1. Epaper : www.pavitrasamay.blogspot.com
heefJe$e meceÙe
Deye DeeÙee mener meceÙe
peye mes efvekeâuee
je°^erÙe efnvoer ceeefmekeâ meceeÛeej he$e
Postal Redg.No. : MH/MR/North East/294/2013-15
RNI : MAHHIN/2012/41995
Posting Date : 15-16 of Every month Posted At Sakinaka Post Office.
ÌãÓãà : 2
Debkeâ -11
cegbyeF&, 15 efomebyej 2013 mes 14 peveJejer 2014
mebheeokeâ : cegkesâMe jecepeer heebÛeesueer
mejkeâejer }eskeâhee} Devvee keâes cebpetj
Deehe ves efkeâÙee efkejesOe, Yeepehee ves oer njer Peb[er
veF& efou}er . peve}eskeâhee} keâer ceebie
keâes }skeâj je}sieCe efmeefæ cesb heebÛe efoveesb mes
DeveMeve hej yew"s Devvee npeejs ves mejkeâejer
}eskeâhee} keâes cebpetj keâj ef}Ùee nw~ met$eesb kesâ
cegleeefyekeâ, Devvee ves keâne efkeâ Fme yeej ken
DeÌ[keâj venerb yew"ies, ken Ûeenles nwb efkeâ peuo
bs
mes peuo efye} heeme nes~ Devvee kesâ keâjereyeÙeesb
f
keâe keânvee nw efkeâ mejkeâej mes meejer yeelesb
cevekee heevee mebYeke venerb nw Deewj efpeleveer yeelesb
efye} cesb DeeF& nw, Gvemes Devvee mebleg<š nw~
b
b
kener, Dejefkebo kesâpejerkee} Deewj Gvekeâer Deece
b
Deeoceer heešer& ves mejkeâejer }eskeâhee} keâes
veecebpetj keâj efoÙee nw~ keâYeer Devvee kesâ meeLe
peve}eskeâhee} kesâ ef}S }Ì[ves kee}s kesâpejerkee}
keâer heešer& keâe keânvee nw efkeâ mejkeâejer }eskeâhee}
cesb veÙee kegâÚ Yeer venerb nw~
ne}ebekeâ, Yeepehee ves mejkeâejer }eskeâhee}
f
efye} hej cebpetjer pelee oer nw~ heešer& kesâ veslee
heÇelehe#e De®Ce pesš}er ves keâne efkeâ heešer&
f
efmeHeâ& Flevee Ûeenleer nw mes}keäš keâcesšer kesâ
s
megPeekeesb keâer DeveosKeer ve keâer peeS~ pesš}er
ves Ùeneb lekeâ keâne efkeâ mejkeâej Deiej
meescekeej keâes efye} heeme keâjvee Ûeenleer nw
lees nce lewÙeej nw~ Gvnesves keâne efkeâ meove
b
b
ces Deiej keâesF& nbieecee keâjlee nw lees nce
nbieeces kesâ yeerÛe Yeer efye} heeme keâjves keâes
lewÙeej nw~
b
Fmemes hen}s keâebieÇme heešer& kesâ GheeOÙe#e
s
jeng} ieebOeer ves Meefvekeej keâes efou}er cesb
heÇme keâe@vHeâÇme keâj }eskeâhee} heeefjle keâjeves
s
bs
kesâ ef}S DevÙe o}esb mes menÙeesie keâer
Deheer} keâer~ ne}ebekeâ, jeng} Devvee npeejs
f
kesâ mekee} keâes še} ieS~ Devvee mes
DeveMeve lees[ves Ùee Gvemes efce}ves peeves
Ì
keâer yeele hej jeng} ieebOeer ves keâne- Devvee
peer Heâemš hej nw, Ùen Gvekeâe vepeefjÙee
nw~ nceeje keâle&kÙe nw efkeâ nce osMe keâes
}eskeâhee} os~ jeng} ves Ùen Yeer keâne efkeâ
b
efye} kesâ 99 heÇeleMele cegöesb hej meYeer keâer
f
menceefle nw~
¹ãðÓŸ -8
8
heefJe$e meceÙe
heefjJeej keâer Deesj mes
ef›eâmeceme
SJeb veJeJe<e& keâer
neefo&keâ
MegYesÛÚe!
cegkesâMe heebÛeesueer
(mebheeokeâ)
mebheke&â keâeÙee&ueÙe : Fceejle 34-yeer, Heäuewš
veb. 12, vešJej heejsKe kebâheeGb[, ceeveKego&ieesJeb[er efuebkeâ jes[, ieesJeb[er, cegbyeF& -43
½ãîʾã : 2 Á¹ã¾ãñ
ef$eMebkegâ nesieer mejkeâej : efÛeobyejce
veF& efouueer : eefkelle ceb$eer heer
efÛeobyejce keâes }ielee nw efkeâ ke<e& 2014
kesâ }eskeâmeYee Ûegveeke kesâ yeeo ‘hetCe&
yengcele’ mes efkeâmeer keâer Yeer mejkeâej
yeveveer cegeMkeâ} nw.
f
SveSmeF& keâer
20keerb ke<eie&e" kesâ
b
Ghe}#Ùe ces b
Meefvekeej keâes cegyeF&
b
cesb DeeÙeesepele Skeâ
f
meceejesn cesb ÛeÛe&e
kesâ oewjeve Gvnesbves
keâne efkeâ }sefkeâve Deiej Ssmee neslee nw,
lees, Ùen keâcepeesefjÙeesb keâes otj keâjves keâe
Skeâ cenlkehetCe& Dekemej nesiee.
Gvnesbves keâne efkeâ cegPes }ielee nw
efkeâ ncesb Ûegveeke lekeâ Fblepeej keâjvee
ÛeeefnS. cewb hekeäkesâ leewj hej venerb keân
mekeâlee efkeâ Fme Ûegveeke cesb efkeâmeer keâes
Yeer mebmeo cesb hetCe& yengcele efce} heeSiee.’’
Fmekesâ meeLe ner efÛeobyejce ves keâne
efkeâ YeejleerÙe }eskeâleb$e cebLeve kesâ oewj
mes iegpej jne nw.
Gvekeâer vepej cesb yeerles 60 ke<e&esb kesâ
Fefleneme cesb YeejleerÙe }eskeâleb$e Deheves
‘meyemes keâcepeesj efmLeefle’ cesb nw.
Gvnesbves keâne efkeâ nceejer mebmLeeDeesb
kesâ no mes Deeies
yeÌ{ves keâer kepen mes
keâeÙe&esb kesâ efve<heeove
cesb jkeâekeš Ùee yeeOee
Glheve> nes jner nw,
mebmeo keâeHeâer no
lekeâ hebieg nes Ûegkeâer
nw Deewj Ùeneb Skeâ
ie}le ™ceeveer OeejCee nw efkeâ nceejer
meYeer mecemÙeeDeesb keâe Skeâ vÙeeefÙekeâ
n} nw. Fmekesâ meeLe ner efkelle ceb$eer ves
keâne efkeâ mebmeo keâe keâece keâevetve yeveevee
nw Deewj vÙeeÙeheeef}keâe keâes Gmes mkeerkeâej
keâjvee ÛeeefnS. Ùeneb keâesF& vÙeeefÙekeâ
ceevekeâ venerb nwb, efpemekesâ peefjS
vÙeeÙeeOeerMe efkeâmeer cegös hej Heâwme}e
keâj mekesâb. vÙeeÙeeOeerMe kesâke} Gvnerb
cegöesb hej Heâwme}e keâj mekeâles nwb, peneb
keâesF& vÙeeefÙekeâ ceevekeâ nes.
cevehee Sce. heef§ece efJeYeeie ceW HesâjerJeeueesb mes mLeeveerÙe pevelee nw $emle
cevehee keâceea vepejevee ueskeâj HesâjerJeeueeW kesâ mebj#ekeâ yeves-met$e
S. kesâ. ueesOeer
cegyeF&~ efJeiele meceÙe cevehee, hegeueme
b
f
keâer keâ"esj keâej&JeeF& mes DeJewOe HesâjerJeeueesb
ceW DeHeâje leHeâjer ceÛe ieF& Leer~ keâF&
yeej Oejvee, ØeoMe&ve efkeâÙee ieÙee~ Fmekesâ
yeeo DeJewOe HesâjerJeeueesb ves meeJe&peefvekeâ
peien hej OebOee keâjves mes cevee efkeâÙee
Lee, hejbleg kegâÚ HesâjerJeeues lees DeeJeeieceve
yeeefOele keâj jns nQ~ pewmes cevehee Sce/
heef§ece keâeÙee&ueÙe kesâ F&o&-efieo& mewkeâÌ[eW
keâer leeoeo ceW DeJewOe OebOes HegâšheeLe hej
ueies ngS nQ~ efpememes hewoue Ûeueves
Jeeues jenieerjeW keâes Ûeuevee lekeâ otYej
nes ieÙee nw~ yeÌ[s DeHeâmeesme keâer yeele nw
efkeâ ceneveiej heeefuekeâe kesâ GheeÙegòeâ
Peesve-5 keâe keâeÙee&ueÙe Yeer Ûebo keâoceeW
keâer otjer hej nw~ efpememes peevekeâejeW keâe
ceevevee nw, nHeäles ceW Skeâ oes yeej
cevehee keâer Ûeesj ieeÌ[er Deeleer nw Deewj
Keeveehetefle& kesâ efueS keâej&JeeF& keâjkesâ
Ûeueer peeleer nw~
met$e yeleeles nQ efkeâ cevehee Sce/
heef§ece keâeÙee&ueÙe kesâ kegâÚ cevehee keâceea
Fve DeJewOe HesâjerJeeueeW mes vepejevee ueskeâj
Gvekesâ mebj#ekeâ yeves ngS nQ~ mhesMeue
keâej&JeeF& keâer peevekeâejer legjle OebOes JeeueeW
b
keâes hengÛe peeleer nw~ peyeefkeâ Ùes lees cevehee
b
keâeÙee&ueÙe kesâ Deeme-heeme kesâ DeueeJee
cne[e keâe@ueesveer Jeemeer veekeâe ceW ieeÌ[er
keâer heeefkeËâie keâer peien hej Yeer HesâjerJeeueeW
keâe keâypee nesles pee jne nw, efpemekeâer
efMekeâeÙele Fceejle kesâ jnJeeefmeÙeeW ves cevehee
keâeÙee&ueÙe ceW keâF& yeej keâj Ûegkesâ nQ~ efHeâj
Yeer keâej&JeeF& veneR nes hee jner nw~
ieewjleueye nw efkeâ ceneveiej heeefuekeâe
keâe Sce/heef§ece keâeÙee&ueÙe ceW meyemes pÙeeoe
DeJewOe HesâjerJeeues osKes pee mekeâles nQ, keäÙee
cevehee GheeÙegòeâ DeMeeskeâ Kewjs Fme DeJewOe
HesâjerJeeueeW hej cesnjyeeve nQ? Ùee jepevewelekeâ
f
oyeeJe kesâ Ûeueles keâej&JeeF& veneR keâj hee jns
nQ~ Ssmee ÛeÛee& keâe efJe<eÙe yevee ngDee nw
meceepemesJekeâeW ceW~

2. heefJe$e meceÙe
ãäÌãÞããÀ
ãäÌã½ãÍãÃ
cegyeF&, 15 efomebyej 2013 mes 14 peveJejer 2014
b
2
keâne-megveer
cenbieeF& keâer jepeveerelekeâ mepee
f
Ôãâ¹ã㪇ãŠãè¾ã...
