SlideShare a Scribd company logo

5731

•
•
K
kotob arabia
Education
1 of 63
Download to read offline
    ‫ﻟﻠﺸﺎﻋﺮ‬ @ð…bÐã@ð†»@†»c
‫ﻃﺒﻘﺎ ﻟﻘﻮﺍﻧﲔ ﺍﳌﻠﻜﻴﺔ ﺍﻟﻔﻜﺮﻳﺔ‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫.‬ ‫אא‬ ‫א‬ ‫)ﻋـﱪ ﺍﻻﻧﱰﻧـﺖ ﺃﻭ‬ ‫א‬ ‫אא‬ ‫ﻟﻠﻤﻜﺘﺒــﺎﺕ ﺍﻻﻟﻜﱰﻭﻧﻴــﺔ ﺃﻭ ﺍﻷﻗــﺮﺍﺹ ﺍﳌﺪﳎــﺔ ﺃﻭ ﺍﻯ‬ ‫א‬ ‫ﻭﺳﻴﻠﺔ ﺃﺧﺮﻯ (‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫.‬ ‫.‬ ‫א א‬
‫‪@‬‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻷوﻟﻰ : ﻋﺬرا رﺳﻮل اﷲ ............................................ ٦‬ ‫ً‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ : هﺬا ﺣﺪیﺜﻚ یﺎ أﻣﻰ .......................................... ٨‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ : ﻃﻮﻗﻴﻨﻰ ﺑﺸﻌﺮك ........................................... ٠١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺮاﺑﻌﺔ : أﻣﺎﻩ ........................................................ ٢١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ : اﻟﻨﺨﻴﻞ ................................................... ٤١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎدﺳﺔ : ﺗﻌﺎﻟﻰ..................................................... ٦١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ : أﻣﻴﺮة أﻧﺎ .................................................. ٧١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻣﻨﺔ : ﺣﺒﺴﺖ دﻣﻌﻰ ﻓﻰ ﻋﻴﻨﻴﻚ ................................. ٩١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺘﺎﺳﻌﺔ : ﻣﺘﻰ أآﻮن ؟ .............................................. ١٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﻌﺎﺵﺮة : اﻷرﺹﻔﺔ.................................................. ٣٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺤﺎدیﺔ ﻋﺸﺮة : اﻟﻌﻴﺪ .............................................. ٥٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ ﻋﺸﺮة : اﺥﺮﺟﻰ ﻣﻨﻰ ...................................... ٧٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ ﻋﺸﺮة : ﺹﻐﻴﺮة اﻟﺤﺐ ..................................... ٨٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺮاﺑﻌﺔ ﻋﺸﺮة : ﺹﻐﻴﺮة اﻟﺤﺐ .................................... ٩٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ ﻋﺸﺮة : إﻟﻰ ﻣﺘﻤﺮدة ..................................... ٠٣‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎدﺳﺔ ﻋﺸﺮة : ﻟﻘﺎء ............................................. ٢٣‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ ﻋﺸﺮة : ﺣﺎرس اﻷﺵﻮاق ................................ ٤٣‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻣﻨﺔ ﻋﺸﺮة : ﻻ یﺎ ﺣﻤﺎم اﻟﺤﻤﺎ ................................. ٦٣‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺘﺎﺳﻌﺔ ﻋﺸﺮة : ادﻓﺄﺗﻨﻰ ﺑﺎﻟﺤﺐ .................................. ٨٣‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﻌﺸﺮیﻦ : یﺎ ﻧﻴﻞ .................................................... ٠٤‬ ‫٣‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺤﺎدیﺔ واﻟﻌﺸﺮیﻦ : هﻤﺴﺎت اﻟﺤﺐ .............................. ٢٤‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ واﻟﻌﺸﺮیﻦ : ﻣﻦ ﻣﺬآﺮات ﻓﻼح............................ ٤٤‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ واﻟﻌﺸﺮیﻦ : أﻋﺎﺗﺐ اﻟﻠﻴﻞ................................... ٦٤‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺮاﺑﻌﺔ واﻟﻌﺸﺮیﻦ : ﺗﺮﻧﻴﻤﺔ اﻟﺸﻮق .............................. ٨٤‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ واﻟﻌﺸﺮون : ﻗﻞ ﻣﺎ ﺗﺸﺎء ............................... ٠٥‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎدﺳﺔ واﻟﻌﺸﺮون : إﻟﻰ ﻧﺪوة ﺵﻌﺮاء اﻟﻌﺮوﺑﺔ .............. ٢٥‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ واﻟﻌﺸﺮون : ﻟﻤﻠﻤﻮا أوراﻗﻜﻢ ............................ ٣٥‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻣﻨﺔ واﻟﻌﺸﺮون : ﻋﻮدى إﻟﻰ .................................. ٥٥‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺘﺎﺳﻌﺔ واﻟﻌﺸﺮیﻦ : زﻓﺮة ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ............................. ٧٥‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﻼﺙﻮن : اﻏﺴﻞ یﺪیﻚ ﻣﻦ اﻟﻮﻟﻴﻤﺔ ﺑﺎﻟﺪم ........................ ٩٥‬ ‫اﻟﺸﺎﻋﺮ ﻓﻰ ﺳﻄﻮر.............................................................. ١٦‬ ‫٤‬
‫@‬ ‫‪@õa†çg‬‬ ‫إﻟﻰ ﻣﻦ ﺳﻜﻨﺘﻨﻰ ﻓﺄﺳﻜﺮﺗﻨﻰ‬ ‫ﻓﻔﺎﺿﺖ روﺣﻬﺎ ﺵﻌﺮا ﻓﻰ ﻓﻤﻰ‬ ‫ً‬ ‫أﺣﻤﺪ ﺣﻤﺪى‬ ‫٥‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻷوﻟﻰ :‬ ‫ﻋﺬرا رﺳﻮل اﷲ‬ ‫ً‬ ‫ﻭﺤﺭﻴﻕ ﺃﻁﻔﺎﻟﻰ ﺒﻨـﺎﺭ ﺍﻟﺒﻭﺴـﻨﺔ‬ ‫ﻤﺎ ﺒﻴﻥ ﻋﻴﺩﻙ ﻭﺍﺸﺘﻌﺎل ﻗﻀـﻴﺘﻰ‬ ‫ﺘﺎﻫﺕ ﺒﺄﺩﻏﺎل ﺍﻷﺴﻰ ﻓﻰ ﻏﺭﺒﺘﻰ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﻴﺎ ﺭﺴـﻭل ﺍﷲ ﺸـﻌﻠﺔ ﺜـﻭﺭﺓ‬ ‫ﺘﺠﺘﺎﺡ ﺃﺤﻼﻡ ﺍﻟﺸـﺒﺎﺏ ﺒﻤﻬﺠﺘـﻰ‬ ‫ﻓﺘﺩﻓﻘﺕ ﻋﺒـﺭ ﺍﻟﻔﻀـﺎﺀ ﺤـﺭﺍﺭﺓ‬ ‫ﻨﺎﺭ ﺍﻟﺘﺤﺭﺭ ﻜﻰ ﺘﺜﻴـﺭ ﺤﻤﻴﺘـﻰ‬ ‫ﻓﺒﺤﻕ ﻨﻭﺭ ﺍﷲ ﺃﺸﻌل ﻓـﻰ ﺩﻤـﻰ‬ ‫ﻓﺄﺤﻁﻡ ﺍﻷﺼﻨﺎﻡ ﻓـﻭﻕ ﻤـﺩﻴﻨﺘﻰ‬ ‫ﻷﻁﻴﺭ ﺃﻗﺫﻑ ﺒﺎﻟـﺩﻤﺎﺭ ﺠﻤـﻭﻋﻬﻡ‬ ‫ﻨﺸﻭﻯ ﻭﻓﻰ ﺍﻷﺨﺭﻯ ﺘﺄﻟﻕ ﺃﻤﺘـﻰ‬ ‫ﻭﺃﻋﻭﺩ ﻭﺍﻷﺤﻼﻡ ﺘﺭﻗﺹ ﻓﻰ ﻴـﺩ‬ ‫ﻓﺎﺴﺘﻌﺫﺒﻭﺍ ﺩﻤﻬـﺎ ﻟﻔـﺘﺢ ﺸـﻬﻴﺔ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻤﺔ ﺴﺭﻗﺕ ﻁﻌـﺎﻡ ﻟﺼﻭﺼـﻬﺎ‬ ‫ﻓﻭﻕ ﺍﻟﻤﻭﺍﺌﺩ ﻟﻘﻤـﺔ ﻓـﻰ ﻟﻘﻤـﺔ‬ ‫ﻁﻠﺒﻭﺍ ﺍﻟﻤﺯﻴـﺩ ﻓﻘـﺩﻤﺕ ﺃﺒﻨﺎﺀﻫـﺎ‬ ‫ﻭﻟﺫﻜﺭﻴﺎﺕ ﺍﻷﻤﺱ ﺃﻋﻅـﻡ ﻗﺼـﺔ‬ ‫ﻗﻭﻤﻰ ﺃﻋﻴـﺩﻯ ﻟﻠﺤﻴـﺎﺓ ﺤﻴﺎﺘﻬـﺎ‬ ‫ﻅﻨﻭﻙ ﺼﻴﺩﺍ ﻓﻰ ﻀﻴﺎﻉ ﺍﻟﻨﻘﻤـﺔ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺩ ﻓﺭﺒﻤـ‬‫ﺭﺩﻯ ـﻴﻬﻡ ﺒﺎﻟﺤﺩﻴـ‬ ‫ﻋﻠـ‬ ‫ﺘﺭﻭﻯ ﺒﺫﻭﺭ ﺍﻟﻅﻠﻡ ﺘﺤﺕ ﺍﻟﻅﻠﻤـﺔ‬ ‫ـﺎ‬‫ﻻ ـﺘﻬﻴﻨﻰ ـﺩﻤﻭﻉ ﻓﺈﻨﻬـ‬ ‫ﺒﺎﻟـ‬ ‫ﺘﺴـ‬ ‫ﻋﺼﻑ ﺍﻟﺯﻤﺎﻥ ﺒﺄﻤﺴـﻴﺎﺕ ﺍﻟﺫﻟـﺔ‬ ‫ﻟﻤﻰ ﺩﻤﻭﻋﻙ ﻭﺍﺤﻤﻠﻰ ﻗﻠﺒـﺎ ﺒـﻪ‬ ‫ﻟﻴﺴﻭﻕ ﻟﻠﺘـﺎﺭﻴﺦ ﺃﻋﻅـﻡ ﺤﺠـﺔ‬ ‫ﻴﺴﺘﻨﻬﺽ ﺍﻟﺘـﺎﺭﻴﺦ ﻤـﻥ ﺃﻜﻔﺎﺌـﻪ‬ ‫ﺸﻜﺕ ﺍﻟﺼﻨﺎﺩﻴﻕ ﺍﺤﺘﺭﺍﻕ ﻗﻀﻴﺘﻰ‬ ‫ﻜﻰ ﺘﺤﻔﻅﻰ ﻭﺭﻕ ﺍﻟﻘﻀﻴﺔ ﺒﻌـﺩﻤﺎ‬ ‫ﻓﻰ ﻋﻴﺩ ﻤﻭﻟﺩﻙ ﺍﻟﺒﻬـﻰ ﺍﻟﻁﻠﻌـﺔ‬ ‫ﻋﺫﺭﺍ ﺭﺴـﻭل ﺍﷲ ﻫـﺫﻯ ﺤﺎﻟﻨـﺎ‬ ‫ﺒﺠﻤﻭﻋﻬﻡ ﻭﺩﻤﺎﺭﻫﻡ ﻓـﻰ ﻗﺴـﻭﺓ‬ ‫ﻓﻰ ﻜـل ﻴـﻭﻡ ﻴﻘـﺫﻓﻭﻥ ﺩﻴﺎﺭﻨـﺎ‬ ‫ﺴﺎﻟﺕ ﺩﻤﺎﻩ ﻓﻰ ﺨﺸﻭﻉ ﺍﻟﺴـﺠﺩﺓ‬ ‫ﻤﺎ ﺫﻨﺏ ﺸـﻴﺦ ﻟﻠﺼـﻼﺓ ﻤﺒﻜـﺭ‬ ‫٦‬
‫ﻓﻬﻭﺕ ﻋﻠﻴﻪ ﺃﻤـﻪ ﻓـﻰ ﻏﺸـﻴﺔ‬ ‫ﻤﺎ ﺫﻨﺏ ﻁﻔل ﻋﺎﻨﻘﺘـﻪ ﺭﺼﺎﺼـﺔ‬ ‫ﻓﻭﻕ ﺍﻟـﺩﻤﺎﺀ ﻀـﺤﻴﺔ ﺒﻀـﺤﻴﺔ‬ ‫ﻤﺎ ﺫﻨﺏ ﺩﻴـﻥ ﺍﷲ ﻴـﺫﺒل ﻨـﻭﺭﻩ‬ ‫ﻓﻭﻕ ﺍﻟﻤـﺂﺫﻥ ﻭﺍﻟﻔﺠﻴﻌـﺔ ﺠﻠـﺕ‬ ‫ﺍﷲ ﺃﻜﺒــﺭ ﻴــﺫﺒﺤﻭﻥ ﺭﻨﻴﻨﻬــﺎ‬ ‫ﺜﺎﺭﻭﺍ ﻭﻨـﺎﺩﻭﺍ ﻻﺠﺘﻤـﺎﻉ ﺍﻷﻤـﺔ‬ ‫ﻭﺸﻴﻭﺨﻨﺎ ﻟﻡ ﻴﻬﺩﻭﺍ ﻤـﻥ ﻴـﻭﻤﻬﻡ‬ ‫ﻴﺎ ﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻤﻥ ﺍﺴﺘﻤﻊ ﻟﻘﻀـﻴﺘﻲ‬ ‫ﻭﺍﺴﺘﺄﺴﺩﻭﺍ ﻭﻤﻀﻰ ﻜﺒﻴﺭ ﺃﻤﻭﺭﻫﻡ‬ ‫ﻓﻰ ﻜل ﻤﻴـﺩﺍﻥ ﺒﺄﺒﺸـﻊ ﻗﺴـﻭﺓ‬ ‫ﺼﺎﺭﺕ ﺩﻤﺎﺀ ﺍﻟﻤﺴـﻠﻤﻴﻥ ﻤﺒﺎﺤـﺔ‬ ‫ﻭﺴﻨﺭﺴل ﺍﻟﻘـﻭﺍﺕ ﻗﺒـل ﺩﻗﻴﻘـﺔ‬ ‫ﻗـﺎﻟﻭﺍ ﻨﻌـﻡ ﻓﻠﺘﺸـﺤﺫﻭﺍ ﻗـﻭﺍﺘﻜﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺇﺴ ـﻼﻤﻜﻡ ﺍﺭﻫﺎﺒﻨ ـﺎ ﻤ ـﻥ ﻓﺘ ـﺭﺓ‬ ‫ـ ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻨﻭﺤﺩ ﺍﻟﻬﺩﻑ ﺍﻟﻌﻅﻴﻡ ﻓﻘـﺩ ﻏـﺩﺍ‬ ‫٧‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ :‬ ‫هﺬا ﺣﺪیﺜﻚ یﺎ أﻣﻰ‬ ‫ﻭﻓـﻭﻕ ﺃﺤﻴﺎﺌﻨـﺎ ﺘﻨـﺩﺍﺡ ﻤﻭﺘـﺎﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﺭﻴﺦ ـﺎﻩ‬ ‫ﺘﻴـ‬ ‫ـﺔ ﻭﺍﻟﺘـ‬‫ـﺫ ﺍﻟﻁﻔﻭﻟـ‬‫ﻤﻨـ‬ ‫ـﻠﺒﻨﺎ ـﺯﺍ ـﺎﻩ‬ ‫ـﺯﺍ ﻭﻴﺴـ ﻋـ ﺍﻟﻔﺌـ‬ ‫ﺨﺒـ‬ ‫ـﻐﻨﺎ‬ ‫ـﺭﻕ ﻴﻨ ـﺫﻨﺎ ـﺫﺍ ﻭﻴﻤﻀـ‬ ‫ﺒـ ﻨﺒـ‬ ‫ﻓﺎﻟﺸـ‬ ‫ﻓ ـﻨﺤﻥ ﻨﻜﺭﻫ ـﻪ ﺩﻭﻤ ـﺎ ﻭﻨﺎﺒ ـﺎﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻟﻐـﺭﺏ ﻴـﺫﺒﺢ ﻓﻴﻨـﺎ ﻜـل ﺃﻤﻨﻴـﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺃﻭﺍﻩ ﻴﺎ ﻗﻠـﺏ ﺒـﻥ ﺫﻜـﺭﺍﻩ ﺃﻭﺍﻩ‬ ‫ـﺫﺍ ـﺩﻴﺜﻙ ـﺎ ـﻰ ﺃﺭﺩﺩﻩ‬ ‫ﻴـ ﺃﻤـ‬ ‫ﻫـ ﺤـ‬ ‫ـﺎﻩ‬‫ـﺎ ﻭﻨﻠﻘـ‬ ‫ـﻥ ـﻁ ﻜﻔﻴﻨـ‬ ‫ﻭﻨﺤـ ﻨﺒﺴـ‬ ‫ﻴﺤﻭﻡ ﻓﻰ ﺍﻟﻐﺭﺏ ﻁﻴﺭ ﻴﺸﺘﻬﻰ ﺩﻤﻨـﺎ‬ ‫ﻭﻨﺫﺭﻑ ﺍﻟﺩﻤﻊ ﺒﺎﻟﺸﻜﻭﻯ ﻭﻨﺭﻀﺎﻩ‬ ‫ﻭﻨﻔ ـﺭﺵ ﺍﻷﺭﺽ ﺃﺤﻼﻤ ـﺎ ﻓﻴ ـﺫﺒﺤﻨﺎ‬ ‫ﹰ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻨﺤﻥ ﻨﻀﺤﻙ ﺇﻥ ﺯﺍﺩﺕ ﻀﺤﺎﻴﺎﻩ‬ ‫ﻴﻔﺘﺕ ﺍﻟﻌﻅﻡ ﻓـﻰ ﺃﺠﺴـﺎﺩﻨﺎ ﻁﻤﻌـﺎ‬ ‫ﹰ‬ ‫ﻋﺼﺎﻩ ﺘﻜﺸﻑ ﺼﻬﺭﺍ ﻋﻥ ﻨﻭﺍﻴﺎﻩ‬ ‫ﻭﺤﻴﻥ ﺃﺒﺤﺭ ﻨﺤﻭ ﺍﻟﺸـﺭﻕ ﻓـﻰ ﻴـﺩﻩ‬ ‫ﻓﺴﺎﻗﻨﺎ ﺒﻌﺼـﺎﻩ ﻤـﺎ ﺍﻋﺘﺭﻀـﻨﺎﻩ‬ ‫ـﺎﻩ ـﻰ ـﻪ‬ ‫ـﺎ ـﻪ ﻭﻗﺒﻠﻨـ ﻓـ ﻭﻟـ‬ ‫ﻗﻤﻨـ ﺍﻟﻴـ‬ ‫ﻓﻴﻨﺎ ﺍﻟﻘﻨﺎﺒل ﺒﻐﻀﺎ ﻤـﺎ ﺭﻓﻀـﻨﺎﻩ‬ ‫ﻭﺤﻴﻥ ﺒﻌﺜﺭﻨﺎ ﻓﻰ ﺍﻟـﺭﻴﺢ ﻭﺍﻨﻔﺠـﺭﺕ‬ ‫ﻭﺃﻭﺩﻉ ﺍﻟﻔﺴﻕ ﻭﺍﻟﻌﺩﻭﻯ ﺸـﻜﺭﻨﺎﻩ‬ ‫ﻭﺤﻴﻥ ﻟـﻭﺙ ﻓـﻰ ﺃﺨﻼﻗﻨـﺎ ﻋﺒﺜـﺎ‬ ‫ﺒﺫﺭﻭ ﺍﻟﻔﺴﺎﺩ ﺒﻬـﺎ ﻗﻤﻨـﺎ ﺭﻓﻌﻨـﺎﻩ‬ ‫ﻭﺤﻴﻥ ﻨﻜﺴﻨﺎ ﻓﻰ ﺃﺭﻀـﻨﺎ ﻭﻤﻀـﻰ‬ ‫ﻁﻌﺎﻤﻬﺎ ﻋﺭﻀﻨﺎ ﺒﺎﻟﺒﺨﺱ ﺒﻌﻨـﺎﻩ‬ ‫ﺸﻜﺭﺍ ﻟـﻪ ﻭﻫـﻭ ﻴـﺩﻋﻭﻨﺎ ﻟﻤﺄﺩﺒـﻪ‬ ‫ﹰ‬ ‫ُ‬ ‫ﻁﻴﻭﺭﻙ ﺍﻟﺤﻤﺭ ﻤﺎﺫﺍ ﺒﻌﺩ ﻨﺨﺸـﺎﻩ‬ ‫ﻴﺎ ﻟﻌﻨﺔ ﺍﻟﻐﺭﺏ ﻤﺎ ﻋـﺎﺩﺕ ﺘﺭﻭﻋﻨـﺎ‬ ‫ﻟﻜﻭﻜﺏ ﺍﻟﻐﺭﺏ ﻭﺍﻷﻤﻼﻙ ﺘﺭﻋـﺎﻩ‬ ‫ﺇﻥ ﻜﺎﻥ ﻅﻨـﻙ ﺃﻥ ﺍﻟﺸـﻤﺱ ﺨﺎﺩﻤـﺔ‬ ‫ﻴﺩ ﺍﻟﻜﻼﺏ ﺩﻤﺎﺀ ﺍﻟﺸﺭﻕ ﻤﺭﻤـﺎﻩ‬ ‫ﻭﺇﻥ ﺼﺎﺭﻭﺥ ﻋﻴﻨﻴﻙ ﺍﻟـﺫﻯ ﻟﻬﺠـﺕ‬ ‫٨‬
‫ﺴﻤﻭﻤﻙ ﺍﻟﺒﻴﺽ ﻓﻰ ﺴﻜﺭ ﺸﺭﺒﻨﺎﻩ‬ ‫ـﺭﻩ‬‫ـﺎ ـﻤﺎ ﻴﻘﻁـ‬ ‫ﻭﺃﻥ ـﻰ ﺩﻤﻨـ ﺴـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﺘﺤﻴل ﺃﺴﻔل ﻫﺫﺍ ﺍﻟﻜـﻭﻥ ﺃﻋـﻼﻩ‬ ‫ﻓ ـﺈﻥ ﺜﻭﺭﺘﻨ ـﺎ ﻓ ـﻰ ﺍﻟﻔﺠ ـﺭ ﻗﺎﺩﻤ ـﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻟﺘﺭﺤﻠﻰ ﺒﺎﻷﺴـﻰ ﺇﻨـﺎ ﺴـﺌﻤﻨﺎﻩ‬ ‫ﻴﺎ ﻟﻌﻨﺔ ﺍﻟﻐﺭﺏ ﻜﻔﻰ ﻋﻥ ﻤﻀـﺎﺠﻌﻨﺎ‬ ‫ﻓﻰ ﺃﺭﻀﻨﺎ ﻭﺩﻤﺎﻨﺎ ﻜـﻡ ﺴـﻘﻴﻨﺎﻩ‬ ‫ﻜﻔﺎﻙ ﻤﺎ ﺯﺭﻋﺕ ﻜﻔـﺎﻙ ﻤـﻥ ﻨﻜـﺩ‬ ‫ﻭﺴـﺎﻗﻨﺎ ﻟﻤﺼـﻴﺭ ﻤـﺎ ﻋﺭﻓﻨـﺎﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺂﻤﺭ ـﺩﺭ ﻭ ـﻭ ـﺩﻤﺭﻨﺎ‬ ‫ﺍﻟﻔﻴﺘـ ﻓـ‬ ‫ﺍﻟﻐـ‬ ‫ﺘـ‬ ‫ﺩﻤﺎ ﻜﻠﻭﻨﻙ ﻓـﻰ ﻗﻬـﺭ ﻨﺯﻓﻨـﺎﻩ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﻐـﺭﺏ ﻓﺎﺭﻗﻨـﺎ ﻓـﺈﻥ ﻟﻨـﺎ‬ ‫ﻓﺈﻥ ﺤﺭﺍﺴﻨﺎ ﻓﻰ ﺍﻟﻠﻴل ﻗﺩ ﺘـﺎﻫﻭﺍ‬ ‫ﺇﺭﻓﻊ ﻴﺩﻴﻙ ﻭﻫﺎﺕ ﺍﻟﺸـﺭﻕ ﻴﺠﻤﻌﻨـﺎ‬ ‫ﻤﻥ ﺼﻭﺕ ﺸﺎﺩﻴﺔ ﻜﻨـﺎ ﻋﺸـﻘﻨﺎﻩ‬ ‫ﻤﺎ ﺃﻋﺫﺏ ﺍﻟﺸﺭﻕ ﺇﺫ ﻴﺼﺤﻭ ﻋﻠﻰ ﻨﻐﻡ‬ ‫ﺁﻻﻤﻨﺎ ﻨﺤـﻭ ﻗﻴـﺩ ﻗـﺩ ﻜﺴـﺭﻨﺎﻩ‬ ‫ﻭﺴﻜﺭﺓ ﺍﻟﻠﻴل ﻗﺩ ﺭﺍﺤـﺕ ﺘﺠﺭﺠﺭﻫـﺎ‬ ‫ﻁﻔل ﻴﺭﺩﺩ ﻓﻰ ﺍﻷﻋﻤـﺎﻕ ﻨﺠـﻭﺍﻩ‬ ‫ﻭﺃﺸﺭﻗﺕ ﺭﺍﻴـﺔ ﺍﻟﺘﺤﺭﻴـﺭ ﻴﺭﻓﻌﻬـﺎ‬ ‫ﻟﻴﻁﻌﻡ ﺍﻟﺸـﺭﻕ ﻤﻴﻨـﺎﻩ ﻭﻤﻌﻨـﺎﻩ‬ ‫ﻴﺴﻴﺭ ﻴﺼﻨﻊ ﺨﺒـﺯﺍ ﻤـﻥ ﻀـﻤﺎﺌﺭ‬ ‫ﺩﻤﻭﻋﻪ ﻭﺼـﺩﺍﻫﺎ ﻓـﻰ ﺜﻨﺎﻴـﺎﻩ‬ ‫ﺍﻭ ﺒ ـﻴﻥ ﺠﻔﻨﻴ ـﻪ ﺃﺤ ـﻼﻡ ﺘﺘﺭﺠﺤﻬ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴﺭﺩﺩ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﻓﻴﻬـﺎ ﻜـل ﻤﻐﻨـﺎﻩ‬ ‫ﻴﺼﻭﻏﻬﺎ ﻓﻰ ﺴﻤﺎﺀ ﺍﻟﺸـﺭﻕ ﺃﻏﻨﻴـﺔ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﻴﺩﻴﻙ ﺭﻏﻴﻑ ﺒـﺕ ﺘﻬـﻭﺍﻩ‬ ‫ﻟﻜﻰ ﺘﻌﻴﺵ ﻗﺭﻴﺭ ﺍﻟﻌﻴﻥ ﻴـﺎ ﻭﻁﻨـﻰ‬ ‫ﻤﻨﻪ ﺍﻟﺸﻤﻭﺱ ﺒـﻼ ﺇﺫﻥ ﻭﻨﻨﺴـﺎﻩ‬ ‫ﺴﻨﻐﻠﻕ ﺍﻟﻐﺭﺏ ﻤـﺎ ﺩﺍﻤـﺕ ﺘﻔﺎﺭﻗﻨـﺎ‬ ‫٩‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ :‬ ‫ﻃﻮﻗﻴﻨﻰ ﺑﺸﻌﺮك‬ ‫ﻟﺘﻌﻴﺩﻯ ﺍﻟﻅـﻼﻡ ﻓـﻰ ﻭﺠـﺩﺍﻨﻰ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﻭﻗﻴﻨﻰ ـﻌﺭﻙ ﺍﻟﻬﻴﻤـ‬ ‫ﺒﺸـ‬ ‫ﻁـ‬ ‫ﻓﺎﻤﻠﺌﻰ ﺭﺍﺤﻴﺘـﻙ ﻤـﻥ ﺃﺤﺯﺍﻨـﻰ‬ ‫ﺸﻌﺭﻙ ﺍﻟﺤﺭ ﻗﺎﺘﻡ ﻤﺜـل ﺤﺯﻨـﻰ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﻡ ﺍﻷﺭﻜـ‬ ‫ـﻰ ﻤﺤﻁـ‬‫ﻭﺩﻋﻴﻨـ‬ ‫ﻭﻀﻌﻴﻬﺎ ﻋﻠﻰ ﻋﻴﻭﻨﻰ ﻭﺍﻤﻀـﻰ‬ ‫ﻓﻰ ﺤﻴﺎﺘﻰ ﻭﺍﻟﺼﺒﺢ ﻨـﻭﺭ ﺜـﺎﻥ‬ ‫ﻁ ـﻭﻗﻴﻨﻰ ﺒﺎﻟﻠﻴ ـل ﻓﺎﻟﻠﻴ ـل ﻨ ـﻭﺭ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﻰ ـﻰ ـﺏ ﻴﻠﺘﻘﻴـ‬ ‫ﺒﻘﻠﺒـ ﻓـ ﺍﻟﺤـ‬ ‫ﻁﻭﻗﻴﻨﻰ ﺒﺎﻟﺤﺯﻥ ﻓﺎﻟﺤﺯﻥ ﻭﺍﻟﺴـﻌﺩ‬ ‫ﻓﻭﻕ ﺭﺃﺱ ﻟﻴل ﻭﻓـﻰ ﺃﺤﻀـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻰ‬‫ـل ـﺩﻭﺭ ـﻴﻥ ﺘﺭﺍﻨـ‬ ‫ﺤـ‬ ‫ﻟﺘﻁـ ﺍﻟﺒـ‬ ‫ﺸـﻤﺱ ﺍﻷﺤـﻼﻡ ﻓـﻰ ﺒﺴـﺘﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴﺎ ﺯﻓﺭﺓ ﺍﻟﺭﺒﻴـﻊ ﻭﻴـﺎ ﻭﺠﻌـﺔ‬ ‫ﺁﻩ‬ ‫ـﻭﻕ ـﻰ ـﻴﻥ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ﺸـ ﻋﻠـ ﺠﺒـ ﺯﻤـ‬ ‫ﻴﺎ ﻀﺠﺔ ﺍﻟﺭﻴﺎﺡ ﻭﻴـﺎ ﺼـﻔﻌﺔ‬ ‫ﺁﻩ‬ ‫ﻨــﺎﻯ ﻴــﺌﻥ ﻓــﻰ ﺃﻜﻔــﺎﻨﻰ‬ ‫ﻴﺎ ﻁﻌﻨﺔ ﺍﻟﺯﻤـﺎﻥ ﻭﻴـﺎ ﺒﺤـﺔ‬ ‫ﺁﻩ‬ ‫ـﻊ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻰ ـﺎ ﺭﺒﻴـ ﻜﻴـ‬ ‫ﺭﻭﺤـ ﻭﻴـ‬ ‫ﻴﺎ ﺭﻋﺸﺔ ﺍﻟﻔﺅﺍﺩ ﻭﻴـﺎ ﻨﺒﻀـﺔ‬ ‫ﺁﻩ‬ ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﻭﺓ ﺍﻟﻭﻟﻬــ‬‫ـﻰ ﺒﻨﺸــ‬ ‫ﻴﻐﻨــ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﻁﻠﻌﻰ ﺍﻟﺼﺒﺎﺡ ﻋﻠﻰ ﻨﻔﺴﻰ‬ ‫ﻟﻡ‬ ‫ﻭﺘﻠﻘﻴ ـﺔ ﻓ ـﻰ ﺩﺠ ـﻰ ﺍﻟﻬﺠ ـﺭﺍﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺫﺒﺤﻰ ﺍﻟﻭﺩﺍﻉ ﻋﻠـﻰ ﻜﻔـﻰ‬ ‫ﻟﻡ‬ ‫ﺨﺎ ﻴﺩﻭﻯ ﺒﺎﻟﺸـﻭﻕ ﻓـﻰ ﺁﺫﺍﻨـﻰ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺼﻨﻌﻰ ﻤﻥ ﺍﻟﺤﺏ ﺼـﺎﺭﻭ‬ ‫ﻟﻡ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻰ ـﻪ ـﻰ ﺃﺤﻀـ‬ ‫ﺤﺘـ ﺘﻠﻘﻴـ ﻓـ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺤﻤﻠﻰ ﺍﻟﺭﺒﻴﻊ ﻋﻠﻰ ﻜﻔﻴـﻙ‬ ‫ﻟﻡ‬ ‫ﻭﺃﺸــﺭﻗﺕ ﻓﻴﻬــﺎ ﺃﺤﺯﺍﻨــﻰ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺸﺭﻗﻰ ﺍﻟﺯﻫـﻭﺭ ﺒﻌﻴﻨﻴـﻙ‬ ‫ﻟﻡ‬ ‫٠١‬
‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﻥ ـﻭﺏ ـﺠﻴﺔ ﺍﻷﻟﺤـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻤـ ﻗﻠـ‬ ‫ﺯﺭﻉ ﺍﻟﺤﺏ ﻓﻰ ﻋﻴﻭﻨـﻙ ﺤﻘـﻼ‬ ‫ﻓﻰ ﺯﻤـﺎﻥ ﺍﻟﺸـﻘﺎﺀ ﻭﺍﻟﺤﺭﻤـﺎﻥ‬ ‫ﺸﺭﺏ ﺍﻟﺩﻤﻊ ﻤﻥ ﻋﻴﻭﻥ ﺍﻟﻴﺘـﺎﻤﻰ‬ ‫ـﺘﻬﻼﻥ‬‫ـﺎﺀ ﺘﺒــ‬‫ـﻴﺩ ﺍﻟﻠﻘــ‬ ‫ﺒﻨﺸــ‬ ‫ﺨﺭﺠ ـﺕ ﻓﻴ ـﻪ ﺯﻫ ـﺭﺓ ﺸ ـﻔﺘﺎﻫﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻙ ـﺎﺌﻡ ـﺎﻥ‬ ‫ـﻴﻥ ﺠﻔﻨﻴـ ﻫـ ﻤﺘﻔـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ﻫﻰ ﻗﻠﺒﻰ ﻓﻜﻴـﻑ ﺃﺤﻴـﻰ ﻭﻗﻠﺒـﻰ‬ ‫ـﺔ ـﺫﻴﺏ ـﻭﺍﺌﻰ‬ ‫ﻫـ‬ ‫ـﻪ ﺩﻤﻌـ ﺘـ‬ ‫ﻓﺎﻨـ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻤﻨﻰ ﻁﻔل ﺘﺭﻗﺭﻕ ﻓﻰ ﺃﺠــ‬ ‫ﻭﻜﺘﺎﺏ ﺃﺴـﻘﻴﻪ ﻋـﺫﺏ ﺍﻟﻤﻌـﺎﻨﻰ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻜﺄﺱ ﺃﺼﺏ ﻓﻴﻬـﺎ ﻫﻤـﻭﻤﻰ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﻘﺼﻴﺩ ﺃﻨـﺕ ﺒﻴـﺎﻨﻰ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻭﺤﻰ ﺒﺴﻁﺕ ﻓﻴـﻪ ﺨﻴـﺎﻟﻰ‬ ‫ﺍﻟﻠﻴل ﻭﻟﺤﻥ ﺍﻟﻐﺭﻭﺏ ﻓﻭﻕ ﻟﺴﺎﻨﻰ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻫﻤﺱ ﺍﻟﻌﺼـﻔﻭﺭ ﻓـﻰ ﺃﺫﻥ‬ ‫ﺭﻯ ﻋﻠﻰ ﺸﺎﻁﺊ ﺍﻟﺭﺅﻯ ﺍﻟﻨﻌﺴﺎﻥ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻨـﺒﺵ ﺍﻟﻔـﺭﺍﺵ ﺩﻓﺘﺭﺍﺯﻫـﺎ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺎﻡ ﺍﻟﺤﻨـ‬‫ـﻰ ﺒﺎﺒﺘﺴـ‬‫ﻭﻏﻁﻴﻨـ‬ ‫ﻓﺄﺴﻴﻠﻰ ﻋﻠﻰ ﺨﺼـﻼﺘﻙ ﺍﻟﺴـﻭﺩ‬ ‫ﻤﻥ ﺍﻟﺤﺏ ﻋﺭﺒﺩﺕ ﻓـﻰ ﻜﻴـﺎﻨﻰ‬ ‫ﻭﺃﺫﻴﺒﻰ ﺒﻴﻥ ﺍﻟﻀﻠﻭﻉ ﻗﺼﺎﺼـﺎﺕ‬ ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﻴﻥ ـﺩﺭﺍﻥ ـﻰ ﺍﻟﻠﻬﻔـ‬ ‫ﻗﻠﺒـ‬ ‫ﺒـ ﺠـ‬ ‫ـﺎ ـﻭﻡ ـﻭ‬ ‫ـﺎ ﻓﻠﻴﺘﻬـ ﺍﻟﻴـ ﺘﻐﻔـ‬ ‫ﺃﻁﻔﺌﻴﻬـ‬ ‫ـﺂﻥ‬ ‫ـﺭﻯ ﺍﻟﻅﻤــ‬ ‫ـﺎﻡ ﻋﻤــ‬ ‫ﻜﺄﻴــ‬ ‫ﻁﻭﻗﻴﻨﻰ ﺒﺸﻌﺭﻙ ﺍﻟﺤﺭ ﻭﺍﻨﺴـﺎﺒﻰ‬ ‫ﺇﻥ ﺤﺯﻨﻰ ﻓﻰ ﺸـﻌﺭﻙ ﺍﻟﻬﻴﻤـﺎﻥ‬ ‫ﻁﻭﻗﻴﻨﻰ ﻟﻜـﻰ ﺃﻋـﺎﻨﻕ ﺤﺯﻨـﻰ‬ ‫١١‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺮاﺑﻌﺔ :‬ ‫أﻣﺎﻩ‬ ‫ﻭﺍﻟﻌﻴﻥ ﺘﺄﺒﻰ ﺃﻥ ﺘﻀﻡ ﺴـﻭﺍﻙ !!‬ ‫ﻗﻠﺒـﻰ ﻭﻤـﺎ ﻤﻠﻜـﺕ ﻴـﺩﺍﻯ ﻓـﺩﺍﻙ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻨﻪ ﺇﻻﻙ‬‫ـﺎﺡ ـﻰ ﺍﺤﻀـ‬ ‫ﻴﺭﺘـ ﻓـ‬ ‫ﻤﺎﻟﻰ ﺴﻭﺍﻙ ﻭﻤـﺎ ﻟﻘﻠﺒـﻰ ﻤـﻭﻁﻥ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺃﻨﺎ ﻟﻭ ﻟـﻡ ﺃﻋـﺵ ﺒﺤﻤـﺎﻙ‬ ‫ﺃﻤﺎﻩ ﻴـﺎ ﻨﻐﻤـﺎ ﺘـﺄﻟﻕ ﻓـﻰ ﺩﻤـﻰ‬ ‫ﻟﺤﻥ ﺍﻟﺤﻴﺎﻩ ﻋﻠﻰ ﺃﺭﻴـﺞ ﺸـﺫﺍﻙ‬ ‫ﺃﻨـﺎ ﻁـﺎﺌﺭ ﻏـﺭﺩ ﻴﻁﻴـﺭ ﻤـﺭﺩﺩﺍ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻓﻌﺎﻨﻘﺘﻬ ـﺎ ﻓ ـﻰ ﺍﻟﺼ ـﺒﺎﺡ ﻴ ـﺩﺍﻙ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﻨﺒﺘﻪ ﻨﻅﺭﺕ ﺇﻟﻰ ﺴـﺤﺭ ﺍﻟﻭﺠـﻭﺩ‬ ‫ﻓﻁﻭﻗﺘﻬــﺎ ﺒــﺎﻟﻤﻨﻰ ﻋﻴﻨــﺎﻙ‬ ‫ﻓﺎﺨﻀﻭ ﻀﺭﺕ ﻭﻤﻀﺕ ﺘﻐﺭﺩ ﻟﻠﻨﺴﻴﻡ‬ ‫ﺘﻬﺩﻯ ﻗﻠـﻭﺏ ﺍﻟﻌﺎﺸـﻘﻴﻥ ﻫـﻭﺍﻙ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺒﺴﻤﺔ ﻓـﻰ ﺜﻐـﺭ ﻜـل ﺠﻤﻴﻠـﻪ‬ ‫ﺒـﺎﻟﻨﻭﺭ ﺤـﻴﻥ ﺘـﺯﻴﻨﻴﻥ ﺴـﻤﺎﻙ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﺌﺭﻴﻥ ـﺩﻫﻡ‬ ‫ﺘﻤـ‬ ‫ـﺎ ـﻌﻠﺔ ﻟﻠﺤـ‬ ‫ﺃﻨـ ﺸـ‬ ‫ﻋﻤﺭﻯ ﻓﻁﺎﻓﻭﺍ ﻴﻠﻤﺜـﻭﻥ ﺜـﺭﺍﻙ‬ ‫ـﺘﻬﻡ‬‫ـﺎﺌﻌﻴﻥ ﻤﻨﺤـ‬‫ـﺔ ﻟﻠﺠـ‬‫ﺃ ـﺎ ﻟﻘﻤـ‬ ‫ﻨـ‬ ‫ﻤﺩﻯ ﺇﻟـﻰ ﻴـﺩﻴﻙ ﻤـﺎ ﺃﺤـﻼﻙ‬ ‫ﺃﻤﺎﻩ ﻴـﺎ ﻋﻤـﺭﻯ ﻭﻨﺒـﻊ ﺴـﻌﺎﺩﺘﻰ‬ ‫ﻴﺴﺭﻯ ﻓﻴﻁﻌﻤﻨـﻰ ﻟﺫﻴـﺫ ﻤﻨـﺎﻙ‬ ‫ـﻙ ـﻪ‬ ‫ـﻰ ـﻥ ﺤﻨﺎﻨـ ﺇﻨـ‬ ‫ﻻ ﺘﺤﺭﻤﻴﻨـ ﻤـ‬ ‫ﻴﺎ ﻟﻁﻔﻭﻟـﺔ ﻓـﻰ ﺭﺒﻴـﻊ ﺸـﺫﺍﻙ‬ ‫ﻫ ـﺎﺘﻰ ﻟﻴﺎﻟﻴ ـﻙ ﺍﻟﺠﻤﻴﻠ ـﺔ ﺫﻜﺭﻴﻨ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴﻊ ﻋﺒﻴﺭﻩ ﻴﻨﺴﺎﺏ ﻓـﻰ ﺍﻷﻓـﻼﻙ‬ ‫ﻓﻰ ﺒﻴﺘﻨﺎ ﺍﻟﻤﺤﻔـﻭﻑ ﺒـﺎﻟﺯﻫﺭ ﺍﻟﺒـﺩ‬ ‫ﻨﺠﻤﺎﺕ ﺤـﺏ ﺘﺯﺩﻫـﻰ ﺒﻌـﻼﻙ‬ ‫ﻭﺍﺒـﻰ ﻭﺇﺨـﻭﺘﻰ ﺍﻟﺼـﻐﺎﺭ ﻜـﺄﻨﻬﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻟﻨﻭﺭ ﻴﻐﻤﺭﻨﺎ ﺒﻔـﻴﺽ ﻀـﻴﺎﻙ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﻔﺎﺀ ﻴﻠﻔﻨـ‬ ‫ـﻙ ﻭﺍﻟﺼـ‬ ‫ـﻑ ﺤﻭﻟـ‬ ‫ﻨﻠﺘـ‬ ‫ﻭﺇﺫﺍ ﺘــﺄﻟﻡ ﻜﻨــﺕ ﺃﻭل ﺒــﺎﻙ‬ ‫ﺇﻥ ﺴﺭ ﻗﻠﺒﻰ ﻜﻨـﺕ ﻨﻬـﺭ ﺴـﻌﺎﺩﺓ‬ ‫٢١‬
‫ﻭﺫﺍﺏ ﻋﻤﺭﻙ ﻓﻰ ﺩﻤـﻭﻉ ﺃﺴـﺎﻙ‬ ‫ﺃﻤﺎﻩ ﺃﻨـﺕ ﻤﻨﺤﺘﻨـﻰ ﺴـﺭ ﺍﻟﺤﻴـﺎﺓ‬ ‫ﻗﻠﺒﻰ ﻭﻜﻡ ﻅﻤﺌـﺕ ﻟـﻪ ﺸـﻔﺘﺎﻙ‬ ‫ﺃﺭﻀﻌﺘﻨﻰ ﻓﻴﺽ ﺍﻟﺴـﻌﺎﺩﺓ ﻓـﺎﺭﺘﻭﻯ‬ ‫ﻁﻴﺭ ﻴﺭﻓﺭﻑ ﻓﻰ ﺴـﻤﺎﺀ ﺭﺒـﺎﻙ‬ ‫ﺃﻤﺎﻩ ﻴـﺎ ﻨﺒـﻊ ﺍﻟﺤﻨـﺎﻥ ﺃﻨـﺎ ﻫﻨـﺎ‬ ‫ﻨﺤﻭ ﺍﻟﺭﺒﻴـﻊ ﻓﺘﺯﺩﻫـﻰ ﺒﻌﻴﻨـﺎﻙ‬ ‫ﻟﻴﺴﻭ ﻤـﻥ ﺃﻴـﺎﻡ ﺍﻟﻁﻔﻭﻟـﺔ ﻭﻴﻤﻨـﻰ‬ ‫ﻫل ﺘـﺫﻜﺭﻴﻥ ﺸـﻘﺎﻭﺘﻰ ﻭﺃﺴـﺎﻙ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻭﺩ ﻭﻗﻠﺒـ‬ ‫ـﺎﻩ ـﺎ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﻭﺠـ‬ ‫ﺃﻤـ ﻴـ‬ ‫ﻭﺃﻨﺎ ﺭﻗﻴﻕ ﺍﻟﻤﻬـﺩ ﺩﻭﻥ ﺤـﺭﺍﻙ‬ ‫ﻜﻡ ﻋﺸـﺕ ﺘﻁـﻭﻴﻥ ﺍﻟﻠﻴـﺎﻟﻰ ﻤـﺭﺓ‬ ‫ﻭﻋﻠﻰ ﺠﺒﻴﻨـﻲ ﺘﺴـﺘﺭﻴﺢ ﻴـﺩﺍﻙ‬ ‫ﻋﻴﻨﺎﻙ ﺘﺴﻜﺏ ﻓﻰ ﻋﻴـﻭﻨﻰ ﻋﻁﻔﻬـﺎ‬ ‫ﺨﺩﻯ ﻭﺍﻟﺤﻨﺎﻥ ﻴﺤﻴﻁﻨﻰ ﺒﺸـﺫﺍﻙ‬ ‫ـﺔ ـﻭﻕ‬ ‫ـﺒﻌﻙ ﺍﻟﺭﻗﻴﻘـ ﻓـ‬ ‫ـﺎﻡ ﺇﺼـ‬‫ﻭﺘﻨـ‬ ‫ﻟﻭﻻﻙ ﻤﺎ ﺫﻤﺕ ﺍﻟﻤﻨـﻰ ﻟـﻭﻻﻙ‬ ‫ﺃﻤﺎﻩ ﻴـﺎ ﻋﻤـﺭﻯ ﻭﻨﺒـﻊ ﺴـﻌﺎﺩﺘﻰ‬ ‫ﺍﻟﻘﻰ ﻨﻌﻴﻡ ﺍﻟـﺭﻭﺡ ﻓـﻰ ﺩﻨﻴـﺎﻙ‬ ‫ﻓﻰ ﻴﻭﻡ ﻋﻴﺩﻙ ﺠﺌﺕ ﺃﺴـﻌﻰ ﻋﻠﻨـﻰ‬ ‫ﻋﻤﺭﻯ ﻭﻤﺎ ﻤﻠﻜﺕ ﻴـﺩﺍﻯ ﻓـﺩﺍﻙ‬ ‫ﻭﻟﻘﺩ ﺤﻤﻠـﺕ ﻋﻠـﻰ ﻴـﺩﻯ ﻫـﺩﻴﺘﻰ‬ ‫٣١‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ :‬ ‫اﻟﻨﺨﻴﻞ‬ ‫ﻤﺎ ﺒﻐﻴﺭ ﺍﻟﺯﻤـﺎﻥ ﺠـﺎﺩ ﺯﻤـﺎﻨﻰ‬ ‫ﻟﻡ ﻴﻌﺩ ﻓﻰ ﺍﻟﺯﻤﺎﻥ ﻏﻴﺭ ﺍﻟﺯﻤـﺎﻥ‬ ‫ﻟﻴﺴـ ـﻭﻕ ﺍﻟﺘـ ـﺎﺭﻴﺦ ﻟﻠﻨﺴـ ـﻴﺎﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻓﻐﺩﻯ ﻴﺴـﺘﻌﻴﺩ ﺃﻤﺴـﺎ ﻤﺭﻴﻀـﺎ‬ ‫ﻜ ـﺩﻤﻭﻉ ﺍﻟﻴﺘ ـﻴﻡ ﻓ ـﻰ ﺍﻟﺤﺭﻤ ـﺎﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺼﺒﺎﺤﻰ ﻋﻠﻰ ﺨـﺩﻭﺩ ﻤﺴـﺎﺌﻰ‬ ‫ﻷﻋﻴــﺩ ﺍﻟﺭﺒﻴــﻊ ﻟﻸﻏﺼــﺎﻥ‬ ‫ﻭﺃﻨﺎ ﻜﺎﻟﺨﺭﻴﻑ ﺃﺤـﺭﻕ ﻋﻤـﺭﻯ‬ ‫ﻤﻨﺫ ﻏﺎﺏ ﺍﻟﻨﺴـﻴﻡ ﻋـﻥ ﺒﺴـﺘﺎﻨﻰ‬ ‫ﺸﻬﻘﺘﺔ ﺍﻟـﺭﻴﺢ ﺘﺴـﺘﺜﻴﺭ ﻋـﺫﺍﺒﻰ‬ ‫ﺘ ـﺫﺒﺢ ﺍﻷﻤﺴ ـﻴﺎﺕ ﻓ ـﻰ ﺃﺠﻔ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺘﺩﻟﺕ ﺃﺸـﻭﺍﻜﻪ ﻓـﻭﻕ ﺠﺭﺤـﻰ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﺍﻨﻘﺴ ـﺎﻤﻰ ﻭﺫﻟﺘ ـﻰ ﻭﻫ ـﻭﺍﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﺎﻟﻰ ـﺎ ـﺭﺓ ﺍﻷﻭﻁـ‬ ‫ﻓﺘﻌـ ﻴـ ﺤﻴـ‬ ‫ـﻪ ـﻴﺵ ـﻰ ـﺭﻴﺎﻨﻰ‬ ‫ﻓـ ﺸـ‬ ‫ﻭﺩﻋﻴـ ﻴﻌـ‬ ‫ﻋﺒﺌﻰ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﻓﻰ ﻋﻴﻭﻨﻰ ﺼـﻨﻭﻓﺎ‬ ‫ﻟﺘﺸ ـﻴﺏ ﺍﻷﻓﻜ ـﺎﺭ ﻓ ـﻰ ﻭﺠ ـﺩﺍﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﺒﻰ‬ ‫ـﻴﻔﻰ ـﻁﻭﺭﻩ ﻟﻜﺘـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﻭﺃﻀـ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﻼﻡ ـﻰ ﺃﺤﺯﺍﻨـ‬ ‫ـﺎﻡ ﺍﻷﺤـ ﻓـ‬ ‫ﻟﺘﻨـ‬ ‫ﻭﺍﺠﻌﻠﻴﻪ ﻋﻠﻰ ﺴـﺭﻴﺭﻯ ﻓﺭﺍﺸـﺎ‬ ‫ﺃﻁﻔﺊ ﺍﻟﺠﻭﻉ ﻓﻰ ﺤﺸـﺎ ﺍﻟﺠﻭﻋـﺎﻥ‬ ‫ﻭﻀﻌﻴﻨﻰ ﻋﻠـﻰ ﻴـﺩﻴﻙ ﺭﻏﻴﻔـﺎ‬ ‫ﻋـﻥ ﺴـﺅﺍل ﺍﻟﻤﻌـﺫﺏ ﺍﻟﺤﻴـﺭﺍﻥ‬ ‫ﺁﻩ ﻴﺎ ﺭﺍﺤـﺔ ﺍﻟﻀـﻤﻴﺭ ﺃﺠﻴﺒـﻰ‬ ‫ﻭﺴﻨﺎ ﺍﻟﻔﺠـﺭ ﻜﻴـﻑ ﻴﺠﺘﻤﻌـﺎﻥ ؟‬ ‫ـﺒﺢ ـﺫﺍﺏ ـﺎﻡ ـﺭﻴﺩﺍ‬ ‫ﻫـ ﺸـ‬ ‫ﺸـ ﻟﻠﻌـ‬ ‫ﺯﻭﺭﻕ ﺍﻟﺤﻜﻡ ﻓﻰ ﺴﻤﺎ ﺍﻟﻴﻘﻅـﺎﻥ ؟‬ ‫ﻭﻀﻔﺎﻑ ﺍﻟﺨﻀﻭﻉ ﻫل ﻏﺎﺏ ﻋﻨﻬﺎ‬ ‫ﻫل ﺘﻌﻴـﺩ ﺍﻟﺭﺒﻴـﻊ ﺒﻌـﺩ ﺍﻷﻭﺍﻥ ؟‬ ‫ﻭﺩﻤﻭﻉ ﺘﺜﻭﺭ ﻓﻰ ﺍﻟﻌـﻴﻥ ﺘﻐﻠـﻰ‬ ‫ـﻭﺍﻥ‬‫ـﺎﻫﺭﺍ ـﻼﻡ ـﻰ ﺍﻷﻜـ‬ ‫ﻟﻠﻅـ ﻓـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ﻻ ﻭﺭﺒﻰ .. ﻓﻠﺘﺤﻤﻠﻴﻨـﻲ ﺸـﻌﺎﻋﺎ‬ ‫ﻟﺭﺀﻭﺱ ﺍﻟﺴـﺤﺎﺏ ﻋﻨـﺩ ﺍﻟﺠﻨـﺎﻥ‬ ‫ﺜﻡ ﻁﻭﻓﻰ ﻓﻰ ﺍﻟﺠﻭ ﻭﺍﺴﻌﻰ ﺤﺜﻴﺜﺎ‬ ‫٤١‬
