cûÄc vaĂą chuĂŁ àöÄng laĂą bĂ»ĂșĂĄc Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn Ă ĂŻĂ­ chiĂŻĂ«n
thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn. CoĂĄ khi naĂąo baĂ„n biĂŻĂ«t laĂąm toaĂĄn Ă aĂ„i söë
trĂ»ĂșĂĄc khi biĂŻĂ«t cöÄng trûù? Khöng thĂŻĂ­ nhĂ» thĂŻĂ« Ă Ă»ĂșĂ„c.
ÀiĂŻĂŹu naĂąy cuĂ€ng tĂ»Ășng tûÄ vĂșĂĄi 7 thoĂĄi quen, baĂ„n khöng
thĂŻĂ­ thûÄc hiĂŻĂ„n nhûÀng thoĂĄi quen 2, 3, 4, 5, 6 vaĂą 7 trĂ»ĂșĂĄc
thoĂĄi quen 1. ÀoĂĄ laĂą vĂČ chûùng naĂąo baĂ„n coĂąn chĂ»a chĂ”u
traĂĄch nhiĂŻĂ„m Ă Ă»ĂșĂ„c vĂŻĂŹ cuöÄc Ă ĂșĂąi cuĂŁa mĂČnh, moĂ„i thûå Ă ĂŻĂŹu
vĂȘĂźn chĂ»a coĂĄ khaĂŁ nĂčng biĂŻĂ«n thaĂąnh hiĂŻĂ„n thûÄc.
TÑCH CÛÅC HAY TIÏU CÛÅC...
LAÂ DO BAÅN CHOÅN
Mößi ngaĂąy töi vaĂą baĂ„n coĂĄ caĂŁ trĂčm cĂș
höÄi àïí choÄn thaåi àöÄ tñch cûÄc hay
tiïu cûÄc.
CoĂĄ bao nhiĂŻu lĂȘĂŹn baĂ„n
gĂčĂ„p möÄt ngĂ»ĂșĂąi bĂčng qua
Ă Ă»ĂșĂąng trĂ»ĂșĂĄc xe baĂ„n, laĂąm baĂ„n
phaĂŁi thĂčĂŠng thĂȘĂ„t gĂȘĂ«p? Khi Ă oĂĄ
baĂ„n laĂąm gĂČ? HoaĂŁng höët? Tûåc
giĂȘĂ„n vaĂą dûùng laĂ„i gĂȘy sûÄ? Hay
baĂ„n cûå bĂČnh thaĂŁn tiĂŻĂ«p tuĂ„c Ă i?
SûÄ lûÄa choÄn laù cuãa baÄn.
TIÏU CÛÅC f
e
TÑCH CÛÅC
68
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
NhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tiĂŻu cûÄc lûÄa choĂ„n thaĂĄi àöÄ ûång xûã dûÄa
trïn sûÄ böëc àöÏng. CuÀng nhû möÄt chai soda, nïëu cuöÄc
söëng lĂčĂŠc hoĂ„ vaĂąi caĂĄi, aĂĄp lûÄc tĂčng lĂŻn vaĂą nuĂĄt chai vĂčng ra.
NgĂ»ĂșĂąi tñch cûÄc choĂ„n caĂĄch ûång xûã dûÄa trĂŻn nhĂȘĂ„n
thûåc, hoĂ„ suy nghĂŽ trĂ»ĂșĂĄc khi haĂąnh àöÄng. HoĂ„ biĂŻĂ«t mĂČnh
khöng thĂŻĂ­ Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂ­n nhûÀng gĂČ xaĂŁy ra cho mĂČnh,
nhĂ»ng hoĂ„ coĂĄ thĂŻĂ­ quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh Ă iĂŻĂŹu gĂČ mĂČnh nĂŻn laĂąm.
Khöng nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi tiĂŻu cûÄc Ă ĂȘĂŹy hĂși ga, ngĂ»ĂșĂąi tñch cûÄc
giöëng nhĂ» nĂ»ĂșĂĄc. BaĂ„n cûå tha höÏ lĂčĂŠc cuĂ€ng chĂčĂšng coĂĄ gĂČ
xaĂŁy ra: khöng xĂČ boĂ„t, khöng traĂąo bong boĂĄng, khöng aĂĄp
lûÄc. NgĂ»ĂșĂąi tñch cûÄc biĂŻĂ«t tûÄ laĂąm chuĂŁ baĂŁn thĂȘn mĂČnh.
CaĂĄch hay nhĂȘĂ«t Ă ĂŻĂ­ hiĂŻĂ­u nhûÀng suy nghĂŽ tñch cûÄc laĂą
so saĂĄnh hai thaĂĄi àöÄ trong nhûÀng hoaĂąn caĂŁnh nhĂȘĂ«t Ă Ă”nh.
TrĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p möÄt:
BaĂ„n tĂČnh cĂșĂą nghe möÄt ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n thĂȘn noĂĄi xĂȘĂ«u
mĂČnh trĂ»ĂșĂĄc nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc. ChĂł nĂčm phuĂĄt trĂ»ĂșĂĄc,
hĂčĂŠn coĂąn noĂĄi nhûÀng lĂșĂąi ngon ngoĂ„t vĂșĂĄi baĂ„n - baĂ„n Ă au
loĂąng vaĂą thĂȘĂ«y bĂ” phaĂŁn böÄi.
Caåch ûång xûã tiïu cûÄc:
‱ KĂŻu hĂčĂŠn ra ngoaĂąi vaĂą Ă aĂĄnh hĂčĂŠn.
‱ BuöÏn bûÄc vĂČ nhûÀng gĂČ hĂčĂŠn noĂĄi.
‱ KhĂčĂšng Ă Ă”nh hĂčĂŠn laĂą keĂŁ lûùa döëi vaĂą khöng noĂĄi
chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi hĂčĂŠn trong hai thaĂĄng.
‱ Tung nhûÀng tin àöÏn xĂȘĂ«u vĂŻĂŹ hĂčĂŠn, duĂą sao hĂčĂŠn laĂą
keĂŁ Ă aĂ€ laĂąm nhĂ» vĂȘĂ„y trĂ»ĂșĂĄc maĂą.
69
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
Caåch ûång xûã tñch cûÄc:
‱ Tha thûå.
‱ Àöëi diĂŻĂ„n vaĂą bĂČnh tĂŽnh noĂĄi cho hĂčĂŠn biĂŻĂ«t caĂŁm
giaåc cuãa baÄn.
‱ BoĂŁ qua, cho hĂčĂŠn möÄt cĂș höÄi thûå hai. VĂČ Ă Ă¶i khi
ta cuĂ€ng coĂĄ nhûÀng phuĂĄt yĂŻĂ«u loĂąng, Ă i noĂĄi xĂȘĂ«u
ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc nhĂ»ng khöng coĂĄ duĂ„ng yĂĄ xĂȘĂ«u.
TrĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p hai:
BaĂ„n laĂąm viĂŻĂ„c trong cûãa haĂąng Ă aĂ€ möÄt nĂčm vaĂą laĂąm
viĂŻĂ„c rĂȘĂ«t töët. Ba thaĂĄng trĂ»ĂșĂĄc, coĂĄ möÄt ngĂ»ĂșĂąi mĂșĂĄi vaĂąo
laĂąm. MĂșĂĄi Ă ĂȘy, anh ta laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c cĂȘĂ«t nhĂčĂŠc vaĂąo möÄt vĂ” trñ
töët hĂșn - caĂĄi ghĂŻĂ« maĂą baĂ„n Ă ang mong muöën.
Caåch ûång xûã tiïu cûÄc:
‱ Töën caĂŁ nûãa giĂșĂą kĂŻu ca vĂșĂĄi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi vĂŻĂŹ sûÄ bĂȘĂ«t
cöng.
‱ Theo doĂ€i vaĂą cöë tĂČm nhûÀng nhĂ»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂ­m cuĂŁa anh ta.
‱ Nghi rĂčçng ngĂ»ĂșĂąi quaĂŁn lyĂĄ Ă ang mĂ»u toan Ă uöíi
viïÄc baÄn.
‱ TrĂșĂŁ nĂŻn uĂŻĂ­ oaĂŁi trong cöng viĂŻĂ„c.
Caåch ûång xûã tñch cûÄc:
‱ HoĂŁi ngĂ»ĂșĂąi quaĂŁn lyĂĄ taĂ„i sao ngĂ»ĂșĂąi mĂșĂĄi Ă ĂŻĂ«n laĂ„i
nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c cöng viĂŻĂ„c Ă oĂĄ.
‱ TiĂŻĂ«p tuĂ„c laĂąm viĂŻĂ„c siĂŻng nĂčng.
‱ HoĂ„c hoĂŁi Ă ĂŻĂ­ nĂȘng cao hiĂŻĂ„u quaĂŁ laĂąm viĂŻĂ„c.
70
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
‱ NĂŻĂ«u xaĂĄc Ă Ă”nh laĂą baĂ„n Ă ang laĂąm möÄt cöng viĂŻĂ„c
khöng coĂĄ tĂ»Ășng lai, haĂ€y bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tĂČm möÄt cöng
viĂŻĂ„c khaĂĄc.
LÙÆNG NGHE NGÖN NGÛÄ CUÃA MÒNH
BaĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ nhĂȘĂ„n ra sûÄ khaĂĄc biĂŻĂ„t giûÀa ngĂ»ĂșĂąi nĂčng
àöÄng, tñch cûÄc vaĂą ngĂ»ĂșĂąi thuĂ„ àöÄng, tiĂŻu cûÄc qua ngön
ngûÀ hoÄ sûã duÄng. Ngön ngûÀ tiïu cûÄc laù nhûÀng caåch
noĂĄi nhĂ»:
- "Töi laĂą vĂȘĂ„y Ă oĂĄ. Töi quen vĂȘĂ„y röÏi." ÀiĂŻĂŹu hoĂ„ thĂȘĂ„t
sûÄ muöën noĂĄi laĂą: Töi khöng chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m gĂČ vĂŻĂŹ
cung caåch haùnh àöÄng cuãa töi. Töi khöng thïí thay àöíi.
Töi sinh ra Ă aĂ€ laĂą nhĂ» vĂȘĂ„y röÏi.
- "Nïëu öng chuã cuãa töi khöng phaãi laù möÄt gaÀ nhû
thĂŻĂ«, moĂ„i chuyĂŻĂ„n Ă aĂ€ khaĂĄc xa." ÀiĂŻĂŹu hoĂ„ thĂȘĂ„t sûÄ muöën
noĂĄi laĂą: Öng chuĂŁ töi laĂą nguyĂŻn nhĂȘn cuĂŁa moĂ„i vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ
cuãa töi chûå khöng phaãi töi.
- "GiaĂĄ maĂą töi vaĂąo hoĂ„c ĂșĂŁ möÄt trĂ»ĂșĂąng khaĂĄc, coĂĄ
nhûÀng baĂ„n töët hĂșn, laĂąm ra nhiĂŻĂŹu tiĂŻĂŹn hĂșn, söëng trong
möÄt cĂčn höÄ khaĂĄc, coĂĄ möÄt ngĂ»ĂșĂąi yĂŻu nhĂ» yĂĄ ... chĂčĂŠc töi
haĂ„nh phuĂĄc lĂčĂŠm." ÀiĂŻĂŹu hoĂ„ thĂȘĂ„t sûÄ muöën noĂĄi laĂą: Töi
khöng thĂŻĂ­ kiĂŻĂ­m soaĂĄt Ă Ă»ĂșĂ„c haĂ„nh phuĂĄc cuĂŁa chñnh töi,
chñnh nhûÀng thûå naĂąy thûå noĂ„ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. Töi
phaĂŁi coĂĄ nhûÀng thûå Ă oĂĄ mĂșĂĄi coĂĄ haĂ„nh phuĂĄc.
BaĂ„n haĂ€y Ă ĂŻĂ­ yĂĄ xem, nhĂ» vĂȘĂ„y laĂą ngön ngûÀ tiĂŻu cûÄc
Ă aĂ€ tĂ»ĂșĂĄc boĂŁ sûåc maĂ„nh baĂŁn thĂȘn cuĂŁa chuĂĄng ta vaĂą trao
71
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
noĂĄ cho ai khaĂĄc hay Ă iĂŻĂŹu gĂČ
khaåc. Khi baÄn thuÄ àöÄng
thĂČ giöëng nhĂ» baĂ„n Ă aĂ€ Ă Ă»a
böÄ àiïÏu khiïín tûù xa cuãa
Ă ĂșĂąi mĂČnh cho ai Ă oĂĄ vaĂą
baão: "Naùy, haÀy àiïÏu khiïín
töi khi naùo anh thñch".
Ngön ngûÀ tñch cûÄc, traåi
laĂ„i, Ă ĂčĂ„t böÄ Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂ­n tûù
xa àoå vaùo tay baÄn vaù baÄn
Ă Ă»ĂșĂ„c tûÄ do choĂ„n kĂŻnh maĂą
mĂČnh muöën.
Biïët laùm sao meÄ,
caĂĄch cuĂŁa con laĂą
vĂȘĂ„y röÏi maĂą!
TIÏU CÛÅC
Ngön ngûÀ tiïu cûÄc
Töi seÀ thûã
Töi quen vĂȘĂ„y röÏi
Töi chĂčĂšng
laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c gĂČ caĂŁ
Töi phaãi
Töi khöng thïí
Anh laùm töi
xui xeĂŁo caĂŁ ngaĂąy
Ngön ngûÀ tñch cûÄc
Töi seÀ laùm
Töi coĂąn coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm töët hĂșn
HaÀy xem xeåt
tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng khaĂŁ nĂčng
Töi choÄn
CoĂĄ thĂŻĂ­ coĂĄ caĂĄch naĂąo Ă oĂĄ
Töi seÀ khöng àïí anh laùm töi
xui xeĂŁo Ă ĂȘu
72
7 Thoåi quen cuãa baÄn treã thaùnh àaÄt
NAÅN NHÊN CUÃA VI-RUÁT
CoĂĄ möÄt söë ngĂ»ĂșĂąi mĂčĂŠc phaĂŁi möÄt loaĂ„i vi-ruĂĄt maĂą
töi goĂ„i laĂą "vi-ruĂĄt naĂ„n nhĂȘn". CoĂĄ leĂ€ baĂ„n Ă aĂ€ nhĂČn thĂȘĂ«y
noĂĄ. NhûÀng ngĂ»ĂșĂąi nhiĂŻĂźm loaĂ„i vi-ruĂĄt naĂąy tin rĂčçng
moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc Ă ĂŻĂŹu coĂĄ lößi vaĂą thĂŻĂ« giĂșĂĄi naĂąy nĂșĂ„ hoĂ„
möÄt Ă iĂŻĂŹu gĂČ Ă oĂĄ. Töi thñch caĂĄch noĂĄi cuĂŁa Mark Twain:
"Àûùng luön noĂĄi rĂčçng thĂŻĂ« giĂșĂĄi naĂąy mĂčĂŠc nĂșĂ„ baĂ„n.
CuöÄc söëng khöng nĂșĂ„ baĂ„n möÄt Ă iĂŻĂŹu gĂČ caĂŁ. CuöÄc söëng
vöën dĂŽ Ă aĂ€ nhĂ» vĂȘĂ„y sĂčĂ©n röÏi."
Töi chĂși boĂĄng Ă aĂĄ ĂșĂŁ trĂ»ĂșĂąng Ă aĂ„i hoĂ„c vĂșĂĄi möÄt anh
chaĂąng, ngĂ»ĂșĂąi khöng may bĂ” nhiĂŻĂźm phaĂŁi loaĂ„i vi-ruĂĄt naĂąy.
NhûÀng lĂșĂąi than phiĂŻĂŹn cuĂŁa cĂȘĂ„u ta laĂąm töi phaĂĄt chaĂĄn:
"LeĂ€ ra tĂșĂĄ Ă aĂ€ chĂși khaĂĄ hĂșn, nhĂ»ng mĂȘĂ«y öng huĂȘĂ«n
luyĂŻĂ„n viĂŻn Ă ĂŻĂŹu cöë tĂČnh chĂși eĂĄp tĂșĂĄ."
"TĂșĂĄ sĂčĂŠp Ă oĂĄn boĂĄng Ă Ă»ĂșĂ„c, thĂŻĂ« maĂą coĂĄ thĂčçng cha naĂąo
Ă oĂĄ laĂ„i chĂčĂŠn ngang."
"LeĂ€ ra tĂșĂĄ Ă aĂ„t thĂșĂąi gian chaĂ„y nĂ»ĂșĂĄc ruĂĄt 100 meĂĄt töët
hĂșn, nhĂ»ng giaĂąy tĂșĂĄ bĂ” raĂĄch."
"VĂȘng, chĂčĂŠc vĂȘĂ„y röÏi," töi luön muöën noĂĄi vĂșĂĄi cĂȘĂ„u
ta: "CuÀng nhû töi seÀ laù töíng thöëng nïëu ba töi khöng
bĂ” hoĂĄi!". VĂșĂĄi töi, chĂčĂšng coĂĄ gĂČ laĂ„ nĂŻĂ«u cĂȘĂ„u ta khöng bao
giĂșĂą chĂși töët Ă Ă»ĂșĂ„c. Trong Ă ĂȘĂŹu anh chaĂąng, vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ luön
luön "ĂșĂŁ ngoaĂąi kia": CĂȘĂ„u ta chĂčĂšng bao giĂșĂą nhĂȘĂ„n ra
rĂčçng chñnh thaĂĄi àöÄ cuĂŁa mĂČnh mĂșĂĄi coĂĄ vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ, vaĂą Ă iĂŻĂŹu
duy nhĂȘĂ«t caĂŁn trĂșĂŁ cĂȘĂ„u laĂą chñnh baĂŁn thĂȘn cĂȘĂ„u ĂȘĂ«y.
73
ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn
NgoaĂąi viĂŻĂ„c xem mĂČnh laĂą naĂ„n nhĂȘn, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi
coå phaãn ûång tiïu cûÄc coùn:
‱ DĂŻĂź bĂ” töín thĂ»Ășng.
‱ Àöí lößi cho ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc.
‱ Nöíi giĂȘĂ„n vaĂą noĂĄi ra nhûÀng Ă iĂŻĂŹu maĂą sau Ă oĂĄ hoĂ„
phaãi höëi tiïëc.
‱ Hay than van, rïn ró.
‱ ThuĂ„ àöÄng chĂșĂą cho moĂ„i viĂŻĂ„c Ă ĂŻĂ«n vĂșĂĄi mĂČnh.
‱ ChĂł thay àöíi khi bĂ” bĂčĂŠt buöÄc.
NÙNG ÀÖÅNG, TÑCH CÛÅC KHÖNG PHAÃI
TÛÅ NHIÏN MAÂ COÁ
NgĂ»ĂșĂąi nĂčng àöÄng, tñch cûÄc laĂą mĂȘĂźu ngĂ»ĂșĂąi:
‱ TrĂȘĂŹm tĂŽnh, khöng dĂŻĂź bĂ” xuĂĄc phaĂ„m.
‱ TûÄ chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ nhûÀng gĂČ mĂČnh laĂąm.
‱ Suy nghĂŽ trĂ»ĂșĂĄc khi haĂąnh àöÄng.
‱ Luön tĂČm caĂĄch Ă ĂŻĂ­ chuĂŁ àöÄng taĂ„o ra hoaĂąn caĂŁnh
maù hoÄ muöën.
Töi nhĂșĂĄ coĂĄ möÄt lĂȘĂŹn töi cuĂąng laĂąm viĂŻĂ„c vĂșĂĄi möÄt cĂȘĂ„u
tïn Randy. Töi khöng biïët taÄi sao, nhûng Randy
khöng thñch töi vaĂą hĂčĂŠn muöën töi biĂŻĂ«t Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. HĂčĂŠn
noĂĄi nhûÀng Ă iĂŻĂŹu thö bĂł vaĂą Ă ĂȘĂŹy xuĂĄc phaĂ„m vĂŻĂŹ töi. HĂčĂŠn
thĂ»ĂșĂąng noĂĄi xĂȘĂ«u sau lĂ»ng töi vaĂą tĂČm caĂĄch löi keĂĄo ngĂ»ĂșĂąi
khaĂĄc vĂŻĂŹ phña hĂčĂŠn. MöÄt lĂȘĂŹn sau khi nghĂł heĂą vaĂąo, töi
nghe möÄt ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n noĂĄi: "Sean naĂąy, nĂŻĂ«u cĂȘĂ„u biĂŻĂ«t
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat

More Related Content

Viewers also liked

A Day in Minecraft
A Day in Minecraft  A Day in Minecraft
A Day in Minecraft
agursimsek
 
Casper Lars TingkĂŠr skifter kurs i karrieren
Casper Lars TingkĂŠr skifter kurs i karrierenCasper Lars TingkĂŠr skifter kurs i karrieren
Casper Lars TingkĂŠr skifter kurs i karrieren
Casper Lars TingkĂŠr
 
Kti kaver dll lhiya benarr mee
Kti kaver dll lhiya benarr meeKti kaver dll lhiya benarr mee
Kti kaver dll lhiya benarr mee
Septian Muna Barakati
 
Sootnoshenie setezheva vv
Sootnoshenie setezheva vvSootnoshenie setezheva vv
Sootnoshenie setezheva vv
vvsetezheva
 
Kti lilis anggraini
Kti lilis anggrainiKti lilis anggraini
Kti lilis anggraini
KTILILISANGGRAINI
 
Sandy Lane Brochure
Sandy Lane BrochureSandy Lane Brochure
Sandy Lane BrochureMatthew Flack
 
ΓΜωρÎčÎŒÎŻÎ± ΌΔ Ï„ÎżÏ…Ï‚ ÎźÏÏ‰Î”Ï‚
ΓΜωρÎčÎŒÎŻÎ± ΌΔ Ï„ÎżÏ…Ï‚ ÎźÏÏ‰Î”Ï‚Î“ÎœÏ‰ÏÎčÎŒÎŻÎ± ΌΔ Ï„ÎżÏ…Ï‚ ÎźÏÏ‰Î”Ï‚
ΓΜωρÎčÎŒÎŻÎ± ΌΔ Ï„ÎżÏ…Ï‚ ÎźÏÏ‰Î”Ï‚
ÎœÎ±ÎŽÎ”ÎŒÎ»ÎźÏ‚ Î‘ÎžÎ±ÎœÎŹÏƒÎčÎżÏ‚
 
Justin and mustafa and collin final animal ppt
Justin and mustafa and collin final animal pptJustin and mustafa and collin final animal ppt
Justin and mustafa and collin final animal ppt
mrhaneyrhes
 
Keyword: Convergence
Keyword: ConvergenceKeyword: Convergence
Keyword: Convergence
Simone Arcagni
 
151006 YSV LinkedIn Presentation
151006 YSV LinkedIn Presentation151006 YSV LinkedIn Presentation
151006 YSV LinkedIn Presentationdefiningsocial
 
Magento OnShop Extension
Magento OnShop ExtensionMagento OnShop Extension
Magento OnShop Extension
imseosrl
 
Taller de busquedad de informacion
Taller de busquedad de informacionTaller de busquedad de informacion
Taller de busquedad de informacion
carlos205
 
CĂĄc sá»± cố thường gáș·p trong thi cĂŽng cọc khoan nhồi vĂ  cọc barrette
CĂĄc sá»± cố thường gáș·p trong thi cĂŽng cọc khoan nhồi vĂ  cọc barretteCĂĄc sá»± cố thường gáș·p trong thi cĂŽng cọc khoan nhồi vĂ  cọc barrette
CĂĄc sá»± cố thường gáș·p trong thi cĂŽng cọc khoan nhồi vĂ  cọc barrette
Ragnaros Archimonde
 
hoda cv E
hoda cv Ehoda cv E
hoda cv Ehoda fathy
 
The Rochester
The RochesterThe Rochester
The Rochester
Sandrex Mano
 
Nunez Case Studies in Healthcare, Education, Technology, Nonprofit
Nunez Case Studies in Healthcare, Education, Technology, NonprofitNunez Case Studies in Healthcare, Education, Technology, Nonprofit
Nunez Case Studies in Healthcare, Education, Technology, Nonprofit
Tom (Thomas) Nunez
 
Friends day usa
Friends day usaFriends day usa
Friends day usa
Avi Dey
 
Ven a leer 1
Ven a leer 1Ven a leer 1
Ven a leer 1
otise
 
Bootstrap
BootstrapBootstrap
Bootstrap
Simon Smith
 

Viewers also liked (20)

A Day in Minecraft
A Day in Minecraft  A Day in Minecraft
A Day in Minecraft
 
Casper Lars TingkĂŠr skifter kurs i karrieren
Casper Lars TingkĂŠr skifter kurs i karrierenCasper Lars TingkĂŠr skifter kurs i karrieren
Casper Lars TingkĂŠr skifter kurs i karrieren
 
Kti kaver dll lhiya benarr mee
Kti kaver dll lhiya benarr meeKti kaver dll lhiya benarr mee
Kti kaver dll lhiya benarr mee
 
Sootnoshenie setezheva vv
Sootnoshenie setezheva vvSootnoshenie setezheva vv
Sootnoshenie setezheva vv
 
Kti lilis anggraini
Kti lilis anggrainiKti lilis anggraini
Kti lilis anggraini
 
Sandy Lane Brochure
Sandy Lane BrochureSandy Lane Brochure
Sandy Lane Brochure
 
ΓΜωρÎčÎŒÎŻÎ± ΌΔ Ï„ÎżÏ…Ï‚ ÎźÏÏ‰Î”Ï‚
ΓΜωρÎčÎŒÎŻÎ± ΌΔ Ï„ÎżÏ…Ï‚ ÎźÏÏ‰Î”Ï‚Î“ÎœÏ‰ÏÎčÎŒÎŻÎ± ΌΔ Ï„ÎżÏ…Ï‚ ÎźÏÏ‰Î”Ï‚
ΓΜωρÎčÎŒÎŻÎ± ΌΔ Ï„ÎżÏ…Ï‚ ÎźÏÏ‰Î”Ï‚
 
Justin and mustafa and collin final animal ppt
Justin and mustafa and collin final animal pptJustin and mustafa and collin final animal ppt
Justin and mustafa and collin final animal ppt
 
Keyword: Convergence
Keyword: ConvergenceKeyword: Convergence
Keyword: Convergence
 
151006 YSV LinkedIn Presentation
151006 YSV LinkedIn Presentation151006 YSV LinkedIn Presentation
151006 YSV LinkedIn Presentation
 
Magento OnShop Extension
Magento OnShop ExtensionMagento OnShop Extension
Magento OnShop Extension
 
Taller de busquedad de informacion
Taller de busquedad de informacionTaller de busquedad de informacion
Taller de busquedad de informacion
 
CĂĄc sá»± cố thường gáș·p trong thi cĂŽng cọc khoan nhồi vĂ  cọc barrette
CĂĄc sá»± cố thường gáș·p trong thi cĂŽng cọc khoan nhồi vĂ  cọc barretteCĂĄc sá»± cố thường gáș·p trong thi cĂŽng cọc khoan nhồi vĂ  cọc barrette
CĂĄc sá»± cố thường gáș·p trong thi cĂŽng cọc khoan nhồi vĂ  cọc barrette
 
hoda cv E
hoda cv Ehoda cv E
hoda cv E
 
The Rochester
The RochesterThe Rochester
The Rochester
 
2014 Review
2014 Review2014 Review
2014 Review
 
Nunez Case Studies in Healthcare, Education, Technology, Nonprofit
Nunez Case Studies in Healthcare, Education, Technology, NonprofitNunez Case Studies in Healthcare, Education, Technology, Nonprofit
Nunez Case Studies in Healthcare, Education, Technology, Nonprofit
 
Friends day usa
Friends day usaFriends day usa
Friends day usa
 
Ven a leer 1
Ven a leer 1Ven a leer 1
Ven a leer 1
 
Bootstrap
BootstrapBootstrap
Bootstrap
 

Similar to 7 thoi quen cua ban tre thanh dat

7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh datNguyen Nhu
 
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
phamvanminhkite
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
bauloc
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 3
HáșĄt giống tĂąm hồn 3HáșĄt giống tĂąm hồn 3
HáșĄt giống tĂąm hồn 3
Cuong Pham
 
Dam chap-nhan
Dam chap-nhanDam chap-nhan
Dam chap-nhan
tan_td
 
Dam Chap Nhan
Dam Chap NhanDam Chap Nhan
Dam Chap NhanTruong Tho
 
[SĂĄch] HĂ nh trang vĂ o đời
[SĂĄch] HĂ nh trang vĂ o đời[SĂĄch] HĂ nh trang vĂ o đời
[SĂĄch] HĂ nh trang vĂ o đời
Đáș·ng PhÆ°ÆĄng Nam
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
Cuong Pham
 
DĂĄm cháș„p nháș­n
DĂĄm cháș„p nháș­nDĂĄm cháș„p nháș­n
DĂĄm cháș„p nháș­n
Harry Tran
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 7
HáșĄt giống tĂąm hồn 7HáșĄt giống tĂąm hồn 7
HáșĄt giống tĂąm hồn 7
Cuong Pham
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 7
HáșĄt giống tĂąm hồn 7HáșĄt giống tĂąm hồn 7
HáșĄt giống tĂąm hồn 7
Son Nguyen
 
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 2 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 2 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sốngHáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 2 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 2 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sốngQuang Ngoc
 
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 1 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 1 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sốngHáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 1 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 1 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sốngQuang Ngoc
 
01. cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống háșĄt giống tĂąm hồn
01. cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống   háșĄt giống tĂąm hồn01. cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống   háșĄt giống tĂąm hồn
01. cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống háșĄt giống tĂąm hồnBáșŁo Bối
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1 HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1 Bandtzmaru Lov
 
Hat giong tam_hon_tap_1_cho_long_dung_cam_va_tinh_yeu_cuoc_song
Hat giong tam_hon_tap_1_cho_long_dung_cam_va_tinh_yeu_cuoc_songHat giong tam_hon_tap_1_cho_long_dung_cam_va_tinh_yeu_cuoc_song
Hat giong tam_hon_tap_1_cho_long_dung_cam_va_tinh_yeu_cuoc_songTu SáșŻc
 
Hat giong tam hon 1
Hat giong tam hon 1Hat giong tam hon 1
Hat giong tam hon 1
khosachdientu2015
 

Similar to 7 thoi quen cua ban tre thanh dat (20)

7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
 
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
 
Hat giong tam hon 1
Hat giong tam hon 1Hat giong tam hon 1
Hat giong tam hon 1
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 3
HáșĄt giống tĂąm hồn 3HáșĄt giống tĂąm hồn 3
HáșĄt giống tĂąm hồn 3
 
Hgth1
Hgth1Hgth1
Hgth1
 
Dam chap-nhan
Dam chap-nhanDam chap-nhan
Dam chap-nhan
 
Dam Chap Nhan
Dam Chap NhanDam Chap Nhan
Dam Chap Nhan
 
[SĂĄch] HĂ nh trang vĂ o đời
[SĂĄch] HĂ nh trang vĂ o đời[SĂĄch] HĂ nh trang vĂ o đời
[SĂĄch] HĂ nh trang vĂ o đời
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
 
DĂĄm cháș„p nháș­n
DĂĄm cháș„p nháș­nDĂĄm cháș„p nháș­n
DĂĄm cháș„p nháș­n
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 7
HáșĄt giống tĂąm hồn 7HáșĄt giống tĂąm hồn 7
HáșĄt giống tĂąm hồn 7
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 7
HáșĄt giống tĂąm hồn 7HáșĄt giống tĂąm hồn 7
HáșĄt giống tĂąm hồn 7
 
Hat giong tam hon 1
 Hat giong tam hon 1 Hat giong tam hon 1
Hat giong tam hon 1
 
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 2 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 2 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sốngHáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 2 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 2 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống
 
