Intervist me Shefqet Avdush Eminin

1. Nga Kosova në atdheun e Rembrandit,
e prej aty, në galeritë më me nam të
botës
Faruk Tasholli
Intervistë me piktorin Shefqet Avdush Emini

2. Ateletë e Akademisë së Arteve të Universitetit të Prishtinës në ato ndërtesa
përdhese që ruanin vjetërsinë e kryeqytetit hapësirave universitare ku po
lëshomnte shtat Biblioteka, ngadalë por sigurt po i kultivonin artistët e rinj, sa në
fushën e pikturës, të grafikës, të skulpturës, ndërsa në anën tjetër kumbonin zërat
basë, tenorë, baritonë e sopranë,përkrah instrumenteve elite muzikore. Nga ato
atelie, me blokun e mbushur me piktura e vizatime që mezi e mbërthente nën
sqetull, hynte e dilte studenti i pikturës Shefqet Avdush Emini, nga më të mirët në
klasën e Profesor Nysret Salihamixhiqit, për t’u bërë shumë vite më vonë, me
pikturat e tij, pjesë e galerive dhe muzeve më me renome të metropoleve artistike
botërore. I lindur dhe i rritur në Davidovc të rrafshit të Kosovës, pos peizazheve të
fushës dhe maleve të Sharrit përballë, Shefqet Avdush Emini, në fëmijëri, nuk do
të takohet me pikturën e mjeshtërve të ndryshëm, por në vete do të mbrujë
talentin si dhuratë e natyrës. Ai pas gjimnazit në Shtime dhe në Ferizaj, bëhet
student i Akademisë së Arteve në Prishtinë, ku pjesën më tëmadhe të kohës e
kalon në atele duke pikturuar dhe duke studiuar veprat e mjeshtërve të mëdhenj.
Si student, idol do ta ketë Rembrandtin, ku një ditë, papritur do të jetë pjesë e
atdheut të tij. Diku në fillim të viteve tetëdhjetë, derisa po pinim kafe në byfenë e
Akademisë me profesor Anton Gllasniqin, aty hyri Shefqeti. Ulu me ne Gjeni, i tha
profesori, derisa studenti i tij mezi gjente vend ku ta vendoste bllokun e madh.
Fjalët e Antonit i kuptova si kurajo për studentin e tij, ndërsa më vonë, ato sikur
ishin një parathënie reale.
Pas Akademisë dhe pas punës në Kosovë, ai një ditë do të gjendet në Holandë, i
përndjekur nga pushteti serb dhe tash, vazhdon të jetojë dhe të punojë në këtë
vend, i rrethuar nga familja e tij dhe nga veprat pikturale që i bëjnë nder atij dhe
artit shqiptar. Me artistin Shefqet Avdush Eminin, keto ditë u ndalëm për pak
çaste dhe bëmë këtë intervistë për lexuesit shqiptarë.

3. Kritiku i Artit Gjerman Dr.Helmut Orpel
Cilat ishin rrethanat që një piktor i ri të realizohej në Kosovë?
-Nuk ka qenë lehtë: në një anë ishte situata e rëndë politike nën okupimin e Serbisë, ndërsa bashkë me të
edhe gjendja e rëndë ekonomike dhe ndërprerja e perspektivës për arsimim dhe krijimtari të të gjitha
fushave. .Kushtet e punës kanë qenë tejet të vështira. Në ato kushte të rënda të punës edhe atmosfera
krijuese ishte depresive, e cila lente pak hapësirë të mendohej e te punohej për të bukurën
Dr.Helmut Orpel Nga ekspozita ne Manhaim Gjermani

4. Ekspozita ne Luver,Paris 2010
- A ju shtrëngoi situata politike në Kosovë t'ia mësyni Perëndimit?
- Personalish po, sepse në atë kohë isha i ndjekur prej politikës serbe. Arsyeja e fundit ishte se unë
pikturova në një restoran të vogël në Shtime turturat serbe ndaj popullit shqiptar: qizmet e përgjakura të
ushtrisë kriminele të asaj kohe.Të nesërmen policia serbe ia mbyllën lokalin pronarit duke i torturuar
mysafirët që ishin prezentë dhe ato piktura i prishën njëkohësisht. Në të njëjtën ditë e dhanë në televizion
se çka punojnë seperatistët shqiptarë. Fati deshi që mua më takuan dhe m’u ka dashtur të fshihesha për
një kohë derisa kam gjetur shteg të dal nga Kosova.M’u dasht ta braktis vendin e punës ku isha duke
punuar si mësimdhënës i artit, bashkë me vendlindjen time shumë të çmuar.

