For Andhra Pradesh & Telangaana STUDENTS appearing for I.P.E PHYSICS-II yr, Telugu Medium. 4.విద్యుత్ ఆవేశాలు-క్షేత్రాలు 4.ELECTRIC CHARGES AND FIELDS AP & TS INTER TELUGU MEDIUM STUDENTS

1. భౌతికశాస్త్రం-II
4.విద్యుత్ ఆవేశాలు, క్షేత్రాల లు

3. పదార్ధం కొన్ని ప్ాల ధమిక కణాలత్రో న్నర్మితమై
ఉంట ంది.అవి ఎలకారా నయలు, ప్రల టానయలు మర్మయు
నయుటాల నయు .
ఈ కణాలు ద్లవ్ుర్ాశిన్న కలిగమ ఉండడం వ్లన ఒక
దాన్నత్రో ఒకటి గుర్ుత్రాాకర్షణ బలాలత్రో ఆకర్మషంపబడి
ఉంటాయి.
ఒక ఎలెకారా న్ మర్ొక ఎలెకారా న్ ల మధు గల ఆకర్షణ
గుర్ుతా బలం (5.5x10-67N)
అదేవిధంగా ఒక ఎలెకారా న్ మర్ొక ఎలెకారా న్ నయ కొంత
బలం (2.3x10-24N ) త్రో వికర్మషస్తయ్ ంది. ఈ అద్నపు
బలాన్ని విద్యుత్ బలము అంటార్ు. ఈ ధర్ాిన్ేి
విద్యుత్ ఆవేశం అంటార్ు.

4. పదార్ాా లనయ విద్యుదీకర్మంచే పలకరియలో మనము పదార్ాా ల
నయండీ ఎలెకారా న్ లనయ త్రొలగమంచడం లేదా పదార్ాా న్నకర ఎలెకారా న్
లనయ అందించడం జర్ుగుత ంది
గాజు కడీీ , సిల్క్ గుడీ నయ ఒకదాన్నత్రో ఒకటి ర్ుదిినపుుడు గాజు కడీీ
ఎలెకరాన్ లనయ కోలోుయి ధన్ావేశపూర్మత మవ్ుత ంది. అదేవిధముగా
సిల్క్ గుడీ ఎలెకారా న్ లనయ ప్రంది ఋణావేశ పూర్మతమవ్ుత ంది.
విద్యుత్ బంధక తలాలనయ ర్ుద్ిటము వ్లన పేర్ొ్న్నప్ో యిె
విద్యుదావేశాల ఉదాా ర్ము వ్లన “సిార్ విద్యుత్” ఉతుతి్
జర్ుగుత ంది.
అమర్మకాకు చందిన శాస్త్రవేత్ Benjamin Franklin
ఆవేశాలకు ధన , ర్ుణ అన్ే పేర్ునయ పెటార డు.

5. కరి.పూ 600 స్తం.లో గరిస్తయ దేశంలో థేల్క్ అన్ేశాస్త్ర వేత్ మొద్ట
విద్యుచచకర్ ఉన్నకరన్న గుర్మ్ంచాడు. ఆ దేశంలో amber (సీమ
గుగమాలం) నయ చటు యొక్ ర్ెసిన్ నయండి తయార్ుచేసేవార్ు. ఆ
గుగమాలాన్ని పిలిు చర్ింలో ర్ుదిినపుడు ఆ పదార్ాం చిని చిని
త్రేలికెైన వ్స్తయ్ వ్ులనయ ఆకర్మషంచయటనయ గమన్నంచాడు. గరికు భాషలో
ఏంబర్ కు మర్మయొక పేర్ు "electron" అంద్యవ్లు ఆ ఆకర్మషంచే
ధర్ిమునయ ఎలకరరాసిటి అన్న పిలిచార్ు.
ఒక వ్స్తయ్ వ్ునయ వేర్ొక వ్స్తయ్ వ్ుత్రో ర్ాపిడి చేసినపుడు ఒక పదార్ాం
యొక్ ఉపర్మతలంలో గల ఎలకారా నయు (పర్మాణువ్ులోన్న
ప్ాల థమిక కణం) ఒక తలం నయండి వేర్ొక తలాన్నకర బదిలీ
అవ్ుత్రాయి. అపుడు ఎలకారా నయు కోలోుయిే వ్స్తయ్ వ్ు తల
ధన్ాతికం గానయ, ఎలకారా నయు గిహంచిన తలం ఋణాతికం గానయ
యిేర్ుడుత ంది.