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 1 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 1 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sốngHáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 1 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống
HáșĄt Giống TĂąm Hồn - Táș­p 1 - Cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống
 
01. cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống háșĄt giống tĂąm hồn
01. cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống   háșĄt giống tĂąm hồn01. cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống   háșĄt giống tĂąm hồn
01. cho lĂČng dĆ©ng cáșŁm vĂ  tĂŹnh yĂȘu cuộc sống háșĄt giống tĂąm hồn
 
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1 HáșĄt giống tĂąm hồn 1
HáșĄt giống tĂąm hồn 1
 
Hat giong tam_hon_tap_1_cho_long_dung_cam_va_tinh_yeu_cuoc_song
Hat giong tam_hon_tap_1_cho_long_dung_cam_va_tinh_yeu_cuoc_songHat giong tam_hon_tap_1_cho_long_dung_cam_va_tinh_yeu_cuoc_song
Hat giong tam_hon_tap_1_cho_long_dung_cam_va_tinh_yeu_cuoc_song
 
Hat giong tam hon 1
Hat giong tam hon 1Hat giong tam hon 1
Hat giong tam hon 1
 

More from khosachdientu2015

Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ ken planchard dona...
Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ   ken planchard  dona...Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ   ken planchard  dona...
Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ ken planchard dona...
khosachdientu2015
 
Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ ken planchard, dona...
Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ   ken planchard, dona...Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ   ken planchard, dona...
Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ ken planchard, dona...
khosachdientu2015
 
Uoc mo cua ban nhat dinh thanh hien thuc
Uoc mo cua ban nhat dinh thanh hien thucUoc mo cua ban nhat dinh thanh hien thuc
Uoc mo cua ban nhat dinh thanh hien thuc
khosachdientu2015
 
Tu duy tich cuc dcn 9421
Tu duy tich cuc dcn 9421Tu duy tich cuc dcn 9421
Tu duy tich cuc dcn 9421
khosachdientu2015
 
Tu duy dot pha
Tu duy dot phaTu duy dot pha
Tu duy dot pha
khosachdientu2015
 
Tu hai tay trang thanh trieu phu
Tu hai tay trang thanh trieu phuTu hai tay trang thanh trieu phu
Tu hai tay trang thanh trieu phu
khosachdientu2015
 
Yukichi fukuzawa-tinh-than-doanh-nghiep-cua-nuoc-nhat-hien-dai
Yukichi fukuzawa-tinh-than-doanh-nghiep-cua-nuoc-nhat-hien-daiYukichi fukuzawa-tinh-than-doanh-nghiep-cua-nuoc-nhat-hien-dai
Yukichi fukuzawa-tinh-than-doanh-nghiep-cua-nuoc-nhat-hien-dai
khosachdientu2015
 
Yes or no
Yes or noYes or no
Yes or no
khosachdientu2015
 
Xay dung nhom lam viec hieu qua
Xay dung nhom lam viec hieu quaXay dung nhom lam viec hieu qua
Xay dung nhom lam viec hieu qua
khosachdientu2015
 
Walmart siĂȘu thị bĂĄn láș»
Walmart   siĂȘu thị bĂĄn láș»Walmart   siĂȘu thị bĂĄn láș»
Walmart siĂȘu thị bĂĄn láș»
khosachdientu2015
 
VÆ°á»Łt qua thá»­ thĂĄch cuộc sống
VÆ°á»Łt qua thá»­ thĂĄch cuộc sốngVÆ°á»Łt qua thá»­ thĂĄch cuộc sống
VÆ°á»Łt qua thá»­ thĂĄch cuộc sống
khosachdientu2015
 
Vuon den su hoan thien
Vuon den su hoan thienVuon den su hoan thien
Vuon den su hoan thien
khosachdientu2015
 
VÆ°ÆĄn đáșżn sá»± hoĂ n thiện better than good - zig ziglar
VÆ°ÆĄn đáșżn sá»± hoĂ n thiện   better than good - zig ziglarVÆ°ÆĄn đáșżn sá»± hoĂ n thiện   better than good - zig ziglar
VÆ°ÆĄn đáșżn sá»± hoĂ n thiện better than good - zig ziglar
khosachdientu2015
 
Vi sao ho thanh cong 2
Vi sao ho thanh cong 2Vi sao ho thanh cong 2
Vi sao ho thanh cong 2
khosachdientu2015
 
Từ tốt đáșżn vÄ© đáșĄi
Từ tốt đáșżn vÄ© đáșĄiTừ tốt đáșżn vÄ© đáșĄi
Từ tốt đáșżn vÄ© đáșĄi
khosachdientu2015
 
Tu tinh yeu den tinh duc
Tu tinh yeu den tinh ducTu tinh yeu den tinh duc
Tu tinh yeu den tinh duc
khosachdientu2015
 
Tu duy tich cuc tao thanh cong
Tu duy tich cuc tao thanh congTu duy tich cuc tao thanh cong
Tu duy tich cuc tao thanh cong
khosachdientu2015
 
TÆ° duy tĂ­ch cá»±c đcn
TÆ° duy tĂ­ch cá»±c   đcnTÆ° duy tĂ­ch cá»±c   đcn
TÆ° duy tĂ­ch cá»±c đcn
khosachdientu2015
 
Tu duy dot pha
Tu duy dot phaTu duy dot pha
Tu duy dot pha
khosachdientu2015
 
Tu dien danh nhan the gioi
Tu dien danh nhan the gioiTu dien danh nhan the gioi
Tu dien danh nhan the gioi
khosachdientu2015
 

More from khosachdientu2015 (20)

Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ ken planchard dona...
Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ   ken planchard  dona...Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ   ken planchard  dona...
Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ ken planchard dona...
 
Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ ken planchard, dona...
Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ   ken planchard, dona...Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ   ken planchard, dona...
Vị giĂĄm đốc một phĂșt vĂ  xĂąy dá»±ng nhĂłm lĂ m việc hiệu quáșŁ ken planchard, dona...
 
Uoc mo cua ban nhat dinh thanh hien thuc
Uoc mo cua ban nhat dinh thanh hien thucUoc mo cua ban nhat dinh thanh hien thuc
Uoc mo cua ban nhat dinh thanh hien thuc
 
Tu duy tich cuc dcn 9421
Tu duy tich cuc dcn 9421Tu duy tich cuc dcn 9421
Tu duy tich cuc dcn 9421
 
Tu duy dot pha
Tu duy dot phaTu duy dot pha
Tu duy dot pha
 
Tu hai tay trang thanh trieu phu
Tu hai tay trang thanh trieu phuTu hai tay trang thanh trieu phu
Tu hai tay trang thanh trieu phu
 
Yukichi fukuzawa-tinh-than-doanh-nghiep-cua-nuoc-nhat-hien-dai
Yukichi fukuzawa-tinh-than-doanh-nghiep-cua-nuoc-nhat-hien-daiYukichi fukuzawa-tinh-than-doanh-nghiep-cua-nuoc-nhat-hien-dai
Yukichi fukuzawa-tinh-than-doanh-nghiep-cua-nuoc-nhat-hien-dai
 
Yes or no
Yes or noYes or no
Yes or no
 
Xay dung nhom lam viec hieu qua
Xay dung nhom lam viec hieu quaXay dung nhom lam viec hieu qua
Xay dung nhom lam viec hieu qua
 
Walmart siĂȘu thị bĂĄn láș»
Walmart   siĂȘu thị bĂĄn láș»Walmart   siĂȘu thị bĂĄn láș»
Walmart siĂȘu thị bĂĄn láș»
 
VÆ°á»Łt qua thá»­ thĂĄch cuộc sống
VÆ°á»Łt qua thá»­ thĂĄch cuộc sốngVÆ°á»Łt qua thá»­ thĂĄch cuộc sống
VÆ°á»Łt qua thá»­ thĂĄch cuộc sống
 
Vuon den su hoan thien
Vuon den su hoan thienVuon den su hoan thien
Vuon den su hoan thien
 
VÆ°ÆĄn đáșżn sá»± hoĂ n thiện better than good - zig ziglar
VÆ°ÆĄn đáșżn sá»± hoĂ n thiện   better than good - zig ziglarVÆ°ÆĄn đáșżn sá»± hoĂ n thiện   better than good - zig ziglar
VÆ°ÆĄn đáșżn sá»± hoĂ n thiện better than good - zig ziglar
 
Vi sao ho thanh cong 2
Vi sao ho thanh cong 2Vi sao ho thanh cong 2
Vi sao ho thanh cong 2
 
Từ tốt đáșżn vÄ© đáșĄi
Từ tốt đáșżn vÄ© đáșĄiTừ tốt đáșżn vÄ© đáșĄi
Từ tốt đáșżn vÄ© đáșĄi
 
Tu tinh yeu den tinh duc
Tu tinh yeu den tinh ducTu tinh yeu den tinh duc
Tu tinh yeu den tinh duc
 
Tu duy tich cuc tao thanh cong
Tu duy tich cuc tao thanh congTu duy tich cuc tao thanh cong
Tu duy tich cuc tao thanh cong
 
TÆ° duy tĂ­ch cá»±c đcn
TÆ° duy tĂ­ch cá»±c   đcnTÆ° duy tĂ­ch cá»±c   đcn
TÆ° duy tĂ­ch cá»±c đcn
 
Tu duy dot pha
Tu duy dot phaTu duy dot pha
Tu duy dot pha
 
Tu dien danh nhan the gioi
Tu dien danh nhan the gioiTu dien danh nhan the gioi
Tu dien danh nhan the gioi
 