Deehe DeeS yenej DeeF&
Fefleneme ves kegâÚ veS lejerkesâ mes Kego keâes oesnjeÙee nw~ efouueer efkeOeevemeYee
Ûegveeke cesb Deece Deeoceer heešer&-Deehe-keâer DeheÇlÙeeefMele meHeâ}lee ves Gme les}giet
osMece heešer&-šer[erheer-keâer Ùeeo efo}e oer nw efpemekeâe ie"ve Svešer jeceejeke ves
efkeâÙee Lee~ Gvnesbves ceeÛe& 1982 cesb šer[erheer keâe ie"ve efkeâÙee Deewj pevekejer
1983 cesb ngS efkeOeevemeYee Ûegveeke cesb Meeveoej peerle neefme} keâj mejkeâej
yeveeF&~ yeeo cesb Gvnesbves je<š^erÙe jepeveerefle cesb Yeer Yetefcekeâe efveYeeF& Deewj keerheer efmebn
kesâ meceÙe je<š^erÙe ceesÛe&e kesâ mebÙeespekeâ Yeer yeves~ Deehe keâe ie"ve vekebyej 2012 cesb
ngDee Deewj efomebyej 2013 cesb ken Meeveoej peerle neefme} keâj efouueer cesb mejkeâej
yeveeles-yeveeles jn ieF&~ šer[erheer kesâ ie"ve kesâ heerÚs keâeHeâer kegâÚ kewmes ner DeeOeej Les
pewmes Deehe kesâ ie"ve kesâ heerÚs, }sefkeâve ve lees oesveesb o}esb keâer jerefle-veerefle cesb keâesF&
meecÙe nw Deewj ve ner Dejefkebo kesâpejerkee} Deewj Svešer jeceejeke cesb~ pees šer[erheer
yeo}eke keâe mebosMe }skeâj DeeF& Leer Gmekeâe njCe Svešer jeceejeke kesâ oeceeo
Ûebõyeeyet veeÙe[t ves keâj ef}Ùee Deewj Deye Fme o} keâer efieveleer leceece #es$eerÙe o}esb
cesb mes Skeâ kesâ ™he cesb nesleer nw~ Deehe Fme ceeÙeves cesb šer[erheer Deewj yeekeâer meejs
jepeveereflekeâ o}esb mes efYeve> nw, keäÙeesbefkeâ Gmekeâe ie"ve jepeveerefle kesâ YeÇ<š Deewj
ceveceeves leewj-lejerkeâesb mes GkeâleeS-Deeefpepe }esieesb ves efkeâÙee Deewj Gvekeâe cekeâmeo
osMe keâer jepeveerefle Deewj meeLe ner kÙekemLee keâes yeo}vee nw~ helee venerb Deehe Deheves
Fme cekeâmeo cesb efkeâlevee keâeceÙeeye nesieer, }sefkeâve efouueer cesb Gmekeâe GYeej keâebieÇsmeYeepehee mecesle meYeer jepeveereflekeâ o}esb kesâ cegbn hej leceeÛee nw~ leceeÛee keäÙee, PeeÌ[t
ner os ceejer nw~ efHeâ}ne} efouueer DeOej cesb nw Deewj ceevee pee jne nw efkeâ oesyeeje
Ûegveeke kesâ De}ekee Deewj keâesF& efkekeâuhe venerb~ Ùen keâesF& DeeoMe& efmLeefle venerb~ Deehe
keâer Yeepehee mes otjer mecePe cesb Deeleer nw, }sefkeâve efouueer keâer pevelee ves keâebieÇsme
Deewj Keemekeâj Gmekesâ vesle=lke kee}er kesâbõerÙe mellee kesâ kegâMeemeve kesâ efKe}eHeâ efpelevee
meceLe&ve Deehe keâes efoÙee nw Glevee ner Yeepehee keâes~ Ûetbefkeâ oesveesb o}esb kesâ meceLe&keâ
yeo}eke ner Ûeen jns Les Fmeef}S oesveesb o}esb keâes mejkeâej yeveeves keâer keâesF& metjle
efvekeâe}veer ÛeeefnS~ mejkeâej yeveeves keâer mebYeekeveeDeesb keâes ššes}s yeiewj efHeâj mes
Ûegveeke cesb peeves keâer yeele keâjvee Skeâ lejn mes peveeosMe keâe Deheceeve nw~ jepeveerefle
}esieesb keâes peesÌ[ves Deewj Gvnsb efoMee osves keâe keâece nw~ keäÙee Deehe Deewj Yeepehee
efce}keâj efouueer Deewj osMe keâes efoMee osves keâe keâece venerb keâj mekeâleerb?
neef}Ùee efkeOeevemeYee Ûegveeke cesb keâebieÇme
s
keâer keâjejer nej keâe meyemes yeÌ[e keâejCe
cenbieeF& ceevee pee jne nw~ }ieeleej cenbieeF&
keâer he=…Yetefce cesb Ûegveeke keâe Deie}e ÛejCe
peerlekeâj jepeveereflekeâ keâeÙe&heeef}keâe keâe
mellee cesb keeheme Deevee Yeer yesno cegefMkeâ}
nw~ Fefleneme iekeen nw efkeâ pees mejkeâej
cenbieeF& hej DebkegâMe venerb }iee heeleerb kes
Ûegveeke cesb DeewbOes cegbn efiejleer nwb~ efheÚ}s
Ûeej ke<e&es cesb Yeejle cesb cenbieeF& keâer oj
Deemeceeve Út jner nw~ Deme} cesb Deepeeoer
kesâ yeeo Yeejle cesb cee$e oes yeej Fleveer
cenbieeF& yeÌ{er nw~ hen}er yeej meelekesb
oMekeâ cesb Deewj otmejer yeej Dee"kesb
oMekeâ kesâ Deble Deewj veewkesb oMekeâ kesâ
Meg ™ ces b ~ Fme meceÙe iejer y e Deew j
efkekeâemeMeer} osMeesb cesb Yeejle cesb cenbieeF&
efkeMke cesb meyemes DeefOekeâ nw~
keâjerye leerve mee} hen}s cewbves ef}Kee
Lee efkeâ Yeejle cesb cenbieeF& mebÛeveelcekeâ
cegöe nw Deewj Fmes kesâke} yÙeepe ojesb cesb
Ieš-yeÌ{ mes efveÙebef$ele venerb efkeâÙee pee
mekeâlee~ Fme hej keâeyet heeves kesâ ef}S
Deveskeâ GheeÙe keâjves nesbies efpevecesb meyemes
cenlkehetCe& nwb #ecelee mebkeæ&ve kesâ ye} hej
Deehetefle& cesb megOeej keâjvee~ yengle mes
DeLe&MeeefŒeÙeesb keâe ceevevee nw efkeâ Yeejle
cesb cenbieeF& Skeâ Ûe›eâerÙe ceme}e nw pees
veF& Heâme} kesâ Deeves kesâ yeeo Kelce nes
jeefMeHeâue
ces<e - meeceeefpekeâ ceeve Øeefle‰e kesâ #es$e ces ceeveØeefle‰e keâer Je=eæ neWieer~ mebleeve he#e keâer GVeefle keâes ueskeâj
f
efÛebelele neWies~ efJejesOeer he#e mes meeJeOeeveer yejles~ ceelee-efhelee
f
keâer YeeJeveeDeeW keâe meceeoj keâjW~
Je=<e - efkeâmeer vepeoerkeâer efce$e mes hejsMeeveer nes mekeâleer
nw~ hegjeves efce$eeW mes DeÛeevekeâ cegueekeâele nesieer~ mebhekeâeX kesâ
ceeOÙece mes ®kesâ ngS keâeÙe& hetCe& neWies~ DeeÙe kesâ veS Œeesle
yeveWies~ Kesueketâo ces ¤efÛe ye{ieer~
efceLegve - DeOÙeÙeve kesâ Øeefle Skeâe«elee yeveer jnsieer~
Deehekeâes Deefleefjòeâ heefjßece keâjvee nesiee~ efkeâmeer yeÌ[er KegMeKeyejer
kesâ efceueves kesâ Ùeesie nw~ meePesoejeW mes meecebpemÙe mes ueeYe
Øeehle nesiee~
keâke&â - GÛÛeheo Øeefleef‰le JÙeefòeâÙeeW mes efvepeer
pevemebheke&â mLeeefhele neWies~ efove keâe Gòejeæ& DeefOekeâ mekeâejelcekeâ
jnsiee~ hebgpeer efveJesMe DeefOekeâ ve keâjW~ ceelee-efhelee keâer
YeeJeveeDeeW keâe meceeoj keâjW~
efmebn - JeeCeer ceW efJeveceülee keâe ØeÙeesie keâjW~
®kesâ ngS keâeÙe& mebheVe neWies~ efJeosMe JÙeJemeeÙe mes ueeYe
efceuesiee~ mejkeâejer efJeYeeiees mes ueeYe keâer efmLeefle nw~
DeOÙeÙeve ceW ceve veneR ueiesiee~
keâvÙee - ueeYeØeo ceewkesâ neLe ueieWies~ Deehekeâes
efveÙeceeW SJeb meceÙe keâe keâeÙeeX kesâ efve<heeove ces OÙeeve jKeW~
efove kesâ GòejeOe& ces Oeve efveJesMe mes yeÛeves keâer keâeseMeMe keâjW~
f
DelÙeeefOekeâ ›eâesOe keâjvee Deehekesâ efueS DeÛÚe vener nw~
meceueQefiekeâ mebyebOeeW hej
DeOÙeeosMe keâer DeYeer keâesF&
Ùeespevee veneR : efMebos
leguee - efJeÅeeLeea DeOÙeÙeve kesâ Øeefle mepeie jnW~ efMe#ee
kesâ #es$e ces Øeieefle nesieer~ mebleeve keâer Deesj mes Glmeenpevekeâ
heefjCeece Øeehle nesiee~ JÙeJenej hej efveÙeb$eCe jKeW~ Jeenve
meeJeOeeveer hetJe&keâ ÛeueeSb~
Je=e§ekeâ - Deehe DeelceefJeÕeeme ces keâceer keâe DevegYeJe
f
keâj mekeâles nw~ keâeÙe&eOekeäÙe kesâ keâejCe Deehe Meejerejkeâ Lekeâeve
f
f
keâe DevegYeJe keâj mekeâles nw~ GÛÛeeefOekeâeefjÙeeW mes Deehekesâ keâeÙeeX
keâer ØeMebmee nesieer~
Oeveg - Deheves OewÙe& Deewj meenme keâes efveÙebef$ele jKeW~
meeJeOeeveer jKeves mes meHeâuelee Øeehle nesieer~ mebleeve mes efÛeblee
keâce nesieer~ heeefjJeeefjkeâ Yeewelekeâ megKe-megeJeOeeDeeW hej Oeve KeÛe&
f
f
nes mekeâlee nw~
cekeâj - KeÛe& ces Je=efæ leLee keâeÙeeX ces efJeuecye nesiee~
veF& ÙeespeveeDeeW ces jepekeâerÙe keâeÙeeX mes menÙelee efceuesieer~ ceelee
he#e mes Oeve ueeYe nesves keâer mebYeeJevee nw~ meòee he#e mes ueeYe
efceuesiee, Øeefle‰e ye{sieer~
kegâYe - Deheves ØeefleÉefvÉÙeeW keâes ØelÙeskeâ #es$e ceW ceele os
b
heeSbies leLee efJepeÙe efceueves keâer KegMeer jnsieer~ ue#ÙeeW keâer meceÙe
hej Øeeefhle mes meblees<e nesiee~ efkeâmeer yeÌ[er mecemÙee mes efvepeele
efceueves keâer mebYeeJevee nw~
ceerve - Deheveer yegeæ SJeb heefjßece kesâ ceeOÙece mes Deehe
f
Deheveer efmLeefle keâes megOeejves ceW meHeâue neWies~ Me$eg he#e keâer ieefle
efJeefOeÙeeW hej hewveer vepej jKeW~ ueesie Deehekeâer keâeÙe&Mewueer keâer
ØeMebmee keâjWies~
ke=âef<e DeLe&kÙekemLee yeerpeesb keâer iegCekellee,
efmebÛeeF& kesâ meeOeve, Yeb[ejCe keâer megefkeOee Deewj
Deehetefle& ße=bKe}e mecesle ke=âef<e kesâ DevÙe #es$eesb cesb
efvekesMe kesâ mebkeâš mes petPe jner nw~ Fmekesâ ef}S
efkelejCe cesb megOeej }eiet keâjvee yesno pe™jer nwb~
ke=âef<e Glheeo efkeheCeve meefceefleÙeesb (SheerScemeer)
keâes Yebie keâjvee meceÙe keâer ceebie nw efpememes
efyeÛeewef}Ùeesb keâer efnmmesoejer Kelce nes peeSieer~
mejkeâejer Kejero heÇef›eâÙee cesb ke=efæ keâe }eYe
yeÌ{leer cenbieeF& kesâ }gšsjs }tš }s peeles nwb~
peelee nw~ kegâÚ DeLe&MeeefŒeÙeesb keâe lees
Ùen Yeer ceevevee nw efkeâ cet} heÇYeeke
(yesme FHeâskeäš) kesâ keâejCe cenbieeF& keâer
oj cesb efiejekeš DeeSieer~
ogYe&eiÙe mes Fve ceneve YeejleerÙe
DeLe&MeeefŒeÙeesb Éeje yeej-yeej efoS ieS
heÇkeÛeve Deece Deeoceer hej yengle Yeejer
heÌ[s nwb~ cenbieeF& ves efvece> Deewj ceOÙece
keie& kesâ }esieesb keâer keâcej leesÌ[ oer nw,
efkeâbleg mejkeâej keâes pewmes Fmekeâer keâesF&
efÛeblee ner venerb nw~ ken lees yeme GÛÛe
peer[erheer cesb ner meejer mecemÙeeDeesb keâe
Deble osKe jner nw~ cevejsiee Deewj KeeodÙe
megj#ee pewmeer ÙeespeveeSb Yeer Deece }esieesb
kesâ Deebmet venerb heesbÚ heeF&~ DeeefKejkeâej
efheÚ}s efoveesb efkelleceb$eer heer efÛeobyejce keâes
mkeerkeâej keâjvee ner heÌ[e efkeâ Yeejle cesb
cenbieeF& mebjÛeveelcekeâ cegöe nw Deewj Fmes
legjble jeskeâvee mebYeke venerb nw~ Fmecesb kegâÚ
meceÙe }iesiee~ Yeejle cesb Fme heÇkeâej keâer
meeHeâieesF& mejenveerÙe nw, efkeâbleg cee$e Fmemes
keâece Ûe}ves kee}e venerb nw~ cenbieeF& hej
DebkegâMe }ieeves kesâ ef}S Deehetefle& yeÌ{eveer
nesieer, efpemekesâ ef}S meceefvkele Deewj
meefcce}le heÇÙeeme keâjves nesbies~ cenbieeF& mes
}Ì[eF& kesâ nefLeÙeejesb cesb }Ieg, ceOÙece
Deewj oerIe&keâeef}keâ GheeÙeesb keâes Meeefce}
keâjvee nesiee, keäÙeesbefkeâ Ùeefo leelkeâeef}keâ
™he mes cenbieeF& Lece Yeer peeleer nw,
ne}ebefkeâ Fmekeâer keâesF& Gcceero vepej venerb
Deeleer, lees Yeer Ùeefo Deehetefle& ceebie kesâ
yejeyej Ùee Fmemes DeefOekeâ venerb nesleer lees