6. ఈ ర్కమైన విద్యుచఛకర్న్న సిార్ విద్యుత్ అంటార్ు. కరి.శ 1600
స్తం.లో గమల్క బర్ర అన్ే శాస్త్రవేత్ ర్ెండు ర్కాల ఆవేశాలుంటాయన్న
పలతిప్ాదించాడు. గాజు కడీీపెై సిలు్ గుడీత్రో ర్ుదిినపుడు గాజు
కడీీ ధన్ాతికంగానయ సిలు్ గుడీ ఋణాతికంగానయ
యిేర్ుడటాన్ని, అదేవిధంగా ఎబొ న్ైట్ కడీిన్న ఉన్ని గుడీత్రో
ర్ుదిినపుడు ఎబొ న్ైట్ కడీీ ఋణావేశాన్ని, ఉన్ని గుడీ
ధన్ావేశాన్ని ప్రంద్డాన్ని గమన్నంచాడు. ఆ ర్ెండు కడీీలు
పర్స్తుర్ం ఆకర్మషంచయకొనయటనయ గమన్నంచార్ు. ఈ సిార్ విద్యుత్
యొక్ ఉన్నకరన్న బండుబంతి విధయుద్ిర్మిన్న లేదా స్తార్ణపతల
విధయద్ిర్మిన్న దాార్ా త్రలుస్తయకోవ్చయచ. తర్ాాత కాలంలో బంజమిన్
ఫాల ంకరున్ మఘాలలో గల మర్ుపులలో విద్యుత్ శకర్ ఉనిద్న్న
లోహపు గాలిపటాలనయ ఎగుర్వేసి దాన్నకర లోహపు తీగలు కటిర
న్నర్ాా ర్మంచాడు. ఆయన లెైటిింగ్ కండకరర్ుి కనయగొన్ాిర్ు. ఇది
పెద్ి భవ్న్ాలపెై పిడుగులు (విధయుచచకర్) పడకుండా
అర్మకడుత ంది.

8. తటస్తా పివిసి
గొటరం
తటస్తా ర్గుా
గుడీ

9. ఎలకారా నయలు అన్ని ఒక ద్గార్కు
చేర్డం
ఋణాతిక పేలర్ణ

10. ఆవేశిత వ్స్తయ్ వ్ునయ భూమిత్రో స్తంధానం చేసే్
వ్స్తయ్ వ్ునయ, భూమిన్న కలిపే వాహకం దాార్ా
న్ేలకు పలవ్హంచే విద్యుత్ పలవాహం వ్లు
వ్స్తయ్ వ్ు పెై ఉండే అద్నపు ఆవేశం అద్ృశుం
అవ్ుత ంది.భూమిత్రో ఆవేశాలనయ పంచయకొన్ే ఈ
పలకరియనయ 'ఎర్మ్ంగ్' చేయడం అంటార్ు.

12. వాహకాలు, బంధకాలు
విద్యుత్ నయ తమ దాార్ా స్తయలభంగా
పలస్తర్మంపచేసేంద్యకు అనయమతించే వాటిన్న
'వాహకాలు' అంటార్ు.
ఉదా: లోహాలు,మానవ్-జంత శర్రర్ాలు, భూమి
మొద్లెైనవి.
విద్యుత్ నయ తమ దాార్ా పలసార్ం చేయటాన్నకర
అనయమతించన్న వాటిన్న 'బంధకాలు' అంటార్ు.
ఉదా: గాజు,పింగాణి,ప్ాు సిరక్,న్ైలాన్,చక్ వ్ంటి
అలోహాలు.

