рррррррр

1. САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ:
ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫНА СӘЙКЕС ОҚЫТУ МАҚСАТТАРЫ:
9.1.1.1. демографиялық өзгерістердің себеп-салдарлық байланысын талдау арқылы дәйекті қорытынды жасау:
9.1.1.2. өткен тарихи кезеңдермен сабақтастықты орнату арқылы қазіргі кезеңдегі демографиялық процестерге
баға беру
Бағалау
критерийлері
• Демографиялық өзгерістердің себеп-салдарларын зерттейді
• Урбандалу, миграция, эмиграция, демография, репатриант
сөздеріне түсінік береді
 Демографиялық үрдістерді түсіндіру;
 Тоқырау жылдарындағы және Тәуелсіз Қазақстандағы демографиялық үрдістерге
салыстырмалы талдау

2. Ұйымдастыру кезеңі:
(Т/Ж) Оқушыларды жаңа сабақтың тақырыбы мен оқу мақсатымен таныстырыңыз.
(Б) Берілген терминдік сөздерді мағынасына сай орналастыруға болады.
Урбандалу- елдегі
қалалық
тұрғындардың үлес
салмағының арту
қарқыны
Миграция- [лат.
migratio - көші-қон,
қоныс аудару] -
адамдардың қандай
да бір аумақтардың
шекарасынан өтіп,
ұзақ уақытқа немесе
біржолата қоныс тебу
процесі.
Эмиграция- (лат.
emіgzaze – елден
кету деген мағынаны
білдіреді) – өз
еліңдегі тұрғылықты
мекенін бөтен елдегі
тұрғылықты жерге
айырбастау.
Демография- белгілі
бір халықтың,
ұлттың, ұлыстың,
этникалық топтың
санын, құрамы мен
құрылымын, аумаққа
бөлінуін, өсу не кему
динамикасы.
Репатриант- Тарихи
отанына оралған
адам
(Ж) Урбандалу үдерісіне қандай факторлар әсер етуі мүмкін? деген сұрақ
қою арқылы оқушылардың пікірін тыңдаңыз.

3. Қазақтар
33%
Орыстар
42%
Украин
7%
Неміс
7%
Татар
2%
Өзбек
2%
Белорус
1%
Ұйғыр
1%
Корей
1%
Әзірбайжан
0%
Басқалары
4%
1970 жылға қарай 13 млн адамды құрады.
Қазақтар Орыстар Украин Неміс Татар Өзбек Белорус Ұйғыр Корей Әзірбайжан Басқалары

4. 0
2,000,000
4,000,000
6,000,000
8,000,000
10,000,000
12,000,000
14,000,000
01.01.1897 06.01.1917 01.01.1926 01.01.1939 01.01.1959
Халық санының өзгеруі
Жалпы халық саны Қазақтар

5. Берілген деректерді пайдаланып келесі
кестені толтырыңыздар.
Демографиялық өзгеріс
себептері
Демографиялық өзгеріс
салдары
Қорытынды (өз
пікірлеріңізді
білдіріңіздер)

6. Халық миграциясы
Халықаралық
(мемлекетаралық, сыртқы)
Ішкі миграция(мемлекет
ішіндегі миграция)
Қала халқы
56%
Ауыл халқы
44%
1989 жылғы санақ бойынша Қазақстанда
халық саны 16,2 млн адамға жетті.
Қала халқы – 9 млн адамды,
Ауыл халқы – 7 млн адамды құрады.

7. • 60 жылдары өнеркәсіптің даму қарқыны республика картасында Ақтау, Степногорск, Арқалық
т.б. Жаңа қалалардың пайда болуына себепші болды.
• Жаңа қалалардың салынуы пайдалы қазбалар мен ірі кен орындарымен байланысты еді.
• Жеңіл және тоқыма өнеркәсіптің 14 ірі фабрикалары мен комбинаттар салынды.
• 1959-1975 жылдары Қазақстанға басқа республикалардан 179 мың адам келіп қосылды.
Жаңа
қалалардың
салынуы
Пайдалы
қазбалар мен
ірі кен
орындары
ашылды
Жеңіл және
тоқыма
өнеркәсіп
орындары
ашылуы
Өндіріс
орындарына
мамандар
әкелінуі

8. Талдау
(Ж) 1959-1989 жылдардағы демографиялық жағдай бойынша берілген
статистикалық ақпараттың негізінде сұрақтарға жауап берулерін сұраңыз.
1. Қазақстанда қай
жылдары урбандалу
қарқынды болды?
2. Тоқырау
жылдарында не себепті
ауыл халқы қалаға
көшті?
3. Урбандалу үдерісі
Қазақстанды қалай
өзгертті?
Халықтың
жалпы саны
(мың адам)
Барлық халық Қала халқы Ауыл халқы
1959 9259 4067 5228
% 100 43,8 56,2
1970 13009 6539 6470
% 100 50,3 49,7
1979 14685 7921 6764
% 100 53,9 46,1
1989 16537 9466 7071
% 100 57,1 42,9
Дескриптор:
• -Кем дегенде 3 деректің құндылығын
бағалайды
• -басқару жүйесіндегі жазалау шаралары
туралы талдайды
• - соғыстан кейінгі жетістіктер мен
кемшіліктерді талдайды

9. 9259
13009
14685
16537
4067
6539
7921
9466
5228
6470
6764
7071
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
1959 1970 1979 1989
1959-1989 ЖЖ ДЕМОГРАФИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙ
Барлық халық Қала халқы Ауыл халқы

11. Зерттеу және талдау.
(Д/Ж) Тоқырау жылдарындағы урбандалу үдерісіне әсер еткен факторлар
бойынша PESTLE талдауын жасатыңыз
P – саяси фактор
E – экономикалық фактор
S – әлеуметтік фактор
T – технологиялық фактор
L – құқықтық фактор
E – этникалық фактор
1989 жылғы санақ бойынша
Қазақстандағы қазақтардың саны
1939 жылмен салыстырғанда 2,8
есе, 1959 жылы 2,3 есе, 1970
жылы 1,5 есе, 1979 жылы 1,2 есе
өсіп, қазақтардың саны 6 469 858
адамға өсті.
1989 жылы 1979 жылмен
салыстырғанда қазақтардың саны
23,6% өсіп, жалпы халықтың 70%
құрады. Сөйтіп 1926 жылғы
деңгейге жетті.

12. Сабақтың соңы
Интерпретация
(Д) Жасалған жұмыстың негізінде «ХХ ғасырдың ІІ
жартысындағы Кеңес үкіметіндегі әлеуметтік-
демографиялық үдерістер» тақырыбында қорытынды
ой түйін жазғызыңыз.
• Кеңес үкіметіндегі экономикалық жағдайдың урбандалу
процесіне әсері;
• Урбандалу процесінің салдарлары;
• Бүгінгі демографиялық жағдайға әсері
Қорытынды ой түйін жасау үшін
төмендегідей критерий беруіңізге болады:

13. Бүгінгі күндегі демографиялық жағдаймен
салыстырып диаграмма жасау.
ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