Ùen efHeâj mes efkekeâje} ™he OeejCe keâj
}sleer nw~ Yeejle keâer DeLe&kÙekemLee ceebie
hej DeeOeeefjle nw Deewj Ûeerve keâer Deehetefle&
DeeOeeefjle DeLe&kÙekemLee mes Fmekesâ yeÌ[s
Yeeie keâer hetefle& nesleer nw~
yengle mes hebef[le cenbieeF& hej DebkegâMe
}ieeves kesâ efkeefYeve> hen}gDeesb hej heÇkeâeMe
[e} Ûegkesâ nwb, Fmeef}S cewb Ùeneb
DeLe&kÙekemLee kesâ leerveesb #es$eesb-ke=âef<e,
efkeefvece&eCe Deewj meskeeDeesb cesb #ecelee mebkeæ&ve
kesâ GheeÙeesb hej efkeÛeej keâ™biee~ ke=âef<e
DeLe&kÙekemLee yeerpeesb keâer iegCekellee,
efmebÛeeF& kesâ meeOeve, Yeb[ejCe keâer megefkeOee
Deewj Deehetefle& ße=bKe}e mecesle ke=âef<e kesâ
DevÙe #es$eesb cesb efvekesMe kesâ mebkeâš mes
petPe jner nw~ Fmekesâ ef}S efkelejCe cesb
megOeej }eiet keâjvee yesno pe™jer nwb~
ke= â ef < e Glheeo ef k eheCeve meef c eef l eÙees b
(SheerScemeer) keâes Yebie keâjvee meceÙe
keâer ceebie nw efpememes efyeÛeewef}Ùeesb keâer
efnmmesoejer Kelce nes peeSieer~ mejkeâejer
Kejero heÇef›eâÙee cesb ke=efæ keâe }eYe
yeÌ{leer cenbieeF& kesâ }gšsjs }tš }s
peeles nwb~
efkeefvece&eCe #es$e cesb Yeer ienve Deewj
kÙeehekeâ megOeejesb keâer pe™jle nw~ Fvecesb
ßece megOeej }eiet keâjvee Deewj Sefkeäpeš
hee@ef}meer meceehle keâjvee Meeefce} nwb~
kele&ceeve cesb efveÙeecekeâesb keâe efMekeâbpee
osMe cesb GodÙeesie }ieeves keâer jen cesb
Deveskeâ DeÌ[Ûeves hewoe keâj jne nw,
efpeme keâejCe osMe Deewj GheYeesòeâeDeesb
keâes megÛee® Deehetefle& keâe }eYe venerb
efce} hee jne nw~ GoejerkeâjCe kesâ yeekepeto
osMe keâes }e}HeâerleeMeener mes hetjer lejn
Úgškeâeje venerb efce} heeÙee nw~ efheÚ}s efoveesb
Keyejsb DeeF& Leerb efkeâ keâêeÙejsme ve efce} heeves
r b
kesâ keâejCe Deveskeâ yeÌ[er keâbheefveÙeeb GodÙeesie
}ieeves mes heerÚs nš jner nw~ Ùen mecemÙee
b
Keemeleewj hej Keveve mes peg[s GodÙeesieesb cesb
Ì
osKeves keâes efce} jner nw~ meskee, efkelleerÙe meskee
Deewj jespeieej kesâ Dekemej meg}Ye keâjeves
kee}s DevÙe #es$eesb cesb DeefOekeâ GoejerkeâjCe,
vekeeÛeej Deewj {ebÛeeiele megekeOeeDeesb kesâ efkekeâeme
f
keâer pe™jle nw~ osMe keâer Yeewelekeâ Deewj
f
meeceeefpekeâ mebjÛevee oÙeveerÙe DekemLee cesb nw,
Keemeleewj hej Tpe&e, meÌ[kesâ, efMe#ee, mkeemLÙe,
b
Deekeeme, heeveer ke meeHeâ-meHeâeF& pewmes
yegefveÙeeoer #es$eesb cesb~ Ùes Ssmes #es$e nwb
efpevecesb mejkeâej keâer Yetefcekeâe yesno
cenlkehetCe& nesleer nw Deewj Fvecesb heerheerheer
cee@[} DeefOekeâ keâejiej venerb nw~

3. heefJe$e meceÙe
½ãìâºãƒÃ
‚ããÔã¹ããÔã
3
efyeefu[bie cesb Deeie, efHeâuce heÇ[Ùd etmej mecesle 7 keâer ceewle
cegyeF& : meeGLe cegyeF& kesâ kesâhme keâe@ve&j
b
b
b
hej efmLele ceesš yuewkeâ efyeefu[bie cesb }ieer Deeie
b b
cegyeF&, 15 efomebyej 2013 mes 14 peveJejer 2014
b
mes 7 }esieesb keâer ceewle nes ieF& nw~ cejves kee}esb
cesb efHeâuce heÇ[Ùetmej efovesMe ieebOeer Yeer Meeefce}
d
nw~ Deeie yegPeeves kesâ oewjeve oes DeefOekeâeefjÙeesb
b
cegyeF& : GjCe efmLele pesSveheeršer heesš& kesâ peeršerDeeF& yebojieen mes Fbieê[ Yespes peeves mecesle Ún HeâeÙejefyeÇies[ keâceer& Yeer IeeÙe} nes
b
bw
kee}s keâehe&š mes Yejs keâbšvej keâer meer} lees[keâj keâjerye Skeâ keâjes[ ®heS keâercele kesâ keâehe&š ieS~ 26 cebepe}e Fme efjneÙeMeer Fceejle
s
s
Ì
Ì
s
f
Ûegje ef}S ieS~ Ûeesjer keâer efjheesš& vnekee-Meskee hege}me mšsMeve cesb ope& keâjeF& oer ieF& kesâ 12kesb Heäueesj cesb Meg›eâkeej Meece YeÙebkeâj
f
nw~ efMekeâeÙelekeâle&e YeeTjeke Yeesme}s kesâ Devegmeej Ùetheer kesâ efcepe&ehegj efpe}s mes ef›eâSefškej Deeie }ie ieF& Leer~ Deeie hej Ûeej Iebšs kesâ
Sme Ûeskeâmejer veecekeâ Skeämeheesšj keâbheveer keâe Ùen cee} Fbieê[ pee jne Lee~ penepe cesb Yeerlej keâeyet hee ef}Ùee ieÙee Lee, }sekeâve
&
bw
f
ÛeÌ{eS peeves mes hen}s keâehe&š mes Yeje keâbšvej keâ}byees}er efmLele mesš} kesÙejneGefpebie
s
s
b ^
keâe@he&ejMeve kesâ ieesoece cesb jKee Lee~ keâehe&š mes Yeje keâbšvej cees} ef[efie>šer veecekeâ kesme} kegâÚ }esie efyeefu[bie cesb Heâbmes jn ieS Les~
ss
s
s
Fme Fceejle cesb keâF& neF& heÇeHeâeF}
s
mes Fbieê[ efmLele cesmeme& keâehe&š jes} meheêeÙeme& ef}. efheÇmšve mš^eš, kesmš Ùeekeâ&MeeÙej
bw
s
r
meerFDees Deewj efyepevemecewve jnles nw~ Meg›eâkeej
&
b
yeÇ[Heâesš& yeer[er Yespee peevee Lee, hej Fbi}w[ hengÛeves hej keâbšvej mes keâejhesš veoejo Les~
bw
b
b
s
Meece keâjerye 7.10 keâes Ùen Deeie }ieer
efHeâ}ne} hegef}me Fme ceece}s keâer peebÛe keâj jner nw~
efpemekesâ yeeo HeâeÙej efkeYeeie keâes Deeie keâer
metÛevee os oer ieF&~ keâne pee jne nw efkeâ
cegbyeF& : Dee@ve}eFve }e@šjer keâer DeeÌ[ cesb pegDee Deewj meóe Ûe}eves kee}s iewbie keâjerye Skeâ Iebšs yeeo ocekeâ} efkeYeeie keâer
b
b
keâe heoe&HeâeMe keâj "eCes ieÇceerCe hegef}me ves Ún }esieesb keâes efiejHeäleej efkeâÙee nw~ hegef}me hen}er ieeÌ[er keâwheme cesb hengÛeer~ HeâeÙej efyeÇies[
Ì
b
ves ceerjejes[, vee}emeesheeje, leLee efkejej cesb Úehee ceejkeâj mekee leerve }eKe ®heÙes keâer 14 ieeef[Ùeeb, heeveer kesâ meele šwkeâj Deewj
Ûeej Scyeg}me IešveemLe} hej Yespes ieS Les~
bs
cetuÙe kesâ 19 keâbhÙetšj ,}wheše@he leLee ceesyeeF} Heâesve peyle efkeâS nwb~ "eCes ieÇeceerCe
kesâ Smeheer Deefve} kegâbYeejs kesâ cegleeefyekeâ efce}er metÛevee kesâ DeeOeej hej ›eâeFce yeÇebÛe
kesâ meerefveÙej heerDeeF& efkeâMeesj Kewjveej kesâ vesle=lke cesb hegef}me šerce ves ceerje jes[ hetke&
efmLele Meebefle Mee@efhebie mesbšj cesb iesce efkeâbie Dee@ve}eFve Deewj yeeyee Dee@ve}eFve ieesu[ve
}e@šjer leLee vee}emeesheeje hetke& kesâ meeF&b efkeYetefle efyeefu[bie cesb ßeerÛe›eâe Dee@ve}eFve
}e@šjer mesbšj hej Úehee ceeje~ Úehes kesâ oewjeve hegef}me ves heeÙee efkeâ keneb Dee@ve}eFve
cegbyeF& : cegbyeF& yueemš kesâme cesb mepee
}e@šjer keâer DeeÌ[ cesb pegS Deewj meós keâe keâejesyeej Ûe} jne Lee~ hegef}me kesâ Devegmeej
Fve mesbšjesb cesb }e@šjer kesâ veece hej peer-hewkeâ iesefcebie Ssb[ efnbiees veecekeâ keâbheveer Deewj keâeš jns yee@ef}keg[ Sskeäšj mebpeÙe olle
Heâve ™}sš veecekeâ Dee@ve}Fve meós Deewj pegS keâe kÙekemeeÙe Ûe} jne Lee~ Fme keâes Úgóer osves cesb ner oefjÙeeefo}er venerb
ceece}s cesb hegef}me ves Ghesbõ ceb[}, efceªt ceb[} oesveesb efvekeemeer ieesjsieebke, Mew}sMe efceßee efoKeeF& pee jner nw, yeefukeâ Gvnsb pes} kesâ
keâebefoke}er, Depe&gve Ùeeoke vee}emeesheeje hetke&, megjsMe yeesjerÛee ceerje jes[ hetke& leLee Deboj Mejeye lekeâ hejesmeer pee jner nw?
cegommej MesKe vee}emeesheeje hetke& keâes efiejHeäleej efkeâÙee nw~ meYeer kesâ efke®æ ceerjejes[, yeerpesheer }er[j Deewj efkeOeeve heefj<eo cesb
vee}emeesheeje Deewj efkejej hegef}me mšsMeveesb cesb ceece}e ope& efkeâÙee ieÙee nw~
veslee efkehe#e efkeveeso leekeÌ[s ves Ùen
mevemeveerKespe Deejeshe peÌ[e nw~
yeerpesheer kesâ veslee leekeÌ[s kesâ cegleeefyekeâ
cegbyeF& : Skeâ efpeboe cejerpe keâes ce=le Ieesef<ele keâj osves kee}s [e@keäšj Deleg} hegCes keâer Ùejeke[e pes} cesb mebpeÙe olle
efÛejce[s keâes ieg®keej keâes peceevele efce} ieF&~ 58 mee} kesâ Ûebõkeâeble iebiees[s keâes keâes efyeÙej Deewj jce lekeâ meheêeF& keâer pee
}keâkee }ie ieÙee Lee~ ken meeÙeve kesâ DeLeke& efjmeÛe& mesbšj cesb Yeleer& efkeâS ieS~ Gvnsb jner nw~ Gvnesbves keâne efkeâ kegâÚ hegef}me
kesbšer}sšj hej jKee ieÙee~ oes efove hen}s Gvekeâe F}epe keâjveskee}s [e@keäšj Deleg} DeefOekeâejer mebpeÙe olle keâer ceoo keâj
ves Gvnsb ce=le Ieesef<ele keâj efoÙee~ heefjkeejkee}esb ves Fme hej [e@keäšj mes keâne efkeâ }eMe jns nwb~ mebpeÙe keâes 1993 kesâ cegbyeF&
keâes jele Yej Demhelee} cesb jefKeS , nce megyen }eMe keâes Ùeneb mes }s peeSbies~ Fme
yeerÛe heefjkeej keâe keâesF& meomÙe kesbefš}sšj hej ieÙee Deewj }eMe hej neLe jKee, lees yece Oeceekeâesb kesâ ceece}s cesb oes<eer heeÙee
efkeosMe pee jns keâbšvs ej mes Skeâ keâjes[ kesâ keâehe&š Ûeesjer
Ì
s
Dee@ve}eFve }e@šjer keâer DeeÌ[ cesb meós Deewj pegS keâe Yeb[eHeâesÌ[
keâjerye 10 yepes lekeâ Deeie hej keâeHeâer no
lekeâ keâeyet hee ef}Ùee ieÙee~
Deeie yegPeeves kesâ oewjeve efmeef}[j Heâšves
b
kesâ keâejCe ngS efkemHeâesš mes ocekeâ}keâceer&
IeeÙe} nes ieS~ met$eesb ves yeleeÙee, ‘kegâÚ
efme}s[j jKes Les pees DeÛeevekeâ Heâš ieS
b
Deewj oes DeefOekeâejer mecesle Ún HeâeÙejefyeÇies[
keâceer& IeeÙe} nes ieS~' IeeÙe}esb cesb Skeâ keâes
vewÙej Demhelee} }s peeÙee ieÙee peyeefkeâ
yeekeâer heebÛe Sjes}er kesâ yevme& Demhelee} cesb
Yeleer& keâjeS ieS~
mLeeveerÙe }esieesb keâe keânvee nw efkeâ 12kesb
‘mebpeÙe olle keâes pes} cesb hejesmeer
pee jner nw jce Deewj efyeÙej'
epf eoe keâes cel= e Iees <f ele keâjveks e }s [ek@ eäšj keâes ecf e}er ye}
b
s
kegâÚ n}Ûe} meer ngF&~ Gmeves mebyebefOele [e@keäšj mes Fme yeejs cesb peye hetÚe, lees [e@keäšj
ves pekeeye efoÙee efkeâ kesbefš}sšj hej keâF& yeej Ssmee }ielee nw~ Fme yeerÛe mebyebefOele
heefjefÛele ves Ûebõkeâeble kesâ Ûesnjs hej LeesÌ[e Ketve osKee Deewj cegbn heesbÚves keâer keâesefMeMe
keâer, lees Ûebõkeâeble kesâ heebke efn}ves }ies~ Fmekesâ yeeo Ûebõkeâeble kesâ heefjefÛele Skeâ otmejs
[e@keäšj kesâ heeme hengbÛes~ Gmeer kesâ yeeo meeHeâ ngDee efkeâ cejerpe Ûebõkeâeble cejs venerb,
yeefukeâ efpeboe nwb~ Fmekesâ yeeo meeÙeve hegef}me cesb ceece}e ope& efkeâÙee ieÙee Deewj
Ûebõkeâeble keâes kegâ}&e kesâ Skeâ Demhelee} cesb efMeHeäš efkeâÙee ieÙee~ hegef}me ves [e@keäšj
keâes efiejHeäleej keâj ef}Ùee~ ieg®keej keâes Gvnsb peceevele hej ÚesÌ[ efoÙee ieÙee~
Deieues Debkeâ ceW heefÌ{Ùes...