13. వాహకాలు బంధకాలు

14. లోహాలలో పలవ్హంచే సేాచాచ ఎలకారా నయు

16. సజాతి దృవాలు వికర్షణ , విజాతి దృవాలు కకర్షణ

19. పర్మాణువ్ులోన్న కణాల
యొక్ ఆవేశ విలువ్లు

26. ఒక బంద్య ఆవేశం చయటటర కొంత పర్మధి మేర్ వాుపించి
ఉండే ఆవేశ పర్మమాన్ాన్ేి విద్యుత్ క్షేతలం అంటార్ు.
విద్యుత్ క్షేతలం

28. E=F/q

30. ఏకర్రతి విద్యుత్ క్షేతలం:
ఒక విద్యుత్ క్షేతలం లోన్న , విద్యుత్ క్షేతల తీవ్లత దిశ లోనయ ,
పర్మమాణం లోనయ అన్ని బంద్యవ్ులకర స్తమానం గా ఉంటే ఆ
క్షేతలం నయ ఏక ర్రతి విద్యుత్ క్షేతలం అంటార్ు, అటాు కాకుంటే
అస్తమర్రతి విద్యుత్ క్షేతలం అంటార్ు

31. విద్యుత్ క్షేతల ర్ేఖలు:
విద్యుదావేశం చయటటర ఉండే విద్యుత్ క్షేతలం నయ చితల
ర్ూపంలో గరయటాన్ేి విద్యుత్ క్షేతల ర్ేఖలు అంటార్ు
విద్యుత్ క్షేతల ర్ేఖ ఒక వ్కిము. ఆ వ్కిము లోన్న పలతి
బంద్యవ్ు వ్ద్ి గరసిన స్తుర్ి ర్ేఖ ఆ బంద్యవ్ు వ్ద్ి
ఉండే న్నకర్ క్షేతల దిశనయ స్తయచిస్తయ్ ంది .
విద్యుత్ క్షేతల ర్ేఖలు పర్స్తుర్ము ఖండించయకోవ్ు. ఒక
.వేళ ఖండించయ కునిటుయిత్రే , ఆ ఖండన బంద్యవ్ు
వ్ద్ి విద్యుత్ క్షేతలమునకు ర్ెండు దిశలు ఉండాలి ,
ఇది అసాధుము.

35. విద్యుత్ దిాధయల వ్ం;
•ర్ెండు స్తమాన, వ్ుతిర్ేకము అయిన ఆవేశాలనయ 2a
ద్యర్ములో అమర్మచత్రే ఆ అమర్మకనయ విద్యుత్ దిాధయల వ్ం
అంటార్ు
-q నయండి +q కు తీస్తయకుని దిశన్ే దిాధయల వ్ం దిశ అంటార్ు.
-q నయండి +q సాా న్ాలకు మధు ఉండే బంద్యవ్ునయ దిాధయల వ్
కేంద్లము అంటార్ు.

37. దిాధయల వ్ బాల మకం ( P):
విద్యుత్ దిాధయల వ్ము లోన్న ఒక ఆవేశాన్ని(q), ఆవేశాల మధు
ద్యర్ం(2a) త్రో గుణిసే్ వ్చేచ లబాి న్ని దిాధయల వ్ బాల మకం
అంటార్ు
P=q x 2a
పలమాణము: కులూమ్-మీటర్
ఇది ఒక స్తదిస్త ర్ాశి
దీన్న దిశ -q నయండి +q వైపు ఉంట ంది.

