Zorunlu taşımacılık sigortalarındaki mevzuatta açık yanıtı olmayan konuları içeren, tarşışmaya açık bir kaç slaytlık bir sunum.

1. 50 KM YARI ÇAPLI ZORUNLU MALİ
SORUMLULUK SİGORTASI ?
Balkır Demirkan
2015 Mart

2. 50 KM ÇAPLI ZORUNLU MALİ
SORUMLULUK SİGORTASI OLUR MU ?
Tartışma ;
Ticari maksatla yolcu taşımacılığı yapan kişi ya da firmaların araç tiplerine bakılmaksızın yaptırması
gereken zorunlu poliçeler mevcuttur. Bu poliçelerin varlığı ve geçerliliğinin kontrolü kim tarafından
yapılmalıdır ? Ticari maksatla yolcu taşımacılığı yapan her araç yetki belgesi alması gereklidir ? Peki bu
yetki belgesinin kontrolü kim tarafından yapılmalıdır ?
Bla Bla car uygulaması da bu kapsama dahil midir ? Para karşılığı yolcu taşınırken, eğer bir kaza olur ise
Trafik poliçesi mi devreye girmelidir ?
Eğer taşıma 100 km’ye kadar ise, ve zorunlu taşımacılık poliçeleri yok ise, güvence hesabı da devrede
olmayacak mıdır ? 50 kmyarı çaplı bir kamusal zorunlu koruma poliçesi olur mu ? Bir ucundan diğer ucu
80 km olan İstanbul’da taşıma şehir içi midir ?
KM’yi ve yetki belgesini kim kontrol etmelidir ? Seyahat esnasında ölen kişilerin sigortası olmasının
sorumlusu kontrol etmeyenler midir ?

3. Özet ;
Taşımacılık kanunu ile Karayolları Trafik kanunundaki bazı düzenlemelerde hala açık olmayan ve ikincil
mevzuat ile de doldurulmamış konular olduğu görülmektedir.
1- Şoför ve muavinlerin Ferdi kazaları,
2- Manevi tazminat talepleri, (Sadece imm’de dahil olur )
3- Güvence hesabının 100 km üzerindeki taşımalarda zorunlu taşımacılık poliçesi yapılması gerektiği görüşü
nedeni ile ancak bu km üzerinde devreye girmesi,
4- Taşımacı sorumluluk poliçelerinin şehir içi taşımalarda zorunlu olmaması ve bunun ikincil mevzuat ile
düzenlenmesi,
5- Araçların yetki belgelerinin Ulaştırma bakanlığınca verilmesi, buradaki belge kontrollerinin bazı illerde
Ulaştırma bakanlığı merkezlerinde ( 8 il merkezi), diğer illerde ise bu görevin il özel idarelerince
kaymakamlıklar, belediyeler ya da büyük şehir belediyelerince verilmesi,
6- Biletsiz ya da ayakta yolcuların durumları,
7- Eşyalara gelecek zararların ihtiyari mali mesuliyet sigortasından başlı başına alınması,
8- Güvence hesabının sigorta şirketlerine yaptığı rücu işlemleri,
9- sigorta ve teminat sıralamasının Taşımacılık kanunun 19. Maddesine atfen ancak Yargıtay kararlarınca
oluşması,
10- Teminat limitlerinin (Ferdi Kaza, Taşımacılık ve Trafik) birbirine uyumsuzluğu,
11- Bla Bla Car gibi yasa dışı ticari maksatlı taşıma yöntemlerinin hiçbir mevzuat kontrolü olmaması ve
zorunlu poliçelerinin olmaması, bunun kontrol yapısının bulunmaması,
Gibi konuların taşımacılık ve Karayolları trafik kanunlarında daha açık ve net bir biçimde ortaya konmasının
faydalı olabileceği görüşündeyim. Yanı sıra, sigortalıların kusurdan bağımsız bir biçimde korunabilmesini
teminen çok daha basit ve katmansız, ferdi kazaya daha yakın, tek tip bir poliçe yapısı içerisinde
kurgulanabileceği da düşünülmesi gerebilecek noktalardandır.