SceSceDeej[erS keâer FceejleeW ceW jnves
Jeeues jefnJeeefmeÙeeW hej efkeâme lejn mes
oueeue keâjles nQ DevÙeeÙe Je DelÙeeÛeej...
mevemeveerKespe Kegueemee...Deieues Debkeâ ceW...
heefJe$e meceÙe mebJeeooelee efceefuebo oeefnpes
keâer efJeMes<e efjheesš&
2014 ceW efJeefnbhe
keâes 50 Je<e& hetCe&
cegbyeF&, meved 2014
ceW efJeÕe efnbot heefj<eo kesâ 50
Je<e& hetCe& nessves hej heJeF&, DeeF&.
DeeF&. šer. ceW meeOeg mebleeW kesâ
meeefveOÙe ceW efJeMes<e Oeeefce&keâ
DeeÙeespeveeW keâe keâeÙe&›eâce efkeâÙee
peeÙes i ee~ Ss m eer peevekeâejer
yepejbieoue efpeuee ceneceb$eer peÙe
efkeâMeve kegâceea mes cees. ›eâ.
8080031434 leLee efpeuee
GheeOÙe#e DeefKeuesMe ueesOeer mes
cees. ›eâ. 9768555887
hej mebheke&â keâjW~
ieÙee Lee~ mebpeÙe keâes heebÛe mee} keâer
mepee ngF& nw~ leekeÌ[s ceneje<š^ efkeOeeve
heefj<eo cesb efveÙece 260 kesâ lenle
ceefn}eDeesb kesâ efKe}eHeâ yeÌ{les DehejeOe
hej yees} jns Les~
Deheves Yee<eCe cesb leekeÌ[s ves keâne efkeâ
Ùejeke[e pes} cesb mepee keâeš jns DeejeseheÙeesb
f
hej vepej jKeer peeleer nw, }sefkeâve pes}
kesâ DeefOekeâeefjÙeesb keâer meeLe mee"ieeb" mes
mebpeÙe olle mecesle Meefòeâ efce} Iešvee kesâ
DeejesefheÙeesb keâes keerDeeF&heer megefkeOee efce}
jner nw~ leekeÌ[s ves jepÙe cesb yeÌ{ jns
ye}elkeâej ke Ùeewve Mees<eCe kesâ ceece}esb
hej mejkeâej keâer efKebÛeeF& keâer~ Gvnesbves ie=n
ceb$eer DeejDeej heeefš} mes ceefn}eDeesb keâer
Heäueesj hej efmLele Skeâ Heäuewš mes Deeie keâer
Meg®Deele ngF~ Fme Heäuewš vebyej 1201 cesb
&
efjveeskesMeve keâe keâece Ûe} jne Lee~ Heäuewš cesb
keâF& keâeceieej Yeer Les efpevnsb yeenj efvekeâe}
ef}Ùee ieÙee~ Fmekesâ yeeo Deeie Heäuewš 1202
cesb Heâw} ieF& pees Skeâ yee@e}keg[ heÇ[Ùetmej
f
d
Deewj nerje kÙeeheejer keâe Iej nw~ 26 cebepe}e
f
ceesš yuewkeâ efyeefu[bie 1984 cesb yeveer Leer~
b b
efyeefu[bie kesâ nj Heäueesj cesb 2 Deewj 3
yew[™ce Heäuewš nw~ Fmecesb 52 heefjkeej jnles
b
nw~ Fme neomes kesâ yeejs cesb efyeefu[bie cesb jnves
b
kee}s kegâÚ }esieesb mes yeele keâer~ neomes kesâ
keòeâ 25kesb Heäueesj cesb jnves kee}erb peÙekebleer
peeOekepeer heekeâ& cesb šn} jner Leer~ peÙekebleer
b
ves yeleeÙee efkeâ Gvnesves Heäuewš mes G" jnerb
b
Deeie keâer }hešesb keâes osKee Deewj Fmekeâer
metÛevee legjle HeâeÙej efyeÇies[ keâes oer~
b
ceesvee-šesvee šeÙej keâbheveer
cesb ngF& DeÛeevekeâ lee}e yeboer
cegyeF& : keeÌ[e lee}gkeâe efmLele ceesveeb
šesvee keâbheveer kesâ cewvespecesš Éeje efyevee
b
efkeâmeer hetke& metÛevee kesâ keâbheveer cesb DeÛeevekeâ
lee}e yeboer keâj efoS peeves kesâ keâejCe
Gmecesb keâece keâjves kee}s mewkeâÌ[esb cepeotj
yesjespeieej nes ieS nwb Deewj Gvekesâ meeceves
Deye YegKecejer keâer mecemÙee KeÌ[er nes ieF&
nw~ cepeotjesb ves keâbheveer cewvespecesš keâes Ûesleekeveer
b
osles ngS keâne nw efkeâ Ùeefo Skeâ mehleen kesâ
Deboj Gvnsb vÙeeÙe venerb efce}lee nw lees
keâbheveer kesâ meYeer cepeotj meÌ[keâ hej Glejkeâj
peesjoej Deeboes}ve keâjsies~ keeÌ[e lee}gkeâe
b
kesâ [eefkeâke}er ke IeesCemeF& ieÇece hebÛeeÙele
F}ekesâ cesb ceesvee-šesvee veecekeâ keâbheveer šeÙej
yeveeves kee}er keâbheveer nw, efpemecesb efYekeb[er
Skeb keeÌ[e lee}gkeâe kesâ }ieYeie 650
cepeotj keâece keâjles Les~ keâbheveer cewvespecesš
b
ves Gmecesb keâece keâjves kee}s cepeotjesb keâes
keâbheveer yebo keâjves keâer keâesF& hetke& metÛevee
venerb oer Deewj ieg®keej keâes keâbheveer kesâ iesš
hej DeÛeevekeâ lee}e yebo keâjkesâ keâbheveer yebo
nesves keâe veesefšme }iee efoÙee~
ef›eâmeceme
SJeb veJeJe<e&
keâer neefo&keâ
MegYesÛÚe!
efJeceue kegâceej ßeerJeemleJe
št Jeeruej ceskesâefvekeâ
(št Jeeruej ceskesâefvekeâ JesueHesâÙej SmeesemeSMeve)
f
hegjmke=âle
peueejece keâceMeer&Ùeue meWšj, Sme. Jeer. jes[, cegbyeF&-72
cees. : 98691 76045- 97696 98245

4. heefJe$e meceÙe
½ã.¹ãÆ.
ceesnve iegpe&j
(yÙetjes ÛeerHeâ,njoe)
cees. : 09826602751
cegyeF&, 15 efomebyej 2013 mes 14 peveJejer 2014
b
IeefšÙee efvecee&Ce keâes ueskeâj «eeceerCeeW ceW Dee›eâesMe
4
mebyebeOele efJeYeeie keâer iegCeJeòee hej DeveosKeer
f
Deemleerve mes efvekeâuee meebhe
efJeOeeve meefnle melÙe Deewj Dešue uesKee-peesKee mebefJeOeeve nw~ uesefkeâve
Deesnos JeeueeW ves melÙe Deewj Dešue keâes efcešekeâj ‘mebefJeOeeve' mes ‘meb' keâes
nšekeâj kesâJeue efJeOeeve yevee efoÙee nw~ mebefJeOeeve keâer Peuekeâ cee$e Skeâ peien
ner efceueleer nw~ mketâueeW ceW ceemšj mee. yeÛÛeeW keâes heÌ{e jne nw~ yesše OÙeeve
oes! Yeejle keâe mebefJeOeeve - meeJe&Yeewce, melÙe, Dešue SJeb efueefKele nw~ yeekeâer
peien lees efJeOeeve jn ieÙee nw~
mebefJeOeeve Éeje veeieefjkeâeW kesâ Ún cetue
DeefOekeâej efoÙes ieÙes nQ, Ùeneb hej Yeer Deesnos
JeeueeW ves ‘cetue-DeefOekeâej' mes ‘cetue' keâes nšekeâj
kesâJeue DeefOekeâej jn ieÙes nQ~ JeneR Skeâ peien cetue DeefOekeâej keâe ØeÙeesie nes
jne nw~ MeeueeDeeW ceW ceemšj mee. yeÛÛeeW keâes efmeKee jne nw, yesše OÙeeve mes
megvees! mebefJeOeeve ceW veeieefjkeâeW keâes Ún cetue DeefOekeâej efoÙes nQ, GmeceW mes Skeâ
mecelee keâe cetue DeefOekeâej nw, pees meYeer veeieefjkeâeW keâes efyevee efkeâmeer YesoYeeJe
kesâ keâevetve kesâ mece#e, meceevelee keâer ieejbšer oslee nw~ pees veeieefjkeâeW kesâ,
meJeeËieerCe efJekeâeme keâer ØeLece Mele& nw~ ‘‘Ùen efkeâ Meemeve Éeje peeefle, Jeie&,
Oece&, Yee<ee SJeb jepÙe kesâ DeeOeej hej keâesF& YesoYeeJe veneR efkeâÙee peeÙesiee~''
uesefkeâve Jele&ceeve hej OÙeeve efoÙee peeS lees Jeie& ceW peesj-Meesj mes Jeie&Jeeo
keâe Yeso-YeeJe efkeâÙee pee jne nw~ peeefle ceW hegjpeesj, peeefleJeeo keâe, Yeso-YeeJe
keâjkesâ, efmebnemeve yeòeerefmeÙeeb, neefmeue keâer pee jner nQ Deewj peerJeve heÙeËle kesâ
efueS, Deheveer Peesueer Yejer pee jner nw~ keâesF& njerpeveeW keâe ‘njer' yevekeâj Ûecekeâ
jne nw~ lees keâesF& efheÚ[e Jeie& keâe ‘mejleepe' yevekeâj efmebnemeve hej yew"e nw~
lees keâesF&, DeuhemebKÙekeâeW keâe ‘veJeeye' yevekeâj leve jne nw~ keâesF& oefueleeW keâe,
meguleeve yevekeâj ieöerveMeerve nw, lees Deye "eš-yeebšeW mes, jnves JeeueeW keâe,
‘efmejceewj' yevekeâj keâesF& GYejves Jeeuee nw, efpemekeâer nJee Ûeueves ueieer nw~ Ùes
peeefleÙeeW Deewj JeieeX kesâ, meceüešeW keâer yeveeF& ngF&, Ûekeäkeâer ceW cebefojeW ceW,
DeejeOevee keâjves Jeeues, DeejeOekeâeW keâes, leefyeÙele mes heermee pee jne nw Deewj
Deeies Yeer, Ùes DeejeOekeâ efhemeles jnWies~ keäÙeeWefkeâ peeefleÙeeW Deewj JeieeX kesâ, Ùes
meceüešeW keâer vepej ceW, DeefOekeâ Oekeäkeâe Keeves Jeeues ner, DeejeOekeâ efieves peeles
nQ~ Oekeäkesâ Keevee, Fvekeâer efkeâmcele ceW nw~ FmeefueS keâesF& Yeer meceüeš Fvekeâes
ueeYe hengbÛeeves Jeeues Jeie& ceW efHeâš veneR keâjlee~ DeejeOekeâeW mes cesjer ØeeLe&vee nw
efkeâ peye keâesF& meceüeš Deehekeâes Ûeenlee ner veneR lees Deehe keäÙeeW, Gmes Ûeenves
kesâ efueS, Dehevee cele JÙeòeâ keâj, Gmes meceüeš yeveeves ceW ceoo keâjles nes?
nš peeDees Deueie, efHeâj osKees Jen jepee yevelee nw Ùee jbkeâ~
Deepekeâue Deesnos Jeeues DeekeâeDeeW keâes ÛegveeJe keâe yegKeej DeeÙee nw~ Jes
GheÛeej kesâ efueS, efvecve keâeÙe& ceW, Ùegæ mlej hej ueies nQ~ Ùes meye Deebkeâeoeieer keâes, yesoeieer efmeæ keâj, menYeeieer yeveekeâj, efmebnemeve hej efye"ekeâj,
heoemeerve efkeâÙee pee jne nw~ Ssmee FmeefueS Yeer pe¤jer nw~ keäÙeeWefkeâ oeieer ner
otmejeW hej, oeie ueieeves ceW ceeefnj neslee nw~ Deepekeâue efyevee oeie kesâ keâesF&
keâece neslee ner veneR nw~
Deemleerve ceW osKeesies - lees meebhe pe®j nesiee~
oeue-ÛeeJeue KeeÙeWies - lees keâeuee pe®j nesiee~
keâue Kejerovee ÛeenWies - lees oiesuee ner nesiee~
keâheÌ[s henvevee ÛeenWies - lees oeie DeJeMÙe ueiee nesiee~
meeceeveeW keâe ›eâÙe - efJe›eâÙe keâjW? lees oeceeW ceW oeie DeJeMÙe nesiee~
yenme keâjvee heÌ[s lees Gmekeâe cegöe Yeer oeie ner nesiee~
keâneb-keâneb? Deewj keâye - keâye? yeÛeesies? oeefieÙeeW kesâ oeie mes,
yenòej nesiee- oeieer - neskeâj, yesoeieer keâe {eWie jÛevee? MeeÙeo
Deepe keâe Gòece-DeeÛejCe nes mekeâlee nw~
-kesâ. ogyes meleheg[e,
DeebÛeue #es$e cekeâÌ[eF&, efmejeueer
(cekeâ[eF&) efpeuee-njoe, ce. Øe.
