1. უსქესო გამრავლება VIII კლასი ქეთი მეფარიძე

2. წყალმცენარე

3. მრავალწლიანი მცენარე

4. ნუშის ნაყოფი

5. გვიმრისნაირები

6. ყვავილების ნაირსახეობა

7. თეთრი შროშანი

8. გვირილა

9. წყალმცენარეები წყალმცენარეებიერთუჯრედიანი წყალმცენარეების ვეგეტაციური გამრავლება უჯრედის დაყოფით, კოლონიურებისა — კოლონიების დაშლით ან დედა კოლონიის თითოეული უჯრედისაგან ახალი კოლონიების წარმოშობით (ვოლვოქსისნაირებში, ზოგიერთ პროტოკოკუმისნაირში). ძაფისნაირები მრავლდებიან ძაფების შემთხვევითი დაწყვეტით ან პატარა-პატარა ნაკვეთებად დაშლით (ფრაგმენტაცია — ლურჯ-მწვანე წყალმცენარეებში, ზიგნემასებრნში). ზოგ წყალმცენარეში წარმოიშობა ვეგეტაციური გამრავლების სპეციალური ორანოები —ტუბერაკები (ხარასნაირებში) და სხვა. უსქესო გამრავლება ფართოდაა გავრცელებული წყალმცენარეებში. იგი ხდება სპეციალური სპორებით, რომლებიც სცილდება დედა უჯრედებს. უმეტეს წყალმცენარეებს უგარსო[6] მოძრავი და მონადური სტრუქტურის მქონე სპორები აქვს, რომელთაც ზოოსპორები[7]ეწოდება. ისინი რამდენიმე, მრავალი ან, უფრო იშვიათად, თითო-თითო წარმოიშობა ზოოსპორანგიუმებში, რომლებიც ჩვეულებრივ არ განხვავდებიან, ან, იშვიათად (მაგალითად, წაბლა წყალმცენარეებში ნაწილობრივ განსხვავდებიან ჩვეულებრივი ვეგეტაციური უჯრედისაგან. ზოოსპორები ერთხანს დაცურავენ, შემდეგ იკეთებენ გარსს და ახალ მცენარეებად ღივდებიან. ზოგ წყალმცენარეს აქვს გარსიანი და უძრავი სპორები, რომელთაც აპლანოსპორები[8] ან ზოგ კერძო შემთხვევაში სხვა სახელი ეწოდებათ.

10. ერთუჯრედიანი წყალმცენარეების ვეგეტაციური გამრავლება უჯრედის დაყოფით, კოლონიურებისა — კოლონიების დაშლით ან დედა კოლონიის თითოეული უჯრედისაგან ახალი კოლონიების წარმოშობით (ვოლვოქსისნაირებში, ზოგიერთ პროტოკოკუმისნაირში). ძაფისნაირები მრავლდებიან ძაფების შემთხვევითი დაწყვეტით ან პატარა-პატარა ნაკვეთებად დაშლით (ფრაგმენტაცია — ლურჯ-მწვანე წყალმცენარეებში, ზიგნემასებრნში). ზოგ წყალმცენარეში წარმოიშობა ვეგეტაციური გამრავლების სპეციალური ორანოები —ტუბერაკები (ხარასნაირებში) და სხვა. უსქესო გამრავლება ფართოდაა გავრცელებული წყალმცენარეებში. იგი ხდება სპეციალური სპორებით, რომლებიც სცილდება დედა უჯრედებს. უმეტეს წყალმცენარეებს უგარსო[6] მოძრავი და მონადური სტრუქტურის მქონე სპორები აქვს, რომელთაც ზოოსპორები[7]ეწოდება. ისინი რამდენიმე, მრავალი ან, უფრო იშვიათად, თითო-თითო წარმოიშობა ზოოსპორანგიუმებში, რომლებიც ჩვეულებრივ არ განხვავდებიან, ან, იშვიათად (მაგალითად, წაბლა წყალმცენარეებში ნაწილობრივ განსხვავდებიან ჩვეულებრივი ვეგეტაციური უჯრედისაგან. ზოოსპორები ერთხანს დაცურავენ, შემდეგ იკეთებენ გარსს და ახალ მცენარეებად ღივდებიან. ზოგ წყალმცენარეს აქვს გარსიანი და უძრავი სპორები, რომელთაც აპლანოსპორები[8] ან ზოგ კერძო შემთხვევაში სხვა სახელი ეწოდებათ.

12. მარჯნის პოლიპები მარჯნის პოლიპები (Anthozoa), უხერხემლოთა კლასი ნაწლავღრუიანების ტიპისა. კოლონიური, ზოგჯერ ერთეული ორგანიზმებია. სხეული, ჩვეულებრივ, ცილინდრულია. მისი ძირი ან კოლონიას მიეზრდება ხოლმე, ან (ერთეული ფორმები) გრუნტს ემაგრება ლანჩით. მოპირდაპირე მხარეზე მოთავსებულია საცეცებით გარშემორტყმული პირის ხვრელი, რომელსაც მოსდევს ხახა და შემდეგ არასრული ტიხრებით საკნებად დაყოფილი ნაწლავის ღრუ. სხეულის კედლები შედგება ექტოდერმის, ენტოდერმისა და შუა — მეზოგლეის შრისაგან. მრავლდებიან სქესობრივი და უსქესო გზით.

