περιληπτικό φυλλάδιο 1

1. «Νέα Παιδαγωγική», Νίκου Καζαντζάκη
Περιληπτικό φυλλάδιο 1:
Θεματικά κέντρα:
1. Παιδαγωγικές μέθοδοι
2. Η εμπειρία της πρώτης μέρας στο σχολείο
Ενότητες του κειμένου:
Ενότητα 1η
(«Με τα μαγικά πάντα…τη βίτσα»): Η πρώτη μέρα στο δημοτικό
Ενότητα 2η
(«Από το Δημοτικό… φέρει βούτυρο!»): Αναμνήσεις από τη βία
του δασκάλου της Τετάρτης Δημοτικού
Χρόνος: η παιδική ηλικία του Ν. Καζαντζάκη
Χώρος: το Ηράκλειο της Κρήτης
Οι ήρωες του αποσπάσματος:
1. Ο μικρός Ν. Καζαντζάκης: έχει ανάμεικτα συναισθήματα την πρώτη μέρα
που πάει στο σχολείο (χαρά, ανυπομονησία και περηφάνια αλλά και
ανησυχία, φόβο και ταραχή)
2. Ο πατέρας του: αυστηρός, παλαιών αρχών, αγαπάει το παιδί του και
ενδιαφέρεται για το καλό του, τη μόρφωσή του, όμως δεν είναι τρυφερός,
κρύβει τα συναισθήματά του, υπερήφανος για το γιο του που πάει στο
σχολείο, αντιλαμβάνεται το φόβο του παιδιού αλλά το στηρίζει διακριτικά
3. Η μητέρα του: παραδοσιακή, τρυφερή , αγαπά το παιδί της, το προσέχει,
το νοιάζεται , νιώθει περηφάνια που θα πάει στο σχολείο και το στηρίζειμε τον
τρόπο της (κλωνί βασιλικός, σταυρός)
4. Ο δάσκαλος της πρώτης τάξης: αυστηρός, απόμακρος , άγριος, ο φόβος
των μαθητών (τον φαντάζονται σαν διάβολο), χρησιμοποιεί απαρχαιωμένες
και ξεπερασμένες πρακτικές όπως τον ξυλοδαρμό. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται
στο δάσκαλο της τετάρτης τάξης που είναι αυταρχικός και σκληρός
(ξυλοδαρμοί, νουθεσίες και απειλές) , δεν ενδιαφέρεται για τονψυχισμό των
μαθητών
Ερμηνευτικές παρατηρήσεις:
«Το κρέας δικό σου … τα κόκαλα δικά μου»: Η φράση σημαίνει ότι ο
δάσκαλος μπορεί να είναι όσο αυστηρός θέλει και μπορεί να εφαρμόσει
οποιαδήποτε μέθοδο κρίνει σωστή, ώστε το παιδί να μάθει γράμματα. Δηλαδή
το σώμα του παιδιού είναι στη δικαιοδοσία του δασκάλου. Η σύγχρονη
παιδαγωγική απορρίπτει αυτές τις ιδέες ως αντιπαιδαγωγικές και βλαβερές.

2. Παραδοσιακή # Νέα Παιδαγωγική
Παλιότερο εκπαιδευτικό σύστημα: δασκαλοκεντρικό, αυταρχικό, χωρίς
διάλογο, στόχος του ο σωφρονισμός των μαθητών με νουθεσίες, απειλές και
ξυλοδαρμούς, προσφυγή του στην άσκηση φυσικής βίας, την παγίδευση σε
πρακτικές όπως αμοιβή-τιμωρία, έπαινος-ψόγος, την επιβολή αυστηρών
«προδιαγεγραμμένων» κανόνων συμπεριφοράς, το δάσκαλο «αυθεντία», ο
οποίος είναι ο απόλυτος ρυθμιστής της σχολικής ζωής και τάξης, την
προβολή ηθικοπλαστικών προτύπων μίμησης και συμπεριφοράς που
αντλούνταν από τη θρησκευτική παράδοση, την ιστορία.
Σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα: παιδοκεντρικό, με διάλογο, στόχος του η
ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών και ο ρόλος του
δασκάλου καθοδηγητικό, βασίζεται στην πρωτοβουλία και αυτενέργεια του
μαθητή. Ο ρόλος του δασκάλου είναι καθοδηγητικός και η παρέμβασή του
ρυθμιστική. Στο μοντέλο αυτό σχέσης παρέχεται η ευχέρεια και τα κίνητρα στο
παιδί να αναπτύξει το άτομο του, να αποκτήσει ψυχικές βάσεις για την
ολόπλευρη καλλιέργειά του και την ελεύθερη ανάπτυξη του.