5. Kritiku i Artit Italian Giovanni Cardone
- A e zgjodhe Holandën apo fati të qiti këndej. Si u bë që të vendosesh këtu?
- E kam zgjedhur për hir të idolit tim e mjeshtrit të madh botëror Rembrandtit, me shpersën që të bëhem
edhe unë një artist i madh në botë!
- Cilat ishin vështirësitë që u ballafaqove në vendin e ri, në Holandë?
- Fillimi ka qenë shumë i veshtirë, por hap pas hapi, këtu kam gjetur shumëçka të mirë dhe çka është më e
rëndësishme, këtu njerëzit e duan artin dhe dinë ta vlerësojnë atë

6. Isha i ftuar musafir nderit ne festivalin e Sharm el Sheikh,Egjipt 2011
Isha i ftuar musafir nderit ne festivalin e Sharm el Sheikh,Egjipt 2011
-
- Si ju priu fati që të afirmoheshi në një hapësirë të vështirë konkurrente në botën perëndimore të artit?
- Këtu puna çmohet dhe vlerësohet. Kuptohet se nga ne të huajt kërkohet të punojmë shumë më shumë se
artistët vendas, mirëpo aftësia dhe puna nuk mohohet nuk ka kritere të dyfishta. Mjerisht tek ne në Kosovë
ndodh e kunërta: jo vetëm puna, por edhe shumë aspekte të tjera merren parasysh, si pozita në shoqrëi,
gjendja materiale etj. Në Holandë je artisti i mirë nëse vërtet e arrin këtë epitet, kurse aspektet tjera nuk
luajnë rol të veçantë. Për fat të mirë kjo praktikisht ka ndodhur me mua se përndryshe nuk kisha mbërri ku
jam. Shumë herët kam filluar të shes piktura. Kudo që isha në Holandë kisha mjaft porosi, së pari për
portrete dhe pastaj për pikturat te tematikave të ndryshme. Në qytetin e parë ku isha në fillim, për kinemanë
e qytetit, e kam bërë, një pikturë që qëndron në holin hyrës. Ofertat kanë qenë të shumta, së pari në
Holandë e pastaj edhe jashtë saj

7. Inter-Art Exhibition in Washington D.C.U-2011
Epozita vetijake ne Atrium ne Den Haag,Holand 2011
International Gallery bienaal festival of portrait,drawings tuzla , Bosnia and Hercigovina 2011

8. - Cilat ishin ekspozitat e tua kolektive dhe personale dhe sa keni tërheq vëmendjen e kritikëve dhe të
blerësve të pikturave?
- Numri i ekspozitave të mia është shumë i madh. Kam ekspozuar në shumë vende tëbotës. Nëse duhet
veçuar ndonjë, atëherë e veçoj atë në Louvre në Paris, Bienale Cianciano në Itali, Gagrilaldi në Britani të
Madhe, museu MAC në Brazil dhe një ekspozitë tjetër që më ka lënë përshtypje të mira, e që ka qenë e
papritur, është ajo në Catroceni Museum në Bukuresht. Në pallatin e bukur të ish presidentit Çaushesku.
Pos ekspozitave tradicionale, kam marrë pjesë në sympoziume, festivale dhe workshop-e të vendeve të
ndryshme.
Ekspozita ne Muzeun e Analya,Turqi 2011

9. Acryl ne pelhur 60x80 - 2012

10. - Si u bë që t'i thyeni kufijtë , madje të bëheni një piktor i njohur interkontinental?
Piktur vaj ne pelhur 54x54 - 2009
- Mbas një numri të respektuar të ekspozitave në Holandë, fillova të marr thirrje nga vende të tjera të Evropës. Po jo vetëm
thirrje. Madje, më kujtohet dhe ishte nje befasi, kur më mbërrini një letër që dikush nga Franca kërkonte autogramin tim ta ruajë
në koleksionin e muzeut të saj. Pastaj ka pasur këso lloj kerkesash edhe më vonë, por kjo e para më ka lënë përshtypje dhe më
ka kurajuar për punë.