‫ـﺎﻥ‬‫ـﺭﺌﺒﺔ ﺍﻟﺘﻴﺠــ‬‫ـﺔ ﻤﺸــ‬ ‫ﻨﺨﻠــ‬ ‫ﻭﺍﺯﺭﻋﻴﻨﻰ ﻫﻨﺎﻙ ﻓﻰ ﺼﺩﺭ ﺃﻤـﻰ‬ ‫ـﺩ ـﺫﻭﺭ ـﻰ ـﺩﺍﻨﻰ‬ ‫ﻓـ ﻭﺠـ‬ ‫ﻭﺘﻤـ ﺍﻟﺠـ‬ ‫ﺘﺴﺘﺤﺙ ﺍﻟﺨﻁـﺎ ﺇﻟـﻰ ﻋﻨﻔـﻭﺍﻨﻰ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ﺴ ـﻤﻭﻕ ﺍﻟﻨﺨﻴ ـل ﻓ ـﻰ ﺃﻭﻁـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺭﺃﺴﻬﺎ ﺜﺎﺒﺕ ﻭﻟـﻴﺱ ﻴـﺩﺍ ﻨﻴﻬـﺎ‬ ‫ﺃﻭ ﺘﻨ ـﺎل ﺍﻟﺸ ـﻤﻭﺥ ﻤﻨﻬ ـﺎ ﻴ ـﺩﺍﻥ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻻ ﺘﻬﺯ ﺍﻟﺭﻴـﺎﺡ ﻤﻨﻬـﺎ ﺴـﻜﻭﻨﺎ‬ ‫ﺃﻭ ﻴﺭﺍﻫﺎ ﺍﻟﻐـﺭﺍﺏ ﻋـﺵ ﺃﻤـﺎﻥ‬ ‫ﻻ ﺘﺭﺍﻫﺎ ﺍﻟـﺫﺌﺎﺏ ﺼـﻴﺩﺍ ﺜﻤﻴﻨـﺎ‬ ‫ـﻴﺎﻥ‬‫ـﺔ ﺍﻟﻨﺴـ‬‫ـﺂﺏ ـﻥ ﺭﺤﻠـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻨﺨﻠﻪ ﻟﻠﺤﻨـﻴﻥ ﻤـﺄﻭﻯ ﻭﻟﻠﺸـﻭﻕ‬ ‫ﺍﻟﺤـﻕ ﻓﻴﻬـﺎ ﻭﺼـﻔﺤﺔ ﺍﻟﻐﻔـﺭﺍﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﻨﺒﺭ ﺍﻟﺨﻴﺭ ﻓﻰ ﺍﻟﺴﻤﺎﺀ ﻭﺼـﻭﺕ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺎﺏ ﻟﻠﻌﺭﻴــ‬‫ـﻭﻥ ﺍﻟﺜﻴــ‬‫ﻓﺘﻜــ‬ ‫ﻨﺨﻠﺔ ﻓﻰ ﺍﻟﺸـﺘﺎﺀ ﺘﺒﻌـﺙ ﺩﻓﺌـﺎ‬ ‫ﺍﻟﺨﻠــﺩ ﻟﻠﻤﺴــﺘﺠﻴﺭ ﻭﺍﻟﺤــﺭﺍﻥ‬ ‫ﻭﻫﻰ ﻓﻰ ﺍﻟﺼﻴﻑ ﻭﺍﺤﺔ ﻓﻰ ﺴﻤﺎﺀ‬ ‫ﻜل ﻤـﺎ ﻴﺸـﺘﻬﻴﻪ ﻓـﻰ ﺍﻟﺤﺭﻤـﺎﻥ‬ ‫ﻟﻭ ﻴﺭﺍﻫﺎ ﺍﻟﻔﻘﻴﺭ ﻴﺭﻗـﺏ ﻓﻴﻬـﺎ ..‬ ‫ـﻭﺍﻥ‬‫ـﻴﻡ ﻭﺍﻟﺭﻀـ‬‫ـﻪ ـﻰ ﺍﻟﻨﻌـ‬ ‫ﺃﻤـ ﻓـ‬ ‫ﺃﻭ ﻴﺭﺍﻫـﺎ ﺍﻟﻴﺘـﻴﻡ ﻴﺭﻗـﺏ ﻓﻴﻬـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻭﺍﻤﺴﺤﻲ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﻤﻥ ﻋﻴﻭﻥ ﺍﻟﺯﻤﺎﻥ‬ ‫ـﻰ ـﻭﻨﻰ ـﺎ‬ ‫ﺤﺒـ‬ ‫ـﺎ ﻋﺒﺌـ ﻋﻴـ‬ ‫ﻴﻭﻤﻬـ‬ ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﺎﻤﺨﺎ ـﻭﻕ ـﺎﻟﻡ ﺍﻹﻨﺴـ‬ ‫ﻓـ ﻋـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻭﺩﻋﻴﻨ ـﻰ ﻋﻠ ـﻰ ﻴ ـﺩﻴﻙ ﻨﺨ ـﻴﻼ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﺏ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ﺘﻌـ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻘﻠـ‬ ‫ﻭﺃﺭﻯ ﺘﺤﺘـ‬ ‫ـﻭﻡ ـﺎﺭﻯ‬ ‫ﻷﺭﻯ ـﻭﻗﻰ ﺍﻟﻨﺠـ ﺤﻴـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻭﺃﻋﻴـ ـﺩ ﺍﻟﻁﻴـ ـﻭﺭ ﻟﻸﻟﺤـ ـﺎﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻓــﺄﻏﻨﻰ ﻓﺄﺴــﺘﻌﻴﺩ ﺯﻤــﺎﻨﻰ‬ ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﺎﺩ ـﺩ ـﺭﺍﻕ ﻟﻸﺤﻀـ‬ ‫ﻋـ ﺒﻌـ ﺍﻟﻔـ‬ ‫ﺃﺠﻤﻊ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﻓﻰ ﺍﺒﺘﺴـﺎﻤﻪ ﻁﻔـل‬ ‫٥١‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎدﺳﺔ :‬ ‫ﺗﻌﺎﻟﻰ‬ ‫ﻭﺴﺤﺭ ﻋﻴﻭﻨـﻙ ﻜـل ﺍﻟﺤﻜﺎﻴـﺔ‬ ‫ﺘﻘﻭﻟﻴﻥ ﻜﻴـﻑ ﺘﻜـﻭﻥ ﺍﻟﺒﺩﺍﻴـﺔ‬ ‫ﻴﺭﻓﺭﻑ ﻓﻭﻕ ﻏﺼﻭﻥ ﺍﻟﻬﺩﺍﻴـﺔ‬ ‫ﻭﻗﻠﺒﻰ ﻴﻜﻔﻴﻙ ﻋﺼـﻔﻭﺭ ﺤـﺏ‬ ‫ﺤﺩﻴﺜﺎ ﻴﺨﻁ ﺴﻁﻭﺭ ﺍﻟﺭﻭﺍﻴـﺔ ؟‬ ‫ﻓﻬل ﺘﺴﻤﺤﻴﻥ ﻟـﻪ ﺃﻥ ﻴﺼـﻭﻍ‬ ‫ﺃﺨﺒﺊ ﺤﺯﻨـﻰ ﺒﻘﻠﺒـﻰ ﺍﻟﻠﻬﻴـﻑ‬ ‫ﻟﻘﺩ ﻜﻨﺕ ﻗﺒﻠﻙ ﻤﺜـل ﺍﻟﺨﺭﻴـﻑ‬ ‫ﻭﺃﺴﺭﺍﺏ ﻫﻤﻰ ﺤﻭﻟﻰ ﺘﻁـﻭﻑ‬ ‫ﺃﻨﺎﻡ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺠﻤﺭ ﺒـﻴﻥ ﺍﻟﺤﻨﺎﻴـﺎ‬ ‫ﺴﻤﺎﺌﻰ ﻭﻴﺨﻨﻕ ﺼﻭﺕ ﺍﻟـﺩﻓﻭﻑ‬ ‫ﻭﻴﻜﺘﺌﺏ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﺤﻭﻟﻰ ﻭﺘﺒﻜـﻰ‬ ‫ـﻭﻗﻴﻥ ـﻰ ـﻰ ـﺭﺍ‬ ‫ﻟﻴﻠـ ﺇﻟـ ﺃﺴـ‬ ‫ﺘﺴـ‬ ‫ﻭﺠﺌﺕ ﻤﻊ ﺍﻟﻔﺠﺭ ﻨﻭﺭﺍ ﻭﻨـﻭﺭﺍ‬ ‫ﺭﺒﻴﻌ ـﺎ ﺃﻨﻴﻘ ـﺎ ﻭﺨﻴ ـﺭﺍ ﻭﻓﻴ ـﺭﺍ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻟﻨﺤﻠﻡ ﻓﻰ ﺍﻟﺼﺒﺢ ﺤﻠﻡ ﺍﻟﺤﻴـﺎﺓ‬ ‫ـﺩﺍ ـﺭﺍ‬ ‫ـﺭ ـﺎ ﻓﺭﻴـ ﺃﺜﻴـ‬‫ﻟﺘﺜﻤـ ﺤﺒـ‬ ‫ﻭﻨﺯﺭﻉ ﺃﺤﻼﻤﻨﺎ ﻓـﻰ ﺍﻟﺴـﻤﺎﺀ‬ ‫ﻭﺼﺒﻰ ﺸـﻔﺎﻫﻙ ﻓـﻰ ﺸـﻔﺘﻴﺎ‬ ‫ـﺎﺓ ـﺎ‬ ‫ـﺎﻟﻰ ﻭﺭﺩﻯ ﺍﻟﺤﻴـ ﺇﻟﻴـ‬ ‫ﺘﻌـ‬ ‫ﻗﻀﻴﻨﺎﻩ ﺒـﺎﻟﺤﺯﻥ ﻟـﻴﻼ ﺸـﻘﻴﺎ‬ ‫ﻟﻨﻐﻔﻭ ﻭﻨﻌﻔﻭ ﻭﻨﻨﺴـﻰ ﺯﻤﺎﻨـﺎ‬ ‫ـﻪ ـﺏ ـﻴﻥ ـﺩﻴﺎ‬ ‫ﻭﻋﺎﻨﻘـ ﺍﻟﺤـ ﺒـ ﻴـ‬ ‫ﻭﻨﻘﻁﻑ ﻋﻤـﺭﺍ ﺭﻭﺍﻩ ﺍﻟﻐـﺭﺍﻡ‬ ‫ﻷﻁﻔﺊ ﺒﺎﻟﺤﺏ ﻨـﺎﺭ ﺍﻟﻭﺠﻴـﺏ‬ ‫ﻓﻘﻭﻟﻰ ﻜﻤﺎ ﺸﺌﺕ ﻗﻠﺒﻰ ﻤﺠﻴـﺏ‬ ‫ﺠﺭﺤ ـﺎ ﺘ ـﺄﺠﺞ ﻓﻴ ـﻪ ﺍﻟﻠﻬﻴ ـﺏ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻓﺈﻨﻰ ﻭﻀﻌﺘﻙ ﺒـﻴﻥ ﺍﻟﺠـﻭﺍﻨﺢ‬ ‫ﻭﺃﻨﺕ ﺠﺭﺍﺤﻰ ﻭﺃﻨـﺕ ﺍﻟﻁﺒﻴـﺏ‬ ‫ﻭﻜﻴﻑ ﺃﻋﻴﺵ ﺒـﺩﻭﻨﻙ ﻴﻭﻤـﺎ‬ ‫٦١‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ :‬ ‫أﻣﻴﺮة أﻧﺎ‬ ‫ﺘﻠﻬــــﻭ ﺒﺒﺴــــﺘﺎﻨﻰ‬ ‫ﻋﺼــ ـﻔﻭﺭﺓ ﺭﻗﻴﻘــ ـﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻟﺴـــﺤﺭ ﺃﻏﺭﺍﻨـــﻰ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﺎ ﺠﻤﻴﻠـــ‬ ‫ﻋﻴﻭﻨﻬـــ‬ ‫ـﺎﺩﺍﻨﻰ‬‫ـﺭ ﻨـــ‬ ‫ﻭﺍﻟﺜﻐـــ‬ ‫ﺭﻨـ ـﺕ ﺇﻟـ ـﻰ ﻋﺫﺒـ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺎﺡ ﺃﺤﺯﺍﻨـــ‬ ‫ﺘﺠﺘـــ‬ ‫ﻋﻠــﻰ ﺍﻟﺸــﻔﺎﻩ ﺒﺴــﻤﺔ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﺩﻭﺍ ﺒﺎﻟﺤـــ‬ ‫ﺘﺸـــ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻭﻥ ﻫﻤﺴـ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻌﻴـ‬‫ﻭﻓـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﺎ ﻷﺤﻀـــ‬ ‫ﻫﻴـــ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺕ ـﺎ ـﺎ ﻗﺒﻠﺘـ‬ ‫ﻗﻠـ ﻟﻬـ ﻴـ‬ ‫ـﺭﺍﻥ‬‫ـل ﺤﻴــ‬ ‫ـﻰ ﻟﻴــ‬ ‫ﻓــ‬ ‫ﻤﻥ ﺃﻟـﻑ ﻋـﺎﻡ ﻟـﻡ ﺃﺯل‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﺎﺕ ﺤﺭﻤـــ‬ ‫ﺃﻗﺘـــ‬ ‫ﻤﻌـــﺫﺒﺎ .. ﻤﺸـــﺭﺩﺍ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺎﻟﻡ ﺜــ‬‫ـﻥ ﻋــ‬ ‫ﻤــ‬ ‫ـﻰ ـﺕ ـﺎ ـﺎ‬ ‫ﺤﺘـ ﺃﺘﻴـ ﻴـ ﺃﻨـ‬ ‫ﺭﻭﺤـــﻰ ﻭﻭﺠـــﺩﺍﻨﻰ‬ ‫ﺃﺸﻌﻠﺕ ﻨـﺎﺭ ﺍﻟﺤـﺏ ﻓـﻰ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﺭﺕ ﺒﺭﻜـــ‬ ‫ﻓﺠـــ‬ ‫ـل ـﺎ ـﻰ‬ ‫ـﺕ ﺘﻤﻬـ ﻴـ ﻓﺘـ‬ ‫ﻗﺎﻟـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﻥ ـﻌﺭﻯ ﺍﻟﺤـ‬ ‫ﻤـ ﺸـ‬ ‫ﻭﻟــﻥ ﺘﻤــﺱ ﺸــﻌﺭﺓ‬ ‫ﻤــﻥ ﺴــﺤﺭ ﺃﺠﻔــﺎﻨﻰ‬ ‫ﻭﻟـ ـﻥ ﺘﻨـ ـﺎل ﻨﻅـ ـﺭﺓ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤــﻥ ﻓــﻴﺽ ﺘﺤﻨــﺎﻨﻰ‬ ‫ﻭﻟــﻥ ﺘــﺫﻭﻕ ﻗﻁــﺭﺓ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﺎﻉ ﻹﺤﺴـــ‬ ‫ﺴـــ‬ ‫ـﻡ‬‫ـﺎ ﻭﻜــ‬ ‫ـﺭﺓ ﺃﻨــ‬ ‫ﺃﻤﻴــ‬ ‫ﻟﻨﻴﺭﺍﻨـــــــــ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﻗﺔ‬ ‫ﺃﺭﺩ ﺫﺍ ﻭﺫﺍ ﺃﺴـــــ‬ ‫ﻫــل ﺃﻨــﺕ ﺴــﻠﻁﺎﻨﻰ‬ ‫ﻤﻥ ﺃﻨﺕ ﻜـﻰ ﺘﻔـﻭﺯ ﺒـﻰ‬ ‫٧١‬
‫ﺒــل ﺃﻨــﺕ ﺃﻭﻁــﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺕ ـﺎ ـﺎ ﻗﺒﻠﺘـ‬ ‫ﻗﻠـ ﻟﻬـ ﻴـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﻭ ـﻴﻥ ﺃﻏﺼـ‬ ‫ﺃﻟﻬـ ﺒـ‬ ‫ﺃﻋــﻴﺵ ﻓــﻰ ﻋﻴﻨﻴــﻙ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﻙ ﺇﻴﻤـــ‬‫ﻴﺭﻭﻴـــ‬ ‫ﻋﻴﺸﻰ ﺇﺫﻥ ﻓـﻰ ﻤﻬﺠﺘـﻰ‬ ‫ﻤـ ـﺎ ﻋـ ـﺩﺕ ﺘﻠﻘـ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـل ـﺎ ـﻰ‬ ‫ـﺕ ﺘﻤﻬـ ﻴـ ﻓﺘـ‬ ‫ﻗﺎﻟـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻭﻙ ﺘﻨﺴـــ‬ ‫ﺃﺭﺠـــ‬ ‫ﻓــــﺈﻨﻨﻰ ﺭﺍﺤﻠــــﺔ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺎﻟﻡ ﺜــ‬‫ـﻥ ﻋــ‬ ‫ﻤــ‬ ‫ﻓﻠﺴــﺕ ﻤــﻨﻜﻡ ﺇﻨﻨــﻰ‬ ‫ﻓـ ـﻰ ﺜـ ـﻭﺏ ﺇﻨﺴـ ـﺎﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻰ ﻤﻠﻜــ‬ ‫ـﺎ ﺃﺭﺍﻨــ‬ ‫ﺃﻨــ‬ ‫٨١‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻣﻨﺔ :‬ ‫ﺣﺒﺴﺖ دﻣﻌﻰ ﻓﻰ ﻋﻴﻨﻴﻚ‬ ‫ﻭﺼﻨﺕ ﻨﺎﺭﻯ ﻓﻰ ﺨـﺩﻴﻙ ﻓﺎﺴـﺘﻌﺭﻯ‬ ‫ﺤﺒﺴﺕ ﺩﻤﻌﻰ ﻓﻰ ﻋﻴﻨﻴـﻙ ﻓـﺈﻨﻔﺠﺭﻯ‬ ‫ﺼﺒﺢ ﻴﺒﺎﺭﻙ ﺃﺤﺯﺍﻨـﻰ ﻤـﻥ ﺍﻟﻘـﺩﺭ‬ ‫ﻭﺃﻗﻠﻘﻲ ﺍﻟﻠﻴل ﻓـﻰ ﻗﻠﺒـﻰ ﻓﺄﻨـﺕ ﻟـﻪ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺍﻟﺫﻯ ﺃﻋﺸﻕ ﺍﻷﺤﺯﺍﻥ ﻤﻥ ﺼﻐﺭﻯ‬ ‫ﻤ ـﻥ ﻗ ـﺎل ﺇﻨ ـﻙ ﻟﻸﺤ ـﺯﺍﻥ ﻋﺎﺸ ـﻘﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻴﻜﺎﺩ ﻴﻤﺸﻰ ﻤﻌﻰ ﺍﻟﻤﺸﻭﺍﺭ ﻓﻰ ﻋﻤﺭﻯ‬ ‫ﺤﺯﻨ ـﻰ ﺤﺒﻴﺒ ـﻰ ﺃﺭﺍﻋﻴ ـﻪ ﻭﻴﻌﺸ ـﻘﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻜﺎﻥ ﻓﻰ ﺍﻟﻤﻬﺩ ﺘﺭﻴﺎﻗﻰ ﻭﻤﺼـﻁﺒﺭﻯ‬ ‫ـﺎ ـﻨﺩﻯ‬ ‫ـﺎ ـﺩﺕ ـﺩﺍﻩ ﻜﺎﻨﺘـ ﺴـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ﻟﻤـ ﻭﻟـ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﺍﻟﻨﻀﺎﺭﺓ ﻓﻰ ﻨﻭﻤﻰ ﻭﻓﻰ ﺴﻬﺭﻯ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﺍﻟﻁﻔﻭﻟﺔ ﻓﻰ ﻟﻬﻭﻯ ﻭﻓﻰ ﻤﺭﺤـﻰ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﺍﻟﺘﺸﺭﺩ ﻓﻰ ﺨﻁﻭﻯ ﻭﻓﻰ ﺴﻔﺭﻯ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﺍﻟﺸﻘﺎﻭﺓ ﻓﻰ ﺒﻭﺤﻲ ﻭﻓـﻰ ﻗﻠﻘـﻲ‬ ‫ﺇﻻ ﻤﻼﻤﺤــﻪ ﺍﻟﺴــﻭﺩﺍﺀ ﻜﺎﻟﻨــﺫﺭ‬ ‫ﺃﺭﺍﻩ ﻴﻤ ـﺵ ﻤﻌ ـﻰ ﻻ ﺸ ـﺊ ﻴﻔﺼ ـﻠﻨﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﺸ ـﻴﺕ ﻴﺘﺒﻌﻨ ـﻰ ﻨﺸ ـﻭﺍﻥ ﻜﺎﻟﺴ ـﻜﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺭﺼﻴﻑ ﺃﺭﺍﻨﻰ ﻓﻴـﻪ ﻭﻫـﻭ ﺇﺫﺍ‬ ‫ـﻰ ـﺭﻯ‬ ‫ﻭﺇﻥ ـﺭﺕ ﺃﺭﺍﻩ ﻤﻨﺘﻬـ ﻨﻅـ‬‫ﻨﻅـ‬ ‫ﺇﺫﺍ ﻭﻗﻔ ـﺕ ﻴ ـﺩﻭﻯ ﺼ ـﺎﺭﺨﺎ ـﺩﻤﻰ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻜﻭﺒﺎ ﻤﻥ ﺍﻟﻤﺎﺀ ﻟﻜـﻥ ﻟـﻴﺱ ﻟﻠﺒﺸـﺭ‬ ‫ـﺕ ﺃﺭﺍﻩ ـﻭﻕ ـﺩﺘﻰ‬ ‫ﻤﺎﺌـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ـﺈﻥ ﺠﻠﺴـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻌﻜـ‬‫ـﺘﻔﻴﻕ ـﻰ ﺘﺎﺭﻴﺨﻨـ‬ ‫ﻋﻠـ‬ ‫ﻓﺄﺴـ‬ ‫ـﺩ ـﻰ ﺩﻭﻥ ـﺎﺱ ـﺭﺒﻪ‬ ‫ﺃﺸـ‬ ‫ﺍﻟﻨـ‬ ‫ﺃﻤـ ﻜﻔـ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﺜﻴﺎﺒﻰ ﺘﻘﻀﻰ ﺍﻟﻠﻴل ﻓـﻰ ﺴـﻬﺭ‬ ‫ﻴﺎ ﺤﺯﻥ ﻤﺎﻟﻙ ﻁـﻭل ﺍﻟﻌﻤـﺭ ﺘﺘﺒﻌﻨـﻰ‬ ‫ﻭﻜﻴﻑ ﺃﻏﻔﻭ ﻭﻗﺩ ﻋﺸﺕ ﻓﻰ ﺒﺼـﺭﻯ‬ ‫ـﺎﺀ ـﻭﻗﻅﻨﻰ‬ ‫ـﺒﻌﻙ ﺍﻟﻬﻭﺠـ ﺘـ‬ ‫ـﺩ ﺇﺼـ‬‫ﺘﻤـ‬ ‫ﻨﻘﺸﻨﻪ ﻟﻙ ﺘﺎﺭﻴﺨـﺎ ﻋﻠـﻰ ﺤﺠـﺭ !!‬ ‫ﻫل ﺃﺠﺩﺏ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﻟﻡ ﻴﻨﺒﺕ ﺴﻭﻯ ﺭﺠـل‬ ‫٩١‬
‫ﺘﻌﺩ ﺘﺭﻯ ﺍﻟﻨﻭﻡ ﻴﻐﺸـﺎﻩ ﻋﻠـﻰ ﺤـﺫﺭ‬ ‫ﻭﺫﺒـﺕ ﻓﻴـﻪ ﻭﺫﻭﺒـﺕ ﺍﻟﺭﻴـﺎﺡ ﻭﻟـﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻤﻘﺎﺒﺭ ﻴﺠـﺭﻯ ﺩﻤﻌـﺔ ﺍﻟـﻭﺘﺭ‬ ‫ﻓﺼــﻐﺕ ﺁﻻﻤــﻪ ﻟﺤﻨــﺎ ﺘﻭﻗﻌــﻪ‬ ‫ﺃﺒﺼﺭﺘﻪ ﻟـﻡ ﺘﻌـﺭﻩ ﻟﻤﺤـﺔ ﺍﻟﺒﺼـﺭ‬ ‫ـﻙ ـﻡ ـل ـﻪ ﻭﺇﺫﺍ‬ ‫ـﺎﺫﺍ ﻟﻭﺍﻨـ ﻟـ ﺘﺤﻔـ ﺒـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻴﺼﻭﻏﻬﺎ ﺍﻟﺩﻤﻊ ﻤـﻥ ﺘﻨﻬﻴـﺩﺓ ﺍﻟﻘـﺩﺭ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻪ ـﺭﺓ ـﻥ ـﺯﻥ ﺃﻏﻨﻴـ‬ ‫ﻓﺈﻨـ ﻗﻁـ ﻤـ ﺤـ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺠﺩﺍﻭل ﺘﺴﺘﺠﺩﻯ ﺴـﻨﺎ ﺍﻟﻘﻤـﺭ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻪ ـﻰ ـﺩﺭ ﺒﺎﻜﻴـ‬ ‫ـﻪ ﻁﻌﻨـ ﻓـ ﺼـ‬ ‫ﻭﺇﻨـ‬ ‫ﺘﻭﺯﻉ ﺍﻟﺒﺅﺱ ﻓﻰ ﺤﺸﺩ ﻤﻥ ﺍﻟﺼـﻭﺭ‬ ‫ـﻭﺭﺓ ـﺅﺱ ـﺎﺭﺩﺓ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻟﻠﺒـ‬ ‫ـﻪ ﺼـ‬ ‫ﻭﺇﻨـ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﺔ ﺍﻟﻔﻜـ‬‫ـﺩﺓ ﺍﻟﻭﺭﺩﻴـ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﺠـ‬‫ﺤﻜﺎﻴـ‬ ‫ـﺩﻩ‬‫ـﻪ ـﻡ ـﺯل ـﻼ ﺘﻬﺩﻫـ‬ ‫ﻁﻔـ‬ ‫ﻭﺇﻨـ ﻟـ ﻴـ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺴﻨﺎﺒل ﻓﺎﺼـﻔﺭﺕ ﺒـﻼ ﺜﻤـﺭ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﻟﻭ ﺍﻨـﻙ ﻟـﻡ ﺘﻘﺼـﺹ ﺤﻜﺎﻴﺘـﻪ‬ ‫ﻭﻁﺄﻁﺄﺕ ﺭﺃﺴـﻬﺎ ﻓـﻰ ﺫل ﻤﺤﺘﻘـﺭ‬ ‫ﻭﻟﻡ ﺘـﺫﻉ ﺴـﺭﻩ ﻟﻠﺸـﻤﺱ ﻓﺎﻨﻁﻔـﺄﺕ‬ ‫ﺃﺤﻼﻤﻪ ﻭﻏـﺩﺍ ﻋﻤـﺭﺍ ﺒـﻼ ﻋﻤـﺭ‬ ‫ﻭﻟ ـﻡ ﺘﻘ ـﺩ ﻗﻠﺒ ـﻪ ﻟﻠﻴ ـﺄﺱ ﻓﺎﺤﺘﺭﻗ ـﺕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ ـ ـ‬ ‫ﻋﻠﻡ ﺒـﺄﻥ ﺒـﻪ ﺴـﺤﺒﺎ ﺒـﻼ ﻤﻁـﺭ‬ ‫ﻴﻘﻠﺏ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﻓـﻰ ﻜﻔﻴـﺔ ﻭﻫـﻭ ﻋﻠـﻰ‬ ‫ﻋﻨﻰ ﺍﻟﻤﻭﺍﺴﻡ ﺘﺒﻜـﻰ ﺤﺭﻗـﺔ ﺍﻟﺴـﻔﺭ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﻓـﺎﺭﻗﻨﻰ ﻓﻘـﺩ ﺭﺤﻠـﺕ‬ ‫ﻭﺨﻠﻨﻰ ﻨﻔﺴﺎ ﻴﺠـﺭﻯ ﻋﻠـﻰ ﺍﻷﺜـﺭ‬ ‫ﻭﺫﺍﺏ ﺜﻭﺒﻰ ﻓـﺎﺨﺭﺝ ﻤﻨـﻪ ﻤﺤﺘﺭﻗـﺎ‬ ‫ﻋﻤﺭﺍ ﻴﻭﺯﻋـﻪ ﻭﺭﺩﺍ ﻋﻠـﻰ ﺍﻟﺤﻔـﺭ‬ ‫ﻴﺴﻴﺭ ﻴـﻨﻔﺦ ﻓـﻰ ﺍﻷﻴـﺎﻡ ﻟﻴـﺕ ﻟـﻪ‬ ‫ﻟﻜﻰ ﺘﺴﻴل ﻓﺘﺭﻭﻯ ﺭﻭﻀـﺔ ﺍﻟﺯﻫـﺭ‬ ‫ﺤﻴﺙ ﺍﻟﻴﺘﺎﻤﻰ ﺩﻤﻭﻉ ﻟـﻡ ﺘﺠـﺩ ﻤﻘـﻼ‬ ‫ﻭﺜﺎﺭ ﺩﻤﻌﻰ ﻓـﻰ ﻋﻴﻨﻴـﻙ ﻓـﺎﻨﻔﺠﺭﻯ‬ ‫ﺠﻤﻌﺘﻬﻡ ﻓﻰ ﻋﻴﻭﻨﻰ ﻜﻰ ﺃﻋـﻴﺵ ﻟﻬـﻡ‬ ‫٠٢‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺘﺎﺳﻌﺔ :‬ ‫ﻣﺘﻰ أآﻮن ؟‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺔ ـﻪ ﺘﺭﻭﻴﻨـ‬ ‫ـﺈﻥ ـﻰ ﺩﻤﻌـ ﻓﻴـ‬ ‫ﻓـ ﻟـ‬ ‫ـﺎﻜﻴﻥ‬ ‫ﻻ ـﻭﺍ ـﺩ ـل ﺍﻟﻤﺴـ‬ ‫ﺘﻘﻠـ ﺒﻐـ ﻟﻴـ‬ ‫ـﺎﺒﻴﻥ‬ ‫ـﺩ ﺃﺒﺎﺤـ ﺩﻤـ‬ ‫ـﺕ ـﺎﺌﻰ ﻟﻠﺜﻌـ‬ ‫ﻭﻗـ‬ ‫ﻭﺤﺩﺜﻭﺍ ﻋﻥ ﺠﺭﺍﺤﻰ ﻓﻰ ﻤﺠﺎﻟﺴـﻜﻡ‬ ‫ﻓﻰ ﺠﻌﺒﺘـﻰ ﻏﻴـﺭ ﺃﻴـﺎﻡ ﺘﻌﺯﻴﻨـﻰ‬ ‫ﻓﻬل ﺃﻜﻭﻥ ﻨﻌﻡ ﻻ ﻟﻥ ﺃﻜـﻭﻥ ﻭﻤـﺎ‬ ‫ـﺎﺕ ـﻼﻡ ـﺫﻴﻨﻰ‬ ‫ـﻭﻯ ﻓﺘﺎﺘـ ﺃﺤـ ﺘﻐـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺠﻨﻴﺕ ؟ ﻭﻤﺎﺫﺍ ﺘﺒﻐﻴـﻪ ﻏـﺩﻯ ؟‬ ‫ﻓﻴﺸﻌل ﺍﻟﻨﺎﺭ ﻓﻰ ﺤﺩﺴـﻰ ﻭﺘﺨﻤﻴﻨـﻰ‬ ‫ﺃﻤﺴﻰ ﻤـﻊ ﺍﻵﻩ ﺃﻁﻭﻴـﻪ ﺒـﺫﺍﻜﺭﺘﻰ‬ ‫ـﻭﻴﻨﻰ‬ ‫ـﺔ ﻭﻴﻁـ‬ ‫ـﺎﺕ ـﻰ ﻴﻁﻭﻴـ‬ ‫ﻭﺒـ ﻟﻴﻠـ‬ ‫ﻭﻨﻭﻤﻰ ﺍﻟﻤﺭ ﻤﻨﺫ ﺍﻟﻌﻤﺭ ﺨﺎﺼـﻤﻨﻰ‬ ‫ﺘﻌﺩ ﺩﻤﺎﺌﻰ ﺘﺠـﺭﻯ ﻓـﻰ ﺸـﺭﺍﻴﻴﻨﻰ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺃﻜﻭﻥ ؟ ﻨﻌﻡ ، ﻻ ، ﻟﻥ ﺃﻜﻭﻥ ﻭﻟﻡ‬ ‫ﺘﻠﻭﺫ ﺒﺎﻟﻘﻠـﺏ ﻤﻨـﺫ ﺍﻟﻴـﻭﻡ ﺘﺤﻴﻴﻨـﻰ‬ ‫ﺘﺒﻌﺜﺭﺕ ﻓﻰ ﻀﻠﻭﻋﻰ ﺘﺴﺘﺠﻴﺭ ﻭﻤـﺎ‬ ‫ﻤﺠﺭﻯ ﺍﻟﺤﻴﺎﺓ ﻓﺘﺎﻫﺕ ﻓـﻰ ﺍﻟﻤﻴـﺎﺩﻴﻥ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺇﺫﻥ ﻗﻁـﺭﺍﺕ ﻤـﻥ ﺩﻡ ﻨﺴـﻴﺕ‬ ‫ﻓﺄﺫﺒﻠﺘﻬــﺎ ﺍﻟﻠﻴــﺎﻟﻰ ﺩﻭﻥ ﺘﻜــﻭﻴﻥ‬ ‫ﻭﺴﻨﺒﻼﺕ ﻨﻤﺕ ﻓـﻰ ﻏﻴـﺭ ﺘﺭﺒﺘﻬـﺎ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻁﺭﻴﻕ ﺘﻠﺒﻰ ﺤـﺯﻥ ﻤﻐﺒـﻭﻥ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺩﻤـﻭﻉ ﺭﺁﻫـﺎ ﺍﻟﻨـﺎﺱ ﺸـﺎﺭﺩﺓ‬ ‫ﻭﺃﺩﺒ ـﺭﻭﺍ ﻤﺜ ـل ﺃﺼ ـﻨﺎﻡ ﺍﻟﻘ ـﺭﺍﺒﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻓﺄﻗﺒﻠﻭﺍ ﻜﺎﻟﺴـﻜﺎﺭﻯ ﻓـﻰ ﺘـﺭﻨﺤﻬﻡ‬ ‫ﺤﺯﻨﻰ ﻭﺃﻋﺼﺭﻫﺎ ﺨﻤـﺭﺍ ﺘﻨﺴـﻴﻨﻰ‬ ‫ﻴﺭﻤﻭﻥ ﺃﻋﻴـﻨﻬﻡ ﻨﺤـﻭﻯ ﻷﻁﻌﻤﻬـﺎ‬ ‫ﺘﺴﻭﺩ ﺃﻨﻐﺎﻤﻬـﺎ ﻓـﻰ ﻟﺤـﻥ ﺘـﺄﺒﻴﻨﻰ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺃﻜﻭﻥ ﻭﻗﻠﺒـﻰ ﺼـﺎﺭ ﺃﻏﻨﻴـﺔ‬ ‫١٢‬
‫ﻓﻠﻡ ﺃﺠﺩ ﻏﻴـﺭ ﺃﺤﺯﺍﻨـﻰ ﺘﻭﺍﺴـﻴﻨﻰ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺸﺭﻴﺩ ﺭﺼﻴﻑ ﺍﻟﻌﻤـﺭ ﻴﻠﻔﻅﻨـﻰ‬ ‫ﻭﺒﺎﺕ ﺘﺤﺕ ﺴـﻤﺎﺀ ﺍﻟﻅﻠـﻡ ﻴﺸـﻘﻴﻨﻰ‬ ‫ﺘﺴـﻠﻕ ﺍﻟﻬـﻡ ﺃﻏﺼـﺎﻨﻰ ﻭﻁـﻭﻗﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻘﻴﻨﻲ‬‫ـﻜﺒﻬﺎ ـﺎﺭﺍ ﻭﻴﺴـ‬ ‫ﻨـ‬ ‫ﻭﺭﺍﺡ ﻴﺴـ‬ ‫ـﻠﻤﺘﻪ ـل ـﺎﻟﻰ ـﺫﻭﺒﻬﺎ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻜـ ﺁﻤـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﺒﺅﺱ ﺍﻟﻴﺘـﺎﻤﻰ ﻭﺁﻫـﺎﺕ ﺍﻟﻤﺴـﺎﻜﻴﻥ‬ ‫ﺃﻨـﺎ ﻜﺘـﺎﺏ ﻗـﺩﻴﻡ ﺼـﺎﻍ ﺃﺤﺭﻓـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـﺎﺤﻴﻥ‬‫ـﻊ ﻭﻻ ـﻭﺡ ﺍﻟﺭﻴـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ﻭﻻ ﺍﻟﺭﺒﻴـ‬ ‫ﺍﻟﻘﻭﺓ ﻓﻰ ﻏﺭﻓﺔ ﻻ ﺍﻟﻨـﻭﺭ ﻴﻌﺭﻓﻬـﺎ‬ ‫ـﻭﺍ ـﺩﻩ ـﺠﻥ ـﻭﺍﻨﻴﻥ‬ ‫ﻭﺃﻭﺩﻋـ ﻏـ ﺴـ ﺍﻟﻘـ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺍﻟـﺫﻯ ﺠﻌﻠـﻭﺍ ﺃﺤﻼﻤـﻪ ﺯﺒـﺩﺍ‬ ‫ﻟﻜﻰ ﺘﺴـﻴﺭ ﺇﻟـﻰ ﻭﺍﺩﻯ ﺍﻟﻤﺠـﺎﻨﻴﻥ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻪ ... ـﻰ ﺒﺠﺜﺘـ‬ ‫ﻨﻠﻘـ‬ ‫ـﺎﻟﻭﺍ ﻨﻠﻤﻠﻤـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ﻓﻰ ﺍﻟﺭﻴﺢ ﺜﻡ ﻤﻀﻰ ﻓﻰ ﺯﻫﻭ ﺸﻤﺸﻭﻥ‬ ‫ﻫﻭ ﺍﻟﺫﻯ ﺒـﺩﺩ ﺍﻟﺸـﻜﻭﻯ ﻭﻴﻌﺜﺭﻫـﺎ‬ ‫ﻭﺒ ـﺎﺕ ﻴﻤﺴ ـﺢ ﺁﻫ ـﺎﺕ ﺍﻟﻤﺴ ـﺎﺠﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻫﻭ ﺍﻟﺫﻯ ﻤﺩ ﻤﻥ ﻋﻤﺭ ﺍﻟﺨﺭﻴﻑ ﻴـﺩﺍ‬ ‫ﻭﺭﺍﺡ ﻴﻁﻌــﻡ ﺃﻓــﻭﺍﻩ ﺍﻟﻤﻼﻴــﻴﻥ‬ ‫ﻫﻭ ﺍﻟﺫﻯ ﺠﻤﻊ ﺍﻷﺤـﻼﻡ ﻓـﻰ ﻓﻤـﻪ‬ ‫ﺒﺼ ـﺭﺨﺔ ﺃﻗﻠﻘ ـﺕ ﻟﻴ ـل ﺍﻟﺸ ـﻴﺎﻁﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻫﻭ ﺍﻟـﺫﻯ ﺸـﻕ ﻟﻠﺘـﺎﺭﻴﺦ ﺃﻋﻴﻨـﻪ‬ ‫ﺤﺭﺍﺴﻪ ﻨﺤﻥ ﻤﻥ ﻋﺼـﺭ ﺍﻟﻔـﺭﺍﻋﻴﻥ‬ ‫ﻤﻥ ﺃﻴﻥ ﺠﺎﺀ ؟ ﻭﻤﻥ ﺨﻼﻩ ﻓﻰ ﺯﻤﻥ ؟‬ ‫ﻭﻤﻥ ﻴﻌﻰ ﻟﻬﻔﺘﻰ ﺤﺯﻨـﺎ ﻭﻴـﺅﻭﻴﻨﻰ‬ ‫ﻓﻴﺎ ﺯﻤﺎﻨﻰ ﻤﻥ ﻓﻰ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﻴﺴـﻤﻌﻨﻰ‬ ‫ﻭﻫل ﺯﻤﺎﻨﻰ ﻓـﻰ ﺍﻷﺤـﻼﻡ ﻴـﺄﺘﻴﻨﻰ‬ ‫ﻭﻫل ﻴﻁل ﻏﺩﻯ ﻤﻥ ﺴﻘﻑ ﺃﺨﻴﻠﺘـﻰ‬ ‫ﻭﻴﻭﺡ ﻗﻠﺒﻰ ﺒـﻴﻥ ﺍﻟﻜـﺎﻑ ﻭﺍﻟﻨـﻭﻥ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺃﻜﻭﻥ ﺇﺫﻥ ﺇﻥ ﻋﺸﺕ ﻓﻰ ﺯﻤﻨـﻰ‬ ‫٢٢‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﻌﺎﺵﺮة :‬ ‫اﻷرﺹﻔﺔ‬ ‫ﻭﺍﻟﻤﻭﺕ ﻴﺭﻗﺩ ﻓﻰ ﺍﻟﻀﻠﻭﻉ ﺍﻟﻤﺘﻠﻔـﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﻤﻠﻘﻭﻥ ﻓـﻭﻕ ﺍﻷﺭﺼـﻔﺔ‬ ‫ﻴﻠﻭﻯ ﻴﺩ ﺍﻟﺸـﻴﻁﺎﻥ ﺤﺘـﻰ ﻴﻭﻗﻔـﻪ‬ ‫ﺇﻥ ﻤﺎﺕ ﻓﻴﻜﻡ ﺤﻠﻤﻨﺎ ﻓﻤـﻥ ﺍﻟـﺫﻯ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺩﺩ ـﺎﺭﻴﺦ ـﻨﻜﻡ ﻤﻭﻗﻔـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻟﻴﺤـ ﺍﻟﺘـ‬ ‫ﻗﻭﻤﻭﺍ ﻓﻘﺩ ﺘﻌﺏ ﺍﻟﺭﺼﻴﻑ ﻭﻗﺎﻭﻤﻭﺍ‬ ‫ﻓﻭﻕ ﺍﻟﻤﻭﺍﺌﺩ ﻜـﺎﻟﻜﻼﺏ ﺍﻟﻤﺘﺭﻓـﺔ‬ ‫ﻻ ﺘﻁﻠﺒﻭﺍ ﻫﻤﻡ ﺍﻟﺭﺠﺎل ﻓﻘﺩ ﻏـﺩﻭﺍ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﺩ ﻤﻐﻠﻔـ‬ ‫ـﻭﺒﻬﻡ ـﺩﻡ ﺍﻟﻌﺒﻴـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ﻭﻗﻠـ‬ ‫ﺃﺤﻼﻤﻬﻡ ﺘﺯﻥ ﺍﻟﺠﺒـﺎل ﺤﺠـﺎﺭﺓ‬ ‫ﺍﻟﻌﺎﺭ ﻴـﺩﻋﻭﻥ ﺍﻟـﺫﺌﺎﺏ ﻟﺘﺭﺸـﻔﻪ‬ ‫ﺒﺘﺭﻭﻟﻬﻡ ﺨﻤﺭ ﺘﺭﻗﺭﻕ ﻓﻰ ﻜﺌـﻭﺱ‬ ‫ﻭﻨﺴﺎﺅﻫﻡ ﻓﻭﻕ ﺍﻟﻔـﺭﺍﺵ ﻤﺼـﻔﻔﻪ‬ ‫ﺩﻴﻨﺎﺭﻫﻡ ﻓـﻭﻕ ﺍﻟﻭﺠـﻭﻩ ﻤﻬﻠـل‬ ‫ﻻ ﻴﻔﻬﻤﻭﻥ ﺯﻤـﺎﺌﻬﻡ ﻤـﻥ ﺤﺭﻓـﻪ‬ ‫ﻻ ﻴﺩﺭﻜﻭﻥ ﺍﻟﻠﻴل ﺃﻗﺒل ﺃﻡ ﻤﻀـﻰ‬ ‫ﺴﺎﻭﻤﻭﺍ ﺍﻟﺸﻴﻁﺎﻥ ﻜـﻰ ﻴﺴـﺘﻨﺯﻓﻪ‬ ‫ﻭﻋﻠﻰ ﺍﻷﺭﻴﻜﺔ ﺼﻔﻘﺔ ﻟﺩﻡ ﺠﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻭﺍﻟﻤﻭﺕ ﻴﺭﻗﺩ ﻓﻰ ﺍﻟﻀﻠﻭﻉ ﺍﻟﻤﻠﺘﻔـﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﻤﻠﻘﻭﻥ ﻓـﻭﻕ ﺍﻷﺭﺼـﻔﺔ‬ ‫ﺒﺜﺕ ﺍﻟﻴﻪ ﺤﺯﻨﻬـﺎ ﻜـﻰ ﻴﻌﺭﻓـﻪ ؟‬ ‫ﻫل ﻴﺭﺤﻡ ﺍﻷﺴﻔﻠﺕ ﺇﻥ ﺃﻀﻼﻋﻜﻡ‬ ‫ﻭﺘﻨﺎﻡ ﻓـﻰ ﺃﺤﻀـﺎﻨﻜﻡ ﻤﺘﻠﻁﻔـﻪ ؟‬ ‫ﻫل ﺘﻤﻨﻊ ﺍﻟﺸﻤﺱ ﺍﻟﺤﺭﺍﺭﺓ ﻋـﻨﻜﻡ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻁﺭﻴﻕ ﻫﻴﺎﻜﻼ ﻤﺘﻌﺠﺭﻓـﻪ ؟‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺇﺫﺍ ﻟﻡ ﻟﻡ ﺘﻘﻭﻤﻭﺍ ﺘﺤﻁﻤـﻭﻥ‬ ‫ﹰ‬ ‫ﺃﻋﺭﺍﻀﻜﻡ ﻀﺎﻋﺕ ﻭﻟﻡ ﺘﻨﻁﻕ ﺸﻔﻪ‬ ‫ﺃﻗﻭﺍﺘﻜﻡ ﻋﺒﺜـﻭﺍ ﺒﻬـﺎ ﻓﺘﺭﻨﺤـﻭﺍ‬ ‫ﺠﻌﻠﻭﺍ ﻀﺭﻴﺒﺘﻬﺎ ﺩﻤـﺎ ﻤﺴـﺘﻨﺯﻓﻪ‬ ‫ﺤﺘﻰ ﺍﻟـﺩﻤﻭﻉ ﺘﻬﻠﻠـﻭﺍ ﻟﻬـﺩﻴﺭﻫﺎ‬ ‫ﻗﻭﻤﻭﺍ ﺃﺸﻴﻌﻭﺍ ﻓﻰ ﺍﻟﺤﻴﺎﺓ ﺍﻟﻤﻌﺭﻓـﺔ‬ ‫ﻓﺈﻻﻡ ﺘﻨﺘﻅـﺭﻭﻥ ﻓـﻰ ﺃﺴـﻤﺎﻟﻜﻡ‬ ‫٣٢‬
‫ﻋﻤﻴﺕ ﻓﻠﻡ ﺘﺤﻔل ﺒﻐﻴـﺭ ﺍﻟﺴﻔﺴـﻔﻪ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻭﺍ ـﺎﺭﻴﺦ ﺃﻥ ﻋﻴﻭﻨـ‬ ‫ﻓﻠﺘﻌﻠﻤـ ﺍﻟﺘـ‬ ‫ﺒ ـﺎﻋﻭﻩ ﻟﻜ ـﻥ ﻴﺭﻫﺒ ـﻭﻥ ﺘﻌﺴ ـﻔﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻟﺘﻌﻠﻤـﻭﺍ ﺍﻟﺸـﻴﻁﺎﻥ ﺃﻥ ﺠﻨـﻭﺩﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺼﺎﺭﺕ ﻋﻠﻰ ﻭﺠﻪ ﺍﻟﺒﺴﻴﻁﺔ ﻤﺅﺴﻔﻪ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﺎﻥ ﺃﻥ ﺤﻴﺎﺘـ‬‫ـﻭﺍ ﺍﻻﻨﺴـ‬ ‫ﻭﻟﺘﻌﻠﻤـ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﺔ ﻤﺘﺨﻠﻔـ‬ ‫ـﻡ ـﻕ ﺍﻻ ﻟﻌﺒـ‬ ‫ﻟـ ﻨﺒـ‬ ‫ﻭﻟﺘﻌﻠﻤﻭﺍ ﺍﻷﺭﺽ ﺍﻟﺠﺭﻴﺤﺔ ﺃﻨﻨـﺎ‬ ‫ﻋﺒﺭ ﺍﻟﻠﻴﺎﻟﻰ ﺃﺼـﺒﺤﺕ ﻤﺴـﺘﻬﺩﻓﻪ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺎ ﺒﻘﻠﻭﺒﻨـ‬ ‫ـﺎ ﻤﻭﺘﻨـ‬‫ـﻰ ﺒﻘﺎﻴـ‬ ‫ﺤﺘـ‬ ‫ﻋﻨﺩ ﺍﺤﺘﻜﺎﻡ ﺍﻟـﺭﺃﻯ ﺠـﺩ ﻤﺜﻘﻔـﻪ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﺎ ـﻭﻡ ـﺔ ﻭﻋﻘﻭﻟﻨـ‬ ‫ﻭﻟﻨـ ﻋﻠـ ﺠﻤـ‬ ‫ﻟﻡ ﻨﺒﻕ ﻓـﻰ ﺍﻷﻓـﻭﺍﻩ ﺇﻻ ﺍﻟﻔﻠﺴـﻔﻪ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺎﺓ ﺒﻌﻠﻤﻬـ‬‫ـﺎ ـﺎ ﺍﻟﺤﻴـ‬ ‫ﻟﻜﻨﻨـ ﺒﻌﻨـ‬ ‫ﻭﺍﻟﻤﻭﺕ ﻴﺭﻗﺩ ﻓﻰ ﺍﻟﻀﻠﻭﻉ ﺍﻟﻤﺘﻠﻔـﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﻤﻠﻘﻭﻥ ﻓـﻭﻕ ﺍﻷﺭﺼـﻔﺔ‬ ‫ﺇﺫ ﺤـﺩﺩ ﺍﻟﺘـﺎﺭﻴﺦ ﻤـﻨﻜﻡ ﻤﻭﻗﻔـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻨﺎﻤﻭﺍ ﻓﻘﺩ ﻗﻨﻊ ﺍﻟﺭﺼﻴﻑ ﺒﻨـﻭﻤﻜﻡ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺭﺤﻤـﻭﺍ ﻓـﻴﻜﻡ ﻗﻠﻭﺒـﺎ ﻤﺘﻠﻔـﻪ‬ ‫ﻭﺍﷲ ﺃﻨــﺘﻡ ﺇﺨــﻭﺘﻰ ﻟﻜــﻨﻜﻡ‬ ‫ﻴﺭﻗﺩﺓ ﻓـﻭﻕ ﺍﻟﺭﺼـﻴﻑ ﻤﺯﻴﻔـﻪ‬ ‫ﺒﻌﺘﻡ ﺒﻘﺎﻴـﺎﻜﻡ ﻭﻟـﺫﺘﻡ ﺒـﺎﻟﻁﺭﻴﻕ‬ ‫ﻤﻥ ﺒﺎﻉ ﺇﻨﺴـﺎﻨﻴﺘﻰ ﻟـﻥ ﺃﻋﺭﻓـﻪ‬ ‫ـﺔ ـﻨﻜﻡ‬ ‫ـﺎ ـﺭﺉ ﻭﺍﻟﻌﺭﻭﺒـ ﻤـ‬ ‫ﻓﺄﻨـ ﺒـ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺼﻠﺤﻭﺍ ﺒﺸﺭﺍ ﻓﻜﻭﻨﻭﺍ ﺃﺭﺼـﻔﻪ‬ ‫ﻨﺎﻤﻭﺍ ﻓﻘﺩ ﻤﺴﺢ ﺍﻟﺯﻤﺎﻥ ﻭﺠـﻭﺩﻜﻡ‬ ‫٤٢‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺤﺎدیﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫اﻟﻌﻴﺪ‬ ‫ﻭﺍﻟﻘﺩﺱ ﺘﺒﻜـﻰ ﺤﺯﻨﻬـﺎ ﻭﺘﻌﻴـﺩ‬ ‫ﻴﺎ ﻤﻭﺴﻡ ﺍﻷﻓـﺭﺍﺡ ﻜﻴـﻑ ﺘﻌـﻭﺩ‬ ‫ـﺭﻴﺩ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺘﺸــ‬ ‫ـﺎﺩﺓ ﻭﺒﻌﻴﺘــ‬ ‫ﺃﻜﺒــ‬ ‫ﻭﻋﻠﻰ ﻴـﺩﻴﻬﺎ ﻁﻔﻠﻬـﺎ ﻤﻨﺯﻭﻋـﺔ‬ ‫ﻭﺠﺭﺍﺤﻬﺎ ﺒـﺩﻡ ﺍﻟﺤﻨـﻴﻥ ﺘﺠـﻭﺩ‬ ‫ـﺔ‬ ‫ـﺎ ﻤﺫﺒﻭﺤـ‬ ‫ـﻡ ﺃﺩﻤﻌـ‬ ‫ـﺎ ﺘﻠﻤﻠـ‬ ‫ﻋﺒﺜـ‬ ‫ﻓـﻭﻕ ﺍﻟﺤـﻭﺍﺌﻁ ﻻ ﻴﻜـﺎﺩ ﻨﻤﻴـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺼﺒﺭﺍ ﻓـﻨﺤﻥ ﻫﻴﺎﻜـل ﻤﺭﺴـﻭﻤﺔ‬ ‫ﻭﻟﻡ ﻴﻌﺩ ﻓـﻭﻕ ﺍﻟﺘـﺭﺍﺏ ﺠﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺘﺭﻯ ﻓﻴﻨﺎ ﻭﻨﺤﻥ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺘﺭﺍﺏ‬ ‫ﻭﻁﺭﻴﻘﻨــﺎ ﻟــﺩﻴﺎﺭﻨﺎ ﻤﺴــﺩﻭﺩ‬ ‫ﻤ ـﺎﺫﺍ ﺠﻨﻴﻨ ـﺎ ﻭﺍﻟ ـﺩﻤﺎﺀ ﻤﺴ ـﺎﺭﻨﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﺓ ـﻭﺩ‬ ‫ـل ـﺒﺭ ﺒﺎﻟﺤﻴـ ﻴﻬـ‬ ‫ﻭﺒﻜـ ﺸـ‬ ‫ﻀﻘﻨﺎ ﻭﻀﺎﻗﺕ ﺒﺎﻟﺤﻴـﺎﺓ ﺭﺤﺎﺒﻨـﺎ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﻓﻌﻠﺕ ﻭﻓـﻰ ﻴـﺩﻴﻙ ﺤﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻴﺎ ﻤﻭﺴﻡ ﺍﻷﻓﺭﺍﺡ ﻋﺩﺕ ﺒﺄﺭﻀـﻨﺎ‬ ‫ﻭﺍﻟﻨ ـﺎﺱ ﻓﻴ ـﻪ ﻻﺠ ـﺊ ﻭﺸ ـﺭﻴﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺃﺭﺃﻴﺕ ﺩﻤﻊ ﺍﻟﻤﺴﺠﺩ ﺍﻷﻗﺼﻰ ﺠﺭﻯ‬ ‫ﺒﺎﻟﻨﻴﺭﺍﻥ ﺇﺫ ﻫﻡ ﺒﺎﻟﺴـﻴﺎﻁ ﻗﻌـﻭﺩ‬ ‫ـﻭﻩ‬‫ـﻭﻙ ﻭﺃﻓﺘﺭﺸـ‬ ‫ﺃﻡ ـﻡ ﺤﺒﺴـ‬ ‫ﺃﻨﻬـ‬ ‫ﻭﺸﺒﺎﺒﻨﺎ ﻓﻭﻕ ﺍﻟﺭﺼـﻴﻑ ﺭﻗـﻭﺩ‬ ‫ﺯﺭﻋﻭﺍ ﺍﻟﺸﻭﺍﺭﻉ ﺒﺎﻟﻘﺒﻭﺭ ﻤـﺫﺍﺒﺤﺎ‬ ‫ﺃﻡ ﺴﻠﺴﻠﺘﻬﻡ ﻓﻰ ﺍﻟﺴـﺠﻭﻥ ﻗﻴـﻭﺩ‬ ‫ﻫل ﺼﻔﻕ ﺍﻷﻁﻔﺎل ﺤﻭﻟﻙ ﻓﺭﺤـﺔ‬ ‫ﺃﻡ ـﻪ ـﻴﻥ ـﺩﻴﺎﺭ ـﻭﺩ‬ ‫ﻨﻘـ‬ ‫ﺃﻨـ ﺒـ ﺍﻟـ‬ ‫ﻫل ﺒﺎﺕ ﺭﺏ ﺍﻟﺩﺍﺭ ﻓـﻴﻬﻡ ﻗﺎﺌـﺩﺍ‬ ‫ﺒ ـﻴﻥ ﺍﻷﺤﺒ ـﺔ ﻭﺍﻟﺭﻓ ـﺎﻕ ﻭﺤﻴ ـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﻌﻴﺩ ﺍﻟﺠﻤﻴـل ﺃﻨـﺎ ﻫﻨـﺎ‬ ‫ﺭﻏﻡ ﺍﻟﺘﻘـﺎﺀﺍﺕ ﺍﻟﺤـﺩﻭﺩ ﺒﻌﻴـﺩ‬ ‫ـل ـﺎﻨﻕ ﺩﺍﺭﻩ ـﺎ ـﺎ‬ ‫ﻭﺃﻨـ ﻫﻨـ‬ ‫ﻜـ ﻴﻌـ‬ ‫٥٢‬
