บทความสั้นๆ เพื่อศึกษาเรียนรู้พระพุทธศาสนา

1. ทําไม ต้องทอดผ้าบังสุกล
ุ
ตอบ เพราะเป็ นการทําบุญอุทศให้ผล่วงลับ โดยทอดวางผ้าไตรจีวร หรือผ้าผืนใดผืนหนึงในบรรดา
ิ
ู้
ผ้าไตรจีวรแด่พระ เพือให้ทานพิจารณานําไปใช้
่
่
ผ้าบังสุกุล หมายถึง ผ้าเปื อนฝุ่น ผ้าคลุกฝุน หรือผ้าทีตกอยู่ตามกองหยากเยือ ทีเขาไม่ใช้แล้ว ใน
่
สมัยพุทธกาล พระสงฆ์จะแสวงหาเศษผ้าตามปาช้า เป็ นผ้าห่อศพ หรือตามสถานทีต่างๆ ทีเขาทิงไว้ เช่น
่
ญาติโยมคนใดต้องการถวายผ้าแก่ท่าน ก็จะนํ าไปแขวนไว้ตามปาหรือทางทีท่านสัญจรผ่านเพือให้ท่านมา
พิจารณานํ าไปใช้ เมือท่านเห็นก็จะพิจารณานํ าไปซัก กะ ตัด เย็บ ย้อมเป็ นผ้าจีวรใช้สอย เรียกผ้าชนิดนีว่า
บังสุกลจีวร (บัง-สุ-กุน-จี-วอน)
ุ
ต่อ มาหมอชีวกโกมารภัจจ์ หมอประจําตัว พระพุ ท ธองค์แ ละประจํ า ตัว พระเจ้าพิม พิส าร ทูล ขอ
อนุ ญาตถวายผ้าสิไวยกะคูหนึงแด่พระพุทธองค์ พระพุทธองค์ทรงรับ หลังจากนันทรงอนุ ญาตให้พระสงฆ์รบ
่
ั
ผ้าทีญาติโยมมีศรัทธาถวายได้เช่นเดียวกัน ผ้าทีว่านีเรียกว่า คหบดีจีวร (คะ-หะ-บอ-ดี-จี-วอน) หรือคหปติ
จีวร เขียนแบบภาษาบาลี แปลว่า ผ้าของผูเป็ นเจ้าของเรือน หมายถึง ผ้าทีผูครองเรือนถวาย นันเอง
้
้
ั ั
ปจจุบน ญาติโยมนิ ยมถวายคหบดีจวรและพระภิกษุกนิยมใช้ผาเหล่านีเป็ นส่วนใหญ่ เพราะสะดวก
ี
็
้
่
ในการแสวงหา จะมีแต่บางวัด ซึงเป็ น วัดปาหรือสํานัก ปฏิบ ัติธรรมทียัง ตัดผ้าจีวรใช้สอยเอง เหมือนผ้า
บังสุกลจีวร
ุ
แม้วากาลเวลาเปลียนไปทําให้การแสวงหาผ้าใช้สอยเปลียนไปด้วย แต่ชาวพุทธก็ยงนิยมปฏิบตตาม
่
ั
ั ิ
่
ประเพณีเดิม คือการถวายผ้าบังสุกุล แต่การถวายมิได้นํ าไปแขวนไว้ตามปาเขาลําเนาไพร เพือให้พระ
พิจารณาเหมือนแต่ก่อน หากนํ ามาทอดหน้ าพระในงานศพ แล้วนิมนต์ท่านพิจารณา โดยโยงผ้าทีเรียกว่า
ภูษาโยง หรือสายโยง (คือสายสิญจน์ นนเอง แต่ในงานศพเรียกว่าสายโยง) จากโลงศพหรือจากรูปภาพของ
ั
ผูตาย มาทอดวางไว้หน้าพระ จากนันเจ้าภาพนํ าผ้าไตรจีวร หรือผ้าผืนใดผืนหนึงในไตรจีวร มาทอดวางบน
้
ภูษาโยงหรือสายโยงทีอยู่หน้าพระ เพือให้ทานพิจารณาพระกรรมฐาน คือพิจารณาความไม่เทียงของสังขาร
่
การใช้ภูษาโยงหรือด้ายสายโยง โยงจากศพหรือภาพคนตายมายังพระ แล้วทอดผ้าให้ท่านพิจารณา
่
เปรียบเหมือนสมัยพุทธกาล ทีชาวบ้านทิงผ้าไว้ตามปาช้า เป็ นผ้าทีเขาแขวนไว้บาง เป็ นผ้าของคนตายบ้าง
้
ให้ท่านพิจารณานํ าไปใช้ บททีพระนํามาสวดพิจารณาผ้าบังสุกุล จึงเกียวกับความไม่เทียงของสังขาร คือบท
อะนิจจา วะตะ สังขารา
การปฏิบ ัติต ามศาสนพิธีข้อ นี เป็ น การประยุ กต์ การแสวงหาผ้า บัง สุ กุลจีวรของพระสงฆ์ใ นสมัย
พุทธกาล
เจ้าภาพทําบุ ญ จะเรีย กว่า ถวายบัง สุกุลจีวรก็ไม่ไช่ คหบดีจีวรก็ไ ม่เ ชิง แต่ ต ามเจตนารมณ์ และ
เหตุ ผลในการปฏิบ ติเ ช่น นี ควรเรียกว่า บังสุกุลจีวรมากกว่า หากเป็ น คหบดีจีวรมักถวายเป็ น สัง ฆทาน
ั
ต่างหาก

2. อย่างไรก็ต าม การปฏิบติดง กล่าว เป็ น การสร้างบุ ญกุศลแก่ต วเรา คือการถวายผ้าแด่พ ระ ชําระ
ั ั
ั
ความตระหนีจากจิตใจเรา จากนันก็อุทศส่วนบุญกุศลนีแก่บรรพชนทีล่วงลับไปแล้ว เป็ นการสร้างบุญกุศลอีก
ิ
ั
ทอดหนึง คือการให้สวนบุญ หรือทีเรียกว่า ปตติทานมัย
่
อ่านเรืองราวการถวายผ้าสิไวยกะได้ที
http://www.84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=05&A=3587&Z=3733
พระมหาสุรชัย พุดชู