Fvekeâe keânvee nw - «eeceerCeeW
mes IeefšÙee efvecee&Ce keâer efMekeâeÙele
efceueer nw, ceQ keâue Deekeâj peebÛe keâ¤biee,
JeneR keâeÙe& keâer meleled efveiejeveer kesâ
efueS Skeâ meghejJeeF&pej efveÙegòeâ keâjWies~
-Sme. kesâ. pewve, ceneØeyebOekeâ
(ØeOeeveceb$eer meÌ[keâ Ùeespevee)
keâer Ssmeer keäJeeefuešer mes lees hegjevee
iees"e (jemlee) ner DeÛÚe Lee~
hegeueÙee keâe Yeer IeefšÙee efvecee&Ce
f
- ceeie& hej yeveves Jeeueer hegefueÙee ceW
meerceWš keâe veececee$e ØeÙeesie keâj efieóer
SJeb veoer keâer keâeueer efceóer Ùegòeâ efceßeCe
JÙebieevebo
mebJeeooelee
efmejeueer~ «eece yeeJe[Ÿee mes jecehegjer
lekeâ ØeOeeveceb$eer meÌ[keâ Ùeespevee kesâ lenle
efvecee&CeeOeerve {eF& efkeâ.ceer. ceeie& IeefšÙee
mlej keâe yeveeÙes peeves mes «eeceerCe veejepe
nQ~ «eeceerCeeW ves yeleeÙee efkeâ "skesâoej
Éeje yepejer efieóer keâer peien heerueer
efieóer Deewj keâeueer efceóer mes meÌ[keâ keâe
yesme lewÙeej efkeâÙee pee jne nw~ efJeiele
mehleen "skesâoej kesâ cepeotj pesmeeryeer
ceMeerves mes venj kesâ heeme efceóer Keesokeâj
meÌ[keâ hej [eue jns Les, «eeceerCeeW kesâ
Deeheòeer uesves kesâ yeeo ceewkesâ hej hengbÛes
Gheceb$eer ves efceóer [ueJeevee ®keâJeeÙee~
«eeceerCe efovesMe Úuees$es, DepeÙe efmebn yeeefjMe ceW oueoue keâer efmLeefle yeve mes hegefueÙee keâer veeRJe Yejer pee jner nw~
jepehetle ves yeleeÙee efkeâ efvecee&Ce SpeWmeer peeÙesieer~ «eeceerCe nefjDeesce hešsue ves Fmes ueskeâj «eeceerCeeW ves efJeYeeie mes
Éeje KesleeW mes veerÛeer meÌ[keâ kesâ keâejCe yeleeÙee efkeâ Je<eeX yeeo yeve jner meÌ[keâ peebÛe keâjeves keâer ceebie keâer nw~
YeJemeeiej mes heej keâjeleer nw
YeeieJele keâLee-ke=Câe <CeefØnweÙee
mebJeeooelee
keâLee ohe& kesâ meceeve , efpemeceW
efmejeueer~ ßeerceodYeeieJele keâLee
ceesnceeÙee kesâ yebOeve mes cegòeâ keâjJeekeâj
peerJe keâes YeJemeeiej mes heej keâjeleer
nw ~ Ùen God i eej Je= b o eJeve keâer
keâLeeJeeÛekeâ megßeer ke=â<CeefØeÙee ves ieebJe
heerheuÙee ceW keâLee kesâ meceeheve ceewkesâ
hej JÙeòeâ efkeâÙes~ keâLee keâe jnmÙe
yeleeles ngS GvneWves keâne efkeâ Ùen
meele efove lekeâ Deeheves keâLee megveer
Deewj peerJeve kesâ efmeæeble peeves~ ØeYeg
keâer efpeleveer Yeer keâLeeSb Jeso hegjeCe
Skeâ ner yeele keânles nQ, ßeer nefj veeLe
keâe mebkeâerle&ve~
ieesmJeeceer leguemeeroemepeer ves keâne
nw efkeâ keâueÙegie kesâJeue veece DeOeeje,
megcej-megcej YeJe Glejefn heeje~
oesejeueerceen«eecemes yebo CheÌves[s nQ[ÛeF& efheYeeie
hebJ e
efm
~ keâjeryeer eflevemeej ceW «eeceer eeW yeleeÙee efkeâ heerS
efheÚues oes ceen mes hesÙepeue kesâ Skeâcee$e
œeesle oesveeW nQ[hebhe yebo yeÌ[s nQ~ «eece kesâ
meesnve heeefšue, efJeJeskeâ Oeehešs ves yeleeÙee
efkeâ Fme keâejCe ieebJe keâer efveÛeueer yemleer kesâ
«eeceerCeeW keâes hesÙepeue kesâ efueS Ùeneb Jeneb
Yeškeâvee heÌ[ jne nw~ Fme mebyebOe ceW
2-3 yeej nQ[hebhe kesâ megOeej keâer ceebie keâer
ceiej keâesF& OÙeeve veneR os jns nQ~ ieebJe kesâ
heeueefmebn heeefšue ves yeleeÙee efkeâ mebheVe ueesie
efvepeer meeOeveeW mes Deehetele& keâj uesles nQ, ceiej
f
ieebJe kesâ iejerye yemleer kesâ ueesieeW keâes heeveer keâer
leueeMe ceW hejsMeeve nesvee heÌ[lee nw~
meleÙegie ceW keâef"ve lehe, $eslee ceW
Ùe%e mes Éehej ceW YeòeâeW keâer mesJee mes
ØeYeg keâer ke=âhee Øeehle nes peeleer Leer~
kesâJeue keâueÙegie Ssmee keâeue nw efpemeceW
cee$e mcejCe keâjves mes Yeer ØeYeg keâer
ke=âhee Øeehle nes peeleer nw~ keâLee kesâ
yeeo hetCee&ngefle Deewj Yeb[eje Øemeeoer ceW
ßeæeueg YeòeâeW ves Oece&ueeYe efueÙee~

5. heefJe$e meceÙe
osefKeÙes ce.Øe. kesâ ieebJe keâer neuele...
5
PeesheÌ[s ceW Ûeue jne nw mketâue
njoe ceW OJemle ngDee
oes Je<eeX mes DeOej ceW
nw messšsueeF&š mketâue
Yeepehee keâe efkeâuee
cegyeF&, 15 efomebyej 2013 mes 14 peveJejer 2014
b
mebJeeooelee
njoe~ ØeosMe ceW ueieeleej leermejer
yeej mejkeâej yeveeves kesâ efueS efKeuee
Yeepehee keâe
keâceue njoe
meer š hej
DeØelÙeeef M ele
{bie mes cegjPee
ieÙee nw~ leceece
jepeveer e f l ekeâ
efJeMues<ekeâeW kesâ
DevegceeveeW keâes
GuešHesâj keâjles ngS Ùeneb kesâ DeeJeece
ves Dehevee peveeosMe megvee efoÙee nw~
efheÚues 20 Je<eeX mes Ùeneb peerle keâe
[bkeâe yepeeves Jeeues keâceue hešsue kesâ
vesle=lJe ceW Yeepehee ves Ùeneb mLeeveerÙe
efvekeâeÙeeW kesâ ÛegveeJeeW ceW hee<e&o mes ueskeâj
meebmeo kesâ ÛegveeJe ceW peerle neefmeue keâer
nw~ Fme yeej Yeer ceevee pee jne Lee efkeâ
cegKÙeceb$eer efMeJejepe efmebn Ûeewneve keâer
ueeskeâefØeÙelee kesâ Ûeueles njoe efpeues keâer
oesveeW meeršeW hej heešea keâes Yeejer celeeW mes
peerle efceuesieer~
ceiej pÙeeW-pÙeeW
F&JnerSce ceMeerve
mes celeeW keâer
ieCevee meeceves
Deeleer ieF& lÙeeWlÙeeW ueesieeW kesâ
Devegceeve OJemle
nesves kesâ meeLe
njoe ceW hetJe& jepemJe ceb$eer SJeb efJeOeeÙekeâ
keâceue hešsue keâes 4602 celeeW mes
nej keâe keâ[gJee mJeeo ÛeKevee heÌ[e,
JeneR efšcejveer ceW Yeepehee kesâ ØelÙeeMeer
kegbâ. mebpeÙe Meen ves 16 npeej 507
celeeW mes yeÌ[er peerle neefmeue ngF& nw~ Fme
Øekeâej njoe ceW Ùes efJeOeevemeYee ÛegveeJe
ceW yeÌ[s GuešHesâj Jeeues meeefyele ngS nQ~
heeue efmebn heeefšue
efmejeueer~ ØeosMe Je keWâõ mejkeâej
Éeje efMe#ee keâe mlej G"eves kesâ efueS
Deveskeâ ÙeespeveeDeeW keâe mebÛeeueve efkeâÙee
pee jne nw~ ceiej JÙeJemLeeDeeW keâer
ueÛej keâeÙe&ØeCeeueer kesâ Ûeueles Fmekeâe
ueeYe nceejer veF& heerÌ{er keâes veneR efceue
hee jne nw~ Ùener Jepen nw efkeâ Ùeneb
Jeve«eece ceW efheÚues oes Je<eeX mes mesšueeFš
s
mketâue keâe YeJeve veneR yeve heeÙee nw~
peevekeâejer kesâ Devegmeej Jeve«eece jòeâÙee
kesâ heejOeer{evee ceW oes Je<e& hetJe& mesšueeFš
s
mketâue YeJeve keâe efvecee&Ce keâjeves kesâ
efueS Meemeve mes jeefMe cebpetj ngF& Leer~
efvecee&Ce SpeWmeer «eece hebÛeeÙele nmevehegje
Éeje efvecee&Ce keâeÙe& lees Meg¤ efkeâÙee
ieÙee, ceiej oes ceen yeeo Fmes DeOetje
Úes[keâj jeskeâ efoÙee~ Fme keâejCe Deepe
Ì
Fme DeeOes DeOetjs YeJeve keâer neuele
Keb[nj kesâ meceeve nesves ueieer nw~
FmeceW ueies efKeÌ[keâer ojJeepes ieeÙeye
nes ieS nQ Deewj oerJeejeW kesâ kegâÚ efnmmes
efiej ieS nQ~ Fme {eves ceW jnves Jeeues
30-40 heefjJeej kesâ yeÛÛes Ùeneb
heÌ{ves Deeles nQ~ ceiej Meeuee YeJeve ve
nesves mes GvnW IeemeHetâme keâer Skeâ
PeesheÌ[er ceW heÌ{eves keâer keâJeeÙeo keâer
ueeskeâmeYee ÛegveeJe ceW vee Útšs celeoelee
mebJeeooelee
efmejeueer~ ieg®Jeej oeshenj iegpe&j
Úe$eeJeeme ceW yeerSueDees ØeefMe#eCe efMeefJej
DeeÙeesefpele efkeâÙee ieÙee~ Fme oewjeve
lenmeerueoej mebpeÙe GheeOÙeeÙe ves ceewpeto
yeerSueDees keâes mecePeeFMe osles ngS
keâne efkeâ Dehevee keâeÙe& cegmlewoer mes
keâjW, efpememes efkeâ keâesF& Yeer celeoelee
ueeskeâmeYee ÛegveeJe ceW celeoeve mes JebeÛele
f
vee jns~ ØeefMe#eCe ceW Heâesšes efveJee&Ûeve
kesâ yeÛÛeeW keâes ceOÙeeÖ Yeespeve veneR
efceue heelee nw~ yeleeles nQ efkeâ mecetÛeer
Øeef›eâÙee keâeiepeeW ceW ner Ûeue jner nw~
Skeâ «eeceerCe ves yeleeÙee efkeâ oes meeue
henues Fme mesšsueeF&š mketâue YeJeve
keâe efvecee&Ce Meg¤ ngDee Lee, pees oes
ceen yeeo yebo keâj efoÙee ieÙee~ «eeceerCeeW
ves peye-peye Yeer hebÛeeÙele kesâ mejhebÛe
meefÛeJe mes Fmes yeveeves keâer yeele keâner
ØeÛeej kesâ yees[& Iej ceW ueieeS
Meemeve keâer ÙeespeveeDeeW keâe ØeÛeej keâjves Jeeues yees[& keâe GheÙeesie
hebÛeeÙele meefÛeJe kesâ cekeâeve ceW efkeâÙee pee jne nw~ nmevehegje kesâ meefÛeJe
leguemeerjece ceeefCekeâ ves Ùen yees[& Deheves Iej kesâ yeieerÛes ceW yeeGb[eJeeue
^r
kesâ ¤he ceW ueieeS, Fme yeejs ceW peye Gvemes hetÚe lees ceeefCekeâ keâe keânvee
Lee efkeâ Ùen yees[& GvneWves mJeÙeb kesâ KeÛex mes yeveJeeS nQ~
pee jner nw~ Deepe lekeâ Ùeneb keâer megOe
uesves keâesF& DeefOekeâejer veneR DeeÙee nw~
mketâue kesâ Fme yeÛÛeeW kesâ efueS ve lees
Kesue keâe cewoeve GheueyOe nw Deewj ve
ner Gvekesâ efueS ceOÙeeÖ Yeespeve keâer
keâesF& JÙeJemLee~
Ùeneb efJeiele Ûeej ceen mes mketâue
yeerSueDees
ØeefMe#eCe mebheVe
veeceeJeueer 2014 Skeâerke=âle SJeb
keâvmeesefue[sšs[ Heâesšes efveJee&Ûeve
veeceeJeefueÙeeW kesâ Øee®he ØekeâeMeve Ghejeble
DeefYeefnle mLeueeW hej oeJes DeeheefòeÙeeW
kesâ Øeehle keâjves keâer keâeÙe&Jeener kesâ mebyebOe
ceW ØeefMe#eCe efoÙee ieÙee~ Fme ceewkesâ hej
lenmeerueoej mebpeÙe GheeOÙeeÙe ceemšj
š^svej DepeÙe efmebn jepehetle, meblees<e
pehes GheefmLele Les~
lees Gvekeâe Ùener peJeeye efceuelee nw efkeâ
DeYeer mejkeâej mes hewmee veneR DeeÙee nw~
FOej meefÛeJe leguemeerjece ceeefCekeâ mes
peye peevekeâejer ceebieer ieF& lees GvneWves
mejkeâej mes mJeerkeâ=le jeefMe lees veneR
yeleeF&, Ùen pe¤j keâne efkeâ YeJeve keâe
efvecee&Ce keâeÙe& Ûeeuet nw~
metÛevee
heeue efmebn hešsue
keâes lenefmeue efmejeueer mes
‘heefJe$e meceÙe' meceeÛeej he$e
keâe mebJeeooelee kesâ efveÙegòeâ
efkeâÙee ieÙee nw~

6. heefJe$e meceÙe
Oece&-keâce&
cegyeF&, 15 efomebyej 2013 mes 14 peveJejer 2014
b
meyejercee}e leerLe&Ùee$ee keâer Iees<eCee
kesâ meeLe kesâj} kesâ meyejercee}e cebefoj kesâ
ieYe&ie=n kesâ keâheeš Meefvekeej keâes ce}Ùee}ce
kesâ ‘ke=eMÛekeâce’ ceen kesâ heÇLece efove Keg}ies.