7 thoi quen cua ban tre thanh dat

  • 1. Gieo suy nghĂŽ, gĂčĂ„t haĂąnh àöÄng Gieo haĂąnh àöÄng, gĂčĂ„t thoĂĄi quen Gieo thoĂĄi quen, gĂčĂ„t tñnh caĂĄch Gieo tñnh caĂĄch, gĂčĂ„t söë phĂȘĂ„n
  • 2. THE 7 HABITS OF HIGHLY EFFECTIVE TEENS - 7 THOÁI QUEN CUÃA BAÅN TREà THAÂNH ÀAÅT Copyright ©2005 First News-Tri Viet. Cöng ty First News - Trñ ViĂŻĂ„t giûÀ baĂŁn quyĂŻĂŹn xuĂȘĂ«t baĂŁn vaĂą phaĂĄt haĂąnh ĂȘĂ«n baĂŁn tiĂŻĂ«ng ViĂŻĂ„t trĂŻn toaĂąn thĂŻĂ« giĂșĂĄi theo hĂșĂ„p àöÏng chuyĂŻĂ­n giao baĂŁn quyĂŻĂŹn vĂșĂĄi TĂȘĂ„p Ă oaĂąn xuĂȘĂ«t baĂŁn FranklinCovey, thaĂĄng 04 nĂčm 2005. BĂȘĂ«t cûå sûÄ sao cheĂĄp, trñch dĂȘĂźn naĂąo khöng Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ àöÏng yĂĄ cuĂŁa First News vaĂą FranklinCovey Ă ĂŻĂŹu laĂą bĂȘĂ«t hĂșĂ„p phaĂĄp vaĂą vi phaĂ„m LuĂȘĂ„t XuĂȘĂ«t BaĂŁn ViĂŻĂ„t Nam, LuĂȘĂ„t BaĂŁn QuyĂŻĂŹn Quöëc TĂŻĂ« vaĂą Cöng Ă»ĂșĂĄc BaĂŁo HöÄ SĂșĂŁ HûÀu BaĂŁn QuyĂŻĂŹn SĂșĂŁ HûÀu Trñ TuĂŻĂ„ Berne. FIRST NEWS -TRI VIET PUBLISHING CO., LTD. 11HNguyen Thi Minh Khai St. - Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: 84-8227979 - 8227980 - 8233859 - 8233860 Fax: 84-8224560; Email: triviet@firstnews.com.vn Web: http://www.firstnews.com.vn Original title: THE 7 HABITS OF HIGHLY EFFECTIVE TEENS by Sean Covey Copyright © FranklinCovey Company. “FranklinCovey and the FC logo and trademarks are trademarks of FranklinCovey Co. and their use is by permission.”
  • 3. NHA XUÊËT BAÃN TREà BiĂŻn dĂ”ch: VUÄ THÕ THU NHI - NGUYÏÎN THAÂNH NHÊN FIRST NEWS SEAN COVEY
  • 4. 4 “Sean troĂą chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi caĂĄc baĂ„n treĂŁ bĂčçng möÄt gioĂ„ng vĂčn vûùa thuĂĄ vĂ”, vûùa kñch thñch khaĂŁ nĂčng tĂ» duy saĂĄng taĂ„o cuĂŁa hoĂ„. Thöng Ă iĂŻĂ„p cuĂŁa öng gĂșĂ„i mĂșĂŁ nhûÀng con Ă Ă»ĂșĂąng Ă i Ă ĂŻĂ«n thaĂąnh cöng. Töi xin trĂȘn troĂ„ng giĂșĂĄi thiĂŻĂ„u cuöën saĂĄch naĂąy tĂșĂĄi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi, Ă ĂŻĂ«n tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng ai Ă ang ĂȘĂ«p uĂŁ möÄt Ă»ĂșĂĄc mĂș”. - John Gray “NhûÀng giaĂĄ trĂ” vaĂą nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng maĂą Sean Ă Ă»a ra trong cuöën saĂĄch naĂąy rĂȘĂ«t cĂȘĂŹn thiĂŻĂ«t cho sûÄ trĂ»ĂșĂŁng thaĂąnh vaĂą traĂŁi nghiĂŻĂ„m cuĂŁa giĂșĂĄi treĂŁ ngaĂąy nay. BaĂ„n caĂąng sĂșĂĄm xĂȘy dûÄng nhûÀng thoĂĄi quen töët thĂČ baĂ„n caĂąng sĂșĂĄm thaĂąnh Ă aĂ„t. Chñnh nhûÀng yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng trong cuöën saĂĄch naĂąy seĂ€ giuĂĄp baĂ„n laĂąm Ă iĂŻĂŹu Ă oá”. - Mick Shannon - GiaĂĄm àöëc Ă iĂŻĂŹu haĂąnh Children’s Miracle Network “BaĂŁy thoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t” chûåa àûÄng nhûÀng lĂșĂąi chĂł dĂȘĂźn rĂȘĂ«t thûÄc tĂŻĂ« vaĂą hûÀu ñch cho bĂȘĂ«t kyĂą ai, khöng chĂł vĂșĂĄi caĂĄc baĂ„n treĂŁ. ÀoĂĄ laĂą Ă ĂŻĂŹ ra nhûÀng muĂ„c tiĂŻu, ghi taĂ„c chuĂĄng vaĂąo trñ nhĂșĂĄ cuĂŁa baĂ„n àöÏng thĂșĂąi tĂȘĂ„p trung, phaĂĄt triĂŻĂ­n khaĂŁ nĂčng chĂ”u àûÄng Ă ĂŻĂ­ vĂ»ĂșĂ„t qua nhûÀng chĂčĂ„ng Ă Ă»ĂșĂąng khoĂĄ khĂčn phña trĂ»ĂșĂĄc. NĂŻĂ«u coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm nhĂ» thĂŻĂ«, baĂ„n seĂ€ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c bĂȘĂ«t cûå muĂ„c tiĂŻu naĂąo”. - Tara Lipinski - Vö Ă Ă”ch trĂ»ĂșĂ„t bĂčng nghĂŻĂ„ thuĂȘĂ„t, Huy ChĂ»Ășng VaĂąng Olympic 1998
  • 5. 5 “Khi chuĂĄng töi khaĂĄm phaĂĄ ra cuöën “BaĂŁy thoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t” thĂČ con trai töi Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c 21 tuöíi. ChuĂĄng töi duĂąng cuöën saĂĄch naĂąy Ă ĂŻĂ­ giuĂĄp chaĂĄu reĂąn luyĂŻĂ„n laĂ„i caĂĄc thoĂĄi quen vaĂą taĂ„o dûÄng caĂĄc möëi quan hĂŻĂ„ töët Ă eĂ„p, tñnh Ă ĂŻĂ«n nay Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c 7 nĂčm. ÛĂșĂĄc gĂČ chuĂĄng töi coĂĄ cuöën saĂĄch naĂąy vaĂąo thĂșĂąi Ă iĂŻĂ­m con trai töi Ă Ă»ĂșĂ„c 15 tuöíi thĂČ chuĂĄng töi Ă aĂ€ chĂčĂšng phaĂŁi phñ phaĂ„m 6 nĂčm trĂșĂąi Ă ĂȘĂŹy nhûÀng bĂȘĂ«t àöÏng trong giao tiĂŻĂ«p, bûÄc böÄi, khoĂĄ chĂ”u lĂȘĂźn nhau. HĂșĂ€i caĂĄc bĂȘĂ„c cha meĂ„, cuöën saĂĄch naĂąy thĂȘĂ„t sûÄ seĂ€ laĂą kim chĂł nam Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn nhĂȘĂ«t cho caĂĄc baĂ„n vaĂą con cuĂŁa caĂĄc baĂ„n Ă ĂȘĂ«y!” - Clyde Fessler - PhoĂĄ giaĂĄm àöëc kinh doanh TĂȘĂ„p Ă oaĂąn Harley-Davidson Motor “CaĂĄch töët nhĂȘĂ«t Ă ĂŻĂ­ biĂŻĂ«n Ă»ĂșĂĄc mĂș thaĂąnh hiĂŻĂ„n thûÄc laĂą coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ lûÄa choĂ„n nhûÀng thoĂĄi quen Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn ngay tûù thĂșĂąi niĂŻn thiĂŻĂ«u, “BaĂŁy thoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t” giuĂĄp moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi hiĂŻĂ­u Ă Ă»ĂșĂ„c rĂčçng chñnh nhûÀng thoĂĄi quen, suy nghĂŽ vaĂą tĂȘĂŹm nhĂČn cuĂŁa baĂ„n laĂą nĂŻĂŹn taĂŁng chuĂŁ yĂŻĂ«u taĂ„o nĂŻn thaĂąnh cöng cuöÄc söëng cuĂŁa baĂ„n duĂą cho quaĂĄ khûå hay hiĂŻĂ„n taĂ„i cuĂŁa baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ« naĂąo Ă i nûÀa”. - Stedman Graham - TaĂĄc giaĂŁ cuöën “You can make it Happen“
  • 6. 6 LĂșĂąi giĂșĂĄi thiĂŻĂ„u BaĂ„n Ă oĂ„c thĂȘn mĂŻĂ«n, Tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn laĂą tuöíi Ă eĂ„p nhĂȘĂ«t vaĂą quan troĂ„ng nhĂȘĂ«t cuĂŁa Ă ĂșĂąi ngĂ»ĂșĂąi. BaĂ„n Ă aĂ€ bĂșĂĄt Ă i sûÄ ngĂȘy ngö, höÏn nhiĂŻn cuĂŁa treĂŁ thĂș, nhĂ»ng cuĂ€ng chĂ»a coĂĄ sûÄ chûÀng chaĂ„c, traĂŁi nghiĂŻĂ„m cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ trĂ»ĂșĂŁng thaĂąnh. BaĂ„n khaĂĄt khao khaĂĄm phaĂĄ nhûÀng chĂȘn trĂșĂąi laĂ„, nhûÀng tri thûåc mĂșĂĄi, nhûÀng möëi quan hĂŻĂ„ mĂșĂĄi... BaĂ„n yĂŻu thĂ»Ășng nöÏng naĂąn, say Ă ĂčĂŠm. BaĂ„n giĂȘĂ„n hĂșĂąn, vui sĂ»ĂșĂĄng, buöÏn phiĂŻĂŹn... Hy voĂ„ng vaĂą thĂȘĂ«t voĂ„ng... BaĂ„n muöën öm ghĂČ cuöÄc söëng vaĂąo loĂąng, muöën söëng hĂŻĂ«t mĂČnh bĂčçng troĂ„n veĂ„n traĂĄi tim nöÏng nhiĂŻĂ„t - vaĂą cuĂ€ng coĂĄ luĂĄc muöën Ă ĂȘĂ­y noĂĄ ra thĂȘĂ„t xa, laĂ€nh Ă aĂ„m nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄch laĂ„ qua Ă Ă»ĂșĂąng. VĂșĂĄi baĂ„n, giĂșĂą Ă ĂȘy cuöÄc Ă ĂșĂąi khöng coĂąn laĂą bĂȘĂŹu trĂșĂąi nhoĂŁ beĂĄ bĂČnh an cuĂŁa ngaĂąy thĂș ĂȘĂ«u, vĂșĂĄi sûÄ chĂșĂŁ che cuĂŁa cha meĂ„, anh chĂ”, ngĂ»ĂșĂąi thĂȘn. CuöÄc Ă ĂșĂąi luĂĄc naĂąy mĂșĂŁ ra trĂ»ĂșĂĄc mĂčĂŠt baĂ„n trĂčm ngaĂąn neĂŁo Ă Ă»ĂșĂąng khaĂĄc nhau. CoĂĄ con Ă Ă»ĂșĂąng bĂčçng phĂčĂšng, ĂŻm aĂĄi. CoĂĄ con Ă Ă»ĂșĂąng quanh co, khuĂĄc khuyĂŁu. CoĂĄ con Ă Ă»ĂșĂąng ngĂȘĂ„p traĂąn aĂĄnh saĂĄng. CoĂĄ con Ă Ă»ĂșĂąng u aĂĄm, Ă ĂȘĂŹy bĂȘĂźy rĂȘĂ„p, nguy cĂș. LaĂąm sao baĂ„n choĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c con Ă Ă»ĂșĂąng tĂșĂĄi àñch bĂČnh an, haĂ„nh phuĂĄc maĂą khöng laĂ€ng phñ thĂșĂąi gian, cöng sûåc, traĂĄnh Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng möëi nguy rĂČnh rĂȘĂ„p bĂŻn Ă Ă»ĂșĂąng?
  • 7. 7 TaĂ„o thoĂĄi quen Cuöën saĂĄch naĂąy chñnh laĂą kim chĂł nam, laĂą chiĂŻĂ«c la baĂąn giuĂĄp baĂ„n tĂČm ra con Ă Ă»ĂșĂąng Ă oĂĄ, traĂĄnh laĂ„c vaĂąo nhûÀng thoĂĄi quen vaĂą nhûÀng con Ă Ă»ĂșĂąng sai lĂȘĂŹm, nguy hiĂŻĂ­m. NoĂĄ hĂ»ĂșĂĄng dĂȘĂźn cĂčĂ„n keĂ€ nhûÀng gĂČ baĂ„n phaĂŁi laĂąm, phaĂŁi traĂĄnh. KhaĂĄc vĂșĂĄi nhiĂŻĂŹu cuöën saĂĄch lyĂĄ thuyĂŻĂ«t khö khan, 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t cuĂŁa Sean Covey Ă Ă»ĂșĂ„c viĂŻĂ«t bĂčçng phong caĂĄch vui tĂ»Ăși, dñ doĂŁm, ngĂčĂŠn goĂ„n, dĂŻĂź hiĂŻĂ­u, Ă Ă»ĂșĂ„c minh hoĂ„a vĂșĂĄi rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu mĂȘĂ­u chuyĂŻĂ„n thûÄc tĂŻĂ« vaĂą coĂĄ yĂĄ nghĂŽa, nhûÀng baĂąi thĂș thuĂĄ vĂ”, nhûÀng hĂČnh aĂŁnh minh hoĂ„a dĂŻĂź thĂ»Ășng, sinh àöÄng... Chñnh vĂČ vĂȘĂ„y maĂą cuöën saĂĄch naĂąy Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c hoan nghĂŻnh vaĂą Ă oĂĄn nhĂȘĂ„n nöÏng nhiĂŻĂ„t trĂŻn khĂčĂŠp thĂŻĂ« giĂșĂĄi, Ă Ă»ĂșĂ„c xĂŻĂ«p vaĂąo nhûÀng cuöën saĂĄch Ă Ă»ĂșĂ„c baĂ„n treĂŁ yĂŻu thñch nhĂȘĂ«t vaĂą Ă oĂ„c nhiĂŻĂŹu nhĂȘĂ«t vĂșĂĄi söë lĂ»ĂșĂ„ng phaĂĄt haĂąnh lĂŻn Ă ĂŻĂ«n haĂąng triĂŻĂ„u baĂŁn trong möÄt thĂșĂąi gian ngĂčĂŠn. First News vaĂą NXB TreĂŁ trĂȘn troĂ„ng giĂșĂĄi thiĂŻĂ„u vĂșĂĄi baĂ„n Ă oĂ„c cuöën saĂĄch hûÀu ñch, rĂȘĂ«t thûÄc tĂŻĂ« cuĂŁa möÄt taĂĄc giaĂŁ thĂȘĂ„t sûÄ tĂȘm huyĂŻĂ«t vĂșĂĄi caĂĄc baĂ„n treĂŁ. ÀĂȘy khöng chĂł laĂą möÄt cuöën saĂĄch Ă ĂŻĂ­ Ă oĂ„c maĂą coĂąn laĂą möÄt cĂȘĂ­m nang quyĂĄ giaĂĄ Ă Ă»a baĂ„n Ă ĂŻĂ«n thaĂąnh cöng, giuĂĄp baĂ„n Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c Ă»ĂșĂĄc mĂș cuĂŁa mĂČnh, xûång Ă aĂĄng vĂșĂĄi sûÄ tin yĂŻu cuĂŁa baĂ„n beĂą, ngĂ»ĂșĂąi thĂȘn, cuĂŁa gia Ă ĂČnh vaĂą xaĂ€ höÄi. ChuĂĄc caĂĄc baĂ„n thaĂąnh cöng! First News - NhaĂą XuĂȘĂ«t BaĂŁn TreĂŁ
  • 8. 8 ThoĂĄi Quen xin chaĂąo baĂ„n! Töi ĂșĂŁ Ă ĂȘu Ă»? Töi luön àöÏng haĂąnh cuĂąng vĂșĂĄi baĂ„n, trong baĂ„n. Töi coĂĄ thĂŻĂ­ trĂșĂŁ thaĂąnh ngĂ»ĂșĂąi trĂșĂ„ giuĂĄp Ă ĂčĂŠc lûÄc cho baĂ„n nhĂ»ng cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą sûÄ caĂŁn trĂșĂŁ, laĂą gaĂĄnh nĂčĂ„ng nhĂȘĂ«t cuĂŁa baĂ„n. Töi seĂ€ nĂȘng baĂ„n Ă ĂŻĂ«n thaĂąnh cöng hoĂčĂ„c biĂŻĂ«n baĂ„n thaĂąnh keĂŁ thĂȘĂ«t baĂ„i. Töi luön bĂŻn baĂ„n vaĂą laĂąm theo yĂĄ muöën cuĂŁa baĂ„n. ÀiĂŻĂŹu khiĂŻĂ­n töi laĂą möÄt viĂŻĂ„c dĂŻĂź daĂąng, nhĂ»ng baĂ„n phaĂŁi kiĂŻn quyĂŻĂ«t vĂșĂĄi töi. Cho töi biĂŻĂ«t thĂȘĂ„t chñnh xaĂĄc baĂ„n muöën ûång phoĂĄ möÄt vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ naĂąo Ă oĂĄ ra sao, röÏi sau möÄt vaĂąi lĂȘĂŹn thûÄc hiĂŻĂ„n, töi seĂ€ tûÄ àöÄng thûÄc hiĂŻĂ„n Ă uĂĄng nhĂ» vĂȘĂ„y. Töi laĂą baĂ„n cuĂŁa nhûÀng bĂȘĂ„c anh huĂąng vĂŽ nhĂȘn, vaĂą caĂŁ cuĂŁa nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi ti tiĂŻĂ„n, Ă ĂșĂĄn heĂąn. Úà nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi vĂŽ Ă aĂ„i, töi cuĂąng hoĂ„ taĂ„o nĂŻn nhûÀng Ă iĂŻĂŹu vĂŽ Ă aĂ„i. Úà nhûÀng ai chuĂŁ baĂ„i, töi ra tay Ă ĂȘĂ­y hoĂ„ Ă ĂŻĂ«n Ă Ă»ĂșĂąng cuĂąng, maĂą chñnh hoĂ„ khöng hĂŻĂŹ biĂŻĂ«t. Töi khöng phaĂŁi laĂą möÄt caĂĄi maĂĄy, duĂą vĂȘĂ„y, töi hoaĂ„t àöÄng vĂșĂĄi àöÄ chñnh xaĂĄc cao hĂșn cuĂŁa möÄt caĂĄi maĂĄy, cöÄng thĂŻm trñ thöng minh cuĂŁa chñnh baĂ„n. BaĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ sûã duĂ„ng töi Ă ĂŻĂ­ Ă aĂ„t tĂșĂĄi thaĂąnh cöng hoĂčĂ„c Ă ĂŻĂ­ tûÄ huĂŁy hoaĂ„i mĂČnh. VĂČ vĂșĂĄi töi hai Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ khöng coĂĄ gĂČ khaĂĄc biĂŻĂ„t, chĂčĂšng coĂĄ gĂČ quan troĂ„ng. HaĂ€y nĂčĂŠm lĂȘĂ«y töi, huĂȘĂ«n luyĂŻĂ„n töi, kiĂŻn quyĂŻĂ«t vĂșĂĄi töi, röÏi töi seĂ€ Ă ĂčĂ„t caĂŁ thĂŻĂ« gian dĂ»ĂșĂĄi chĂȘn baĂ„n. HoĂčĂ„c haĂ€y dĂŻĂź daĂ€i, nuöng chiĂŻĂŹu töi - röÏi töi seĂ€ tiĂŻu diĂŻĂ„t baĂ„n. VĂȘĂ„y töi - ThoĂĄi Quen, laĂą gĂČ maĂą quan troĂ„ng Ă ĂŻĂ«n thĂŻĂ«?
  • 9. 9 ÀĂȘĂŹu tiĂŻn, töi chĂł laĂą möÄt suy nghĂŽ hoĂčĂ„c laĂą möÄt haĂąnh àöÄng tĂČnh cĂșĂą cuĂŁa baĂ„n, RöÏi töi trĂșĂŁ thaĂąnh möÄt thoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n, VaĂą cuöëi cuĂąng, töi laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂ­n baĂ„n!
  • 10. 10
  • 11. 11 PHÊÌN I TAÅO THOÁI QUEN ThoĂĄi quen quan troĂ„ng nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo? ThoĂĄi quen töët giuĂĄp baĂ„n thaĂąnh cöng, haĂ„nh phuĂĄc; ThoĂĄi quen xĂȘĂ«u caĂŁn trĂșĂŁ, phaĂĄ hoĂŁng sûÄ phaĂĄt triĂŻĂ­n cuĂŁa baĂ„n. NhûÀng quan niĂŻĂ„m vaĂą nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng BaĂ„n nhĂČn nhĂȘĂ„n, suy nghĂŽ nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo, thĂČ baĂ„n seĂ€ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c Ă uĂĄng nhĂ» vĂȘĂ„y.
  • 12. 12 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t ThoĂĄi quen quan troĂ„ng nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo? THOÁI QUEN TÖËT GIUÁP BAÅN THAÂNH CÖNG, HAÅNH PHUÁC; THOÁI QUEN XÊËU CAÃN TRÚÃ, PHAÁ HOÃNG SÛÅ PHAÁT TRIÏÍN CUÃA BAÅN. ChaĂąo caĂĄc baĂ„n! Töi laĂą Sean vaĂą laĂą taĂĄc giaĂŁ cuĂŁa cuöën saĂĄch naĂąy. Töi chĂčĂšng biĂŻĂ«t taĂ„i sao baĂ„n coĂĄ noĂĄ, coĂĄ thĂŻĂ­ meĂ„ baĂ„n mua cho baĂ„n Ă ĂŻĂ­ baĂ„n hoĂ„c hoĂŁi thĂŻm, coĂĄ thĂŻĂ­ baĂ„n tûÄ mua vĂČ tûÄa saĂĄch hĂȘĂ«p dĂȘĂźn chĂčĂšng haĂ„n, nhĂ»ng töi rĂȘĂ«t vui vĂČ baĂ„n Ă aĂ€ cĂȘĂŹm noĂĄ trong tay vaĂą bĂȘy giĂșĂą mĂșĂąi baĂ„n bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo tûùng trang saĂĄch cuĂąng töi. CoĂĄ nhiĂŻĂŹu thanh thiĂŻĂ«u niĂŻn thñch Ă oĂ„c saĂĄch, nhĂ»ng trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂȘy töi khöng nhĂ» vĂȘĂ„y. Cho nĂŻn nĂŻĂ«u baĂ„n cuĂ€ng giöëng nhĂ» töi daĂ„o trĂ»ĂșĂĄc thĂČ coĂĄ thĂŻĂ­ baĂ„n sĂčĂŠp sûãa gaĂĄc quyĂŻĂ­n saĂĄch naĂąy lĂŻn kĂŻĂ„ phaĂŁi khöng? NhĂ»ng maĂą naĂąy, trĂ»ĂșĂĄc khi gaĂĄc noĂĄ lĂŻn, haĂ€y nghe àöi lĂșĂąi Ă aĂ€: nĂŻĂ«u baĂ„n hûåa rĂčçng baĂ„n seĂ€ Ă oĂ„c noĂĄ thĂČ töi cuĂ€ng xin hûåa laĂą seĂ€ biĂŻĂ«n noĂĄ thaĂąnh möÄt chuyĂŻĂ«n du haĂąnh thuĂĄ vĂ” vaĂą hûÀu ñch àöëi vĂșĂĄi baĂ„n. ThĂȘĂ„t maĂą, saĂĄch coĂĄ hĂČnh aĂŁnh minh hoĂ„a sinh àöÄng, nhûÀng yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng thöng minh, röÏi nhûÀng cĂȘu danh ngön, nhûÀng trñch dĂȘĂźn hay, vaĂą caĂĄc cĂȘu chuyĂŻĂ„n
  • 13. 13 TaĂ„o thoĂĄi quen dĂȘĂźn chûång coĂĄ thĂȘĂ„t tûù nhûÀng baĂ„n treĂŁ trĂŻn khĂčĂŠp thĂŻĂ« giĂșĂĄi cuĂąng nhiĂŻĂŹu bĂȘĂ«t ngĂșĂą thuĂĄ vĂ” nûÀa. Cuöën saĂĄch naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c viĂŻĂ«t dûÄa trĂŻn yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng möÄt cuöën saĂĄch khaĂĄc do cha töi, Stephen R. Covey, viĂŻĂ«t caĂĄch Ă ĂȘy nhiĂŻĂŹu nĂčm, Ă oĂĄ laĂą 7 ThoĂĄi Quen cuĂŁa NhûÀng NgĂ»ĂșĂąi ThaĂąnh ÀaĂ„t - möÄt trong nhûÀng cuöën saĂĄch nöíi tiĂŻĂ«ng vaĂą baĂĄn chaĂ„y nhĂȘĂ«t tûù trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂŻĂ«n giĂșĂą. TaĂ„i sao töi viĂŻĂ«t cuöën saĂĄch naĂąy? BĂșĂŁi vĂČ tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn laĂą möÄt giai Ă oaĂ„n khöng daĂąi lĂčĂŠm trong cuöÄc Ă ĂșĂąi nhĂ»ng laĂ„i rĂȘĂ«t quan troĂ„ng. VaĂą cuöÄc söëng àöëi vĂșĂĄi tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn hiĂŻĂ„n nay coĂĄ luĂĄc khöng coĂąn laĂą möÄt sĂȘn chĂși nûÀa. NoĂĄ coĂĄ thĂŻĂ­ biĂŻĂ«n thaĂąnh möÄt khu rûùng rĂȘĂ„m Ă ĂȘĂŹy khoĂĄ khĂčn hiĂŻĂ­m trĂșĂŁ. VaĂą cuöën saĂĄch naĂąy seĂ€ laĂą möÄt chiĂŻĂ«c la baĂąn giuĂĄp baĂ„n tĂČm Ă Ă»ĂșĂąng Ă i qua khu rûùng ĂȘĂ«y. Töi bĂȘy giĂșĂą Ă aĂ€ qua tuöíi "dĂȘĂ„y thĂČ", nhĂ»ng vĂȘĂźn nhĂșĂĄ roĂ€ möÏn möÄt caĂĄi thĂčçng töi luĂĄc Ă oĂĄ chûå, nhĂșĂĄ tûùng caĂŁm giaĂĄc àöëi vĂșĂĄi tûùng cĂȘu chuyĂŻĂ„n. Thñ duĂ„ nhĂ» töi chĂčĂšng bao giĂșĂą quĂŻn lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi phaĂŁi loĂąng möÄt cö beĂĄ tĂŻn Nicole vaĂąo nĂčm lĂșĂĄp 7. Töi nhĂșĂą möÄt cĂȘĂ„u baĂ„n chñ cöët laĂą Clar noĂĄi höÄ rĂčçng töi mĂŻĂ«n cö ĂȘĂ«y lĂčĂŠm (töi xĂȘĂ«u höí quaĂĄ nĂŻn khöng thĂŻĂ­ thöí löÄ trûÄc tiĂŻĂ«p vĂșĂĄi TreĂŁ em ĂșĂŁ thĂȘĂ„p niĂŻn 1960 f s TreĂŁ em ngaĂąy nay
  • 14. 14 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t Nicole Ă Ă»ĂșĂ„c). Clar Ă aĂ€ hoaĂąn thaĂąnh sûå mĂŻĂ„nh quan troĂ„ng Ă Ă»ĂșĂ„c giao phoĂĄ vaĂą vĂŻĂŹ baĂĄo caĂĄo laĂ„i vĂșĂĄi töi: - Sean, tĂșĂĄ Ă aĂ€ noĂĄi rĂčçng cĂȘĂ„u mĂŻĂ«n cö ĂȘĂ«y röÏi Ă oĂĄ. Töi höÏi höÄp quaĂĄ: - RöÏi Nicole noĂĄi sao? - Cö ĂȘĂ«y noĂĄi rĂčçng: "TrĂșĂąi Ăși! Sean noĂĄ mĂȘĂ„p quaĂĄ!” Clar cĂ»ĂșĂąi sĂčçng sĂčĂ„c. Töi theĂ„n chñn caĂŁ ngĂ»ĂșĂąi, vaĂą chĂł muöën àöÄn thöí, töi tûÄ thĂŻĂŹ vĂșĂĄi loĂąng mĂČnh rĂčçng seĂ€ gheĂĄt boĂ„n con gaĂĄi suöët Ă ĂșĂąi. NhĂ»ng may thay, khi lĂșĂĄn lĂŻn töi laĂ„i coĂĄ thĂŻĂ­ coĂĄ caĂŁm tĂČnh vĂșĂĄi caĂĄc cö gaĂĄi trĂșĂŁ laĂ„i. Töi cho rĂčçng möÄt söë vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ maĂą nhiĂŻĂŹu baĂ„n tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn Ă aĂ€ chia seĂŁ vĂșĂĄi töi cuĂ€ng rĂȘĂ«t quen thuöÄc vĂșĂĄi baĂ„n: "GiuĂĄp em vĂșĂĄi, nhiĂŻĂŹu viĂŻĂ„c phaĂŁi laĂąm quaĂĄ maĂą em khöng coĂĄ Ă uĂŁ thĂșĂąi gian. Em phaĂŁi Ă i hoĂ„c naĂąy, laĂąm cöng chuyĂŻĂ„n nhaĂą naĂąy, röÏi baĂ„n beĂą, cöng viĂŻĂ„c khaĂĄc, thĂłnh thoaĂŁng phaĂŁi Ă i dûÄ sinh nhĂȘĂ„t naĂąy noĂ„... Em cĂčng thĂčĂšng quaĂĄ." "LaĂąm sao em coĂĄ thĂŻĂ­ thĂȘĂ«y dĂŻĂź chĂ”u Ă Ă»ĂșĂ„c cĂș chûå khi maĂą em khöng thĂŻĂ­ thñch ûång Ă Ă»ĂșĂ„c vĂșĂĄi moĂ„i viĂŻĂ„c. BĂȘĂ«t kyĂą ĂșĂŁ Ă ĂȘu em cuĂ€ng thĂȘĂ«y nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi thöng minh hĂșn mĂČnh, xinh Ă eĂ„p hĂșn, nöíi tiĂŻĂ«ng hĂșn. Em khöng thĂŻĂ­ khöng nghĂŽ rĂčçng: nĂŻĂ«u ta coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c maĂĄi toĂĄc cuĂŁa cö ĂȘĂ«y, aĂĄo quĂȘĂŹn cuĂŁa cö ĂȘĂ«y, phong caĂĄch cuĂŁa cö ĂȘĂ«y, baĂ„n trai cuĂŁa cö ĂȘĂ«y, ta hĂčĂšn seĂ€ sung sĂ»ĂșĂĄng, haĂ„nh phuĂĄc lĂčĂŠm lĂčĂŠm." "Em caĂŁm thĂȘĂ«y thĂȘĂ„t sûÄ yĂŻĂ«u Ă uöëi vaĂą khöng thĂŻĂ­ Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂ­n Ă Ă»ĂșĂ„c cuöÄc Ă ĂșĂąi mĂČnh."
  • 15. 15 TaĂ„o thoĂĄi quen "Töi biĂŻĂ«t mĂČnh khöng nĂŻn söëng theo caĂĄch Ă oĂĄ: Töi dñnh vaĂąo moĂ„i thûå - ma tuĂĄy, rĂ»ĂșĂ„u bia, vaĂą caĂŁ tĂČnh duĂ„c... NhĂ»ng khi gĂčĂ„p gĂșĂ€ luĂ€ baĂ„n, töi laĂ„i nhĂ»ĂșĂ„ng böÄ vaĂą chĂł laĂąm theo nhûÀng gĂČ tuĂ„i noĂĄ laĂąm." "Em bĂ” beĂĄo phĂČ! Em thĂȘĂ„t sûÄ muöën thay àöíi, nhĂ»ng laĂ„i khöng coĂĄ Ă uĂŁ yĂĄ chñ Ă ĂŻĂ­ theo Ă uöíi noĂĄ. Mößi khi bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu möÄt Ă ĂșĂ„t Ăčn kiĂŻng mĂșĂĄi em luön hy voĂ„ng. NhĂ»ng chĂł möÄt thĂșĂąi gian ngĂčĂŠn laĂą em laĂ„i buöng tröi. Em caĂŁm thĂȘĂ«y mĂČnh thĂȘĂ„t laĂą tĂŻĂ„ haĂ„i." "HiĂŻĂ„n giĂșĂą em hoĂ„c khöng töët lĂčĂŠm. NĂŻĂ«u em khöng hoĂ„c gioĂŁi hĂșn, em seĂ€ khöng bao giĂșĂą vaĂąo Ă Ă»ĂșĂ„c trĂ»ĂșĂąng Ă aĂ„i hoĂ„c." "Em Ă ang bĂŻĂ« tĂčĂŠc vaĂą chaĂĄn naĂŁn! Em khöng tĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c löëi Ă i vaĂą khöng biĂŻĂ«t phaĂŁi laĂąm sao nûÀa!" NhûÀng tĂČnh huöëng naĂąy laĂą coĂĄ thĂȘĂ„t Ă ĂȘĂ«y, vaĂą baĂ„n hoaĂąn toaĂąn coĂĄ thĂŻĂ­ kiĂŻĂ­m soaĂĄt, hoaĂąn toaĂąn coĂĄ thĂŻĂ­ tûÄ mĂČnh loaĂ„i noĂĄ ra khoĂŁi cuöÄc söëng cuĂŁa baĂ„n. BaĂ„n seĂ€ hoĂŁi: BĂčçng caĂĄch naĂąo Ă ĂȘy? YĂŻn tĂȘm! Töi seĂ€ bĂŻn baĂ„n vaĂą giuĂĄp baĂ„n bĂčçng nhûÀng hĂ»ĂșĂĄng dĂȘĂźn vaĂą nhûÀng caĂĄch thûåc, nhûÀng biĂŻĂ„n phaĂĄp hiĂŻĂ„u quaĂŁ nhĂȘĂ«t Ă ĂŻĂ­ baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. ÀĂșn giaĂŁn chĂł bĂčçng BaĂŁy thoĂĄi quen maĂą nhûÀng baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t trĂ»ĂșĂĄc nay thĂ»ĂșĂąng coĂĄ. BaĂ„n seĂ€ ngaĂ„c nhiĂŻn Ă»? VĂȘng! Töi biĂŻĂ«t baĂ„n seĂ€ ngaĂ„c nhiĂŻn. NhĂ»ng chĂł bĂčçng baĂŁy thoĂĄi quen seĂ€ laĂąm baĂ„n thay àöíi Ă Ă»ĂșĂ„c caĂŁ cuöÄc Ă ĂșĂąi Ă ĂȘĂ«y.
