hapësira detare

1. Hapësira detare
Ligjërata VII

2. Hapësira detare
• Hapësira detare
janë hapësirat
ujore të detërave
dhe oqeaneve
• mbulojnë mbi 70
% te sipërfaqes së
rruzullit tokësor.

3. Rregullimi
• E drejta e detit – është zhvilluar me shekuj si e
drejte zakonore.
• Gjatë shekujve – tendenca e pronësisë së detit
• Deti i lirë vs Deti i mbyllur
• Kodifikimi i se drejtës se detit është bërë pas
Luftes së II Botërore.
• Konventa e OKB-së për detin, 1982

4. Ndarja
• Ujërat detare ndahen në:
• 1. Ujëra bregdetare (të brendshme dhe
territoriale) dhe
• 2. Ujëra të lira.

5. • Ujërat e brendshme detare përfshijnë:
o -ujërat e limaneve detare,
o ngushticat,
o Ujërat brenda arkipelagëve,
o detet e brendshme,
o hapësirat ujore mes vijës së baticës më të
lartë dhe zbaticës më të ulët si dhe
o deltat e lumenjve.

6. Deti i brendshëm

8. Gjiret
Gjiri detar e ka statusin e ujërave të
brendshme vetëm nëse brigjet e gjirit i
takojnë një shteti dhe hyrja në gjirin
detar nuk ka gjerësi më të madhe se
dyfishi i gjerësisë së ujërave territoriale.

9. •

10. Deltat
Krijohen nga prurjet në brezin e
cekët detar ku krijohet tokë e re, krejt
e rrafshët, nëpër të cilën
ngadalësohet rrjedha e lumit dhe
ndahet në disa degë, ne forma të
ndryshme:trekëndore,,gjysëmrrethor
e,gishtore, të zgjatura etj.

11. • Delta e Danubit; 4,000 km ², Rumani) - lumi i dytë më i
madh në Evropë
• Gang-/Bramaputra (Bangladesh Ganges Delta; 80,000 km ²)
• Ind (8,000 km ²)
• Mekong (70,000 km ²)
• Misisipi (Mississippi Delta; 36,000 km ²)
• Niger (Niger Delta 24,000 km ²) –
• Nili (Nile Delta 24,000 km ²)
• Iravadi (30,000 km ²)
• Lena (45,000 km ²)
• Orinoco (24,000 km ²)
• Vollga (Rusi) - delta më e madhe në Evropë
• Neretva (Delta Neretva, 120 km ²) -

12. Ujërat territoriale
Përfaqësojnë një pjesë të detit që shtrihet paralelisht me
vijën e bregut në një largësi të caktuar dhe janë burim i
rëndësishëm i pasurisë detare, rrugë e lundrimit dhe
zonë mbrojtëse nga ana e detit.

14. Ujërat territoriale të
Republikës së
Shqipërisë
Shtrihen gjatë gjithë bregut të
saj,
në një gjerësi prej 12 miljesh
detare,
Fillon nga vija e drejtë bazë- nga
Kepi i Rodonit (Muzhit), Kepi i
Pallës, i Lagjit (Kalasë së
Turrës) derdhja e Semanit,
derdhja e Vjosës, bregu
perëndimor i ishullit të
Sazanit, Kepi i Gjuhëzës dhe i
Gjirit të Gramës dhe mandej
midis bregdetit shqiptar dhe
ishujve të Republikës Greke,
deri përmes Kanalit të
Korfuzit.

15. Zona e jashtme
• Sipas Konventës se Gjenevës, zona e jashtme
nuk mund të shtrihet më tej se 12 milje nga
vija fillestare e ujërave territoriale.
• Brezi i jashtëm - paraqet pjesën e detit të lirë
dhe përfshinë hapësirën detare qe shtrihet
jashtë ujërave territoriale në drejtim të hapët
deri në largësi të caktuar.

17. • Brezi i jashtëm fizikisht dhe juridikisht është
pjesë e detit të hapët
• mbi të shtetet kanë vetëm disa të drejta të
kufizuara të cilat ua jep e drejta ndërkombëtare
për mbrojtjen e interesave doganore, sanitare,
fiskale, imigracionit, rezervimit të së drejtës së
peshkimit.