f
bs
mecegõ le} mes 914 ceeršj keâer TbÛeeF&
hej heefMÛeceer Ieešesb keâer heke&le ße=Ke}eDeesb
b
cesb efmLele meyejercee}e cebeoj, heeLeveceefLeóe
f
efpe}s kesâ heebyee mes Thej keâer Deesj Ûeej
efkeâ}esceeršj keâer otjer hej efmLele nw, pees efkeâ
jepeOeeveer mes }ieYeie 100 efkeâ}esceeršj
keâer otjer hej efmLele nw.
Ùen cebefoj osMe kesâ heÇefmeæ efnbot
leerLe& mLe}esb cesb mes Skeâ nw. heebyee mes
hewo} Ùee$ee keâjkesâ ner cebefoj peeÙee pee
mekeâlee nw. Ùeneb Ùeewkeve heÇehle keâj Ûegkeâerb
ceefn}eDeesb keâe Deevee cevee nw.
cegKÙeceb$eer Deesceve Ûeeb[er ves yeleeÙee,
‘meYeer kÙekemLeeSb nwb, leerLeNÙeeef$eÙeesb keâes
meyemes DeÛÚer megefkeOee efce}s Fmekesâ ef}S
nce keâF& yeej ÛeÛe&eSb keâj Ûegkesâ nwb.’
kegâÚ leerLe&Ùee$eer cebefoj kesâ keâheeš
yebo nesves mes hen}s 41 efove keâer ienve
lehemÙee keâjles nwb. Fme lehemÙee cesb kes hewjesb
cesb efkeâmeer heÇkeâej kesâ petles Ùee Ûehhe} venerb
henveles, keâe}s jbie keâer Oeesleer Deewj ÚÌ[er
keâe heÇÙeesie keâjles nwb Deewj efmeHeâ& Meekeâenejer
Yeespeve keâjles nwb.
meyejercee}e kesâ Skeâ Yeòeâ Deewj "skesâoej
kesâ.Depeerle kegâceej ves yeleeÙee, ‘cewb megeveefMÛele
f
venerb ntb efkeâ meejs leerLeNÙee$eer Fme efoveÛeÙe&e
keâe hee}ve keâjles nwb }sefkeâve heÌ[esmeer
jepÙeesb mes Deeves kee}s Yeòeâ efkeMes<e ™he
mes Ssmee keâjles nwb. MeeÙeo Ùeneb hen}s
pewmee Oeeefce&keâ Glmeen venerb nw. }sefkeâve
Skeâ Ûeerpe venerb yeo}er nw, pees Ùeneb Skeâ
yeej Deelee nw, yeej-yeej Ùeneb Deevee
Ûeenlee nw.’
Ùes lees Deehe peeveles ner nesbies efkeâ
DeÙÙehhee mkeeceer cebefoj keâjesÌ[esb efnbogDeesb
keâer DeemLee keâe heÇleerkeâ nw. oef#eCe Yeejle
kesâ jepÙe kesâj} cesb meyejercee}e cesb DeÙÙehhee
mkeeceer cebefoj nw. Fme cebeoj kesâ heeme
f
cekeâj meb›eâebele keâer jele Ieves DebOesjs cesb jn
f
jnkeâj Ùeneb Skeâ pÙeesefle efoKeleer nw.
Fme pÙeesele kesâ oMe&ve kesâ ef}S ogeveÙeeYej
f
f
mes keâjes[esb ßeæe}g nj mee} Deeles nw.
Ì
b
yeleeÙee peelee nw efkeâ peye-peye Ùes jesMeveer
efoKeleer nw Fmekesâ meeLe Meesj Yeer megveeF&
oslee nw. Fme Keeme Iešvee keâes osKeves kesâ
ef}S nj mee} DeÙÙehhee cebefoj Deeves
kee}s Yeòeâ ceeveles nwb efkeâ Ùes oske pÙeesele nw
f
Deewj Yeiekeeve Fmes pe}eles nw.
b
Yeòeâesb keâer ceevesb lees Ùes cekeâj pÙeesefle
nw. Fmeer pÙeesefle kesâ oMe&ve kesâ ef}S
keâjesÌ[esb Yeòeâ DeÙÙehhee mkeeceer kesâ oMe&ve
keâes Deeles nwb. DeemLee kesâ meeiej cesb ieesles
}ieeves kee}s Yeòeâ Fmes cekeâj pÙeesefle
ceeveles nwb. cebefoj heÇyebOeve kesâ hegpeeefjÙeesb
6 meyejercee}e
leerLe&Ùee$ee
kesâ cegleeefyekeâ cekeâj ceen kesâ hen}s efove
DeekeâeMe cesb efoKeves kee}s Skeâ Keeme
leeje cekeâj pÙeesefle nw.
keâF& MeleeefyoÙeesb mes meyejercee}e
leerLe&mLe} hetjs Yeejle Keemeleewj mes oef#eCe
Yeejle kesâ jepÙeesb kesâ }eKeesb }esieesb keâes
Deekeâef<e&le keâjlee jne nw. Ùeneb meyemes
hen}s Yeiekeeve DeÙÙehhee kesâ oMe&ve nesles
nwb, efpevnsb Oece& me=<še kesâ ™he cesb Yeer
peevee peelee nw. Fvnsb kew<Ckeesb Deewj Mewkeesb
kesâ yeerÛe Skeâlee kesâ heÇleerkesâ kesâ ™he cesb
osKee peelee nw. Ssmee ceevee peelee nw efkeâ
Fvnesbves Deheves }#edÙe keâes hetje efkeâÙee Lee
Deewj meyejercee} cesb Fvnsb efokÙe %eeve keâer
heÇeefhle ngF& Leer.
DeÙÙehhee mes pegÌ[er keâneveer
kesâj} cesb Yeiekeeve DeÙÙehhee keâe Ùen
cebeoj keâjes[esb ßeæe}gDeesb kesâ ef}S DeemLee
f
Ì
keâe kesâbõ nw. Fme cebefoj keâes cekeäkeâeceoervee keâer lejn efkeMke kesâ meyemes yeÌ[s
leerLe& mLeeveesb cesb mes Skeâ ceevee peelee nw,
peneb keâjesÌ[esb keâer mebKÙee cesb nj mee}
leerLeNÙee$eer Deeles nwb. Ùeneb efkejepeles nwb
Yeiekeeve DeÙÙehhee. Fvekeâer keâneveer Yeer
yengle Devet"er nw. DeÙÙehhee keâe Skeâ veece
'nefjnjheg$e' nw. nefj Ùeeveer efke<Ceg Deewj
nj Ùeeveer efMeke kesâ heg$e. nefj kesâ ceesnveer
™he keâes ner DeÙÙehhee keâer ceeb ceevee
peelee nw. meyejercee}e keâe veece Meyejer kesâ
veece hej heÌ[e nw. peer neb, kener jeceeÙeCe
kee}er Meyejer efpemeves Yeiekeeve jece keâes
pet"s Heâ} efKe}eS Les Deewj jece ves Gmes
vekeOee-Yeefòeâ keâe GheosMe efoÙee Lee.
otmejer Deesj, Feflenemekeâejesb kesâ
cegleeefyekeâ, heb[e}ce kesâ jepee jepeMesKej
ves DeÙÙehhee keâes heg$e kesâ ™he cesb ieeso
ef}Ùee. }sefkeâve Yeiekeeve DeÙÙehhee keâes Ùes
meye DeÛÚe venerb }iee Deewj kees cen}
ÚesÌ[keâj Ûe}s ieS. Deepe Yeer Ùen heÇLee
nw efkeâ nj mee} cekeâj meb›eâebefle kesâ Dekemej
hej heb[e}ce jepecen} mes DeÙÙehhee kesâ
DeeYet<eCeesb keâes mebotkeâesb cesb jKekeâj Skeâ
YekÙe MeesYeeÙee$ee efvekeâe}er peeleer nw. pees
veyyes efkeâ}esceeršj keâer Ùee$ee leÙe keâjkesâ
leerve efove cesb meyejercee}e hengbÛeleer nw.
keâne peelee nw Fmeer efove Ùeneb Skeâ
efveje}er Iešvee nesleer nw. heneÌ[er keâer
keâebleecee}e Ûeesšer hej DemeeOeejCe Ûecekeâ
kee}er pÙeesefle efoKe}eF& osleer nw.
meyejercee}e kesâ heÇcegKe Glmeye
hebõn vekebyej keâe ceb[}ce Deewj Ûeewon
pevekejer keâer cekeâj efke}keäkeât, Ùes meyejercee}e
kesâ heÇcegKe Glmeke nwb. ce}Ùee}ce hebÛeebie
kesâ hen}s heebÛe efoveesb Deewj efkeMeg ceen
Ùeeveer DeheÇw} cesb ner Fme cebefoj kesâ heš
Kees}s peeles nwb. Glmeke kesâ oewjeve Yeòeâ
Ieer mes heÇYeg DeÙÙehhee keâer cetefle& keâe
DeefYe<eskeâ keâjles nwb. Ùeneb Deeves kee}s
ßeæe}gDeesb keâes 'mkeeceer lelkecemeer' kesâ
veece mes mebyeesefOele efkeâÙee peelee nw. Gvnsb
kegâÚ yeeleesb keâe Keeme KÙee} jKevee
heÌ[lee nw. Fme meceÙe ßeæe}gDeesb keâes
leeceefmekeâ heÇke=eflleÙeesb Deewj ceebmeenej mes
yeÛevee heÌ[lee nw. Fme cebefoj cesb meYeer
peeefle kesâ }esie pee mekeâles nwb. }sefkeâve
ome mee} mes heÛeeme mee} keâer GceÇ keâer
ceefn}eDeesb kesâ heÇkesMe hej ceveener nw.
keâjesÌ[esb keâe Deelee nw ÛeÌ{ekee
Yeiekeeve DeÙÙehhee cebefoj keâer ceOÙe
vekebyej mes leerLeNÙee$ee Meg™ nes peeleer nw.