4. Ayrıca başlıca yaklaşık 250,000 adet şehirler arası taşımacılık yapan otobüslerce
kurulan taşımacı havuzunun şehir içi taşıma araçları da katılarak büyütülmesinin en
önemli bir gereklilik olduğu inancındayım.
Keza; Karayolları taşımacılık kanununda şehirler arası taşımalarda tanımı
getirilirken yetki belgesi kavramına da atıfta bulunulmaktadır.
Ancak şehir içlerinde de uzun mesafeli taşımalar yapılmakta ve ciddi ölümlü ve
yaralanmalı kazalar oluşmaktadır. Bugün İstanbul ili bir ucundan diğer ucuna 70
km’nin üzerinde bir mesafeye de ulaştığı unutulmamalıdır.
Ulaştırma bakanlığının Araç yetki belgesi tanımları ve buna ilişkin genelge ve 2. cil
duyurularında yer alan 50 km’ye kadar arızi taşıma tanımının, taşımacılık
kanununda yer almadığı biçimi ile bir hukuksal zorunluluk ve hukuksal zemini olan
bir tanım olmadığı ortadadır.

5. Koltuk ferdi kaza sigortalarında olduğu gibi bir bilet kavramı olmaması durumunda
yolcu taşınmasında km hesabına mı bakılması gerektiği sadece bir yorumdur.
Bu nedenle, Güvence hesabının, poliçesi olmayan taşımalarda 50 km çap’ı kabul
ederek 100 km üzeri taşımlarda zorunlu poliçe yapımasının zorunlu olduğunu
savunması, eğer taşıma km’si 100 KM üzerinde ise bedeni hasarlarda devreye
giriyor olacağı düşüncesi ile hasar ödemesi yapmaması yahut ödeme yaptıktan
sonra Trafik poliçesine ya da polis otoritesine rücu etmeye çalışması da tartışılması
gerekli bir diğer nokta olarak ortaya çıkmaktadır.
Son olarak yeni tip taşıma yöntemleri ile karayolu dışı taşımalardaki ihtiyaçlarda
dikkate alındığında, her bir kişiye her türlü taşımacılık durumunda başlarına
gelebilecek zararlar nedeni ile kusura bakılmaksızın kerdi kaza poliçesi
düzenlenmesi, bunun ise her bir aracın koltuk kapasitesine bakılarak, ayrı ayrı
poliçeler olarka değil, zorunlu trafik poliçelerine ferdi kaza yada taşınma zorunlu
teminatı olarak ilave edilmesinin tartışılması gerektiğini düşünmekteyim.

6. Hangi sigorta daha öncelikli ?
Zorunlu
Trafik Mali
Sorumluluk
Sigortasi
Eşyalar dahil midir ? Biri
varken diğer sigorta da
neden indirim yapılır ?
Şoför ve muavinler dahil
midir ?? Kusurlu şöförü
için ödeme ??
Tedavi icin öncelik sırası
? Rücu hakkı sürekli
sakatlık ve ölüm içi
farklı mı?
Zorunlu
Taşımacılık
Sorumluluk
Zorunlu
Koltuk Ferdi
Kaza
Sigortasi
İhtiyarı
Mali
Masuliyet
Zorunlu Trafik
poliçesi yoksa
doğrudan
devreye girer mi
?
Zorunlu
Taşımacı
Sorumluluk
poliçesi yoksa
doğrudan
devreye girer mi
? Eşyaya gelen
zararlar
doğrudan
imm’den mi
ödenir ?

7. Taşımacılık Sigorta alt yapısı
▪ Hangi poliçe hangi durumda öncelikli ?
▪ Zorunlu Poliçeler
Ticari maksat ile yolcu nakli yapan kisi ya da
firmalarin, karayolunda kullanilan ozel tasitlar
ya da yuk nakli yapan tasitlafdan farkli olarak
uymalari gereken ayri bir taşimacilik kanunu
ve buna bağli ikincil mevzuat mevcuttur.
Dolayısı ile ticari amaç ile para karşılığı
musteri nakli yapan araçlar, hem karayolu da
seyahat için uygulanan Karayolları Trafik
Kanuna yanısıra Taşımacılık kanunu
hükümlerine de uymaları bir zorunluluktur.
Genel uygulama açısından her iki kanunun
yürütülmesi emniyet, ulaştırma Bakanlığı ve
Hazine Müsteşarlığı tarafından
gerceklestirilmektedir.
1- Zorunlu
Taşımacı
Sorumluluk
limitleri
Tükenmeli
Taşımacı
Sorumluluk
poliçesi yok
ise, taşımanın
şehirler arası
olup
olmadığına
100 km taşıma
sınırına
bakılarak
Güvence
hesabına dahil
olup
olmayacağı
anlaşılır ?
1- Zorunlu
poliçeler yok ise
güvence hesabı
devreye girer;
2- Taşımacı
Sorumluluk
Limitlerini
Üzerinde Kalan
Hasarlar için
Taşımacı
Sorumluluk
Poliçesi Limitleri
3- İMM
Her iki zorunlu
poliçe limitlerini
tükendiği yerden
sonra İhtiyari Mali
mesuliyet Poliçesi
limitleri devreye
girer.
Öncelik durumu
ve yasal alt yapı
Taşımacılık
olup trafik
poliçesi yok
ise,
Taşımacılın
üzerinde
kalan Kısım
itimaruı ile
güvence
hesabı
devreye
girer.
3- İMM
Her iki zorunlu poliçe
limitlerini tükendiği yerden
sonra İhtiyari Mali
mesuliyet Poliçesi limitleri
devreye girer.