18. Zona ekskluzive ekonomike (ZEE)
• Është institut i ri juridik
• Sipas Konventës së Kombeve të Bashkuara mbi
Ligjin e Detit, ZEE është zona përtej detit
territorial deri në distancën 200 milje detare nga
vija fillestare.
• nënkupton të drejtën që u është dhënë shteteve
bregdetare që të zgjerojnë të drejtën sovrane
ekonomike dhe kompetencat juridiksionale në një
hapësirë detare dhe nën det

19. Sea areas in international rights

21. Shtrati kontinental
Përfaqëson fundin e detit dhe nëntokën e detit te hapët e
cila vazhdohet jashtë detit territorial deri në thellësi të
caktuar.

23. Deti i hapët
• Deti i hapët -
hapësirat e gjera
detare të cilat
shtrihen jashtë
ujërave
bregdetare,
përfaqësojnë
detin e hapur
ose detin e lirë.

24. Koncepti dhe përkufizimi i detit të hapur
• Deti i hapur mund të përkufizohet si pjesë e
oqeanit jashtë një vije që shkon paralelisht me
bregun në një largësi nga ai.
• Konventa mbi detin e hapur parasheh qe deti
është i hapët për të gjithë popujt dhe asnjë
shtet nuk mund të pretendojë që të përfshijë
çfarëdo pjese të tij nën sovranitetin e vet.
• Mbi ketë pjesë të detit vlen parimi i “lirisë së
detit të hapur”.

25. “Mare Liberum”
Hugo Grotius (10 April 1583 – 28 August 1645), also known
as Huig de Groot, Hugo Grocio or Hugo de Groot, was
a juristin the Dutch Republic. With Francisco de
Vitoria and Alberico Gentili he laid the foundations
for international law, based onnatural law. He was also
a philosopher, theologian, Christian
apologist, playwright, historiographer and poet.

26. Liritë e detit te hapur janë:
• 1. liria e lundrimit të anijeve tregtare dhe të luftës
• 2. liria e peshkimit
• 3. liria e vënies se kabllove nëndetare
• 4. liria e fluturimit mbi detin e hapur
Konventa e re ua ka shtuar edhe:
• 5. lirinë e krijimit të ishujve artificialë dhe
stabilimenteve të tjera që i lejon e Drejta
Ndërkombëtare
• 6. lirinë e kërkimeve shkencore.
LIRITË E DETIT
Deti i hapët ka statusin e “detit të lirë” mbi të
cilin vlen rregulla e “Lirisë së detit”.

27. Ishujt artificial

28. Piratëria
Në kuptimin e saj origjinal dhe të ngushtë “pirateri”
është çdo akt i pa-autorizuar, i kryer me dhunë nga
ndonjë anije private në detin e hapët kundër anijes
tjetër me qëllim të plaçkitjes.

30. Because the Roman Republic felt threatened by the opposing
side of the Adriatic in the very vicinity of its territories
(where most of the raids occurred),[10] the senate was
compelled to dispatch two ambassadors to the pirate lair
at Scodra to solicit reparations and demand an end to all
pirate expeditions. Queen Teuta told the ambassadors that
according to the law of the Illyrians, piracy was a lawful
trade and that her government had no right to interfere
with this as a private enterprise. She also implied that "it
was never the custom of royalty to prevent the advantage of
its subjects they could get from the sea".[10] One of the
envoys reportedly replied that Rome would make it her
business to introduce better law among the Illyrians as "we
have an excellent custom of punishing private wrongs by
public revenge".[10] At any rate, one of the two present
ambassadors expressed himself to the queen so
disrespectfully that her attendants were ordered to seize
the ambassadors' ship as it embarked back for Rome.[11] One
of the ambassadors was killed and the other was put in
captivity.[1]
« ...cercheremo, con l'aiuto
divino, di costringerti con forza e
rapidamente a correggere le
consuetudini dei re verso gli
Illiri »
(Polibio, Storie, II, 8, Rizzoli,
Milano, 2002. Trad.: M.Mari)
Teuta fece uccidere il giovane
ambasciatore al momento
dell'imbarco. Naturalmente
quando la notizia giunse a Roma
si provvide ad arruolare legioni e
organizzare una flotta.

32. •

35. Ngushticat (nuk janë kanale)

36. Portat e Mesdheut

37. Ngushticat turke

38. Korfuzi

39. thnx