  • 16. 16 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t 7 thoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t: ThoĂĄi quen 1: CoĂĄ thaĂĄi àöÄ söëng tñch cûÄc CoĂĄ traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn. ThoĂĄi quen 2: BiĂŻĂ«t Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng tĂ»Ășng lai XaĂĄc Ă Ă”nh nhiĂŻĂ„m vuĂ„ vaĂą muĂ„c tiĂŻu cuĂŁa mĂČnh trong cuöÄc söëng. ThoĂĄi quen 3: ViĂŻĂ„c höm nay khöng Ă ĂŻĂ­ ngaĂąy mai PhaĂŁi biĂŻĂ«t Ă»u tiĂŻn, Ă iĂŻĂŹu gĂČ quan troĂ„ng thĂČ haĂ€y laĂąm trĂ»ĂșĂĄc. ThoĂĄi quen 4: TĂ» duy cuĂąng thĂčĂŠng TĂȘĂ„p coĂĄ thaĂĄi àöÄ khöng mong ai thua cuöÄc. ThoĂĄi quen 5: BiĂŻĂ«t lĂčĂŠng nghe Ă ĂŻĂ­ thĂȘĂ«u hiĂŻĂ­u vaĂą Ă ĂŻĂ­ Ă Ă»ĂșĂ„c thĂȘĂ«u hiĂŻĂ­u PhaĂŁi biĂŻĂ«t lĂčĂŠng nghe möÄt caĂĄch chĂȘn thaĂąnh. ThoĂĄi quen 6: CoĂĄ tinh thĂȘĂŹn hĂșĂ„p taĂĄc HĂșĂ„p lûÄc laĂąm viĂŻĂ„c Ă ĂŻĂ­ Ă aĂ„t hiĂŻĂ„u quaĂŁ cao nhĂȘĂ«t. ThoĂĄi quen 7: BiĂŻĂ«t reĂąn luyĂŻĂ„n vaĂą phaĂĄt triĂŻĂ­n nhûÀng kyĂ€ nĂčng HaĂ€y hoĂ„c hoĂŁi Ă ĂŻĂ­ baĂŁn thĂȘn mĂČnh luön hĂ»ĂșĂĄng vĂŻĂŹ phña trĂ»ĂșĂĄc vaĂą mĂșĂĄi meĂŁ.
  • 17. 17 TaĂ„o thoĂĄi quen Minh hoĂ„a trĂŻn cho baĂ„n thĂȘĂ«y roĂ€, nhûÀng thoĂĄi quen naĂąy luön coĂĄ quan hĂŻĂ„ chĂčĂ„t cheĂ€ vaĂą höß trĂșĂ„ vĂșĂĄi nhau. ThoĂĄi quen 1, 2, 3 laĂą Ă ĂŻĂ­ mößi ngĂ»ĂșĂąi tûÄ reĂąn luyĂŻĂ„n mĂČnh nĂŻn goĂ„i laĂą nhûÀng thoĂĄi quen chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn. ThoĂĄi quen 4, 5, 6 laĂą Ă ĂŻĂ­ taĂ„o caĂĄc möëi quan hĂŻĂ„ vaĂą tñnh ViĂŻĂ„c höm nay khöng Ă ĂŻĂ­ ngaĂąy mai TĂ» duy cuĂąng thĂčĂŠng CoĂĄ tinh thĂȘĂŹn hĂșĂ„p taĂĄc BiĂŻĂ«t lĂčĂŠng nghe Ă ĂŻĂ­ thĂȘĂ«u hiĂŻĂ­u vaĂą Ă ĂŻĂ­ Ă Ă»ĂșĂ„c thĂȘĂ«u hiĂŻĂ­u CoĂĄ thaĂĄi àöÄ söëng tñch cûÄc BiĂŻĂ«t reĂąn luyĂŻĂ„n vaĂą phaĂĄt triĂŻĂ­n nhûÀng kyĂ€ nĂčng BiĂŻĂ«t Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng tĂ»Ășng lai THOÁI QUEN 7 THOÁI QUEN 6 THOÁI QUEN 5 THOÁI QUEN 2 THOÁI QUEN 4 THOÁI QUEN 1 THOÁI QUEN 3
  • 18. 18 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t Ă oaĂąn kĂŻĂ«t tĂȘĂ„p thĂŻĂ­ nĂŻn goĂ„i laĂą chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng vĂșĂĄi cöÄng àöÏng. BaĂ„n phaĂŁi coĂĄ "kyĂ€ thuĂȘĂ„t caĂĄ nhĂȘn" trĂ»ĂșĂĄc Ă aĂ€ thĂČ mĂșĂĄi coĂĄ thĂŻĂ­ tham gia chĂși chung trong möÄt àöÄi maĂ„nh. Cho nĂŻn phaĂŁi reĂąn luyĂŻĂ„n baĂŁn thĂȘn trĂ»ĂșĂĄc khi Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng tĂȘĂ„p thĂŻĂ­. ThoĂĄi quen cuöëi cuĂąng laĂą tûÄ àöíi mĂșĂĄi. NoĂĄ seĂ€ höß trĂșĂ„ cho caĂŁ 6 thoĂĄi quen kia. NhûÀng thoĂĄi quen naĂąy coĂĄ veĂŁ Ă Ășn giaĂŁn phaĂŁi khöng naĂąo? ThĂŻĂ« nhĂ»ng noĂĄ taĂĄc àöÄng Ă ĂŻĂ«n baĂ„n rĂȘĂ«t maĂ„nh meĂ€ Ă ĂȘĂ«y. VaĂą khi baĂ„n Ă aĂ€ biĂŻĂ«t 7 thoĂĄi quen töët vûùa Ă ĂŻĂŹ cĂȘĂ„p thĂČ cuĂ€ng nĂŻn thûã nghĂŽ xem nhûÀng thoĂĄi quen ngĂ»ĂșĂ„c laĂ„i xem chuĂĄng laĂą gĂČ?
  • 19. 19 TaĂ„o thoĂĄi quen 7 thoĂĄi quen xĂȘĂ«u thĂ»ĂșĂąng thĂȘĂ«y cuĂŁa nhûÀng baĂ„n treĂŁ laĂą: ThoĂĄi quen 1: ThuĂ„ àöÄng, coĂĄ thaĂĄi àöÄ söëng tiĂŻu cûÄc Luön àöí lößi cho hoaĂąn caĂŁnh hay ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc, hoĂčĂ„c tĂČm lyĂĄ do naĂąy noĂ„ Ă ĂŻĂ­ biĂŻĂ„n minh cho mĂČnh. Khöng coĂĄ traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂșĂĄi lĂșĂąi hûåa cuĂŁa mĂČnh vaĂą vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc, haĂąnh àöÄng theo baĂŁn nĂčng hĂșn laĂą theo lyĂĄ trñ. ThoĂĄi quen 2: LĂ»ĂșĂąi suy nghĂŽ Khöng Ă Ă”nh ra kĂŻĂ« hoaĂ„ch, neĂĄ traĂĄnh muĂ„c àñch trong cuöÄc söëng vaĂą chĂčĂšng bao giĂșĂą nghĂŽ Ă ĂŻĂ«n tĂ»Ășng lai. HoĂ„ chĂčĂšng phaĂŁi lo lĂčĂŠng vĂŻĂŹ hĂȘĂ„u quaĂŁ cuĂŁa nhûÀng haĂąnh àöÄng cuĂŁa mĂČnh. CuöÄc Ă ĂșĂąi cuĂŁa hoĂ„ chĂł laĂą hiĂŻĂ„n taĂ„i thöi, ngaĂąy mai nhĂ» Ă aĂ€ laĂą ngaĂąy tĂȘĂ„n thĂŻĂ«, töÄi gĂČ maĂą khöng vui chĂși thoĂŁa thñch, vuĂąi Ă ĂȘĂŹu vaĂąo caĂĄc thuĂĄ vui bĂȘĂ«t kĂŻĂ­ hĂȘĂ„u quaĂŁ ra sao. ThoĂĄi quen 3: NĂ»ĂșĂĄc Ă ĂŻĂ«n chĂȘn mĂșĂĄi nhaĂŁy DuĂą viĂŻĂ„c coĂĄ quan troĂ„ng Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘu Ă i chĂčng nûÀa cuĂ€ng lĂȘĂŹn lûÀa khöng laĂąm cho xong. LaĂ€ng phñ phĂȘĂŹn lĂșĂĄn thĂșĂąi gian vaĂąo caĂĄc troĂą chĂși Ă iĂŻĂ„n tûã, la caĂą trĂŻn maĂ„ng, taĂĄn gĂȘĂźu qua Ă iĂŻĂ„n thoaĂ„i, baĂąn luĂȘĂ„n phuĂą phiĂŻĂ«m vaĂą lang thang rong chĂși khĂčĂŠp chöën. Luön Ă ĂŻĂ­ baĂąi tĂȘĂ„p vĂŻĂŹ nhaĂą Ă ĂŻĂ«n ngaĂąy mai. Khöng coi troĂ„ng nhûÀng viĂŻĂ„c phaĂŁi laĂąm. ThoĂĄi quen 4: ChĂł nghĂŽ Ă ĂŻĂ«n thĂčĂŠng thua HoĂ„ nhĂČn cuöÄc Ă ĂșĂąi nhĂ» möÄt cuöÄc Ă oĂŁ Ă en. BaĂ„n mĂČnh maĂą thĂčĂŠng thĂČ coĂĄ nghĂŽa laĂą mĂČnh thua, coĂąn nĂŻĂ«u coĂĄ veĂŁ nhĂ» mĂČnh sĂčĂŠp thua thĂČ cuĂ€ng phaĂŁi keĂĄo ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc cuĂąng tuöÄt döëc, chung söë phĂȘĂ„n vĂșĂĄi mĂČnh mĂșĂĄi thĂȘĂ«y vûùa loĂąng.
  • 20. 20 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t ThoĂĄi quen 5: Thñch noĂĄi trĂ»ĂșĂĄc röÏi mĂșĂĄi nghe sau HoĂ„ xem mĂČnh chaĂąo Ă ĂșĂąi Ă aĂ€ coĂĄ caĂĄi miĂŻĂ„ng, vĂȘĂ„y sao khöng duĂąng Ă ĂŻĂ«n noĂĄ chûå? Luön luön baĂąy toĂŁ quan Ă iĂŻĂ­m cuĂŁa mĂČnh trĂ»ĂșĂĄc Ă aĂ€, khi Ă aĂ€ chĂčĂŠc rĂčçng moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi hiĂŻĂ­u mĂČnh thĂČ mĂșĂĄi nghe Ă ĂŻĂ«n hoĂ„, hoĂčĂ„c giaĂŁ vĂșĂą "ûù hûã" cho qua chuyĂŻĂ„n. ThoĂĄi quen 6: Khöng hĂșĂ„p taĂĄc vĂșĂĄi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi HoĂ„ xem nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc kyĂą cuĂ„c vĂČ nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi ĂȘĂ«y nghĂŽ khaĂĄc vĂșĂĄi mĂČnh. MoĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă oaĂąn kĂŻĂ«t laĂ„i hay chĂși vĂșĂĄi nhau vĂČ hoĂ„ khöng giöëng mĂČnh. NĂŻĂ«u yĂĄ kiĂŻĂ«n cuĂŁa mĂČnh laĂą tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi thĂČ viĂŻĂ„c gĂČ phaĂŁi hĂșĂ„p taĂĄc vĂșĂĄi ai, laĂąm möÄt mĂČnh vĂȘĂźn sĂ»ĂșĂĄng hĂșn chûå sao. ThoĂĄi quen 7: Söëng moĂąn Khöng quan tĂȘm trau döÏi baĂŁn thĂȘn. Khöng chĂ”u hoĂ„c hoĂŁi nhûÀng Ă iĂŻĂŹu hay vaĂą yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng mĂșĂĄi. HoĂ„ khöng bao giĂșĂą luyĂŻĂ„n tĂȘĂ„p thĂŻĂ­ duĂ„c thĂŻĂ­ thao, traĂĄnh xa saĂĄch vĂșĂŁ. BaĂ„n thĂȘĂ«y Ă oĂĄ, “hoĂ„â€ àöi khi chñnh laĂą chuĂĄng ta. NhûÀng thoĂĄi quen vaĂą tñnh caĂĄch naĂąy thĂȘĂ„t töÏi tĂŻĂ„, nhĂ»ng àöi khi ta vĂȘĂźn nuöng chiĂŻĂŹu nhûÀng thoĂĄi quen xĂȘĂ«u naĂąy, vaĂą luĂĄc Ă oĂĄ cuöÄc Ă ĂșĂąi seĂ€ thĂȘĂ„t laĂą tĂŻĂ„ haĂ„i, kinh khuĂŁng.
  • 21. 21 TaĂ„o thoĂĄi quen NOÁI CHÑNH XAÁC THÒ THOÁI QUEN LA GÒ? ThoĂĄi quen laĂą nhûÀng viĂŻĂ„c baĂ„n laĂąm thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn, lĂčĂ„p Ă i lĂčĂ„p laĂ„i, nhĂ»ng hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t Ă ĂŻĂŹu khoĂĄ nhĂȘĂ„n ra chuĂĄng. CoĂĄ nhûÀng thoĂĄi quen töët nhĂ» tĂȘĂ„p thĂŻĂ­ duĂ„c Ă iĂŻĂŹu àöÄ, lĂŻn kĂŻĂ« hoaĂ„ch trĂ»ĂșĂĄc khi haĂąnh àöÄng, tön troĂ„ng ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc... CoĂĄ nhûÀng thoĂĄi quen xĂȘĂ«u nhĂ» suy nghĂŽ tiĂŻu cûÄc, tûÄ ti, àöí lößi cho ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc... MöÄt vaĂąi thoĂĄi quen khaĂĄc vö thĂ»ĂșĂŁng vö phaĂ„t nhĂ» tĂčĂŠm Ă ĂŻm, Ăčn trĂŻĂź, Ă oĂ„c baĂĄo ngĂ»ĂșĂ„c tûù trang cuöëi lĂŻn trang bĂČa... TuĂąy theo thoĂĄi quen naĂąo maĂą noĂĄ coĂĄ thĂŻĂ­ giuĂĄp baĂ„n nĂŻn ngĂ»ĂșĂąi hoĂčĂ„c huĂŁy hoaĂ„i baĂ„n, nhĂ» Samuel Smiles tûùng noĂĄi: Gieo suy nghĂŽ, gĂčĂ„t haĂąnh àöÄng; Gieo haĂąnh àöÄng, gĂčĂ„t thoĂĄi quen; Gieo thoĂĄi quen, gĂčĂ„t tñnh caĂĄch; Gieo tñnh caĂĄch, gĂčĂ„t söë phĂȘĂ„n. May mĂčĂŠn thay, con ngĂ»ĂșĂąi laĂ„i maĂ„nh meĂ€ hĂșn thoĂĄi quen vaĂą do Ă oĂĄ chuĂĄng ta coĂĄ thĂŻĂ­ thay àöíi Ă Ă»ĂșĂ„c thoĂĄi quen. Tuy seĂ€ coĂĄ nhûÀng thoĂĄi quen rĂȘĂ«t khoĂĄ thay àöíi nhĂ»ng khöng phaĂŁi laĂą khöng laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c. VaĂąo bĂȘĂ«t cûå luĂĄc naĂąo, baĂ„n cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­ thay àöíi möÄt thoĂĄi quen xĂȘĂ«u bĂčçng möÄt thoĂĄi quen khaĂĄc töët hĂșn. TĂȘĂ„p Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng thoĂĄi quen töët seĂ€ giuĂĄp ñch cho baĂ„n rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu.
  • 22. 22 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t QuyĂŻĂ­n saĂĄch vĂŻĂŹ 7 thoĂĄi quen naĂąy seĂ€ giuĂĄp baĂ„n: ‱ KiĂŻĂ­m soaĂĄt Ă Ă»ĂșĂ„c cuöÄc Ă ĂșĂąi cuĂŁa mĂČnh ‱ CaĂŁi thiĂŻĂ„n möëi quan hĂŻĂ„ vĂșĂĄi baĂ„n beĂą ‱ CoĂĄ nhûÀng quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh saĂĄng suöët hĂșn ‱ HoĂąa thuĂȘĂ„n vĂșĂĄi cha meĂ„ ‱ VĂ»ĂșĂ„t qua sûÄ nghiĂŻĂ„n ngĂȘĂ„p ‱ XaĂĄc Ă Ă”nh Ă Ă»ĂșĂ„c giaĂĄ trĂ” cuĂŁa baĂŁn thĂȘn vaĂą quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu gĂČ quan troĂ„ng nhĂȘĂ«t àöëi vĂșĂĄi baĂ„n ‱ LaĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu viĂŻĂ„c hĂșn maĂą laĂ„i töën ñt thĂșĂąi gian hĂșn ‱ NĂȘng cao loĂąng tûÄ tin ‱ Söëng haĂ„nh phuĂĄc ‱ TĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ cĂȘn bĂčçng giûÀa trĂ»ĂșĂąng lĂșĂĄp, cöng viĂŻĂ„c, baĂ„n beĂą vaĂą moĂ„i thûå khaĂĄc. MöÄt Ă iĂŻĂ­m cuöëi cuĂąng: ÀĂȘy laĂą cuöën saĂĄch cuĂŁa baĂ„n nĂŻn baĂ„n coĂĄ quyĂŻĂŹn tĂȘĂ„n duĂ„ng noĂĄ! HaĂ€y chuĂȘĂ­n bĂ” viĂŻĂ«t chĂČ, viĂŻĂ«t bic, viĂŻĂ«t tö saĂĄng Ă ĂŻĂ­ Ă aĂĄnh dĂȘĂ«u nhûÀng chöß naĂąo quan troĂ„ng vaĂą chöß naĂąo maĂą baĂ„n caĂŁm thĂȘĂ«y tĂȘm Ă ĂčĂŠc. ViĂŻĂ«t caĂĄc ghi chuĂĄ bĂŻn lĂŻĂŹ saĂĄch. ÀoĂ„c kyĂ€ laĂ„i nhûÀng cĂȘu chuyĂŻĂ„n baĂ„n thĂȘĂ«y hûång thuĂĄ, nhĂșĂĄ kyĂ€ nhûÀng cĂȘu danh thoĂĄi quen7
  • 23. 23 TaĂ„o thoĂĄi quen ngön taĂ„o cho baĂ„n niĂŻĂŹm tin. Cöë gĂčĂŠng thûã laĂąm theo caĂĄc bĂ»ĂșĂĄc trong tûùng phĂȘĂŹn, baĂ„n seĂ€ nhĂȘĂ„n thĂȘĂ«y nhiĂŻĂŹu thûå hay lĂčĂŠm. NĂŻĂ«u baĂ„n laĂą loaĂ„i àöÄc giaĂŁ chĂł thñch nhaĂŁy coĂĄc xem hĂČnh aĂŁnh thĂČ saĂĄch naĂąy cuĂ€ng coĂĄ sĂčĂ©n rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu hĂČnh aĂŁnh thuĂĄ vĂ”. NhĂ»ng coĂĄ Ă iĂŻĂŹu phaĂŁi Ă oĂ„c theo thûå tûÄ tûù Ă ĂȘĂŹu Ă ĂŻĂ«n cuöëi vĂČ 7 thoĂĄi quen naĂąy coĂĄ tñnh chĂȘĂ«t liĂŻn hoaĂąn vĂșĂĄi nhau Ă ĂȘĂ«y. ThoĂĄi quen naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c xĂȘy dûÄng dûÄa trĂŻn thoĂĄi quen kia. ThoĂĄi quen 2 àûång sau thoĂĄi quen 1 laĂą coĂĄ lyĂĄ do hĂčĂšn hoi. BaĂ„n caĂŁm thĂȘĂ«y sao? Ta bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu nheĂĄ! ÀIÏÌU HÊËP DÊÎN KÏË TIÏËP Úà phĂȘĂŹn kĂŻĂ«, chuĂĄng ta seĂ€ gĂčĂ„p top 10 phaĂĄt biĂŻĂ­u ngĂșĂĄ ngĂȘĂ­n nhĂȘĂ«t tûù trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂŻĂ«n nay. TiĂŻĂ«p tuĂ„c lĂŻn Ă Ă»ĂșĂąng thöi baĂ„n!
  • 24. 24 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t NhûÀng quan niĂŻĂ„m vaĂą nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng BAÅN SUY NGHÔ NHÛ THÏË NAÂO THÒ BAÅN SEÄ ÀÛÚÅC NHÛ THÏË ÊËY! TrĂ»ĂșĂĄc tiĂŻn, baĂ„n Ă oĂ„c qua möÄt söë cĂȘu noĂĄi cuĂŁa nhûÀng nhĂȘn vĂȘĂ„t nöíi tiĂŻĂ«ng trong quaĂĄ khûå nheĂĄ. LuĂĄc Ă oĂĄ, nhûÀng cĂȘu noĂĄi naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c xem laĂą thöng thaĂĄi nhĂ»ng giĂșĂą Ă ĂȘy chuĂĄng Ă Ă»ĂșĂ„c xĂŻĂ«p vaĂąo top nhûÀng cĂȘu noĂĄi ngĂșĂĄ ngĂȘĂ­n: "ChĂčĂšng coĂĄ lyĂĄ do gĂČ Ă ĂŻĂ­ mößi caĂĄ nhĂȘn phaĂŁi coĂĄ möÄt caĂĄi maĂĄy vi tñnh trong nhaĂą hoĂ„." KENNETH OLSEN - ChuĂŁ tĂ”ch, ngĂ»ĂșĂąi saĂĄng lĂȘĂ„p DIGITAL EQUIPMENT, 1977 "MaĂĄy bay laĂą nhûÀng àöÏ chĂși thuĂĄ vĂ”, nhĂ»ng khöng coĂĄ giaĂĄ trĂ” quĂȘn sûÄ." MARSHAL FERDINAND FOCH, NhaĂą chiĂŻĂ«n lĂ»ĂșĂ„c QuĂȘn sûÄ vaĂą Töíng tĂ» lĂŻĂ„nh QuĂȘn àöÄi PhaĂĄp trong ThĂŻĂ« chiĂŻĂ«n thûå I, 1911 10 9
  • 25. 25 TaĂ„o thoĂĄi quen "LoaĂąi ngĂ»ĂșĂąi khöng bao giĂșĂą lĂŻn tĂșĂĄi mĂčĂ„t trĂčng, bĂȘĂ«t kĂŻĂ­ moĂ„i tiĂŻĂ«n böÄ khoa hoĂ„c trong tĂ»Ășng lai." TiĂŻĂ«n sĂŽ LEE DE FOREST, NhaĂą phaĂĄt minh ra Ă eĂąn öëng ba cûÄc vaĂą Radio, 25/2/1967 "Ti-vi seĂ€ khöng thĂŻĂ­ duy trĂČ bĂȘĂ«t kyĂą thĂ” trĂ»ĂșĂąng naĂąo maĂą chuĂĄng chiĂŻĂ«m lĂŽnh quaĂĄ saĂĄu thaĂĄng Ă ĂȘĂŹu. MoĂ„i ngĂ»ĂșĂąi seĂ€ sĂșĂĄm mĂŻĂ„t moĂŁi vĂșĂĄi viĂŻĂ„c Ă ĂŻm naĂąo cuĂ€ng daĂĄn mĂčĂŠt vaĂąo möÄt caĂĄi thuĂąng göß daĂĄn." DARRYL F. ZANUCK, GiaĂĄm àöëc HaĂ€ng phim 20th Century-Fox, 1946 "ChuĂĄng töi khöng thñch ĂȘm nhaĂ„c cuĂŁa hoĂ„. CaĂĄc nhoĂĄm chĂși ghi-ta Ă aĂ€ hĂŻĂ«t thĂșĂąi." HaĂ€ng thu ĂȘm Decca phaĂŁn àöëi Ban nhaĂ„c The Beatles, 1962 "VĂșĂĄi phĂȘĂŹn àöng dĂȘn chuĂĄng, viĂŻĂ„c sûã duĂ„ng thuöëc laĂĄ coĂĄ möÄt hiĂŻĂ„u quaĂŁ lĂșĂ„i ñch." BaĂĄc sĂŽ IAN G. MACDONALD - ViĂŻĂ„n phĂȘĂźu thuĂȘĂ„t Los Angeles, trñch dĂȘĂźn tûù NewsWeek, 18/11/1969 "ChiĂŻĂ«c maĂĄy Ă iĂŻĂ„n thoaĂ„i coĂĄ quaĂĄ nhiĂŻĂŹu khuyĂŻĂ«t Ă iĂŻĂ­m Ă ĂŻĂ­ coĂĄ thĂŻĂ­ xem laĂą möÄt phĂ»Ășng tiĂŻĂ„n truyĂŻĂŹn thöng. VĂŻĂŹ cĂș baĂŁn, noĂĄ chĂčĂšng coĂĄ giaĂĄ trĂ” gĂČ Ă Ă¶Ă«i vĂșĂĄi chuĂĄng ta." BaĂŁn kyĂĄ luĂ„c cuĂŁa Western Union Internal, 1876 "TraĂĄi Ă ĂȘĂ«t laĂą trung tĂȘm cuĂŁa vuĂ€ truĂ„." PTOLEMY, NhaĂą thiĂŻn vĂčn hoĂ„c lûùng danh Ai CĂȘĂ„p, thĂŻĂ« kyĂŁ thûå II 8 7 6 5 4 3
  • 26. 26 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t "ChĂčĂšng coĂĄ gĂČ quan troĂ„ng xaĂŁy ra trong ngaĂąy höm nay caĂŁ." Vua GEORGE III viĂŻĂ«t ĂșĂŁ Anh quöëc ngaĂąy 4/7/1776 (ngaĂąy Quöëc khaĂĄnh cuĂŁa MyĂ€) "MoĂ„i thûå coĂĄ thĂŻĂ­ phaĂĄt minh Ă ĂŻĂŹu Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c phaĂĄt minh." CHARLES H. DUELL, UÃy viĂŻn UÃy ban cĂȘĂ«p bĂčçng saĂĄng chĂŻĂ« Hoa KyĂą, 1899 ÀoĂĄ laĂą tuyĂŻn böë cuĂŁa nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi nöíi tiĂŻĂ«ng. CoĂąn nhûÀng baĂ„n treĂŁ nhĂ» baĂ„n thĂČ sao? HoĂ„ cuĂ€ng coĂĄ nhûÀng suy nghĂŽ vĂșĂĄ vĂȘĂ­n khöng keĂĄm Ă ĂȘu: “ChĂčĂšng coĂĄ ai trong nhaĂą töi hoĂ„c Ă ĂŻĂ«n Ă aĂ„i hoĂ„c. ThĂȘĂ„t laĂą Ă iĂŻn khi cho laĂą töi laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ.” “Vö phĂ»Ășng cûåu chûÀa thöi: töi vaĂą böë töi chĂčĂšng bao giĂșĂą coĂĄ thĂŻĂ­ hĂșĂ„p nhau. ChuĂĄng töi quaĂĄ khaĂĄc biĂŻĂ„t.” “ Cö ĂȘĂ«y thĂȘĂ„t laĂą Ă eĂ„p. DaĂĄm caĂĄ laĂą cö ĂȘĂ«y hĂčĂšn cuĂ€ng seĂ€ rĂȘĂ«t Ă ĂȘĂŹn àöÄn.” “Thöng minh laĂą Ă iĂŻĂŹu maĂą chĂł ngĂ»ĂșĂąi da trĂčĂŠng mĂșĂĄi coĂĄ.” Hai danh saĂĄch trĂŻn coĂĄ nhûÀng Ă iĂŻĂ­m chung gĂČ? ÀĂȘĂŹu tiĂŻn, Ă oĂĄ Ă ĂŻĂŹu laĂą nhûÀng caĂĄch nhĂČn nhĂȘĂ„n sûÄ vĂȘĂ„t, sûÄ kiĂŻĂ„n diĂŻĂźn ra xung quanh. Thûå hai, nhûÀng phaĂĄt biĂŻĂ­u 2 1
  • 27. 27 TaĂ„o thoĂĄi quen Ă oĂĄ Ă ĂŻĂŹu khöng Ă uĂĄng hoĂčĂ„c khöng Ă ĂȘĂŹy Ă uĂŁ, cho duĂą ngĂ»ĂșĂąi phaĂĄt biĂŻĂ­u ra nhûÀng lĂșĂąi Ă oĂĄ Ă ĂŻĂŹu rĂȘĂ«t tin tĂ»ĂșĂŁng vaĂąo Ă iĂŻĂŹu mĂČnh noĂĄi. VÊÅY, NHÊÅN THÛÁC LA GÒ? NhĂȘĂ„n thûåc laĂą caĂĄch baĂ„n nhĂČn nhĂȘĂ„n möÄt sûÄ viĂŻĂ„c, laĂą quan Ă iĂŻĂ­m, thĂȘĂ„m chñ laĂą niĂŻĂŹm tin cuĂŁa baĂ„n. NhĂ» baĂ„n cuĂ€ng biĂŻĂ«t, nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa chuĂĄng ta thĂ»ĂșĂąng taĂ„o ra nhûÀng giĂșĂĄi haĂ„n. NhĂ» baĂ„n möÄt mûÄc tin rĂčçng mĂČnh khöng thĂŻĂ­ naĂąo vaĂąo Ă Ă»ĂșĂ„c Ă aĂ„i hoĂ„c, cuĂ€ng nhĂ» Ptolemy cuĂ€ng Ă aĂ€ tûùng khĂčng khĂčng tin rĂčçng traĂĄi Ă ĂȘĂ«t laĂą trung tĂȘm cuĂŁa vuĂ€ truĂ„. Quan niĂŻĂ„m cuĂ€ng giöëng nhĂ» möÄt cĂčĂ„p kñnh Ă eo mĂčĂŠt. Khi baĂ„n coĂĄ nhûÀng quan niĂŻĂ„m khöng Ă uĂĄng vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn hoĂčĂ„c vĂŻĂŹ cuöÄc Ă ĂșĂąi noĂĄi chung, moĂ„i chuyĂŻĂ„n giöëng nhĂ» baĂ„n Ă eo möÄt cĂčĂ„p kñnh khöng Ă uĂĄng àöÄ. CĂčĂ„p kñnh Ă oĂĄ aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng Ă ĂŻĂ«n caĂĄch baĂ„n nhĂČn moĂ„i sûÄ vĂȘĂ„t khaĂĄc. KĂŻĂ«t quaĂŁ laĂą nhĂČn thĂȘĂ«y gĂČ baĂ„n nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c nĂȘĂ«y. NĂŻĂ«u baĂ„n tin rĂčçng mĂČnh ngöëc, chñnh niĂŻĂŹm tin ĂȘĂ«y seĂ€ laĂąm cho baĂ„n ngöëc. NĂŻĂ«u baĂ„n tin rĂčçng nhoĂŁ em gaĂĄi cuĂŁa mĂČnh ngu ngĂș, baĂ„n seĂ€ tĂČm chûång cûå cho niĂŻĂŹm tin Ă oĂĄ, vaĂą cö beĂĄ seĂ€ vĂȘĂźn maĂ€i ngu ngĂș trong mĂčĂŠt baĂ„n. NoĂĄi
  • 28. 28 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t caĂĄch khaĂĄc, nĂŻĂ«u tin rĂčçng mĂČnh thöng minh, baĂ„n seĂ€ dĂŻĂź thaĂąnh cöng trong moĂ„i viĂŻĂ„c. MöÄt cö beĂĄ tĂŻn Kristi coĂĄ lĂȘĂŹn tĂȘm sûÄ vĂșĂĄi töi rĂčçng cö rĂȘĂ«t yĂŻu veĂŁ Ă eĂ„p cuĂŁa nhûÀng ngoĂ„n nuĂĄi. MöÄt höm, cö tĂșĂĄi khaĂĄm baĂĄc sĂŽ nhaĂ€n khoa vaĂą bĂȘĂ«t ngĂșĂą phaĂĄt hiĂŻĂ„n ra àöi mĂčĂŠt cuĂŁa cö tĂŻĂ„ hĂșn cö tĂ»ĂșĂŁng rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu. Sau khi mang vaĂąo àöi kñnh mĂșĂĄi, cö sûãng söët vĂČ Ă aĂ€ nhĂČn thĂȘĂ«y moĂ„i vĂȘĂ„t quaĂĄ roĂ€ raĂąng. Cö noĂĄi: "Töi nhĂȘĂ„n ra rĂčçng nhûÀng ngoĂ„n nuĂĄi vaĂą cĂȘy cöëi, thĂȘĂ„m chñ caĂŁ nhûÀng quang caĂŁnh bĂŻn lĂŻĂŹ Ă Ă»ĂșĂąng Ă ĂŻĂŹu coĂĄ nhiĂŻĂŹu chi tiĂŻĂ«t maĂą töi chĂ»a hĂŻĂŹ hĂČnh dung tĂșĂĄi. Töi Ă aĂ€ khöng biĂŻĂ«t mĂčĂŠt mĂČnh keĂĄm Ă ĂŻĂ«n mûåc naĂąo cho tĂșĂĄi khi nhĂȘĂ„n ra rĂčçng Ă aĂĄng leĂ€ noĂĄ coĂĄ thĂŻĂ­ nhĂČn roĂ€ hĂșn". ThĂ»ĂșĂąng laĂą vĂȘĂ„y Ă oĂĄ. ChuĂĄng ta khöng biĂŻĂ«t rĂčçng mĂČnh Ă aĂĄnh mĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo vĂČ nhûÀng quan niĂŻĂ„m sai lĂȘĂŹm, lĂŻĂ„ch laĂ„c. ChuĂĄng ta mößi ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu coĂĄ nhĂȘĂ„n thûåc vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn, vĂŻĂŹ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc vaĂą vĂŻĂŹ cuöÄc söëng noĂĄi chung. BĂȘy giĂșĂą ta xem xeĂĄt tûùng Ă iĂŻĂŹu möÄt nheĂĄ. NHÊÅN THÛÁC VÏÌ BAÃN THÊN BaĂ„n haĂ€y khoan Ă oĂ„c tiĂŻĂ«p Ă ĂŻĂ­ suy ngĂȘĂźm cĂȘu hoĂŁi naĂąy Ă aĂ€: NhûÀng nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa baĂ„n giuĂĄp Ă ĂșĂ€ baĂ„n hay caĂŁn trĂșĂŁ baĂ„n? Khi vĂșĂ„ töi, Rebecca, coĂąn laĂą möÄt hoĂ„c sinh ĂșĂŁ trĂ»ĂșĂąng trung hoĂ„c Madison ĂșĂŁ Idaho, caĂĄc nûÀ sinh trong lĂșĂĄp Ă Ă»ĂșĂ„c khuyĂŻĂ«n khñch Ă i dûÄ thi hoa hĂȘĂ„u Madison. MoĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu höÏ hĂșĂŁi Ă Ăčng kyĂĄ vĂČ muöën thûã khaĂŁ nĂčng cuĂŁa
  • 29. 29 TaĂ„o thoĂĄi quen mĂČnh, nhĂ»ng chĂł riĂŻng Linda, ngöÏi caĂ„nh Rebecca laĂą khöng Ă Ăčng kyĂĄ vĂČ nhuĂĄt nhaĂĄt vaĂą tûÄ ti. Rebecca Ă aĂ€ àöÄng viĂŻn khuyĂŻĂ«n khñch Linda rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu vaĂą cuöëi cuĂąng Ă aĂ€ thuyĂŻĂ«t phuĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c Linda ghi tĂŻn vaĂąo danh saĂĄch dûÄ thi. LuĂĄc Ă oĂĄ Rebecca chĂčĂšng nghĂŽ gĂČ nhĂ»ng sau Ă oĂĄ 7 nĂčm, cö nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt bûåc thĂ» cuĂŁa Linda miĂŻu taĂŁ cuöÄc Ă ĂȘĂ«u tranh nöÄi tĂȘm cuĂŁa cö ĂȘĂ«y khi Ă oĂĄ vaĂą caĂŁm Ășn Rebecca Ă aĂ€ laĂą tia saĂĄng laĂąm thay àöíi cuöÄc Ă ĂșĂąi cö ĂȘĂ«y. Tuy rĂčçng trong cuöÄc thi hoa hĂȘĂ„u khi Ă oĂĄ, Linda khöng Ă oaĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c giaĂŁi naĂąo nhĂ»ng cö Ă aĂ€ coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt caĂĄi nhĂČn mĂșĂĄi vĂŻĂŹ chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh, cö Ă aĂ€ vĂ»ĂșĂ„t qua Ă Ă»ĂșĂ„c chĂ»ĂșĂĄng ngaĂ„i vĂȘĂ„t lĂșĂĄn nhĂȘĂ«t tûù trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂŻĂ«n giĂșĂą, Ă oĂĄ laĂą sûÄ nhĂČn nhĂȘĂ„n haĂ„ thĂȘĂ«p baĂŁn thĂȘn mĂČnh. VaĂą giĂșĂą Ă ĂȘy, cö Ă aĂ€ trĂșĂŁ thaĂąnh uĂŁy viĂŻn cuĂŁa uĂŁy ban sinh viĂŻn vaĂą phaĂĄt huy Ă Ă»ĂșĂ„c tñnh dĂŻĂź mĂŻĂ«n vaĂą vui veĂŁ cuĂŁa cö. Kinh nghiĂŻĂ„m cuĂŁa Linda coĂĄ thĂŻĂ­ goĂ„i laĂą: "SûÄ chuyĂŻĂ­n hoĂĄa quan niĂŻĂ„m". CuĂ„m tûù naĂąy coĂĄ nghĂŽa laĂą àöÄt nhiĂŻn baĂ„n nhĂČn sûÄ vĂȘĂ„t theo nhûÀng phĂ»Ășng caĂĄch mĂșĂĄi meĂŁ, tĂ»Ășng tûÄ nhĂ» baĂ„n vûùa thûã mang möÄt àöi kñnh mĂșĂĄi. NĂŻĂ«u nhûÀng quan niĂŻĂ„m tiĂŻu cûÄc vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn laĂąm haĂ„n chĂŻĂ« khaĂŁ nĂčng cuĂŁa baĂ„n, thĂČ nhûÀng quan niĂŻĂ„m tñch cûÄc laĂ„i mang Ă ĂŻĂ«n cho baĂ„n nhûÀng kĂŻĂ«t quaĂŁ töët Ă eĂ„p, nhĂ» cĂȘu chuyĂŻĂ„n kĂŻĂ­ vĂŻĂŹ ngĂ»ĂșĂąi con trai cuĂŁa vua Louis XVI (PhaĂĄp) dĂ»ĂșĂĄi Ă ĂȘy cho thĂȘĂ«y:
  • 30. 30 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t Vua Louis XVI bĂ” lĂȘĂ„t àöí vaĂą cĂȘĂŹm tuĂą. HoaĂąng tûã con trai öng cuĂ€ng bĂ” nhûÀng tĂŻn gian thĂȘĂŹn quaĂŁn thuĂĄc. ChuĂĄng nghĂŽ rĂčçng vĂČ hoaĂąng tûã laĂą ngĂ»ĂșĂąi seĂ€ thûùa kĂŻĂ« ngai vaĂąng, nĂŻĂ«u chuĂĄng coĂĄ thĂŻĂ­ huĂŁy hoaĂ„i Ă aĂ„o àûåc cuĂŁa chaĂąng, chaĂąng seĂ€ khöng bao giĂșĂą nhĂȘĂ„n thûåc Ă Ă»ĂșĂ„c vĂŻĂŹ söë phĂȘĂ„n vaĂą sûå mĂŻĂ„nh lĂșĂĄn lao maĂą cuöÄc Ă ĂșĂąi Ă aĂ€ xĂŻĂ«p Ă ĂčĂ„t cho chaĂąng. ChuĂĄng mang chaĂąng tĂșĂĄi möÄt nĂși thĂȘĂ„t xa xöi. ÚÃ Ă oĂĄ, chuĂĄng Ă Ă»a Ă ĂŻĂ«n cho chaĂąng moĂ„i thûå Ă ĂŻ tiĂŻĂ„n vaĂą ö troĂ„c nhĂȘĂ«t trĂŻn Ă ĂșĂąi. ChuĂĄng mang cho chaĂąng nhûÀng bûÀa Ăčn thĂ”nh soaĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ nhanh choĂĄng biĂŻĂ«n chaĂąng thaĂąnh möÄt keĂŁ phaĂąm tuĂ„c haĂĄo Ăčn. ChuĂĄng thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn noĂĄi nhûÀng cĂȘu tuĂ„c tĂŽu quanh chaĂąng. ChuĂĄng mang tĂșĂĄi cho chaĂąng nhûÀng cö gaĂĄi lĂčĂšng lĂș. ChuĂĄng buöÄc chaĂąng tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi nhûÀng Ă iĂŻĂŹu gian döëi vaĂą heĂąn haĂ„. Suöët hai mĂ»Ăși böën giĂșĂą trong ngaĂąy, chaĂąng bĂ” vĂȘy quanh bĂșĂŁi nhûÀng thûå coĂĄ thĂŻĂ­ keĂĄo linh höÏn cuĂŁa möÄt con ngĂ»ĂșĂąi xuöëng Ă aĂĄy Ă Ă”a nguĂ„c xĂȘĂ«u xa. ChaĂąng söëng trong caĂŁnh Ă oĂĄ suöët saĂĄu thaĂĄng trĂșĂąi, nhĂ»ng chĂ»a bao giĂșĂą khuĂȘĂ«t phuĂ„c trĂ»ĂșĂĄc bao aĂĄp lûÄc. Cuöëi cuĂąng, sau khi nöß lûÄc caĂĄm döß chaĂąng khöng thaĂąnh, chuĂĄng hoĂŁi chaĂąng sao khöng buöng thaĂŁ theo nhûÀng thûå Ă oĂĄ Ă i, sao khöng tham dûÄ nhiĂŻĂ„t tĂČnh. NhûÀng thûå Ă oĂĄ mang tĂșĂĄi niĂŻĂŹm vui thuĂĄ, thoĂŁa maĂ€n duĂ„c voĂ„ng cho chaĂąng, laĂą nhûÀng Ă iĂŻĂŹu ai cuĂ€ng Ă»ĂșĂĄc ao. VaĂą tĂȘĂ«t caĂŁ Ă ĂŻĂŹu thuöÄc vĂŻĂŹ chaĂąng. ChaĂąng trai MöÄt ngaĂąy naĂąo Ă oĂĄ...
  • 31. 31 TaĂ„o thoĂĄi quen Ă aĂĄp: " Töi khöng thĂŻĂ­ laĂąm theo lĂșĂąi caĂĄc öng, bĂșĂŁi vĂČ töi Ă Ă»ĂșĂ„c sinh ra Ă ĂŻĂ­ laĂąm möÄt vĂ” vua." HoaĂąng tûã Louis Ă aĂ€ giûÀ vûÀng quan niĂŻĂ„m Ă oĂĄ nĂŻn khöng Ă iĂŻĂŹu gĂČ coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm chaĂąng lay chuyĂŻĂ­n. NĂŻĂ«u baĂ„n söëng trĂŻn Ă ĂșĂąi vĂșĂĄi cĂčĂ„p kñnh: "Töi coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c" hay "Töi coĂĄ tĂȘĂŹm quan troĂ„ng" thĂČ quan niĂŻĂ„m naĂąy seĂ€ giuĂĄp baĂ„n coĂĄ möÄt sûåc maĂ„nh trong nhûÀng cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa mĂČnh. ÚÃ Ă iĂŻĂ­m naĂąy, baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ hoĂŁi: "NĂŻĂ«u nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa töi bĂ” meĂĄo moĂĄ, thĂČ töi phaĂŁi laĂąm gĂČ Ă ĂŻĂ­ chĂłnh laĂ„i?". MöÄt caĂĄch chĂłnh laĂ„i töët nhĂȘĂ«t laĂą tĂȘm sûÄ vĂșĂĄi möÄt ngĂ»ĂșĂąi naĂąo Ă oĂĄ tin tĂ»ĂșĂŁng baĂ„n vaĂą muöën laĂąm Ă iĂŻĂŹu töët cho baĂ„n. MeĂ„ töi laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi nhĂ» thĂŻĂ« àöëi vĂșĂĄi töi. MeĂ„ luön tin tĂ»ĂșĂŁng töi vaĂą thĂ»ĂșĂąng àöÄng viĂŻn töi: "Sean naĂąy, con coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm lĂșĂĄp trĂ»ĂșĂŁng Ă Ă»ĂșĂ„c Ă ĂȘĂ«y!" hay: "Sao con khöng mĂșĂąi cö ĂȘĂ«y Ă i chĂși, meĂ„ nghĂŽ laĂą cö ĂȘĂ«y rĂȘĂ«t muöën Ă Ă»ĂșĂ„c Ă i chĂși vĂșĂĄi con". BĂȘĂ«t cûå luĂĄc naĂąo muöën khĂčĂšng Ă Ă”nh mĂČnh, töi Ă ĂŻĂŹu noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi meĂ„, vaĂą meĂ„ seĂ€ laĂą ngĂ»ĂșĂąi lau saĂ„ch àöi mĂčĂŠt kñnh mĂșĂą töëi giuĂąm töi. NhûÀng ngĂ»ĂșĂąi thaĂąnh cöng thĂ»ĂșĂąng coĂĄ möÄt ngĂ»ĂșĂąi cöë vĂȘĂ«n nhĂ» vĂȘĂ„y. NgĂ»ĂșĂąi Ă oĂĄ coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą thĂȘĂŹy cö giaĂĄo cuĂŁa baĂ„n, möÄt ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n, hay böë meĂ„, anh chĂ”, öng baĂą... ChĂł cĂȘĂŹn coĂĄ möÄt ngĂ»ĂșĂąi, viĂŻĂ„c ngĂ»ĂșĂąi ĂȘĂ«y laĂą ai khöng hĂŻĂŹ quan troĂ„ng, quan troĂ„ng laĂą baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ tĂČm thĂȘĂ«y sûÄ Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng, nguöÏn àöÄng viĂŻn vaĂą nuöi mĂȘĂŹm laĂ„c quan tûù hoĂ„. Nghe lĂșĂąi khuyĂŻn baĂŁo cuĂŁa hoĂ„. Cöë gĂčĂŠng nhĂČn
  • 32. 32 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t baĂŁn thĂȘn theo caĂĄch hoĂ„ nhĂČn baĂ„n. RöÏi baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ«y möÄt àöi kñnh mĂșĂĄi coĂĄ thĂŻĂ­ taĂ„o Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng khaĂĄc biĂŻĂ„t ra sao. NhĂ»ng cuĂ€ng coĂĄ khi baĂ„n chĂčĂšng coĂĄ ai Ă ĂŻĂ­ dûÄa vaĂąo vaĂą cĂȘĂŹn phaĂŁi haĂąnh àöÄng möÄt mĂČnh. NĂŻĂ«u vĂȘĂ„y, baĂ„n haĂ€y Ă oĂ„c kyĂ€ nhûÀng chĂ»Ășng tiĂŻĂ«p theo, seĂ€ rĂȘĂ«t coĂĄ ñch cho baĂ„n Ă ĂȘĂ«y. NHÊÅN THÛÁC VÏÌ NGÛÚÂI KHAÁC Khöng nhûÀng phaĂŁi nhĂȘĂ„n thûåc Ă uĂĄng vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn, chuĂĄng ta coĂąn phaĂŁi biĂŻĂ«t nhĂȘĂ„n thûåc vĂŻĂŹ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc Ă ĂŻĂ­ traĂĄnh nhûÀng sai lĂȘĂŹm Ă aĂĄng tiĂŻĂ«c. NhĂČn nhĂȘĂ„n vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ tûù möÄt quan Ă iĂŻĂ­m khaĂĄc giuĂĄp chuĂĄng ta coĂĄ thĂŻĂ­ hiĂŻĂ­u taĂ„i sao ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc laĂ„i haĂąnh àöÄng nhĂ» vĂȘĂ„y. BaĂ„n töi, Berky, Ă aĂ€ kĂŻĂ­ cho töi nghe möÄt cĂȘu chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ sûÄ thay àöíi nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa cö ĂȘĂ«y: Khi mĂșĂĄi vaĂąo trung hoĂ„c, töi coĂĄ quen möÄt cö baĂ„n tĂŻn Kim, rĂȘĂ«t töët buĂ„ng vaĂą dĂŻĂź thĂ»Ășng. NhĂ»ng möÄt thĂșĂąi gian sau, cö ĂȘĂ«y bößng trĂșĂŁ nĂŻn khoĂĄ Ă»a, bĂčĂšn tñnh, dĂŻĂź bĂ” xuĂĄc phaĂ„m vaĂą khoĂĄ gĂȘĂŹn. MöÄt caĂĄch vö yĂĄ thûåc, chuĂĄng töi gĂȘĂŹn nhĂ» nghĂł chĂși vĂșĂĄi Kim. Sau kyĂą nghĂł heĂą thĂȘĂ„t vui, töi trĂșĂŁ laĂ„i trĂ»ĂșĂąng vaĂą gĂčĂ„p laĂ„i nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n vĂșĂĄi nhûÀng cĂȘu chuyĂŻĂ„n trĂŻn trĂșĂąi dĂ»ĂșĂĄi Ă ĂȘĂ«t. Bößng nhiĂŻn, möÄt cö baĂ„n noĂĄi: "ÖÌ, töi Ă aĂ€ kĂŻĂ­ cho caĂĄc baĂ„n nghe vĂŻĂŹ Kim chĂ»a nhĂł? Böë meĂ„ baĂ„n ĂȘĂ«y vûùa mĂșĂĄi ly dĂ”, Kim thĂȘĂ„t sûÄ khuĂŁng hoaĂŁng Ă ĂȘĂ«y". Töi baĂąng hoaĂąng. Thay vĂČ bûÄc böÄi vĂșĂĄi thaĂĄi àöÄ cuĂŁa Kim nhĂ» trĂ»ĂșĂĄc, töi caĂŁm thĂȘĂ«y mĂČnh tĂŻĂ„ kinh khuĂŁng. Töi caĂŁm giaĂĄc nhĂ» mĂČnh Ă aĂ€ boĂŁ Kim cö àöÄc Ă uĂĄng vaĂąo luĂĄc baĂ„n ĂȘĂ«y cĂȘĂŹn an uĂŁi nhĂȘĂ«t. ChĂł möÄt thöng tin nhoĂŁ thĂŻĂ« thöi, toaĂąn böÄ
  • 33. 33 TaĂ„o thoĂĄi quen thaĂĄi àöÄ cuĂŁa töi vĂșĂĄi Kim Ă aĂ€ hoaĂąn toaĂąn thay àöíi. ÀoĂĄ laĂą möÄt kinh nghiĂŻĂ„m laĂąm töi saĂĄng mĂčĂŠt ra nhiĂŻĂŹu. BaĂ„n thĂȘĂ«y khöng, chĂł cĂȘĂŹn möÄt thöng tin mĂșĂĄi nhoĂŁ nhoi Ă aĂ€ laĂąm thay àöíi quan niĂŻĂ„m cuĂŁa Becky. Thöng thĂ»ĂșĂąng chuĂĄng ta hay phaĂĄn xeĂĄt ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc khi chĂ»a coĂĄ Ă uĂŁ thöng tin Ă ĂŻĂ­ coĂĄ thĂŻĂ­ hiĂŻĂ­u Ă uĂĄng vĂŻĂŹ hoĂ„. Monica cuĂ€ng coĂĄ möÄt kinh nghiĂŻĂ„m tĂ»Ășng tûÄ: Khi söëng ĂșĂŁ California, töi coĂĄ nhiĂŻĂŹu baĂ„n töët vaĂą töi khöng bao giĂșĂą Ă ĂŻĂ­ yĂĄ tĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi haĂąng xoĂĄm mĂșĂĄi doĂ„n tĂșĂĄi. Töi Ă aĂ€ coĂĄ nhiĂŻĂŹu baĂ„n röÏi vaĂą nghĂŽ rĂčçng nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi mĂșĂĄi phaĂŁi tûÄ giaĂŁi quyĂŻĂ«t chuyĂŻĂ„n riĂŻng cuĂŁa hoĂ„. ThĂŻĂ« röÏi khi töi chuyĂŻĂ­n Ă i nĂși khaĂĄc, töi trĂșĂŁ thaĂąnh möÄt “ma mĂșĂĄi”. LuĂĄc Ă oĂĄ töi Ă»ĂșĂĄc gĂČ coĂĄ ai Ă oĂĄ quan tĂȘm tĂșĂĄi töi vaĂą cho töi tham gia vaĂąo nhoĂĄm cuĂŁa hoĂ„. GiĂșĂą Ă ĂȘy töi nhĂČn moĂ„i viĂŻĂ„c theo möÄt caĂĄch hoaĂąn toaĂąn khaĂĄc. Töi Ă aĂ€ hiĂŻĂ­u caĂŁm giaĂĄc khöng coĂĄ ai laĂąm baĂ„n ra sao. Tûù Ă ĂȘĂ«y trĂșĂŁ Ă i, Monica seĂ€ àöëi xûã vĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi mĂșĂĄi theo möÄt caĂĄch khaĂĄc, baĂ„n coĂĄ nghĂŽ thĂŻĂ« khöng? NhĂČn nhĂȘĂ„n sûÄ viĂŻĂ„c tûù möÄt quan Ă iĂŻĂ­m khaĂĄc coĂĄ thĂŻĂ­ Ă Ă»a Ă ĂŻĂ«n möÄt khaĂĄc biĂŻĂ„t lĂșĂĄn trong thaĂĄi àöÄ cuĂŁa chuĂĄng ta àöëi vĂșĂĄi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi. MĂȘĂ­u chuyĂŻĂ„n dĂ»ĂșĂĄi Ă ĂȘy cuĂŁa tĂșĂą Reader's Digest laĂą möÄt vñ duĂ„ Ă iĂŻĂ­n hĂČnh vĂŻĂŹ sûÄ thay àöíi nhĂȘĂ„n thûåc: MöÄt cö gaĂĄi Ă ĂŻĂ«n phi trĂ»ĂșĂąng vĂșĂĄi àöëng haĂąnh lyĂĄ nĂčĂ„ng trĂŻn tay. Trong khi chĂșĂą Ă ĂșĂ„i maĂĄy bay, cö mua möÄt goĂĄi baĂĄnh vaĂą mĂȘĂ«y tĂșĂą baĂĄo, röÏi choĂ„n möÄt baĂąn tröëng Ă ĂŻĂ­ ngöÏi. Khi Ă ang Ă oĂ„c
  • 34. 34 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t baĂĄo, cö thĂȘĂ«y möÄt ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂąn öng Ăčn mĂčĂ„c lĂ”ch sûÄ tiĂŻĂ«n Ă ĂŻĂ«n ngöÏi cuĂąng baĂąn vĂșĂĄi cö. Sau Ă oĂĄ, cö thĂȘĂ„t sûÄ sûãng söët khi thĂȘĂ«y anh ta thaĂŁn nhiĂŻn Ăčn baĂĄnh cuĂŁa cö. Cö chĂčĂšng muöën laĂąm to chuyĂŻĂ„n, nĂŻn Ă ĂŻĂ­ khĂčĂšng Ă Ă”nh chuĂŁ quyĂŻĂŹn, cö cuĂ€ng lĂȘĂ«y möÄt caĂĄi baĂĄnh Ăčn. Anh chaĂąng nhĂ»ĂșĂĄn maĂąy nhĂČn cö röÏi lĂȘĂ«y möÄt caĂĄi nûÀa Ă Ă»a vaĂąo miĂŻĂ„ng. ThĂȘĂ„t laĂą quaĂĄ thĂŻĂ­, chĂčĂšng coi cö ra caĂĄi quaĂĄi gĂČ caĂŁ. Cö böëc tiĂŻĂ«p möÄt caĂĄi Ăčn cho hĂčĂŠn thĂȘĂ«y roĂ€ hĂčĂŠn Ă ang Ăčn keĂĄ maĂą coĂąn lĂșĂĄn löëi. Cûå nhĂ» thĂŻĂ« cho Ă ĂŻĂ«n caĂĄi baĂĄnh cuöëi cuĂąng: anh chaĂąng beĂŁ laĂąm àöi, röÏi hĂși mĂłm cĂ»ĂșĂąi, Ă ĂȘĂ­y möÄt nûãa vĂŻĂŹ phña cö, Ăčn möÄt nûãa coĂąn laĂ„i röÏi àûång lĂŻn boĂŁ Ă i. ThĂȘĂ„t laĂą tûåc Ă iĂŻn ngĂ»ĂșĂąi. NhĂ»ng Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ«n luĂĄc hĂŻĂ„ thöëng kiĂŻĂ­m soaĂĄt goĂ„i tĂŻn cö Ă ĂŻĂ­ soaĂĄt veĂĄ. Cö cĂȘĂŹm mĂȘĂ«y tĂșĂą baĂĄo vaĂą àûång dĂȘĂ„y thĂČ... trĂșĂąi aĂ„: goĂĄi baĂĄnh cuĂŁa cö vĂȘĂźn coĂąn nguyĂŻn xi dĂ»ĂșĂĄi tĂșĂą baĂĄo, coĂąn naĂ€y giĂșĂą goĂĄi baĂĄnh maĂą cö thi nhau Ăčn vĂșĂĄi chaĂąng trai lĂ”ch sûÄ laĂą goĂĄi baĂĄnh cuĂŁa anh ta! HaĂ€y xem xeĂĄt tĂȘm traĂ„ng cuĂŁa cö gaĂĄi trong cĂȘu chuyĂŻĂ„n. ÀĂȘĂŹu tiĂŻn laĂą cö nghĂŽ: "HĂčĂŠn thĂȘĂ„t laĂą quaĂĄ quĂčĂŠt!", röÏi cuöëi cuĂąng thĂČ: "XĂȘĂ«u höí chĂ»a, anh ĂȘĂ«y thĂȘĂ„t laĂą töët buĂ„ng, Ă aĂ€ chia seĂŁ caĂŁ miĂŻĂ«ng baĂĄnh cuöëi cuĂąng cho keĂŁ giaĂąnh Ăčn vĂșĂĄi mĂČnh!". ÀiĂŻĂ­m mĂȘĂ«u chöët ĂșĂŁ Ă ĂȘy laĂą gĂČ? ThĂȘĂ„t Ă Ășn giaĂŁn, nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa chuĂĄng ta thĂ»ĂșĂąng chĂ»a Ă ĂȘĂŹy Ă uĂŁ, thiĂŻĂ«u chñnh xaĂĄc hoĂčĂ„c rĂȘĂ«t löÄn xöÄn. Do Ă oĂĄ àûùng nĂŻn hĂȘĂ«p tĂȘĂ«p xeĂĄt Ă oaĂĄn, chuĂ„p muĂ€ hay coĂĄ nhûÀng yĂĄ kiĂŻĂ«n khĂčĂŠt khe vĂŻĂŹ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc hoĂčĂ„c baĂŁn thĂȘn. VĂČ caĂĄi nhĂČn cuĂŁa chuĂĄng ta coĂąn haĂ„n chĂŻĂ« nĂŻn chuĂĄng ta hiĂŻĂ«m khi thĂȘĂ«y Ă Ă»ĂșĂ„c toaĂąn caĂŁnh cuĂŁa bûåc tranh thûÄc tĂŻĂ«, hoĂčĂ„c khöng coĂĄ Ă ĂȘĂŹy Ă uĂŁ dûÀ kiĂŻĂ„n cho viĂŻĂ„c phaĂĄn xeĂĄt.
  • 35. 35 TaĂ„o thoĂĄi quen HĂșn nûÀa chuĂĄng ta nĂŻn cĂșĂŁi mĂșĂŁ vĂșĂĄi nhûÀng thöng tin mĂșĂĄi, traĂŁi loĂąng ra vĂșĂĄi nhûÀng quan Ă iĂŻĂ­m söëng khaĂĄc vaĂą sĂčĂ©n loĂąng thay àöíi nhĂȘĂ„n thûåc khi biĂŻĂ«t roĂ€ rĂčçng mĂČnh sai lĂȘĂŹm. Quan troĂ„ng hĂșn hĂŻĂ«t, nĂŻĂ«u muöën coĂĄ sûÄ thay àöíi lĂșĂĄn trong Ă ĂșĂąi thĂČ phaĂŁi coĂĄ sûÄ thay àöíi nhûÀng nhĂȘĂ„n thûåc sai lĂȘĂŹm. CuĂ€ng nhĂ» thay cĂčĂ„p kñnh nhĂČn Ă ĂșĂąi, moĂ„i thûå seĂ€ thay àöíi theo khi Ă Ă»ĂșĂ„c nhĂČn qua möÄt cĂčĂ„p kñnh mĂșĂĄi. XeĂĄt cho cuĂąng, tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng khoĂĄ khĂčn trong Ă ĂșĂąi cuĂŁa baĂ„n (vĂŻĂŹ quan hĂŻĂ„ trong cuöÄc söëng, vĂŻĂŹ caĂĄch tûÄ nhĂČn nhĂȘĂ„n mĂČnh, vĂŻĂŹ tĂȘm traĂ„ng...) cuĂ€ng laĂą kĂŻĂ«t quaĂŁ cuĂŁa nhûÀng nhĂȘĂ„n thûåc sai lĂŻĂ„ch. Vñ duĂ„, nĂŻĂ«u baĂ„n coĂĄ möëi quan hĂŻĂ„ khöng töët lĂčĂŠm vĂșĂĄi cha baĂ„n, coĂĄ leĂ€ laĂą caĂŁ hai Ă aĂ€ coĂĄ quan niĂŻĂ„m sai vĂŻĂŹ nhau. CoĂĄ thĂŻĂ­ baĂ„n xem öng ĂȘĂ«y laĂą möÄt öng giaĂą lößi thĂșĂąi, laĂ„c hĂȘĂ„u, hoaĂąn toaĂąn taĂĄch khoĂŁi thĂŻĂ« giĂșĂĄi hiĂŻĂ„n Ă aĂ„i, vaĂą öng ĂȘĂ«y nghĂŽ baĂ„n laĂą möÄt àûåa con hößn xĂ»ĂșĂ„c, bĂȘĂ«t hiĂŻĂ«u vö Ășn. ThĂȘĂ„t ra, quan niĂŻĂ„m cuĂŁa caĂŁ hai Ă ĂŻĂŹu khöng hoaĂąn chĂłnh vaĂą caĂŁn trĂșĂŁ hai bĂŻn coĂĄ möÄt möëi caĂŁm thöng thûÄc sûÄ. “ÖÌ, TA ÀAÄ THAY ÀÖÍI NHÊÅN THÛÁC!”
  • 36. 36 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t NhĂ» baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ«y, cuöën saĂĄch naĂąy seĂ€ thûã thaĂĄch rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu nhûÀng nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa baĂ„n, vĂșĂĄi hy voĂ„ng seĂ€ giuĂĄp baĂ„n taĂ„o ra Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu nhĂȘĂ„n thûåc chñnh xaĂĄc vaĂą hoaĂąn chĂłnh hĂșn. HaĂ€y sĂčĂ©n saĂąng Ă ĂŻĂ­ Ă oĂ„c tiĂŻĂ«p nheĂĄ. NHÊÅN THÛÁC VÏÌ CUÖÅC SÖËNG CoĂĄ bao giĂșĂą baĂ„n tûÄ hoĂŁi: "ÀiĂŻĂŹu gĂČ Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng cho töi trong cuöÄc söëng?", "Töi mĂȘĂ«t thĂșĂąi gian suy nghĂŽ vĂŻĂŹ Ă iĂŻĂŹu gĂČ?", "Ai hay Ă iĂŻĂŹu gĂČ thĂ»ĂșĂąng xĂȘm chiĂŻĂ«m tĂ» tĂ»ĂșĂŁng töi?". ÀoĂĄ chñnh laĂą nhĂȘĂ„n thûåc cuĂŁa baĂ„n trong cuöÄc söëng. ÀiĂŻĂŹu quan troĂ„ng nhĂȘĂ«t àöëi vĂșĂĄi baĂ„n chñnh laĂą quan Ă iĂŻĂ­m söëng cuĂŁa baĂ„n, cĂčĂ„p kñnh nhĂČn Ă ĂșĂąi cuĂŁa baĂ„n, hay nhĂ» töi thñch goĂ„i: laĂą troĂ„ng tĂȘm cuöÄc Ă ĂșĂąi cuĂŁa baĂ„n. VĂȘĂ„y thĂ»ĂșĂąng thĂČ tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm cuöÄc Ă ĂșĂąi vaĂąo Ă ĂȘu? ThĂ»ĂșĂąng thĂČ vaĂąo baĂ„n beĂą, cha meĂ„, vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t, thĂŻĂ­ thao, sĂșĂŁ thñch, böÏ bĂ”ch, anh huĂąng, keĂŁ thuĂą, baĂŁn thĂȘn, cöng viĂŻĂ„c... mößi thûå Ă ĂŻĂŹu coĂĄ möÄt Ă»u Ă iĂŻĂ­m nhĂ»ng tĂȘĂ«t caĂŁ Ă ĂŻĂŹu chĂ»a Ă ĂȘĂŹy Ă uĂŁ dĂ»ĂșĂĄi nhûÀng khña caĂ„nh khaĂĄc nhau. HaĂ€y cuĂąng nhau xem xeĂĄt xem ta nĂŻn Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo Ă ĂȘu nheĂĄ. ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo baĂ„n beĂą Khöng coĂĄ gĂČ töët hĂșn laĂą coĂĄ möÄt nhoĂĄm baĂ„n töët, vaĂą khöng coĂĄ gĂČ tĂŻĂ„ hĂșn viĂŻĂ„c bĂ” baĂ„n beĂą xa laĂĄnh. BaĂ„n beĂą laĂą quan troĂ„ng nhĂ»ng khöng nĂŻn Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo Ă oĂĄ. VĂČ sao? VĂČ hoĂ„ hay thay àöíi. CuĂ€ng coĂĄ khi hoĂ„ noĂĄi xĂȘĂ«u sau lĂ»ng baĂ„n hoĂčĂ„c coĂĄ möÄt tĂČnh baĂ„n mĂșĂĄi vaĂą boĂŁ quĂŻn
  • 37. 37 TaĂ„o thoĂĄi quen baĂ„n. HĂșn nûÀa, nĂŻĂ«u baĂ„n cöë thay àöíi baĂŁn thĂȘn Ă ĂŻĂ­ hĂșĂ„p vĂșĂĄi caĂĄc baĂ„n, Ă ĂŻĂ­ Ă Ă»ĂșĂ„c kĂŻĂ«t baĂ„n thĂČ baĂ„n Ă aĂ€ tûÄ laĂąm töín haĂ„i Ă ĂŻĂ«n nhûÀng phĂȘĂ­m chĂȘĂ«t cuĂŁa chñnh mĂČnh. BaĂ„n coĂĄ tin khöng, möÄt ngaĂąy naĂąo Ă oĂĄ, baĂ„n hûÀu khöng coĂąn laĂą Ă iĂŻĂŹu lĂșĂĄn nhĂȘĂ«t trong Ă ĂșĂąi baĂ„n. HöÏi ĂșĂŁ trĂ»ĂșĂąng trung hoĂ„c, töi coĂĄ möÄt nhoĂĄm baĂ„n tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi. ChuĂĄng töi cuĂąng nhau laĂąm moĂ„i thûå, Ă i bĂși trong nhûÀng con kĂŻnh cĂȘĂ«m, dûÄ nhûÀng buöíi tiĂŻĂ„c sinh nhĂȘĂ„t, cuĂąng heĂ„n hoĂą vĂșĂĄi baĂ„n gaĂĄi ... Töi yĂŻu mĂŻĂ«n hoĂ„. Töi Ă aĂ€ nghĂŽ chuĂĄng töi seĂ€ laĂą baĂ„n nhau maĂ€i maĂ€i. Tuy nhiĂŻn, sau khi töët nghiĂŻĂ„p vaĂą chia tay, töi ngaĂ„c nhiĂŻn khi nhĂȘĂ„n ra chuĂĄng töi rĂȘĂ«t hiĂŻĂ«m khi gĂčĂ„p nhau. ChuĂĄng töi söëng caĂĄch biĂŻĂ„t nhau, vaĂą nhûÀng möëi quan hĂŻĂ„ mĂșĂĄi, cöng viĂŻĂ„c laĂąm Ăčn, gia Ă ĂČnh chiĂŻĂ«m hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t thĂșĂąi giĂșĂą cuĂŁa chuĂĄng töi. Khi coĂąn ĂșĂŁ tuöíi thiĂŻĂ«u niĂŻn, töi khöng bao giĂșĂą hiĂŻĂ­u Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu naĂąy. HaĂ€y kĂŻĂ«t baĂ„n caĂąng nhiĂŻĂŹu caĂąng töët, nhĂ»ng àûùng lĂȘĂ«y hoĂ„ laĂąm nĂŻĂŹn taĂŁng cuĂŁa Ă ĂșĂąi baĂ„n. ÀoĂĄ laĂą möÄt nĂŻĂŹn moĂĄng khöng vûÀng chĂčĂŠc. "Xin lößi mĂȘĂ«y böÏ, khöng phaĂŁi viĂŻĂ„c gĂČ cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­ cuĂąng laĂąm chung Ă Ă»ĂșĂ„c Ă ĂȘu!"
  • 38. 38 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t Àöi khi chuĂĄng ta nhĂČn Ă ĂșĂąi qua cĂčĂ„p kñnh cuĂŁa caĂŁi hay vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t: mĂČnh phaĂŁi coĂĄ chiĂŻĂ«c xe Ă eĂ„p nhĂȘĂ«t, böÄ àöÏ hiĂŻĂ„u, maĂĄy haĂĄt hiĂŻĂ„n Ă aĂ„i nhĂȘĂ«t, vaĂą nhiĂŻĂŹu thûå nûÀa maĂą chuĂĄng ta cho rĂčçng coĂĄ thĂŻĂ­ Ă em laĂ„i haĂ„nh phuĂĄc. VĂȘĂ„t chĂȘĂ«t coĂąn nuĂĄp dĂ»ĂșĂĄi hĂČnh thûåc danh voĂ„ng hay sûÄ thaĂąnh Ă aĂ„t: nhĂ» chûåc lĂșĂĄp trĂ»ĂșĂŁng, Ă oĂĄng vai chñnh trong möÄt vĂșĂŁ kĂ”ch, uĂŁy viĂŻn höÄi sinh viĂŻn... Khöng coĂĄ gĂČ sai traĂĄi nĂŻĂ«u chuĂĄng ta Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c thaĂąnh quaĂŁ vaĂą hĂ»ĂșĂŁng thuĂ„ noĂĄ, nhĂ»ng àûùng bao giĂșĂą Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm cuöÄc söëng vaĂąo vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t. VĂŻĂŹ lĂȘu daĂąi, giaĂĄ trĂ” vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t seĂ€ mĂȘĂ«t Ă i. Töi Ă aĂ€ tûùng Ă oĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt cĂȘu rĂȘĂ«t hay: "NĂŻĂ«u nhĂ» töi coĂĄ nhûÀng gĂČ giuĂĄp khĂčĂšng Ă Ă”nh töi laĂą ai, vĂȘĂ„y khi nhûÀng thûå Ă oĂĄ mĂȘĂ«t Ă i, thĂČ töi laĂą ai?". ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo baĂ„n trai hay baĂ„n gaĂĄi ÀĂȘy laĂą caĂĄi bĂȘĂźy dĂŻĂź mĂčĂŠc nhĂȘĂ«t. Khi baĂ„n Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo ai Ă oĂĄ, baĂ„n seĂ€ mĂȘĂ«t Ă i veĂŁ hĂȘĂ«p dĂȘĂźn cuĂŁa riĂŻng baĂ„n. TrĂ»ĂșĂĄc hĂŻĂ«t, nĂŻĂ«u baĂ„n Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo "ngĂ»ĂșĂąi ta" thĂČ baĂ„n seĂ€ khöng coĂąn laĂą muĂ„c tiĂŻu coĂĄ sûåc cuöën huĂĄt nûÀa. Hai laĂą baĂ„n seĂ€ mau choĂĄng trĂșĂŁ nĂŻn ngöÄt ngaĂ„t vĂČ baĂ„n bĂ” toaĂąn böÄ cuöÄc söëng tĂČnh caĂŁm cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi ĂȘĂ«y bao vĂȘy. HaĂ€y quan saĂĄt hai ngĂ»ĂșĂąi sau: Tasha vaĂą Brady. Brady Ă ĂčĂ„t Tasha laĂąm troĂ„ng tĂȘm cuöÄc Ă ĂșĂąi mĂČnh, vaĂą baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ«y sûÄ bĂȘĂ«t öín, mĂȘĂ«t àöÄc lĂȘĂ„p cuĂŁa cuöÄc Ă ĂșĂąi Brady nhĂ» sau:
  • 39. 39 TaĂ„o thoĂĄi quen Mößi khi Tasha: ThĂČ Brady caĂŁm thĂȘĂ«y: Àûa ra möÄt lĂșĂąi chĂł trñch “NgaĂąy höm nay cuĂŁa mĂČnh tiĂŻu tan röÏi”. ÀuĂąa vĂșĂĄi baĂ„n thĂȘn cuĂŁa Brady “MĂČnh Ă aĂ€ bĂ” lûùa döëi. MĂČnh gheĂĄt thĂčçng baĂ„n mĂČnh quaá”. Ài chĂși vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc “CuöÄc Ă ĂșĂąi mĂČnh thĂŻĂ« laĂą hĂŻĂ«t. Tasha khöng thñch mĂČnh nûÀa”. Khi lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi heĂ„n hoĂą vĂșĂĄi vĂșĂ„ töi bĂȘy giĂșĂą, baĂ„n biĂŻĂ«t phaĂŁn ûång cuĂŁa naĂąng ra sao khöng? NaĂąng tûù chöëi vĂșĂĄi möÄt nuĂ„ cĂ»ĂșĂąi, nhĂ»ng khöng hĂŻĂŹ caĂĄo lößi. NhĂ»ng chñnh Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ Ă aĂ€ hĂȘĂ«p dĂȘĂźn töi. NaĂąng chñnh laĂą naĂąng vaĂą coĂĄ sûåc thu huĂĄt tûù bĂŻn trong tñnh caĂĄch àöÄc lĂȘĂ„p cuĂŁa mĂČnh. HaĂ€y tin töi Ă i, baĂ„n seĂ€ trĂșĂŁ nĂŻn quyĂŻĂ«n ruĂ€ hĂșn nĂŻĂ«u khöng Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo ngĂ»ĂșĂąi mĂČnh thñch. ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc khöng baĂąy toĂŁ Ă Ă»ĂșĂ„c baĂ„n yĂŻu hoĂ„, chĂł Ă Ășn giaĂŁn laĂą baĂ„n phuĂ„ thuöÄc hoĂ„. HaĂ€y coĂĄ thĂŻm nhiĂŻĂŹu baĂ„n trai, baĂ„n gaĂĄi nĂŻĂ«u baĂ„n thñch, nhĂ»ng àûùng bĂ” aĂĄm aĂŁnh hay phuĂ„ thuöÄc vaĂąo hoĂ„, bĂșĂŁi vĂČ nhûÀng möëi quan hĂŻĂ„ nhĂ» vĂȘĂ„y "Töi nghĂŽ baĂ„n khöng nĂŻn Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo mößi möÄt ngĂ»ĂșĂąi naĂąy!
  • 40. 40 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t thĂ»ĂșĂąng mong manh nhĂ» möÄt thûå àöÏ dĂŻĂź vĂșĂ€ (mĂčĂ„c duĂą cuĂ€ng coĂĄ nhûÀng ngoaĂ„i lĂŻĂ„). ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo hoĂ„c tĂȘĂ„p Úà tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn, viĂŻĂ„c Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo hoĂ„c tĂȘĂ„p rĂȘĂ«t phöí biĂŻĂ«n. Lisa Ă aĂ€ höëi hĂȘĂ„n vĂČ Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo hoĂ„c tĂȘĂ„p trong möÄt thĂșĂąi gian daĂąi: Töi coĂĄ nhiĂŻĂŹu tham voĂ„ng vaĂą muöën trĂșĂŁ thaĂąnh baĂĄc sĂŽ giaĂŁi phĂȘĂźu thĂȘĂŹn kinh. Tûù khi coĂąn hoĂ„c lĂșĂĄp 7 töi Ă aĂ€ siĂŻng nĂčng nhĂ» möÄt sinh viĂŻn Ă aĂ„i hoĂ„c: thûåc dĂȘĂ„y vaĂąo 6 giĂșĂą saĂĄng vaĂą Ă i nguĂŁ vaĂąo luĂĄc 2 giĂșĂą saĂĄng chĂł Ă ĂŻĂ­ hoĂ„c! Böë meĂ„ cuĂ€ng cöë laĂąm töi thĂ» giaĂ€n, nhĂ»ng töi kyĂą voĂ„ng ĂșĂŁ chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh. GiĂșĂą Ă ĂȘy, töi nhĂȘĂ„n ra töi coĂĄ thĂŻĂ­ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ maĂą khöng cĂȘĂŹn phaĂŁi cöë gĂčĂŠng tĂșĂĄi mûåc nhĂ» vĂȘĂ„y, vaĂą leĂ€ ra töi Ă aĂ€ coĂĄ nhûÀng phuĂĄt giĂȘy vui veĂŁ hĂșn, vaĂą khöng bĂ” Ă aĂĄnh rĂși caĂŁ tuöíi treĂŁ cuĂŁa mĂČnh. ViĂŻĂ„c hoĂ„c haĂąnh rĂȘĂ«t cĂȘĂŹn thiĂŻĂ«t cho tĂ»Ășng lai cuĂŁa chuĂĄng ta vaĂą phaĂŁi laĂą Ă»u tiĂŻn haĂąng Ă ĂȘĂŹu. NhĂ»ng chuĂĄng ta nĂŻn cĂȘĂ­n thĂȘĂ„n, àûùng Ă ĂŻĂ­ cho nhûÀng danh hiĂŻĂ„u naĂąy kia chi phöëi toaĂąn böÄ cuöÄc söëng cuĂŁa chuĂĄng ta. NhûÀng thiĂŻĂ«u niĂŻn lĂȘĂ«y trĂ»ĂșĂąng hoĂ„c laĂąm trung tĂȘm thĂ»ĂșĂąng bĂ” aĂĄm aĂŁnh bĂșĂŁi viĂŻĂ„c Ă aĂ„t thûå haĂ„ng cao Ă ĂŻĂ«n nößi hoĂ„ quĂŻn rĂčçng muĂ„c àñch thûÄc sûÄ cuĂŁa viĂŻĂ„c hoĂ„c laĂą sûÄ hiĂŻĂ­u biĂŻĂ«t. NhĂ» haĂąng ngaĂąn ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c, baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ hoĂ„c rĂȘĂ«t xuĂȘĂ«t sĂčĂŠc nhĂ»ng vĂȘĂźn duy trĂČ Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ cĂȘn bĂčçng khoĂŁe khoĂčĂŠn trong Ă ĂșĂąi söëng. HaĂ€y nhĂșĂĄ rĂčçng giaĂĄ trĂ” cuĂŁa chuĂĄng ta khöng phaĂŁi Ă Ă»ĂșĂ„c tñnh bĂčçng töíng söë Ă iĂŻĂ­m trung bĂČnh cuĂŁa chuĂĄng ta!
  • 41. 41 TaĂ„o thoĂĄi quen ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo böë meĂ„ Böë meĂ„ coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą nguöÏn thĂ»Ășng yĂŻu vaĂą Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng töët cuĂŁa baĂ„n. BaĂ„n nĂŻn kñnh troĂ„ng vaĂą tin yĂŻu böë meĂ„, nhĂ»ng viĂŻĂ„c Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo böë meĂ„ vaĂą söëng chĂł Ă ĂŻĂ­ laĂąm vui loĂąng caĂĄc bĂȘĂ„c phuĂ„ mĂȘĂźu hĂșn laĂą söëng vĂČ mĂČnh chĂ»a chĂčĂŠc Ă aĂ€ hay lĂčĂŠm Ă ĂȘu. HaĂ€y xem nhûÀng gĂČ Ă aĂ€ xaĂŁy ra vĂșĂĄi möÄt baĂ„n gaĂĄi tĂŻn Laura ĂșĂŁ Louisiana: Töi hoĂ„c haĂąnh rĂȘĂ«t siĂŻng nĂčng caĂŁ hoĂ„c kyĂą vaĂą kĂŻĂ«t quaĂŁ cuöëi cuĂąng thĂȘĂ„t myĂ€ maĂ€n: 6 Ă iĂŻĂ­m 10 vaĂą 1 Ă iĂŻĂ­m 8. ThĂŻĂ« nhĂ»ng khi töi Ă em söí liĂŻn laĂ„c vĂŻĂŹ nhaĂą thĂČ böë meĂ„ töi laĂ„i thĂȘĂ«t voĂ„ng: taĂ„i sao khöng laĂą 7 Ă iĂŻĂ­m 10. Töi muöën oĂąa khoĂĄc ngay lĂȘĂ„p tûåc, böë meĂ„ muöën gĂČ ĂșĂŁ töi? Sau Ă oĂĄ, khi töi lĂșĂĄn lĂŻn, mößi quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh cuĂŁa töi Ă ĂŻĂŹu coĂĄ sûÄ hiĂŻĂ„n diĂŻĂ„n cuĂŁa cĂȘu hoĂŁi: böë meĂ„ muöën töi laĂąm gĂČ? HoĂ„ coĂĄ haĂ€nh diĂŻĂ„n vĂŻĂŹ töi khöng? Böë meĂ„ coĂĄ thĂ»Ășng töi khöng? ÀiĂŻĂŹu Ă oĂĄ aĂĄm aĂŁnh töi Ă ĂŻĂ«n nößi töi mĂȘĂ«t caĂŁ tûÄ chuĂŁ. Töi caĂŁm thĂȘĂ«y mĂČnh bĂȘĂ«t taĂąi vö duĂ„ng. ÀöÄt nhiĂŻn töi khaĂĄm phaĂĄ ra, böë meĂ„ cuĂ€ng khöng taĂĄn thaĂąnh nhĂ» vĂȘĂ„y, nĂŻĂ«u töi cûå tiĂŻĂ«p tuĂ„c thĂŻĂ« töi seĂ€ Ă aĂĄnh mĂȘĂ«t chñnh mĂČnh. VĂČ vĂȘĂ„y, töi bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu söëng cuöÄc söëng riĂŻng cuĂŁa mĂČnh theo nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc cuĂŁa baĂŁn thĂȘn. Cuöëi cuĂąng töi Ă aĂ€ coĂĄ sûÄ tûÄ tin, laĂąm cho nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi xung quanh nhĂČn töi bĂčçng cĂčĂ„p mĂčĂŠt khaĂĄc Ă i, theo Ă uĂĄng con ngĂ»ĂșĂąi thĂȘĂ„t ChaĂą, con phaĂŁi tĂȘĂ„p söëng àöÄc lĂȘĂ„p Ă i thöi
  • 42. 42 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t cuĂŁa töi. Böë meĂ„ töi toĂŁ ra yĂŻu quyĂĄ töi hĂșn. Töi vĂȘĂźn quan tĂȘm Ă ĂŻĂ«n suy nghĂŽ vaĂą yĂĄ muöën cuĂŁa böë meĂ„ vaĂą vĂȘĂźn bĂ” aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng bĂșĂŁi nhûÀng yĂĄ kiĂŻĂ«n cuĂŁa caĂĄc cuĂ„, nhĂ»ng töi Ă aĂ€ tûÄ chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ Ă ĂșĂąi mĂČnh, vaĂą töi luön cöë gĂčĂŠng laĂąm baĂŁn thĂȘn vui loĂąng trĂ»ĂșĂĄc khi laĂąm vûùa loĂąng ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc. NhûÀng troĂ„ng tĂȘm khaĂĄc Danh saĂĄch nhûÀng troĂ„ng tĂȘm coĂĄ thĂŻĂ­ keĂĄo daĂąi maĂ€i. ThĂŻĂ­ thao vaĂą nhûÀng sĂșĂŁ thñch khaĂĄc laĂą möÄt troĂ„ng tĂȘm lĂșĂĄn. NhĂ»ng ta thĂ»ĂșĂąng thĂȘĂ«y nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi chĂł chuĂĄ tĂȘm vaĂąo thĂŻĂ­ thao vaĂą cöë taĂ„o nĂŻn tñnh caĂĄch sao cho thaĂąnh möÄt vĂȘĂ„n àöÄng viĂŻn lĂșĂĄn seĂ€ chĂł nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c nößi Ă au khi kĂŻĂ«t thuĂĄc nghĂŻĂŹ vĂȘĂ„n àöÄng viĂŻn! VaĂą nhûÀng anh chaĂąng töÄi nghiĂŻĂ„p naĂąy laĂ„i phaĂŁi laĂąm laĂ„i tûù Ă ĂȘĂŹu. KĂŻĂ«t cuĂ„c tĂ»Ășng tûÄ cuĂ€ng thĂ»ĂșĂąng diĂŻĂźn ra vĂșĂĄi caĂĄc Ă am mĂŻ khaĂĄc nhĂ» khiĂŻu vuĂ€, sĂȘn khĂȘĂ«u, ĂȘm nhaĂ„c... VĂȘĂ„y coĂąn Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo thĂȘĂŹn tĂ»ĂșĂ„ng thĂČ sao? NĂŻĂ«u baĂ„n xĂȘy Ă ĂșĂąi mĂČnh thöng qua hĂČnh aĂŁnh möÄt ngĂ»ĂșĂąi naĂąo Ă oĂĄ maĂą baĂ„n xem laĂą ngĂ»ĂșĂąi huĂąng cuĂŁa mĂČnh nhĂ» möÄt ngöi sao ĂȘm nhaĂ„c hay Ă iĂŻĂ„n aĂŁnh, thĂČ Ă iĂŻĂŹu gĂČ seĂ€ xaĂŁy ra khi hoĂ„ chĂŻĂ«t, hay khi hoĂ„ kĂŻĂ«t thuĂĄc sûÄ nghiĂŻĂ„p möÄt caĂĄch tĂŻĂ„ haĂ„i? Khi Ă oĂĄ baĂ„n seĂ€ thĂŻĂ« naĂąo? Àöi khi chuĂĄng ta Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo keĂŁ thuĂą vaĂą taĂ„o nĂŻn möÄt cuöÄc söëng chĂł coĂĄ thuĂą gheĂĄt vaĂą traĂŁ thuĂą. ÀiĂŻĂŹu naĂąy thĂ»ĂșĂąng xaĂŁy ra vĂșĂĄi nhûÀng baĂ„n treĂŁ coĂĄ hoaĂąn caĂŁnh bĂȘĂ«t haĂ„nh. ÀĂȘy thĂȘĂ„t laĂą möÄt troĂ„ng tĂȘm sai lĂȘĂŹm.
  • 43. 43 TaĂ„o thoĂĄi quen LĂȘĂ«y cöng viĂŻĂ„c laĂąm troĂ„ng tĂȘm laĂą möÄt cĂčn bĂŻĂ„nh thĂ»ĂșĂąng xaĂŁy ra ĂșĂŁ nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn tuöíi, nhĂ»ng cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­ Ă ĂŻĂ«n vĂșĂĄi tuöíi thanh thiĂŻĂ«u niĂŻn. Chûång nghiĂŻĂ„n laĂąm viĂŻĂ„c thĂ»ĂșĂąng bĂ” dĂȘĂźn dĂčĂŠt bĂșĂŁi möÄt nhu cĂȘĂŹu bûåc xuĂĄc coĂĄ thĂŻm moĂ„i thûå nhĂ» tiĂŻĂŹn baĂ„c, xe cöÄ, Ă Ă”a vĂ”, sûÄ thûùa nhĂȘĂ„n cuĂŁa xaĂ€ höÄi... NhûÀng thûå naĂąy coĂĄ thĂŻĂ­ Ă aĂĄp ûång cho ngĂ»ĂșĂąi ta trong möÄt thĂșĂąi gian, nhĂ»ng khöng bao giĂșĂą Ă Ă»a Ă ĂŻĂ«n haĂ„nh phuĂĄc hoaĂąn toaĂąn. MöÄt troĂ„ng tĂȘm khaĂĄ phöí biĂŻĂ«n nûÀa laĂą chuĂĄ tĂȘm vaĂąo chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh. ÀiĂŻĂŹu naĂąy gĂȘy cho baĂ„n caĂŁm giaĂĄc quaĂĄ lo lĂčĂŠng vĂŻĂŹ hoaĂąn caĂŁnh baĂŁn thĂȘn maĂą khöng quan tĂȘm Ă ĂŻĂ«n nhûÀng gĂČ Ă ang xaĂŁy ra xung quanh baĂ„n. NhĂ» baĂ„n thĂȘĂ«y, tĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc quan niĂŻĂ„m nĂŻu trĂŻn khöng mang Ă ĂŻĂ«n möÄt sûÄ öín Ă Ă”nh bĂŻĂŹn vûÀng maĂą chuĂĄng ta cĂȘĂŹn. Khöng phaĂŁi töi muöën noĂĄi rĂčçng baĂ„n khöng nĂŻn cöë gĂčĂŠng hĂŻĂ«t sûåc Ă ĂŻĂ­ trĂșĂŁ nĂŻn thĂȘĂ„t gioĂŁi trong möÄt lĂŽnh vûÄc nhĂ» khiĂŻu vuĂ€ hay huĂąng biĂŻĂ„n, cuĂ€ng nhĂ» taĂ„o nhûÀng quan hĂŻĂ„ thĂȘĂ„t sĂȘu sĂčĂŠc vĂșĂĄi böë meĂ„ vaĂą baĂ„n beĂą - nhûÀng viĂŻĂ„c naĂąy nĂŻn laĂąm lĂčĂŠm chûå. NhĂ»ng coĂĄ möÄt ranh giĂșĂĄi giûÀa viĂŻĂ„c say mĂŻ vĂșĂĄi viĂŻĂ„c Ă ĂčĂ„t caĂŁ cuöÄc Ă ĂșĂąi mĂČnh vaĂąo Ă oĂĄ. ÀoĂĄ chñnh laĂą lĂčçn ranh chuĂĄng ta khöng nĂŻn vĂ»ĂșĂ„t qua. ÀĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm vaĂąo nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng: VĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn VĂȘĂ„y coĂĄ möÄt troĂ„ng tĂȘm naĂąo thĂȘĂ„t sûÄ laĂą chöß dûÄa khöng? CoĂĄ! ÀoĂĄ chñnh laĂą nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn.
  • 44. 44 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t TĂȘĂ«t caĂŁ chuĂĄng ta Ă ĂŻĂŹu biĂŻĂ«t taĂĄc duĂ„ng cuĂŁa troĂ„ng lûÄc: haĂ€y thaĂŁ möÄt traĂĄi banh tûù trĂŻn cao, noĂĄ seĂ€ tûÄ rĂși xuöëng. ÀoĂĄ laĂą möÄt nguyĂŻn lyĂĄ tûÄ nhiĂŻn hay coĂąn goĂ„i laĂą möÄt nguyĂŻn tĂčĂŠc. CoĂĄ nhiĂŻĂŹu nguyĂŻn tĂčĂŠc chi phöëi thĂŻĂ« giĂșĂĄi tûÄ nhiĂŻn, chi phöëi thĂŻĂ« giĂșĂĄi loaĂąi ngĂ»ĂșĂąi. NhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc naĂąy khöng tuĂąy thuöÄc vaĂąo bĂȘĂ«t kyĂą ai, chuĂĄng Ă Ă»ĂșĂ„c aĂĄp duĂ„ng cöng bĂčçng vĂșĂĄi tĂȘĂ«t caĂŁ moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi. SûÄ chĂȘn thĂȘĂ„t laĂą möÄt nguyĂŻn tĂčĂŠc; Ă aĂ„o àûåc, tĂČnh yĂŻu laĂą möÄt nguyĂŻn tĂčĂŠc; giuĂĄp Ă ĂșĂ€ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc laĂą möÄt nguyĂŻn tĂčĂŠc; tinh thĂȘĂŹn traĂĄch nhiĂŻĂ„m, sûÄ Ă iĂŻĂŹu àöÄ, trung thaĂąnh... laĂą nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc Ă aĂ„o àûåc trong cuöÄc söëng. CuĂ€ng nhĂ» möÄt la baĂąn luön chĂł Ă uĂĄng hĂ»ĂșĂĄng bĂčĂŠc, traĂĄi tim baĂ„n seĂ€ nhĂȘĂ„n ra Ă ĂȘu laĂą nguyĂŻn tĂčĂŠc Ă uĂĄng. böë meĂ„ cöng viĂŻĂ„c vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t keĂŁ thuĂą baĂ„n beĂą baĂŁn thĂȘn thĂȘĂŹn tĂ»ĂșĂ„ng NGUYÏN TÙÆC SÖËNG trĂ»ĂșĂąng hoĂ„c sĂșĂŁ thñch/ thĂŻĂ­ thao baĂ„n trai/ baĂ„n gaĂĄi
  • 45. 45 TaĂ„o thoĂĄi quen NguyĂŻn tĂčĂŠc söëng Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn khöng bao giĂșĂą laĂąm baĂ„n thĂȘĂ«t baĂ„i CĂȘĂŹn phaĂŁi tuyĂŻĂ„t àöëi giûÀ vûÀng niĂŻĂŹm tin Ă ĂŻĂ­ söëng theo nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng maĂą baĂ„n Ă aĂ€ choĂ„n, nhĂȘĂ«t laĂą khi baĂ„n chûång kiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂŹy rĂȘĂźy nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tiĂŻĂ«n thĂȘn trong cuöÄc söëng bĂčçng giaĂŁ döëi, lûùa Ă aĂŁo, cĂș höÄi, ñch kyĂŁ. Tuy nhiĂŻn Ă iĂŻĂŹu maĂą baĂ„n khöng thĂȘĂ«y Ă Ă»ĂșĂ„c, Ă oĂĄ laĂą nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc Ă aĂ„o àûåc bĂ” phaĂĄ vĂșĂ€ cuöëi cuĂąng luön laĂąm haĂ„i hoĂ„. LĂȘĂ«y nguyĂŻn tĂčĂŠc chĂȘn thĂȘĂ„t laĂąm vñ duĂ„: nĂŻĂ«u baĂ„n laĂą möÄt keĂŁ noĂĄi döëi, baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ söëng vui veĂŁ möÄt luĂĄc, thĂȘĂ„m chñ möÄt vaĂąi nĂčm nhĂ»ng khöng thĂŻĂ­ naĂąo thaĂąnh cöng vĂŻĂŹ lĂȘu daĂąi. Khöng nhĂ» nhûÀng troĂ„ng tĂȘm maĂą chuĂĄng ta Ă aĂ€ xem xeĂĄt qua ĂșĂŁ trĂŻn, nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn khöng bao giĂșĂą laĂąm baĂ„n thĂȘĂ«t baĂ„i. NguyĂŻn tĂčĂŠc söëng khöng noĂĄi xĂȘĂ«u sau lĂ»ng baĂ„n, noĂĄ khöng lĂșĂĄn lĂŻn vaĂą rĂșĂąi xa baĂ„n, noĂĄ khöng coĂĄ nößi Ă au khi bĂ” thĂȘĂ«t nghiĂŻĂ„p. NoĂĄ cuĂ€ng khöng phuĂ„ thuöÄc vaĂąo maĂąu da, giĂșĂĄi tñnh, sûåc khoĂŁe hay ngoaĂ„i hĂČnh. LĂȘĂ«y nguyĂŻn tĂčĂŠc laĂąm trung tĂȘm cuöÄc söëng laĂą nĂŻĂŹn taĂŁng bĂŻĂŹn vûÀng, öín Ă Ă”nh, chĂčĂŠc chĂčĂŠn nhĂȘĂ«t maĂą baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ dûÄa vaĂąo, vaĂą tĂȘĂ«t caĂŁ chuĂĄng ta Ă ĂŻĂŹu cĂȘĂŹn coĂĄ noĂĄ. NĂŻĂ«u baĂ„n söëng vĂșĂĄi nguyĂŻn tĂčĂŠc sĂčĂ©n loĂąng giuĂĄp Ă ĂșĂ€, tön troĂ„ng ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc, söëng tĂČnh caĂŁm thĂČ baĂ„n seĂ€ dĂŻĂź daĂąng coĂĄ nhiĂŻĂŹu baĂ„n beĂą vaĂą baĂ„n seĂ€ trĂșĂŁ thaĂąnh möÄt ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n töët. ÀĂčĂ„t ra nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng Ă uĂĄng Ă ĂčĂŠn cuĂ€ng laĂą möÄt caĂĄch Ă ĂŻĂ­ trĂșĂŁ thaĂąnh möÄt ngĂ»ĂșĂąi coĂĄ tĂ» caĂĄch töët.
  • 46. 46 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t HaĂ€y quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh ngay tûù bĂȘy giĂșĂą nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc naĂąo xûång Ă aĂĄng Ă ĂŻĂ­ baĂ„n Ă ĂčĂ„t troĂ„ng tĂȘm cuöÄc söëng vaĂąo Ă oĂĄ. Úà bĂȘĂ«t kyĂą tĂČnh huöëng naĂąo baĂ„n cuĂ€ng nĂŻn tûÄ hoĂŁi: NguyĂŻn tĂčĂŠc naĂąo nĂŻn aĂĄp duĂ„ng ĂșĂŁ Ă ĂȘy? NĂŻĂ«u baĂ„n caĂŁm thĂȘĂ«y mĂŻĂ„t moĂŁi, hay gĂčĂ„p thĂȘĂ«t baĂ„i trong Ă ĂșĂąi: HaĂ€y thûã nguyĂŻn tĂčĂŠc cĂȘn bĂčçng. NĂŻĂ«u baĂ„n thĂȘĂ«y khöng ai tin mĂČnh thĂČ nguyĂŻn tĂčĂŠc chĂȘn thĂȘĂ„t laĂą Ă iĂŻĂŹu baĂ„n cĂȘĂŹn. NhĂ» cĂȘu chuyĂŻĂ„n dĂ»ĂșĂĄi Ă ĂȘy, giûÀ lĂșĂąi hûåa laĂą nguyĂŻn tĂčĂŠc Ă ĂčĂ„t ra: MöÄt trĂȘĂ„n àöÄng Ă ĂȘĂ«t Ă aĂ€ xaĂŁy ra taĂ„i möÄt trĂ»ĂșĂąng hoĂ„c ĂșĂŁ MyĂ€. Khung caĂŁnh hoang taĂąn cuĂŁa ngöi trĂ»ĂșĂąng sau khi àöÄng Ă ĂȘĂ«t laĂąm nhûÀng cha meĂ„ hoĂ„c sinh bĂȘĂ„t khoĂĄc vĂČ tuyĂŻĂ„t voĂ„ng. Trong khi àöÄi cûåu höÄ cöë gĂčĂŠng cûåu möÄt vaĂąi em beĂĄ tûù nhûÀng lĂșĂĄp hoĂ„c ñt bĂ” àöí naĂĄt, möÄt ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂąn öng cûå xöng vaĂąo nhûÀng nĂși nguy hiĂŻĂ­m vĂČ nhûÀng bûåc tĂ»ĂșĂąng coĂĄ thĂŻĂ­ sĂȘĂ„p xuöëng bĂȘĂ«t cûå luĂĄc naĂąo vaĂą luön miĂŻĂ„ng hoĂŁi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi: "CoĂĄ thĂȘĂ«y Paul, con trai cuĂŁa töi, Ă ĂȘu khöng?". MoĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu nghĂŽ rĂčçng öng phaĂĄt cuöÏng vĂČ mĂȘĂ«t con vaĂą laĂąm caĂŁn trĂșĂŁ cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi cûåu höÄ, hoĂ„ khuyĂŻn öng nĂŻn traĂĄnh ra xa nhĂ»ng öng noĂĄi: "Töi luön noĂĄi vĂșĂĄi Paul rĂčçng duĂą thĂŻĂ« naĂąo Ă i nûÀa böë cuĂ€ng seĂ€ khöng bao giĂșĂą boĂŁ rĂși con". Khi àöÄi cûåu höÄ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu dûùng tay vaĂą Ă inh ninh rĂčçng hoĂ„ Ă aĂ€ keĂĄo hĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi söëng soĂĄt ra khoĂŁi àöëng gaĂ„ch vuĂ„n thĂČ ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂąn öng noĂ„ vĂȘĂźn kiĂŻn nhĂȘĂźn tĂČm kiĂŻĂ«m. Bößng nhiĂŻn, öng nghe thĂȘĂ«y möÄt tiĂŻĂ«ng goĂ„i xa xĂčm tûù dĂ»ĂșĂĄi loĂąng Ă ĂȘĂ«t: "Böë Ăși, chuĂĄng con Ă ĂȘy neĂą". Öng Ă iĂŻn cuöÏng Ă aĂąo bĂșĂĄi, moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi
  • 47. 47 TaĂ„o thoĂĄi quen xung quanh xuĂĄm vaĂąo giuĂĄp öng. NhĂ» möÄt pheĂĄp laĂ„, dĂ»ĂșĂĄi àöëng gaĂ„ch àöí naĂĄt laĂą möÄt khoaĂŁng tröëng, trong Ă oĂĄ khoaĂŁng hĂșn möÄt chuĂ„c àûåa treĂŁ ngĂ»ĂșĂĄc mĂčĂŠt lĂŻn hy voĂ„ng. NgĂ»ĂșĂąi cha lĂȘĂŹn lĂ»ĂșĂ„t keĂĄo tûùng àûåa treĂŁ lĂŻn vaĂą Paul, con öng laĂą ngĂ»ĂșĂąi lĂŻn sau cuĂąng. Khi Ă aĂ€ ĂșĂŁ trong voĂąng tay cha, cĂȘĂ„u beĂĄ noĂĄi trong nĂ»ĂșĂĄc mĂčĂŠt: "Con biĂŻĂ«t böë khöng bao giĂșĂą boĂŁ con maĂą. CaĂĄc baĂ„n khöng tin con vaĂą sĂșĂ„ lĂčĂŠm nĂŻn con chĂșĂą böë Ă ĂŻĂ«n vaĂą Ă ĂŻĂ­ caĂĄc baĂ„n ra trĂ»ĂșĂĄc vĂČ böë seĂ€ khöng bao giĂșĂą boĂŁ con Ă ĂȘu!". Trong nhûÀng phĂȘĂŹn tiĂŻĂ«p theo, baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ«y rĂčçng mößi thoĂĄi quen trong Ă oĂĄ Ă ĂŻĂŹu dûÄa trĂŻn cĂș sĂșĂŁ cuĂŁa möÄt hay hai nguyĂŻn tĂčĂŠc söëng. VaĂą nhĂșĂą Ă oĂĄ maĂą nhûÀng thoĂĄi quen naĂąy rĂȘĂ«t coĂĄ hiĂŻĂ„u lûÄc. Tûùng bĂ»ĂșĂĄc möÄt... Úà cuöëi mößi phĂȘĂŹn, töi seĂ€ baĂąy cho caĂĄc baĂ„n tûùng bĂ»ĂșĂĄc nhoĂŁ Ă ĂŻĂ­ laĂąm thûã ngay lĂȘĂ„p tûåc nhûÀng gĂČ Ă aĂ€ Ă oĂ„c. NoĂĄ rĂȘĂ«t Ă Ășn giaĂŁn nhĂ»ng hiĂŻĂ„u quaĂŁ Ă ĂŻĂ­ baĂ„n Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng muĂ„c tiĂŻu lĂșĂĄn.
  • 48. 48 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t Mößi khi nhĂČn vaĂąo gĂ»Ășng, haĂ€y Ă Ă»a ra möÄt lĂșĂąi nhĂȘĂ„n xeĂĄt töët Ă eĂ„p vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn. BaĂąy toĂŁ sûÄ Ă aĂĄnh giaĂĄ cuĂŁa mĂČnh vĂŻĂŹ quan Ă iĂŻĂ­m cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc ngay höm nay. HaĂ€y noĂĄi Ă aĂ„i loaĂ„i nhĂ»: "ÖÌ, Ă oĂĄ laĂą möÄt yĂĄ kiĂŻĂ«n àöÄc Ă aĂĄo". HaĂ€y nghĂŽ vĂŻĂŹ nhûÀng mĂčĂ„c caĂŁm gĂȘy caĂŁn trĂșĂŁ cho baĂŁn thĂȘn, haĂ€y laĂąm nhûÀng gĂČ Ă ĂŻĂ­ phaĂŁn baĂĄc laĂ„i quan Ă iĂŻĂ­m Ă oĂĄ. NghĂŽ vĂŻĂŹ möÄt ngĂ»ĂșĂąi thĂȘn maĂą gĂȘĂŹn Ă ĂȘy baĂ„n thĂȘĂ«y cĂ» xûã laĂ„ luĂąng. HaĂ€y tĂČm hiĂŻĂ­u xem Ă iĂŻĂŹu gĂČ khiĂŻĂ«n hoĂ„ trĂșĂŁ nĂŻn nhĂ» vĂȘĂ„y. Khi raĂŁnh rößi thĂČ baĂ„n hay nghĂŽ vĂŻĂŹ Ă iĂŻĂŹu gĂČ nhĂȘĂ«t? ÀiĂŻĂŹu gĂČ xĂȘm chiĂŻĂ«m tĂȘm tĂ», thĂșĂąi gian cuĂŁa baĂ„n? LuĂȘĂ„t lĂŻĂ„ vaĂąng chi phöëi tĂȘĂ«t caĂŁ! BĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tûù ngaĂąy höm nay haĂ€y cĂ» xûã vĂșĂĄi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi theo caĂĄch maĂą baĂ„n muöën hoĂ„ àöëi xûã vĂșĂĄi mĂČnh. Àûùng nöíi noĂĄng, àûùng than phiĂŻĂŹn hay chĂł trñch ai, trûù phi baĂ„n muöën bĂ” àöëi xûã nhĂ» vĂȘĂ„y. 1 2 3 4 5 6 NhûÀng bĂ»ĂșĂĄc nhoĂŁ
  • 49. 49 TaĂ„o thoĂĄi quen TĂČm möÄt nĂși vĂčĂŠng lĂčĂ„ng, Ă ĂŻĂ­ baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ yĂŻn tĂŽnh möÄt mĂČnh. Suy nghĂŽ vĂŻĂŹ nhûÀng Ă iĂŻĂŹu quan troĂ„ng nhĂȘĂ«t àöëi vĂșĂĄi baĂ„n. LĂčĂŠng nghe chĂčm chuĂĄ nhûÀng lĂșĂąi ca cuĂŁa baĂŁn nhaĂ„c baĂ„n thĂ»ĂșĂąng nghe nhĂȘĂ«t. ÀaĂĄnh giaĂĄ xem noĂĄ coĂĄ hoĂąa hĂșĂ„p vĂșĂĄi caĂĄc nguyĂŻn tĂčĂŠc maĂą baĂ„n tin tĂ»ĂșĂŁng khöng? Khi laĂąm viĂŻĂ„c gĂČ Ă oĂĄ haĂ€y nghĂŽ vĂŻĂŹ nguyĂŻn tĂčĂŠc laĂąm viĂŻĂ„c siĂŻng nĂčng, cöë thĂŻm chuĂĄt nûÀa, thĂŻm chuĂĄt nûÀa vaĂą baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ«y kĂŻĂ«t quaĂŁ cuöëi cuĂąng coĂąn hĂșn caĂŁ mong Ă ĂșĂ„i. NĂŻĂ«u baĂ„n gĂčĂ„p tĂČnh huöëng gay go vaĂą khöng biĂŻĂ«t nĂŻn laĂąm gĂČ, haĂ€y tûÄ hoĂŁi: "NĂŻn theo nguyĂŻn tĂčĂŠc naĂąo Ă ĂȘy? (nhĂ» chĂȘn thĂȘĂ„t, tĂČnh caĂŁm, trung thaĂąnh, siĂŻng nĂčng, kiĂŻn nhĂȘĂźn...)" vaĂą Ă i theo nguyĂŻn tĂčĂŠc Ă oĂĄ, àûùng ngoaĂĄi Ă ĂȘĂŹu laĂ„i. ÀIÏÌU HÊËP DÊÎN KÏË TIÏËP KĂŻĂ« tiĂŻĂ«p, chuĂĄng ta seĂ€ noĂĄi vĂŻĂŹ viĂŻĂ„c laĂąm giaĂąu theo möÄt caĂĄch maĂą baĂ„n khöng thĂŻĂ­ naĂąo tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng ra. TiĂŻĂ«p tuĂ„c Ă i thöi! 7 8 9 10