‫ﻭﺍﻟﺤﺭﻑ ﻓـﻰ ﺃﻋﻤﺎﻗﻨـﺎ ﻤـﻭﺀﻭﺩ‬ ‫ﻻ ﻟﻥ ﺃﻀﻴﻊ ﻭﻟﻥ ﺘﻀﻴﻊ ﻗﻀـﻴﺘﻰ‬ ‫ﺼﻤﺕ ﺍﻟﺠﺭﺍﺡ ﻭﻓﻰ ﻴﺩﻯ ﺤﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺴﺄﺼﻨﻊ ﺒﺎﻟﺤﺭﻭﻑ ﻭﻓﻰ ﻓﻤﻰ‬ ‫ﻭﻜﻼﻤﻨــﺎ ﻟﺸــﻔﺎﻫﻨﺎ ﻤــﺭﺩﻭﺩ‬ ‫ﻭﻜﻼﻤﻬ ـﻡ ﻴﻘﺘ ـﺄﺕ ﻤ ـﻥ ﺃﻜﺒﺎﺩﻨ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻤﺎ ﺩﺍﻡ ﻴﻨـﺒﺽ ﺒﺎﻟـﺩﻤﺎﺀ ﻭﺭﻴـﺩ‬ ‫ﺇﻨﻰ ﺴﺄﺼﻨﻊ ﻤﻥ ﺩﻤـﻰ ﺤﺭﻴﺘـﻰ‬ ‫ﻤﺎ ﻀﺭﻨﻰ ﻟﻭ ﻨﺎل ﻤﻨـﻰ ﺍﻟـﺩﻭﺩ‬ ‫ﺇﻥ ﻤﺕ ﻭﺍﻟﺩﻴﺩﺍﻥ ﺘـﻨﻬﺵ ﺠﺜﺘـﻰ‬ ‫ﺜﻭﺏ ﺍﻟﺤﻴﺎﺓ ﻭﻓﻰ ﺍﻟﻌﻴـﻭﻥ ﻨﺸـﻴﺩ‬ ‫ﻤﺎ ﺩﻤﺕ ﺃﻨﺴﺞ ﻤﻥ ﺨﻴﻭﻁ ﻜﺭﺍﻤﺘﻰ‬ ‫ـﺎﺓ ـﻭﺩ‬ ‫ـﻰ ـﻙ ﻟﻠﺤﻴـ ﺘﻌـ‬ ‫ﻭﻁﻨـ ﻟﻌﻠـ‬ ‫ﻤﺎ ﺩﻤﺕ ﺃﺭﺴﻡ ﻤﻥ ﺩﻤﻰ ﻤﺴﺭﺍﻙ ﻴﺎ‬ ‫٦٢‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫اﺥﺮﺟﻰ ﻣﻨﻰ‬ ‫ﻭﺼﻠﻰ ﺒﻌﻀـﻰ ﺒﺒﻌﻀـﻰ‬ ‫ﺍﺨﺭﺠ ـﻰ ﻤﻨ ـﻰ ﻭﺍﻤﻀ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺁﻫ ـﺔ ﻤ ـﻥ ﻏﻴ ـﺭ ﻨ ـﺒﺽ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻟﻐــﺔ ﺍﻟﻠﻴــل ﺭﻭﺘﻨــﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻰ ـﺎﺤﺎﺕ ـﺽ‬ ‫ﺭﻓـ‬ ‫ﻓـ ﺴـ‬ ‫ﻭﺯﻤﺎﻨﻰ ﻟـﻡ ﻴﺴـﻊ ﻗﻠﺒـﻰ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺩﻋﻴﻨﻰ ـﻭﻕ ﺃﺭﻀـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻭﺴــ ـﻤﺎﻭﺍﺘﻙ ﻏﺎﺒﺘــ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﺏ‬‫ـﺎﺕ ﺍﻟﻐﻴـ‬‫ـﻰ ﻤﺘﺎﻫـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﻰ ـﻰ ﻭﻏﻴﺒـ‬ ‫ﺍﺨﺭﺠـ ﻤﻨـ‬ ‫ـﻭﺏ‬‫ـﻥ ـﺎﺭﻴﺢ ﺍﻟﻘﻠـ‬ ‫ﻤـ ﺘﻴـ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺭﺕ ﻨﻔﺴـ‬‫ـﻰ ﻁﻬـ‬‫ﺍﻨﻨـ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺔ ﻨﺤﻴﺒـ‬‫ـﺎﻕ ﻴﺭﻭﻴـ‬‫ﻋﻤـ‬ ‫ﻭﺯﺭﻋﺕ ﺍﻟﺼـﻤﺕ ﻓـﻰ ﺍﻻ‬ ‫ﺩﻤــﻰ ﻴــﺫﻜﻰ ﻟﻬﻴﺒــﻲ‬ ‫ـﺕ‬ ‫ـﻰ ـﻙ ﻭﺯﻋـ‬ ‫ﻭﻋﻠـ ﺒﺎﺒـ‬ ‫ﺒﻠﺒــل ﺃﻨﺴــﻴﺕ ﻓﻨــﻰ‬ ‫ﺍﺨﺭﺠــﻰ ﻤﻨــﻰ ﻓــﺈﻨﻰ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻰ ـﻜﺏ ﺤﺯﻨـ‬ ‫ﻭﻓﻤـ ﻴﺴـ‬ ‫ﺃﺒ ـﺩﻟﻭﺍ ﺼ ـﻭﺘﻰ ﺒﺼ ـﻤﺘﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺁﻩ ـﻥ ـﺭﺍﻥ ـﻰ‬ ‫ﻋﻴﻨـ‬ ‫ﻤـ ﻫﺠـ‬ ‫ﻭﻋﻴـــﻭﻨﻰ ﻫﺠﺭﺘﻨـــﻰ‬ ‫ﻭﺍﺭﺤﻠﻰ ﻤﻥ ﺒﻌـﺩ ﻋﻨـﻰ‬ ‫ﻓﺄﻋﻴــﺩﻯ ﻟــﻰ ﻏﻨــﺎﺌﻰ‬ ‫٧٢‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫ﺹﻐﻴﺮة اﻟﺤﺐ‬ ‫ﻭﺘﺤﻠﻤــﻴﻥ ﺒﺄﻭﻗــﺎﺕ ﻭﺃﻭﻗــﺎﺕ‬ ‫ﻤﻥ ﻗﺎل ﺇﻨـﻙ ﺘﻁـﻭﻴﻥ ﺍﻟﻤﺴـﺎﻓﺎﺕ‬ ‫ﻓﻰ ﻗﻠﺒﻰ ﺍﻟﻴﻭﻡ ﻁﺭﻑ ﻤﻥ ﺤﻜﺎﻴـﺎﺘﻰ‬ ‫ﻻ ﻴﺎ ﺠﻤﻴﻠﻪ ﻓـﺎﻷﺤﻼﻡ ﻟـﻴﺱ ﻟﻬـﺎ‬ ‫ﻭﺒﻌﺩ ﺫﻟﻙ ﺼـﺎﺭﺕ ﻤـﻥ ﻨﻔﺎﻴـﺎﺘﻰ‬ ‫ﻓﺄﻨﺕ ﻟﻌﺒﺔ ﻴﻭﻡ ﺇﻥ ﻤﻀﻰ ﺍﻨﻜﺴـﺭﺕ‬ ‫ﻋﻴﻨﻴﻙ ﺫﻜﺭﻯ ﺃﻀﺎﺀﺕ ﺒﺎﻟﻤﻨﻰ ﺫﺍﺘﻰ‬ ‫ﻋﻭﺩﻯ ﻷﻤﺴﻙ ﻋﻠﻰ ﺍﻷﻤﺱ ﻴﺭﺤﻡ ﻓﻰ‬ ‫ﻓﻰ ﺍﻟﻘﻠﺏ ﺸﻤﺴﻙ ﻭﺍﻨﻔﻀﺕ ﺭﻭﺍﻴﺎﺘﻰ‬ ‫ﻨﻔﻀﺕ ﻋﻤﺭﻯ ﻤﻥ ﺫﻜﺭﺍﻙ ﻭﺍﻨﻁﻔﺄﺕ‬ ‫ﻋﻴﻨﺎﻯ ﺸﻌﺭﺍ ﺒﺄﺠﻔـﺎﻥ ﺍﻟﺠﻤـﻴﻼﺕ‬ ‫ﺘﻠﻤﻴﺫﺓ ﺃﻨﺕ ﻻ ﺘـﺩﺭﻴﻥ ﻜـﻡ ﻜﺘﺒـﺕ‬ ‫ﻓﺄﻨﺕ ﺭﻭﺡ ﺴﺭﺕ ﻓﻰ ﺒﻌﺽ ﺃﺒﻴﺎﺘﻰ‬ ‫ﻓﺈﻥ ﻨﻘﺸـﺕ ﻋﻠـﻰ ﺨـﺩﻴﻙ ﺃﻏﻨﻴـﺔ‬ ‫ﻭﻗﻠﺒﻙ ﺍﻟﻐـﺽ ﻤﺭﻫـﻭﻥ ﺒﺄﻨـﺎﺕ‬ ‫ﻓﻴﺎ ﺼﻐﻴﺭﺓ ﻨـﺎﺭ ﺍﻟﻤﺤـﺏ ﻤﺤﺭﻗـﺔ‬ ‫ﻭﺠﺭﺒﻰ ﻤﻌﻬـﻡ ﺼـﻴﺩ ﺍﻟﻔﺭﺍﺸـﺎﺕ‬ ‫ﻓﻠﺘﻠﻌﺒﻲ ﺴـﺎﺤﺔ ﺍﻷﻁﻔـﺎل ﻭﺍﺴـﻌﺔ‬ ‫ﻭﺯﺨﺭﻓﻰ ﺒﺩﻤﻰ ﻭﺠـﻪ ﺍﻟﻌﺒـﺎﺭﺍﺕ‬ ‫ﻭﻟﺘﻜﺘﺒﻴﻨ ـﻰ ﺯﻤﺎﻨ ـﺎ ﻋﺸ ـﺘﻪ ﺭﻏ ـﺩﺍ‬ ‫ـ ﹰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺃﻨﻰ ﻭﻀﻌﺘﻙ ﺭﻗﻤﺎ ﻓـﻰ ﺴـﺠﻼﺘﻰ‬ ‫ﻭﻟﺘﻌﻠﻤﻰ ﻴـﺎ ﺭﺒﻴﻌـﺎ ﻟﺴـﺕ ﺃﻨﻜـﺭﻩ‬ ‫٨٢‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺮاﺑﻌﺔ ﻋﺸﺮ:‬ ‫أیﻬﺎ اﻟﻈﺎﻟﻢ‬ ‫ﺘــﺫﺒﺢ ﺍﻟﺤﻠــﻡ ﺠﻨﻴﻨــﺎ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻼﻡ ﻓﻴﻨــ‬‫ـﺩ ﺍﻷﺤــ‬ ‫ﻴﻠــ‬ ‫ـﺎﻟﻡ ـﺎ ـﻥ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻅـ ﻤـ ﻤـ‬ ‫ﺃﻴﻬـ‬ ‫ـﺨﻁﻨﺎ ـﺎﺭ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ﺼـ ﺩﻤـ ﹰ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﺇﻨﻨــﺎ ﻨﺭﺠــﻭ ﺴــﻼﻤﺎ‬ ‫ـ ﹰ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻜﺎﺭﻯ‬‫ـﺎ ﺴــــ‬ ‫ﻜﻨــــ‬ ‫ﺩﻤﻨـ ـﺎ ﺃﺼـ ـﺒﺢ ﻨـ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺭﺭ‬‫ـﺎ ﺘﺘﺤـــ‬‫ﻭﺩﻤﺎﺀﻨـــ‬ ‫ﻭﺃﻓﻘﻨــــﺎ ﺒﻌــــﺩ ﺃﻥ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺎﺌﺭﺍ ﺍﷲ ﺃﻜﺒـــ‬‫ﺜـــ‬ ‫ـﻨﺜﺄﺭ‬‫ـﺩﻴﻨﺎ ﺴـــ‬‫ﻭﺒﺄﻴـــ‬ ‫ﻭﺘــﺭﺍﺏ ﺍﻷﺭﺽ ﻴﻐــﺩﻭ‬ ‫ـﺕ ـﺕ ـﺩﻤﺎﺀ‬ ‫ﻏﺭﻗـ ﺘﺤـ ﺍﻟـ‬ ‫ـﺠﻨﺎﺀ‬‫ـﺩﻭﻨﺎ ﺴـــ‬ ‫ﻭﻏـــ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻡ ﺒﻴﻭﺘــ‬‫ـﻸ ﺍﻟﻅﻠــ‬ ‫ﻤــ‬ ‫ﻻﺡ ﺒﺭﻴــــــــ ـﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺭﺒﻨﺎﻩ ﻤﻤﻴﺘـــ‬‫ﻭﺸـــ‬ ‫ﺃﻭﺼـــﺎﻑ ﺍﻟﻁﺭﻴـــﻕ‬ ‫ـﺩﻤﺎ‬‫ـﺎ ﻋﻨــ‬‫ـﻡ ﺜﺭﻨــ‬‫ﺜــ‬ ‫ـﺨﻁﻨﺎ ـﺎﺭ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ﺼـ ﺩﻤـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﻭﺃﺭﺍﻨـــ ـﺎ ﺍﻟﺤـــ ـﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻜﺎﺭﻯ‬‫ـﺎ ﺴــــ‬ ‫ﻜﻨــــ‬ ‫ﺩﻤﻨـ ـﺎ ﺃﺼـ ـﺒﺢ ﻨـ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺭﺭ‬ ‫ـﺎ ﺘﺘﺤـــ‬ ‫ﻭﺩﻤﺎﻨـــ‬ ‫ﻭﺃﻓﻘﻨــــﺎ ﺒﻌــــﺩ ﺃﻥ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺎﺌﺭﺍ ﺍﷲ ﺃﻜﺒـــ‬‫ﺜـــ‬ ‫ـﻨﺜﺄﺭ‬‫ـﺩﻴﻨﺎ ﺴـــ‬‫ﻭﺒﺄﻴـــ‬ ‫ﻭﺘــﺭﺍﺏ ﺍﻷﺭﺽ ﻴﻐــﺩﻭ‬ ‫ـﺩﻴﻨﺎ ﺤﺠـــ‬ ‫ـﺎﺭﺓ‬ ‫ﻭﺒﺄﻴـــ‬ ‫ﺩﻤﻨـ ـﺎ ﻴﻁﻔـ ـﺊ ﻨـ ـﺎﺭﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻨﺤــﻥ ﺃﻁﻔــﺎل ﻜﺒــﺎﺭ‬ ‫ـﻭﺍﺀ ـﻭﺭﺓ‬ ‫ﺜـ‬ ‫ـﻸ ﺍﻷﺠـ‬ ‫ﺘﻤـ‬ ‫ﻋﻴﺸﻨﺎ ﻓـﻰ ﺍﻟﻅﻠـﻡ ﻋـﺎﺭ‬ ‫٩٢‬ ‫ﻜﻰ ﺘﻌـﻭﺩ ﺍﻟﻘـﺩﺱ ﺤـﺭﺓ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﺭﺨﺕ ـﺎ ﺍﻟﻌﺭﻭﺒـ‬ ‫ﻓﻴﻨـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ـﺨﻁﻨﺎ ـﺎﺭ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ﺼـ ﺩﻤـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻁﻴﻥ ﺍﻟﺤﺒﻴﺒـ‬‫ـﻰ ﻓﻠﺴـ‬‫ﻓـ‬ ‫ـﻜﺎﺭﻯ‬‫ـﺎ ﺴــــ‬ ‫ﻜﻨــــ‬ ‫ﺩﻤﻨـ ـﺎ ﺃﺼـ ـﺒﺢ ﻨـ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫إﻟﻰ ﻣﺘﻤﺮدة‬ ‫ﻭﻴﺩﻯ ﻋﻠﻴﻙ ﻭﻓﻰ ﺍﻟﻔﺅﺍﺩ ﻴـﺩﺍﻙ‬ ‫ـﺎﻙ‬ ‫ـﺭﺩﻴﻥ ـﻰ ـﻰ ﻤﺭﻋـ‬ ‫ﻭﻓـ ﺩﻤـ‬ ‫ﺘﺘﻤـ‬ ‫ﺃﻤﻤﺎ ﻭﻟﻴﺱ ﻟﺩﻴﻙ ﻏﻴـﺭ ﺒﻜـﺎﻙ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺴﻴﺼـﻨﻊ ﻜﺒﺭﻴـﺎﺅﻙ ﺇﻥ ﺩﻋـﺎ‬ ‫ﻓﻬل ﺘﺭﻴﻥ ﺇﺫﺍ ﺍﻨﻁﻔـﺕ ﻋﻴﻨـﺎﻙ‬ ‫ﺇﻥ ﺸﺌﺕ ﺃﻁﻔﺄﺕ ﺍﻟﻐـﺭﺍﻡ ﺒﻤﻘﻠﻴﺘـﻙ‬ ‫ﻭﺭﻤﻴﺕ ﻓﻰ ﻗﻠﺒﻰ ﺒﺫﻭﺭ ﻫـﻭﺍﻙ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺕ ـﻰ ـﺫﺒﺘﻴﻨﻰ ﻭﺒﻨﻴﺘﻨـ‬ ‫ﺃﻨـ ﺍﻟﺘـ ﻫـ‬ ‫ﺘﺜﻤﺭ ﺴـﻭﻯ ﺍﻵﻻﻡ ﻭﺍﻷﺸـﻭﺍﻙ‬ ‫ﻭﺭﻭﻴﺘﻬﺎ ﺒﺎﻟﺸـﻭﻕ ﻓﺄﺸـﻌﻠﺕ ﻭﻟـﻡ‬ ‫ﻴﻁل ﻤﻨﻬﺎ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﺤﻴﺙ ﻴـﺭﺍﻙ‬ ‫ﻭﺠﻌﻠﺕ ﻓﻰ ﺠﺴﻤﻲ ﻋﻴﻭﻨﻲ ﺸﺭﻓﺘﻴﻥ‬ ‫ﻯ ﻭﺠﺩﺕ ﻗﻠﺒﻰ ﺘﺎﻩ ﺘﺤﺕ ﺨﻁﺎﻙ‬ ‫ﻓﺠﻌﻠﺘﻨﻰ ﺃﻤﺸﻰ ﺇﺫﺍ ﻋﺜـﺭﺕ ﺨﻁـﺎ‬ ‫ﺒﺎﻟﺒﻌﺩ ﻋﻨﻙ ﻭﺩﻓﺌﻬـﺎ ﺒﺭﻀـﺎﻙ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﺍﻟﺘﻰ ﻤـﻨﺢ ﺍﻟﺤـﺭﻭﻑ ﻟﻬﻴﺒﻬـﺎ‬ ‫ﺸـﻭﻜﺎ ﻴﺅﺠﺠـﻪ ﺍﻟﺤﻨـﻴﻥ ﺇﺯﺍﻙ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻟﺫﻜﺭﻴﺎﺕ ﺯﺭﻋﺘﻬﺎ ﻓـﻰ ﻤﻬﺠﺘـﻰ‬ ‫ﺍﻟﻤﻀﻨﻰ ﻭﻴﺤﻜﻰ ﺒﺎﻟﺩﻤﻭﻉ ﺃﺴﺎﻙ‬ ‫ﻭﺩﻤﻰ ﻋﻠـﻰ ﻜﻔﻴـﻙ ﻴﺭﺴـﻡ ﻗﻠﺒـﻰ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺎﺭﺩﺍ ـﺎﻟﻬﻡ ـﻰ ﺃﻓﻼﻜـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻤﻥ ﻗﺎل ﺇﻨﻰ ﻻ ﺃﺤﺒﻙ ﻤـﻥ ﺭﺁﻨـﻰ‬ ‫ﻭﺭﺠﻌﺕ ﻭﺍﻷﺤﻼﻡ ﺒﻴﻥ ﺸـﺒﺎﻜﻰ‬ ‫ﺤﻴﻥ ﺍﺤﺘﻀﻨﺕ ﺍﻟﻠﻴل ﺒﻴﻥ ﺠﻭﺍﺭﻨﺤﻰ‬ ‫ﻭﺠﻌﻠﺘﻪ ﻁﻴـﺭﺍ ﻋﻠـﻰ ﺸـﺒﺎﻜﻰ‬ ‫ﻭﺠﻠﺴﺕ ﺃﺤﻜﻰ ﻓﻰ ﺴﺭﻴﺭﻯ ﻗﺼـﺘﻰ‬ ‫ﻭﺇﺫﺍ ﺒﻜﻰ ﺃﺤﺴﺴﺕ ﻓﻴﻪ ﻀـﻨﺎﻙ‬ ‫ﻓﺈﺫﺍ ﺸـﺩﺍ ﺁﻨﺴـﺕ ﻓﻴـﻪ ﻭﺤﺸـﺘﻰ‬ ‫٠٣‬
‫ﺒﻐﻴﺭ ﺤﺒـﻙ ﺃﻭ ﻫﻔـﺎ ﻟﺴـﻭﺍﻙ‬ ‫ﻓﺒﻌﺯﺓ ِﻷﺸﻭﺍﻕ ﻤـﺎ ﻨـﺒﺽ ﺍﻟﻔـﺅﺍﺩ‬ ‫ﺍ‬ ‫ﺒ ـﺎﻟﻐﺭﺍﻡ ﻭﻻ ﺍﻨﻁﻔﺌ ـﺕ ﻟ ـﻭﻻﻙ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺒﻌﺯﺓ ﺍﻷﺸﻭﺍﻕ ﻤﺎ ﺍﺸﺘﻌﻠﺕ ﻋﻴـﻭﻨﻰ‬ ‫ﻟﻴﻁﻴﺭ ﻴﻨﺸﻕ ﻓﻰ ﺍﻟﻔﻀﺎﺀ ﺸـﺫﺍﻙ‬ ‫ﻓﺄﻨـﺎ ﺍﻟـﺫﻯ ﺠﻤـﻊ ﺍﻟﻨﺴـﻴﻡ ﺒﻘﻠﺒـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻭﺩﻋﻰ ﺍﻟﻅﻨﻭﻥ ﻓﻠﻴﺱ ﻟـﻰ ﺇﻻﻙ‬ ‫ﻓﺘﻨﻔﺴﻰ ﻋﻤﺭﻯ ﻭﻋﻴﺸﻰ ﻓـﻰ ﺩﻤـﻰ‬ ‫١٣‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎدﺳﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫ﻟﻘﺎء‬ ‫ـﺭﺍﻗﻬﺎ ﻓــﺘﻥ ﺍﻟﻘﻤــﺭ‬‫ﺇﺸـ‬ ‫ﺠﻠﺴ ـﺕ ﺃﻤ ـﺎﻤﻰ ﻜ ـﺎﻟﺭﺅﻯ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻋــﺏ ﺃﻨﻔــﺎﺱ ﺍﻟﺯﻫــﺭ‬ ‫ـﺎ ـﻴﻡ‬ ‫ـﻘﺭﺍﺀ ﻁﻭﻗﻬـ ﻨﺴـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ـﻤﺭ‬‫ـﺎﻥ ﺍﻟﺴـ‬‫ـﺎﻍ ﺍﻟﺤـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﺒﻌﻴﻭﻨﻬ ـﺎ ﻫﻤ ـﺱ ﺍﻟﻌﺫﻭﺒ ـﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻤــﻥ ﺍﻟﺘﻭﺜــﺏ ﺘﺴــﺘﻌﺭ‬ ‫ﻭﺒﺨــﺩﻫﺎ ﻨــﺎﺭ ﺘﻜــﺎﺩ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻭﻥ ﺍﻟﻬﺎﺌﻤـ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻌﻴـ‬‫ﺇﻟـ‬ ‫ـل‬‫ـﻡ ﺍﻟﺠﻤﻴـ‬‫ـﺏ ﺍﻟﺤﻠـ‬‫ﻴﺘﻭﺍﺜـ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻔﺎﻩ ﺍﻟﺤﺎﻟﻤـ‬‫ـﻰ ﺍﻟﺸـ‬‫ﻋﻠـ‬ ‫ﻭﻴﺒــﺙ ﺃﻨﻔــﺎﺱ ﺍﻟﻠﻘــﺎﺀ‬ ‫ـﻤﻪ‬ ‫ـﺎﺕ ﺒﺎﺴـــ‬ ‫ﻜﺄﻤﻨﻴـــ‬ ‫ـﻭﻥ‬‫ـﺩﺍﺌل ـل ﺍﻟﺤﻨـ‬ ‫ﺍﻟﻠﻴـ‬ ‫ﻭﺠـ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻴﺎﺕ ﺍﻟﻨﺎﻋﻤــ‬ ‫ﺍﻷﻤﺴــ‬ ‫ـﺘﻴﺎﻕ‬‫ـﺎ ﺒﺎﺸـ‬‫ـﺕ ﻋﻠﻴﻨـ‬‫ﺭﻓـ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻰ ـﺩﻯ ﺠﺭﺍﺤـ‬ ‫ﻭﻋﻠـ ﻴـ‬ ‫ﺃﺭﺴ ـﻠﺕ ﻋﻤ ـﺭﻯ ﻨﺤﻭﻫ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻲ ﺃﻓﺭﺍﺤـــ‬ ‫ﻓﺘﻨﺒﺸـــ‬ ‫ـﺏ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻠﻬﻴـ‬‫ـﺎ ﺘﻁﻔـ‬ ‫ﻓﻠﻌﻠﻬـ‬ ‫ـﺒﺎﺤﻪ‬ ‫ـﻰ ﻤﺼـ‬ ‫ـﻡ ﺍﻷﺴـ‬‫ﺭﻏـ‬ ‫ﻓﻴﻀــﺊ ﻓــﻰ ﺃﺭﻜﺎﻨــﻪ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻭﻥ ﻤﻴﺯﺍﺤـ‬‫ـﻰ ﺍﻟﻌﻴـ‬‫ﻓـ‬ ‫ﻭﺘﻌ ـﻭﺩ ﺒﺴ ـﻤﺘﻪ ﻭﻴ ـﺭﻗﺹ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺭﺍﻡ‬‫ـﺎﺕ ﺍﻟﻐـ‬‫ـﻰ ﺒﺂﻫـ‬‫ﻗﻠﺒـ‬ ‫ـﻌﻠﺕ‬‫ـﺭﺕ ـﻰ ﻓﺄﺸـ‬ ‫ﺇﻟـ‬ ‫ﻨﻅـ‬ ‫ﻭﺫﺍﺏ ﻓﻰ ﺠـﻭﻑ ﺍﻟﺯﺤـﺎﻡ‬ ‫ﻓﺈﻨﺴﺎﺏ ﻓﻰ ﺃﻓـﻕ ﺍﻟﻤﻜـﺎﻥ‬ ‫ﻓــﻰ ﺩﻴــﺎﺠﻴﺭ ﺍﻟﻅــﻼﻡ‬ ‫ﻓﻜﺄﻨـ ـﻪ ﻁﻴـ ـﻑ ﺘﺒـ ـﺩﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻡ‬‫ـﻐﺎﺙ ﺍﻟﻤﻨـ‬‫ـﻴﻥ ﺃﻀـ‬‫ﺒـ‬ ‫ﻭﻜﺄﻨــﻪ ﺤﻠــﻡ ﺘــﻭﺍﺭﻯ‬ ‫٢٣‬
‫ـﺎﻫﺭﺓ‬‫ـﻴﺎﺕ ﺍﻟﺴــ‬‫ﺍﻷﻤﺴــ‬ ‫ﻗﺎﻟ ـﺕ ﺘﻌ ـﺎل ﺃﻴ ـﺎ ﺭﻓﻴ ـﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻁﺭﺓ‬‫ـﺫﻜﺭﻴﺎﺕ ﺍﻟﻌــ‬‫ﺍﻟــ‬ ‫ﺍﺠﻤﻊ ﺸـﺘﺎﺘﻙ ﻤـﻥ ﺩﺭﻭﺏ‬ ‫ﺒﺄﻏﻨﻴــ ـﺎﺕ ﺴــ ـﺎﺤﺭﺓ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺃﻋﺩ ﺇﻟـﻰ ﻗﻠﺒـﻰ ﺍﻟﺭﺒﻴـﻊ‬ ‫ـﺎﻤﺭﻩ‬ ‫ـﺩ ـﻭﺏ ﺍﻟﺴـ‬ ‫ﻋﻨـ ﺍﻟﻘﻠـ‬ ‫ﻭﺍﺠﻌل ﻏﺭﺍﻤـﻙ ﻤﻭﻋـﺩﻯ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺭﺕ ـﻭ ﻋﻴﻭﻨﻬـ‬ ‫ﻨﺤـ‬ ‫ﻭﺴـ‬ ‫ﻓﺤﻤﻠ ـﺕ ﻗﻠﺒ ـﻰ ﻭﺍﻨﺘﺸ ـﻴﺕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺴﻭﺴـــﺎﺕ ﻅﻨﻭﻨﻬـــﺎ‬ ‫ـﺕ‬ ‫ـﺕ ـﻭﻯ ﻭﺨﻠـ‬ ‫ﻓﺘﻬﻠﻠـ ﻨﺸـ‬ ‫ﻟﻬﻴــــﺏ ﺠﻨﻭﻨﻬــــﺎ‬ ‫ـﺎ ـﺭﻯ ـﺩﻴﻬﺎ‬ ‫ﺒﺨـ‬ ‫ﻜﻠﻤﺘﻬـ ﻓﺴـ‬ ‫ﺴ ـﻜﺭﺕ ﺒﻬﻤ ـﺱ ﺠﻔﻭﻨﻬ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﺎ ـﺎ ـﻰ ﺩﻤﻌـ‬ ‫ﺫﻨﺒـ ﻤﻌـ ﻓـ‬ ‫ﻴﺯﻓﻨــــﺎ ﺒﻨﺴــــﻴﻤﻪ‬ ‫ـﻘﻴﻥ‬‫ـل ـﺭ ﺍﻟﻌﺎﺸـ‬ ‫ﻓﺄﻁـ ﻓﺠـ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻤﻨﺎ ﻟﺠﺤﻴﻤـــ‬ ‫ﻀـــ‬ ‫ﻭﺍﻤﺘﺩ ﻤـﻥ ﻋﻴﻨﻴـﺔ ﻋﻤـﺭﺍ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﺎ ﺒﻨﻌﻴﻤـــ‬‫ﻭﺃﻅﻠﻨـــ‬ ‫ﻭﺃﺤﺎﻁﻨــ ـﺎ ﺒﺠﻨﺎﺤــ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻰ ـﻭﻉ ﻏﻴﻭﻤـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺩﻤـ‬ ‫ﻓﺘﻔﺘﺤــﺕ ﻓﻴﻨــﺎ ﺍﻟﺤﻴــﺎﺓ‬ ‫٣٣‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫ﺣﺎرس اﻷﺵﻮاق‬ ‫ﻭﺍﺒﺤﺜﻰ ﻋﻨﻰ ﻓﻰ ﺩﻤـﻊ ﺍﻟﻘﻤـﺭ‬ ‫ﺍﺴﺄﻟﻰ ﻋﻨـﻰ ﺤﺒـﺎﺕ ﺍﻟﻤﻁـﺭ‬ ‫ﻓﺘﺤﺕ ﻟﻠـﺭﻴﺢ ﺃﺒـﻭﺍﺏ ﺍﻟﺴـﻔﺭ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻲ ـﻰ ـﻰ ﻗﻤﻘﻤـ‬ ‫ﻓﺘﺸـ ﻋﻨـ ﻓـ‬ ‫ﻓﻰ ﺩﻤـﻭﻋﻰ ﻭﻋـﺫﺍﺒﺎﺕ ﺍﻟﻘـﺩﺭ‬ ‫ﺘﺠـ ـﺩﻴﻨﻰ ﺁﻫـ ـﻪ ﻤﺨﻨﻭﻗـ ـﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒﺴـﻨﺎ ﺍﻟﺒـﺩﺭ ﻭﺃﺤـﺯﺍﻥ ﺍﻟﺒﺸـﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺩﻴﻨﻰ ـﻔﺤﺔ ـﻁﻭﺭﺓ‬ ‫ﻤﺴـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﺘﺠـ‬ ‫ﻴﺒﻌﺙ ﺍﻟﺤﻠـﻡ ﺒﺄﻨﻔـﺎﺱ ﺍﻟﺯﻫـﺭ‬ ‫ـﺭﺍ‬‫ـﺩﻴﻨﻰ ـﻼ ﻤﺨﻀﻭﻀـ‬ ‫ﺃﻤـ‬ ‫ﺘﺠـ‬ ‫ﺀ ﻁﺭﻴﻘﺎ ﺸﻕ ﻓﻰ ﻗﻠـﺏ ﺍﻟﺨﻁـﺭ‬ ‫ـﺩﻴﻨﻰ ـﺔ ـﺭﻴﺔ ـﺎ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻟﻘﻤـ ﺸـ‬ ‫ﺘﺠـ‬ ‫ﻟﻠﻤﺴﺎﻜﻴﻥ ﻀـﻴﺎﺀ ﻓـﻰ ﺍﻟﺤﻔـﺭ‬ ‫ﺃﻁﻌﻡ ﺍﻟﺤـﺎﺭﺍﺕ ﻗﻠﺒـﻰ ﻭﺩﻤـﻰ‬ ‫ﺒﺎ ﺃﻨﺎﺠﻴﻪ ﻭﻟﻴـل ﺍﻟﺼـﺒﺭ ﻤـﺭ‬ ‫ﺁﻩ ﻴـﺎ ﺍﻨـﻪ ﺭﻭﺤـﻰ ﻴـﺎ ﻋـﺫﺍ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻏﻴﺭ ﺃﻨـﺎﺕ ﻓـﺅﺍﺩﻯ ﺍﻟﻤﺤﺘﻀـﺭ‬ ‫ﻜﻡ ﻁﺭﻗﺕ ﺍﻟﻠﻴل ﺼﺒﺎ ﻟـﻡ ﺃﺠـﺩ‬ ‫ﻭﺤﻨﻴﻨﻰ ﻓﻰ ﻀﻠﻭﻋﻰ ﻴﺼـﻁﻬﺭ‬ ‫ﻨﻔﺴﻰ ﻴﺸـﻌل ﺃﻁﻴـﺎﻑ ﺍﻟـﺭﺅﻯ‬ ‫ﻴﻘﻠﻕ ﺍﻷﻨﺴﺎﻡ ﻓﻰ ﺤﻀﻥ ﺍﻟﺸـﺠﺭ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﻡ ـﻰ ﺃﻏﻨﻴﺘـ‬ ‫ـﻴﻥ ﺍﻟﺤﻠـ ﻓـ‬‫ﻭﺃﻨـ‬ ‫ﻓ ـﺈﺫﺍ ﺃﻤﺴ ـﻴﺕ ﻏﻨ ـﺎﻨﻰ ﺍﻟﻘﻤ ـﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻜﻡ ﺘﻼﺸﻴﺕ ﻤﻊ ﺍﻟﻠﺤـﻥ ﻀـﺤﺎ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻓﻰ ﻋﻴﻨﻴـﻪ ﻓﺠـﺭ ﻤﻨﺘﻅـﺭ‬ ‫ﻭﻏ ـﺩﻯ ﻴﻨﻅ ـﺭ ﻨﺤ ـﻭﻯ ﻗﻠﻘ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻓﻰ ﺸﻭﺍﻁﻴﻬﺎ ﺸـﺭﺍﻋﻰ ﻤﺴـﺘﻘﺭ‬ ‫ﺁﻩ ﻤ ـﻥ ﻋﻴﻨﻴ ـﻙ ﻤ ـﺎ ﺃﺭﻭﻋﻬ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ ـﺎﻏﻪ ـﻰ ـﺭ‬ ‫ﺃﻨﻘـ ﻭﺘـ‬ ‫ﻭﻟﺤﻨـ ﺼـ‬ ‫ﻴﻬﺏ ﺍﻟﺸـﻁ ﻅـﻼﻻ ﻭﻋﻴﻭﻨـﺎ‬ ‫ﺩﻴ ـﺙ ﻋﻁ ـﺭ ﻭﺘﺭﺍﺘﻴ ـل ﺴ ـﻤﺭ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻋﻠﻰ ﺩﻭﺤﺘﻬـﺎ ﺼـﻐﻴﺕ ﺃﺤـﺎ‬ ‫٤٣‬
‫ﻓﻰ ﺩﻤﻰ ﻏﻴﺭ ﻫـﻭﺍﻙ ﺍﻟﻤﺴـﺘﻌﺭ‬ ‫ﻜﻡ ﺘﺭﺤﻠﺕ ﻋـﻥ ﺍﻟﻜـﻭﻥ ﻭﻤـﺎ‬ ‫ﻓﺘﺴﻴل ﺍﻟﺤﺏ ﻓﻰ ﺩﻤـﻊ ﺍﻟﻤﻁـﺭ‬ ‫ـﺢ ـﺭﻴﺢ ـﻭﻯ ـﺎ‬ ‫ﺃﻟﻤـ‬ ‫ﻓﺘﻌـ‬ ‫ﺃﻨﻔـ ﺍﻟـ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﻰ ـﺎ ـﻭﻥ ﻭﻨﻬـ‬ ‫ﺠﻨﺘـ ﻓﻴﻬـ ﻋﻴـ‬ ‫ـﻰ ـﻰ ـﻪ ـﺩﻯ‬ ‫ﻓﺘﺸـ ﻋﻨـ ﻓﻴـ ﺘﺠـ‬ ‫ﻓﻰ ﻋﻴﻭﻨﻰ ﻓﺎﻫﺘﺩﻯ ﻓﻴﻬﺎ ﺍﻟﺒﺼـﺭ‬ ‫ﻭﺘﻌ ـﺎﻟﻰ ﻴ ـﺎ ﺴ ـﻤﺎﺀ ﺃﺸ ـﺭﻗﺕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺼ ـﻐﺘﻨﻰ ﻓﻴ ـﻪ ﺸ ـﺒﺎﺒﺎ ﻴﺯﺩﻫ ـﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ ﻨﻀـ‬ ‫ـﺭﺍ‬ ‫ـﻰ ـﻰ ﺯﻤﺎﻨـ‬ ‫ﺃﻴﻘﻅـ ﻓـ‬ ‫ﻭﺸـﺭﺒﻨﺎ ﻓﻴـﻪ ﺃﻨﻔـﺎﺱ ﺍﻟﺴـﺤﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻜﻡ ﻗﻁﻔﻨـﺎ ﺜﻤـﺭﺍ ﻤـﻥ ﺩﻭﺤـﻪ‬ ‫ﺒﺎﺸﺘﻌﺎل ﺍﻟﺭﻭﺡ ﻓﻰ ﻨﺒﺽ ﺍﻟﻌﻤـﺭ‬ ‫ﻭﻨﻘﺸـﻨﺎ ﺍﻟﺤـﺏ ﻓـﻰ ﺠﺩﺭﺍﻨـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺍﻤﻠﺌـﻰ ﻗﻠﺒـﻰ ﺒﺤﺒـﺎﺕ ﺍﻟﺴـﻬﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺁﻩ ﻴ ـﺎ ﺴ ـﻨﺒﻠﺔ ﻓ ـﻰ ﺭﻭﻀ ـﺘﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﺘﻨﺒﺕ ﺍﻟﺴـﻬﺩ ﺒﺄﺠﻔـﺎﻥ ﺍﻟﺸـﺠﺭ‬ ‫ﻭﺍﺴﻜﺒﻰ ﺩﻤﻌﻙ ﻴﺭﻭﻴﻬـﺎ ﻟﻜـﻰ‬ ‫ﺃﺤﺭﺱ ﺍﻷﺸﻭﺍﻕ ﻓﻰ ﻭﺍﺩﻯ ﺍﻟﺒﺸﺭ‬ ‫ﻓﺄﻋﻴﺵ ﺍﻟﻌﻤﺭ ﻭﺤـﺩﻯ ﺴـﺎﻫﺭﺍ‬ ‫٥٣‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻣﻨﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫ﻻ یﺎ ﺣﻤﺎم اﻟﺤﻤﺎ‬ ‫ﺒل ﺨﺎﻨﻨﻰ ﺍﻟﺸﺩﻭ ﻭﺍﺴﻭﺩﺕ ﺃﻨﺎﺸـﻴﺩﻱ‬ ‫ﻻ ﻴﺎ ﺤﻤﺎﻡ ﺍﻟﺤﻤﺎ ﻤﺎ ﻜﻨﺕ ﺘﻐﺭﻴـﺩﻯ‬ ‫ﺘﻐﺎﻟﺏ ﺍﻟـﺩﻤﻊ ﻓـﻰ ﻫـﻡ ﻭﺘﺸـﺭﻴﺩ‬ ‫ﺫﺍﺒﺕ ﺤﺭﻭﻓﻰ ﻓﻰ ﻜﻔﻰ ﻭﻤﺎ ﺒﺭﺤـﺕ‬ ‫ﻫﻤﺱ ﺍﻟﺘﺩﻟل ﻤﻥ ﺤﻭﺭ ﻭﻤـﻥ ﻋﻴـﺩ‬ ‫ﻜﻡ ﺼﻐﺕ ﺸﺩﻭﻯ ﻟﻠﺯﻴﺘـﻭﻥ ﺩﺍﻋﺒـﺔ‬ ‫ﻴﺼﻭﻏﻬﺎ ﺍﻟﺩﻤﻊ ﻓﻰ ﺃﻟﺤﺎﻨﻬـﺎ ﺍﻟﺴـﻭﺩ‬ ‫ﻟﻜﻥ ﻟـﻰ ﺒﻌﻴـﻭﻥ ﺍﻟﻘـﺩﺱ ﺃﻏﻨﻴـﺔ‬ ‫ﻭﻫﺎﺠﺕ ﺍﻟﻨﺎﺭ ﻓﻰ ﺼﻤﺘﻰ ﻭﺘﻨﻬﻴـﺩﻯ‬ ‫ﺇﻥ ﺠﺌﺕ ﺍﻁﻠﻘﻬﺎ ﻀﺎﻗﺕ ﺒﻬﺎ ﺸـﻔﺘﻰ‬ ‫ـﻭﺩ‬‫ـﺎ ﻟﻨﻜـ‬‫ـﺯل ﺍﻷﺭﺽ ﺇﻴﻼﻤـ‬ ‫ﺘﺯﻟـ‬ ‫ﻭﺃﻁﻠﻕ ﺍﻟﻤﺴﺠﺩ ﺍﻷﻗﺼـﻰ ﻤﺩﺍﻤﻌـﻪ‬ ‫ﺃﻨﺎﻤل ﺍﻟﻅﻠﻡ ﻓـﻰ ﺃﻴـﺩﻯ ﺍﻟﺭﻋﺎﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻨﻜﺒﺔ ﺍﻷﻤﺱ ﻴـﺎ ﻋﻤـﺭﺍ ﺘﻘﺎﺫﻓـﻪ‬ ‫ﻴﺎ‬ ‫ﻓﻰ ﻴﻭﻡ ﺸﺅﻡ ﻤﻥ ﺍﻟﺘـﺎﺭﻴﺦ ﻤﺸـﻬﻭﺩ‬ ‫ﻨﺩﻭﺓ ﺍﻟﻴـﻭﻡ ﻭﺍﻟﺘـﺎﺭﻴﺦ ﺴـﺠﻠﻬﺎ‬ ‫ﻴﺎ‬ ‫ﺩﻡ ﺍﻟﺸــﻬﻴﺩ ﻭﺃﻨﻔــﺎﺱ ﺍﻟﻤﻭﺍﻟﻴــﺩ‬ ‫ﻭﺼﻤﺔ ﺍﻟﻐﺩ ﻴﺎ ﺠﺭﺤﺎ ﻴﺜـﻭﺭ ﺒـﻪ‬ ‫ﻴﺎ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﻡ ـﺫﺒﻨﺎ ـﻑ ﺍﻟﻤﻭﺍﻋﻴـ‬ ‫ﺨﻠـ‬ ‫ﻭﻜـ ﻴﻌـ‬ ‫ﺤﻠﻡ ﻟﻴﻠﻪ ﻴـﺄﺱ ﻜـﺎﻥ ﻤﻭﻋـﺩﻨﺎ‬ ‫ﻴﺎ‬ ‫ﻗﺩ ﺴﻁﺭﻭﻙ ﺒﻠـﻭﻥ ﻏﻴـﺭ ﻤﻌﻬـﻭﺩ‬ ‫ﻴﺎ ﺼﻔﺤﺔ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﻓﻰ ﺘـﺎﺭﻴﺦ ﺃﻤﺘﻨـﺎ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﻴﺩ ﺍﻟﻌﺭﺍﺒﻴـ‬ ‫ـﺎ ـﻡ ﺍﻟﺼـ‬ ‫ﻴﺨﻁﻬـ ﻗﻠـ‬ ‫ﺩﻡ ﻭﺩﻤــﻊ ﻭﺃﺸــﻭﺍﻕ ﻭﻤﻭﺠــﺩﺓ‬ ‫ﻋﻭﺩﻯ ﻜﻤﺎ ﻜﻨﺕ ﺒﻴﻀﺎﺀﺍﻟﺭﺅﻯ ﻋﻭﺩﻯ‬ ‫ﻴﺎ ﺼﻔﺤﺔ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﻓﻰ ﺘـﺎﺭﻴﺦ ﺃﻤﺘﻨـﺎ‬ ‫ﻫﻴﺎ ﺍﻏﺴﻠﻴﻬﺎ ﺇﺫﻥ ﻓﻰ ﻀـﺠﺔ ﺍﻟﺒﻴـﺩ‬ ‫ﺤﺭﻭﻓﻙ ﺍﻟﺴـﻭﺩ ﺨﻁﺘﻬـﺎ ﻤـﺩﺍﻤﻌﻨﺎ‬ ‫ﻋﻥ ﺒﺴﻤﺔ ﺃﺯﻫﺭﺕ ﻓﻰ ﺜﻐﺭ ﺼـﻨﺩﻴﺩ‬ ‫ﻗﺩ ﻟﻭﺜﻭﻙ ﻭﺴﺎﺭﻭﺍ ﻴﺒﺤﺜـﻭﻥ ﻀـﺤﺎ‬ ‫ـﻭﺩ‬‫ـﻕ ـﺭﺍﺏ ﺍﻷﺭﺽ ﻤﻌﺒـ‬‫ﻟﻌﺎﺸـ ﻟﺘـ‬ ‫ﺘﻨﺴﺎﺏ ﻓﻰ ﻋﺭﺒﺎﺕ ﺍﻟﺴﺨﻁ ﻟﻌﻨـﺘﻬﻡ‬ ‫ﺇﻨﻰ ﻓﺩﻴﺘﻙ ﻴـﺎ ﻗﺩﺴـﻰ ﻭﺫﺍ ﻋﻴـﺩﻯ‬ ‫ﻴﻌﺎﻨﻕ ﺍﻟﻤﻭﺕ ﻓﻰ ﺸﻭﻕ ﻭﻓـﻰ ﻓﻤـﻪ‬ ‫٦٣‬
‫ﺒل ﺨﺎﻨﻨﻰ ﺍﻟﺸﺩﻭ ﻭﺃﺴﻭﺩﺕ ﺍﻨﺎﺸـﻴﺩﻯ‬ ‫ﻻ ﻴﺎ ﺤﻤﺎﻡ ﺍﻟﺤﻤﺎ ﻤﺎ ﺨﻨﺕ ﺘﻐﺭﻴـﺩﻯ‬ ‫ﻭﺩﻭﻟﺔ ﺍﻟﻌـﺯ ﻤـﺎ ﺩﺍﻨـﺕ ﻟﻤﻭﻟـﻭﺩ‬ ‫ـﺎ ﺩﻭﻻ‬‫ـﺎ ـﺏ ـﺎﻡ ﺍﻟﻬﻨـ‬ ‫ﻜﻨـ ﻨﻘﻠـ ﺃﻴـ‬ ‫ﺴﺨﻁ ﺍﻟﺘـﺫﻟل ﻤـﻥ ﻜـل ﺍﻟﺘﻘﺎﻟﻴـﺩ‬ ‫ﻋﺩﻨﺎ ﺴﺠﺎﺌﺭ ﻓﻰ ﺃﻓـﻭﺍﻫﻬﻡ ﻟﻔﻅـﺕ‬ ‫ﺇﻻ ﺩﺨﺎﻨﺎ ﻤﻀﻰ ﻤـﻥ ﻏﻴـﺭ ﺘﺤﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻓﺄﺸــﻌﻠﻭﻨﺎ ﻓﺒﺘﻨــﺎ ﻻ ﻨﻨــﺎﺯﻋﻬﻡ‬ ‫ﻗﻤﻨ ـﺎ ﻟﻨﻌﻁ ـﻰ ﻟ ـﻡ ﻨﻅﻔ ـﺭ ﺒﺘﺄﻴﻴ ـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻓﻴﻠﻌﺒﻭﻥ ﺒﻨﺎ ﻗﻡ ﻫـﺎﺕ ﻟـﻴﺱ ﻏـﺩﺍ‬ ‫ﻭﻗﺩ ﻤﻀﻰ ﻏﺩﻨﺎ ﻓـﻰ ﺯﻓـﺔ ﺍﻟﻌﻴـﺩ‬ ‫ﻭﻟﻴﺱ ﻟﻠﻘﺩﺱ ﻤﻥ ﺼـﻭﺕ ﻨﺠﺭﺒـﻪ‬ ‫ـﺩ‬ ‫ـﻴﺱ ـﺅﻟﻤﻬﻡ ـﺭﺡ ﺍﻟﻤﻨﺎﻜﻴـ‬ ‫ﺠـ‬ ‫ﻭﻟـ ﻴـ‬ ‫ﻜل ﺍﻹﺫﺍﻋﺎﺕ ﺘﺤﻜﻰ ﻓـﻰ ﻤﻭﺍﺠﻌﻨـﺎ‬ ‫ﻓﻰ ﺍﻟﺤﻠﻕ ﺠﺭﺜﻭﻤﺔ ﺒـﻴﻥ ﺍﻷﺨﺎﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻗﺎﻟﻭﺍ ﺴـﻨﻨﻘﺫﻫﺎ ﻗﻠﻨـﺎ ﻟﻘـﺩ ﻭﻗﻔـﺕ‬ ‫ﻓﻡ ﻤـﻥ ﺍﻟﻴـﺄﺱ ﻤﻐﻤـﻭﺱ ﺒﺘﻨﻜﻴـﺩ‬ ‫ﺘﻐﻠﻐل ﺍﻟﺴـﻡ ﻓـﻰ ﺃﻋﻤﺎﻗﻨـﺎ ﻭﻟﻬـﺎ‬ ‫ـﺩ‬‫ﻭﺇﻥ ـﺭ ـﺩﺘﻨﺎ ـﺩ ﺘﻘﻴﻴـ‬ ‫ﺠـ‬ ‫ﻨﺴـ ﻗﻴـ‬ ‫ﻓﺈﻥ ﻨﻘـﻑ ﻟـﺩﻏﺘﻨﺎ ﺩﻭﻥ ﻤﺭﺤﻤـﺔ‬ ‫ﻓﺈﻥ ﻓﺯﻋﻨـﺎ ﺴـﻘﺘﻨﺎ ﻜـﺄﺱ ﺘﺴـﻬﻴﺩ‬ ‫ﻓﺈﻥ ﻨـﻨﻡ ﻨﺭﻫـﺎ ﻏـﻭﻻ ﺘﺭﻭﻋﻨـﺎ‬ ‫ﺒﺎﺘـﺕ ﺘﻨﻐﺼـﻨﺎ ﻓ ـﻰ ﻟﻴﻠـﻪ ﺍﻟﻌﻴ ـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺇﻥ ﺃﺒﺎﺤﺕ ﻟﻨـﺎ ﺍﻟـﺩﻨﻴﺎ ﺇﺒﺘﺴـﺎﻤﺘﻬﺎ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﻏـﺩ ﺃﺭﻀـﻌﻭﻩ ﻜـل ﻤﻭﻟـﻭﺩ‬ ‫ﻗﺎﻟﻭﺍ ﻫﻰ ﺍﻟﺤﻠﻡ ﻓﺎﻨﺴﺎﺒﻭﺍ ﺒـﻪ ﺃﻤـﻼ‬ ‫ﻴﺩﺱ ﻓﻰ ﺍﻷﺭﺽ ﺃﺤـﻼﻡ ﺍﻟﻤﻭﺍﻟﻴـﺩ‬ ‫ـﺭﻩ‬ ‫ـﺎ ـﻊ ﻨﻘﻁـ‬ ‫ـﺎ ﻭﺃﻁﻔﺎﻟﻨـ ﺩﻤـ‬ ‫ﻗﻠﻨـ‬ ‫ﻗﺩ ﻋﻭﺩﻭﻨﺎ ﻋﻠـﻰ ﺨﻠـﻑ ﺍﻟﻤﻭﺍﻋﻴـﺩ‬ ‫ـﺩﻜﻡ‬‫ـﻡ ﺃﻭ ﻻ ﻻﻨﻭﺍﻋـ‬ ‫ـﻭﻑ ﻨﺤﻠـ‬ ‫ﻟﺴـ‬ ‫٧٣‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺘﺎﺳﻌﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫ادﻓﺄﺗﻨﻰ ﺑﺎﻟﺤﺐ‬ ‫ﺒﻰ ﻭﺃﻗﺭﺒـﻰ ﻤﻨـﻰ ﻭﻻ ﺘﺘﻌﻨﺘـﻰ‬ ‫ﺃﺩﻓــﺄﺘﻨﻰ ﺒﺎﻟﺤــﺏ ﻓﻠﺘﺘﺭﻓﻘــﻰ‬ ‫ﻭﺘﺭﺒﻌﺕ ﻓﻰ ﺍﻟﻘﻠـﺏ ﺩﻭﻥ ﻤﺸـﻘﺔ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﻭﺭﺩﺓ ﺭﻭﻯ ﺍﻟﻔـﺅﺍﺩ ﺭﺤﻴﻘﻬ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﺎ ﺯﺍل ﻴﻨﺯﻑ ﺫﻜﺭﻴﺎﺕ ﺍﻟﺤﺴـﺭﺓ‬ ‫ﻤﺩﻯ ﻴﺩﻴﻙ ﻭﻀﻤﺩﻯ ﺠﺭﺤﻰ ﺍﻟﺫﻯ‬ ‫ﻟﻠﺤﺏ ﺘﻤﺭﻕ ﻓﻰ ﺴـﻤﺎﺀ ﺍﻟﻅﻠﻤـﺔ‬ ‫ﺤﺘﻰ ﺃﻋـﻭﺩ ﺒﺭﺍﺤﺘﻴـﻙ ﺤﻤﺎﻤـﺔ‬ ‫ﻭﺘﻘﻴﻡ ﺃﻓﺭﺍﺡ ﺍﻟﺯﻤـﺎﻥ ﺒﻤﻬﺠﺘـﻰ‬ ‫ﻓﺘﻀﺊ ﺃﺤﺯﺍﻥ ﺍﻟﻠﻴـﺎﻟﻰ ﺒـﺎﻟﻬﻭﻯ‬ ‫ﻋﻁﺭﺍ ﻴﺭﻑ ﻋﻠﻰ ﻀﻔﺎﻑ ﻤﺩﻴﻨﺘﻰ‬ ‫ﺒـ ـﺎﷲ ﻻ ﺘﺘـ ـﺩﻟﻠﻰ ﻭﻟﺘﻘﺒﻠـ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﻸﺕ ﻋﺼﺎﻓﻴﺭ ﺍﻟﺴﻌﺎﺩﺓ ﺤﺠﺭﺘـﻰ‬ ‫ﺃﻋ ـﺩﺩﺕ ﻨﻔﺴ ـﻰ ﻟﻠﻘ ـﺎﺀ ﻓﻬﺎﻫﻨ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺘﻀﻤﻨﻰ ﻭﺃﺫﻭﺏ ﻓـﻰ ﺘﺭﻨﻴﻤـﺔ‬ ‫ﺘﻠﺘﻑ ﺤـﻭﻟﻰ ﺼـﺤﺒﻪ ﻓﺄﻀـﻤﻬﺎ‬ ‫ﻭﺍﻟﺒﺭﺩ ﻋﺸﺵ ﻓﻰ ﺤﻨﺎﻴﺎ ﻨﺒﻀـﺘﻰ‬ ‫ﻭﻓﺅﺍﺩﻯ ﺍﻟﻤﻠﻬﻭﻑ ﻴﺒﻜـﻰ ﺤﺴـﺭﺓ‬ ‫ﻤﺎ ﺯﻟﺕ ﺃﻏﺭﻕ ﻓﻰ ﻫﻤﻭﻡ ﺍﻟﻭﺤﺩﺓ‬ ‫ﺃﺤﻨﻭ ﻋﻠﻴﻪ ﻓﻴﺸﺘﻜﻰ ﻭﻴﻘـﻭل ﻟـﻰ‬ ‫ﺩﻓﺌﻰ ﻭﻴﺸﻌل ﻓﻰ ﺩﻤﺎﺌﻰ ﺜـﻭﺭﺘﻰ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻥ ـﺫﻯ ـﺘﺎﻗﻪ ﻓﻴﺒﺜﻨـ‬ ‫ﺃﺸـ‬ ‫ﺃﻴـ ﺍﻟـ‬ ‫ﻟﻭﻻﻩ ﻤﺎ ﻀﺎﺀ ﺍﻟﻐـﺭﺍﻡ ﺒﻤﻘﻠﺘـﻰ‬ ‫ﺃﻴﻥ ﺍﻟﺫﻯ ﺃﺤﻴﺎ ﻟـﻪ ﻭﻴﻌـﻴﺵ ﻟـﻰ‬ ‫ﻭﺍﻟﻔﺠﺭ ﻴﺭﺴل ﻨﺎﻅﺭﻴﺔ ﻟﺸـﺭﻓﺘﻰ‬ ‫ـﻤﺎ‬ ‫ـﺢ ـﺩﻩ ﻤﺘﺒﺴـ‬ ‫ـﺄﻋﻭﺩ ﺃﻤﺴـ ﺨـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻥ ﻭﻋﺎﺩ ﻟﻸﺤﻀﺎﻥ ﻨﺒﻊ ﺍﻟﻔﺭﺤـﺔ‬ ‫ﻭﺃﻗﻭل ﻻ ﺘﻘﻠﻕ ﻓﻘﺩ ﺴـﻤﺢ ﺍﻟﺯﻤـﺎ‬ ‫ﻨﺸﻭﻯ ﻭﺭﻭﻴﺘـﻰ ﺒﺄﻋـﺫﺏ ﻗﺒﻠـﻪ‬ ‫ﻓﻠﺘﻤﺴﺤﻰ ﻭﺠﻊ ﺍﻟﺯﻤـﺎﻥ ﻭﺃﻗﺒﻠـﻰ‬ ‫ﺘﻨﺴﺎﺏ ﻓﻰ ﺍﻟﺩﻨﻴﺎ ﺒـﺄﺭﻭﻉ ﻗﺼـﺔ‬ ‫ﻭﻟﺘﺯﺭﻋﻴﻨﻰ ﻓﻰ ﻋﻴﻭﻨـﻙ ﻓﺭﺤـﺔ‬ ‫٨٣‬
‫ﺴﺭﻯ ﻭﺴﺭﻙ ﻓﻰ ﺠﺤﻴﻡ ﺍﻟﻨﺸـﻭﺓ‬ ‫ﻭﻀﻌﻰ ﻴﺩﻴﻙ ﻋﻠﻰ ﻴﺩﻯ ﻭﺭﺘﻠـﻰ‬ ‫ﻭﺒﺒﺤﺭ ﻋﻴﻨﻴﻙ ﺍﺤﺘﺠﺯﺕ ﺴـﻔﻴﻨﺘﻲ‬ ‫ـﻘﺎ‬ ‫ـﺩﻯ ـﻰ ـﻙ ﻋﺎﺸـ‬ ‫ﻭﺘﺄﻜـ ﺃﻨـ ﺃﺤﺒـ‬ ‫ﻭﻨﺫﻭﺏ ﻓﻴﻨﺎ ﻫﻤﺴـﺔ ﻓـﻰ ﻟﻤﺴـﺔ‬ ‫ﻓﺄﻋﻴﺵ ﻓﻴﻙ ﻭﺘﻨﻌﻤـﻴﻥ ﺒﻨـﺎ ﻤﻌـﺎ‬ ‫ﺯﻑ ﺍﻟﻭﺠﻭﺩ ﻋﻠﻰ ﺠﻨﺎﺡ ﻓﺭﺍﺸـﺔ‬ ‫ﻭﻨﻌﻠــﻡ ﺍﻟﻌﺸــﺎﻕ ﺃﻥ ﺠﻨﻭﻨﻨــﺎ‬ ‫٩٣‬
‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﻌﺸﺮیﻦ :‬ ‫یﺎ ﻧﻴﻞ‬ ‫ﻥ ﻭﻫﺎﺕ ﻤﺎ ﻓـﻰ ﺠﻌﺒﺘـﻙ‬ ‫ﻴـﺎ ﻨﻴـل ﺃﺫﻥ ﻓـﻰ ﺍﻟﺯﻤ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـﻴﻎ ـﻰ ـﺭﺍﻗﺘﻙ‬ ‫ﺼـ ﻓـ ﺍﺸـ‬ ‫ﻭﺃﻋﺩ ﻋﻠﻰ ﺴـﻤﻌﻰ ﺤـﺩﻴﺜﺎ‬ ‫ﹶ‬ ‫ـﻰ ـﺫﻭﺒﺘﻙ‬ ‫ـﻪ ﺘﺯﺩﻫـ ﺒﻌـ‬‫ﻨـ‬ ‫ﻤﻨﺫ ﺍﻟﺘﺠـﺄﺕ ﺇﻟـﻰ ﺍﻟﻜﻨـﺎ‬ ‫ـﺕ ـﻰ ـﺩﻫﺎ‬ ‫ﻭﺠﻌﻠـ ﺘﺒﻨـ ﻤﺠـ‬ ‫ﺃﻭﺩﻋ ـﺕ ﺠﺴ ـﻤﻙ ﻋﻨ ـﺩﻫﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻔﺘﻴﻥ‬‫ـﺎﺏ ـﻴﻥ ﺍﻟﻀـ‬ ‫ﺘﻨﺴـ ﺒـ‬ ‫ﻫــﺎﺕ ﺍﻟﻠﻴــﺎﻟﻰ ﻋﺫﺒــﺔ‬ ‫ﺒﺎﻟﺸ ـﻭﻕ ﺩﺍﺨ ـل ﻤﻬﺠﺘ ـﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﻰ ـﺩﻴﺜﺎ ﻤﻔﻌﻤـ‬ ‫ﺘﺤﻜـ ﺤـ‬ ‫ﺕ ﻓ ـﻰ ﻅ ـﻼل ﺍﻟﺭﺍﻓ ـﺩﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﻰ ﺃﻤﻨﻴـ‬‫ـﻭﻍ ﺃﻏﻠـ‬‫ﻓﺘﺼـ‬ ‫ﺘﻔﺩﻴــﺔ ﺃﻓﺌــﺩﺓ ﺍﻷﻨــﺎﻡ‬ ‫ـﻴﻡ ـﺭﺤﺎ ـﺭﺍﻡ‬ ‫ﻟﻠﻐـ‬ ‫ﻭﺘﻘـ ﺼـ‬ ‫ـل‬‫ـﺔ ﻭﺍﻟﻨﺨﻴــ‬ ‫ﻙ ﺍﻟﺠﻤﻴﻠــ‬ ‫ﻴﺎ ﻨﻴل ﺤﺩﺙ ﻋﻥ ﺭﻭﺍﺒﻴــ‬ ‫ﻓﺘﻨﺘﺸــﻰ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﺨﻤﻴــل‬ ‫ـﺭ ـﻰ ـﺎﻟﻌﺒﻴﺭ‬ ‫ﻭﺍﻟﺯﻫـ ﻴﻬﻤـ ﺒـ‬ ‫ﺕ ﺍﻟﺤﺏ ﻓﻰ ﻫﻤﺱ ﺍﻷﺼﻴل‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺞ ﺫﻜﺭﻴـ‬‫ـﺩﺍﻙ ﺘﻨﺴـ‬‫ﻭﻴـ‬ ‫ـﻰ ﻻ ـﺎﺭﻕ‬ ‫ﻴﻔـ‬ ‫ـﺎﻭ ﺒﻘﻠﺒـ‬‫ﺜـ‬ ‫ﻭﺨﺭﻴﺭ ﻤﺎﺌﻙ ﻓﻰ ﺍﻟـﺯﻭﺍﺭﻕ‬ ‫ﻫﻙ ﺘﺯﺩﻫﻰ ﺒﻴﻥ ﺍﻟﺠـﺩﺍﻭل‬ ‫ﻴﺎ ﻨﻴـل ﺤـﺩﺙ ﻋـﻥ ﻤﻴـﺎ‬ ‫ل ﺍﻟﺤﺏ ﺃﻨﻔـﺎﺱ ﺍﻷﺼـﺎﺌل‬ ‫ﺘﺴﺭﻯ ﺘﻬﺩﻫـﺩ ﻓـﻰ ﺤﻘـﻭ‬ ‫ـل‬‫ـﻲ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﺨﻤﺎﺌـ‬ ‫ﺓ ﻓﺘﻨﺘﺸـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺩ ـﻸﺭﺽ ﺍﻟﺤﻴـ‬ ‫ﻓﺘﻌﻴـ ﻟـ‬ ‫ـﻙ ـﺎﻤﺱ‬ ‫ـﺏ ﺤﻭﻟـ ﻫـ‬ ‫ﻭﺍﻟﻘﻠـ‬ ‫ـﻙ ـﺎﺭﺱ‬ ‫ـﺩﺭ ﻓﻭﻗـ ﺤـ‬‫ﻭﺍﻟﺒـ‬ ‫٠٤‬
‫ﺃﻭ ﻨﺴــﻴﺕ ﻤــﺩﻴﻨﺘﻰ !!!‬ ‫ﺃﻨﺎ ﻴﺎ ﺤﺒﻴﺒـﻪ ﻤـﺎ ﻨﺴـﻴﺘﻙ‬ ‫ـﻔﺔ‬‫ـﺩ ﺍﻟﻀـ‬ ‫ـﺏ ﻋﻨـ‬ ‫ﺍﻟﺤـ‬ ‫ﻤﺎ ﺯﻟـﺕ ﺃﺫﻜـﺭ ﺃﻤﺴـﻴﺎﺕ‬ ‫ﻓــﻰ ﺭﺒــﻭﻉ ﺍﻟﻘﺭﻴــﺔ‬ ‫ـﺎﺘﻰ‬ ‫ـﻰ ﺃﻤﻨﻴـ‬ ‫ـل ﻴﺤﻴـ‬‫ﻭﺍﻟﻨﻴـ‬ ‫ـﻊ‬‫ـﺎ ﺍﻟﺭﺒﻴـ‬ ‫ـﺭﻯ ﻓﺘﻤﻨﺤﻨـ‬ ‫ﺘﺴـ‬ ‫ـﻪ ـﻴﻥ ـﺯﺭﻭﻉ‬ ‫ﻭﻤﻴﺎﻫـ ﺒـ ﺍﻟـ‬ ‫١٤‬
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731
5731