Deewmeleve vekebyej mes pevekejer kesâ yeerÛe
keâjerye Ûeej keâjesÌ[ Yeòeâ cebefoj cesb Yeiekeeve
kesâ oMe&ve keâjves Deeles nwb Deewj Fme
oewjeve Ùeneb keâjesÌ[esb ®heÙes keâe ÛeÌ{ekee
Deelee nw. Ùes Deeceoveer ‘Dejkeevee’ heÇmeeo
Ùeeveer iegÌ[ keâe heÇmeeo yesÛeves mes, ‘Dehhece’
Deewj keâefvekeäkeâe mes nesleer nw. meyejercee}e
cesb efmLele Fme cebefoj heÇkebOeve keâe keâeÙe&
Fme meceÙe $eekeCekeâesj oskeemkeesce yees[&
osKeleer nw. kegâÚ meceÙe hen}s kesâj} neF&
keâesš& ves meyejercee}e cesb Yeiekeeve DeÙÙehhee
cebefoj keâe heÇyebOeve osKeves kee}s $eekeCekeâesj
oskeemkeesce yees[& keâes heÇmeeo keâer ojsb mebMeeseOele
f
keâjves keâer cebpetjer heÇoeve keâj oer. meceÙemeceÙe hej heÇmeeo keâer ojesb cesb mebMeesOeve
efkeâÙee peelee nw. ojDeme} cenbieeF& keâes
osKeles ngS šer.[er.yeer ves heÇmeeo keâer ojesb
keâes ye{eves kesâ ef}S neF& keâesš& mes mebhekeâ&
efkeâÙee Lee.
efÛebiece (ce}Ùee}ce ceen) cesb
Keg}lee nw DeÙÙehhee cebefoj keâe
ieYe&ie=n
heÇlÙeskeâ mee} Ûeewon pevekejer keâes
meb›eâecece (metÙe& keâe oef#eCeeÙeve mes
GllejeÙeCeve keâer Deesj peevee) cebefoj keâe
meyemes heÇcegKe Glmeke nw. Fme heÇcegKe efove
hej }eKeesb keâer mebKÙee cesb DeÙÙehhee cebefoj
cesb }esie hetpee-DeÛe&vee kesâ ef}S Fkeâªe
nesles nwb. Ùeneb }esieesb keâes Fme oewjeve
ceekeâeje efke}ekeât kesâ oMe&ve nesles nwb efpemecesb
jesMeveer keâe Fme lejn mes jKee peelee nw
efpememes F&Mkej kesâ nesves keâe DeeYeeme neslee
nw. meyejercee}e cebeoj kesâ keâjerye keekej
f
veecekeâ hegCÙemLe} nw Deewj Ssmee ceevee
peelee nw efkeâ Ùen efkeâmeer cegemeêce efkeÉeve keâe
f
nw, pees ßeer DeÙÙehhee kesâ keâeHeâer keâjerye Les.
Ùeneb }esie meyejercee}e cebefoj cesb hetpeeDeÛe&vee keâjles nwb Deewj meeLe ner keekej cesb
Yeer ceeLee šskeâles nw, pees kesâj} cesb ke<e&ebs mes
b
Ûe}er Dee jner Oeeefce&keâ YeeF&Ûeejs keâe DeÆgle
GoenjCe nw.
heš Keg}ves kesâ yeeo DeÙÙehhee cebefoj
cesb hetpee keâeÙe&›eâce
cekeâjmeb›eâebele hej ceeveke cebeoj efmLele
f
f
Yeiekeeve DeÙÙehhee keâe cebefoj cekeâj pÙeesefle
keâer lejn peieceiee peelee nw. cekeâj meb›eâebele
f
hej heš Keg}ves kesâ yeeo heÇele: Yeiekeeve
DeÙÙehhee keâe ®õeefYe<eskeâ neslee nw. Fmekesâ
yeeo meyemes hen}s megyen ßeer ieCeheefle
hetpee, efHeâj G<ee hetpee, Fmekesâ yeeo
®õeefYe<eskeâ Skeb DeÙÙehhee hetpee keâer peeleer
nw. oeshenj cesb ceOÙeevn hetpee nesieer. Meece
keâes Sve.šer.meer cegòeâsMkej ceneoske cebeoj mes
f
Lee}ehees}er keâeÙe&›eâce cesb iepejepe hej Yeiekeeve
DeÙÙehhee keâer mekeejer heÇejbYe keâer peeleer nw
pees MeesYeeÙee$ee ceeveke cebeoj hengÛeleer nw.
f
b
Ùeneb hej ceeveke cebeoj cesb cekeâjjeefke}keäkegâ
f
DeÙÙehhee cebeoj cesb hetpee DeeÙeesepele keâer
f
f
peeleer nw. jele kesâ meceÙe oerhe-DeejeOevee,
heÇmeeo efkelejCe, DeeefleMeyeepeer heÇoMe&ve
Deewj efHeâj Deble cesb ome yepes kesâ Deemeheeme
Deejleer keâer peeleer nw.
DeÙÙehhee cebeoj mes peg[s jesÛekeâ peevekeâejer
f
Ì
Ùen cebeoj heefMÛeceer Ieešer cesb heneef[Ùeesb
f
keâer ße=Ke}e meåÙeeefõ kesâ Debo™veer efnmmes
b
hej efmLele nw. Ùeneb Deeves kee}s leerLeNÙee$eer
Ieves pebie}es, TbÛeer hene[efÊÙeesb Deewj lejnb
lejn kesâ peevekejesb kesâ keâejCe Ùeneb DeefOekeâ
efoveesb lekeâ venerb "nj mekeâles.
meyejercee}e cesb mee} kesâ nj ceewmece cesb
Deevee mebYeke venerb keäÙeeseb keâ Ùeneb Deeves keâe
f
Skeâ Keeme ceewmece Deewj meceÙe neslee nw. pees
}esie Ùeneb leerLeNÙee$ee kesâ GösMÙe mes Deeles
nwb Gvnsb Fkeâlee}erme efoveesb keâe keâef"ve
ke=nleece keâe hee}ve keâjvee neslee nw, efpemekesâ
lenle Gvnsb megyen Meece keâer keâef"ve heÇeLe&vee
mes neskeâj iegpejvee heÌ[lee nw. mejveeceefke}er
Deewj Yeiekeeve DeÙÙehhee keâer MejCe cesb
cemlekeâ Pegkeâevee hetpee keâe cegKÙe efnmmee nw.
kesâj} keâe heÇemeæ meyejercee}e cebeoj
f
f
keâer keeef<e&keâ leerLeNÙee$ee oes cenerves lekeâ
Ûe}leer nw pees keâeHeâer Dence ceeveer peeleer nw.
Deehekeâes Ùes peevekeâj nwjeveer nesieer efkeâ
leerLeNÙee$ee cesb ßeæe}gDeesb keâes Deekeämeerpeve
mes }skeâj heÇmeeo kesâ heÇehes[ keâtheve lekeâ
r
Ghe}yOe keâjeS peeles nw. ojDeme}, cebeoj
b
f
veew meew Ûeewon ceeršj keâer TbÛeeF& hej nw
Deewj kesâke} hewo} ner keneb hengÛee pee
b
mekeâlee nw. cebeoj keâe heÇyebOeve keâjves kee}s
f
$eekeCekeâesj oskemkece yees[& ves meebme keâer
lekeâ}erHeâ mes hejsMeeve leerLeNÙeeef$eÙeesb kesâ
ef}S Deekeämeerpeve keâer kÙekemLee keâjlee nw.
kesâj} kesâ heÇemeæ hene[er cebeoj meyejercee}e
f
f
cesb Yeiekeeve DeÙÙehhee kesâ oMe&ve keâes }skeâj
}ieer keâleejesb Deewj ceewmece kesâ De}ekee
cebeoj mes peg[s DevÙe efkekejCe keâer peevekeâejer
f
Yeòeâpeveesb keâes Deye kesyemeeFš hej Ghe}yOe
nesieer. Fmemes peg[er peevekeâejer ßeæe}gDeesb
Ì
Sme.Sce.Sme mes Yeer heÇehle keâj mekeâles nw.
b
meyejercee}e keâes meyemes }eskeâefheÇÙe
leerLe&mLe}esb cesb mes Skeâ ceevee peelee nw, Ùeneb
lekeâ efkeâ heÇcegKe leerLe&mLe}esb keâer keweMkekeâ
f
metÛeer cesb Yeer Gmes peien efce}leer nw, peneb
keseškeâve Deewj kegâYe peien meePee keâjles nw.
f
b
b
Ùeneb lekeâ efkeâ Heâesyme& š^kes}j Yeer Fme peien
s
keâes 'efkeMke kesâ ome meke&eefOekeâ }eskeâefheÇÙe
Oeeefce&keâ leerLe&mLe}' keâer metÛeer cesb jKelee nw.
Ùeneb mee}evee keâjerye Ún keâjes[ osMeerÌ
efkeosMeer mew}eveer Deeles nw.
b

7. heefJe$e meceÙe
efHeâuce
cegyeF&, 15 efomebyej 2013 mes 14 peveJejer 2014
b
7
ne@}erkeg[ cesb Úesšer ceiej Dence
Yetefcekeâe kesâ ef}S jepeer nwb oerefhekeâe
Deoekeâeje oerefhekeâe heeogkeâesCe keâes
ne@}erkeg[ keâer efHeâuce ‘Heâemš Sb[
HeâdÙetefjÙeme’ ÚesÌ[ves keâe
ce}e} venerb nw Deewj Gvekeâe
keânvee nw efkeâ Úesšer }sekeâve
f
efkeâmeer cenlkehetCe& Yetefcekeâe
keâer hesMekeâMe nesleer nw lees
ken heefMÛece keâer efHeâucesb
keâj mekeâleer nwb~
oerefhekeâe keâes ‘Heâemš
Sb[ HeâdÙetefjÙeme 7’ keâer
hesMekeâMe ngÙeer Leer }sefkeâve ‘jece}er}e’
mes pegÌ[er heÇefleyeæleeDeesb kesâ keâejCe ken
Ùen efHeâuce venerb keâj heeÙeer Leer~ oerefhekeâe
ves keâne, ‘‘cegPes Fmekeâe ce}e} venerb nw~
cegPes Ùeneb hej ‘jece}er}e’cesb keâece keâjvee
Lee, yeerÛe cesb Fmes ÚesÌ[ venerb mekeâleer Leer~
cesjer hen}s heÇefleyeælee Ùeneb nw~ efHeâuce
(jece}er}e) keâes efpeme lejn keâer heÇeleef›eâÙee
f
efce}er nw cegPes DeÛÚe }ie jne nw~ cesjer
cesnvele jbie }eF&~’’
Deoekeâeje ne@}erkeg[ cesb Ye}s ner Keelee
venerb Kees} heeÙeer nes }sekeâve
f
DeÛÚer Yetefcekeâe efce}leer
nw lees ken Gmes mkeerkeâej
mekeâleer nwb~
Gvnesbves keâne,‘‘cewb
Skeâ ne@}erkeg[ efHeâuce
keâjvee hemebo keâ™bieer~
ne@}erkeg[ efHeâuce keâjves
keâer Yeer cesjer kener kepen
nesieer pees Ùeneb yee@}erkeg[ kesâ ef}S
nw~’’ keäÙee ne@}erkeg[ cesb Úesšer YetefcekeâeSb
keâjsbieer, Fme hej oerefhekeâe keânleer nwb,
‘‘Úesšer Yetefcekeâe pewmee kegâÚ venerb neslee~
Yetefcekeâe keâer Úehe Útšveer ÛeeefnS..Ùener
ceeÙeves jKelee nw..(Yetefcekeâe keâer) }byeeF&
venerb~ Skeâ DeÛÚe Deoekeâej Úesšs meceÙe
cesb Yeer Deheveer ceewpetoieer ope& keâje
mekeâlee nw~’’
Deej jepekegâceej efvekeâ}s ieesjer lesjs hÙeej cesb
Deewj yeg}wš jepee mes Deeies, yesnlejerve efjmhee@bme!