8. Taşımacılık Sigorta alt yapısı
▪ Koltuk Ferdi Kaza ve Diğer Ferdi Kaza
Sigortaları
Ticari maksat ile yolcu nakli yapan kisi ya da
firmalarin Koltuk ferdi kaza poliçesi yapmaları
zorulu olmakla birlikte, Ferdi Kaza temel
olarak bir can sigortası olması nedeni ile,
kişinin can bütünlüğü ile ilgili olduğu için
herhangi bir sıralamaya tabi olmaksızın
devreye girer ve Ölüm, Sürekli Sakatlık ve
Tedavi (ihtiyaride eğer dahil ise- Zorunlu
sigortalarda doğal olarak dahildir) talep ve
ihtiyaçlarını giderir.
Zorunlu Koltuk Ferdi
Kaza Poliçelerinde
herhangi bir sıra
olmadan devreye
girer
Ferdi Kaza Poliçesi
Sahibi şirket, eğer
sorumlu taraf belli
ise, oluşan hasarın
temel sorumlusu
tarafa karşı Rücu
mekanizması
işletebilir.
Öncelik durumu
ve yasal alt yapı
Var ise diğer Ferdi
Kaza ve İhtiyari
koltuk Ferdi Kaza
teminat limitleri
devreye girer

9. Sorumluluk
Ferdi Kaza
Taşımacılık Sigortaları
Ferdi Kaza bir can sigortası olduğu için kaza ve sorumlukluktan bağımsız olarak, kusur durumuna bakılmaksızın ve herhangi bir
sıralamaya tabi olmadan, genel şartları kapsamında ödeme yapılır.
Zorunlu ve ihtiyari olan sorumluluk poliçesi limitleri, işletenin, taşımacılıktan ya da araçtan kaynaklanan sorumlulukları nispetinde
devreye girer.
SORUMLULUK & FERDİ KAZA SİGORTALARI
Şirket Ferdi
Kaza
İMM
Trafik
Zorunlu
Taşımacı
Sorumluk
Banka
Kredi Kartı
Ferdi Kaza
Zorunlu
Taşımacılık
Koltuk
Ferdi Kaza
İhtiyari
Koltuk
Ferdi Kaza

10. 4925 Karayolu Taşımacılık
Kanunu
• Kamuya açık karayollarında, yolcu ve eşya taşımalarını
kapsamaktadır.
• Taşımacı; taşımayı bir ücret karşılığında yapan kişidir.
• Yolcu; Sürücü ve hizmetli dışında araçta bulunan kişidir.
• Bilet, Yetki belgesi ve Sorumluk, 100 km
• Eşyalar da dahil görünmekle birlikte, Zorunlu sorumluluk
poliçesinin sadece Bedeni Hasarları Teminat altına alacağı
belirtilmiştir.
Yasal Alt Yapı
▪ Karayolları Trafik Kanunu
▪ Taşımacılık Kanunu
▪ Genel şartlar
Karayolları Trafik
Kanunu
• Karayollarında kullanılan tüm motorlu Araçlar Zorunlu Trafik
Mali Sorumluluk poliçesi düzenlemelidir.
• Yolcu taşımacılığı yapan araç tipleri belirtilmiştir.
• Yolcu taşımacılık yapacak araçların Ulaştırma bakanlığınca
Kontrol edileceği belirtilmiştir.
• Sadece Bedeni Hasarların teminat altına alınacağı belirtilmiştir.
• Güvence Hesabının Kapsamı ve işleyişi belirtilmiştir
• Bu sigorta ile taşımacı yetki belgesi sahibi otobüs işletenler,
şehirlerarası ve uluslararası yolcu taşımacılığında
görevlendirecekleri sürücüler ile bunların yardımcıları ve
taşıyacakları yolcular için otobüs zorunlu koltuk ferdi kazası
yaptırmak zorundadırlar.
• YTF; sorumluluk sigortası değil ferdi kaza sigortası
niteliğindedir.
Genel Şartlar (TMS &
YTF)
• Motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya
yararlanmasına veya bir şeyin sebebiyet vermiş olmasından
dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene
düşen hukuki sorumluluğu zorunlu sigorta limitlerine kadar
temin eder
Genel Şartlar (ZMS)