Recommended

736
736736
736kotob arabia
 
244
244244
244kotob arabia
 
959
959959
959kotob arabia
 
762
762762
762kotob arabia
 
239
239239
239kotob arabia
 
554
554554
554kotob arabia
 
857
857857
857kotob arabia
 
779
779779
779kotob arabia
 

Recommended

736
736736
736kotob arabia
 
244
244244
244kotob arabia
 
959
959959
959kotob arabia
 
762
762762
762kotob arabia
 
239
239239
239kotob arabia
 
554
554554
554kotob arabia
 
857
857857
857kotob arabia
 
779
779779
779kotob arabia
 
27
2727
27kotob arabia
 
450
450450
450kotob arabia
 
784
784784
784kotob arabia
 
5418
54185418
5418kotob arabia
 
744
744744
744kotob arabia
 
3075
30753075
3075kotob arabia
 
أحلى دروسي في رواية السوسي
أحلى دروسي في رواية السوسيأحلى دروسي في رواية السوسي
أحلى دروسي في رواية السوسي
سمير بسيوني
 
1295
12951295
1295kotob arabia
 
196
196196
196kotob arabia
 
198
198198
198kotob arabia
 
3776
37763776
3776kotob arabia
 
دكتور عبد الغفار سليمان البنداري
دكتور عبد الغفار سليمان البنداريدكتور عبد الغفار سليمان البنداري
دكتور عبد الغفار سليمان البنداري
ssuser2e4a96
 
293
293293
293kotob arabia
 
157
157157
157kotob arabia
 
4460
44604460
4460kotob arabia
 
254
254254
254kotob arabia
 
5864
58645864
5864kotob arabia
 
941
941941
941kotob arabia
 
533
533533
533kotob arabia
 
1086
10861086
1086kotob arabia
 
960
960960
960kotob arabia
 
764
764764
764kotob arabia
 

More Related Content

What's hot

أحلى دروسي في رواية السوسي
أحلى دروسي في رواية السوسيأحلى دروسي في رواية السوسي
أحلى دروسي في رواية السوسي
سمير بسيوني
 
دكتور عبد الغفار سليمان البنداري
دكتور عبد الغفار سليمان البنداريدكتور عبد الغفار سليمان البنداري
دكتور عبد الغفار سليمان البنداري
ssuser2e4a96
 

What's hot (19)