13. სასქესო უჯრედები ვითარდება ტიხრების ენტოდერმაში. შთამომავლობა დედისეულ ორგანიზმს ტოვებს, ჩვეულებრივ, მატლის — პლანულის — სტადიაში, შემდეგ რამდენიმე ხანს დაცურავს, ეშვება ფსკერზე და ზრდასრულ პოლიპად გარდაიქმნება. უსქესო გამრავლება დაკვირტვით ხდება. კვირტი დედისეულ ორგანიზმს არ სცილდება და წარმოიქმნება კოლონია. თანამედროვე მარჯნის პოლიპები გაერთიანებულია 2 ქვეკლასში: რვასხივიანი მარჯნის პოლიპები(Octocorallia) და ექვსხივიანი მარჯნის პოლიპები (Hexaxorallia). რვასხივიანი მარჯნის პოლიპები კოლონიური ფორმებია, 8 საცეცით. მათ განეკუთვნება კეთილშობილი (წითელი) მარჯანი, ზღვის ნაკრტენი და სხვა. ექვსსხივიანები ჩონჩხს მოკლებული ერთეული ფორმებია, რომლებიც ხშირად სიმბიოზში იმყოფებიან სხვა ცხოველებთან (კიბო-განდეგილი, ათფეხიანები). მათვე ეკუთვნიან მადრეპოროვნები, რომელთაც კარგად განვითარებული კიროვანი ჩონჩხი აქვთ. მარჯნის პოლიპების კლასში 6 ათასამდე სახეობაა. ყველაზე პრიმიტიული მარჯნის პოლიპების ნაშთები პირველად კამბრიულ ნალექებშია ნაპოვნი. ნამარხი მარჯნებით წარმოქმნილი კირქვები, აგრეთვე ზოგი თანამედროვე მადრეპოროვანი მარჯანი გამოიყენება სამშენებლო მასალის წარმოებაში, კეთილშობილი (წითელი) მარჯანი — საიუველირო საქმეში.

14. კატაბალახა მრავალწლიანი კატაბალახას მიწისქვეშა ნაწილი წარმოადგენს დაახლოებით 2-4 სმ-ის სიგრძის ფესურას, რომლიდანაც მრავალრიცხოვანი გრძელი, თასმისებრი ფესვები გამოდიან. მცენარისძირები არომატულია, სპეციფიკური ვალერიანას სუნით, გემო მძაფრი, ოდნავ მწარეა. მცენარის მიწისზედა ნაწილი 80-200 სმ სიმაღლისაა. ღერო ჩვეულებრივ მარტოულია. ქვედა ნაწილში ზოგჯერ შებუსულია, ელიტარული ჯიშები- ძალიან იშვიათად. ფოთლები ფრთისებრ დანაკვთული და მოპირდაპირე განლაგებისაა. თითოეული ფოთოლი დაკბილული ან კიდემთლიანია. ღეროს ზედა ნაწილში ფოთლები მჯდომარეა, ქვედა ნაწილში კი -ყუნწიანი. ზრდასრული მცენარის ფოთლები, მათ შორის კენწერული, ფრთისებრ განკვეთილია, იშვიათად შებუსული, კიდეებზე წამწამიანი ფოთოლაკებით; ფესვთანური ფოთლები გრძელყუნწიანია, 3-10 წყვილი გვერდითი სეგმენტით, დანარჩენი ფოთლები უფრო მოკლე ყუნწიანი აქვს 4-11 წყვილი სეგმენტი. ყვავილები ვარდისფერი ან თეთრი, ფარისებრ-საგველასებრი ყვავილედებია, ორსქესიანია, დიდი ზომის, გაფარჩხული. კატაბალახა ყვავილობს ივნის-აგვისტოში.

15. კატაბალახა

16. კატაბალახას გამრავლება კატაბალახას დათესვისათვის საუკეთესოპერიოდია ოქტომბერ-ნოემბერი. თესვისათვისხელსაყრელია მშრალი, წყნარი ამინდი. თუასეთ მომენტს ვერ შეარჩევთ, დათესვაშესაძლებელია ადრე გაზაფხულზეც, თუმცა ამშემთხვევაში თესლის აღმოცენების შანსი უფროდაბალია. ამის მიზეზია თესვის თესლის ,,ასაკის" მატებასთან ერთად მისი აღმოცენებისუნარის დაქვეითება. თანაც გაზაფხულისსიმშრალე უარყოფითად მოქმედებსაღმოცენების უნარის მქონე თესლებისგანვითარებაზეც.

17. კატაბალახას გამრავლება ა