01

BIOLOGIA ETA GEOLOGIA DBH 4. MAILA
Célula.Bizi-uitatea
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
IRAKURGAIA
ESKEMA
BALIABIDEAK
INTERNET
Célula.
Bizi-uitatea

IRTENAURREKOA
Irakurgaia
1951n, Henrietta Lacks andrea baginako hemorragia ugariak edukitzen
hasi zenez, Baltimoreko Johns Hopkins ospitalera (Estatu Batuetan)
joatea erabaki zuen. Proba batzuk egin ondoren, tumore bat aurkitu
zioten umetoki-lepoan. Diagnosi eztabaidaezina lortzearren, sendagileek
biopsia egin eta laginak aztertzera bidali egin zituzten.
George Otto Gey sendagileak ere, garai hartan minbizirako sendaketa
baten bila ari zenak, lagin txiki bat jaso zuen. Bere lan nagusia giza
zelulak laborategian hazaraztean zetzan. Ordura arte ikusita zeukaten
giza zelula arrunt bat, hazkuntza ingurune egoki batean, berrogeita
hamar aldiz-edo zatikatu ondoren hil egiten zela. Geyk Lacks andrearen
zelulen lagina aztertu zuenean, harrituta geratu zen haren zelulak
probeta baten barruan etengabe hazi eta zatikatu egiten zirelako. Horrela
zelula ildo hilezin bat aurkitu zuen.
Henrietta 1951ko urrian hil zen, ahalik eta gehien heriotzaren kontra
borrokatu ondoren. Egun horretan bertan Gey doktoreak, Henriettaren
edo honen familiaren baimenik gabe, komunikabideei erakutsi zien
minbiziaren kontrako ikerkuntzan berak egindako aurrerapen zoragarria,
eta lehen aldiz zelula horiei HeLa zelula deitu zien.
Ordudanik HeLa zelulek euren burua zatikatzen jarraitu dute eta mundu
osoko laborategietan ikertu egin dira. Haiei esker milaka ikerkuntza
garatu eta minbiziaren kontrako borrokan aurrerapen zientifiko handiak
eskuratu dira.
Henrietta Lacks
HeLa. Zelulak

IRTENAURREKOA
Edukien eskema
Zelula. Bizitzaren unitatea
Aurkikuntza
Zelula-teoria
Antolaketa- mailak
Ezaugarriak
Motak
Zelula-nukleoa
Ezaugarriak
ADNaren kondentsazioa
Kromosomak
Ezaugarriak
Kopurua
Motak
Kariotipoa
Zelula-zikloa
Ezaugarriak
Faseak
Zelula-zatiketa
Mitosia
Meiosia
Konparaketa
Aldakortasuna
HASIERA

IRTENAURREKOA
Unitatearen azalpenerako baliabideak
Antolaketa-
mailak
Zelularen
aurkikuntza
Zelula-teoria Zelula-Antolaketa.
Motak
Zelula-nukleoa
ADNaren
kondentsazio
prozesua
Kromosomak Kromosoma
kopurua
Kromosoma
motak
Kariotipoa
Zelula-zikloa Zelula-zikloaren
faseak
Meiosia Mitosi eta
meiosiaren arteko
konparaketa
Meiosiaren
ondoriozko
aldakortasuna
HASIERA
Estekak

IRTENAURREKOA
Zelularen aurkikuntza
1665
Robert Hooke
Mikroskopioa
Kortxoa
1674
Anthony van
Leeuwenhoek
Mikroskopioa
Animalikuluak
1831
Robert
Brown
Zelula
begetalen
nukleoa
aurkitu zuen
1838
Johannes
Purkinje
Zelula
betetzen duen
likidoari
protoplasma
deitu zion
Zelulek osatzen
dituzte begetalak
zein animaliak
Matthias
Schleiden
Friedrich
Schwann
1855
Rudolf
Virchow
Zelula oro
aurretik
existitzen den
beste batetik
dator
Eta 1899an?

IRTENAURREKOA
Zelularen aurkikuntza
1899
Neuronen banakotasuna
frogatu zuen
Santiago Ramón y Cajal ITZULI

IRTENAURREKOA
Zelula-teoria
Zelula:
• Izaki bizidunen
egiturazko unitatea da
• Unitate funtzionala da
• Aurretik existitzen den
beste batetik dator
• Unitate genetikoa da

IRTENAURREKOA
Antolaketa-mailak
Maila
abiotikoak
Maila
biotikoak
Partikula
subatomikoak
Atomoak
Molekulak
Makromolekulak
Organuluak
Zelulak
Ehunak
Organoak
Aparatuak eta
sistemak
Banakoa
Biztanleria
Komunitatea
Ekosistema
Ekosfera

IRTENAURREKOA
Zelula
eukariotoa
Zelula-antolaketa. Motak
Zelula
prokariotoa
IKUS
EGITURA
IKUS
EGITURA

IRTENAURREKOA
Zelula
prokariotoa
Zelula-pareta
Mintz
plasmatikoa
Bakterio-
kromosoma
Erribosomak
Flageloak
Finbriak
ITZULI

