Sanchar Times Hindi Political Newspaper. Weekly 27 jan to 02 Feb. 2014

1. RNI-DELHIN/2012/47325
´fi°¹fZIY ÀffZ¸f½ffSX, Àff~fdWXIY
½f¿fÊ:2, AaIY: 36, ´fÈâX: 24, ` 13.00
³fBÊX dQne, 27 ªf³fUSXe ÀfZ 2 RYSXUSXe, 2014
Postal Reg.No. DN/307/2013-2015
22
Ad²fIY dþ¸¸fZQfSXe ÕXZa SXûdWX°f AüSX...
www.sanchartimes.com/in
..°fû 'IYf¸fÀfc{ ±fieOXe' IZY dÕXE...
¸fbÕXf¹f¸f IZY UfSX ´fSX
23
½¹fd¢°f½ffQe ´ffdMÊX¹ffa W`XÔ
Àf´ff Af`SX ¶fÀf´ff : SXfWbX»f
¸fûQe IYf IYSXfSXf ´f»fMXUfSX
CXØfSX ´fiQZVf ¸fZÔ EIY ¶ffSX dRYSX ¦fbøYUfSX IYû Qû ¶fOÞXe S`Xd»f¹fûÔ IZY ¸ff²¹f¸f ÀfZ QZVf IZY Qû ¶fOÞZX ³fZ°ff ·ffªf´ff IZY ´fi²ff³f¸faÂfe CX¸¸feQUfSX ³fSZX³ýi ¸fûQe
AüSX Àf´ff ´fi¸fbJ ¸fb»ff¹f¸f dÀfaWX ¹ffQU EIY QcÀfSZX ´fSX ´f»fMXUfSX IYe ¸fbQif ¸fZÔ dQ£ûÜ
¦fûSXJ´fbSX ¶¹fcSXû
·ffSX°fe¹f ªf³f°ff ´ffMXeÊ IZY ´fi²ff³f¸faÂfe ´fQ IZY
CX¸¸feQUfSX ³fSXZ³Qi ¸fûQe ³fZ dUþ¹f VfaJ³ffQ
SX`ÕXe ¸fZa ´fcUf˨fÕX IYe ¦fSXe¶fe AüSX ¶fZSXûþ¦ffSXe
IYû Ad·fVff´f ¶f°ff°fZ WXbE IZYaQi AüSX SXfª¹f
ÀfSXIYfS ´fSX þ¸fIYSX d³fVff³ff Àff²ffÜ
¸fûQe ³fZ ¹fc´fe IYû ¶f¶ffÊQ IYSX³fZ IYf
AfSXû´f »f¦ff°fZ WXbE IYWXf dIY ¹fc´fe IYû ¦fbþSXf°f
¶f³ff³fZ IYe WX`dÀf¹f°f ³fZ°ffþe (¸fb»ff¹f¸f) ¸fZÔ
³fWXeÔ WX`Ü BÀfIZY d»fE 56 BÔ¨f IYf Àfe³ff WXû³ff
¨ffdWXEÜ ¸fûQe ³fZ IYfÔ¦fiZÀf U ¶fÀf´ff IYû ·fe
»f´fZMXfÜ QZVf ¸fZÔ ¦fSXe¶fe IYû ¶f³ffE SXJ³fZ IYû
IYfÔ¦fiZÀf IYf dÀf¹ffÀfe EþZÔOXf ¶f°ff°fZ WXbE þ³f°ff
ÀfZ A´fe»f IYe dIY UWX 60 ¸ffWX IYf Àf¸f¹f QZÔ
UWX QZVf ÀfZ ¦fSXe¶fe WXMXfIYSX SXWXZÔ¦fZÜ ¸ff³f¶fZ»ff
¸f`Qf³f ¸fZÔ ¦fb÷YUfSX IYû LNXUeÔ dUþ¹f VfÔJ³ffQ