27
2727
27
 
450
450450
450
 
784
784784
784
 
5418
54185418
5418
 
744
744744
744
 
3075
30753075
3075
 
أحلى دروسي في رواية السوسي
أحلى دروسي في رواية السوسيأحلى دروسي في رواية السوسي
أحلى دروسي في رواية السوسي
 
1295
12951295
1295
 
196
196196
196
 
198
198198
198
 
3776
37763776
3776
 
دكتور عبد الغفار سليمان البنداري
دكتور عبد الغفار سليمان البنداريدكتور عبد الغفار سليمان البنداري
دكتور عبد الغفار سليمان البنداري
 
293
293293
293
 
157
157157
157
 
4460
44604460
4460
 
254
254254
254
 
5864
58645864
5864
 
941
941941
941
 
533
533533
533
 

More from kotob arabia

More from kotob arabia (20)

1086
10861086
1086
 
960
960960
960
 
764
764764
764
 
6487
64876487
6487
 
6205
62056205
6205
 
942
942942
942
 
96
9696
96
 
5962
59625962
5962
 
763
763763
763
 
6486
64866486
6486
 
745
745745
745
 
6204
62046204
6204
 
6435
64356435
6435
 
5961
59615961
5961
 
6182
61826182
6182
 
941
941941
941
 
594
594594
594
 
762
762762
762
 
744
744744
744
 
6485
64856485
6485
 

5731

  • 1.
  • 2.     ‫ﻟﻠﺸﺎﻋﺮ‬ @ð…bÐã@ð†»@†»c
  • 3. ‫ﻃﺒﻘﺎ ﻟﻘﻮﺍﻧﲔ ﺍﳌﻠﻜﻴﺔ ﺍﻟﻔﻜﺮﻳﺔ‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫.‬ ‫אא‬ ‫א‬ ‫)ﻋـﱪ ﺍﻻﻧﱰﻧـﺖ ﺃﻭ‬ ‫א‬ ‫אא‬ ‫ﻟﻠﻤﻜﺘﺒــﺎﺕ ﺍﻻﻟﻜﱰﻭﻧﻴــﺔ ﺃﻭ ﺍﻷﻗــﺮﺍﺹ ﺍﳌﺪﳎــﺔ ﺃﻭ ﺍﻯ‬ ‫א‬ ‫ﻭﺳﻴﻠﺔ ﺃﺧﺮﻯ (‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫.‬ ‫.‬ ‫א א‬
  • 4. ‫‪@‬‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻷوﻟﻰ : ﻋﺬرا رﺳﻮل اﷲ ............................................ ٦‬ ‫ً‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ : هﺬا ﺣﺪیﺜﻚ یﺎ أﻣﻰ .......................................... ٨‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ : ﻃﻮﻗﻴﻨﻰ ﺑﺸﻌﺮك ........................................... ٠١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺮاﺑﻌﺔ : أﻣﺎﻩ ........................................................ ٢١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ : اﻟﻨﺨﻴﻞ ................................................... ٤١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎدﺳﺔ : ﺗﻌﺎﻟﻰ..................................................... ٦١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ : أﻣﻴﺮة أﻧﺎ .................................................. ٧١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻣﻨﺔ : ﺣﺒﺴﺖ دﻣﻌﻰ ﻓﻰ ﻋﻴﻨﻴﻚ ................................. ٩١‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺘﺎﺳﻌﺔ : ﻣﺘﻰ أآﻮن ؟ .............................................. ١٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﻌﺎﺵﺮة : اﻷرﺹﻔﺔ.................................................. ٣٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺤﺎدیﺔ ﻋﺸﺮة : اﻟﻌﻴﺪ .............................................. ٥٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ ﻋﺸﺮة : اﺥﺮﺟﻰ ﻣﻨﻰ ...................................... ٧٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ ﻋﺸﺮة : ﺹﻐﻴﺮة اﻟﺤﺐ ..................................... ٨٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺮاﺑﻌﺔ ﻋﺸﺮة : ﺹﻐﻴﺮة اﻟﺤﺐ .................................... ٩٢‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ ﻋﺸﺮة : إﻟﻰ ﻣﺘﻤﺮدة ..................................... ٠٣‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎدﺳﺔ ﻋﺸﺮة : ﻟﻘﺎء ............................................. ٢٣‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ ﻋﺸﺮة : ﺣﺎرس اﻷﺵﻮاق ................................ ٤٣‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻣﻨﺔ ﻋﺸﺮة : ﻻ یﺎ ﺣﻤﺎم اﻟﺤﻤﺎ ................................. ٦٣‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺘﺎﺳﻌﺔ ﻋﺸﺮة : ادﻓﺄﺗﻨﻰ ﺑﺎﻟﺤﺐ .................................. ٨٣‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﻌﺸﺮیﻦ : یﺎ ﻧﻴﻞ .................................................... ٠٤‬ ‫٣‬
  • 5. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺤﺎدیﺔ واﻟﻌﺸﺮیﻦ : هﻤﺴﺎت اﻟﺤﺐ .............................. ٢٤‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ واﻟﻌﺸﺮیﻦ : ﻣﻦ ﻣﺬآﺮات ﻓﻼح............................ ٤٤‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ واﻟﻌﺸﺮیﻦ : أﻋﺎﺗﺐ اﻟﻠﻴﻞ................................... ٦٤‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺮاﺑﻌﺔ واﻟﻌﺸﺮیﻦ : ﺗﺮﻧﻴﻤﺔ اﻟﺸﻮق .............................. ٨٤‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ واﻟﻌﺸﺮون : ﻗﻞ ﻣﺎ ﺗﺸﺎء ............................... ٠٥‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎدﺳﺔ واﻟﻌﺸﺮون : إﻟﻰ ﻧﺪوة ﺵﻌﺮاء اﻟﻌﺮوﺑﺔ .............. ٢٥‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ واﻟﻌﺸﺮون : ﻟﻤﻠﻤﻮا أوراﻗﻜﻢ ............................ ٣٥‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻣﻨﺔ واﻟﻌﺸﺮون : ﻋﻮدى إﻟﻰ .................................. ٥٥‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺘﺎﺳﻌﺔ واﻟﻌﺸﺮیﻦ : زﻓﺮة ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ............................. ٧٥‬ ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﻼﺙﻮن : اﻏﺴﻞ یﺪیﻚ ﻣﻦ اﻟﻮﻟﻴﻤﺔ ﺑﺎﻟﺪم ........................ ٩٥‬ ‫اﻟﺸﺎﻋﺮ ﻓﻰ ﺳﻄﻮر.............................................................. ١٦‬ ‫٤‬
  • 6. ‫@‬ ‫‪@õa†çg‬‬ ‫إﻟﻰ ﻣﻦ ﺳﻜﻨﺘﻨﻰ ﻓﺄﺳﻜﺮﺗﻨﻰ‬ ‫ﻓﻔﺎﺿﺖ روﺣﻬﺎ ﺵﻌﺮا ﻓﻰ ﻓﻤﻰ‬ ‫ً‬ ‫أﺣﻤﺪ ﺣﻤﺪى‬ ‫٥‬
  • 7. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻷوﻟﻰ :‬ ‫ﻋﺬرا رﺳﻮل اﷲ‬ ‫ً‬ ‫ﻭﺤﺭﻴﻕ ﺃﻁﻔﺎﻟﻰ ﺒﻨـﺎﺭ ﺍﻟﺒﻭﺴـﻨﺔ‬ ‫ﻤﺎ ﺒﻴﻥ ﻋﻴﺩﻙ ﻭﺍﺸﺘﻌﺎل ﻗﻀـﻴﺘﻰ‬ ‫ﺘﺎﻫﺕ ﺒﺄﺩﻏﺎل ﺍﻷﺴﻰ ﻓﻰ ﻏﺭﺒﺘﻰ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﻴﺎ ﺭﺴـﻭل ﺍﷲ ﺸـﻌﻠﺔ ﺜـﻭﺭﺓ‬ ‫ﺘﺠﺘﺎﺡ ﺃﺤﻼﻡ ﺍﻟﺸـﺒﺎﺏ ﺒﻤﻬﺠﺘـﻰ‬ ‫ﻓﺘﺩﻓﻘﺕ ﻋﺒـﺭ ﺍﻟﻔﻀـﺎﺀ ﺤـﺭﺍﺭﺓ‬ ‫ﻨﺎﺭ ﺍﻟﺘﺤﺭﺭ ﻜﻰ ﺘﺜﻴـﺭ ﺤﻤﻴﺘـﻰ‬ ‫ﻓﺒﺤﻕ ﻨﻭﺭ ﺍﷲ ﺃﺸﻌل ﻓـﻰ ﺩﻤـﻰ‬ ‫ﻓﺄﺤﻁﻡ ﺍﻷﺼﻨﺎﻡ ﻓـﻭﻕ ﻤـﺩﻴﻨﺘﻰ‬ ‫ﻷﻁﻴﺭ ﺃﻗﺫﻑ ﺒﺎﻟـﺩﻤﺎﺭ ﺠﻤـﻭﻋﻬﻡ‬ ‫ﻨﺸﻭﻯ ﻭﻓﻰ ﺍﻷﺨﺭﻯ ﺘﺄﻟﻕ ﺃﻤﺘـﻰ‬ ‫ﻭﺃﻋﻭﺩ ﻭﺍﻷﺤﻼﻡ ﺘﺭﻗﺹ ﻓﻰ ﻴـﺩ‬ ‫ﻓﺎﺴﺘﻌﺫﺒﻭﺍ ﺩﻤﻬـﺎ ﻟﻔـﺘﺢ ﺸـﻬﻴﺔ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻤﺔ ﺴﺭﻗﺕ ﻁﻌـﺎﻡ ﻟﺼﻭﺼـﻬﺎ‬ ‫ﻓﻭﻕ ﺍﻟﻤﻭﺍﺌﺩ ﻟﻘﻤـﺔ ﻓـﻰ ﻟﻘﻤـﺔ‬ ‫ﻁﻠﺒﻭﺍ ﺍﻟﻤﺯﻴـﺩ ﻓﻘـﺩﻤﺕ ﺃﺒﻨﺎﺀﻫـﺎ‬ ‫ﻭﻟﺫﻜﺭﻴﺎﺕ ﺍﻷﻤﺱ ﺃﻋﻅـﻡ ﻗﺼـﺔ‬ ‫ﻗﻭﻤﻰ ﺃﻋﻴـﺩﻯ ﻟﻠﺤﻴـﺎﺓ ﺤﻴﺎﺘﻬـﺎ‬ ‫ﻅﻨﻭﻙ ﺼﻴﺩﺍ ﻓﻰ ﻀﻴﺎﻉ ﺍﻟﻨﻘﻤـﺔ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺩ ﻓﺭﺒﻤـ‬‫ﺭﺩﻯ ـﻴﻬﻡ ﺒﺎﻟﺤﺩﻴـ‬ ‫ﻋﻠـ‬ ‫ﺘﺭﻭﻯ ﺒﺫﻭﺭ ﺍﻟﻅﻠﻡ ﺘﺤﺕ ﺍﻟﻅﻠﻤـﺔ‬ ‫ـﺎ‬‫ﻻ ـﺘﻬﻴﻨﻰ ـﺩﻤﻭﻉ ﻓﺈﻨﻬـ‬ ‫ﺒﺎﻟـ‬ ‫ﺘﺴـ‬ ‫ﻋﺼﻑ ﺍﻟﺯﻤﺎﻥ ﺒﺄﻤﺴـﻴﺎﺕ ﺍﻟﺫﻟـﺔ‬ ‫ﻟﻤﻰ ﺩﻤﻭﻋﻙ ﻭﺍﺤﻤﻠﻰ ﻗﻠﺒـﺎ ﺒـﻪ‬ ‫ﻟﻴﺴﻭﻕ ﻟﻠﺘـﺎﺭﻴﺦ ﺃﻋﻅـﻡ ﺤﺠـﺔ‬ ‫ﻴﺴﺘﻨﻬﺽ ﺍﻟﺘـﺎﺭﻴﺦ ﻤـﻥ ﺃﻜﻔﺎﺌـﻪ‬ ‫ﺸﻜﺕ ﺍﻟﺼﻨﺎﺩﻴﻕ ﺍﺤﺘﺭﺍﻕ ﻗﻀﻴﺘﻰ‬ ‫ﻜﻰ ﺘﺤﻔﻅﻰ ﻭﺭﻕ ﺍﻟﻘﻀﻴﺔ ﺒﻌـﺩﻤﺎ‬ ‫ﻓﻰ ﻋﻴﺩ ﻤﻭﻟﺩﻙ ﺍﻟﺒﻬـﻰ ﺍﻟﻁﻠﻌـﺔ‬ ‫ﻋﺫﺭﺍ ﺭﺴـﻭل ﺍﷲ ﻫـﺫﻯ ﺤﺎﻟﻨـﺎ‬ ‫ﺒﺠﻤﻭﻋﻬﻡ ﻭﺩﻤﺎﺭﻫﻡ ﻓـﻰ ﻗﺴـﻭﺓ‬ ‫ﻓﻰ ﻜـل ﻴـﻭﻡ ﻴﻘـﺫﻓﻭﻥ ﺩﻴﺎﺭﻨـﺎ‬ ‫ﺴﺎﻟﺕ ﺩﻤﺎﻩ ﻓﻰ ﺨﺸﻭﻉ ﺍﻟﺴـﺠﺩﺓ‬ ‫ﻤﺎ ﺫﻨﺏ ﺸـﻴﺦ ﻟﻠﺼـﻼﺓ ﻤﺒﻜـﺭ‬ ‫٦‬
  • 8. ‫ﻓﻬﻭﺕ ﻋﻠﻴﻪ ﺃﻤـﻪ ﻓـﻰ ﻏﺸـﻴﺔ‬ ‫ﻤﺎ ﺫﻨﺏ ﻁﻔل ﻋﺎﻨﻘﺘـﻪ ﺭﺼﺎﺼـﺔ‬ ‫ﻓﻭﻕ ﺍﻟـﺩﻤﺎﺀ ﻀـﺤﻴﺔ ﺒﻀـﺤﻴﺔ‬ ‫ﻤﺎ ﺫﻨﺏ ﺩﻴـﻥ ﺍﷲ ﻴـﺫﺒل ﻨـﻭﺭﻩ‬ ‫ﻓﻭﻕ ﺍﻟﻤـﺂﺫﻥ ﻭﺍﻟﻔﺠﻴﻌـﺔ ﺠﻠـﺕ‬ ‫ﺍﷲ ﺃﻜﺒــﺭ ﻴــﺫﺒﺤﻭﻥ ﺭﻨﻴﻨﻬــﺎ‬ ‫ﺜﺎﺭﻭﺍ ﻭﻨـﺎﺩﻭﺍ ﻻﺠﺘﻤـﺎﻉ ﺍﻷﻤـﺔ‬ ‫ﻭﺸﻴﻭﺨﻨﺎ ﻟﻡ ﻴﻬﺩﻭﺍ ﻤـﻥ ﻴـﻭﻤﻬﻡ‬ ‫ﻴﺎ ﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻤﻥ ﺍﺴﺘﻤﻊ ﻟﻘﻀـﻴﺘﻲ‬ ‫ﻭﺍﺴﺘﺄﺴﺩﻭﺍ ﻭﻤﻀﻰ ﻜﺒﻴﺭ ﺃﻤﻭﺭﻫﻡ‬ ‫ﻓﻰ ﻜل ﻤﻴـﺩﺍﻥ ﺒﺄﺒﺸـﻊ ﻗﺴـﻭﺓ‬ ‫ﺼﺎﺭﺕ ﺩﻤﺎﺀ ﺍﻟﻤﺴـﻠﻤﻴﻥ ﻤﺒﺎﺤـﺔ‬ ‫ﻭﺴﻨﺭﺴل ﺍﻟﻘـﻭﺍﺕ ﻗﺒـل ﺩﻗﻴﻘـﺔ‬ ‫ﻗـﺎﻟﻭﺍ ﻨﻌـﻡ ﻓﻠﺘﺸـﺤﺫﻭﺍ ﻗـﻭﺍﺘﻜﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺇﺴ ـﻼﻤﻜﻡ ﺍﺭﻫﺎﺒﻨ ـﺎ ﻤ ـﻥ ﻓﺘ ـﺭﺓ‬ ‫ـ ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻨﻭﺤﺩ ﺍﻟﻬﺩﻑ ﺍﻟﻌﻅﻴﻡ ﻓﻘـﺩ ﻏـﺩﺍ‬ ‫٧‬
  • 9. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ :‬ ‫هﺬا ﺣﺪیﺜﻚ یﺎ أﻣﻰ‬ ‫ﻭﻓـﻭﻕ ﺃﺤﻴﺎﺌﻨـﺎ ﺘﻨـﺩﺍﺡ ﻤﻭﺘـﺎﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﺭﻴﺦ ـﺎﻩ‬ ‫ﺘﻴـ‬ ‫ـﺔ ﻭﺍﻟﺘـ‬‫ـﺫ ﺍﻟﻁﻔﻭﻟـ‬‫ﻤﻨـ‬ ‫ـﻠﺒﻨﺎ ـﺯﺍ ـﺎﻩ‬ ‫ـﺯﺍ ﻭﻴﺴـ ﻋـ ﺍﻟﻔﺌـ‬ ‫ﺨﺒـ‬ ‫ـﻐﻨﺎ‬ ‫ـﺭﻕ ﻴﻨ ـﺫﻨﺎ ـﺫﺍ ﻭﻴﻤﻀـ‬ ‫ﺒـ ﻨﺒـ‬ ‫ﻓﺎﻟﺸـ‬ ‫ﻓ ـﻨﺤﻥ ﻨﻜﺭﻫ ـﻪ ﺩﻭﻤ ـﺎ ﻭﻨﺎﺒ ـﺎﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻟﻐـﺭﺏ ﻴـﺫﺒﺢ ﻓﻴﻨـﺎ ﻜـل ﺃﻤﻨﻴـﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺃﻭﺍﻩ ﻴﺎ ﻗﻠـﺏ ﺒـﻥ ﺫﻜـﺭﺍﻩ ﺃﻭﺍﻩ‬ ‫ـﺫﺍ ـﺩﻴﺜﻙ ـﺎ ـﻰ ﺃﺭﺩﺩﻩ‬ ‫ﻴـ ﺃﻤـ‬ ‫ﻫـ ﺤـ‬ ‫ـﺎﻩ‬‫ـﺎ ﻭﻨﻠﻘـ‬ ‫ـﻥ ـﻁ ﻜﻔﻴﻨـ‬ ‫ﻭﻨﺤـ ﻨﺒﺴـ‬ ‫ﻴﺤﻭﻡ ﻓﻰ ﺍﻟﻐﺭﺏ ﻁﻴﺭ ﻴﺸﺘﻬﻰ ﺩﻤﻨـﺎ‬ ‫ﻭﻨﺫﺭﻑ ﺍﻟﺩﻤﻊ ﺒﺎﻟﺸﻜﻭﻯ ﻭﻨﺭﻀﺎﻩ‬ ‫ﻭﻨﻔ ـﺭﺵ ﺍﻷﺭﺽ ﺃﺤﻼﻤ ـﺎ ﻓﻴ ـﺫﺒﺤﻨﺎ‬ ‫ﹰ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻨﺤﻥ ﻨﻀﺤﻙ ﺇﻥ ﺯﺍﺩﺕ ﻀﺤﺎﻴﺎﻩ‬ ‫ﻴﻔﺘﺕ ﺍﻟﻌﻅﻡ ﻓـﻰ ﺃﺠﺴـﺎﺩﻨﺎ ﻁﻤﻌـﺎ‬ ‫ﹰ‬ ‫ﻋﺼﺎﻩ ﺘﻜﺸﻑ ﺼﻬﺭﺍ ﻋﻥ ﻨﻭﺍﻴﺎﻩ‬ ‫ﻭﺤﻴﻥ ﺃﺒﺤﺭ ﻨﺤﻭ ﺍﻟﺸـﺭﻕ ﻓـﻰ ﻴـﺩﻩ‬ ‫ﻓﺴﺎﻗﻨﺎ ﺒﻌﺼـﺎﻩ ﻤـﺎ ﺍﻋﺘﺭﻀـﻨﺎﻩ‬ ‫ـﺎﻩ ـﻰ ـﻪ‬ ‫ـﺎ ـﻪ ﻭﻗﺒﻠﻨـ ﻓـ ﻭﻟـ‬ ‫ﻗﻤﻨـ ﺍﻟﻴـ‬ ‫ﻓﻴﻨﺎ ﺍﻟﻘﻨﺎﺒل ﺒﻐﻀﺎ ﻤـﺎ ﺭﻓﻀـﻨﺎﻩ‬ ‫ﻭﺤﻴﻥ ﺒﻌﺜﺭﻨﺎ ﻓﻰ ﺍﻟـﺭﻴﺢ ﻭﺍﻨﻔﺠـﺭﺕ‬ ‫ﻭﺃﻭﺩﻉ ﺍﻟﻔﺴﻕ ﻭﺍﻟﻌﺩﻭﻯ ﺸـﻜﺭﻨﺎﻩ‬ ‫ﻭﺤﻴﻥ ﻟـﻭﺙ ﻓـﻰ ﺃﺨﻼﻗﻨـﺎ ﻋﺒﺜـﺎ‬ ‫ﺒﺫﺭﻭ ﺍﻟﻔﺴﺎﺩ ﺒﻬـﺎ ﻗﻤﻨـﺎ ﺭﻓﻌﻨـﺎﻩ‬ ‫ﻭﺤﻴﻥ ﻨﻜﺴﻨﺎ ﻓﻰ ﺃﺭﻀـﻨﺎ ﻭﻤﻀـﻰ‬ ‫ﻁﻌﺎﻤﻬﺎ ﻋﺭﻀﻨﺎ ﺒﺎﻟﺒﺨﺱ ﺒﻌﻨـﺎﻩ‬ ‫ﺸﻜﺭﺍ ﻟـﻪ ﻭﻫـﻭ ﻴـﺩﻋﻭﻨﺎ ﻟﻤﺄﺩﺒـﻪ‬ ‫ﹰ‬ ‫ُ‬ ‫ﻁﻴﻭﺭﻙ ﺍﻟﺤﻤﺭ ﻤﺎﺫﺍ ﺒﻌﺩ ﻨﺨﺸـﺎﻩ‬ ‫ﻴﺎ ﻟﻌﻨﺔ ﺍﻟﻐﺭﺏ ﻤﺎ ﻋـﺎﺩﺕ ﺘﺭﻭﻋﻨـﺎ‬ ‫ﻟﻜﻭﻜﺏ ﺍﻟﻐﺭﺏ ﻭﺍﻷﻤﻼﻙ ﺘﺭﻋـﺎﻩ‬ ‫ﺇﻥ ﻜﺎﻥ ﻅﻨـﻙ ﺃﻥ ﺍﻟﺸـﻤﺱ ﺨﺎﺩﻤـﺔ‬ ‫ﻴﺩ ﺍﻟﻜﻼﺏ ﺩﻤﺎﺀ ﺍﻟﺸﺭﻕ ﻤﺭﻤـﺎﻩ‬ ‫ﻭﺇﻥ ﺼﺎﺭﻭﺥ ﻋﻴﻨﻴﻙ ﺍﻟـﺫﻯ ﻟﻬﺠـﺕ‬ ‫٨‬
  • 10. ‫ﺴﻤﻭﻤﻙ ﺍﻟﺒﻴﺽ ﻓﻰ ﺴﻜﺭ ﺸﺭﺒﻨﺎﻩ‬ ‫ـﺭﻩ‬‫ـﺎ ـﻤﺎ ﻴﻘﻁـ‬ ‫ﻭﺃﻥ ـﻰ ﺩﻤﻨـ ﺴـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﺘﺤﻴل ﺃﺴﻔل ﻫﺫﺍ ﺍﻟﻜـﻭﻥ ﺃﻋـﻼﻩ‬ ‫ﻓ ـﺈﻥ ﺜﻭﺭﺘﻨ ـﺎ ﻓ ـﻰ ﺍﻟﻔﺠ ـﺭ ﻗﺎﺩﻤ ـﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻟﺘﺭﺤﻠﻰ ﺒﺎﻷﺴـﻰ ﺇﻨـﺎ ﺴـﺌﻤﻨﺎﻩ‬ ‫ﻴﺎ ﻟﻌﻨﺔ ﺍﻟﻐﺭﺏ ﻜﻔﻰ ﻋﻥ ﻤﻀـﺎﺠﻌﻨﺎ‬ ‫ﻓﻰ ﺃﺭﻀﻨﺎ ﻭﺩﻤﺎﻨﺎ ﻜـﻡ ﺴـﻘﻴﻨﺎﻩ‬ ‫ﻜﻔﺎﻙ ﻤﺎ ﺯﺭﻋﺕ ﻜﻔـﺎﻙ ﻤـﻥ ﻨﻜـﺩ‬ ‫ﻭﺴـﺎﻗﻨﺎ ﻟﻤﺼـﻴﺭ ﻤـﺎ ﻋﺭﻓﻨـﺎﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺂﻤﺭ ـﺩﺭ ﻭ ـﻭ ـﺩﻤﺭﻨﺎ‬ ‫ﺍﻟﻔﻴﺘـ ﻓـ‬ ‫ﺍﻟﻐـ‬ ‫ﺘـ‬ ‫ﺩﻤﺎ ﻜﻠﻭﻨﻙ ﻓـﻰ ﻗﻬـﺭ ﻨﺯﻓﻨـﺎﻩ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﻐـﺭﺏ ﻓﺎﺭﻗﻨـﺎ ﻓـﺈﻥ ﻟﻨـﺎ‬ ‫ﻓﺈﻥ ﺤﺭﺍﺴﻨﺎ ﻓﻰ ﺍﻟﻠﻴل ﻗﺩ ﺘـﺎﻫﻭﺍ‬ ‫ﺇﺭﻓﻊ ﻴﺩﻴﻙ ﻭﻫﺎﺕ ﺍﻟﺸـﺭﻕ ﻴﺠﻤﻌﻨـﺎ‬ ‫ﻤﻥ ﺼﻭﺕ ﺸﺎﺩﻴﺔ ﻜﻨـﺎ ﻋﺸـﻘﻨﺎﻩ‬ ‫ﻤﺎ ﺃﻋﺫﺏ ﺍﻟﺸﺭﻕ ﺇﺫ ﻴﺼﺤﻭ ﻋﻠﻰ ﻨﻐﻡ‬ ‫ﺁﻻﻤﻨﺎ ﻨﺤـﻭ ﻗﻴـﺩ ﻗـﺩ ﻜﺴـﺭﻨﺎﻩ‬ ‫ﻭﺴﻜﺭﺓ ﺍﻟﻠﻴل ﻗﺩ ﺭﺍﺤـﺕ ﺘﺠﺭﺠﺭﻫـﺎ‬ ‫ﻁﻔل ﻴﺭﺩﺩ ﻓﻰ ﺍﻷﻋﻤـﺎﻕ ﻨﺠـﻭﺍﻩ‬ ‫ﻭﺃﺸﺭﻗﺕ ﺭﺍﻴـﺔ ﺍﻟﺘﺤﺭﻴـﺭ ﻴﺭﻓﻌﻬـﺎ‬ ‫ﻟﻴﻁﻌﻡ ﺍﻟﺸـﺭﻕ ﻤﻴﻨـﺎﻩ ﻭﻤﻌﻨـﺎﻩ‬ ‫ﻴﺴﻴﺭ ﻴﺼﻨﻊ ﺨﺒـﺯﺍ ﻤـﻥ ﻀـﻤﺎﺌﺭ‬ ‫ﺩﻤﻭﻋﻪ ﻭﺼـﺩﺍﻫﺎ ﻓـﻰ ﺜﻨﺎﻴـﺎﻩ‬ ‫ﺍﻭ ﺒ ـﻴﻥ ﺠﻔﻨﻴ ـﻪ ﺃﺤ ـﻼﻡ ﺘﺘﺭﺠﺤﻬ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴﺭﺩﺩ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﻓﻴﻬـﺎ ﻜـل ﻤﻐﻨـﺎﻩ‬ ‫ﻴﺼﻭﻏﻬﺎ ﻓﻰ ﺴﻤﺎﺀ ﺍﻟﺸـﺭﻕ ﺃﻏﻨﻴـﺔ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﻴﺩﻴﻙ ﺭﻏﻴﻑ ﺒـﺕ ﺘﻬـﻭﺍﻩ‬ ‫ﻟﻜﻰ ﺘﻌﻴﺵ ﻗﺭﻴﺭ ﺍﻟﻌﻴﻥ ﻴـﺎ ﻭﻁﻨـﻰ‬ ‫ﻤﻨﻪ ﺍﻟﺸﻤﻭﺱ ﺒـﻼ ﺇﺫﻥ ﻭﻨﻨﺴـﺎﻩ‬ ‫ﺴﻨﻐﻠﻕ ﺍﻟﻐﺭﺏ ﻤـﺎ ﺩﺍﻤـﺕ ﺘﻔﺎﺭﻗﻨـﺎ‬ ‫٩‬
  • 11. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ :‬ ‫ﻃﻮﻗﻴﻨﻰ ﺑﺸﻌﺮك‬ ‫ﻟﺘﻌﻴﺩﻯ ﺍﻟﻅـﻼﻡ ﻓـﻰ ﻭﺠـﺩﺍﻨﻰ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﻭﻗﻴﻨﻰ ـﻌﺭﻙ ﺍﻟﻬﻴﻤـ‬ ‫ﺒﺸـ‬ ‫ﻁـ‬ ‫ﻓﺎﻤﻠﺌﻰ ﺭﺍﺤﻴﺘـﻙ ﻤـﻥ ﺃﺤﺯﺍﻨـﻰ‬ ‫ﺸﻌﺭﻙ ﺍﻟﺤﺭ ﻗﺎﺘﻡ ﻤﺜـل ﺤﺯﻨـﻰ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﻡ ﺍﻷﺭﻜـ‬ ‫ـﻰ ﻤﺤﻁـ‬‫ﻭﺩﻋﻴﻨـ‬ ‫ﻭﻀﻌﻴﻬﺎ ﻋﻠﻰ ﻋﻴﻭﻨﻰ ﻭﺍﻤﻀـﻰ‬ ‫ﻓﻰ ﺤﻴﺎﺘﻰ ﻭﺍﻟﺼﺒﺢ ﻨـﻭﺭ ﺜـﺎﻥ‬ ‫ﻁ ـﻭﻗﻴﻨﻰ ﺒﺎﻟﻠﻴ ـل ﻓﺎﻟﻠﻴ ـل ﻨ ـﻭﺭ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﻰ ـﻰ ـﺏ ﻴﻠﺘﻘﻴـ‬ ‫ﺒﻘﻠﺒـ ﻓـ ﺍﻟﺤـ‬ ‫ﻁﻭﻗﻴﻨﻰ ﺒﺎﻟﺤﺯﻥ ﻓﺎﻟﺤﺯﻥ ﻭﺍﻟﺴـﻌﺩ‬ ‫ﻓﻭﻕ ﺭﺃﺱ ﻟﻴل ﻭﻓـﻰ ﺃﺤﻀـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻰ‬‫ـل ـﺩﻭﺭ ـﻴﻥ ﺘﺭﺍﻨـ‬ ‫ﺤـ‬ ‫ﻟﺘﻁـ ﺍﻟﺒـ‬ ‫ﺸـﻤﺱ ﺍﻷﺤـﻼﻡ ﻓـﻰ ﺒﺴـﺘﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴﺎ ﺯﻓﺭﺓ ﺍﻟﺭﺒﻴـﻊ ﻭﻴـﺎ ﻭﺠﻌـﺔ‬ ‫ﺁﻩ‬ ‫ـﻭﻕ ـﻰ ـﻴﻥ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ﺸـ ﻋﻠـ ﺠﺒـ ﺯﻤـ‬ ‫ﻴﺎ ﻀﺠﺔ ﺍﻟﺭﻴﺎﺡ ﻭﻴـﺎ ﺼـﻔﻌﺔ‬ ‫ﺁﻩ‬ ‫ﻨــﺎﻯ ﻴــﺌﻥ ﻓــﻰ ﺃﻜﻔــﺎﻨﻰ‬ ‫ﻴﺎ ﻁﻌﻨﺔ ﺍﻟﺯﻤـﺎﻥ ﻭﻴـﺎ ﺒﺤـﺔ‬ ‫ﺁﻩ‬ ‫ـﻊ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻰ ـﺎ ﺭﺒﻴـ ﻜﻴـ‬ ‫ﺭﻭﺤـ ﻭﻴـ‬ ‫ﻴﺎ ﺭﻋﺸﺔ ﺍﻟﻔﺅﺍﺩ ﻭﻴـﺎ ﻨﺒﻀـﺔ‬ ‫ﺁﻩ‬ ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﻭﺓ ﺍﻟﻭﻟﻬــ‬‫ـﻰ ﺒﻨﺸــ‬ ‫ﻴﻐﻨــ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﻁﻠﻌﻰ ﺍﻟﺼﺒﺎﺡ ﻋﻠﻰ ﻨﻔﺴﻰ‬ ‫ﻟﻡ‬ ‫ﻭﺘﻠﻘﻴ ـﺔ ﻓ ـﻰ ﺩﺠ ـﻰ ﺍﻟﻬﺠ ـﺭﺍﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺫﺒﺤﻰ ﺍﻟﻭﺩﺍﻉ ﻋﻠـﻰ ﻜﻔـﻰ‬ ‫ﻟﻡ‬ ‫ﺨﺎ ﻴﺩﻭﻯ ﺒﺎﻟﺸـﻭﻕ ﻓـﻰ ﺁﺫﺍﻨـﻰ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺼﻨﻌﻰ ﻤﻥ ﺍﻟﺤﺏ ﺼـﺎﺭﻭ‬ ‫ﻟﻡ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻰ ـﻪ ـﻰ ﺃﺤﻀـ‬ ‫ﺤﺘـ ﺘﻠﻘﻴـ ﻓـ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺤﻤﻠﻰ ﺍﻟﺭﺒﻴﻊ ﻋﻠﻰ ﻜﻔﻴـﻙ‬ ‫ﻟﻡ‬ ‫ﻭﺃﺸــﺭﻗﺕ ﻓﻴﻬــﺎ ﺃﺤﺯﺍﻨــﻰ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺸﺭﻗﻰ ﺍﻟﺯﻫـﻭﺭ ﺒﻌﻴﻨﻴـﻙ‬ ‫ﻟﻡ‬ ‫٠١‬
  • 12. ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﻥ ـﻭﺏ ـﺠﻴﺔ ﺍﻷﻟﺤـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻤـ ﻗﻠـ‬ ‫ﺯﺭﻉ ﺍﻟﺤﺏ ﻓﻰ ﻋﻴﻭﻨـﻙ ﺤﻘـﻼ‬ ‫ﻓﻰ ﺯﻤـﺎﻥ ﺍﻟﺸـﻘﺎﺀ ﻭﺍﻟﺤﺭﻤـﺎﻥ‬ ‫ﺸﺭﺏ ﺍﻟﺩﻤﻊ ﻤﻥ ﻋﻴﻭﻥ ﺍﻟﻴﺘـﺎﻤﻰ‬ ‫ـﺘﻬﻼﻥ‬‫ـﺎﺀ ﺘﺒــ‬‫ـﻴﺩ ﺍﻟﻠﻘــ‬ ‫ﺒﻨﺸــ‬ ‫ﺨﺭﺠ ـﺕ ﻓﻴ ـﻪ ﺯﻫ ـﺭﺓ ﺸ ـﻔﺘﺎﻫﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻙ ـﺎﺌﻡ ـﺎﻥ‬ ‫ـﻴﻥ ﺠﻔﻨﻴـ ﻫـ ﻤﺘﻔـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ﻫﻰ ﻗﻠﺒﻰ ﻓﻜﻴـﻑ ﺃﺤﻴـﻰ ﻭﻗﻠﺒـﻰ‬ ‫ـﺔ ـﺫﻴﺏ ـﻭﺍﺌﻰ‬ ‫ﻫـ‬ ‫ـﻪ ﺩﻤﻌـ ﺘـ‬ ‫ﻓﺎﻨـ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻤﻨﻰ ﻁﻔل ﺘﺭﻗﺭﻕ ﻓﻰ ﺃﺠــ‬ ‫ﻭﻜﺘﺎﺏ ﺃﺴـﻘﻴﻪ ﻋـﺫﺏ ﺍﻟﻤﻌـﺎﻨﻰ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻜﺄﺱ ﺃﺼﺏ ﻓﻴﻬـﺎ ﻫﻤـﻭﻤﻰ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﻘﺼﻴﺩ ﺃﻨـﺕ ﺒﻴـﺎﻨﻰ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻭﺤﻰ ﺒﺴﻁﺕ ﻓﻴـﻪ ﺨﻴـﺎﻟﻰ‬ ‫ﺍﻟﻠﻴل ﻭﻟﺤﻥ ﺍﻟﻐﺭﻭﺏ ﻓﻭﻕ ﻟﺴﺎﻨﻰ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻫﻤﺱ ﺍﻟﻌﺼـﻔﻭﺭ ﻓـﻰ ﺃﺫﻥ‬ ‫ﺭﻯ ﻋﻠﻰ ﺸﺎﻁﺊ ﺍﻟﺭﺅﻯ ﺍﻟﻨﻌﺴﺎﻥ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻨـﺒﺵ ﺍﻟﻔـﺭﺍﺵ ﺩﻓﺘﺭﺍﺯﻫـﺎ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺎﻡ ﺍﻟﺤﻨـ‬‫ـﻰ ﺒﺎﺒﺘﺴـ‬‫ﻭﻏﻁﻴﻨـ‬ ‫ﻓﺄﺴﻴﻠﻰ ﻋﻠﻰ ﺨﺼـﻼﺘﻙ ﺍﻟﺴـﻭﺩ‬ ‫ﻤﻥ ﺍﻟﺤﺏ ﻋﺭﺒﺩﺕ ﻓـﻰ ﻜﻴـﺎﻨﻰ‬ ‫ﻭﺃﺫﻴﺒﻰ ﺒﻴﻥ ﺍﻟﻀﻠﻭﻉ ﻗﺼﺎﺼـﺎﺕ‬ ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﻴﻥ ـﺩﺭﺍﻥ ـﻰ ﺍﻟﻠﻬﻔـ‬ ‫ﻗﻠﺒـ‬ ‫ﺒـ ﺠـ‬ ‫ـﺎ ـﻭﻡ ـﻭ‬ ‫ـﺎ ﻓﻠﻴﺘﻬـ ﺍﻟﻴـ ﺘﻐﻔـ‬ ‫ﺃﻁﻔﺌﻴﻬـ‬ ‫ـﺂﻥ‬ ‫ـﺭﻯ ﺍﻟﻅﻤــ‬ ‫ـﺎﻡ ﻋﻤــ‬ ‫ﻜﺄﻴــ‬ ‫ﻁﻭﻗﻴﻨﻰ ﺒﺸﻌﺭﻙ ﺍﻟﺤﺭ ﻭﺍﻨﺴـﺎﺒﻰ‬ ‫ﺇﻥ ﺤﺯﻨﻰ ﻓﻰ ﺸـﻌﺭﻙ ﺍﻟﻬﻴﻤـﺎﻥ‬ ‫ﻁﻭﻗﻴﻨﻰ ﻟﻜـﻰ ﺃﻋـﺎﻨﻕ ﺤﺯﻨـﻰ‬ ‫١١‬
