16 19
- 1. jarduera
HASIERA
GERTAERAK
BUKAERA
Protagonista, pertsonaiak, lekua, garaia, hasierako egoera…
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Arazoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ekintzak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ondorioa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Amaierako egoera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Idazten hasi aurretiko ppllaannaakk eeggiitteekkoo uunneeaa duzu honako hau. Pentsatu eta idatz
itzazu hemen beheko bi galderen erantzunak. Gero, osa ezazu zure ipuinaren es-
kema.
• Norentzako moduko ipuina idatzi nahi duzu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• Nolako ipuina idatzi nahi duzu: umorezkoa, abenturazkoa, beldurrezkoa, amo-
diozkoa, misteriozkoa...? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17
TXAeELK5_9 7/8/06 12:30 Página 17
- 2. Osa itzazu hemen beheko pasarteko hutsuneak, honako denbora-antolatzaile
hauetako bakoitza bere lekuan kokatuta.
Berridatzi beheko esaldiak, esaldiak antzeko esanahia izateko behar den lotura
erabiliz.
• Ohean etzan zenean, begiak itxi zituen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• Esnatu ondoren, planoak aztertzen jarraitu zuen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• Gaua iristean, zerura begiratu zuen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• Lana bukatutakoan, pozik geratu zen emaitzarekin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Miss Ina unibertsoan batera eta bestera zebilen, ohi zuen bezala, espazioan nora ezean aurkitzen
zituen harri eta partikulak biltzen.
Lan arriskutsua zen hura. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , satelite artifizial zahar baten hondakinekin talka
egin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , matxura larria izan zuen bere ontziaren hegal batean. Kolpea sentitu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , Miss Inak laguntza eskatu zuen irrati galaktikoaren bitartez eta . . . . . . . . .
etorri zitzaizkion laguntzera. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , bere espaziontzi handienarekin zebilen, “XXL-11”
material garraiorako ontzi bereziarekin.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , asteak zeramatzan Lurretik milaka argi-urtera eta itzultzeko irrikaz
zegoen. Horregatik, “XXL-11”-ren azken biltegia bete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., itzulerako bidaiari ekin
zion. Etxera iritsi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bere proiektu berriaren planoak aztertuko zituen.
oraingo honetan bezain laster bitartean behin
segituan ordurako orduko ondoren
18
jarduera
TXAeELK5_9 7/8/06 12:30 Página 18
- 3. jarduera
Bere bulegoko besaulkian erdi etzanda zegoen Hubble, hankak mahai gainean jarrita eta egunkari zahar
bat irakurtzen, Miss Ina iritsi zenean.
—Zu al zara Hubble detektibea?
—Neu naiz, bai. Zer nahi duzu, andereño…?
—Miss Ina —moztu zion, zakar, emakumeak.
Iritsi berriak Hubbleren bulegoko bazter hautseztatu guztiei begira egon ondoren, doinu burlati batez esan
zuen:
—Entzuna nuen narras samarra zinela, baina ez nuen uste horrenbesterainokoa izango zenik.
—Adarra jotzera etorri bazara, badakizu atea non dagoen —erantzun zion, haserre, detektibeak—. Zer nahi
duzun galdetzen dizut berriro ere.
Osa ezazu kontalariaren eta pertsonaien hitzen idazkerari buruzko arau bakoitza,
beheko testutik hartutako adibideez baliatuta.
• Pertsonaia bakoitzaren hitzak bereizteko, lerroaren hasieran elkarrizketa-marra
(—) idazten da. Adib.:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• Kontalariak pertsonaia baten hitzak aurkezten dituenean, bi puntuak (:) erabiltzen dira.
Adib.:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• Kontalariak pertsonaiak esandakoari buruzko ohar edo azalpen bat txerta dezake
pertsonaiaren hitzen artean edo ondoren. Halakoetan, elkarrizketa-marra edo marra
luze (—) baten bidez bereizten dira pertsonaiaren eta kontalariaren hitzak. Adib.:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zuzendu eta berridatzi, zure koadernoan, hemen beheko testua. Zuzenketak
adierazteko, erabil itzazu honako zuzenketa-marka hauek: , lerroz aldatzeko;
/ , marra horren ordez elkarrizketa-marra edo marra luzea txertatzeko.
/ Egia esan, zure beharra daukat esan zuen emakumeak ahots doinua aldatuz. Hubblek
hankak mahai gainetik kendu zituen, eta Miss Inari zuzenean begietara begiratuz, errepikatu
zuen Tira, esadazu behingoz zer nahi duzun. Miss Ina aurrez aurre eseri zitzaion, eta harentzat
zeukan lana azaldu zion detektibeari: Pluton maltzurrak ezkutuan gorderik zituen bi ilargiak aurki-
tu beharko zituen. Bazen garaia! Azkenean, lantxo interesgarri bat egin ahal izango dut alaitu
zen gizona.
19
TXAeELK5_9 7/8/06 12:30 Página 19