11. - Në cilat vende më shumë jeni bërë i njohur në qarqet artistike?
- Jam munduar që jo vetëm nga një herë të ekspozoj në një vend, por te jem artist i përhershëm. Më duket
se kur ekspozoj vetëm një herë, ai moment është fare kalimtar. Kështuqë unë vazhdoj të jem në kontakt me
botën e artit të atij vendi.
Me koleget nga simposiumi Sharm El Shik Egjipt 2010
- Sa komunikoni me botën artistike shqiptare?
- Shumë pak, megjithatë, i kam disa kolegë të nderuar shqiptarë me të cilët komunikoj.
- Sa keni mundësi ta përcillni pikturën që sot krijohet në hapësirat shqiptare, por edhe të piktorëve shqiptarë
që janë të shpërndarë nëpër botë. Cila është perspektiva e kësaj pikture.
- Mendoj se gjenerate e re e artisëtve të Kosovës ka mundësi të zhvillohet në fushën e artit. Jashtë
Kosovës është një numër i vogël i artistëve që artin e kanë primar. Kuptohet që një artist duhet të jetë i
angazhuar vetëm me art nëse mendon të mbërrijë rezultin e duhur. Kuptohet se në këso nivele të artistëve
është një numër i vogël.
- Cilat ekspozita kanë ndikuar që suksesi të shënohet bindshëm.
- Çdo ekspozitë ka ndikuar pozitivisht dhe ka zgjuar intersim të madh dhe ka kontribuar në përgjithësi.
Galeritë jo vetëm që ma kanë afruar një ekspozitë, por edhe anëtarësinë e përhershme, të jem arsisti i

12. regullt. Në Holandë jam anëtar i artistëve në nivelin shtretror, jashtë Holandës jam anëtar i regullt i galerive
dhe muzeve në shumë vende si për shembull: Danimarkë, Turqi, Brazil, Rumuni, Bullgari, Egjipt, etj.
Ketu kam lind dhe ketu do te vdes
Vaj ne pelhur 40x50
- A keni në plan hapjen e ndonjë ekspozitë në Kosovë?
- Planet i bëj simbas thirrjeve. Në cilin vend marr thirrje aty ekspozoj. Në Kosovë nuk kam qenë i thirrur
asnjëherë.
- Cilin lloj të pikturës kultivoni, cilën teknikë e aplikoni më së shumti?
- Shprehjen figurative abstrakt expresionizëm, kurse e perdor teknikën vaj në pëlhurë dhe acryl në pëlhurë.
Ekspozite vetiak ne Amsterdam 2011