  • 50. 50 PHÊÌN II CHIÏËN THÙÆNG BAÃN THÊN TaĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn KhĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu vĂșĂĄi chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh ThoĂĄi quen 1: CoĂĄ thaĂĄi àöÄ söëng tñch cûÄc BaĂŁn thĂȘn töi laĂą ngoĂ„n nguöÏn sûåc maĂ„nh ThoĂĄi quen 2: BiĂŻĂ«t Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng tĂ»Ășng lai Chñnh baĂ„n laĂą ngĂ»ĂșĂąi quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh cho tĂ»Ășng lai cuĂŁa mĂČnh ThoĂĄi quen 3: ViĂŻĂ„c höm nay khöng Ă ĂŻĂ­ ngaĂąy mai HaĂ€y laĂąm viĂŻĂ„c quan troĂ„ng trĂ»ĂșĂĄc
  • 51. 51 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn TaĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn KHÚÃI SÛÅ VÚÁI CHÑNH BAÃN THÊN MÒNH Töi khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu vĂșĂĄi con ngĂ»ĂșĂąi trong gĂ»Ășng VaĂą hoĂŁi hĂčĂŠn liĂŻĂ„u coĂĄ thay àöíi Ă Ă»ĂșĂ„c khöng. BĂșĂŁi khöng coĂĄ thöng Ă iĂŻĂ„p naĂąo dĂŻĂź hiĂŻĂ­u hĂșn: "NĂŻĂ«u baĂ„n muöën thay àöíi thĂŻĂ« giĂșĂĄi ThĂČ haĂ€y nhĂČn laĂ„i mĂČnh, vaĂą röÏi hĂčĂ©ng thay àöíi." (Trñch "NgĂ»ĂșĂąi trong gĂ»Ășng" cuĂŁa SIEDAH GARRETT & GLEN BALLARD) TrĂ»ĂșĂĄc khi chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng nhûÀng khoĂĄ khĂčn trong cuöÄc söëng thĂČ baĂ„n phaĂŁi chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng Ă Ă»ĂșĂ„c chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh. MoĂ„i thay àöíi bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tûù chñnh baĂ„n. Àûùng bao giĂșĂą quĂŻn Ă iĂŻĂŹu naĂąy. TÛ TRONG RA NGOAÂI ChuĂĄng ta biĂŻĂ«t boĂą trĂ»ĂșĂĄc khi biĂŻĂ«t Ă i, hoĂ„c mön söë hoĂ„c trĂ»ĂșĂĄc mön Ă aĂ„i söë. ChuĂĄng ta phaĂŁi sûãa àöíi baĂŁn thĂȘn trĂ»ĂșĂĄc khi sûãa àöíi ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc. NĂŻĂ«u baĂ„n muöën thay àöíi Ă ĂșĂąi mĂČnh thĂČ Ă iĂŻĂ­m khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu laĂą chñnh baĂŁn thĂȘn baĂ„n chûå khöng phaĂŁi cha meĂ„ hay baĂ„n beĂą, thĂȘĂŹy
  • 52. 52 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t cö. MoĂ„i sûÄ thay àöíi Ă ĂŻĂŹu bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tûù baĂ„n: tûù trong ra ngoaĂąi chûå khöng phaĂŁi tûù ngoaĂąi vaĂąo trong. Töi coĂąn nhĂșĂĄ nhûÀng lĂșĂąi cuĂŁa möÄt vĂ” linh muĂ„c: Khi coĂąn treĂŁ, vĂșĂĄi sûÄ tûÄ do vaĂą trñ tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng khöng giĂșĂĄi haĂ„n, töi thĂ»ĂșĂąng mĂș mĂČnh thay àöíi caĂŁ thĂŻĂ« giĂșĂĄi. Khi trĂ»ĂșĂŁng thaĂąnh vaĂą hiĂŻĂ­u biĂŻĂ«t hĂșn, töi biĂŻĂ«t rĂčçng thĂŻĂ« giĂșĂĄi khöng thĂŻĂ­ thay àöíi Ă Ă»ĂșĂ„c. VaĂą töi quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh ruĂĄt ngĂčĂŠn Ă»ĂșĂĄc mĂș: thay àöíi quĂŻ hĂ»Ășng mĂČnh. NhĂ»ng Ă oĂĄ cuĂ€ng laĂą Ă iĂŻĂŹu khöng tĂ»ĂșĂŁng. BĂ»ĂșĂĄc vaĂąo tuöíi trung niĂŻn, trong cöë gĂčĂŠng cuöëi cuĂąng, töi muöën thay àöíi gia Ă ĂČnh mĂČnh - Ă iĂŻĂŹu gĂȘĂŹn guĂ€i nhĂȘĂ«t - nhĂ»ng vĂȘĂźn khöng hĂŻĂŹ coĂĄ sûÄ biĂŻĂ«n àöíi naĂąo xaĂŁy ra. GiĂșĂą Ă ĂȘy, cĂȘĂ„n kĂŻĂŹ caĂĄi chĂŻĂ«t, lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi nhĂȘĂ„n ra: NĂŻĂ«u töi tûÄ thay àöíi mĂČnh trĂ»ĂșĂĄc, röÏi mĂșĂĄi taĂĄc àöÄng Ă ĂŻĂ«n gia Ă ĂČnh; vĂșĂĄi sûÄ giuĂĄp Ă ĂșĂ€ cuĂŁa gia Ă ĂČnh, quĂŻ hĂ»Ășng töi seĂ€ töët Ă eĂ„p hĂșn, vaĂą röÏi biĂŻĂ«t Ă ĂȘu töi coĂĄ thĂŻĂ­ thay àöíi Ă Ă»ĂșĂ„c caĂŁ thĂŻĂ« giĂșĂĄi. ÀoĂĄ chñnh laĂą Ă iĂŻĂŹu maĂą cuöën saĂĄch naĂąy muöën noĂĄi. HaĂ€y thay àöíi tûù nöÄi tĂȘm, bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu vĂșĂĄi chñnh baĂŁn thĂȘn baĂ„n. TrĂ»ĂșĂĄc khi muöën bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo ThoĂĄi quen 1, haĂ€y xem thûã bĂčçng caĂĄch naĂąo baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ tûÄ tin vaĂą chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng Ă Ă»ĂșĂ„c baĂŁn thĂȘn.
  • 53. 53 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn TAÂI KHOAÃN CAÁ NHÊN NhûÀng gĂČ baĂ„n laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c cho chñnh baĂŁn thĂȘn baĂ„n cuĂ€ng giöëng nhĂ» viĂŻĂ„c lĂȘĂ„p ra möÄt taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn. CuĂ€ng nhĂ» viĂŻĂ„c gĂșĂŁi tiĂŻĂŹn vaĂąo vaĂą ruĂĄt tiĂŻĂŹn ra ĂșĂŁ ngĂȘn haĂąng, baĂ„n cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­ gĂșĂŁi vaĂąo vaĂą ruĂĄt ra tûù taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn nhûÀng gĂČ baĂ„n nghĂŽ, nhûÀng gĂČ baĂ„n noĂĄi, nhûÀng gĂČ baĂ„n laĂąm. Vñ duĂ„ nhĂ» khi töi vĂ»ĂșĂ„t qua Ă Ă»ĂșĂ„c chñnh baĂŁn thĂȘn töi, töi caĂŁm thĂȘĂ«y mĂČnh tûÄ chuĂŁ: vĂȘĂ„y laĂą töi Ă aĂ€ coĂĄ möÄt khoaĂŁn gĂșĂŁi vaĂąo trong taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn cuĂŁa töi. NĂŻĂ«u töi thĂȘĂ«t hûåa vĂșĂĄi chñnh mĂČnh vaĂą caĂŁm thĂȘĂ«y thĂȘĂ«t voĂ„ng: taĂąi khoaĂŁn cuĂŁa töi Ă aĂ€ bĂ” ruĂĄt ra möÄt khoaĂŁn. VĂȘĂ„y, taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn cuĂŁa baĂ„n thĂŻĂ« naĂąo? CoĂĄ khaĂĄ khöng? Hay laĂą sĂčĂŠp "phaĂĄ saĂŁn" tĂșĂĄi nĂși röÏi? NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u sau Ă ĂȘy seĂ€ cho baĂ„n biĂŻĂ«t Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u cuĂŁa möÄt taĂąi khoaĂŁn "ngheĂąo": ‱ BaĂ„n dĂŻĂź daĂąng bĂ” baĂ„n beĂą taĂĄc àöÄng. ‱ BaĂ„n thĂ»ĂșĂąng Ă aĂĄnh vĂȘĂ„t vĂșĂĄi nhûÀng caĂŁm giaĂĄc thĂȘĂ«t voĂ„ng vaĂą tûÄ ti. ‱ BaĂ„n quan tĂȘm quaĂĄ mûåc tĂșĂĄi nhûÀng gĂČ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc nghĂŽ vĂŻĂŹ baĂ„n. ‱ BaĂ„n toĂŁ ra ngaĂ„o maĂ„n Ă ĂŻĂ­ che giĂȘĂ«u sûÄ bĂȘĂ«t an cuĂŁa mĂČnh.
  • 54. 54 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t ‱ BaĂ„n tûÄ huĂŁy hoaĂ„i baĂŁn thĂȘn bĂčçng ma tuĂĄy, phim khiĂŻu dĂȘm, sûÄ phaĂĄ phaĂĄch hay tham gia caĂĄc bĂčng nhoĂĄm xĂȘĂ«u. ‱ BaĂ„n dĂŻĂź ghen tûåc, nhĂȘĂ«t laĂą khi ai Ă oĂĄ thĂȘn cĂȘĂ„n vĂșĂĄi baĂ„n coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c thaĂąnh cöng. NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u cuĂŁa möÄt taĂąi khoaĂŁn "giaĂąu": ‱ BaĂ„n tûÄ chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ mĂČnh vaĂą chöëng laĂ„i caĂĄc aĂĄp lûÄc. ‱ BaĂ„n khöng quaĂĄ quan tĂȘm tĂșĂĄi viĂŻĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi biĂŻĂ«t Ă ĂŻĂ«n. ‱ BaĂ„n nhĂČn Ă ĂșĂąi laĂ„c quan. ‱ BaĂ„n söëng coĂĄ muĂ„c àñch. ‱ BaĂ„n haĂ„nh phuĂĄc vĂșĂĄi thaĂąnh cöng cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc. NĂŻĂ«u quyĂ€ tiĂŻĂ«t kiĂŻĂ„m cuĂŁa baĂ„n khöng coĂąn nhiĂŻĂŹu thĂČ Ă Ă»Ăąng thĂȘĂ«t voĂ„ng, ngay tûù höm nay, baĂ„n haĂ€y daĂąnh duĂ„m tûùng chuĂĄt möÄt, dĂȘĂŹn dĂȘĂŹn baĂ„n seĂ€ trĂșĂŁ nĂŻn "giaĂąu coĂĄ" cho maĂą xem. Töi maĂĄch nhoĂŁ baĂ„n möÄt vaĂąi caĂĄch tiĂŻĂ«t kiĂŻĂ„m nheĂĄ, vaĂą dĂŽ nhiĂŻn vĂșĂĄi mößi caĂĄch gĂșĂŁi vaĂąo cuĂ€ng coĂĄ möÄt caĂĄch ruĂĄt ra tĂ»Ășng ûång:
  • 55. 55 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn GIÛÄ LÚÂI HÛÁA VÚÁI BAÃN THÊN BaĂ„n Ă aĂ€ tûùng bĂ” ai thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn thĂȘĂ«t hûåa chĂ»a? DĂŽ nhiĂŻn àöëi vĂșĂĄi baĂ„n, ngĂ»ĂșĂąi Ă oĂĄ seĂ€ chĂčĂšng coĂąn tñ uy tñn naĂąo caĂŁ phaĂŁi khöng? ÀiĂŻĂŹu naĂąy seĂ€ xaĂŁy ra vĂșĂĄi baĂ„n nĂŻĂ«u baĂ„n thĂȘĂ«t hûåa vĂșĂĄi chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh. ChuĂĄng ta nĂŻn xem troĂ„ng lĂșĂąi hûåa vĂșĂĄi chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh nhĂ» lĂșĂąi ta Ă aĂ€ hûåa vĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi quan troĂ„ng trong Ă ĂșĂąi ta. NĂŻĂ«u baĂ„n mĂȘĂ«t tûÄ chuĂŁ trong cuöÄc söëng, haĂ€y bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu ngay vĂșĂĄi Ă iĂŻĂŹu Ă Ășn giaĂŁn nhĂȘĂ«t baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ taĂĄc àöÄng - chñnh baĂŁn thĂȘn baĂ„n. HaĂ€y Ă ĂčĂ„t ra lĂșĂąi hûåa vĂșĂĄi chñnh baĂŁn thĂȘn baĂ„n vaĂą thûÄc hiĂŻĂ„n. BĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu "gĂșĂŁi tiĂŻĂ«t kiĂŻĂ„m" nhûÀng khoaĂŁn nhoĂŁ thöi nhĂ» hûåa seĂ€ dĂȘĂ„y sĂșĂĄm, röÏi sau Ă oĂĄ tĂčng dĂȘĂŹn nhĂ» dĂȘĂ„y sĂșĂĄm hĂșn vaĂą tĂȘĂ„p thĂŻĂ­ duĂ„c mößi ngaĂąy. ÀaĂĄnh thûåc taĂąi nĂčng cuĂŁa mĂČnh LaĂ€ng quĂŻn taĂąi nĂčng cuĂŁa chñnh mĂČnh LaĂąm mĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn Söëng moĂąn Trung thûÄc ThiĂŻĂ«u trung thûÄc TûÄ troĂ„ng MĂčĂ„c caĂŁm, tûÄ ti GiûÀ lĂșĂąi hûåa vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn ThĂȘĂ«t hûåa LaĂąm nhûÀng viĂŻĂ„c tûã tĂŻĂ« Ñch kyĂŁ GĂșĂŁi vaĂąo RuĂĄt ra
  • 56. 56 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t LAÂM NHÛÄNG VIÏÅC TÖËT Töi nhĂșĂĄ möÄt nhaĂą tĂȘm lyĂĄ hoĂ„c Ă aĂ€ noĂĄi: NĂŻĂ«u baĂ„n caĂŁm thĂȘĂ«y chaĂĄn naĂŁn thĂČ töët nhĂȘĂ«t laĂą giuĂĄp Ă ĂșĂ€ möÄt ai Ă oĂĄ. TaĂ„i sao? VĂČ khi giuĂĄp ai Ă oĂĄ, baĂ„n seĂ€ hĂ»ĂșĂĄng tĂȘm höÏn ra bĂŻn ngoaĂąi vaĂą nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c niĂŻĂŹm vui. CoĂĄ lĂȘĂŹn töi Ă ang ngöÏi trong möÄt sĂȘn bay chĂșĂą chuyĂŻĂ«n bay cuĂŁa mĂČnh. VeĂĄ cuĂŁa töi laĂą veĂĄ haĂ„ng nhĂȘĂ«t. Úà haĂ„ng naĂąy chöß ngöÏi röÄng hĂșn, thûåc Ăčn ngon hĂșn vaĂą caĂĄc tiĂŻĂ«p viĂŻn rĂȘĂ«t xinh. VaĂą töi laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c söë ghĂŻĂ« töët nhĂȘĂ«t trong khoang maĂĄy bay, ghĂŻĂ« söë 1A. TrĂ»ĂșĂĄc luĂĄc maĂĄy bay cĂȘĂ«t caĂĄnh, töi Ă ĂŻĂ­ yĂĄ Ă ĂŻĂ«n möÄt phuĂ„ nûÀ treĂŁ Ă eo theo nhiĂŻĂŹu tuĂĄi haĂąnh lyĂĄ xaĂĄch tay vaĂą coĂąn bĂŻĂ« möÄt em beĂĄ Ă ang khoĂĄc nûÀa. LĂ»Ășng tĂȘm töi baĂŁo: "NaĂąy, laĂąm gĂČ Ă i chûå!". Töi tûÄ Ă ĂȘĂ«u tranh tĂ» tĂ»ĂșĂŁng möÄt luĂĄc röÏi cuöëi cuĂąng Ă ĂŻĂ«n bĂŻn cö ĂȘĂ«y, Ă ĂŻĂŹ nghĂ” àöíi chöß ngöÏi. Töi seĂ€ ngöÏi ghĂŻĂ« haĂ„ng thĂ»ĂșĂąng cuĂŁa cö, coĂąn cö seĂ€ ngöÏi ghĂŻĂ« haĂ„ng nhĂȘĂ«t cuĂŁa töi. Cö ĂȘĂ«y rĂȘĂ«t ngaĂ„c nhiĂŻn, vaĂą trĂ»ĂșĂĄc lĂșĂąi thuyĂŻĂ«t phuĂ„c cuĂŁa töi, cö àöÏng yĂĄ. Khi maĂĄy bay bay Ă Ă»ĂșĂ„c vaĂąi tiĂŻĂ«ng, töi Ă i lĂŻn daĂ€y ghĂŻĂ« haĂ„ng nhĂȘĂ«t. VeĂĄn tĂȘĂ«m maĂąn, töi thĂȘĂ«y Ă Ăčçng kia, trong chiĂŻĂ«c ghĂŻĂ« röÄng raĂ€i, hai meĂ„ con hoĂ„ Ă aĂ€ nguĂŁ ngon laĂąnh. Quay trĂșĂŁ vĂŻĂŹ chöß ngöÏi nhoĂŁ beĂĄ cuĂŁa mĂČnh,
  • 57. 57 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn töi thĂȘĂ«y trong loĂąng vui nhĂ» thĂŻĂ­ vûùa truĂĄng söë àöÄc Ă ĂčĂŠc. VaĂą chuyĂŻĂ«n bay Ă oĂĄ àöëi vĂșĂĄi töi thĂȘĂ„t thuĂĄ vĂ”. LoĂąng töi tûÄ nhuĂŁ, muöën coĂĄ nhiĂŻĂŹu niĂŻĂŹm vui thĂČ phaĂŁi siĂŻng nĂčng laĂąm nhûÀng nghĂŽa cûã nhĂ» vĂȘĂ„y. ViĂŻĂ„c cho Ă i khöng chĂł laĂą giuĂĄp Ă ĂșĂ€ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc maĂą coĂąn laĂąm cho cuöÄc söëng cuĂŁa baĂ„n töët hĂșn. CoĂĄ möÄt cĂȘu chuyĂŻĂ„n cuĂŁa Bruce Barton maĂą töi rĂȘĂ«t thñch, minh hoĂ„a rĂȘĂ«t roĂ€ cho Ă iĂŻĂŹu töi vûùa noĂĄi: Úà Palestine coĂĄ hai biĂŻĂ­n. MöÄt biĂŻĂ­n nĂ»ĂșĂĄc ngoĂ„t coĂĄ nhiĂŻĂŹu Ă aĂąn caĂĄ tung tĂčng. Ven bĂșĂą laĂą möÄt maĂąu xanh tĂ»Ăși tĂčĂŠn. CĂȘy cöëi traĂŁi caĂąnh nhaĂĄnh bĂŻn trĂŻn vaĂą Ă ĂȘm sĂȘu rĂŻĂź vaĂąo loĂąng biĂŻĂ­n Ă ĂŻĂ­ huĂĄt lĂȘĂ«y nguöÏn nĂ»ĂșĂĄc trong laĂąnh. Con söng Jordan taĂ„o thaĂąnh biĂŻĂ­n naĂąy vĂșĂĄi doĂąng nĂ»ĂșĂĄc lĂȘĂ«p laĂĄnh chaĂŁy xuöëng tûù nhûÀng ngoĂ„n àöÏi. Chim choĂĄc tuĂ„ vĂŻĂŹ. BiĂŻĂ­n reo cĂ»ĂșĂąi trong aĂĄnh nĂčĂŠng. Con ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘy vaĂą xĂȘy töí ĂȘĂ«m trong nhûÀng ngöi nhaĂą ven biĂŻĂ­n. ÀoĂĄ laĂą biĂŻĂ­n Galilee. RöÏi söng Jordan chaĂŁy vĂŻĂŹ hĂ»ĂșĂĄng nam àöí vaĂąo möÄt biĂŻĂ­n khaĂĄc. ÚÃ Ă ĂȘy khöng coĂĄ nhûÀng Ă aĂąn caĂĄ, khöng coĂĄ nhûÀng laĂĄ caĂąnh rung àöÄng, khöng coĂĄ tiĂŻĂ«ng chim ca hoĂĄt lñu lo, khöng coĂĄ tiĂŻĂ«ng cĂ»ĂșĂąi con treĂŁ, du khaĂĄch thĂČ luön tĂČm Ă Ă»ĂșĂąng traĂĄnh xa. Khöng khñ nĂčĂ„ng nĂŻĂŹ phuĂŁ truĂąm bĂŻn trĂŻn mĂčĂ„t nĂ»ĂșĂĄc, khöng coĂĄ ngĂ»ĂșĂąi hay chim choĂĄc, muöng thuĂĄ naĂąo tĂșĂĄi uöëng doĂąng nĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ. ÀiĂŻĂŹu gĂČ taĂ„o ra sûÄ khaĂĄc biĂŻĂ„t? Khöng phaĂŁi vĂČ con söng Jordan bĂșĂŁi noĂĄ Ă ĂŻĂŹu Ă aĂ€ truĂĄt vaĂąo caĂŁ hai biĂŻĂ­n cuĂąng möÄt doĂąng nĂ»ĂșĂĄc ngoĂ„t ngaĂąo. Khöng phaĂŁi do Ă Ă”a thĂŻĂ«, cuĂ€ng khöng vĂČ Ă iĂŻĂŹu kiĂŻĂ„n xung quanh.
  • 58. 58 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t SûÄ khaĂĄc biĂŻĂ„t laĂą ĂșĂŁ chöß biĂŻĂ­n Galilee Ă oĂĄn nhĂȘĂ„n nhĂ»ng khöng giûÀ laĂ„i cho riĂŻng mĂČnh doĂąng nĂ»ĂșĂĄc trong laĂąnh cuĂŁa söng Jordan. Mößi gioĂ„t nĂ»ĂșĂĄc chaĂŁy vaĂąo, biĂŻĂ­n Galilee laĂ„i cho Ă i möÄt gioĂ„t khaĂĄc. SûÄ cho vaĂą nhĂȘĂ„n bĂčçng nhau. BiĂŻĂ­n Galilee cho vaĂą söëng. BiĂŻĂ­n kia ñch kyĂŁ hĂșn. NoĂĄ khöng chia seĂŁ bĂȘĂ«t kyĂą gioĂ„t nĂ»ĂșĂĄc naĂąo cho ai caĂŁ. BiĂŻĂ­n kia khöng biĂŻĂ«t cho. NoĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c goĂ„i tĂŻn laĂą biĂŻĂ­n ChĂŻĂ«t. CoĂĄ hai loaĂ„i ngĂ»ĂșĂąi ĂșĂŁ trĂŻn Ă ĂșĂąi, cuĂ€ng nhĂ» ĂșĂŁ Palestine coĂĄ hai loaĂ„i biĂŻĂ­n nhĂ» thĂŻĂ«. HAÄY ÀÖËI XÛà TÖËT VÚÁI BAÃN THÊN ChuĂĄng ta khöng thĂŻĂ­ nghĂŽ rĂčçng mĂČnh laĂą ngĂ»ĂșĂąi hoaĂąn haĂŁo vaĂąo saĂĄng höm sau, vaĂą nĂŻĂ«u baĂ„n chĂ»a Ă Ă»ĂșĂ„c hoaĂąn haĂŁo thĂČ haĂ€y kiĂŻn nhĂȘĂźn vaĂą tûÄ cho baĂŁn thĂȘn mĂČnh thĂșĂąi gian Ă ĂŻĂ­ phaĂĄt triĂŻĂ­n. HaĂ€y hoĂ„c caĂĄch cĂ»ĂșĂąi vaĂąo nhûÀng Ă iĂŻĂŹu ngu xuĂȘĂ­n mĂČnh laĂąm. NgoaĂąi ra cĂȘĂŹn biĂŻĂ«t tha thûå cho baĂŁn thĂȘn khi mĂČnh coĂĄ lößi. NhûÀng con taĂąu Ă i biĂŻĂ­n thĂ»ĂșĂąng bĂ” nhûÀng con haĂąo baĂĄm vaĂąo Ă aĂĄy, coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm muĂ„c taĂąu. CaĂĄch dĂŻĂź nhĂȘĂ«t laĂą cĂȘĂ„p bĂŻĂ«n vaĂąo möÄt caĂŁng nĂ»ĂșĂĄc ngoĂ„t, luĂ€ haĂąo seĂ€ rĂși khoĂŁi Ă aĂĄy taĂąu. Con taĂąu seĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c giaĂŁi phoĂĄng, thanh thaĂŁn trĂșĂŁ vĂŻĂŹ biĂŻĂ­n. CoĂąn baĂ„n, baĂ„n coĂĄ nhûÀng "con haĂąo" lößi lĂȘĂŹm, höëi hĂȘĂ„n vaĂą nößi Ă au trong quaĂĄ khûå khöng? HaĂ€y cho baĂŁn thĂȘn möÄt cĂș höÄi Ă ĂŻĂ­ ruĂ€ boĂŁ nhûÀng "con haĂąo" ĂȘĂ«y. VaĂą Ă oĂĄ cuĂ€ng laĂą möÄt caĂĄch "gĂșĂŁi tiĂŻĂŹn" vaĂąo taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn cuĂŁa baĂ„n.
  • 59. 59 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn HAÄY TRUNG THÛÅC SûÄ trung thûÄc xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n dĂ»ĂșĂĄi nhiĂŻĂŹu hĂČnh thûåc. ÀĂȘĂŹu tiĂŻn laĂą trung thûÄc vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn. Töi nhĂȘĂ„n thĂȘĂ«y rĂčçng cûå khi naĂąo mĂČnh giaĂŁ taĂ„o vaĂą cöë trĂșĂŁ thaĂąnh ai Ă oĂĄ laĂą töi trĂșĂŁ nĂŻn thĂȘĂ«t voĂ„ng, vĂȘĂ„y laĂą bĂ” ruĂĄt möÄt khoaĂŁn ra khoĂŁi taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn röÏi! RöÏi coĂąn sûÄ trung thûÄc trong haĂąnh àöÄng cuĂŁa chuĂĄng ta. BaĂ„n coĂĄ chĂȘn thĂȘĂ„t vĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi xung quanh khöng? Khi xung quanh baĂ„n, baĂ„n vĂȘĂźn thĂȘĂ«y rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi söëng giaĂŁ döëi; baĂ„n vĂȘĂźn thĂȘĂ«y coĂĄ ngĂ»ĂșĂąi noĂĄi döëi cha meĂ„, thĂȘĂŹy cö, gian lĂȘĂ„n trong thi cûã..., thĂČ viĂŻĂ„c giûÀ cho mĂČnh Ă Ă»ĂșĂ„c luön luön chĂȘn thĂȘĂ„t quaĂŁ thûÄc laĂą möÄt Ă iĂŻĂŹu can Ă aĂŁm. NhĂ»ng haĂ€y nhĂșĂĄ rĂčçng, mößi haĂąnh àöÄng trung thûÄc seĂ€ laĂą möÄt khoaĂŁn gĂșĂŁi vaĂąo taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn cuĂŁa baĂ„n vaĂą laĂą möÄt nguöÏn lûÄc cho baĂ„n Ă ĂȘĂ«y. HAÄY TÛÅ LAÂM MÚÁI BAÃN THÊN BaĂ„n nĂŻn daĂąnh thĂșĂąi gian cho baĂŁn thĂȘn Ă ĂŻĂ­ tûÄ laĂąm mĂșĂĄi mĂČnh vaĂą thĂ» giaĂ€n. NĂŻĂ«u khöng baĂ„n seĂ€ Ă aĂĄnh mĂȘĂ«t niĂŻĂŹm vui trong cuöÄc söëng. trung thûÄc TAÂI KHOAÃN CAÁ NHÊN
  • 60. 60 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t Trong böÄ phim "Khu vĂ»ĂșĂąn bñ ĂȘĂ­n" dûÄa theo cuöën truyĂŻĂ„n cuĂąng tĂŻn, cö beĂĄ Mary Ă ĂŻĂ«n söëng cuĂąng vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi chuĂĄ giaĂąu coĂĄ sau khi böë meĂ„ mĂȘĂ«t. NgĂ»ĂșĂąi chuĂĄ coĂĄ möÄt cĂȘĂ„u con trai öëm yĂŻĂ«u, bĂŻĂ„nh tĂȘĂ„t, suöët ngaĂąy ngöÏi trĂŻn xe lĂčn trong phoĂąng riĂŻng giûÀa toĂąa dinh thûÄ röÄng lĂșĂĄn. Öng chuĂĄ trĂșĂŁ nĂŻn caĂĄu gĂčĂŠt vaĂą laĂ„nh luĂąng, cö àöÄc tûù khi vĂșĂ„ öng mĂȘĂ«t, vaĂą öng thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn Ă i du lĂ”ch Ă ĂŻĂ­ giaĂŁi khuĂȘy. MöÄt höm trong luĂĄc öng Ă i vĂčĂŠng, Mary khaĂĄm phaĂĄ ra möÄt khu vĂ»ĂșĂąn tuyĂŻĂ„t Ă eĂ„p bĂ” boĂŁ hoang gĂȘĂŹn ngöi nhaĂą. Cö beĂĄ thĂ»ĂșĂąng lui tĂșĂĄi Ă oĂĄ chĂși Ă ĂŻĂ­ Ă ĂșĂ€ buöÏn, vaĂą khu vĂ»ĂșĂąn trĂșĂŁ thaĂąnh thiĂŻn Ă Ă»ĂșĂąng bñ ĂȘĂ­n cuĂŁa cö beĂĄ. Mary dĂȘĂźn cĂȘĂ„u em hoĂ„ Ă ĂŻĂ«n chĂși cuĂąng, veĂŁ Ă eĂ„p cuĂŁa khu vĂ»ĂșĂąn mang laĂ„i sinh khñ cho cĂȘĂ„u beĂĄ, giuĂĄp cĂȘĂ„u tĂȘĂ„p Ă i trĂșĂŁ laĂ„i. Sau khi öng chuĂĄ trĂșĂŁ vĂŻĂŹ, nghe thĂȘĂ«y tiĂŻĂ«ng cĂ»ĂșĂąi Ă uĂąa trong khu vĂ»ĂșĂąn, öng liĂŻĂŹn giĂȘĂ„n dûÀ Ă ĂŻĂ«n xem ai daĂĄm àöÄt nhĂȘĂ„p vaĂą öng thĂȘĂ«y con mĂČnh, àûång khöng cĂȘĂŹn xe lĂčn, cĂ»ĂșĂąi Ă uĂąa vui veĂŁ. Öng xuĂĄc àöÄng phaĂĄt khoĂĄc. Khu vĂ»ĂșĂąn Ă aĂ€ mang laĂ„i cho gia Ă ĂČnh öng niĂŻĂŹm haĂ„nh phuĂĄc. ChuĂĄng ta cĂȘĂŹn möÄt nĂși Ă ĂŻĂ­ böÄc löÄ caĂŁm xuĂĄc, laĂąm saĂŁng khoaĂĄi tinh thĂȘĂŹn. Khöng bĂčĂŠt buöÄc laĂą vĂ»ĂșĂąn hoa, Ă Ăłnh nuĂĄi, bĂșĂą biĂŻĂ­n, maĂą coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą phoĂąng nguĂŁ, phoĂąng tĂčĂŠm hay möÄt nĂși vĂčĂŠng veĂŁ, yĂŻn tĂŽnh. MöÄt baĂ„n laĂą Theodore Ă aĂ€ kĂŻĂ­: BĂȘĂ«t cûå khi naĂąo töi thĂȘĂ«y cĂčng thĂčĂšng, töi Ă ĂŻĂ«n sĂȘn banh: vĂșĂĄi cĂȘy gĂȘĂ„y hockey, möÄt traĂĄi banh, töi Ă aĂĄnh banh vaĂąo tĂ»ĂșĂąng cho Ă ĂŻĂ«n khi naĂąo caĂŁm thĂȘĂ«y lĂȘĂ«y laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c cĂȘn bĂčçng. Töi