38. ఏకర్రతి విద్యుత్ క్షేతలం లోన్న విద్యుత్ దిాద్ృవ్ం పెై
పన్న చేసే టార్్ కు స్తమీకర్ణం:
+q ఆవేశం పెై పన్నచేసే బలాలు F=+qE క్షేతల దిశలో)
-q ఆవేశం పెై పన్నచేసే బలము
F=-qE(క్షేత్రాల న్నకర వ్ుతిర్ేక దిశలో)
న్నకర్ బలము -
F=qE-qE=0

39. కాన్న ఆవేశాలు ద్యర్ంగా ఉండటం వ్లన
దిాద్ృవ్ం పెై టార్్ పన్నచేస్తయ్ ంది
T = = qE x BC
T= qEx2a sin 0
P=qx2a దిాధయల వ్ బాల మకము
T=PEsin0
T దిశ కాగమతం తలాన్నకర లంబంగా వలుపలికర వ్చేచ దిశ కాబటిర
T=PxE

40. విద్యుత్ డైప్ో ల్క అక్షం పెై ఏదైన్ా బంద్యవ్ు వ్ద్ి విద్యుత్
క్షేతల తీవ్లత కు స్తమీకర్ణం:

43. మధు లంబ తలముపెై వ్ుండే బంద్యవ్ు వ్ద్ి విద్యుత్ క్షేతల
తీవ్లతకు స్తమీకర్ణం:

45. విద్యుత్ అభివాహం (Φ):
ఒక చిని ఉపర్మతల వైశాలు మూలకం ∆S నయ E కర లంబంగా
ఉండేటటు ఒక బంద్యవ్ు వ్ద్ి ఉంచిత్రే దాన్న దాార్ా ప్ో యిే క్షేతల
ర్ేఖల స్తంఖాు E. ∆S కర అనయలోమానయప్ాతము లో ఉంట ంది
ఒకవేళ వైశాలు మూలకాన్ని θ కోణం త్రో వ్ంచిత్రే, E కర
లంబంగా ఉండే వైశాలు మూలకం ∆S cos θ అవుత ుంది.
విద్యుత్ అభివాహం (Φ) న్నర్ాచనము:
విద్యుత్ క్షేతలం లో ఏదైన్ా బంద్యవ్ు వ్ద్ి క్షేత్రాల న్నకర లంబంగా
ఉంచిన ఏకాంక వైశాలాున్ని దాటే విద్యుత్ క్షేతల ర్ేఖల స్తంఖునయ
విద్యుత్ అభివాహం (Φ) అంటార్ు

46. ∆ Φ =E.∆S
∆ Φ =E∆S cos θ
ఇక్డ θ , E మర్మయు వైశాలుం మూలకం ∆S మధు
గల కోణం.
θ విలువ్,
0< θ <90, విద్యుత్ అభివాహం ధన్ాతికం
90< θ <270 , విద్యుత్ అభివాహం ర్ుణాతికం

47. గాస్ న్నయమం:
ఏదైన్ా ఒక స్తంవ్ృత వ్లయం నయండి బైటకు వ్చయచ
మొత్ం విద్యుత్ అభివాహం (Φ) ఆ స్తంవ్ృత తలములో
గల మొత్ం ఆవేశాన్నకర(1 / ε0) ర్ేటు ఉంట ంది.
∫E⋅ds=Q/ε0

48. గాస్ న్నయమం అనయవ్ర్్న్ాలు:
1.స్తంవ్ృత తల ఆకార్ం, పర్మమాణం త్రో స్తంబంధం
లేకుండా అన్ని స్తంవ్ృత తలాలకు వ్ర్మ్స్తయ్ ంది
2.ఇక్డ (Q) గాసియన్ తలము లో గల అన్ని
ఆవేశాల బీజీయ మొత్రా్ న్నకర స్తమానం
3.గాసియన్ తలము వలుపల గల ఆవేశాలు గాసియన్
తలము నయండి వలువ్డే మొత్ం విద్యుత్ అభివాహం
పెై ఏ విధమైన పలభావ్ం చయపవ్ు. కొంత సౌషరవ్ం
ఉని వ్ువ్స్తాల సిార్ విద్యుత్ క్షేతలం గణనకు మాస్
న్నయమం ఉపయోగపడుత ంది