13. Vizatim 2011

14. Ekspozi ne Geshaview Bulgari 2011
Ekspozita Art for heart,Hannover,Germani 2011.

15. Ekspozita kolektive Tetov,Maqedoni 2010

16. Mannheim,Galeri Bohner,Gjermani 2010

17. Torbny Galeri,Danimark 2010
Ekspozite ne Museum Nacional Cotroceni Bucharest,Romani 2009

18. Ekspozta kolektive ne Vien,Astri ne galerin JMA 2009
- A e preferoni ende vizatimin?
- Po, e perdor dhe është mjaft i sukseshëshm. Në vitin e kaluar kam marrë ftesë ku dhe kam ekspozuar në
Rumuni, Bullgari, në biennale të vizatimit Tuzla dhe në dhjetor në Washington. Kurse në Kosovë kam qenë
i refuzuar në Bienale të vizatimit më 2008. Menjëherë pas refuzimit nga Kosova kam marrë ftesë në
biennale Cianciano në Itali, ku puna ime ka zgjuar interesim te madh. Prej 260 artistëve sa kemi marrë
pjesë, nga ky nienal jemi zgjedhur n 30 prej tyre të expozojmë në Londër në galerinë e mirënjohur
Gagrialdi. Më 2010 kam marrë thirrje për të ekspozuar në Louvre në Paris, dhe kam pasur jashtëzakonisht
kritika pozitive rreth punës sime si dhe një komision me propozoi që prej ekspozitës së Parisit të marr pjesë
me një ekspozitë shumë të madhe në World trade centrum në Bejin, Kinë.
- Unë ende e ruaj një portret timin që ma keni bërë më 11 mars të vitit 1981, me laps. A e punoni ende
portretin?

19. - Po më kujtohet ai portret dhe më vjen shumë mirë që e ruani me kujdes shoku im, Faruk. Portretet i punoj
ende por me një shprehje tjetër, më lirike dhe më bashkëkohore.
Ekspozita vetiake ne Galerin Sirgvison Danimark 2008
- Në shtypin e kohës si student, keni botuar mjaft vizatime dhe piktura. Sot a i botoni punimet tuaja?
- Po, i botoj dhe një numër të publikimeve përpiqem t’i ruaj në arkivin tim. Fatbardhësisht që mediat
elektronike na mundesojnë të publikojmë dhe t’i ruajmë më lehtë se mediat tradicionale. Publikime dhe
kritika të ndryshme kam jo vetëm nga Holanda por edhe nga vende të ndryshme të botës. Kritika apo
publikimi i fundit ka qenë në dhjetor të vitit të kaluar nga një kritike dhe historiante profesionale nga Holanda
lidhur me dy ekspozita vetjake të fundit në Amsterdam dhe Den Haag. Për çudi që suksesi im nuk i tërheq
mediat shqiptare dhe mbsein næn hijen e injorancës. As ekspozita në Luvër , Kinë dhe Washington nuk u la
përshtypje gazetarëve të Kosovës, kur dihet që keto jan muzetë më të mëdha të botës. Gazetarët kosovarë
janë më shumë të angazhuar me fillestarë që depërtojnë në ndonjë vende të Europës.
Marziart Hamburg, Gjermani grup galleri 2005
- Si jeton në Holandë. Si jeton familja e juaj. Ku janë të angazhuar fëmijët?

20. - Në Holandë jetoj qe dy decenie. Jetoj me gruan dhe katë femijët e mi në qytetin Arnhem. Gruja punon ne
Universiteitn Radboud në Nijmegen si këshilltare e ambientit. I kam 3 vajza e një djalë, të gjithë studiojnë,
dy vajzat juridikun , djali ICT kusrse vajza më e vogël është në shkollën e mesme. Unë, si dihet, merrem me
krijimtari aristike, jap master klasë në një akademi private dhe jap workshops. Po nga ana tjetër udhëtoj
shumë, si përmendë më parë në symposiume, workshop-e dhe seminare.
Ne Danimark 2008
- Cka ju pret në të ardhmen. A mund t'ju përgjigjeni me punë kërkesave krijuese që ju shfaqen si artist?
- Ne vitet te fundit nuk mund t’u përgjigjem kërkesave që më ofrohen. Por e bëj seleksionimin simbas
kushteve që ofrojnë vendet ku ekspozohet. Do të vazhdoj të punoj deri sa të jam në gjendje të regullt
shëndetësore. Më tërheqin vende më të panjohura që ende nuk i kam vizituar.
Më në fund jam shumë i lumtur që m’u dha mundësia të lë një testament të kulturës shqiptare në hisotrinë e
artit botëror, që brezat e ardhshëm të kenë çka të mësojnë dhe ta ndjejnë krenarinë që i takojmë një kombi
që i ka dhënë diçka kulturës botërore.
Simpoi ne Sharm El Sheikh 2010

21. Simpoziumi ne Tepecik, Turqi 2010