  • 13. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺮاﺑﻌﺔ :‬ ‫أﻣﺎﻩ‬ ‫ﻭﺍﻟﻌﻴﻥ ﺘﺄﺒﻰ ﺃﻥ ﺘﻀﻡ ﺴـﻭﺍﻙ !!‬ ‫ﻗﻠﺒـﻰ ﻭﻤـﺎ ﻤﻠﻜـﺕ ﻴـﺩﺍﻯ ﻓـﺩﺍﻙ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻨﻪ ﺇﻻﻙ‬‫ـﺎﺡ ـﻰ ﺍﺤﻀـ‬ ‫ﻴﺭﺘـ ﻓـ‬ ‫ﻤﺎﻟﻰ ﺴﻭﺍﻙ ﻭﻤـﺎ ﻟﻘﻠﺒـﻰ ﻤـﻭﻁﻥ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺃﻨﺎ ﻟﻭ ﻟـﻡ ﺃﻋـﺵ ﺒﺤﻤـﺎﻙ‬ ‫ﺃﻤﺎﻩ ﻴـﺎ ﻨﻐﻤـﺎ ﺘـﺄﻟﻕ ﻓـﻰ ﺩﻤـﻰ‬ ‫ﻟﺤﻥ ﺍﻟﺤﻴﺎﻩ ﻋﻠﻰ ﺃﺭﻴـﺞ ﺸـﺫﺍﻙ‬ ‫ﺃﻨـﺎ ﻁـﺎﺌﺭ ﻏـﺭﺩ ﻴﻁﻴـﺭ ﻤـﺭﺩﺩﺍ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻓﻌﺎﻨﻘﺘﻬ ـﺎ ﻓ ـﻰ ﺍﻟﺼ ـﺒﺎﺡ ﻴ ـﺩﺍﻙ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﻨﺒﺘﻪ ﻨﻅﺭﺕ ﺇﻟﻰ ﺴـﺤﺭ ﺍﻟﻭﺠـﻭﺩ‬ ‫ﻓﻁﻭﻗﺘﻬــﺎ ﺒــﺎﻟﻤﻨﻰ ﻋﻴﻨــﺎﻙ‬ ‫ﻓﺎﺨﻀﻭ ﻀﺭﺕ ﻭﻤﻀﺕ ﺘﻐﺭﺩ ﻟﻠﻨﺴﻴﻡ‬ ‫ﺘﻬﺩﻯ ﻗﻠـﻭﺏ ﺍﻟﻌﺎﺸـﻘﻴﻥ ﻫـﻭﺍﻙ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺒﺴﻤﺔ ﻓـﻰ ﺜﻐـﺭ ﻜـل ﺠﻤﻴﻠـﻪ‬ ‫ﺒـﺎﻟﻨﻭﺭ ﺤـﻴﻥ ﺘـﺯﻴﻨﻴﻥ ﺴـﻤﺎﻙ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﺌﺭﻴﻥ ـﺩﻫﻡ‬ ‫ﺘﻤـ‬ ‫ـﺎ ـﻌﻠﺔ ﻟﻠﺤـ‬ ‫ﺃﻨـ ﺸـ‬ ‫ﻋﻤﺭﻯ ﻓﻁﺎﻓﻭﺍ ﻴﻠﻤﺜـﻭﻥ ﺜـﺭﺍﻙ‬ ‫ـﺘﻬﻡ‬‫ـﺎﺌﻌﻴﻥ ﻤﻨﺤـ‬‫ـﺔ ﻟﻠﺠـ‬‫ﺃ ـﺎ ﻟﻘﻤـ‬ ‫ﻨـ‬ ‫ﻤﺩﻯ ﺇﻟـﻰ ﻴـﺩﻴﻙ ﻤـﺎ ﺃﺤـﻼﻙ‬ ‫ﺃﻤﺎﻩ ﻴـﺎ ﻋﻤـﺭﻯ ﻭﻨﺒـﻊ ﺴـﻌﺎﺩﺘﻰ‬ ‫ﻴﺴﺭﻯ ﻓﻴﻁﻌﻤﻨـﻰ ﻟﺫﻴـﺫ ﻤﻨـﺎﻙ‬ ‫ـﻙ ـﻪ‬ ‫ـﻰ ـﻥ ﺤﻨﺎﻨـ ﺇﻨـ‬ ‫ﻻ ﺘﺤﺭﻤﻴﻨـ ﻤـ‬ ‫ﻴﺎ ﻟﻁﻔﻭﻟـﺔ ﻓـﻰ ﺭﺒﻴـﻊ ﺸـﺫﺍﻙ‬ ‫ﻫ ـﺎﺘﻰ ﻟﻴﺎﻟﻴ ـﻙ ﺍﻟﺠﻤﻴﻠ ـﺔ ﺫﻜﺭﻴﻨ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴﻊ ﻋﺒﻴﺭﻩ ﻴﻨﺴﺎﺏ ﻓـﻰ ﺍﻷﻓـﻼﻙ‬ ‫ﻓﻰ ﺒﻴﺘﻨﺎ ﺍﻟﻤﺤﻔـﻭﻑ ﺒـﺎﻟﺯﻫﺭ ﺍﻟﺒـﺩ‬ ‫ﻨﺠﻤﺎﺕ ﺤـﺏ ﺘﺯﺩﻫـﻰ ﺒﻌـﻼﻙ‬ ‫ﻭﺍﺒـﻰ ﻭﺇﺨـﻭﺘﻰ ﺍﻟﺼـﻐﺎﺭ ﻜـﺄﻨﻬﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻟﻨﻭﺭ ﻴﻐﻤﺭﻨﺎ ﺒﻔـﻴﺽ ﻀـﻴﺎﻙ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﻔﺎﺀ ﻴﻠﻔﻨـ‬ ‫ـﻙ ﻭﺍﻟﺼـ‬ ‫ـﻑ ﺤﻭﻟـ‬ ‫ﻨﻠﺘـ‬ ‫ﻭﺇﺫﺍ ﺘــﺄﻟﻡ ﻜﻨــﺕ ﺃﻭل ﺒــﺎﻙ‬ ‫ﺇﻥ ﺴﺭ ﻗﻠﺒﻰ ﻜﻨـﺕ ﻨﻬـﺭ ﺴـﻌﺎﺩﺓ‬ ‫٢١‬
  • 14. ‫ﻭﺫﺍﺏ ﻋﻤﺭﻙ ﻓﻰ ﺩﻤـﻭﻉ ﺃﺴـﺎﻙ‬ ‫ﺃﻤﺎﻩ ﺃﻨـﺕ ﻤﻨﺤﺘﻨـﻰ ﺴـﺭ ﺍﻟﺤﻴـﺎﺓ‬ ‫ﻗﻠﺒﻰ ﻭﻜﻡ ﻅﻤﺌـﺕ ﻟـﻪ ﺸـﻔﺘﺎﻙ‬ ‫ﺃﺭﻀﻌﺘﻨﻰ ﻓﻴﺽ ﺍﻟﺴـﻌﺎﺩﺓ ﻓـﺎﺭﺘﻭﻯ‬ ‫ﻁﻴﺭ ﻴﺭﻓﺭﻑ ﻓﻰ ﺴـﻤﺎﺀ ﺭﺒـﺎﻙ‬ ‫ﺃﻤﺎﻩ ﻴـﺎ ﻨﺒـﻊ ﺍﻟﺤﻨـﺎﻥ ﺃﻨـﺎ ﻫﻨـﺎ‬ ‫ﻨﺤﻭ ﺍﻟﺭﺒﻴـﻊ ﻓﺘﺯﺩﻫـﻰ ﺒﻌﻴﻨـﺎﻙ‬ ‫ﻟﻴﺴﻭ ﻤـﻥ ﺃﻴـﺎﻡ ﺍﻟﻁﻔﻭﻟـﺔ ﻭﻴﻤﻨـﻰ‬ ‫ﻫل ﺘـﺫﻜﺭﻴﻥ ﺸـﻘﺎﻭﺘﻰ ﻭﺃﺴـﺎﻙ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻭﺩ ﻭﻗﻠﺒـ‬ ‫ـﺎﻩ ـﺎ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﻭﺠـ‬ ‫ﺃﻤـ ﻴـ‬ ‫ﻭﺃﻨﺎ ﺭﻗﻴﻕ ﺍﻟﻤﻬـﺩ ﺩﻭﻥ ﺤـﺭﺍﻙ‬ ‫ﻜﻡ ﻋﺸـﺕ ﺘﻁـﻭﻴﻥ ﺍﻟﻠﻴـﺎﻟﻰ ﻤـﺭﺓ‬ ‫ﻭﻋﻠﻰ ﺠﺒﻴﻨـﻲ ﺘﺴـﺘﺭﻴﺢ ﻴـﺩﺍﻙ‬ ‫ﻋﻴﻨﺎﻙ ﺘﺴﻜﺏ ﻓﻰ ﻋﻴـﻭﻨﻰ ﻋﻁﻔﻬـﺎ‬ ‫ﺨﺩﻯ ﻭﺍﻟﺤﻨﺎﻥ ﻴﺤﻴﻁﻨﻰ ﺒﺸـﺫﺍﻙ‬ ‫ـﺔ ـﻭﻕ‬ ‫ـﺒﻌﻙ ﺍﻟﺭﻗﻴﻘـ ﻓـ‬ ‫ـﺎﻡ ﺇﺼـ‬‫ﻭﺘﻨـ‬ ‫ﻟﻭﻻﻙ ﻤﺎ ﺫﻤﺕ ﺍﻟﻤﻨـﻰ ﻟـﻭﻻﻙ‬ ‫ﺃﻤﺎﻩ ﻴـﺎ ﻋﻤـﺭﻯ ﻭﻨﺒـﻊ ﺴـﻌﺎﺩﺘﻰ‬ ‫ﺍﻟﻘﻰ ﻨﻌﻴﻡ ﺍﻟـﺭﻭﺡ ﻓـﻰ ﺩﻨﻴـﺎﻙ‬ ‫ﻓﻰ ﻴﻭﻡ ﻋﻴﺩﻙ ﺠﺌﺕ ﺃﺴـﻌﻰ ﻋﻠﻨـﻰ‬ ‫ﻋﻤﺭﻯ ﻭﻤﺎ ﻤﻠﻜﺕ ﻴـﺩﺍﻯ ﻓـﺩﺍﻙ‬ ‫ﻭﻟﻘﺩ ﺤﻤﻠـﺕ ﻋﻠـﻰ ﻴـﺩﻯ ﻫـﺩﻴﺘﻰ‬ ‫٣١‬
  • 15. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ :‬ ‫اﻟﻨﺨﻴﻞ‬ ‫ﻤﺎ ﺒﻐﻴﺭ ﺍﻟﺯﻤـﺎﻥ ﺠـﺎﺩ ﺯﻤـﺎﻨﻰ‬ ‫ﻟﻡ ﻴﻌﺩ ﻓﻰ ﺍﻟﺯﻤﺎﻥ ﻏﻴﺭ ﺍﻟﺯﻤـﺎﻥ‬ ‫ﻟﻴﺴـ ـﻭﻕ ﺍﻟﺘـ ـﺎﺭﻴﺦ ﻟﻠﻨﺴـ ـﻴﺎﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻓﻐﺩﻯ ﻴﺴـﺘﻌﻴﺩ ﺃﻤﺴـﺎ ﻤﺭﻴﻀـﺎ‬ ‫ﻜ ـﺩﻤﻭﻉ ﺍﻟﻴﺘ ـﻴﻡ ﻓ ـﻰ ﺍﻟﺤﺭﻤ ـﺎﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺼﺒﺎﺤﻰ ﻋﻠﻰ ﺨـﺩﻭﺩ ﻤﺴـﺎﺌﻰ‬ ‫ﻷﻋﻴــﺩ ﺍﻟﺭﺒﻴــﻊ ﻟﻸﻏﺼــﺎﻥ‬ ‫ﻭﺃﻨﺎ ﻜﺎﻟﺨﺭﻴﻑ ﺃﺤـﺭﻕ ﻋﻤـﺭﻯ‬ ‫ﻤﻨﺫ ﻏﺎﺏ ﺍﻟﻨﺴـﻴﻡ ﻋـﻥ ﺒﺴـﺘﺎﻨﻰ‬ ‫ﺸﻬﻘﺘﺔ ﺍﻟـﺭﻴﺢ ﺘﺴـﺘﺜﻴﺭ ﻋـﺫﺍﺒﻰ‬ ‫ﺘ ـﺫﺒﺢ ﺍﻷﻤﺴ ـﻴﺎﺕ ﻓ ـﻰ ﺃﺠﻔ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺘﺩﻟﺕ ﺃﺸـﻭﺍﻜﻪ ﻓـﻭﻕ ﺠﺭﺤـﻰ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﺍﻨﻘﺴ ـﺎﻤﻰ ﻭﺫﻟﺘ ـﻰ ﻭﻫ ـﻭﺍﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﺎﻟﻰ ـﺎ ـﺭﺓ ﺍﻷﻭﻁـ‬ ‫ﻓﺘﻌـ ﻴـ ﺤﻴـ‬ ‫ـﻪ ـﻴﺵ ـﻰ ـﺭﻴﺎﻨﻰ‬ ‫ﻓـ ﺸـ‬ ‫ﻭﺩﻋﻴـ ﻴﻌـ‬ ‫ﻋﺒﺌﻰ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﻓﻰ ﻋﻴﻭﻨﻰ ﺼـﻨﻭﻓﺎ‬ ‫ﻟﺘﺸ ـﻴﺏ ﺍﻷﻓﻜ ـﺎﺭ ﻓ ـﻰ ﻭﺠ ـﺩﺍﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﺒﻰ‬ ‫ـﻴﻔﻰ ـﻁﻭﺭﻩ ﻟﻜﺘـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﻭﺃﻀـ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﻼﻡ ـﻰ ﺃﺤﺯﺍﻨـ‬ ‫ـﺎﻡ ﺍﻷﺤـ ﻓـ‬ ‫ﻟﺘﻨـ‬ ‫ﻭﺍﺠﻌﻠﻴﻪ ﻋﻠﻰ ﺴـﺭﻴﺭﻯ ﻓﺭﺍﺸـﺎ‬ ‫ﺃﻁﻔﺊ ﺍﻟﺠﻭﻉ ﻓﻰ ﺤﺸـﺎ ﺍﻟﺠﻭﻋـﺎﻥ‬ ‫ﻭﻀﻌﻴﻨﻰ ﻋﻠـﻰ ﻴـﺩﻴﻙ ﺭﻏﻴﻔـﺎ‬ ‫ﻋـﻥ ﺴـﺅﺍل ﺍﻟﻤﻌـﺫﺏ ﺍﻟﺤﻴـﺭﺍﻥ‬ ‫ﺁﻩ ﻴﺎ ﺭﺍﺤـﺔ ﺍﻟﻀـﻤﻴﺭ ﺃﺠﻴﺒـﻰ‬ ‫ﻭﺴﻨﺎ ﺍﻟﻔﺠـﺭ ﻜﻴـﻑ ﻴﺠﺘﻤﻌـﺎﻥ ؟‬ ‫ـﺒﺢ ـﺫﺍﺏ ـﺎﻡ ـﺭﻴﺩﺍ‬ ‫ﻫـ ﺸـ‬ ‫ﺸـ ﻟﻠﻌـ‬ ‫ﺯﻭﺭﻕ ﺍﻟﺤﻜﻡ ﻓﻰ ﺴﻤﺎ ﺍﻟﻴﻘﻅـﺎﻥ ؟‬ ‫ﻭﻀﻔﺎﻑ ﺍﻟﺨﻀﻭﻉ ﻫل ﻏﺎﺏ ﻋﻨﻬﺎ‬ ‫ﻫل ﺘﻌﻴـﺩ ﺍﻟﺭﺒﻴـﻊ ﺒﻌـﺩ ﺍﻷﻭﺍﻥ ؟‬ ‫ﻭﺩﻤﻭﻉ ﺘﺜﻭﺭ ﻓﻰ ﺍﻟﻌـﻴﻥ ﺘﻐﻠـﻰ‬ ‫ـﻭﺍﻥ‬‫ـﺎﻫﺭﺍ ـﻼﻡ ـﻰ ﺍﻷﻜـ‬ ‫ﻟﻠﻅـ ﻓـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ﻻ ﻭﺭﺒﻰ .. ﻓﻠﺘﺤﻤﻠﻴﻨـﻲ ﺸـﻌﺎﻋﺎ‬ ‫ﻟﺭﺀﻭﺱ ﺍﻟﺴـﺤﺎﺏ ﻋﻨـﺩ ﺍﻟﺠﻨـﺎﻥ‬ ‫ﺜﻡ ﻁﻭﻓﻰ ﻓﻰ ﺍﻟﺠﻭ ﻭﺍﺴﻌﻰ ﺤﺜﻴﺜﺎ‬ ‫٤١‬
  • 16. ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺭﺌﺒﺔ ﺍﻟﺘﻴﺠــ‬‫ـﺔ ﻤﺸــ‬ ‫ﻨﺨﻠــ‬ ‫ﻭﺍﺯﺭﻋﻴﻨﻰ ﻫﻨﺎﻙ ﻓﻰ ﺼﺩﺭ ﺃﻤـﻰ‬ ‫ـﺩ ـﺫﻭﺭ ـﻰ ـﺩﺍﻨﻰ‬ ‫ﻓـ ﻭﺠـ‬ ‫ﻭﺘﻤـ ﺍﻟﺠـ‬ ‫ﺘﺴﺘﺤﺙ ﺍﻟﺨﻁـﺎ ﺇﻟـﻰ ﻋﻨﻔـﻭﺍﻨﻰ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ﺴ ـﻤﻭﻕ ﺍﻟﻨﺨﻴ ـل ﻓ ـﻰ ﺃﻭﻁـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺭﺃﺴﻬﺎ ﺜﺎﺒﺕ ﻭﻟـﻴﺱ ﻴـﺩﺍ ﻨﻴﻬـﺎ‬ ‫ﺃﻭ ﺘﻨ ـﺎل ﺍﻟﺸ ـﻤﻭﺥ ﻤﻨﻬ ـﺎ ﻴ ـﺩﺍﻥ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻻ ﺘﻬﺯ ﺍﻟﺭﻴـﺎﺡ ﻤﻨﻬـﺎ ﺴـﻜﻭﻨﺎ‬ ‫ﺃﻭ ﻴﺭﺍﻫﺎ ﺍﻟﻐـﺭﺍﺏ ﻋـﺵ ﺃﻤـﺎﻥ‬ ‫ﻻ ﺘﺭﺍﻫﺎ ﺍﻟـﺫﺌﺎﺏ ﺼـﻴﺩﺍ ﺜﻤﻴﻨـﺎ‬ ‫ـﻴﺎﻥ‬‫ـﺔ ﺍﻟﻨﺴـ‬‫ـﺂﺏ ـﻥ ﺭﺤﻠـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻨﺨﻠﻪ ﻟﻠﺤﻨـﻴﻥ ﻤـﺄﻭﻯ ﻭﻟﻠﺸـﻭﻕ‬ ‫ﺍﻟﺤـﻕ ﻓﻴﻬـﺎ ﻭﺼـﻔﺤﺔ ﺍﻟﻐﻔـﺭﺍﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﻨﺒﺭ ﺍﻟﺨﻴﺭ ﻓﻰ ﺍﻟﺴﻤﺎﺀ ﻭﺼـﻭﺕ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺎﺏ ﻟﻠﻌﺭﻴــ‬‫ـﻭﻥ ﺍﻟﺜﻴــ‬‫ﻓﺘﻜــ‬ ‫ﻨﺨﻠﺔ ﻓﻰ ﺍﻟﺸـﺘﺎﺀ ﺘﺒﻌـﺙ ﺩﻓﺌـﺎ‬ ‫ﺍﻟﺨﻠــﺩ ﻟﻠﻤﺴــﺘﺠﻴﺭ ﻭﺍﻟﺤــﺭﺍﻥ‬ ‫ﻭﻫﻰ ﻓﻰ ﺍﻟﺼﻴﻑ ﻭﺍﺤﺔ ﻓﻰ ﺴﻤﺎﺀ‬ ‫ﻜل ﻤـﺎ ﻴﺸـﺘﻬﻴﻪ ﻓـﻰ ﺍﻟﺤﺭﻤـﺎﻥ‬ ‫ﻟﻭ ﻴﺭﺍﻫﺎ ﺍﻟﻔﻘﻴﺭ ﻴﺭﻗـﺏ ﻓﻴﻬـﺎ ..‬ ‫ـﻭﺍﻥ‬‫ـﻴﻡ ﻭﺍﻟﺭﻀـ‬‫ـﻪ ـﻰ ﺍﻟﻨﻌـ‬ ‫ﺃﻤـ ﻓـ‬ ‫ﺃﻭ ﻴﺭﺍﻫـﺎ ﺍﻟﻴﺘـﻴﻡ ﻴﺭﻗـﺏ ﻓﻴﻬـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻭﺍﻤﺴﺤﻲ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﻤﻥ ﻋﻴﻭﻥ ﺍﻟﺯﻤﺎﻥ‬ ‫ـﻰ ـﻭﻨﻰ ـﺎ‬ ‫ﺤﺒـ‬ ‫ـﺎ ﻋﺒﺌـ ﻋﻴـ‬ ‫ﻴﻭﻤﻬـ‬ ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﺎﻤﺨﺎ ـﻭﻕ ـﺎﻟﻡ ﺍﻹﻨﺴـ‬ ‫ﻓـ ﻋـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻭﺩﻋﻴﻨ ـﻰ ﻋﻠ ـﻰ ﻴ ـﺩﻴﻙ ﻨﺨ ـﻴﻼ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﺏ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ﺘﻌـ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻘﻠـ‬ ‫ﻭﺃﺭﻯ ﺘﺤﺘـ‬ ‫ـﻭﻡ ـﺎﺭﻯ‬ ‫ﻷﺭﻯ ـﻭﻗﻰ ﺍﻟﻨﺠـ ﺤﻴـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻭﺃﻋﻴـ ـﺩ ﺍﻟﻁﻴـ ـﻭﺭ ﻟﻸﻟﺤـ ـﺎﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻓــﺄﻏﻨﻰ ﻓﺄﺴــﺘﻌﻴﺩ ﺯﻤــﺎﻨﻰ‬ ‫ـﺎﻥ‬ ‫ـﺎﺩ ـﺩ ـﺭﺍﻕ ﻟﻸﺤﻀـ‬ ‫ﻋـ ﺒﻌـ ﺍﻟﻔـ‬ ‫ﺃﺠﻤﻊ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﻓﻰ ﺍﺒﺘﺴـﺎﻤﻪ ﻁﻔـل‬ ‫٥١‬
  • 17. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎدﺳﺔ :‬ ‫ﺗﻌﺎﻟﻰ‬ ‫ﻭﺴﺤﺭ ﻋﻴﻭﻨـﻙ ﻜـل ﺍﻟﺤﻜﺎﻴـﺔ‬ ‫ﺘﻘﻭﻟﻴﻥ ﻜﻴـﻑ ﺘﻜـﻭﻥ ﺍﻟﺒﺩﺍﻴـﺔ‬ ‫ﻴﺭﻓﺭﻑ ﻓﻭﻕ ﻏﺼﻭﻥ ﺍﻟﻬﺩﺍﻴـﺔ‬ ‫ﻭﻗﻠﺒﻰ ﻴﻜﻔﻴﻙ ﻋﺼـﻔﻭﺭ ﺤـﺏ‬ ‫ﺤﺩﻴﺜﺎ ﻴﺨﻁ ﺴﻁﻭﺭ ﺍﻟﺭﻭﺍﻴـﺔ ؟‬ ‫ﻓﻬل ﺘﺴﻤﺤﻴﻥ ﻟـﻪ ﺃﻥ ﻴﺼـﻭﻍ‬ ‫ﺃﺨﺒﺊ ﺤﺯﻨـﻰ ﺒﻘﻠﺒـﻰ ﺍﻟﻠﻬﻴـﻑ‬ ‫ﻟﻘﺩ ﻜﻨﺕ ﻗﺒﻠﻙ ﻤﺜـل ﺍﻟﺨﺭﻴـﻑ‬ ‫ﻭﺃﺴﺭﺍﺏ ﻫﻤﻰ ﺤﻭﻟﻰ ﺘﻁـﻭﻑ‬ ‫ﺃﻨﺎﻡ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺠﻤﺭ ﺒـﻴﻥ ﺍﻟﺤﻨﺎﻴـﺎ‬ ‫ﺴﻤﺎﺌﻰ ﻭﻴﺨﻨﻕ ﺼﻭﺕ ﺍﻟـﺩﻓﻭﻑ‬ ‫ﻭﻴﻜﺘﺌﺏ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﺤﻭﻟﻰ ﻭﺘﺒﻜـﻰ‬ ‫ـﻭﻗﻴﻥ ـﻰ ـﻰ ـﺭﺍ‬ ‫ﻟﻴﻠـ ﺇﻟـ ﺃﺴـ‬ ‫ﺘﺴـ‬ ‫ﻭﺠﺌﺕ ﻤﻊ ﺍﻟﻔﺠﺭ ﻨﻭﺭﺍ ﻭﻨـﻭﺭﺍ‬ ‫ﺭﺒﻴﻌ ـﺎ ﺃﻨﻴﻘ ـﺎ ﻭﺨﻴ ـﺭﺍ ﻭﻓﻴ ـﺭﺍ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻟﻨﺤﻠﻡ ﻓﻰ ﺍﻟﺼﺒﺢ ﺤﻠﻡ ﺍﻟﺤﻴـﺎﺓ‬ ‫ـﺩﺍ ـﺭﺍ‬ ‫ـﺭ ـﺎ ﻓﺭﻴـ ﺃﺜﻴـ‬‫ﻟﺘﺜﻤـ ﺤﺒـ‬ ‫ﻭﻨﺯﺭﻉ ﺃﺤﻼﻤﻨﺎ ﻓـﻰ ﺍﻟﺴـﻤﺎﺀ‬ ‫ﻭﺼﺒﻰ ﺸـﻔﺎﻫﻙ ﻓـﻰ ﺸـﻔﺘﻴﺎ‬ ‫ـﺎﺓ ـﺎ‬ ‫ـﺎﻟﻰ ﻭﺭﺩﻯ ﺍﻟﺤﻴـ ﺇﻟﻴـ‬ ‫ﺘﻌـ‬ ‫ﻗﻀﻴﻨﺎﻩ ﺒـﺎﻟﺤﺯﻥ ﻟـﻴﻼ ﺸـﻘﻴﺎ‬ ‫ﻟﻨﻐﻔﻭ ﻭﻨﻌﻔﻭ ﻭﻨﻨﺴـﻰ ﺯﻤﺎﻨـﺎ‬ ‫ـﻪ ـﺏ ـﻴﻥ ـﺩﻴﺎ‬ ‫ﻭﻋﺎﻨﻘـ ﺍﻟﺤـ ﺒـ ﻴـ‬ ‫ﻭﻨﻘﻁﻑ ﻋﻤـﺭﺍ ﺭﻭﺍﻩ ﺍﻟﻐـﺭﺍﻡ‬ ‫ﻷﻁﻔﺊ ﺒﺎﻟﺤﺏ ﻨـﺎﺭ ﺍﻟﻭﺠﻴـﺏ‬ ‫ﻓﻘﻭﻟﻰ ﻜﻤﺎ ﺸﺌﺕ ﻗﻠﺒﻰ ﻤﺠﻴـﺏ‬ ‫ﺠﺭﺤ ـﺎ ﺘ ـﺄﺠﺞ ﻓﻴ ـﻪ ﺍﻟﻠﻬﻴ ـﺏ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻓﺈﻨﻰ ﻭﻀﻌﺘﻙ ﺒـﻴﻥ ﺍﻟﺠـﻭﺍﻨﺢ‬ ‫ﻭﺃﻨﺕ ﺠﺭﺍﺤﻰ ﻭﺃﻨـﺕ ﺍﻟﻁﺒﻴـﺏ‬ ‫ﻭﻜﻴﻑ ﺃﻋﻴﺵ ﺒـﺩﻭﻨﻙ ﻴﻭﻤـﺎ‬ ‫٦١‬
  • 18. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ :‬ ‫أﻣﻴﺮة أﻧﺎ‬ ‫ﺘﻠﻬــــﻭ ﺒﺒﺴــــﺘﺎﻨﻰ‬ ‫ﻋﺼــ ـﻔﻭﺭﺓ ﺭﻗﻴﻘــ ـﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻟﺴـــﺤﺭ ﺃﻏﺭﺍﻨـــﻰ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﺎ ﺠﻤﻴﻠـــ‬ ‫ﻋﻴﻭﻨﻬـــ‬ ‫ـﺎﺩﺍﻨﻰ‬‫ـﺭ ﻨـــ‬ ‫ﻭﺍﻟﺜﻐـــ‬ ‫ﺭﻨـ ـﺕ ﺇﻟـ ـﻰ ﻋﺫﺒـ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺎﺡ ﺃﺤﺯﺍﻨـــ‬ ‫ﺘﺠﺘـــ‬ ‫ﻋﻠــﻰ ﺍﻟﺸــﻔﺎﻩ ﺒﺴــﻤﺔ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﺩﻭﺍ ﺒﺎﻟﺤـــ‬ ‫ﺘﺸـــ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻭﻥ ﻫﻤﺴـ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻌﻴـ‬‫ﻭﻓـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﺎ ﻷﺤﻀـــ‬ ‫ﻫﻴـــ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺕ ـﺎ ـﺎ ﻗﺒﻠﺘـ‬ ‫ﻗﻠـ ﻟﻬـ ﻴـ‬ ‫ـﺭﺍﻥ‬‫ـل ﺤﻴــ‬ ‫ـﻰ ﻟﻴــ‬ ‫ﻓــ‬ ‫ﻤﻥ ﺃﻟـﻑ ﻋـﺎﻡ ﻟـﻡ ﺃﺯل‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﺎﺕ ﺤﺭﻤـــ‬ ‫ﺃﻗﺘـــ‬ ‫ﻤﻌـــﺫﺒﺎ .. ﻤﺸـــﺭﺩﺍ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺎﻟﻡ ﺜــ‬‫ـﻥ ﻋــ‬ ‫ﻤــ‬ ‫ـﻰ ـﺕ ـﺎ ـﺎ‬ ‫ﺤﺘـ ﺃﺘﻴـ ﻴـ ﺃﻨـ‬ ‫ﺭﻭﺤـــﻰ ﻭﻭﺠـــﺩﺍﻨﻰ‬ ‫ﺃﺸﻌﻠﺕ ﻨـﺎﺭ ﺍﻟﺤـﺏ ﻓـﻰ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﺭﺕ ﺒﺭﻜـــ‬ ‫ﻓﺠـــ‬ ‫ـل ـﺎ ـﻰ‬ ‫ـﺕ ﺘﻤﻬـ ﻴـ ﻓﺘـ‬ ‫ﻗﺎﻟـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﻥ ـﻌﺭﻯ ﺍﻟﺤـ‬ ‫ﻤـ ﺸـ‬ ‫ﻭﻟــﻥ ﺘﻤــﺱ ﺸــﻌﺭﺓ‬ ‫ﻤــﻥ ﺴــﺤﺭ ﺃﺠﻔــﺎﻨﻰ‬ ‫ﻭﻟـ ـﻥ ﺘﻨـ ـﺎل ﻨﻅـ ـﺭﺓ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤــﻥ ﻓــﻴﺽ ﺘﺤﻨــﺎﻨﻰ‬ ‫ﻭﻟــﻥ ﺘــﺫﻭﻕ ﻗﻁــﺭﺓ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﺎﻉ ﻹﺤﺴـــ‬ ‫ﺴـــ‬ ‫ـﻡ‬‫ـﺎ ﻭﻜــ‬ ‫ـﺭﺓ ﺃﻨــ‬ ‫ﺃﻤﻴــ‬ ‫ﻟﻨﻴﺭﺍﻨـــــــــ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﻗﺔ‬ ‫ﺃﺭﺩ ﺫﺍ ﻭﺫﺍ ﺃﺴـــــ‬ ‫ﻫــل ﺃﻨــﺕ ﺴــﻠﻁﺎﻨﻰ‬ ‫ﻤﻥ ﺃﻨﺕ ﻜـﻰ ﺘﻔـﻭﺯ ﺒـﻰ‬ ‫٧١‬
  • 19. ‫ﺒــل ﺃﻨــﺕ ﺃﻭﻁــﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺕ ـﺎ ـﺎ ﻗﺒﻠﺘـ‬ ‫ﻗﻠـ ﻟﻬـ ﻴـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﻭ ـﻴﻥ ﺃﻏﺼـ‬ ‫ﺃﻟﻬـ ﺒـ‬ ‫ﺃﻋــﻴﺵ ﻓــﻰ ﻋﻴﻨﻴــﻙ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﻙ ﺇﻴﻤـــ‬‫ﻴﺭﻭﻴـــ‬ ‫ﻋﻴﺸﻰ ﺇﺫﻥ ﻓـﻰ ﻤﻬﺠﺘـﻰ‬ ‫ﻤـ ـﺎ ﻋـ ـﺩﺕ ﺘﻠﻘـ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـل ـﺎ ـﻰ‬ ‫ـﺕ ﺘﻤﻬـ ﻴـ ﻓﺘـ‬ ‫ﻗﺎﻟـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻭﻙ ﺘﻨﺴـــ‬ ‫ﺃﺭﺠـــ‬ ‫ﻓــــﺈﻨﻨﻰ ﺭﺍﺤﻠــــﺔ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺎﻟﻡ ﺜــ‬‫ـﻥ ﻋــ‬ ‫ﻤــ‬ ‫ﻓﻠﺴــﺕ ﻤــﻨﻜﻡ ﺇﻨﻨــﻰ‬ ‫ﻓـ ـﻰ ﺜـ ـﻭﺏ ﺇﻨﺴـ ـﺎﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻰ ﻤﻠﻜــ‬ ‫ـﺎ ﺃﺭﺍﻨــ‬ ‫ﺃﻨــ‬ ‫٨١‬
  • 20. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻣﻨﺔ :‬ ‫ﺣﺒﺴﺖ دﻣﻌﻰ ﻓﻰ ﻋﻴﻨﻴﻚ‬ ‫ﻭﺼﻨﺕ ﻨﺎﺭﻯ ﻓﻰ ﺨـﺩﻴﻙ ﻓﺎﺴـﺘﻌﺭﻯ‬ ‫ﺤﺒﺴﺕ ﺩﻤﻌﻰ ﻓﻰ ﻋﻴﻨﻴـﻙ ﻓـﺈﻨﻔﺠﺭﻯ‬ ‫ﺼﺒﺢ ﻴﺒﺎﺭﻙ ﺃﺤﺯﺍﻨـﻰ ﻤـﻥ ﺍﻟﻘـﺩﺭ‬ ‫ﻭﺃﻗﻠﻘﻲ ﺍﻟﻠﻴل ﻓـﻰ ﻗﻠﺒـﻰ ﻓﺄﻨـﺕ ﻟـﻪ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺍﻟﺫﻯ ﺃﻋﺸﻕ ﺍﻷﺤﺯﺍﻥ ﻤﻥ ﺼﻐﺭﻯ‬ ‫ﻤ ـﻥ ﻗ ـﺎل ﺇﻨ ـﻙ ﻟﻸﺤ ـﺯﺍﻥ ﻋﺎﺸ ـﻘﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻴﻜﺎﺩ ﻴﻤﺸﻰ ﻤﻌﻰ ﺍﻟﻤﺸﻭﺍﺭ ﻓﻰ ﻋﻤﺭﻯ‬ ‫ﺤﺯﻨ ـﻰ ﺤﺒﻴﺒ ـﻰ ﺃﺭﺍﻋﻴ ـﻪ ﻭﻴﻌﺸ ـﻘﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻜﺎﻥ ﻓﻰ ﺍﻟﻤﻬﺩ ﺘﺭﻴﺎﻗﻰ ﻭﻤﺼـﻁﺒﺭﻯ‬ ‫ـﺎ ـﻨﺩﻯ‬ ‫ـﺎ ـﺩﺕ ـﺩﺍﻩ ﻜﺎﻨﺘـ ﺴـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ﻟﻤـ ﻭﻟـ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﺍﻟﻨﻀﺎﺭﺓ ﻓﻰ ﻨﻭﻤﻰ ﻭﻓﻰ ﺴﻬﺭﻯ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﺍﻟﻁﻔﻭﻟﺔ ﻓﻰ ﻟﻬﻭﻯ ﻭﻓﻰ ﻤﺭﺤـﻰ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﺍﻟﺘﺸﺭﺩ ﻓﻰ ﺨﻁﻭﻯ ﻭﻓﻰ ﺴﻔﺭﻯ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﺍﻟﺸﻘﺎﻭﺓ ﻓﻰ ﺒﻭﺤﻲ ﻭﻓـﻰ ﻗﻠﻘـﻲ‬ ‫ﺇﻻ ﻤﻼﻤﺤــﻪ ﺍﻟﺴــﻭﺩﺍﺀ ﻜﺎﻟﻨــﺫﺭ‬ ‫ﺃﺭﺍﻩ ﻴﻤ ـﺵ ﻤﻌ ـﻰ ﻻ ﺸ ـﺊ ﻴﻔﺼ ـﻠﻨﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﺸ ـﻴﺕ ﻴﺘﺒﻌﻨ ـﻰ ﻨﺸ ـﻭﺍﻥ ﻜﺎﻟﺴ ـﻜﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺭﺼﻴﻑ ﺃﺭﺍﻨﻰ ﻓﻴـﻪ ﻭﻫـﻭ ﺇﺫﺍ‬ ‫ـﻰ ـﺭﻯ‬ ‫ﻭﺇﻥ ـﺭﺕ ﺃﺭﺍﻩ ﻤﻨﺘﻬـ ﻨﻅـ‬‫ﻨﻅـ‬ ‫ﺇﺫﺍ ﻭﻗﻔ ـﺕ ﻴ ـﺩﻭﻯ ﺼ ـﺎﺭﺨﺎ ـﺩﻤﻰ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻜﻭﺒﺎ ﻤﻥ ﺍﻟﻤﺎﺀ ﻟﻜـﻥ ﻟـﻴﺱ ﻟﻠﺒﺸـﺭ‬ ‫ـﺕ ﺃﺭﺍﻩ ـﻭﻕ ـﺩﺘﻰ‬ ‫ﻤﺎﺌـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ـﺈﻥ ﺠﻠﺴـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻌﻜـ‬‫ـﺘﻔﻴﻕ ـﻰ ﺘﺎﺭﻴﺨﻨـ‬ ‫ﻋﻠـ‬ ‫ﻓﺄﺴـ‬ ‫ـﺩ ـﻰ ﺩﻭﻥ ـﺎﺱ ـﺭﺒﻪ‬ ‫ﺃﺸـ‬ ‫ﺍﻟﻨـ‬ ‫ﺃﻤـ ﻜﻔـ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﺜﻴﺎﺒﻰ ﺘﻘﻀﻰ ﺍﻟﻠﻴل ﻓـﻰ ﺴـﻬﺭ‬ ‫ﻴﺎ ﺤﺯﻥ ﻤﺎﻟﻙ ﻁـﻭل ﺍﻟﻌﻤـﺭ ﺘﺘﺒﻌﻨـﻰ‬ ‫ﻭﻜﻴﻑ ﺃﻏﻔﻭ ﻭﻗﺩ ﻋﺸﺕ ﻓﻰ ﺒﺼـﺭﻯ‬ ‫ـﺎﺀ ـﻭﻗﻅﻨﻰ‬ ‫ـﺒﻌﻙ ﺍﻟﻬﻭﺠـ ﺘـ‬ ‫ـﺩ ﺇﺼـ‬‫ﺘﻤـ‬ ‫ﻨﻘﺸﻨﻪ ﻟﻙ ﺘﺎﺭﻴﺨـﺎ ﻋﻠـﻰ ﺤﺠـﺭ !!‬ ‫ﻫل ﺃﺠﺩﺏ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﻟﻡ ﻴﻨﺒﺕ ﺴﻭﻯ ﺭﺠـل‬ ‫٩١‬
  • 21. ‫ﺘﻌﺩ ﺘﺭﻯ ﺍﻟﻨﻭﻡ ﻴﻐﺸـﺎﻩ ﻋﻠـﻰ ﺤـﺫﺭ‬ ‫ﻭﺫﺒـﺕ ﻓﻴـﻪ ﻭﺫﻭﺒـﺕ ﺍﻟﺭﻴـﺎﺡ ﻭﻟـﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻤﻘﺎﺒﺭ ﻴﺠـﺭﻯ ﺩﻤﻌـﺔ ﺍﻟـﻭﺘﺭ‬ ‫ﻓﺼــﻐﺕ ﺁﻻﻤــﻪ ﻟﺤﻨــﺎ ﺘﻭﻗﻌــﻪ‬ ‫ﺃﺒﺼﺭﺘﻪ ﻟـﻡ ﺘﻌـﺭﻩ ﻟﻤﺤـﺔ ﺍﻟﺒﺼـﺭ‬ ‫ـﻙ ـﻡ ـل ـﻪ ﻭﺇﺫﺍ‬ ‫ـﺎﺫﺍ ﻟﻭﺍﻨـ ﻟـ ﺘﺤﻔـ ﺒـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻴﺼﻭﻏﻬﺎ ﺍﻟﺩﻤﻊ ﻤـﻥ ﺘﻨﻬﻴـﺩﺓ ﺍﻟﻘـﺩﺭ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻪ ـﺭﺓ ـﻥ ـﺯﻥ ﺃﻏﻨﻴـ‬ ‫ﻓﺈﻨـ ﻗﻁـ ﻤـ ﺤـ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺠﺩﺍﻭل ﺘﺴﺘﺠﺩﻯ ﺴـﻨﺎ ﺍﻟﻘﻤـﺭ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻪ ـﻰ ـﺩﺭ ﺒﺎﻜﻴـ‬ ‫ـﻪ ﻁﻌﻨـ ﻓـ ﺼـ‬ ‫ﻭﺇﻨـ‬ ‫ﺘﻭﺯﻉ ﺍﻟﺒﺅﺱ ﻓﻰ ﺤﺸﺩ ﻤﻥ ﺍﻟﺼـﻭﺭ‬ ‫ـﻭﺭﺓ ـﺅﺱ ـﺎﺭﺩﺓ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻟﻠﺒـ‬ ‫ـﻪ ﺼـ‬ ‫ﻭﺇﻨـ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﺔ ﺍﻟﻔﻜـ‬‫ـﺩﺓ ﺍﻟﻭﺭﺩﻴـ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﺠـ‬‫ﺤﻜﺎﻴـ‬ ‫ـﺩﻩ‬‫ـﻪ ـﻡ ـﺯل ـﻼ ﺘﻬﺩﻫـ‬ ‫ﻁﻔـ‬ ‫ﻭﺇﻨـ ﻟـ ﻴـ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺴﻨﺎﺒل ﻓﺎﺼـﻔﺭﺕ ﺒـﻼ ﺜﻤـﺭ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﻟﻭ ﺍﻨـﻙ ﻟـﻡ ﺘﻘﺼـﺹ ﺤﻜﺎﻴﺘـﻪ‬ ‫ﻭﻁﺄﻁﺄﺕ ﺭﺃﺴـﻬﺎ ﻓـﻰ ﺫل ﻤﺤﺘﻘـﺭ‬ ‫ﻭﻟﻡ ﺘـﺫﻉ ﺴـﺭﻩ ﻟﻠﺸـﻤﺱ ﻓﺎﻨﻁﻔـﺄﺕ‬ ‫ﺃﺤﻼﻤﻪ ﻭﻏـﺩﺍ ﻋﻤـﺭﺍ ﺒـﻼ ﻋﻤـﺭ‬ ‫ﻭﻟ ـﻡ ﺘﻘ ـﺩ ﻗﻠﺒ ـﻪ ﻟﻠﻴ ـﺄﺱ ﻓﺎﺤﺘﺭﻗ ـﺕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ ـ ـ‬ ‫ﻋﻠﻡ ﺒـﺄﻥ ﺒـﻪ ﺴـﺤﺒﺎ ﺒـﻼ ﻤﻁـﺭ‬ ‫ﻴﻘﻠﺏ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﻓـﻰ ﻜﻔﻴـﺔ ﻭﻫـﻭ ﻋﻠـﻰ‬ ‫ﻋﻨﻰ ﺍﻟﻤﻭﺍﺴﻡ ﺘﺒﻜـﻰ ﺤﺭﻗـﺔ ﺍﻟﺴـﻔﺭ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﻓـﺎﺭﻗﻨﻰ ﻓﻘـﺩ ﺭﺤﻠـﺕ‬ ‫ﻭﺨﻠﻨﻰ ﻨﻔﺴﺎ ﻴﺠـﺭﻯ ﻋﻠـﻰ ﺍﻷﺜـﺭ‬ ‫ﻭﺫﺍﺏ ﺜﻭﺒﻰ ﻓـﺎﺨﺭﺝ ﻤﻨـﻪ ﻤﺤﺘﺭﻗـﺎ‬ ‫ﻋﻤﺭﺍ ﻴﻭﺯﻋـﻪ ﻭﺭﺩﺍ ﻋﻠـﻰ ﺍﻟﺤﻔـﺭ‬ ‫ﻴﺴﻴﺭ ﻴـﻨﻔﺦ ﻓـﻰ ﺍﻷﻴـﺎﻡ ﻟﻴـﺕ ﻟـﻪ‬ ‫ﻟﻜﻰ ﺘﺴﻴل ﻓﺘﺭﻭﻯ ﺭﻭﻀـﺔ ﺍﻟﺯﻫـﺭ‬ ‫ﺤﻴﺙ ﺍﻟﻴﺘﺎﻤﻰ ﺩﻤﻭﻉ ﻟـﻡ ﺘﺠـﺩ ﻤﻘـﻼ‬ ‫ﻭﺜﺎﺭ ﺩﻤﻌﻰ ﻓـﻰ ﻋﻴﻨﻴـﻙ ﻓـﺎﻨﻔﺠﺭﻯ‬ ‫ﺠﻤﻌﺘﻬﻡ ﻓﻰ ﻋﻴﻭﻨﻰ ﻜﻰ ﺃﻋـﻴﺵ ﻟﻬـﻡ‬ ‫٠٢‬