Deej jepegkeâceej Meeefno keâhetj kesâ
keâefjÙej ves DeeefKejkeâej keâjkeš }er Deewj
Skeâ yeej efHeâj mes Meeefno ves yee@keäme
Dee@efHeâme hej Skeâ peesjoej Sbš^er keâer nw~
keâeHeâer meceÙe yeeo Meeefno keâhetj keâer
efkeâmeer efHeâuce keâes Flevee DeÛÚe efjmhee@bme
efce}e nw~ Meeefno keâhetj keâer efHeâuce Deej
jepekegâceej mes hen}s oes Deewj efHeâucesb ieesjer
lesjs hÙeej cesb Deewj yeg}wš jepee efj}erpe ngF&
Leerb }sefkeâve Fve oesveesb efHeâuceesb keâe yee@keäme
Dee@efHeâme efjpeuš yengle ner "b[e jne~
keâeHeâer meceÙe mes }esie Fmeer keâe Fblepeej
keâj jns Les efkeâ mewHeâ, keâjervee Deewj Meeefno
keâer efHeâucesb Skeâ kesâ yeeo Skeâ efj}erpe
nesbieer lees DeeefKej efkeâmekeâer efHeâuce keâes
}esie hemebo keâjsbies~ Deewj Fme jsme cesb
DeeefKejkeâej peerle ngF& Deej jepekegâceej
Ùeeveer Meeefno keâer~ Meeefno kesâ keâefjÙej kesâ
ef}S Ùes yengle yeÌ[e šefve&bie hkeeFBš nw~ heÇYeg
oskee kesâ meeLe keâece keâjves keâes }skeâj
Meeefno hen}s mes ner keâeHeâer Glmeeefnle nwb~
Meeefno keâes helee Lee efkeâ heÇYeg oskee Skeâ
Ssmes efveo&sMekeâ nwb pees efkeâ Meeefno keâer nj
Skeâ keâeefye}Ùele keâes DeÛÚer lejn mes Ùetpe
keâjsbies Deewj Gvnsb Skeâ efnš efHeâuce osbies~
Deej jepekegâceej keâe hen}s ner efove
yee@keäme Dee@efHeâme keâ}skeäMeve 9 keâjesÌ[
jne Deewj otmejs efove Yeer efHeâuce ves
}ieYeie 9 keâjesÌ[ ner keâceeS~ Deej
jepegkeâceej kesâ yeeo yee@}erkeg[ keâer Fme
mee} keâer meyemes pÙeeoe ÛeÛe&e cesb jner
efHeâuce Oetce 3 efj}erpe nesieer efpemekeâe
yeÛÛeesb mes }skeâj yetÌ{esb lekeâ keâes Fblepeej
nw~ meYeer keâes helee nw efkeâ Oetce 3 yee@keäme
Dee@efHeâme hej DeÛÚer keâceeF& keâjsieer~
}sefkeâve leye lekeâ Meeefno keâhetj keâer
efHeâuce Deej jepekegâceej Skeâ DeÛÚe
DeceeGbš keâcee }sieer~ Deej jepekegâceej
efHeâuce cesb Meeefno keâhetj ves peyejomle
SkeäMeve, keâe@ces[er Deewj [ebefmebie vebyeme&
efoÙes nwb~ ne}ebefkeâ efHeâuce kesâ keâêeFcesbkeäme
cesb SkeäMeve kegâÚ pÙeeoe ner Deeskej nes
ieÙee }sefkeâve Fmekesâ yeekepeto Meeefno
keâhetj kesâ [ebme ves Deewj Gvekeâer yesnlejerve
keâe@ces[er [eÙe}e@ime ves efHeâuce keâes yeÛee
ef}Ùee~ meesvee#eer nj yeej keâer lejn Fme
efHeâuce cesb Yeer Skejspe ner veÌpej DeeF&B~

8. heefJe$e meceÙe
½ãìâºãƒÃ
‚ããÔã¹ããÔã
cegyeF&, 15 efomebyej 2013 mes 14 peveJejer 2014
b
8
Yeejle mejkeâej keâe@šve S[JeeFpejer
yees[& meomÙe efveÙegòeâ ngS DeÙetye ceefvenej
mebJeeooelee
cegbyeF&~ keâeb«esme heešea kesâ meceefhe&le
meeceeefpekeâ ØeefleefveefOe ceesncceo DeÙetye
ceef v enej Jele& c eeve ceW
ÛeeboerJeueer efJeOeevemeYee no
Debleie&le yuee@keâ 75 kesâ
DeOÙe#e nQ~ mLeeveerÙe
hebÛeeÙele keâer onueerpe keâer
pegbefyeMe ues Ûegkesâ ceefvenej
keâe mebheke&â met$e heešea Deewj
mejkeâej oesveeW ceW nw~
efceueer peevekeâejer kesâ
Devegmeej keâeb«esmeer veslee DeÙegye
ceefvenej Yeejle mejkeâej,
šskeämešeFue keâefceMvej keâeÙee&ueÙe mes
[eÙejskeäšj Sme. heer. Jecee& Éeje peejer
heefjhe$e kesâ cegleeefyekeâ Yeejle mejkeâej
keâer kebâmeuešsešJe keâefcešer Dee@Heâ keâe@šve
f
S[JeeFpejer yees[& ceW meomÙe ceveesveerle
efkeâÙee ieÙee nw~ mLeeveerÙe hebÛeeÙele mes
meerOes osMe keâer meyemes yeÌ[er hebÛeeÙele
Ûeueeves Jeeueer Yeejle mejkeâej Éeje Øeehle
mecceeve Øeefle ØemeVelee meboYe& ceW DeeYeej
%eeefhele keâjles ngS Fmekeâe ßesÙe ce.
DeÙegye ceneje°^ mejkeâej ceW ceeFveesefjšer
Deewj šskeämešeFue ceb$eer
cees. DeeefjHeâ vemeerce
Keeve, G.ØeosMe kesâ hetJe&
cegKÙeceb$eer Je meebmeo
peieobefyekeâe heeue Deewj
cegbyeF& keâeb«esme heešea kesâ
DeOÙe#e keâes osles nQ~
ieewjleueye nw efkeâ
Gòeâ Keyej kesâ Skeâ Deesj
mLeeveerÙe heefjmej ceW
ØemeVelee keâe ceenewue
hemeje ngDee nw, lees otmejer Deesj ceesncceo
ieeefueye MesKe, Ûebõceesnve efleJeejer, Deyogue
jnceeve Keeve, cegKleej MesKe, iegueeyeÛebõ
Megkeäuee, DeMeeskeâ Øemeeo ieghlee, hejJeerve
yeevees, peceeue MesKe Deewj DeeoMe& keâes
Dee@hejsešJe neTefmebie meesmeeÙešer kesâ meefÛeJe
f
Meyyeerj MesKe pewmes cenlJehetCe& ueesieeW ves
yeOeeF& %eeefhele keâer nw~
meekeâerveekeâe ceW meÌ[keâ kesâ efkeâveejs keâer kesâyeue
ueeF&ve keâer KegoeF& mes ogIe&švee kesâ Deemeej
efceefuebo oeefnpes
cegyeF&~ meekeâerveekeâe pebkeäMeve heJeF&
b
jes[, ye$ee hesše^ ue hebhe kesâ meeceves cenerves
s
oes cenerves ceW Dekeâmej meÌ[keâ kesâ efkeâveejs
KegoeF& keâer peeleer nw~ efpememes š^e@efHeâkeâ
mecemÙee GlheVe nesleer nw~ jenieerjeW keâes
Ûeueves ceW efokeäkeâleW Deeleer nQ~ keâF& yeej
lees jenieerj ieeef[ÙeeW kesâ Ûehesš mes yeÛeves
Ì
kesâ efueS ieñeW ceW efiej peeles nQ~ heefJe$e
meceÙe ves Deheves meJex ceW heeÙee ceneveiej
heeefuekeâe keâesF& Yeer FbpeereveÙej Fve peieneW
f
hej veneR Deelee~ meeje keâece "skesâoejeW
kesâ Yejesmes ÚesÌ[ osles nQ~ efheÚues cenerves
meÌ[keâ kesâ efkeâveejs KegoeF& keâer DeYeer
lekeâ ieñeW keâes veneR Yeje ieÙee Deewj ve
ner keâesF& keâeÙe& Ûeue jne nw, efpememes
ogIe&švee nesves kesâ yeeo "skesâoej Deewj
cevehee keâer veeRo Keguesieer~ meekeâerveekeâe
kesâ meceepemesJekeâ Deyogue celeerve, keâjerce
Keeve ves yeleeÙee efkeâ nj Skeâ-oes cenerves
ceW meÌ[kesâ kesâ efkeâveejs KegoeF& keâer peeleer
nw Deewj keâece Oeerceer ieefle mes keâjles nQ~
efheÚs cenerves meÌ[keâ keâer KegoeF& ngF&
Deewj DeYeer lekeâ efkeâmeer keâe helee veneR
nw~ Fve ieºeW ceW keäÙee keâjves Jeeues nQ~
Deeles-peeles ceefnueeÙeW, yeÛÛeeW, keâes efiejles
ngS osKee ieÙee nw- keâYeer-keâYeer Jeenve
Ûeeuekeâ Yeer Fve ieºeW keâer KegoeF& mes
meblegueve Kees osles nQ~ Dekeâmej š^e@efHeâkeâ
ueiee jnlee nw~
ieewjleueye nw efkeâ DebOesjer-Ieeškeâeshej
efuebkeâ jes[ hej Ssmes keâF& neomes ngS
nQ, efpememes ceneveiej heeefuekeâe jepÙe
mejkeâej kesâ ueehejJeen "skesâoej keâer
Jepen mes Mece&meej nesvee heÌ[lee nw~
Fmekesâ yeeo Yeer Ssmes iewj efpeccesoej
"skesâoej Deewj cevehee keâce&Ûeejer keâes Mece&
veneR Dee jner nw, efpememes Ssmes Oeerceer
ieefle mes keâeÙe& keâj jns nQ Deewj ogIe&švee
kesâ Fblepeej ceW nQ~
keâepethee[e kegâuee& ceW meÌ[keâ ÛeewÌ[erkeâjCe kesâ
veece hej Meg® nw [yeue efvecee&Ce keâe keâeÙe&
cevehee Sue efJeYeeie Éeje DeOetjs veesešme kesâ yeeo Yeer keâer ieF& lees[keâ keâej&JeeF&?
f
Ì
efyeVeer oUJeer
cegbyeF&~ kegâuee& (he.) efmLele cevehee
Sue Jee[& Debleie&le meÌ[keâ ÛeewÌ[erkeâjCe
kesâ veece hej keâepethee[e heeFhe ueeF&ve
ceW iele efoveeW cevehee Éeje leesÌ[keâ
keâej&JeeF& keâer ieF&~ JÙeeJemeeefÙekeâ ieeueeW
keâes henues veesefšme oer ieF&,Fmekesâ kegâÚ
cenerves yeeo cevehee Dee]Ùegòeâ kesâ efveoxMe
hej leesÌ[e ieÙee nw~ hejbleg cevehee Sue
Jee[& kesâ Fceejle efJeYeeie Éeje DeOetjs
veesefšme osves keâe ceeceuee ØekeâeMe ceW
DeeÙee nw~ mLeeveerÙe ueesieeW mes efceueer
peevekeâejer kesâ Devegmeej efpeme ueeF&ve
keâes cevehee kesâ Fceejle efJeYeeie ves
veesefšme efoÙee, GmeceW DeefOekeâebMe
ogkeâeveoejeW keâes veesefšme veneR efceuee
Deewj efyevee efMeefHeäšbie efoÙes yesOeÌ[keâ
leesÌ[keâ keâej&JeeF& keâj oer ieF& Deewj
[yeue ceeuee yeveeves keâer hejefceMeve
osves keâer yeele keâjles nQ Deewj Gmeer
keâe HeâeÙeoe DevÙe ieeuee ceeefuekeâ
Yeer [yeue ceeuee yeveeves ceW ueies nQ~
heefJe$e meceÙe ves Deheves meJex ceW
heeÙee efkeâ cevehee Sue Jee[& kesâ keâefve‰
DeefYeÙeblee YeesF&j mebhetCe& keâepethee[e
heeF&he ueeF&ve ceW [yeue ceeuee yeveeves
keâer hejefceMeve osves keâer yeele keâjles
nQ, Ùener veneR efpevnW veesefšme veneR
efoÙee ieÙee, Gvemes yeleewj vepejevee keâer
ceebie keâjkesâ hejefceMeve os jns nQ~ met$e
yeleeles nQ efkeâ Fmemes henues veesefšme
yeebšves kesâ meceÙe keâefve‰ DeefYeÙeblee
oecemes Deewj cegkeâeoce legueMeerjece ves
ogkeâeveoejeW mes Jemegueer keâjkesâ Dehevee
efJeYeeie yeoueer keâjJee efueÙee nw~ kegâÚ
meceepemesJekeâeW ves oecemes Deewj cegkeâeoce
legueMeerjece kesâ #es$e keâer peevekeâejer
megÛevee DeefOekeâej keâevetve kesâ Debleie&le
ceebieer Leer, efpemekeâe peJeeye oecemes
veneR os hee jns nQ~
ieewjleueye nw efkeâ keâepethee[e
heeFhe ueeF&ve meÌ[keâ ÛeewÌ[erkeâjCe kesâ
veece hej cevehee keâe Fceejle efJeYeeie
ves cevehee DeeÙegòeâ kesâ efveoxMe hej
peesjMeesj mes leesÌ[keâ keâej&JeeF& keâer Deewj
Gmeer keâer DeeÌ[ ceW JewOe DeJewOe efvecee&Ce
keâjJee keâj Oeve Gieener ceW JÙemle nQ
Deewj cevehee keâeÙee&ueÙe mes veoejo
jnles nQ~ peyeefkeâ veeieefjkeâeW keâe meceÙe
3 mes 5 jnves kesâ yeeo Yeer Fceejle
efJeYeeie kesâ DeefOekeâejer ieeÙeye jnles
nQ~ meneÙekeâ cevehee DeeÙegòeâ n<e&o
keâeues keâe hetCe& ¤he mes menÙeesie
efceue jne nw Fve DeefOekeâeefjÙeeW keâes,
Ssmee ÛeÛee& keâe efJe<eÙe nw~
¾ãÖ ½ãããäÔã‡ãŠ ‚ãŒãºããÀ ½ããÊã‡ãŠ, ½ã쳇㊠Ìã ¹ãƇãŠãÍã‡ãŠ ½ãì‡ãñŠÍã Àã½ã•ããè ¹ããâÞããñÊããè ´ãÀã Ôããñ½ãã¶ããè ãä¹ãÆã›Øã ¹ãÆÔã, 7 „²ããñØã ¼ãÌã¶ã, Íã½ããà ƒâ¡Ô›Èã¾ãÊã ƒÔ›ñ›, ãä¶ãÊããó¶ã ¹ãõŠ‡ã‹›Àãè ‡ãñŠ ¶ã•ãªãè‡ãŠ, ÌããÊã¼ã›á› Àãñ¡, ØããñÀØããâÌã (¹ãî.), ½ãìºãƒÃ - 63
ä â ñ
è
ñ
â
Ôãñ ½ãì㳦㠇ãŠÀÌãã‡ãŠÀ ¹ã¦ãã : ¹ããäÖÊãã ½ããÊãã, ½ãÖãÊãà½ããè ¡ñ‚ãÀãè, Øããõ¦ã½ã ¶ãØãÀ, Ôãã‡ãŠãè ãäÌãÖãÀ Àãñ¡, ¹ãÌãƒÃ, ½ãìºãƒÃ-400 087.Ôãñ ¹ãƇãŠããäÍã¦ã ‡ãŠÀÌãã¾ãã. ¹ãŠãñ¶ã : 09699077280-09930599075
ä
â
Email : pavitrasamay@gmail.com (keâevetveer
meueenkeâej : Jeer. yeer. peeÙemeJeeue, S[bJeeskesâš neF&keâesš) meYeer efJeJeeoeW kesâ efvehešejs kesâ efueS vÙeeÙe#es$e cegyeF& nesiee~ heerDeejyeer Skeäš kesâ lenle KeyejeW kesâ ÛeÙeve kesâ efueS efpeccesoej~
&
b