  • 61. 61 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn thĂ»ĂșĂąng Ă aĂĄnh hĂșn caĂŁ tiĂŻĂ«ng àöÏng höÏ. ÀiĂŻĂŹu naĂąy khöng nhûÀng laĂąm töi chĂși hay hĂșn maĂą quan troĂ„ng nhĂȘĂ«t laĂą noĂĄ laĂąm cho quan hĂŻĂ„ gia Ă ĂČnh töi töët hĂșn. NgoaĂąi viĂŻĂ„c tĂČm möÄt nĂși yĂŻn tĂŽnh, coĂĄ nhiĂŻĂŹu caĂĄch Ă ĂŻĂ­ Ă em laĂ„i saĂŁng khoaĂĄi cho baĂŁn thĂȘn: tĂȘĂ„p thĂŻĂ­ thao, khiĂŻu vuĂ€, thĂŻu Ă an... vaĂąi ngĂ»ĂșĂąi coĂąn hay xem phim cöí Ă iĂŻĂ­n, chĂși nhaĂ„c, veĂ€, hay noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi baĂ„n thĂȘn. ViĂŻĂ«t nhĂȘĂ„t kyĂĄ cuĂ€ng laĂą möÄt caĂĄch töët lĂčĂŠm Ă ĂȘĂ«y. ÀAÁNH THÛÁC TAÂI NÙNG CUÃA MÒNH TĂČm vaĂą phaĂĄt huy taĂąi nĂčng, sĂșĂŁ trĂ»ĂșĂąng, hay niĂŻĂŹm vui laĂą möÄt caĂĄch rĂȘĂ«t hay Ă ĂŻĂ­ gĂșĂŁi thĂŻm möÄt Ă iĂŻĂ­m vaĂąo taĂąi khoaĂŁn caĂĄ nhĂȘn cuĂŁa baĂ„n... Khöng nĂŻn nghĂŽ taĂąi nĂčng chĂł boĂĄ goĂ„n trong nhûÀng daĂ„ng nhĂ» thĂŻĂ­ thao, khiĂŻu vuĂ€, hay Ă oaĂ„t hoĂ„c böíng... ThĂȘĂ„t ra, taĂąi nĂčng thĂŻĂ­ hiĂŻĂ„n ĂșĂŁ nhiĂŻĂŹu Ă iĂŻĂŹu khaĂĄc: baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ Ă oĂ„c, viĂŻĂ«t, hay noĂĄi; baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ taĂ„o ra möÄt moĂĄn quaĂą, baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ lanh trñ, dĂŻĂź hoĂąa àöÏng, coĂĄ khaĂŁ nĂčng töí chûåc... ÀoĂĄ laĂą nhûÀng hĂČnh thûåc tûÄ böÄc löÄ mĂČnh, taĂ„o nĂŻn loĂąng tûÄ tin, nhĂ» tĂȘm sûÄ cuĂŁa möÄt baĂ„n gaĂĄi sau: BaĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ chĂŻĂ«t vĂČ cĂ»ĂșĂąi nĂŻĂ«u nghe töi noĂĄi rĂčçng töi laĂą möÄt taĂąi nĂčng thĂȘĂ„t sûÄ vĂČ töi yĂŻu cĂȘy coĂŁ! ThĂȘĂ„t maĂą, trong khi ChaĂą, Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ«n luĂĄc phaĂŁi laĂąm mĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn röÏi!
  • 62. 62 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc chĂł muöën nhöí boĂŁ thĂČ töi luön Ă ĂŻĂ­ yĂĄ Ă ĂŻĂ«n chuĂĄng: töi haĂĄi vaĂą eĂĄp khö, taĂ„o nĂŻn nhûÀng tĂȘĂ«m thiĂŻĂ„p dĂŻĂź thĂ»Ășng, xinh xĂčĂŠn vaĂą àöÄc Ă aĂĄo. Töi coĂĄ thĂŻĂ­ giuĂĄp möÄt tĂȘm höÏn buöÏn baĂ€ vui lĂŻn vĂșĂĄi tĂȘĂ«m thiĂŻĂ„p cuĂŁa mĂČnh. BaĂ„n beĂą töi thĂ»ĂșĂąng nhĂșĂą töi laĂąm thiĂŻĂ„p giuĂąm, vaĂą nhĂșĂą töi chĂł cho hoĂ„ caĂĄch chĂși hoa khö. ÀiĂŻĂŹu naĂąy laĂąm töi caĂŁm thĂȘĂ«y vui vaĂą coĂĄ loĂąng tûÄ tin vaĂąo khaĂŁ nĂčng cuĂŁa mĂČnh. Töi nghiĂŻĂ„m ra rĂčçng: NĂŻĂ«u chĂł vĂșĂĄi cĂȘy coĂŁ Ă Ășn giaĂŁn maĂą coĂąn taĂ„o nĂŻn nhiĂŻĂŹu Ă iĂŻĂŹu thuĂĄ vĂ” nhĂ» vĂȘĂ„y thĂČ vĂșĂĄi nhûÀng sûÄ vĂȘĂ„t khaĂĄc trĂŻn Ă ĂșĂąi cuĂ€ng seĂ€ coĂĄ nhiĂŻĂŹu Ă iĂŻĂŹu lyĂĄ thuĂĄ. VĂȘĂ„y thĂČ baĂ„n haĂ€y khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu viĂŻĂ„c gĂșĂŁi thĂŻm vaĂąo taĂąi khoaĂŁn baĂŁn thĂȘn ngay ngaĂąy höm nay bĂčçng viĂŻĂ„c taĂ„o loĂąng tûÄ tin qua sûÄ tĂČm kiĂŻĂ«m taĂąi nĂčng nĂși chñnh baĂŁn thĂȘn baĂ„n. BaĂ„n seĂ€ coĂĄ kĂŻĂ«t quaĂŁ ngay lĂȘĂ„p tûåc. Xem naĂąy, tĂșĂĄ coĂĄ thĂŻĂ­ chöÏng 20 caĂĄi lon lĂŻn nhau! ÖÌ! cĂȘĂ„u thĂȘĂ„t kheĂĄo leĂĄo!
  • 63. 63 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn GiûÀ lĂșĂąi hûåa vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn DĂȘĂ„y sĂșĂĄm nhĂ» dûÄ Ă Ă”nh trong 3 ngaĂąy liĂŻn tuĂ„c. XaĂĄc Ă Ă”nh möÄt cöng viĂŻĂ„c khaĂĄ dĂŻĂź Ă ĂŻĂ­ thûÄc hiĂŻĂ„n ngay trong höm nay (nhĂ» giĂčĂ„t àöÏ, Ă oĂ„c xong möÄt quyĂŻĂ­n saĂĄch). QuyĂŻĂ«t Ă Ă”nh khi naĂąo thûÄc hiĂŻĂ„n, haĂ€y giûÀ lĂșĂąi vaĂą laĂąm Ă uĂĄng nhûÀng gĂČ Ă aĂ€ hûåa vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn. LaĂąm nhûÀng viĂŻĂ„c töët Trong ngaĂąy höm nay, haĂ€y laĂąm nhûÀng viĂŻĂ„c töët nhĂ» caĂŁm Ășn meĂ„ baĂ„n khi meĂ„ laĂąm viĂŻĂ„c gĂČ cho baĂ„n, àöí raĂĄc cho gia Ă ĂČnh, doĂ„n phoĂąng giuĂĄp ngĂ»ĂșĂąi thĂȘn... TĂČm möÄt viĂŻĂ„c gĂČ laĂąm Ă ĂŻĂ­ taĂ„o sûÄ thay àöíi: tĂČnh nguyĂŻĂ„n laĂąm cöng taĂĄc xaĂ€ höÄi, hay Ă oĂ„c saĂĄch cho ngĂ»ĂșĂąi muĂą nghe... ÀaĂĄnh thûåc taĂąi nĂčng cuĂŁa baĂŁn thĂȘn LiĂŻĂ„t kĂŻ nhûÀng taĂąi nĂčng maĂą baĂ„n muöën mĂČnh phaĂĄt huy trong nĂčm nay, viĂŻĂ«t ra tûùng bĂ»ĂșĂĄc thûÄc hiĂŻĂ„n. TaĂąi nĂčng tiĂŻĂŹm ĂȘĂ­n:................................................ ................................................................................. 1 2 3 4 5 NhûÀng bĂ»ĂșĂĄc nhoĂŁ
  • 64. 64 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t ViĂŻĂ„c cĂȘĂŹn laĂąm Ă ĂŻĂ­ phaĂĄt triĂŻĂ­n taĂąi nĂčng naĂąy: ................................................................................. LiĂŻĂ„t kĂŻ nhûÀng taĂąi nĂčng maĂą baĂ„n ngĂ»ĂșĂ€ng möÄ ĂșĂŁ ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc. Àöëi xûã töët vĂșĂĄi baĂŁn thĂȘn NghĂŽ vĂŻĂŹ möÄt mĂčĂ„t baĂ„n thĂȘĂ«y thua keĂĄm trong cuöÄc söëng, röÏi thĂșĂŁ sĂȘu vaĂą tûÄ nhuĂŁ: "CuĂ€ng chĂ»a Ă ĂŻĂ«n nößi naĂąo!". Cöë gĂčĂŠng trong suöët ngaĂąy khöng coĂĄ nhûÀng lĂșĂąi àöÄc thoaĂ„i tiĂŻu cûÄc. Mößi khi bĂčĂŠt gĂčĂ„p mĂČnh Ă ang suy nghĂŽ dao àöÄng, thay ngay vaĂąo Ă oĂĄ bĂčçng ba yĂĄ nghĂŽ tñch cûÄc vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn. HaĂ€y tûÄ laĂąm mĂșĂĄi mĂČnh TĂČm möÄt hoaĂ„t àöÄng vui veĂŁ, haĂąo hûång vaĂą laĂąm ngay trong ngaĂąy: nhĂ» bĂȘĂ„t nhaĂ„c lĂŻn vaĂą nhaĂŁy... NĂŻĂ«u baĂ„n caĂŁm thĂȘĂ«y buöÏn naĂŁn? HaĂ€y dĂȘĂ„y vaĂą Ă i daĂ„o nhanh möÄt voĂąng quanh xoĂĄm. HaĂ€y trung thûÄc NĂŻĂ«u meĂ„ baĂ„n coĂĄ hoĂŁi baĂ„n Ă ang laĂąm viĂŻĂ„c gĂČ: HaĂ€y kĂŻĂ­ laĂ„i toaĂąn böÄ nhûÀng gĂČ baĂ„n Ă ang laĂąm, àûùng quanh co dĂȘĂźn Ă ĂŻĂ«n hiĂŻĂ­u lĂȘĂŹm. Trong möÄt ngaĂąy, cöë àûùng phoĂĄng Ă aĂ„i hay tö Ă iĂŻĂ­m cho baĂŁn thĂȘn maĂą haĂ€y nhĂČn möÄt caĂĄch thĂčĂšng thĂčĂŠn vaĂąo nhûÀng gĂČ mĂČnh Ă aĂ€ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c vaĂą chĂ»a Ă Ă»ĂșĂ„c. 6 7 8 9 10 11 12
  • 65. 65 THOÁI QUEN 1 CoĂĄ thaĂĄi àöÄ söëng tñch cûÄc BAÃN THÊN TÖI LAÂ NGOÅN NGUÖÌN SÛÁC MAÅNH
  • 66. 66 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t LaĂąm ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn àöi khi laĂą möÄt viĂŻĂ„c Ă ĂȘĂŹy khoĂĄ khĂčn. TaĂ„i sao? VĂČ böë töi luön bĂčĂŠt töi tûÄ chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ moĂ„i viĂŻĂ„c trong Ă ĂșĂąi töi. Ngay khi töi noĂĄi nhûÀng cĂȘu nhĂ»: "Böë Ăși! BaĂ„n gaĂĄi con sĂčĂŠp laĂąm con Ă iĂŻn lĂŻn röÏi!" thĂČ chĂčĂšng cĂȘĂŹn suy nghĂŽ, böë baĂŁo: "HaĂ€y vĂ»ĂșĂ„t qua, Sean, chĂčĂšng ai coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm con Ă iĂŻn ngoaĂ„i trûù con Ă ĂŻĂ­ yĂŻn cho hoĂ„ laĂąm vĂȘĂ„y. ÀoĂĄ laĂą sûÄ lûÄa choĂ„n cuĂŁa con. Con tûÄ choĂ„n Ă ĂŻĂ­ bĂ” Ă iĂŻn maĂą". Hay nĂŻĂ«u töi noĂĄi "ThĂȘĂŹy daĂ„y mön sinh vĂȘĂ„t cuĂŁa con thĂȘĂ„t chaĂĄn. Con chĂčĂšng thĂŻĂ­ hoĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c nûÀa", böë seĂ€ noĂĄi: "TaĂ„i sao con khöng xin gĂčĂ„p thĂȘĂŹy vaĂą Ă Ă»a ra yĂĄ kiĂŻĂ«n goĂĄp yĂĄ? TĂČm thĂȘĂŹy daĂ„y taĂ„i nhaĂą nĂŻĂ«u cĂȘĂŹn. NĂŻĂ«u con hoĂ„c keĂĄm mön sinh vĂȘĂ„t thĂČ Ă oĂĄ laĂą lößi cuĂŁa con, Sean, chûå khöng phaĂŁi lößi cuĂŁa thĂȘĂŹy". Böë luön noĂĄi khñch töi, Ă ĂŻĂ­ töi khöng àöí lößi cho ai vĂŻĂŹ nhûÀng gĂČ töi laĂąm. BaĂ„n thĂȘĂ«y Ă oĂĄ, yĂĄ böë laĂą baĂ„n phaĂŁi tûÄ chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ Ă ĂșĂąi mĂČnh - Ă oĂĄ laĂą möÄt liĂŻĂŹu thuöëc cho tuöíi mĂșĂĄi lĂșĂĄn. NhĂ»ng ĂȘĂ­n Ă Ăčçng sau töi biĂŻĂ«t: Böë muöën töi hiĂŻĂ­u coĂĄ hai loaĂ„i ngĂ»ĂșĂąi trĂŻn Ă ĂșĂąi - ngĂ»ĂșĂąi tñch cûÄc, chuĂŁ àöÄng vaĂą ngĂ»ĂșĂąi tiĂŻu cûÄc, thuĂ„ àöÄng - möÄt loaĂ„i chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ Ă ĂșĂąi mĂČnh vaĂą möÄt loaĂ„i chĂł biĂŻĂ«t àöí lößi, möÄt loaĂ„i taĂ„o ra hoaĂąn caĂŁnh vaĂą möÄt loaĂ„i bĂ” Ă ĂčĂ„t vaĂąo hoaĂąn caĂŁnh. ThoĂĄi quen 1, CoĂĄ thaĂĄi àöÄ söëng tñch cûÄc, laĂą chĂČa khoĂĄa Ă ĂŻĂ­ thûÄc hiĂŻĂ„n nhûÀng thoĂĄi quen khaĂĄc vaĂą Ă oĂĄ laĂą lyĂĄ do Ă ĂŻĂ­ thoĂĄi quen naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c noĂĄi Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn. ThoĂĄi quen 1 noĂĄi: "BaĂŁn thĂȘn töi laĂą ngoĂ„n nguöÏn sûåc maĂ„nh. Töi laĂą ngĂ»ĂșĂąi
  • 67. 67 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn Ă Ă”nh hĂ»ĂșĂĄng cho Ă ĂșĂąi mĂČnh. Töi coĂĄ thĂŻĂ­ thay àöíi hoaĂąn caĂŁnh. Töi tûÄ chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ haĂ„nh phuĂĄc vaĂą bĂȘĂ«t haĂ„nh cuĂŁa Ă ĂșĂąi mĂČnh. Töi laĂą ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi con taĂąu söë mĂŻĂ„nh chûå khöng laĂą möÄt haĂąnh khaĂĄch". Tñch cûÄc vaĂą chuĂŁ àöÄng laĂą bĂ»ĂșĂĄc Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn Ă ĂŻĂ­ chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn. CoĂĄ khi naĂąo baĂ„n biĂŻĂ«t laĂąm toaĂĄn Ă aĂ„i söë trĂ»ĂșĂĄc khi biĂŻĂ«t cöÄng trûù? Khöng thĂŻĂ­ nhĂ» thĂŻĂ« Ă Ă»ĂșĂ„c. ÀiĂŻĂŹu naĂąy cuĂ€ng tĂ»Ășng tûÄ vĂșĂĄi 7 thoĂĄi quen, baĂ„n khöng thĂŻĂ­ thûÄc hiĂŻĂ„n nhûÀng thoĂĄi quen 2, 3, 4, 5, 6 vaĂą 7 trĂ»ĂșĂĄc thoĂĄi quen 1. ÀoĂĄ laĂą vĂČ chûùng naĂąo baĂ„n coĂąn chĂ»a chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m Ă Ă»ĂșĂ„c vĂŻĂŹ cuöÄc Ă ĂșĂąi cuĂŁa mĂČnh, moĂ„i thûå Ă ĂŻĂŹu vĂȘĂźn chĂ»a coĂĄ khaĂŁ nĂčng biĂŻĂ«n thaĂąnh hiĂŻĂ„n thûÄc. TÑCH CÛÅC HAY TIÏU CÛÅC... LA DO BAÅN CHOÅN Mößi ngaĂąy töi vaĂą baĂ„n coĂĄ caĂŁ trĂčm cĂș höÄi Ă ĂŻĂ­ choĂ„n thaĂĄi àöÄ tñch cûÄc hay tiĂŻu cûÄc. CoĂĄ bao nhiĂŻu lĂȘĂŹn baĂ„n gĂčĂ„p möÄt ngĂ»ĂșĂąi bĂčng qua Ă Ă»ĂșĂąng trĂ»ĂșĂĄc xe baĂ„n, laĂąm baĂ„n phaĂŁi thĂčĂŠng thĂȘĂ„t gĂȘĂ«p? Khi Ă oĂĄ baĂ„n laĂąm gĂČ? HoaĂŁng höët? Tûåc giĂȘĂ„n vaĂą dûùng laĂ„i gĂȘy sûÄ? Hay baĂ„n cûå bĂČnh thaĂŁn tiĂŻĂ«p tuĂ„c Ă i? SûÄ lûÄa choĂ„n laĂą cuĂŁa baĂ„n. TIÏU CÛÅC f e TÑCH CÛÅC
  • 68. 68 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t NhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tiĂŻu cûÄc lûÄa choĂ„n thaĂĄi àöÄ ûång xûã dûÄa trĂŻn sûÄ böëc àöÏng. CuĂ€ng nhĂ» möÄt chai soda, nĂŻĂ«u cuöÄc söëng lĂčĂŠc hoĂ„ vaĂąi caĂĄi, aĂĄp lûÄc tĂčng lĂŻn vaĂą nuĂĄt chai vĂčng ra. NgĂ»ĂșĂąi tñch cûÄc choĂ„n caĂĄch ûång xûã dûÄa trĂŻn nhĂȘĂ„n thûåc, hoĂ„ suy nghĂŽ trĂ»ĂșĂĄc khi haĂąnh àöÄng. HoĂ„ biĂŻĂ«t mĂČnh khöng thĂŻĂ­ Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂ­n nhûÀng gĂČ xaĂŁy ra cho mĂČnh, nhĂ»ng hoĂ„ coĂĄ thĂŻĂ­ quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh Ă iĂŻĂŹu gĂČ mĂČnh nĂŻn laĂąm. Khöng nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi tiĂŻu cûÄc Ă ĂȘĂŹy hĂși ga, ngĂ»ĂșĂąi tñch cûÄc giöëng nhĂ» nĂ»ĂșĂĄc. BaĂ„n cûå tha höÏ lĂčĂŠc cuĂ€ng chĂčĂšng coĂĄ gĂČ xaĂŁy ra: khöng xĂČ boĂ„t, khöng traĂąo bong boĂĄng, khöng aĂĄp lûÄc. NgĂ»ĂșĂąi tñch cûÄc biĂŻĂ«t tûÄ laĂąm chuĂŁ baĂŁn thĂȘn mĂČnh. CaĂĄch hay nhĂȘĂ«t Ă ĂŻĂ­ hiĂŻĂ­u nhûÀng suy nghĂŽ tñch cûÄc laĂą so saĂĄnh hai thaĂĄi àöÄ trong nhûÀng hoaĂąn caĂŁnh nhĂȘĂ«t Ă Ă”nh. TrĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p möÄt: BaĂ„n tĂČnh cĂșĂą nghe möÄt ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n thĂȘn noĂĄi xĂȘĂ«u mĂČnh trĂ»ĂșĂĄc nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc. ChĂł nĂčm phuĂĄt trĂ»ĂșĂĄc, hĂčĂŠn coĂąn noĂĄi nhûÀng lĂșĂąi ngon ngoĂ„t vĂșĂĄi baĂ„n - baĂ„n Ă au loĂąng vaĂą thĂȘĂ«y bĂ” phaĂŁn böÄi. CaĂĄch ûång xûã tiĂŻu cûÄc: ‱ KĂŻu hĂčĂŠn ra ngoaĂąi vaĂą Ă aĂĄnh hĂčĂŠn. ‱ BuöÏn bûÄc vĂČ nhûÀng gĂČ hĂčĂŠn noĂĄi. ‱ KhĂčĂšng Ă Ă”nh hĂčĂŠn laĂą keĂŁ lûùa döëi vaĂą khöng noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi hĂčĂŠn trong hai thaĂĄng. ‱ Tung nhûÀng tin àöÏn xĂȘĂ«u vĂŻĂŹ hĂčĂŠn, duĂą sao hĂčĂŠn laĂą keĂŁ Ă aĂ€ laĂąm nhĂ» vĂȘĂ„y trĂ»ĂșĂĄc maĂą.
  • 69. 69 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn CaĂĄch ûång xûã tñch cûÄc: ‱ Tha thûå. ‱ Àöëi diĂŻĂ„n vaĂą bĂČnh tĂŽnh noĂĄi cho hĂčĂŠn biĂŻĂ«t caĂŁm giaĂĄc cuĂŁa baĂ„n. ‱ BoĂŁ qua, cho hĂčĂŠn möÄt cĂș höÄi thûå hai. VĂČ Ă Ă¶i khi ta cuĂ€ng coĂĄ nhûÀng phuĂĄt yĂŻĂ«u loĂąng, Ă i noĂĄi xĂȘĂ«u ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc nhĂ»ng khöng coĂĄ duĂ„ng yĂĄ xĂȘĂ«u. TrĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p hai: BaĂ„n laĂąm viĂŻĂ„c trong cûãa haĂąng Ă aĂ€ möÄt nĂčm vaĂą laĂąm viĂŻĂ„c rĂȘĂ«t töët. Ba thaĂĄng trĂ»ĂșĂĄc, coĂĄ möÄt ngĂ»ĂșĂąi mĂșĂĄi vaĂąo laĂąm. MĂșĂĄi Ă ĂȘy, anh ta laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c cĂȘĂ«t nhĂčĂŠc vaĂąo möÄt vĂ” trñ töët hĂșn - caĂĄi ghĂŻĂ« maĂą baĂ„n Ă ang mong muöën. CaĂĄch ûång xûã tiĂŻu cûÄc: ‱ Töën caĂŁ nûãa giĂșĂą kĂŻu ca vĂșĂĄi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi vĂŻĂŹ sûÄ bĂȘĂ«t cöng. ‱ Theo doĂ€i vaĂą cöë tĂČm nhûÀng nhĂ»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂ­m cuĂŁa anh ta. ‱ Nghi rĂčçng ngĂ»ĂșĂąi quaĂŁn lyĂĄ Ă ang mĂ»u toan Ă uöíi viĂŻĂ„c baĂ„n. ‱ TrĂșĂŁ nĂŻn uĂŻĂ­ oaĂŁi trong cöng viĂŻĂ„c. CaĂĄch ûång xûã tñch cûÄc: ‱ HoĂŁi ngĂ»ĂșĂąi quaĂŁn lyĂĄ taĂ„i sao ngĂ»ĂșĂąi mĂșĂĄi Ă ĂŻĂ«n laĂ„i nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c cöng viĂŻĂ„c Ă oĂĄ. ‱ TiĂŻĂ«p tuĂ„c laĂąm viĂŻĂ„c siĂŻng nĂčng. ‱ HoĂ„c hoĂŁi Ă ĂŻĂ­ nĂȘng cao hiĂŻĂ„u quaĂŁ laĂąm viĂŻĂ„c.
  • 70. 70 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t ‱ NĂŻĂ«u xaĂĄc Ă Ă”nh laĂą baĂ„n Ă ang laĂąm möÄt cöng viĂŻĂ„c khöng coĂĄ tĂ»Ășng lai, haĂ€y bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tĂČm möÄt cöng viĂŻĂ„c khaĂĄc. LÙÆNG NGHE NGÖN NGÛÄ CUÃA MÒNH BaĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ nhĂȘĂ„n ra sûÄ khaĂĄc biĂŻĂ„t giûÀa ngĂ»ĂșĂąi nĂčng àöÄng, tñch cûÄc vaĂą ngĂ»ĂșĂąi thuĂ„ àöÄng, tiĂŻu cûÄc qua ngön ngûÀ hoĂ„ sûã duĂ„ng. Ngön ngûÀ tiĂŻu cûÄc laĂą nhûÀng caĂĄch noĂĄi nhĂ»: - "Töi laĂą vĂȘĂ„y Ă oĂĄ. Töi quen vĂȘĂ„y röÏi." ÀiĂŻĂŹu hoĂ„ thĂȘĂ„t sûÄ muöën noĂĄi laĂą: Töi khöng chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m gĂČ vĂŻĂŹ cung caĂĄch haĂąnh àöÄng cuĂŁa töi. Töi khöng thĂŻĂ­ thay àöíi. Töi sinh ra Ă aĂ€ laĂą nhĂ» vĂȘĂ„y röÏi. - "NĂŻĂ«u öng chuĂŁ cuĂŁa töi khöng phaĂŁi laĂą möÄt gaĂ€ nhĂ» thĂŻĂ«, moĂ„i chuyĂŻĂ„n Ă aĂ€ khaĂĄc xa." ÀiĂŻĂŹu hoĂ„ thĂȘĂ„t sûÄ muöën noĂĄi laĂą: Öng chuĂŁ töi laĂą nguyĂŻn nhĂȘn cuĂŁa moĂ„i vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ cuĂŁa töi chûå khöng phaĂŁi töi. - "GiaĂĄ maĂą töi vaĂąo hoĂ„c ĂșĂŁ möÄt trĂ»ĂșĂąng khaĂĄc, coĂĄ nhûÀng baĂ„n töët hĂșn, laĂąm ra nhiĂŻĂŹu tiĂŻĂŹn hĂșn, söëng trong möÄt cĂčn höÄ khaĂĄc, coĂĄ möÄt ngĂ»ĂșĂąi yĂŻu nhĂ» yĂĄ ... chĂčĂŠc töi haĂ„nh phuĂĄc lĂčĂŠm." ÀiĂŻĂŹu hoĂ„ thĂȘĂ„t sûÄ muöën noĂĄi laĂą: Töi khöng thĂŻĂ­ kiĂŻĂ­m soaĂĄt Ă Ă»ĂșĂ„c haĂ„nh phuĂĄc cuĂŁa chñnh töi, chñnh nhûÀng thûå naĂąy thûå noĂ„ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. Töi phaĂŁi coĂĄ nhûÀng thûå Ă oĂĄ mĂșĂĄi coĂĄ haĂ„nh phuĂĄc. BaĂ„n haĂ€y Ă ĂŻĂ­ yĂĄ xem, nhĂ» vĂȘĂ„y laĂą ngön ngûÀ tiĂŻu cûÄc Ă aĂ€ tĂ»ĂșĂĄc boĂŁ sûåc maĂ„nh baĂŁn thĂȘn cuĂŁa chuĂĄng ta vaĂą trao
  • 71. 71 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn noĂĄ cho ai khaĂĄc hay Ă iĂŻĂŹu gĂČ khaĂĄc. Khi baĂ„n thuĂ„ àöÄng thĂČ giöëng nhĂ» baĂ„n Ă aĂ€ Ă Ă»a böÄ Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂ­n tûù xa cuĂŁa Ă ĂșĂąi mĂČnh cho ai Ă oĂĄ vaĂą baĂŁo: "NaĂąy, haĂ€y Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂ­n töi khi naĂąo anh thñch". Ngön ngûÀ tñch cûÄc, traĂĄi laĂ„i, Ă ĂčĂ„t böÄ Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂ­n tûù xa Ă oĂĄ vaĂąo tay baĂ„n vaĂą baĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c tûÄ do choĂ„n kĂŻnh maĂą mĂČnh muöën. BiĂŻĂ«t laĂąm sao meĂ„, caĂĄch cuĂŁa con laĂą vĂȘĂ„y röÏi maĂą! TIÏU CÛÅC Ngön ngûÀ tiĂŻu cûÄc Töi seĂ€ thûã Töi quen vĂȘĂ„y röÏi Töi chĂčĂšng laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c gĂČ caĂŁ Töi phaĂŁi Töi khöng thĂŻĂ­ Anh laĂąm töi xui xeĂŁo caĂŁ ngaĂąy Ngön ngûÀ tñch cûÄc Töi seĂ€ laĂąm Töi coĂąn coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm töët hĂșn HaĂ€y xem xeĂĄt tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng khaĂŁ nĂčng Töi choĂ„n CoĂĄ thĂŻĂ­ coĂĄ caĂĄch naĂąo Ă oĂĄ Töi seĂ€ khöng Ă ĂŻĂ­ anh laĂąm töi xui xeĂŁo Ă ĂȘu
  • 72. 72 7 ThoĂĄi quen cuĂŁa baĂ„n treĂŁ thaĂąnh Ă aĂ„t NAÅN NHÊN CUÃA VI-RUÁT CoĂĄ möÄt söë ngĂ»ĂșĂąi mĂčĂŠc phaĂŁi möÄt loaĂ„i vi-ruĂĄt maĂą töi goĂ„i laĂą "vi-ruĂĄt naĂ„n nhĂȘn". CoĂĄ leĂ€ baĂ„n Ă aĂ€ nhĂČn thĂȘĂ«y noĂĄ. NhûÀng ngĂ»ĂșĂąi nhiĂŻĂźm loaĂ„i vi-ruĂĄt naĂąy tin rĂčçng moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc Ă ĂŻĂŹu coĂĄ lößi vaĂą thĂŻĂ« giĂșĂĄi naĂąy nĂșĂ„ hoĂ„ möÄt Ă iĂŻĂŹu gĂČ Ă oĂĄ. Töi thñch caĂĄch noĂĄi cuĂŁa Mark Twain: "Àûùng luön noĂĄi rĂčçng thĂŻĂ« giĂșĂĄi naĂąy mĂčĂŠc nĂșĂ„ baĂ„n. CuöÄc söëng khöng nĂșĂ„ baĂ„n möÄt Ă iĂŻĂŹu gĂČ caĂŁ. CuöÄc söëng vöën dĂŽ Ă aĂ€ nhĂ» vĂȘĂ„y sĂčĂ©n röÏi." Töi chĂși boĂĄng Ă aĂĄ ĂșĂŁ trĂ»ĂșĂąng Ă aĂ„i hoĂ„c vĂșĂĄi möÄt anh chaĂąng, ngĂ»ĂșĂąi khöng may bĂ” nhiĂŻĂźm phaĂŁi loaĂ„i vi-ruĂĄt naĂąy. NhûÀng lĂșĂąi than phiĂŻĂŹn cuĂŁa cĂȘĂ„u ta laĂąm töi phaĂĄt chaĂĄn: "LeĂ€ ra tĂșĂĄ Ă aĂ€ chĂși khaĂĄ hĂșn, nhĂ»ng mĂȘĂ«y öng huĂȘĂ«n luyĂŻĂ„n viĂŻn Ă ĂŻĂŹu cöë tĂČnh chĂși eĂĄp tĂșĂĄ." "TĂșĂĄ sĂčĂŠp Ă oĂĄn boĂĄng Ă Ă»ĂșĂ„c, thĂŻĂ« maĂą coĂĄ thĂčçng cha naĂąo Ă oĂĄ laĂ„i chĂčĂŠn ngang." "LeĂ€ ra tĂșĂĄ Ă aĂ„t thĂșĂąi gian chaĂ„y nĂ»ĂșĂĄc ruĂĄt 100 meĂĄt töët hĂșn, nhĂ»ng giaĂąy tĂșĂĄ bĂ” raĂĄch." "VĂȘng, chĂčĂŠc vĂȘĂ„y röÏi," töi luön muöën noĂĄi vĂșĂĄi cĂȘĂ„u ta: "CuĂ€ng nhĂ» töi seĂ€ laĂą töíng thöëng nĂŻĂ«u ba töi khöng bĂ” hoĂĄi!". VĂșĂĄi töi, chĂčĂšng coĂĄ gĂČ laĂ„ nĂŻĂ«u cĂȘĂ„u ta khöng bao giĂșĂą chĂși töët Ă Ă»ĂșĂ„c. Trong Ă ĂȘĂŹu anh chaĂąng, vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ luön luön "ĂșĂŁ ngoaĂąi kia": CĂȘĂ„u ta chĂčĂšng bao giĂșĂą nhĂȘĂ„n ra rĂčçng chñnh thaĂĄi àöÄ cuĂŁa mĂČnh mĂșĂĄi coĂĄ vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ, vaĂą Ă iĂŻĂŹu duy nhĂȘĂ«t caĂŁn trĂșĂŁ cĂȘĂ„u laĂą chñnh baĂŁn thĂȘn cĂȘĂ„u ĂȘĂ«y.
  • 73. 73 ChiĂŻĂ«n thĂčĂŠng baĂŁn thĂȘn NgoaĂąi viĂŻĂ„c xem mĂČnh laĂą naĂ„n nhĂȘn, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi coĂĄ phaĂŁn ûång tiĂŻu cûÄc coĂąn: ‱ DĂŻĂź bĂ” töín thĂ»Ășng. ‱ Àöí lößi cho ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc. ‱ Nöíi giĂȘĂ„n vaĂą noĂĄi ra nhûÀng Ă iĂŻĂŹu maĂą sau Ă oĂĄ hoĂ„ phaĂŁi höëi tiĂŻĂ«c. ‱ Hay than van, rĂŻn rĂł. ‱ ThuĂ„ àöÄng chĂșĂą cho moĂ„i viĂŻĂ„c Ă ĂŻĂ«n vĂșĂĄi mĂČnh. ‱ ChĂł thay àöíi khi bĂ” bĂčĂŠt buöÄc. NÙNG ÀÖÅNG, TÑCH CÛÅC KHÖNG PHAÃI TÛÅ NHIÏN MA COÁ NgĂ»ĂșĂąi nĂčng àöÄng, tñch cûÄc laĂą mĂȘĂźu ngĂ»ĂșĂąi: ‱ TrĂȘĂŹm tĂŽnh, khöng dĂŻĂź bĂ” xuĂĄc phaĂ„m. ‱ TûÄ chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ nhûÀng gĂČ mĂČnh laĂąm. ‱ Suy nghĂŽ trĂ»ĂșĂĄc khi haĂąnh àöÄng. ‱ Luön tĂČm caĂĄch Ă ĂŻĂ­ chuĂŁ àöÄng taĂ„o ra hoaĂąn caĂŁnh maĂą hoĂ„ muöën. Töi nhĂșĂĄ coĂĄ möÄt lĂȘĂŹn töi cuĂąng laĂąm viĂŻĂ„c vĂșĂĄi möÄt cĂȘĂ„u tĂŻn Randy. Töi khöng biĂŻĂ«t taĂ„i sao, nhĂ»ng Randy khöng thñch töi vaĂą hĂčĂŠn muöën töi biĂŻĂ«t Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. HĂčĂŠn noĂĄi nhûÀng Ă iĂŻĂŹu thö bĂł vaĂą Ă ĂȘĂŹy xuĂĄc phaĂ„m vĂŻĂŹ töi. HĂčĂŠn thĂ»ĂșĂąng noĂĄi xĂȘĂ«u sau lĂ»ng töi vaĂą tĂČm caĂĄch löi keĂĄo ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc vĂŻĂŹ phña hĂčĂŠn. MöÄt lĂȘĂŹn sau khi nghĂł heĂą vaĂąo, töi nghe möÄt ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n noĂĄi: "Sean naĂąy, nĂŻĂ«u cĂȘĂ„u biĂŻĂ«t