  • 22. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺘﺎﺳﻌﺔ :‬ ‫ﻣﺘﻰ أآﻮن ؟‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺔ ـﻪ ﺘﺭﻭﻴﻨـ‬ ‫ـﺈﻥ ـﻰ ﺩﻤﻌـ ﻓﻴـ‬ ‫ﻓـ ﻟـ‬ ‫ـﺎﻜﻴﻥ‬ ‫ﻻ ـﻭﺍ ـﺩ ـل ﺍﻟﻤﺴـ‬ ‫ﺘﻘﻠـ ﺒﻐـ ﻟﻴـ‬ ‫ـﺎﺒﻴﻥ‬ ‫ـﺩ ﺃﺒﺎﺤـ ﺩﻤـ‬ ‫ـﺕ ـﺎﺌﻰ ﻟﻠﺜﻌـ‬ ‫ﻭﻗـ‬ ‫ﻭﺤﺩﺜﻭﺍ ﻋﻥ ﺠﺭﺍﺤﻰ ﻓﻰ ﻤﺠﺎﻟﺴـﻜﻡ‬ ‫ﻓﻰ ﺠﻌﺒﺘـﻰ ﻏﻴـﺭ ﺃﻴـﺎﻡ ﺘﻌﺯﻴﻨـﻰ‬ ‫ﻓﻬل ﺃﻜﻭﻥ ﻨﻌﻡ ﻻ ﻟﻥ ﺃﻜـﻭﻥ ﻭﻤـﺎ‬ ‫ـﺎﺕ ـﻼﻡ ـﺫﻴﻨﻰ‬ ‫ـﻭﻯ ﻓﺘﺎﺘـ ﺃﺤـ ﺘﻐـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺠﻨﻴﺕ ؟ ﻭﻤﺎﺫﺍ ﺘﺒﻐﻴـﻪ ﻏـﺩﻯ ؟‬ ‫ﻓﻴﺸﻌل ﺍﻟﻨﺎﺭ ﻓﻰ ﺤﺩﺴـﻰ ﻭﺘﺨﻤﻴﻨـﻰ‬ ‫ﺃﻤﺴﻰ ﻤـﻊ ﺍﻵﻩ ﺃﻁﻭﻴـﻪ ﺒـﺫﺍﻜﺭﺘﻰ‬ ‫ـﻭﻴﻨﻰ‬ ‫ـﺔ ﻭﻴﻁـ‬ ‫ـﺎﺕ ـﻰ ﻴﻁﻭﻴـ‬ ‫ﻭﺒـ ﻟﻴﻠـ‬ ‫ﻭﻨﻭﻤﻰ ﺍﻟﻤﺭ ﻤﻨﺫ ﺍﻟﻌﻤﺭ ﺨﺎﺼـﻤﻨﻰ‬ ‫ﺘﻌﺩ ﺩﻤﺎﺌﻰ ﺘﺠـﺭﻯ ﻓـﻰ ﺸـﺭﺍﻴﻴﻨﻰ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺃﻜﻭﻥ ؟ ﻨﻌﻡ ، ﻻ ، ﻟﻥ ﺃﻜﻭﻥ ﻭﻟﻡ‬ ‫ﺘﻠﻭﺫ ﺒﺎﻟﻘﻠـﺏ ﻤﻨـﺫ ﺍﻟﻴـﻭﻡ ﺘﺤﻴﻴﻨـﻰ‬ ‫ﺘﺒﻌﺜﺭﺕ ﻓﻰ ﻀﻠﻭﻋﻰ ﺘﺴﺘﺠﻴﺭ ﻭﻤـﺎ‬ ‫ﻤﺠﺭﻯ ﺍﻟﺤﻴﺎﺓ ﻓﺘﺎﻫﺕ ﻓـﻰ ﺍﻟﻤﻴـﺎﺩﻴﻥ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺇﺫﻥ ﻗﻁـﺭﺍﺕ ﻤـﻥ ﺩﻡ ﻨﺴـﻴﺕ‬ ‫ﻓﺄﺫﺒﻠﺘﻬــﺎ ﺍﻟﻠﻴــﺎﻟﻰ ﺩﻭﻥ ﺘﻜــﻭﻴﻥ‬ ‫ﻭﺴﻨﺒﻼﺕ ﻨﻤﺕ ﻓـﻰ ﻏﻴـﺭ ﺘﺭﺒﺘﻬـﺎ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻁﺭﻴﻕ ﺘﻠﺒﻰ ﺤـﺯﻥ ﻤﻐﺒـﻭﻥ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺩﻤـﻭﻉ ﺭﺁﻫـﺎ ﺍﻟﻨـﺎﺱ ﺸـﺎﺭﺩﺓ‬ ‫ﻭﺃﺩﺒ ـﺭﻭﺍ ﻤﺜ ـل ﺃﺼ ـﻨﺎﻡ ﺍﻟﻘ ـﺭﺍﺒﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻓﺄﻗﺒﻠﻭﺍ ﻜﺎﻟﺴـﻜﺎﺭﻯ ﻓـﻰ ﺘـﺭﻨﺤﻬﻡ‬ ‫ﺤﺯﻨﻰ ﻭﺃﻋﺼﺭﻫﺎ ﺨﻤـﺭﺍ ﺘﻨﺴـﻴﻨﻰ‬ ‫ﻴﺭﻤﻭﻥ ﺃﻋﻴـﻨﻬﻡ ﻨﺤـﻭﻯ ﻷﻁﻌﻤﻬـﺎ‬ ‫ﺘﺴﻭﺩ ﺃﻨﻐﺎﻤﻬـﺎ ﻓـﻰ ﻟﺤـﻥ ﺘـﺄﺒﻴﻨﻰ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺃﻜﻭﻥ ﻭﻗﻠﺒـﻰ ﺼـﺎﺭ ﺃﻏﻨﻴـﺔ‬ ‫١٢‬
  • 23. ‫ﻓﻠﻡ ﺃﺠﺩ ﻏﻴـﺭ ﺃﺤﺯﺍﻨـﻰ ﺘﻭﺍﺴـﻴﻨﻰ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺸﺭﻴﺩ ﺭﺼﻴﻑ ﺍﻟﻌﻤـﺭ ﻴﻠﻔﻅﻨـﻰ‬ ‫ﻭﺒﺎﺕ ﺘﺤﺕ ﺴـﻤﺎﺀ ﺍﻟﻅﻠـﻡ ﻴﺸـﻘﻴﻨﻰ‬ ‫ﺘﺴـﻠﻕ ﺍﻟﻬـﻡ ﺃﻏﺼـﺎﻨﻰ ﻭﻁـﻭﻗﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻘﻴﻨﻲ‬‫ـﻜﺒﻬﺎ ـﺎﺭﺍ ﻭﻴﺴـ‬ ‫ﻨـ‬ ‫ﻭﺭﺍﺡ ﻴﺴـ‬ ‫ـﻠﻤﺘﻪ ـل ـﺎﻟﻰ ـﺫﻭﺒﻬﺎ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻜـ ﺁﻤـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﺒﺅﺱ ﺍﻟﻴﺘـﺎﻤﻰ ﻭﺁﻫـﺎﺕ ﺍﻟﻤﺴـﺎﻜﻴﻥ‬ ‫ﺃﻨـﺎ ﻜﺘـﺎﺏ ﻗـﺩﻴﻡ ﺼـﺎﻍ ﺃﺤﺭﻓـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـﺎﺤﻴﻥ‬‫ـﻊ ﻭﻻ ـﻭﺡ ﺍﻟﺭﻴـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ﻭﻻ ﺍﻟﺭﺒﻴـ‬ ‫ﺍﻟﻘﻭﺓ ﻓﻰ ﻏﺭﻓﺔ ﻻ ﺍﻟﻨـﻭﺭ ﻴﻌﺭﻓﻬـﺎ‬ ‫ـﻭﺍ ـﺩﻩ ـﺠﻥ ـﻭﺍﻨﻴﻥ‬ ‫ﻭﺃﻭﺩﻋـ ﻏـ ﺴـ ﺍﻟﻘـ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺍﻟـﺫﻯ ﺠﻌﻠـﻭﺍ ﺃﺤﻼﻤـﻪ ﺯﺒـﺩﺍ‬ ‫ﻟﻜﻰ ﺘﺴـﻴﺭ ﺇﻟـﻰ ﻭﺍﺩﻯ ﺍﻟﻤﺠـﺎﻨﻴﻥ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻪ ... ـﻰ ﺒﺠﺜﺘـ‬ ‫ﻨﻠﻘـ‬ ‫ـﺎﻟﻭﺍ ﻨﻠﻤﻠﻤـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ﻓﻰ ﺍﻟﺭﻴﺢ ﺜﻡ ﻤﻀﻰ ﻓﻰ ﺯﻫﻭ ﺸﻤﺸﻭﻥ‬ ‫ﻫﻭ ﺍﻟﺫﻯ ﺒـﺩﺩ ﺍﻟﺸـﻜﻭﻯ ﻭﻴﻌﺜﺭﻫـﺎ‬ ‫ﻭﺒ ـﺎﺕ ﻴﻤﺴ ـﺢ ﺁﻫ ـﺎﺕ ﺍﻟﻤﺴ ـﺎﺠﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻫﻭ ﺍﻟﺫﻯ ﻤﺩ ﻤﻥ ﻋﻤﺭ ﺍﻟﺨﺭﻴﻑ ﻴـﺩﺍ‬ ‫ﻭﺭﺍﺡ ﻴﻁﻌــﻡ ﺃﻓــﻭﺍﻩ ﺍﻟﻤﻼﻴــﻴﻥ‬ ‫ﻫﻭ ﺍﻟﺫﻯ ﺠﻤﻊ ﺍﻷﺤـﻼﻡ ﻓـﻰ ﻓﻤـﻪ‬ ‫ﺒﺼ ـﺭﺨﺔ ﺃﻗﻠﻘ ـﺕ ﻟﻴ ـل ﺍﻟﺸ ـﻴﺎﻁﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻫﻭ ﺍﻟـﺫﻯ ﺸـﻕ ﻟﻠﺘـﺎﺭﻴﺦ ﺃﻋﻴﻨـﻪ‬ ‫ﺤﺭﺍﺴﻪ ﻨﺤﻥ ﻤﻥ ﻋﺼـﺭ ﺍﻟﻔـﺭﺍﻋﻴﻥ‬ ‫ﻤﻥ ﺃﻴﻥ ﺠﺎﺀ ؟ ﻭﻤﻥ ﺨﻼﻩ ﻓﻰ ﺯﻤﻥ ؟‬ ‫ﻭﻤﻥ ﻴﻌﻰ ﻟﻬﻔﺘﻰ ﺤﺯﻨـﺎ ﻭﻴـﺅﻭﻴﻨﻰ‬ ‫ﻓﻴﺎ ﺯﻤﺎﻨﻰ ﻤﻥ ﻓﻰ ﺍﻟﻜﻭﻥ ﻴﺴـﻤﻌﻨﻰ‬ ‫ﻭﻫل ﺯﻤﺎﻨﻰ ﻓـﻰ ﺍﻷﺤـﻼﻡ ﻴـﺄﺘﻴﻨﻰ‬ ‫ﻭﻫل ﻴﻁل ﻏﺩﻯ ﻤﻥ ﺴﻘﻑ ﺃﺨﻴﻠﺘـﻰ‬ ‫ﻭﻴﻭﺡ ﻗﻠﺒﻰ ﺒـﻴﻥ ﺍﻟﻜـﺎﻑ ﻭﺍﻟﻨـﻭﻥ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺃﻜﻭﻥ ﺇﺫﻥ ﺇﻥ ﻋﺸﺕ ﻓﻰ ﺯﻤﻨـﻰ‬ ‫٢٢‬
  • 24. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﻌﺎﺵﺮة :‬ ‫اﻷرﺹﻔﺔ‬ ‫ﻭﺍﻟﻤﻭﺕ ﻴﺭﻗﺩ ﻓﻰ ﺍﻟﻀﻠﻭﻉ ﺍﻟﻤﺘﻠﻔـﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﻤﻠﻘﻭﻥ ﻓـﻭﻕ ﺍﻷﺭﺼـﻔﺔ‬ ‫ﻴﻠﻭﻯ ﻴﺩ ﺍﻟﺸـﻴﻁﺎﻥ ﺤﺘـﻰ ﻴﻭﻗﻔـﻪ‬ ‫ﺇﻥ ﻤﺎﺕ ﻓﻴﻜﻡ ﺤﻠﻤﻨﺎ ﻓﻤـﻥ ﺍﻟـﺫﻯ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺩﺩ ـﺎﺭﻴﺦ ـﻨﻜﻡ ﻤﻭﻗﻔـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻟﻴﺤـ ﺍﻟﺘـ‬ ‫ﻗﻭﻤﻭﺍ ﻓﻘﺩ ﺘﻌﺏ ﺍﻟﺭﺼﻴﻑ ﻭﻗﺎﻭﻤﻭﺍ‬ ‫ﻓﻭﻕ ﺍﻟﻤﻭﺍﺌﺩ ﻜـﺎﻟﻜﻼﺏ ﺍﻟﻤﺘﺭﻓـﺔ‬ ‫ﻻ ﺘﻁﻠﺒﻭﺍ ﻫﻤﻡ ﺍﻟﺭﺠﺎل ﻓﻘﺩ ﻏـﺩﻭﺍ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﺩ ﻤﻐﻠﻔـ‬ ‫ـﻭﺒﻬﻡ ـﺩﻡ ﺍﻟﻌﺒﻴـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ﻭﻗﻠـ‬ ‫ﺃﺤﻼﻤﻬﻡ ﺘﺯﻥ ﺍﻟﺠﺒـﺎل ﺤﺠـﺎﺭﺓ‬ ‫ﺍﻟﻌﺎﺭ ﻴـﺩﻋﻭﻥ ﺍﻟـﺫﺌﺎﺏ ﻟﺘﺭﺸـﻔﻪ‬ ‫ﺒﺘﺭﻭﻟﻬﻡ ﺨﻤﺭ ﺘﺭﻗﺭﻕ ﻓﻰ ﻜﺌـﻭﺱ‬ ‫ﻭﻨﺴﺎﺅﻫﻡ ﻓﻭﻕ ﺍﻟﻔـﺭﺍﺵ ﻤﺼـﻔﻔﻪ‬ ‫ﺩﻴﻨﺎﺭﻫﻡ ﻓـﻭﻕ ﺍﻟﻭﺠـﻭﻩ ﻤﻬﻠـل‬ ‫ﻻ ﻴﻔﻬﻤﻭﻥ ﺯﻤـﺎﺌﻬﻡ ﻤـﻥ ﺤﺭﻓـﻪ‬ ‫ﻻ ﻴﺩﺭﻜﻭﻥ ﺍﻟﻠﻴل ﺃﻗﺒل ﺃﻡ ﻤﻀـﻰ‬ ‫ﺴﺎﻭﻤﻭﺍ ﺍﻟﺸﻴﻁﺎﻥ ﻜـﻰ ﻴﺴـﺘﻨﺯﻓﻪ‬ ‫ﻭﻋﻠﻰ ﺍﻷﺭﻴﻜﺔ ﺼﻔﻘﺔ ﻟﺩﻡ ﺠﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻭﺍﻟﻤﻭﺕ ﻴﺭﻗﺩ ﻓﻰ ﺍﻟﻀﻠﻭﻉ ﺍﻟﻤﻠﺘﻔـﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﻤﻠﻘﻭﻥ ﻓـﻭﻕ ﺍﻷﺭﺼـﻔﺔ‬ ‫ﺒﺜﺕ ﺍﻟﻴﻪ ﺤﺯﻨﻬـﺎ ﻜـﻰ ﻴﻌﺭﻓـﻪ ؟‬ ‫ﻫل ﻴﺭﺤﻡ ﺍﻷﺴﻔﻠﺕ ﺇﻥ ﺃﻀﻼﻋﻜﻡ‬ ‫ﻭﺘﻨﺎﻡ ﻓـﻰ ﺃﺤﻀـﺎﻨﻜﻡ ﻤﺘﻠﻁﻔـﻪ ؟‬ ‫ﻫل ﺘﻤﻨﻊ ﺍﻟﺸﻤﺱ ﺍﻟﺤﺭﺍﺭﺓ ﻋـﻨﻜﻡ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻁﺭﻴﻕ ﻫﻴﺎﻜﻼ ﻤﺘﻌﺠﺭﻓـﻪ ؟‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺇﺫﺍ ﻟﻡ ﻟﻡ ﺘﻘﻭﻤﻭﺍ ﺘﺤﻁﻤـﻭﻥ‬ ‫ﹰ‬ ‫ﺃﻋﺭﺍﻀﻜﻡ ﻀﺎﻋﺕ ﻭﻟﻡ ﺘﻨﻁﻕ ﺸﻔﻪ‬ ‫ﺃﻗﻭﺍﺘﻜﻡ ﻋﺒﺜـﻭﺍ ﺒﻬـﺎ ﻓﺘﺭﻨﺤـﻭﺍ‬ ‫ﺠﻌﻠﻭﺍ ﻀﺭﻴﺒﺘﻬﺎ ﺩﻤـﺎ ﻤﺴـﺘﻨﺯﻓﻪ‬ ‫ﺤﺘﻰ ﺍﻟـﺩﻤﻭﻉ ﺘﻬﻠﻠـﻭﺍ ﻟﻬـﺩﻴﺭﻫﺎ‬ ‫ﻗﻭﻤﻭﺍ ﺃﺸﻴﻌﻭﺍ ﻓﻰ ﺍﻟﺤﻴﺎﺓ ﺍﻟﻤﻌﺭﻓـﺔ‬ ‫ﻓﺈﻻﻡ ﺘﻨﺘﻅـﺭﻭﻥ ﻓـﻰ ﺃﺴـﻤﺎﻟﻜﻡ‬ ‫٣٢‬
  • 25. ‫ﻋﻤﻴﺕ ﻓﻠﻡ ﺘﺤﻔل ﺒﻐﻴـﺭ ﺍﻟﺴﻔﺴـﻔﻪ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻭﺍ ـﺎﺭﻴﺦ ﺃﻥ ﻋﻴﻭﻨـ‬ ‫ﻓﻠﺘﻌﻠﻤـ ﺍﻟﺘـ‬ ‫ﺒ ـﺎﻋﻭﻩ ﻟﻜ ـﻥ ﻴﺭﻫﺒ ـﻭﻥ ﺘﻌﺴ ـﻔﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻟﺘﻌﻠﻤـﻭﺍ ﺍﻟﺸـﻴﻁﺎﻥ ﺃﻥ ﺠﻨـﻭﺩﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺼﺎﺭﺕ ﻋﻠﻰ ﻭﺠﻪ ﺍﻟﺒﺴﻴﻁﺔ ﻤﺅﺴﻔﻪ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﺎﻥ ﺃﻥ ﺤﻴﺎﺘـ‬‫ـﻭﺍ ﺍﻻﻨﺴـ‬ ‫ﻭﻟﺘﻌﻠﻤـ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﺔ ﻤﺘﺨﻠﻔـ‬ ‫ـﻡ ـﻕ ﺍﻻ ﻟﻌﺒـ‬ ‫ﻟـ ﻨﺒـ‬ ‫ﻭﻟﺘﻌﻠﻤﻭﺍ ﺍﻷﺭﺽ ﺍﻟﺠﺭﻴﺤﺔ ﺃﻨﻨـﺎ‬ ‫ﻋﺒﺭ ﺍﻟﻠﻴﺎﻟﻰ ﺃﺼـﺒﺤﺕ ﻤﺴـﺘﻬﺩﻓﻪ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺎ ﺒﻘﻠﻭﺒﻨـ‬ ‫ـﺎ ﻤﻭﺘﻨـ‬‫ـﻰ ﺒﻘﺎﻴـ‬ ‫ﺤﺘـ‬ ‫ﻋﻨﺩ ﺍﺤﺘﻜﺎﻡ ﺍﻟـﺭﺃﻯ ﺠـﺩ ﻤﺜﻘﻔـﻪ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﺎ ـﻭﻡ ـﺔ ﻭﻋﻘﻭﻟﻨـ‬ ‫ﻭﻟﻨـ ﻋﻠـ ﺠﻤـ‬ ‫ﻟﻡ ﻨﺒﻕ ﻓـﻰ ﺍﻷﻓـﻭﺍﻩ ﺇﻻ ﺍﻟﻔﻠﺴـﻔﻪ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺎﺓ ﺒﻌﻠﻤﻬـ‬‫ـﺎ ـﺎ ﺍﻟﺤﻴـ‬ ‫ﻟﻜﻨﻨـ ﺒﻌﻨـ‬ ‫ﻭﺍﻟﻤﻭﺕ ﻴﺭﻗﺩ ﻓﻰ ﺍﻟﻀﻠﻭﻉ ﺍﻟﻤﺘﻠﻔـﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﻤﻠﻘﻭﻥ ﻓـﻭﻕ ﺍﻷﺭﺼـﻔﺔ‬ ‫ﺇﺫ ﺤـﺩﺩ ﺍﻟﺘـﺎﺭﻴﺦ ﻤـﻨﻜﻡ ﻤﻭﻗﻔـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻨﺎﻤﻭﺍ ﻓﻘﺩ ﻗﻨﻊ ﺍﻟﺭﺼﻴﻑ ﺒﻨـﻭﻤﻜﻡ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺭﺤﻤـﻭﺍ ﻓـﻴﻜﻡ ﻗﻠﻭﺒـﺎ ﻤﺘﻠﻔـﻪ‬ ‫ﻭﺍﷲ ﺃﻨــﺘﻡ ﺇﺨــﻭﺘﻰ ﻟﻜــﻨﻜﻡ‬ ‫ﻴﺭﻗﺩﺓ ﻓـﻭﻕ ﺍﻟﺭﺼـﻴﻑ ﻤﺯﻴﻔـﻪ‬ ‫ﺒﻌﺘﻡ ﺒﻘﺎﻴـﺎﻜﻡ ﻭﻟـﺫﺘﻡ ﺒـﺎﻟﻁﺭﻴﻕ‬ ‫ﻤﻥ ﺒﺎﻉ ﺇﻨﺴـﺎﻨﻴﺘﻰ ﻟـﻥ ﺃﻋﺭﻓـﻪ‬ ‫ـﺔ ـﻨﻜﻡ‬ ‫ـﺎ ـﺭﺉ ﻭﺍﻟﻌﺭﻭﺒـ ﻤـ‬ ‫ﻓﺄﻨـ ﺒـ‬ ‫ﻟﻡ ﺘﺼﻠﺤﻭﺍ ﺒﺸﺭﺍ ﻓﻜﻭﻨﻭﺍ ﺃﺭﺼـﻔﻪ‬ ‫ﻨﺎﻤﻭﺍ ﻓﻘﺩ ﻤﺴﺢ ﺍﻟﺯﻤﺎﻥ ﻭﺠـﻭﺩﻜﻡ‬ ‫٤٢‬
  • 26. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺤﺎدیﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫اﻟﻌﻴﺪ‬ ‫ﻭﺍﻟﻘﺩﺱ ﺘﺒﻜـﻰ ﺤﺯﻨﻬـﺎ ﻭﺘﻌﻴـﺩ‬ ‫ﻴﺎ ﻤﻭﺴﻡ ﺍﻷﻓـﺭﺍﺡ ﻜﻴـﻑ ﺘﻌـﻭﺩ‬ ‫ـﺭﻴﺩ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺘﺸــ‬ ‫ـﺎﺩﺓ ﻭﺒﻌﻴﺘــ‬ ‫ﺃﻜﺒــ‬ ‫ﻭﻋﻠﻰ ﻴـﺩﻴﻬﺎ ﻁﻔﻠﻬـﺎ ﻤﻨﺯﻭﻋـﺔ‬ ‫ﻭﺠﺭﺍﺤﻬﺎ ﺒـﺩﻡ ﺍﻟﺤﻨـﻴﻥ ﺘﺠـﻭﺩ‬ ‫ـﺔ‬ ‫ـﺎ ﻤﺫﺒﻭﺤـ‬ ‫ـﻡ ﺃﺩﻤﻌـ‬ ‫ـﺎ ﺘﻠﻤﻠـ‬ ‫ﻋﺒﺜـ‬ ‫ﻓـﻭﻕ ﺍﻟﺤـﻭﺍﺌﻁ ﻻ ﻴﻜـﺎﺩ ﻨﻤﻴـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺼﺒﺭﺍ ﻓـﻨﺤﻥ ﻫﻴﺎﻜـل ﻤﺭﺴـﻭﻤﺔ‬ ‫ﻭﻟﻡ ﻴﻌﺩ ﻓـﻭﻕ ﺍﻟﺘـﺭﺍﺏ ﺠﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺘﺭﻯ ﻓﻴﻨﺎ ﻭﻨﺤﻥ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺘﺭﺍﺏ‬ ‫ﻭﻁﺭﻴﻘﻨــﺎ ﻟــﺩﻴﺎﺭﻨﺎ ﻤﺴــﺩﻭﺩ‬ ‫ﻤ ـﺎﺫﺍ ﺠﻨﻴﻨ ـﺎ ﻭﺍﻟ ـﺩﻤﺎﺀ ﻤﺴ ـﺎﺭﻨﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﺓ ـﻭﺩ‬ ‫ـل ـﺒﺭ ﺒﺎﻟﺤﻴـ ﻴﻬـ‬ ‫ﻭﺒﻜـ ﺸـ‬ ‫ﻀﻘﻨﺎ ﻭﻀﺎﻗﺕ ﺒﺎﻟﺤﻴـﺎﺓ ﺭﺤﺎﺒﻨـﺎ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﻓﻌﻠﺕ ﻭﻓـﻰ ﻴـﺩﻴﻙ ﺤﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻴﺎ ﻤﻭﺴﻡ ﺍﻷﻓﺭﺍﺡ ﻋﺩﺕ ﺒﺄﺭﻀـﻨﺎ‬ ‫ﻭﺍﻟﻨ ـﺎﺱ ﻓﻴ ـﻪ ﻻﺠ ـﺊ ﻭﺸ ـﺭﻴﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺃﺭﺃﻴﺕ ﺩﻤﻊ ﺍﻟﻤﺴﺠﺩ ﺍﻷﻗﺼﻰ ﺠﺭﻯ‬ ‫ﺒﺎﻟﻨﻴﺭﺍﻥ ﺇﺫ ﻫﻡ ﺒﺎﻟﺴـﻴﺎﻁ ﻗﻌـﻭﺩ‬ ‫ـﻭﻩ‬‫ـﻭﻙ ﻭﺃﻓﺘﺭﺸـ‬ ‫ﺃﻡ ـﻡ ﺤﺒﺴـ‬ ‫ﺃﻨﻬـ‬ ‫ﻭﺸﺒﺎﺒﻨﺎ ﻓﻭﻕ ﺍﻟﺭﺼـﻴﻑ ﺭﻗـﻭﺩ‬ ‫ﺯﺭﻋﻭﺍ ﺍﻟﺸﻭﺍﺭﻉ ﺒﺎﻟﻘﺒﻭﺭ ﻤـﺫﺍﺒﺤﺎ‬ ‫ﺃﻡ ﺴﻠﺴﻠﺘﻬﻡ ﻓﻰ ﺍﻟﺴـﺠﻭﻥ ﻗﻴـﻭﺩ‬ ‫ﻫل ﺼﻔﻕ ﺍﻷﻁﻔﺎل ﺤﻭﻟﻙ ﻓﺭﺤـﺔ‬ ‫ﺃﻡ ـﻪ ـﻴﻥ ـﺩﻴﺎﺭ ـﻭﺩ‬ ‫ﻨﻘـ‬ ‫ﺃﻨـ ﺒـ ﺍﻟـ‬ ‫ﻫل ﺒﺎﺕ ﺭﺏ ﺍﻟﺩﺍﺭ ﻓـﻴﻬﻡ ﻗﺎﺌـﺩﺍ‬ ‫ﺒ ـﻴﻥ ﺍﻷﺤﺒ ـﺔ ﻭﺍﻟﺭﻓ ـﺎﻕ ﻭﺤﻴ ـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴﺎ ﺃﻴﻬﺎ ﺍﻟﻌﻴﺩ ﺍﻟﺠﻤﻴـل ﺃﻨـﺎ ﻫﻨـﺎ‬ ‫ﺭﻏﻡ ﺍﻟﺘﻘـﺎﺀﺍﺕ ﺍﻟﺤـﺩﻭﺩ ﺒﻌﻴـﺩ‬ ‫ـل ـﺎﻨﻕ ﺩﺍﺭﻩ ـﺎ ـﺎ‬ ‫ﻭﺃﻨـ ﻫﻨـ‬ ‫ﻜـ ﻴﻌـ‬ ‫٥٢‬
  • 27. ‫ﻭﺍﻟﺤﺭﻑ ﻓـﻰ ﺃﻋﻤﺎﻗﻨـﺎ ﻤـﻭﺀﻭﺩ‬ ‫ﻻ ﻟﻥ ﺃﻀﻴﻊ ﻭﻟﻥ ﺘﻀﻴﻊ ﻗﻀـﻴﺘﻰ‬ ‫ﺼﻤﺕ ﺍﻟﺠﺭﺍﺡ ﻭﻓﻰ ﻴﺩﻯ ﺤﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺴﺄﺼﻨﻊ ﺒﺎﻟﺤﺭﻭﻑ ﻭﻓﻰ ﻓﻤﻰ‬ ‫ﻭﻜﻼﻤﻨــﺎ ﻟﺸــﻔﺎﻫﻨﺎ ﻤــﺭﺩﻭﺩ‬ ‫ﻭﻜﻼﻤﻬ ـﻡ ﻴﻘﺘ ـﺄﺕ ﻤ ـﻥ ﺃﻜﺒﺎﺩﻨ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻤﺎ ﺩﺍﻡ ﻴﻨـﺒﺽ ﺒﺎﻟـﺩﻤﺎﺀ ﻭﺭﻴـﺩ‬ ‫ﺇﻨﻰ ﺴﺄﺼﻨﻊ ﻤﻥ ﺩﻤـﻰ ﺤﺭﻴﺘـﻰ‬ ‫ﻤﺎ ﻀﺭﻨﻰ ﻟﻭ ﻨﺎل ﻤﻨـﻰ ﺍﻟـﺩﻭﺩ‬ ‫ﺇﻥ ﻤﺕ ﻭﺍﻟﺩﻴﺩﺍﻥ ﺘـﻨﻬﺵ ﺠﺜﺘـﻰ‬ ‫ﺜﻭﺏ ﺍﻟﺤﻴﺎﺓ ﻭﻓﻰ ﺍﻟﻌﻴـﻭﻥ ﻨﺸـﻴﺩ‬ ‫ﻤﺎ ﺩﻤﺕ ﺃﻨﺴﺞ ﻤﻥ ﺨﻴﻭﻁ ﻜﺭﺍﻤﺘﻰ‬ ‫ـﺎﺓ ـﻭﺩ‬ ‫ـﻰ ـﻙ ﻟﻠﺤﻴـ ﺘﻌـ‬ ‫ﻭﻁﻨـ ﻟﻌﻠـ‬ ‫ﻤﺎ ﺩﻤﺕ ﺃﺭﺴﻡ ﻤﻥ ﺩﻤﻰ ﻤﺴﺭﺍﻙ ﻴﺎ‬ ‫٦٢‬
  • 28. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫اﺥﺮﺟﻰ ﻣﻨﻰ‬ ‫ﻭﺼﻠﻰ ﺒﻌﻀـﻰ ﺒﺒﻌﻀـﻰ‬ ‫ﺍﺨﺭﺠ ـﻰ ﻤﻨ ـﻰ ﻭﺍﻤﻀ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺁﻫ ـﺔ ﻤ ـﻥ ﻏﻴ ـﺭ ﻨ ـﺒﺽ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻟﻐــﺔ ﺍﻟﻠﻴــل ﺭﻭﺘﻨــﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻰ ـﺎﺤﺎﺕ ـﺽ‬ ‫ﺭﻓـ‬ ‫ﻓـ ﺴـ‬ ‫ﻭﺯﻤﺎﻨﻰ ﻟـﻡ ﻴﺴـﻊ ﻗﻠﺒـﻰ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺩﻋﻴﻨﻰ ـﻭﻕ ﺃﺭﻀـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻭﺴــ ـﻤﺎﻭﺍﺘﻙ ﻏﺎﺒﺘــ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﺏ‬‫ـﺎﺕ ﺍﻟﻐﻴـ‬‫ـﻰ ﻤﺘﺎﻫـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﻰ ـﻰ ﻭﻏﻴﺒـ‬ ‫ﺍﺨﺭﺠـ ﻤﻨـ‬ ‫ـﻭﺏ‬‫ـﻥ ـﺎﺭﻴﺢ ﺍﻟﻘﻠـ‬ ‫ﻤـ ﺘﻴـ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺭﺕ ﻨﻔﺴـ‬‫ـﻰ ﻁﻬـ‬‫ﺍﻨﻨـ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺔ ﻨﺤﻴﺒـ‬‫ـﺎﻕ ﻴﺭﻭﻴـ‬‫ﻋﻤـ‬ ‫ﻭﺯﺭﻋﺕ ﺍﻟﺼـﻤﺕ ﻓـﻰ ﺍﻻ‬ ‫ﺩﻤــﻰ ﻴــﺫﻜﻰ ﻟﻬﻴﺒــﻲ‬ ‫ـﺕ‬ ‫ـﻰ ـﻙ ﻭﺯﻋـ‬ ‫ﻭﻋﻠـ ﺒﺎﺒـ‬ ‫ﺒﻠﺒــل ﺃﻨﺴــﻴﺕ ﻓﻨــﻰ‬ ‫ﺍﺨﺭﺠــﻰ ﻤﻨــﻰ ﻓــﺈﻨﻰ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻰ ـﻜﺏ ﺤﺯﻨـ‬ ‫ﻭﻓﻤـ ﻴﺴـ‬ ‫ﺃﺒ ـﺩﻟﻭﺍ ﺼ ـﻭﺘﻰ ﺒﺼ ـﻤﺘﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺁﻩ ـﻥ ـﺭﺍﻥ ـﻰ‬ ‫ﻋﻴﻨـ‬ ‫ﻤـ ﻫﺠـ‬ ‫ﻭﻋﻴـــﻭﻨﻰ ﻫﺠﺭﺘﻨـــﻰ‬ ‫ﻭﺍﺭﺤﻠﻰ ﻤﻥ ﺒﻌـﺩ ﻋﻨـﻰ‬ ‫ﻓﺄﻋﻴــﺩﻯ ﻟــﻰ ﻏﻨــﺎﺌﻰ‬ ‫٧٢‬
  • 29. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫ﺹﻐﻴﺮة اﻟﺤﺐ‬ ‫ﻭﺘﺤﻠﻤــﻴﻥ ﺒﺄﻭﻗــﺎﺕ ﻭﺃﻭﻗــﺎﺕ‬ ‫ﻤﻥ ﻗﺎل ﺇﻨـﻙ ﺘﻁـﻭﻴﻥ ﺍﻟﻤﺴـﺎﻓﺎﺕ‬ ‫ﻓﻰ ﻗﻠﺒﻰ ﺍﻟﻴﻭﻡ ﻁﺭﻑ ﻤﻥ ﺤﻜﺎﻴـﺎﺘﻰ‬ ‫ﻻ ﻴﺎ ﺠﻤﻴﻠﻪ ﻓـﺎﻷﺤﻼﻡ ﻟـﻴﺱ ﻟﻬـﺎ‬ ‫ﻭﺒﻌﺩ ﺫﻟﻙ ﺼـﺎﺭﺕ ﻤـﻥ ﻨﻔﺎﻴـﺎﺘﻰ‬ ‫ﻓﺄﻨﺕ ﻟﻌﺒﺔ ﻴﻭﻡ ﺇﻥ ﻤﻀﻰ ﺍﻨﻜﺴـﺭﺕ‬ ‫ﻋﻴﻨﻴﻙ ﺫﻜﺭﻯ ﺃﻀﺎﺀﺕ ﺒﺎﻟﻤﻨﻰ ﺫﺍﺘﻰ‬ ‫ﻋﻭﺩﻯ ﻷﻤﺴﻙ ﻋﻠﻰ ﺍﻷﻤﺱ ﻴﺭﺤﻡ ﻓﻰ‬ ‫ﻓﻰ ﺍﻟﻘﻠﺏ ﺸﻤﺴﻙ ﻭﺍﻨﻔﻀﺕ ﺭﻭﺍﻴﺎﺘﻰ‬ ‫ﻨﻔﻀﺕ ﻋﻤﺭﻯ ﻤﻥ ﺫﻜﺭﺍﻙ ﻭﺍﻨﻁﻔﺄﺕ‬ ‫ﻋﻴﻨﺎﻯ ﺸﻌﺭﺍ ﺒﺄﺠﻔـﺎﻥ ﺍﻟﺠﻤـﻴﻼﺕ‬ ‫ﺘﻠﻤﻴﺫﺓ ﺃﻨﺕ ﻻ ﺘـﺩﺭﻴﻥ ﻜـﻡ ﻜﺘﺒـﺕ‬ ‫ﻓﺄﻨﺕ ﺭﻭﺡ ﺴﺭﺕ ﻓﻰ ﺒﻌﺽ ﺃﺒﻴﺎﺘﻰ‬ ‫ﻓﺈﻥ ﻨﻘﺸـﺕ ﻋﻠـﻰ ﺨـﺩﻴﻙ ﺃﻏﻨﻴـﺔ‬ ‫ﻭﻗﻠﺒﻙ ﺍﻟﻐـﺽ ﻤﺭﻫـﻭﻥ ﺒﺄﻨـﺎﺕ‬ ‫ﻓﻴﺎ ﺼﻐﻴﺭﺓ ﻨـﺎﺭ ﺍﻟﻤﺤـﺏ ﻤﺤﺭﻗـﺔ‬ ‫ﻭﺠﺭﺒﻰ ﻤﻌﻬـﻡ ﺼـﻴﺩ ﺍﻟﻔﺭﺍﺸـﺎﺕ‬ ‫ﻓﻠﺘﻠﻌﺒﻲ ﺴـﺎﺤﺔ ﺍﻷﻁﻔـﺎل ﻭﺍﺴـﻌﺔ‬ ‫ﻭﺯﺨﺭﻓﻰ ﺒﺩﻤﻰ ﻭﺠـﻪ ﺍﻟﻌﺒـﺎﺭﺍﺕ‬ ‫ﻭﻟﺘﻜﺘﺒﻴﻨ ـﻰ ﺯﻤﺎﻨ ـﺎ ﻋﺸ ـﺘﻪ ﺭﻏ ـﺩﺍ‬ ‫ـ ﹰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺃﻨﻰ ﻭﻀﻌﺘﻙ ﺭﻗﻤﺎ ﻓـﻰ ﺴـﺠﻼﺘﻰ‬ ‫ﻭﻟﺘﻌﻠﻤﻰ ﻴـﺎ ﺭﺒﻴﻌـﺎ ﻟﺴـﺕ ﺃﻨﻜـﺭﻩ‬ ‫٨٢‬
  • 30. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺮاﺑﻌﺔ ﻋﺸﺮ:‬ ‫أیﻬﺎ اﻟﻈﺎﻟﻢ‬ ‫ﺘــﺫﺒﺢ ﺍﻟﺤﻠــﻡ ﺠﻨﻴﻨــﺎ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻼﻡ ﻓﻴﻨــ‬‫ـﺩ ﺍﻷﺤــ‬ ‫ﻴﻠــ‬ ‫ـﺎﻟﻡ ـﺎ ـﻥ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻅـ ﻤـ ﻤـ‬ ‫ﺃﻴﻬـ‬ ‫ـﺨﻁﻨﺎ ـﺎﺭ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ﺼـ ﺩﻤـ ﹰ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﺇﻨﻨــﺎ ﻨﺭﺠــﻭ ﺴــﻼﻤﺎ‬ ‫ـ ﹰ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻜﺎﺭﻯ‬‫ـﺎ ﺴــــ‬ ‫ﻜﻨــــ‬ ‫ﺩﻤﻨـ ـﺎ ﺃﺼـ ـﺒﺢ ﻨـ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺭﺭ‬‫ـﺎ ﺘﺘﺤـــ‬‫ﻭﺩﻤﺎﺀﻨـــ‬ ‫ﻭﺃﻓﻘﻨــــﺎ ﺒﻌــــﺩ ﺃﻥ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺎﺌﺭﺍ ﺍﷲ ﺃﻜﺒـــ‬‫ﺜـــ‬ ‫ـﻨﺜﺄﺭ‬‫ـﺩﻴﻨﺎ ﺴـــ‬‫ﻭﺒﺄﻴـــ‬ ‫ﻭﺘــﺭﺍﺏ ﺍﻷﺭﺽ ﻴﻐــﺩﻭ‬ ‫ـﺕ ـﺕ ـﺩﻤﺎﺀ‬ ‫ﻏﺭﻗـ ﺘﺤـ ﺍﻟـ‬ ‫ـﺠﻨﺎﺀ‬‫ـﺩﻭﻨﺎ ﺴـــ‬ ‫ﻭﻏـــ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻡ ﺒﻴﻭﺘــ‬‫ـﻸ ﺍﻟﻅﻠــ‬ ‫ﻤــ‬ ‫ﻻﺡ ﺒﺭﻴــــــــ ـﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺭﺒﻨﺎﻩ ﻤﻤﻴﺘـــ‬‫ﻭﺸـــ‬ ‫ﺃﻭﺼـــﺎﻑ ﺍﻟﻁﺭﻴـــﻕ‬ ‫ـﺩﻤﺎ‬‫ـﺎ ﻋﻨــ‬‫ـﻡ ﺜﺭﻨــ‬‫ﺜــ‬ ‫ـﺨﻁﻨﺎ ـﺎﺭ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ﺼـ ﺩﻤـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﻭﺃﺭﺍﻨـــ ـﺎ ﺍﻟﺤـــ ـﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻜﺎﺭﻯ‬‫ـﺎ ﺴــــ‬ ‫ﻜﻨــــ‬ ‫ﺩﻤﻨـ ـﺎ ﺃﺼـ ـﺒﺢ ﻨـ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺭﺭ‬ ‫ـﺎ ﺘﺘﺤـــ‬ ‫ﻭﺩﻤﺎﻨـــ‬ ‫ﻭﺃﻓﻘﻨــــﺎ ﺒﻌــــﺩ ﺃﻥ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺎﺌﺭﺍ ﺍﷲ ﺃﻜﺒـــ‬‫ﺜـــ‬ ‫ـﻨﺜﺄﺭ‬‫ـﺩﻴﻨﺎ ﺴـــ‬‫ﻭﺒﺄﻴـــ‬ ‫ﻭﺘــﺭﺍﺏ ﺍﻷﺭﺽ ﻴﻐــﺩﻭ‬ ‫ـﺩﻴﻨﺎ ﺤﺠـــ‬ ‫ـﺎﺭﺓ‬ ‫ﻭﺒﺄﻴـــ‬ ‫ﺩﻤﻨـ ـﺎ ﻴﻁﻔـ ـﺊ ﻨـ ـﺎﺭﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻨﺤــﻥ ﺃﻁﻔــﺎل ﻜﺒــﺎﺭ‬ ‫ـﻭﺍﺀ ـﻭﺭﺓ‬ ‫ﺜـ‬ ‫ـﻸ ﺍﻷﺠـ‬ ‫ﺘﻤـ‬ ‫ﻋﻴﺸﻨﺎ ﻓـﻰ ﺍﻟﻅﻠـﻡ ﻋـﺎﺭ‬ ‫٩٢‬ ‫ﻜﻰ ﺘﻌـﻭﺩ ﺍﻟﻘـﺩﺱ ﺤـﺭﺓ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﺭﺨﺕ ـﺎ ﺍﻟﻌﺭﻭﺒـ‬ ‫ﻓﻴﻨـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ـﺨﻁﻨﺎ ـﺎﺭ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ﺼـ ﺩﻤـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻁﻴﻥ ﺍﻟﺤﺒﻴﺒـ‬‫ـﻰ ﻓﻠﺴـ‬‫ﻓـ‬ ‫ـﻜﺎﺭﻯ‬‫ـﺎ ﺴــــ‬ ‫ﻜﻨــــ‬ ‫ﺩﻤﻨـ ـﺎ ﺃﺼـ ـﺒﺢ ﻨـ ـﺎﺭﺍ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬
  • 31. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫إﻟﻰ ﻣﺘﻤﺮدة‬ ‫ﻭﻴﺩﻯ ﻋﻠﻴﻙ ﻭﻓﻰ ﺍﻟﻔﺅﺍﺩ ﻴـﺩﺍﻙ‬ ‫ـﺎﻙ‬ ‫ـﺭﺩﻴﻥ ـﻰ ـﻰ ﻤﺭﻋـ‬ ‫ﻭﻓـ ﺩﻤـ‬ ‫ﺘﺘﻤـ‬ ‫ﺃﻤﻤﺎ ﻭﻟﻴﺱ ﻟﺩﻴﻙ ﻏﻴـﺭ ﺒﻜـﺎﻙ‬ ‫ﻤﺎﺫﺍ ﺴﻴﺼـﻨﻊ ﻜﺒﺭﻴـﺎﺅﻙ ﺇﻥ ﺩﻋـﺎ‬ ‫ﻓﻬل ﺘﺭﻴﻥ ﺇﺫﺍ ﺍﻨﻁﻔـﺕ ﻋﻴﻨـﺎﻙ‬ ‫ﺇﻥ ﺸﺌﺕ ﺃﻁﻔﺄﺕ ﺍﻟﻐـﺭﺍﻡ ﺒﻤﻘﻠﻴﺘـﻙ‬ ‫ﻭﺭﻤﻴﺕ ﻓﻰ ﻗﻠﺒﻰ ﺒﺫﻭﺭ ﻫـﻭﺍﻙ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺕ ـﻰ ـﺫﺒﺘﻴﻨﻰ ﻭﺒﻨﻴﺘﻨـ‬ ‫ﺃﻨـ ﺍﻟﺘـ ﻫـ‬ ‫ﺘﺜﻤﺭ ﺴـﻭﻯ ﺍﻵﻻﻡ ﻭﺍﻷﺸـﻭﺍﻙ‬ ‫ﻭﺭﻭﻴﺘﻬﺎ ﺒﺎﻟﺸـﻭﻕ ﻓﺄﺸـﻌﻠﺕ ﻭﻟـﻡ‬ ‫ﻴﻁل ﻤﻨﻬﺎ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﺤﻴﺙ ﻴـﺭﺍﻙ‬ ‫ﻭﺠﻌﻠﺕ ﻓﻰ ﺠﺴﻤﻲ ﻋﻴﻭﻨﻲ ﺸﺭﻓﺘﻴﻥ‬ ‫ﻯ ﻭﺠﺩﺕ ﻗﻠﺒﻰ ﺘﺎﻩ ﺘﺤﺕ ﺨﻁﺎﻙ‬ ‫ﻓﺠﻌﻠﺘﻨﻰ ﺃﻤﺸﻰ ﺇﺫﺍ ﻋﺜـﺭﺕ ﺨﻁـﺎ‬ ‫ﺒﺎﻟﺒﻌﺩ ﻋﻨﻙ ﻭﺩﻓﺌﻬـﺎ ﺒﺭﻀـﺎﻙ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﺍﻟﺘﻰ ﻤـﻨﺢ ﺍﻟﺤـﺭﻭﻑ ﻟﻬﻴﺒﻬـﺎ‬ ‫ﺸـﻭﻜﺎ ﻴﺅﺠﺠـﻪ ﺍﻟﺤﻨـﻴﻥ ﺇﺯﺍﻙ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻟﺫﻜﺭﻴﺎﺕ ﺯﺭﻋﺘﻬﺎ ﻓـﻰ ﻤﻬﺠﺘـﻰ‬ ‫ﺍﻟﻤﻀﻨﻰ ﻭﻴﺤﻜﻰ ﺒﺎﻟﺩﻤﻭﻉ ﺃﺴﺎﻙ‬ ‫ﻭﺩﻤﻰ ﻋﻠـﻰ ﻜﻔﻴـﻙ ﻴﺭﺴـﻡ ﻗﻠﺒـﻰ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺎﺭﺩﺍ ـﺎﻟﻬﻡ ـﻰ ﺃﻓﻼﻜـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻤﻥ ﻗﺎل ﺇﻨﻰ ﻻ ﺃﺤﺒﻙ ﻤـﻥ ﺭﺁﻨـﻰ‬ ‫ﻭﺭﺠﻌﺕ ﻭﺍﻷﺤﻼﻡ ﺒﻴﻥ ﺸـﺒﺎﻜﻰ‬ ‫ﺤﻴﻥ ﺍﺤﺘﻀﻨﺕ ﺍﻟﻠﻴل ﺒﻴﻥ ﺠﻭﺍﺭﻨﺤﻰ‬ ‫ﻭﺠﻌﻠﺘﻪ ﻁﻴـﺭﺍ ﻋﻠـﻰ ﺸـﺒﺎﻜﻰ‬ ‫ﻭﺠﻠﺴﺕ ﺃﺤﻜﻰ ﻓﻰ ﺴﺭﻴﺭﻯ ﻗﺼـﺘﻰ‬ ‫ﻭﺇﺫﺍ ﺒﻜﻰ ﺃﺤﺴﺴﺕ ﻓﻴﻪ ﻀـﻨﺎﻙ‬ ‫ﻓﺈﺫﺍ ﺸـﺩﺍ ﺁﻨﺴـﺕ ﻓﻴـﻪ ﻭﺤﺸـﺘﻰ‬ ‫٠٣‬
  • 32. ‫ﺒﻐﻴﺭ ﺤﺒـﻙ ﺃﻭ ﻫﻔـﺎ ﻟﺴـﻭﺍﻙ‬ ‫ﻓﺒﻌﺯﺓ ِﻷﺸﻭﺍﻕ ﻤـﺎ ﻨـﺒﺽ ﺍﻟﻔـﺅﺍﺩ‬ ‫ﺍ‬ ‫ﺒ ـﺎﻟﻐﺭﺍﻡ ﻭﻻ ﺍﻨﻁﻔﺌ ـﺕ ﻟ ـﻭﻻﻙ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺒﻌﺯﺓ ﺍﻷﺸﻭﺍﻕ ﻤﺎ ﺍﺸﺘﻌﻠﺕ ﻋﻴـﻭﻨﻰ‬ ‫ﻟﻴﻁﻴﺭ ﻴﻨﺸﻕ ﻓﻰ ﺍﻟﻔﻀﺎﺀ ﺸـﺫﺍﻙ‬ ‫ﻓﺄﻨـﺎ ﺍﻟـﺫﻯ ﺠﻤـﻊ ﺍﻟﻨﺴـﻴﻡ ﺒﻘﻠﺒـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻭﺩﻋﻰ ﺍﻟﻅﻨﻭﻥ ﻓﻠﻴﺱ ﻟـﻰ ﺇﻻﻙ‬ ‫ﻓﺘﻨﻔﺴﻰ ﻋﻤﺭﻯ ﻭﻋﻴﺸﻰ ﻓـﻰ ﺩﻤـﻰ‬ ‫١٣‬
  • 33. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎدﺳﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫ﻟﻘﺎء‬ ‫ـﺭﺍﻗﻬﺎ ﻓــﺘﻥ ﺍﻟﻘﻤــﺭ‬‫ﺇﺸـ‬ ‫ﺠﻠﺴ ـﺕ ﺃﻤ ـﺎﻤﻰ ﻜ ـﺎﻟﺭﺅﻯ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻋــﺏ ﺃﻨﻔــﺎﺱ ﺍﻟﺯﻫــﺭ‬ ‫ـﺎ ـﻴﻡ‬ ‫ـﻘﺭﺍﺀ ﻁﻭﻗﻬـ ﻨﺴـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ـﻤﺭ‬‫ـﺎﻥ ﺍﻟﺴـ‬‫ـﺎﻍ ﺍﻟﺤـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﺒﻌﻴﻭﻨﻬ ـﺎ ﻫﻤ ـﺱ ﺍﻟﻌﺫﻭﺒ ـﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻤــﻥ ﺍﻟﺘﻭﺜــﺏ ﺘﺴــﺘﻌﺭ‬ ‫ﻭﺒﺨــﺩﻫﺎ ﻨــﺎﺭ ﺘﻜــﺎﺩ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻭﻥ ﺍﻟﻬﺎﺌﻤـ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻌﻴـ‬‫ﺇﻟـ‬ ‫ـل‬‫ـﻡ ﺍﻟﺠﻤﻴـ‬‫ـﺏ ﺍﻟﺤﻠـ‬‫ﻴﺘﻭﺍﺜـ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻔﺎﻩ ﺍﻟﺤﺎﻟﻤـ‬‫ـﻰ ﺍﻟﺸـ‬‫ﻋﻠـ‬ ‫ﻭﻴﺒــﺙ ﺃﻨﻔــﺎﺱ ﺍﻟﻠﻘــﺎﺀ‬ ‫ـﻤﻪ‬ ‫ـﺎﺕ ﺒﺎﺴـــ‬ ‫ﻜﺄﻤﻨﻴـــ‬ ‫ـﻭﻥ‬‫ـﺩﺍﺌل ـل ﺍﻟﺤﻨـ‬ ‫ﺍﻟﻠﻴـ‬ ‫ﻭﺠـ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﻴﺎﺕ ﺍﻟﻨﺎﻋﻤــ‬ ‫ﺍﻷﻤﺴــ‬ ‫ـﺘﻴﺎﻕ‬‫ـﺎ ﺒﺎﺸـ‬‫ـﺕ ﻋﻠﻴﻨـ‬‫ﺭﻓـ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻰ ـﺩﻯ ﺠﺭﺍﺤـ‬ ‫ﻭﻋﻠـ ﻴـ‬ ‫ﺃﺭﺴ ـﻠﺕ ﻋﻤ ـﺭﻯ ﻨﺤﻭﻫ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻲ ﺃﻓﺭﺍﺤـــ‬ ‫ﻓﺘﻨﺒﺸـــ‬ ‫ـﺏ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻠﻬﻴـ‬‫ـﺎ ﺘﻁﻔـ‬ ‫ﻓﻠﻌﻠﻬـ‬ ‫ـﺒﺎﺤﻪ‬ ‫ـﻰ ﻤﺼـ‬ ‫ـﻡ ﺍﻷﺴـ‬‫ﺭﻏـ‬ ‫ﻓﻴﻀــﺊ ﻓــﻰ ﺃﺭﻜﺎﻨــﻪ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻭﻥ ﻤﻴﺯﺍﺤـ‬‫ـﻰ ﺍﻟﻌﻴـ‬‫ﻓـ‬ ‫ﻭﺘﻌ ـﻭﺩ ﺒﺴ ـﻤﺘﻪ ﻭﻴ ـﺭﻗﺹ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺭﺍﻡ‬‫ـﺎﺕ ﺍﻟﻐـ‬‫ـﻰ ﺒﺂﻫـ‬‫ﻗﻠﺒـ‬ ‫ـﻌﻠﺕ‬‫ـﺭﺕ ـﻰ ﻓﺄﺸـ‬ ‫ﺇﻟـ‬ ‫ﻨﻅـ‬ ‫ﻭﺫﺍﺏ ﻓﻰ ﺠـﻭﻑ ﺍﻟﺯﺤـﺎﻡ‬ ‫ﻓﺈﻨﺴﺎﺏ ﻓﻰ ﺃﻓـﻕ ﺍﻟﻤﻜـﺎﻥ‬ ‫ﻓــﻰ ﺩﻴــﺎﺠﻴﺭ ﺍﻟﻅــﻼﻡ‬ ‫ﻓﻜﺄﻨـ ـﻪ ﻁﻴـ ـﻑ ﺘﺒـ ـﺩﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻡ‬‫ـﻐﺎﺙ ﺍﻟﻤﻨـ‬‫ـﻴﻥ ﺃﻀـ‬‫ﺒـ‬ ‫ﻭﻜﺄﻨــﻪ ﺤﻠــﻡ ﺘــﻭﺍﺭﻯ‬ ‫٢٣‬
  • 34. ‫ـﺎﻫﺭﺓ‬‫ـﻴﺎﺕ ﺍﻟﺴــ‬‫ﺍﻷﻤﺴــ‬ ‫ﻗﺎﻟ ـﺕ ﺘﻌ ـﺎل ﺃﻴ ـﺎ ﺭﻓﻴ ـﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻁﺭﺓ‬‫ـﺫﻜﺭﻴﺎﺕ ﺍﻟﻌــ‬‫ﺍﻟــ‬ ‫ﺍﺠﻤﻊ ﺸـﺘﺎﺘﻙ ﻤـﻥ ﺩﺭﻭﺏ‬ ‫ﺒﺄﻏﻨﻴــ ـﺎﺕ ﺴــ ـﺎﺤﺭﺓ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺃﻋﺩ ﺇﻟـﻰ ﻗﻠﺒـﻰ ﺍﻟﺭﺒﻴـﻊ‬ ‫ـﺎﻤﺭﻩ‬ ‫ـﺩ ـﻭﺏ ﺍﻟﺴـ‬ ‫ﻋﻨـ ﺍﻟﻘﻠـ‬ ‫ﻭﺍﺠﻌل ﻏﺭﺍﻤـﻙ ﻤﻭﻋـﺩﻯ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺭﺕ ـﻭ ﻋﻴﻭﻨﻬـ‬ ‫ﻨﺤـ‬ ‫ﻭﺴـ‬ ‫ﻓﺤﻤﻠ ـﺕ ﻗﻠﺒ ـﻰ ﻭﺍﻨﺘﺸ ـﻴﺕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺴﻭﺴـــﺎﺕ ﻅﻨﻭﻨﻬـــﺎ‬ ‫ـﺕ‬ ‫ـﺕ ـﻭﻯ ﻭﺨﻠـ‬ ‫ﻓﺘﻬﻠﻠـ ﻨﺸـ‬ ‫ﻟﻬﻴــــﺏ ﺠﻨﻭﻨﻬــــﺎ‬ ‫ـﺎ ـﺭﻯ ـﺩﻴﻬﺎ‬ ‫ﺒﺨـ‬ ‫ﻜﻠﻤﺘﻬـ ﻓﺴـ‬ ‫ﺴ ـﻜﺭﺕ ﺒﻬﻤ ـﺱ ﺠﻔﻭﻨﻬ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺔ‬‫ـﺎ ـﺎ ـﻰ ﺩﻤﻌـ‬ ‫ﺫﻨﺒـ ﻤﻌـ ﻓـ‬ ‫ﻴﺯﻓﻨــــﺎ ﺒﻨﺴــــﻴﻤﻪ‬ ‫ـﻘﻴﻥ‬‫ـل ـﺭ ﺍﻟﻌﺎﺸـ‬ ‫ﻓﺄﻁـ ﻓﺠـ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻤﻨﺎ ﻟﺠﺤﻴﻤـــ‬ ‫ﻀـــ‬ ‫ﻭﺍﻤﺘﺩ ﻤـﻥ ﻋﻴﻨﻴـﺔ ﻋﻤـﺭﺍ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﺎ ﺒﻨﻌﻴﻤـــ‬‫ﻭﺃﻅﻠﻨـــ‬ ‫ﻭﺃﺤﺎﻁﻨــ ـﺎ ﺒﺠﻨﺎﺤــ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻰ ـﻭﻉ ﻏﻴﻭﻤـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺩﻤـ‬ ‫ﻓﺘﻔﺘﺤــﺕ ﻓﻴﻨــﺎ ﺍﻟﺤﻴــﺎﺓ‬ ‫٣٣‬
  • 35. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫ﺣﺎرس اﻷﺵﻮاق‬ ‫ﻭﺍﺒﺤﺜﻰ ﻋﻨﻰ ﻓﻰ ﺩﻤـﻊ ﺍﻟﻘﻤـﺭ‬ ‫ﺍﺴﺄﻟﻰ ﻋﻨـﻰ ﺤﺒـﺎﺕ ﺍﻟﻤﻁـﺭ‬ ‫ﻓﺘﺤﺕ ﻟﻠـﺭﻴﺢ ﺃﺒـﻭﺍﺏ ﺍﻟﺴـﻔﺭ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻲ ـﻰ ـﻰ ﻗﻤﻘﻤـ‬ ‫ﻓﺘﺸـ ﻋﻨـ ﻓـ‬ ‫ﻓﻰ ﺩﻤـﻭﻋﻰ ﻭﻋـﺫﺍﺒﺎﺕ ﺍﻟﻘـﺩﺭ‬ ‫ﺘﺠـ ـﺩﻴﻨﻰ ﺁﻫـ ـﻪ ﻤﺨﻨﻭﻗـ ـﺔ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒﺴـﻨﺎ ﺍﻟﺒـﺩﺭ ﻭﺃﺤـﺯﺍﻥ ﺍﻟﺒﺸـﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺩﻴﻨﻰ ـﻔﺤﺔ ـﻁﻭﺭﺓ‬ ‫ﻤﺴـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﺘﺠـ‬ ‫ﻴﺒﻌﺙ ﺍﻟﺤﻠـﻡ ﺒﺄﻨﻔـﺎﺱ ﺍﻟﺯﻫـﺭ‬ ‫ـﺭﺍ‬‫ـﺩﻴﻨﻰ ـﻼ ﻤﺨﻀﻭﻀـ‬ ‫ﺃﻤـ‬ ‫ﺘﺠـ‬ ‫ﺀ ﻁﺭﻴﻘﺎ ﺸﻕ ﻓﻰ ﻗﻠـﺏ ﺍﻟﺨﻁـﺭ‬ ‫ـﺩﻴﻨﻰ ـﺔ ـﺭﻴﺔ ـﺎ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻟﻘﻤـ ﺸـ‬ ‫ﺘﺠـ‬ ‫ﻟﻠﻤﺴﺎﻜﻴﻥ ﻀـﻴﺎﺀ ﻓـﻰ ﺍﻟﺤﻔـﺭ‬ ‫ﺃﻁﻌﻡ ﺍﻟﺤـﺎﺭﺍﺕ ﻗﻠﺒـﻰ ﻭﺩﻤـﻰ‬ ‫ﺒﺎ ﺃﻨﺎﺠﻴﻪ ﻭﻟﻴـل ﺍﻟﺼـﺒﺭ ﻤـﺭ‬ ‫ﺁﻩ ﻴـﺎ ﺍﻨـﻪ ﺭﻭﺤـﻰ ﻴـﺎ ﻋـﺫﺍ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻏﻴﺭ ﺃﻨـﺎﺕ ﻓـﺅﺍﺩﻯ ﺍﻟﻤﺤﺘﻀـﺭ‬ ‫ﻜﻡ ﻁﺭﻗﺕ ﺍﻟﻠﻴل ﺼﺒﺎ ﻟـﻡ ﺃﺠـﺩ‬ ‫ﻭﺤﻨﻴﻨﻰ ﻓﻰ ﻀﻠﻭﻋﻰ ﻴﺼـﻁﻬﺭ‬ ‫ﻨﻔﺴﻰ ﻴﺸـﻌل ﺃﻁﻴـﺎﻑ ﺍﻟـﺭﺅﻯ‬ ‫ﻴﻘﻠﻕ ﺍﻷﻨﺴﺎﻡ ﻓﻰ ﺤﻀﻥ ﺍﻟﺸـﺠﺭ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﻡ ـﻰ ﺃﻏﻨﻴﺘـ‬ ‫ـﻴﻥ ﺍﻟﺤﻠـ ﻓـ‬‫ﻭﺃﻨـ‬ ‫ﻓ ـﺈﺫﺍ ﺃﻤﺴ ـﻴﺕ ﻏﻨ ـﺎﻨﻰ ﺍﻟﻘﻤ ـﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻜﻡ ﺘﻼﺸﻴﺕ ﻤﻊ ﺍﻟﻠﺤـﻥ ﻀـﺤﺎ‬ ‫ﺃﻨﺕ ﻓﻰ ﻋﻴﻨﻴـﻪ ﻓﺠـﺭ ﻤﻨﺘﻅـﺭ‬ ‫ﻭﻏ ـﺩﻯ ﻴﻨﻅ ـﺭ ﻨﺤ ـﻭﻯ ﻗﻠﻘ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻓﻰ ﺸﻭﺍﻁﻴﻬﺎ ﺸـﺭﺍﻋﻰ ﻤﺴـﺘﻘﺭ‬ ‫ﺁﻩ ﻤ ـﻥ ﻋﻴﻨﻴ ـﻙ ﻤ ـﺎ ﺃﺭﻭﻋﻬ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ ـﺎﻏﻪ ـﻰ ـﺭ‬ ‫ﺃﻨﻘـ ﻭﺘـ‬ ‫ﻭﻟﺤﻨـ ﺼـ‬ ‫ﻴﻬﺏ ﺍﻟﺸـﻁ ﻅـﻼﻻ ﻭﻋﻴﻭﻨـﺎ‬ ‫ﺩﻴ ـﺙ ﻋﻁ ـﺭ ﻭﺘﺭﺍﺘﻴ ـل ﺴ ـﻤﺭ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻋﻠﻰ ﺩﻭﺤﺘﻬـﺎ ﺼـﻐﻴﺕ ﺃﺤـﺎ‬ ‫٤٣‬
  • 36. ‫ﻓﻰ ﺩﻤﻰ ﻏﻴﺭ ﻫـﻭﺍﻙ ﺍﻟﻤﺴـﺘﻌﺭ‬ ‫ﻜﻡ ﺘﺭﺤﻠﺕ ﻋـﻥ ﺍﻟﻜـﻭﻥ ﻭﻤـﺎ‬ ‫ﻓﺘﺴﻴل ﺍﻟﺤﺏ ﻓﻰ ﺩﻤـﻊ ﺍﻟﻤﻁـﺭ‬ ‫ـﺢ ـﺭﻴﺢ ـﻭﻯ ـﺎ‬ ‫ﺃﻟﻤـ‬ ‫ﻓﺘﻌـ‬ ‫ﺃﻨﻔـ ﺍﻟـ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﻰ ـﺎ ـﻭﻥ ﻭﻨﻬـ‬ ‫ﺠﻨﺘـ ﻓﻴﻬـ ﻋﻴـ‬ ‫ـﻰ ـﻰ ـﻪ ـﺩﻯ‬ ‫ﻓﺘﺸـ ﻋﻨـ ﻓﻴـ ﺘﺠـ‬ ‫ﻓﻰ ﻋﻴﻭﻨﻰ ﻓﺎﻫﺘﺩﻯ ﻓﻴﻬﺎ ﺍﻟﺒﺼـﺭ‬ ‫ﻭﺘﻌ ـﺎﻟﻰ ﻴ ـﺎ ﺴ ـﻤﺎﺀ ﺃﺸ ـﺭﻗﺕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺼ ـﻐﺘﻨﻰ ﻓﻴ ـﻪ ﺸ ـﺒﺎﺒﺎ ﻴﺯﺩﻫ ـﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ ﻨﻀـ‬ ‫ـﺭﺍ‬ ‫ـﻰ ـﻰ ﺯﻤﺎﻨـ‬ ‫ﺃﻴﻘﻅـ ﻓـ‬ ‫ﻭﺸـﺭﺒﻨﺎ ﻓﻴـﻪ ﺃﻨﻔـﺎﺱ ﺍﻟﺴـﺤﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻜﻡ ﻗﻁﻔﻨـﺎ ﺜﻤـﺭﺍ ﻤـﻥ ﺩﻭﺤـﻪ‬ ‫ﺒﺎﺸﺘﻌﺎل ﺍﻟﺭﻭﺡ ﻓﻰ ﻨﺒﺽ ﺍﻟﻌﻤـﺭ‬ ‫ﻭﻨﻘﺸـﻨﺎ ﺍﻟﺤـﺏ ﻓـﻰ ﺠﺩﺭﺍﻨـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺍﻤﻠﺌـﻰ ﻗﻠﺒـﻰ ﺒﺤﺒـﺎﺕ ﺍﻟﺴـﻬﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺁﻩ ﻴ ـﺎ ﺴ ـﻨﺒﻠﺔ ﻓ ـﻰ ﺭﻭﻀ ـﺘﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﺘﻨﺒﺕ ﺍﻟﺴـﻬﺩ ﺒﺄﺠﻔـﺎﻥ ﺍﻟﺸـﺠﺭ‬ ‫ﻭﺍﺴﻜﺒﻰ ﺩﻤﻌﻙ ﻴﺭﻭﻴﻬـﺎ ﻟﻜـﻰ‬ ‫ﺃﺤﺭﺱ ﺍﻷﺸﻭﺍﻕ ﻓﻰ ﻭﺍﺩﻯ ﺍﻟﺒﺸﺭ‬ ‫ﻓﺄﻋﻴﺵ ﺍﻟﻌﻤﺭ ﻭﺤـﺩﻯ ﺴـﺎﻫﺭﺍ‬ ‫٥٣‬
  • 37. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺜﺎﻣﻨﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫ﻻ یﺎ ﺣﻤﺎم اﻟﺤﻤﺎ‬ ‫ﺒل ﺨﺎﻨﻨﻰ ﺍﻟﺸﺩﻭ ﻭﺍﺴﻭﺩﺕ ﺃﻨﺎﺸـﻴﺩﻱ‬ ‫ﻻ ﻴﺎ ﺤﻤﺎﻡ ﺍﻟﺤﻤﺎ ﻤﺎ ﻜﻨﺕ ﺘﻐﺭﻴـﺩﻯ‬ ‫ﺘﻐﺎﻟﺏ ﺍﻟـﺩﻤﻊ ﻓـﻰ ﻫـﻡ ﻭﺘﺸـﺭﻴﺩ‬ ‫ﺫﺍﺒﺕ ﺤﺭﻭﻓﻰ ﻓﻰ ﻜﻔﻰ ﻭﻤﺎ ﺒﺭﺤـﺕ‬ ‫ﻫﻤﺱ ﺍﻟﺘﺩﻟل ﻤﻥ ﺤﻭﺭ ﻭﻤـﻥ ﻋﻴـﺩ‬ ‫ﻜﻡ ﺼﻐﺕ ﺸﺩﻭﻯ ﻟﻠﺯﻴﺘـﻭﻥ ﺩﺍﻋﺒـﺔ‬ ‫ﻴﺼﻭﻏﻬﺎ ﺍﻟﺩﻤﻊ ﻓﻰ ﺃﻟﺤﺎﻨﻬـﺎ ﺍﻟﺴـﻭﺩ‬ ‫ﻟﻜﻥ ﻟـﻰ ﺒﻌﻴـﻭﻥ ﺍﻟﻘـﺩﺱ ﺃﻏﻨﻴـﺔ‬ ‫ﻭﻫﺎﺠﺕ ﺍﻟﻨﺎﺭ ﻓﻰ ﺼﻤﺘﻰ ﻭﺘﻨﻬﻴـﺩﻯ‬ ‫ﺇﻥ ﺠﺌﺕ ﺍﻁﻠﻘﻬﺎ ﻀﺎﻗﺕ ﺒﻬﺎ ﺸـﻔﺘﻰ‬ ‫ـﻭﺩ‬‫ـﺎ ﻟﻨﻜـ‬‫ـﺯل ﺍﻷﺭﺽ ﺇﻴﻼﻤـ‬ ‫ﺘﺯﻟـ‬ ‫ﻭﺃﻁﻠﻕ ﺍﻟﻤﺴﺠﺩ ﺍﻷﻗﺼـﻰ ﻤﺩﺍﻤﻌـﻪ‬ ‫ﺃﻨﺎﻤل ﺍﻟﻅﻠﻡ ﻓـﻰ ﺃﻴـﺩﻯ ﺍﻟﺭﻋﺎﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻨﻜﺒﺔ ﺍﻷﻤﺱ ﻴـﺎ ﻋﻤـﺭﺍ ﺘﻘﺎﺫﻓـﻪ‬ ‫ﻴﺎ‬ ‫ﻓﻰ ﻴﻭﻡ ﺸﺅﻡ ﻤﻥ ﺍﻟﺘـﺎﺭﻴﺦ ﻤﺸـﻬﻭﺩ‬ ‫ﻨﺩﻭﺓ ﺍﻟﻴـﻭﻡ ﻭﺍﻟﺘـﺎﺭﻴﺦ ﺴـﺠﻠﻬﺎ‬ ‫ﻴﺎ‬ ‫ﺩﻡ ﺍﻟﺸــﻬﻴﺩ ﻭﺃﻨﻔــﺎﺱ ﺍﻟﻤﻭﺍﻟﻴــﺩ‬ ‫ﻭﺼﻤﺔ ﺍﻟﻐﺩ ﻴﺎ ﺠﺭﺤﺎ ﻴﺜـﻭﺭ ﺒـﻪ‬ ‫ﻴﺎ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﻡ ـﺫﺒﻨﺎ ـﻑ ﺍﻟﻤﻭﺍﻋﻴـ‬ ‫ﺨﻠـ‬ ‫ﻭﻜـ ﻴﻌـ‬ ‫ﺤﻠﻡ ﻟﻴﻠﻪ ﻴـﺄﺱ ﻜـﺎﻥ ﻤﻭﻋـﺩﻨﺎ‬ ‫ﻴﺎ‬ ‫ﻗﺩ ﺴﻁﺭﻭﻙ ﺒﻠـﻭﻥ ﻏﻴـﺭ ﻤﻌﻬـﻭﺩ‬ ‫ﻴﺎ ﺼﻔﺤﺔ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﻓﻰ ﺘـﺎﺭﻴﺦ ﺃﻤﺘﻨـﺎ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﻴﺩ ﺍﻟﻌﺭﺍﺒﻴـ‬ ‫ـﺎ ـﻡ ﺍﻟﺼـ‬ ‫ﻴﺨﻁﻬـ ﻗﻠـ‬ ‫ﺩﻡ ﻭﺩﻤــﻊ ﻭﺃﺸــﻭﺍﻕ ﻭﻤﻭﺠــﺩﺓ‬ ‫ﻋﻭﺩﻯ ﻜﻤﺎ ﻜﻨﺕ ﺒﻴﻀﺎﺀﺍﻟﺭﺅﻯ ﻋﻭﺩﻯ‬ ‫ﻴﺎ ﺼﻔﺤﺔ ﺍﻟﺤﺯﻥ ﻓﻰ ﺘـﺎﺭﻴﺦ ﺃﻤﺘﻨـﺎ‬ ‫ﻫﻴﺎ ﺍﻏﺴﻠﻴﻬﺎ ﺇﺫﻥ ﻓﻰ ﻀـﺠﺔ ﺍﻟﺒﻴـﺩ‬ ‫ﺤﺭﻭﻓﻙ ﺍﻟﺴـﻭﺩ ﺨﻁﺘﻬـﺎ ﻤـﺩﺍﻤﻌﻨﺎ‬ ‫ﻋﻥ ﺒﺴﻤﺔ ﺃﺯﻫﺭﺕ ﻓﻰ ﺜﻐﺭ ﺼـﻨﺩﻴﺩ‬ ‫ﻗﺩ ﻟﻭﺜﻭﻙ ﻭﺴﺎﺭﻭﺍ ﻴﺒﺤﺜـﻭﻥ ﻀـﺤﺎ‬ ‫ـﻭﺩ‬‫ـﻕ ـﺭﺍﺏ ﺍﻷﺭﺽ ﻤﻌﺒـ‬‫ﻟﻌﺎﺸـ ﻟﺘـ‬ ‫ﺘﻨﺴﺎﺏ ﻓﻰ ﻋﺭﺒﺎﺕ ﺍﻟﺴﺨﻁ ﻟﻌﻨـﺘﻬﻡ‬ ‫ﺇﻨﻰ ﻓﺩﻴﺘﻙ ﻴـﺎ ﻗﺩﺴـﻰ ﻭﺫﺍ ﻋﻴـﺩﻯ‬ ‫ﻴﻌﺎﻨﻕ ﺍﻟﻤﻭﺕ ﻓﻰ ﺸﻭﻕ ﻭﻓـﻰ ﻓﻤـﻪ‬ ‫٦٣‬
  • 38. ‫ﺒل ﺨﺎﻨﻨﻰ ﺍﻟﺸﺩﻭ ﻭﺃﺴﻭﺩﺕ ﺍﻨﺎﺸـﻴﺩﻯ‬ ‫ﻻ ﻴﺎ ﺤﻤﺎﻡ ﺍﻟﺤﻤﺎ ﻤﺎ ﺨﻨﺕ ﺘﻐﺭﻴـﺩﻯ‬ ‫ﻭﺩﻭﻟﺔ ﺍﻟﻌـﺯ ﻤـﺎ ﺩﺍﻨـﺕ ﻟﻤﻭﻟـﻭﺩ‬ ‫ـﺎ ﺩﻭﻻ‬‫ـﺎ ـﺏ ـﺎﻡ ﺍﻟﻬﻨـ‬ ‫ﻜﻨـ ﻨﻘﻠـ ﺃﻴـ‬ ‫ﺴﺨﻁ ﺍﻟﺘـﺫﻟل ﻤـﻥ ﻜـل ﺍﻟﺘﻘﺎﻟﻴـﺩ‬ ‫ﻋﺩﻨﺎ ﺴﺠﺎﺌﺭ ﻓﻰ ﺃﻓـﻭﺍﻫﻬﻡ ﻟﻔﻅـﺕ‬ ‫ﺇﻻ ﺩﺨﺎﻨﺎ ﻤﻀﻰ ﻤـﻥ ﻏﻴـﺭ ﺘﺤﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻓﺄﺸــﻌﻠﻭﻨﺎ ﻓﺒﺘﻨــﺎ ﻻ ﻨﻨــﺎﺯﻋﻬﻡ‬ ‫ﻗﻤﻨ ـﺎ ﻟﻨﻌﻁ ـﻰ ﻟ ـﻡ ﻨﻅﻔ ـﺭ ﺒﺘﺄﻴﻴ ـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻓﻴﻠﻌﺒﻭﻥ ﺒﻨﺎ ﻗﻡ ﻫـﺎﺕ ﻟـﻴﺱ ﻏـﺩﺍ‬ ‫ﻭﻗﺩ ﻤﻀﻰ ﻏﺩﻨﺎ ﻓـﻰ ﺯﻓـﺔ ﺍﻟﻌﻴـﺩ‬ ‫ﻭﻟﻴﺱ ﻟﻠﻘﺩﺱ ﻤﻥ ﺼـﻭﺕ ﻨﺠﺭﺒـﻪ‬ ‫ـﺩ‬ ‫ـﻴﺱ ـﺅﻟﻤﻬﻡ ـﺭﺡ ﺍﻟﻤﻨﺎﻜﻴـ‬ ‫ﺠـ‬ ‫ﻭﻟـ ﻴـ‬ ‫ﻜل ﺍﻹﺫﺍﻋﺎﺕ ﺘﺤﻜﻰ ﻓـﻰ ﻤﻭﺍﺠﻌﻨـﺎ‬ ‫ﻓﻰ ﺍﻟﺤﻠﻕ ﺠﺭﺜﻭﻤﺔ ﺒـﻴﻥ ﺍﻷﺨﺎﺩﻴـﺩ‬ ‫ﻗﺎﻟﻭﺍ ﺴـﻨﻨﻘﺫﻫﺎ ﻗﻠﻨـﺎ ﻟﻘـﺩ ﻭﻗﻔـﺕ‬ ‫ﻓﻡ ﻤـﻥ ﺍﻟﻴـﺄﺱ ﻤﻐﻤـﻭﺱ ﺒﺘﻨﻜﻴـﺩ‬ ‫ﺘﻐﻠﻐل ﺍﻟﺴـﻡ ﻓـﻰ ﺃﻋﻤﺎﻗﻨـﺎ ﻭﻟﻬـﺎ‬ ‫ـﺩ‬‫ﻭﺇﻥ ـﺭ ـﺩﺘﻨﺎ ـﺩ ﺘﻘﻴﻴـ‬ ‫ﺠـ‬ ‫ﻨﺴـ ﻗﻴـ‬ ‫ﻓﺈﻥ ﻨﻘـﻑ ﻟـﺩﻏﺘﻨﺎ ﺩﻭﻥ ﻤﺭﺤﻤـﺔ‬ ‫ﻓﺈﻥ ﻓﺯﻋﻨـﺎ ﺴـﻘﺘﻨﺎ ﻜـﺄﺱ ﺘﺴـﻬﻴﺩ‬ ‫ﻓﺈﻥ ﻨـﻨﻡ ﻨﺭﻫـﺎ ﻏـﻭﻻ ﺘﺭﻭﻋﻨـﺎ‬ ‫ﺒﺎﺘـﺕ ﺘﻨﻐﺼـﻨﺎ ﻓ ـﻰ ﻟﻴﻠـﻪ ﺍﻟﻌﻴ ـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺇﻥ ﺃﺒﺎﺤﺕ ﻟﻨـﺎ ﺍﻟـﺩﻨﻴﺎ ﺇﺒﺘﺴـﺎﻤﺘﻬﺎ‬ ‫ﻭﻓﻰ ﻏـﺩ ﺃﺭﻀـﻌﻭﻩ ﻜـل ﻤﻭﻟـﻭﺩ‬ ‫ﻗﺎﻟﻭﺍ ﻫﻰ ﺍﻟﺤﻠﻡ ﻓﺎﻨﺴﺎﺒﻭﺍ ﺒـﻪ ﺃﻤـﻼ‬ ‫ﻴﺩﺱ ﻓﻰ ﺍﻷﺭﺽ ﺃﺤـﻼﻡ ﺍﻟﻤﻭﺍﻟﻴـﺩ‬ ‫ـﺭﻩ‬ ‫ـﺎ ـﻊ ﻨﻘﻁـ‬ ‫ـﺎ ﻭﺃﻁﻔﺎﻟﻨـ ﺩﻤـ‬ ‫ﻗﻠﻨـ‬ ‫ﻗﺩ ﻋﻭﺩﻭﻨﺎ ﻋﻠـﻰ ﺨﻠـﻑ ﺍﻟﻤﻭﺍﻋﻴـﺩ‬ ‫ـﺩﻜﻡ‬‫ـﻡ ﺃﻭ ﻻ ﻻﻨﻭﺍﻋـ‬ ‫ـﻭﻑ ﻨﺤﻠـ‬ ‫ﻟﺴـ‬ ‫٧٣‬
  • 39. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﺘﺎﺳﻌﺔ ﻋﺸﺮة :‬ ‫ادﻓﺄﺗﻨﻰ ﺑﺎﻟﺤﺐ‬ ‫ﺒﻰ ﻭﺃﻗﺭﺒـﻰ ﻤﻨـﻰ ﻭﻻ ﺘﺘﻌﻨﺘـﻰ‬ ‫ﺃﺩﻓــﺄﺘﻨﻰ ﺒﺎﻟﺤــﺏ ﻓﻠﺘﺘﺭﻓﻘــﻰ‬ ‫ﻭﺘﺭﺒﻌﺕ ﻓﻰ ﺍﻟﻘﻠـﺏ ﺩﻭﻥ ﻤﺸـﻘﺔ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﻭﺭﺩﺓ ﺭﻭﻯ ﺍﻟﻔـﺅﺍﺩ ﺭﺤﻴﻘﻬ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﺎ ﺯﺍل ﻴﻨﺯﻑ ﺫﻜﺭﻴﺎﺕ ﺍﻟﺤﺴـﺭﺓ‬ ‫ﻤﺩﻯ ﻴﺩﻴﻙ ﻭﻀﻤﺩﻯ ﺠﺭﺤﻰ ﺍﻟﺫﻯ‬ ‫ﻟﻠﺤﺏ ﺘﻤﺭﻕ ﻓﻰ ﺴـﻤﺎﺀ ﺍﻟﻅﻠﻤـﺔ‬ ‫ﺤﺘﻰ ﺃﻋـﻭﺩ ﺒﺭﺍﺤﺘﻴـﻙ ﺤﻤﺎﻤـﺔ‬ ‫ﻭﺘﻘﻴﻡ ﺃﻓﺭﺍﺡ ﺍﻟﺯﻤـﺎﻥ ﺒﻤﻬﺠﺘـﻰ‬ ‫ﻓﺘﻀﺊ ﺃﺤﺯﺍﻥ ﺍﻟﻠﻴـﺎﻟﻰ ﺒـﺎﻟﻬﻭﻯ‬ ‫ﻋﻁﺭﺍ ﻴﺭﻑ ﻋﻠﻰ ﻀﻔﺎﻑ ﻤﺩﻴﻨﺘﻰ‬ ‫ﺒـ ـﺎﷲ ﻻ ﺘﺘـ ـﺩﻟﻠﻰ ﻭﻟﺘﻘﺒﻠـ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﻸﺕ ﻋﺼﺎﻓﻴﺭ ﺍﻟﺴﻌﺎﺩﺓ ﺤﺠﺭﺘـﻰ‬ ‫ﺃﻋ ـﺩﺩﺕ ﻨﻔﺴ ـﻰ ﻟﻠﻘ ـﺎﺀ ﻓﻬﺎﻫﻨ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺘﻀﻤﻨﻰ ﻭﺃﺫﻭﺏ ﻓـﻰ ﺘﺭﻨﻴﻤـﺔ‬ ‫ﺘﻠﺘﻑ ﺤـﻭﻟﻰ ﺼـﺤﺒﻪ ﻓﺄﻀـﻤﻬﺎ‬ ‫ﻭﺍﻟﺒﺭﺩ ﻋﺸﺵ ﻓﻰ ﺤﻨﺎﻴﺎ ﻨﺒﻀـﺘﻰ‬ ‫ﻭﻓﺅﺍﺩﻯ ﺍﻟﻤﻠﻬﻭﻑ ﻴﺒﻜـﻰ ﺤﺴـﺭﺓ‬ ‫ﻤﺎ ﺯﻟﺕ ﺃﻏﺭﻕ ﻓﻰ ﻫﻤﻭﻡ ﺍﻟﻭﺤﺩﺓ‬ ‫ﺃﺤﻨﻭ ﻋﻠﻴﻪ ﻓﻴﺸﺘﻜﻰ ﻭﻴﻘـﻭل ﻟـﻰ‬ ‫ﺩﻓﺌﻰ ﻭﻴﺸﻌل ﻓﻰ ﺩﻤﺎﺌﻰ ﺜـﻭﺭﺘﻰ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻥ ـﺫﻯ ـﺘﺎﻗﻪ ﻓﻴﺒﺜﻨـ‬ ‫ﺃﺸـ‬ ‫ﺃﻴـ ﺍﻟـ‬ ‫ﻟﻭﻻﻩ ﻤﺎ ﻀﺎﺀ ﺍﻟﻐـﺭﺍﻡ ﺒﻤﻘﻠﺘـﻰ‬ ‫ﺃﻴﻥ ﺍﻟﺫﻯ ﺃﺤﻴﺎ ﻟـﻪ ﻭﻴﻌـﻴﺵ ﻟـﻰ‬ ‫ﻭﺍﻟﻔﺠﺭ ﻴﺭﺴل ﻨﺎﻅﺭﻴﺔ ﻟﺸـﺭﻓﺘﻰ‬ ‫ـﻤﺎ‬ ‫ـﺢ ـﺩﻩ ﻤﺘﺒﺴـ‬ ‫ـﺄﻋﻭﺩ ﺃﻤﺴـ ﺨـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻥ ﻭﻋﺎﺩ ﻟﻸﺤﻀﺎﻥ ﻨﺒﻊ ﺍﻟﻔﺭﺤـﺔ‬ ‫ﻭﺃﻗﻭل ﻻ ﺘﻘﻠﻕ ﻓﻘﺩ ﺴـﻤﺢ ﺍﻟﺯﻤـﺎ‬ ‫ﻨﺸﻭﻯ ﻭﺭﻭﻴﺘـﻰ ﺒﺄﻋـﺫﺏ ﻗﺒﻠـﻪ‬ ‫ﻓﻠﺘﻤﺴﺤﻰ ﻭﺠﻊ ﺍﻟﺯﻤـﺎﻥ ﻭﺃﻗﺒﻠـﻰ‬ ‫ﺘﻨﺴﺎﺏ ﻓﻰ ﺍﻟﺩﻨﻴﺎ ﺒـﺄﺭﻭﻉ ﻗﺼـﺔ‬ ‫ﻭﻟﺘﺯﺭﻋﻴﻨﻰ ﻓﻰ ﻋﻴﻭﻨـﻙ ﻓﺭﺤـﺔ‬ ‫٨٣‬
  • 40. ‫ﺴﺭﻯ ﻭﺴﺭﻙ ﻓﻰ ﺠﺤﻴﻡ ﺍﻟﻨﺸـﻭﺓ‬ ‫ﻭﻀﻌﻰ ﻴﺩﻴﻙ ﻋﻠﻰ ﻴﺩﻯ ﻭﺭﺘﻠـﻰ‬ ‫ﻭﺒﺒﺤﺭ ﻋﻴﻨﻴﻙ ﺍﺤﺘﺠﺯﺕ ﺴـﻔﻴﻨﺘﻲ‬ ‫ـﻘﺎ‬ ‫ـﺩﻯ ـﻰ ـﻙ ﻋﺎﺸـ‬ ‫ﻭﺘﺄﻜـ ﺃﻨـ ﺃﺤﺒـ‬ ‫ﻭﻨﺫﻭﺏ ﻓﻴﻨﺎ ﻫﻤﺴـﺔ ﻓـﻰ ﻟﻤﺴـﺔ‬ ‫ﻓﺄﻋﻴﺵ ﻓﻴﻙ ﻭﺘﻨﻌﻤـﻴﻥ ﺒﻨـﺎ ﻤﻌـﺎ‬ ‫ﺯﻑ ﺍﻟﻭﺠﻭﺩ ﻋﻠﻰ ﺠﻨﺎﺡ ﻓﺭﺍﺸـﺔ‬ ‫ﻭﻨﻌﻠــﻡ ﺍﻟﻌﺸــﺎﻕ ﺃﻥ ﺠﻨﻭﻨﻨــﺎ‬ ‫٩٣‬
  • 41. ‫اﻟﻘﺼﻴﺪة اﻟﻌﺸﺮیﻦ :‬ ‫یﺎ ﻧﻴﻞ‬ ‫ﻥ ﻭﻫﺎﺕ ﻤﺎ ﻓـﻰ ﺠﻌﺒﺘـﻙ‬ ‫ﻴـﺎ ﻨﻴـل ﺃﺫﻥ ﻓـﻰ ﺍﻟﺯﻤ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـﻴﻎ ـﻰ ـﺭﺍﻗﺘﻙ‬ ‫ﺼـ ﻓـ ﺍﺸـ‬ ‫ﻭﺃﻋﺩ ﻋﻠﻰ ﺴـﻤﻌﻰ ﺤـﺩﻴﺜﺎ‬ ‫ﹶ‬ ‫ـﻰ ـﺫﻭﺒﺘﻙ‬ ‫ـﻪ ﺘﺯﺩﻫـ ﺒﻌـ‬‫ﻨـ‬ ‫ﻤﻨﺫ ﺍﻟﺘﺠـﺄﺕ ﺇﻟـﻰ ﺍﻟﻜﻨـﺎ‬ ‫ـﺕ ـﻰ ـﺩﻫﺎ‬ ‫ﻭﺠﻌﻠـ ﺘﺒﻨـ ﻤﺠـ‬ ‫ﺃﻭﺩﻋ ـﺕ ﺠﺴ ـﻤﻙ ﻋﻨ ـﺩﻫﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻔﺘﻴﻥ‬‫ـﺎﺏ ـﻴﻥ ﺍﻟﻀـ‬ ‫ﺘﻨﺴـ ﺒـ‬ ‫ﻫــﺎﺕ ﺍﻟﻠﻴــﺎﻟﻰ ﻋﺫﺒــﺔ‬ ‫ﺒﺎﻟﺸ ـﻭﻕ ﺩﺍﺨ ـل ﻤﻬﺠﺘ ـﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﻰ ـﺩﻴﺜﺎ ﻤﻔﻌﻤـ‬ ‫ﺘﺤﻜـ ﺤـ‬ ‫ﺕ ﻓ ـﻰ ﻅ ـﻼل ﺍﻟﺭﺍﻓ ـﺩﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﻰ ﺃﻤﻨﻴـ‬‫ـﻭﻍ ﺃﻏﻠـ‬‫ﻓﺘﺼـ‬ ‫ﺘﻔﺩﻴــﺔ ﺃﻓﺌــﺩﺓ ﺍﻷﻨــﺎﻡ‬ ‫ـﻴﻡ ـﺭﺤﺎ ـﺭﺍﻡ‬ ‫ﻟﻠﻐـ‬ ‫ﻭﺘﻘـ ﺼـ‬ ‫ـل‬‫ـﺔ ﻭﺍﻟﻨﺨﻴــ‬ ‫ﻙ ﺍﻟﺠﻤﻴﻠــ‬ ‫ﻴﺎ ﻨﻴل ﺤﺩﺙ ﻋﻥ ﺭﻭﺍﺒﻴــ‬ ‫ﻓﺘﻨﺘﺸــﻰ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﺨﻤﻴــل‬ ‫ـﺭ ـﻰ ـﺎﻟﻌﺒﻴﺭ‬ ‫ﻭﺍﻟﺯﻫـ ﻴﻬﻤـ ﺒـ‬ ‫ﺕ ﺍﻟﺤﺏ ﻓﻰ ﻫﻤﺱ ﺍﻷﺼﻴل‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺞ ﺫﻜﺭﻴـ‬‫ـﺩﺍﻙ ﺘﻨﺴـ‬‫ﻭﻴـ‬ ‫ـﻰ ﻻ ـﺎﺭﻕ‬ ‫ﻴﻔـ‬ ‫ـﺎﻭ ﺒﻘﻠﺒـ‬‫ﺜـ‬ ‫ﻭﺨﺭﻴﺭ ﻤﺎﺌﻙ ﻓﻰ ﺍﻟـﺯﻭﺍﺭﻕ‬ ‫ﻫﻙ ﺘﺯﺩﻫﻰ ﺒﻴﻥ ﺍﻟﺠـﺩﺍﻭل‬ ‫ﻴﺎ ﻨﻴـل ﺤـﺩﺙ ﻋـﻥ ﻤﻴـﺎ‬ ‫ل ﺍﻟﺤﺏ ﺃﻨﻔـﺎﺱ ﺍﻷﺼـﺎﺌل‬ ‫ﺘﺴﺭﻯ ﺘﻬﺩﻫـﺩ ﻓـﻰ ﺤﻘـﻭ‬ ‫ـل‬‫ـﻲ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﺨﻤﺎﺌـ‬ ‫ﺓ ﻓﺘﻨﺘﺸـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺩ ـﻸﺭﺽ ﺍﻟﺤﻴـ‬ ‫ﻓﺘﻌﻴـ ﻟـ‬ ‫ـﻙ ـﺎﻤﺱ‬ ‫ـﺏ ﺤﻭﻟـ ﻫـ‬ ‫ﻭﺍﻟﻘﻠـ‬ ‫ـﻙ ـﺎﺭﺱ‬ ‫ـﺩﺭ ﻓﻭﻗـ ﺤـ‬‫ﻭﺍﻟﺒـ‬ ‫٠٤‬
  • 42. ‫ﺃﻭ ﻨﺴــﻴﺕ ﻤــﺩﻴﻨﺘﻰ !!!‬ ‫ﺃﻨﺎ ﻴﺎ ﺤﺒﻴﺒـﻪ ﻤـﺎ ﻨﺴـﻴﺘﻙ‬ ‫ـﻔﺔ‬‫ـﺩ ﺍﻟﻀـ‬ ‫ـﺏ ﻋﻨـ‬ ‫ﺍﻟﺤـ‬ ‫ﻤﺎ ﺯﻟـﺕ ﺃﺫﻜـﺭ ﺃﻤﺴـﻴﺎﺕ‬ ‫ﻓــﻰ ﺭﺒــﻭﻉ ﺍﻟﻘﺭﻴــﺔ‬ ‫ـﺎﺘﻰ‬ ‫ـﻰ ﺃﻤﻨﻴـ‬ ‫ـل ﻴﺤﻴـ‬‫ﻭﺍﻟﻨﻴـ‬ ‫ـﻊ‬‫ـﺎ ﺍﻟﺭﺒﻴـ‬ ‫ـﺭﻯ ﻓﺘﻤﻨﺤﻨـ‬ ‫ﺘﺴـ‬ ‫ـﻪ ـﻴﻥ ـﺯﺭﻭﻉ‬ ‫ﻭﻤﻴﺎﻫـ ﺒـ ﺍﻟـ‬ ‫١٤‬