IRTENAURREKOA
Zelula
eukariotoa
Nukleoa
Mintz
plasmatikoa
Zitoplasma
Zentrosoma
Zelula-
organuluak ITZULI
Animalia-
zelula
Zelula
begetala

IRTENAURREKOA
Zelula-nukleoa
Nukleoaren bilgarria
Nukleoplasma
Nukleoloa

IRTENAURREKOA
ADNaren kondentsazio prozesua
Kromatinazko harizpia
kromosoma

IRTENAURREKOA
Kromosomen ezaugarriak
Giza kromatidak
Kromatina
Besoak
Zentromeroa

IRTENAURREKOA
Kromosoma kopurua
Zelula 2n = 6
Zelula n = 3
Ama-
kromosomak
Aita-
kromosomak
Organismo haploideakOrganismo diploideak

IRTENAURREKOA
Kromosoma motak
Metazentrikoak
Zentromeroa
Submetazentrikoak
Zentromeroa
Zentromeroa
Zentromeroa
Akrozentrikoak Telozentrikoak

IRTENAURREKOA
Kariotipoa
Heterokromosoma
arrak
Heterokromosoma
emeak

IRTENAURREKOA
Zelula-zikloa
Interfasea
M fasea
Zelularen
tamaina zein
organulu
kopurua
handitu egiten
da.
ADNa bikoiztu egiten
da.
ADNa bi zelulen artean
banatzen da, zitoplasma
zatitzen da eta bi zelula
alaba sortzen dira.
Kromatina antolatzen
da. Zuntzak
kondentsatu eta
biribildu egiten dira eta
kromosomak osatzen
dira.

IRTENAURREKOA
Zelula-zikloaren faseak
M fasea
Nukleoaren zatiketa
(mitosia)
HEMEN SAKATU
GEHIAGO JAKITEKO
HEMEN SAKATU
GEHIAGO JAKITEKO
Zitoplasmaren zatiketa
(zitozinesia)

IRTENAURREKOA
TELOFASEA
Kromosomak
kromatinan
deskondentsatzen
dira
ANAFASEA
Kromatida
ahizpak
banatzen dira
METAFASEA
Kromosomak
erdian paratzen
dira
PROFASEA
Kromatinaren
kondentsazioa
Mitosia edo nukleoaren zatiketa
M fasea
Nukleoaren zatiketa (mitosia)
PROFASEA METAFASEA ANAFASEA TELOFASEA
ITZULI

IRTENAURREKOA
Zitoplasmaren zatiketa (zitozinesia)
M fasea
Zitoplasmaren zatiketa
(zitozinesia)
Estugunea
ITZULI

IRTENAURREKOA
Meiosia
INTERFASEA
(ADNren
bikoizketa)
1. I. PROFASEA
(Kromosomen
kondentsazioa)
2. I. METAFASEA
(Kromosomak bikoteka
ezartzen dira)
3. I. ANAFASEA
(Kromosomak banantzea)
4. I. TELOFASEA
eta ZITOZINESIA
5. II. PROFASEA (Ardatza
berrosatzen da)
Zelula alabak
6. II. ANAFASEA
(Kromatiden banantzea)
7. TELOFASEA eta
ZITOZINESIA
MEIOSIS I
(separación de cromosomas
homólogos)
II. MEIOSIA (Kromatida
ahizpen banantzea)
GAINGURUTZAKETA
IKUS ZIKLO
BIOLOGIKOAK
I. MEIOSIA (Kromosoma
homologoen banantzea)

IRTENAURREKOA
Meiosia eta ziklo biologikoak
Ziklo diploidea
Ziklo haploidea
Ziklo diplohaploidea

IRTENAURREKOA
Ziklo haploidea
ITZULI
Alga eta onddo
zelulabakarretan

IRTENAURREKOA
Ziklo diplohaploidea ITZULI
Landareetan
eta alga zein
onddo
batzuetan

IRTENAURREKOA
Ziklo diploidea
ITZULI
Animalia
gehienetan

IRTENAURREKOA
Mitosi eta meiosiaren arteko konparaketa
MITOSIA MEIOSIA
Emaitza: Bi zelula alaba diploide,
elkarren eta amaren berdinak.
Emaitza: Lau zelula alaba haploide,
elkarren eta zelula amaren desberdinak.

IRTENAURREKOA
Meiosiaren ondoriozko aldakortasuna
Ama-kromosoma Aita-kromosoma
1. Banaketa 2. Banaketa
Informazio
genetikoaren
trukaketa
I. Profasea
I. Metafasea
I. Anafasea

IRTENAURREKOA
Esteka interesgarriak
Mitosiaren animazioa
SARTU WEB ORRI
HONETARA
HASIERA
Kariotipoen jarduera
SARTU WEB ORRI
HONETARA

01

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to 01

Similar to 01 (20)

More from Imanol Encinas Cabornero

More from Imanol Encinas Cabornero (15)

01