SX`»fe IYû ÀfÔ¶fûd²f°f IYSX°fZ WXbE ¸fûQe IZY °fZUSX
´fcUÊ IYe SX`d»f¹fûÔ ÀfZ A»fWXQf ±fZÜ CX³WXûÔ³fZ Àf´ff
IYe ¶f³ffSXÀf SX`»fe ¸fZÔ ¦fb÷YUfSX IYû ¸fb»ff¹f¸f IZY
WX¸f»fûÔ IYf IYSXfSXf þUf¶f dQ¹ff AüSX ¸fbIYf¶f»fZ
IZY d»fE »f»fIYfSXfÜ IYWXf, '¶ff´f-¶fZMXf ¸fZSXf
´feLf IYSX SXWXZ WX`ÔÜ ¸fbÓfZ JbVfe WX` dIY ¸f`Ô þWXfÔ ·fe
þf°ff WXcÔ, UWXfÔ Qû³fûÔ ´fWXbÔ¨f SXWXZ WX`ÔÜ' ¹fc´fe IYû
¦fbþSXf°f ³f ¶f³f³fZ QZ³fZ Uf»fZ ¸fb»ff¹f¸f IZY ¶f¹ff³f
IYf þ¶ffU QZ°fZ WXbE IYWXf dIY '³fZ°ffþe Af´fIYû
´f°ff WX` ¦fbþSXf°f IYf ¸f°f»f¶f ¢¹ff WXû°ff WX`?
³fZ°ffþe Af´fIYe WX`dÀf¹f°f ³fWXeÔ WX` dIY ¹fc´fe IYû
¦fbþSXf°f ¶f³ff QZÔÜ BÀfIZY (Vû¿f ´fÈ¿NX 2 ´fSX)
¹fc´fe IYû ³fWXeÔ ¶f³f³fZ QZÔ¦fZ ¦fbªfSXf°f : ¸fb»ff¹f¸f
kkQZVf ¶f¨ffAû QZVf ¶f³ffAûll ¸fWXfSX`ÕXe ¸fZa
Àf´ff ´fi¸fbJ ¸fb»ff¹f¸f dÀfaWX ¹ffQU ³fZ ·ffþ´ff
AüSX IYfa¦fiZÀf ´fSX IYOÞXf WX¸fÕXf ¶fûÕXfÜ CX³WXûa³fZ
IYWXf ´fi²ff³f¸fa{e ¶f³f³fZ IYf Àf´f³ff QZJ SXWXZ
³fSXZ³Qi ¸fûQe IZY WXf±f ¦fbþSXf°f Qa¦fûa IZY Jc³f ÀfZ
SXa¦fZ WX`aÜ EZÀfZ ½¹fdöY IYû ·ffþ´ff ³fZ A´f³ff
´fi²ff³f¸fa{e ´fQ IYf CX¸¸feQUfSX §fûd¿f°f dIY¹ff
WX`Ü ·ffþ´ff IYû IYûBÊ AüSX ´fi°¹ffVfe ³fWXea
d¸fÕXfÜ þ³f°ff IYû BÀf ¶ff°f IYû Àf¸fÓf³ff WXû¦ff
dIY dþÀf ½¹fdöY IZY WXf±fûa ¦fbþSXf°f ¸fZa BaÀff³fûa
IYe ÀfbSXÃff ³fWXea WXû ÀfIYe CXÀfZ ´fi²ff³f¸fa{e
¶f³ff³ff ¢¹ff þf¹fþ WXû¦ff? ¸fbÕXf¹f¸f ³fZ
¸fWXa¦ffBÊ, ·fiáf¨ffSX AüSX §fûMXfÕXûa IZY dÕXE
IYfa¦fiZÀf IYû IYMX§fSXZ ¸fZa JOÞXf IYSX°fZ WXbE IYWXf
dIY ¹fc´feE ÀfSXIYfSX IYe IY¸fþûSXe ÀfZ QZVf IYe
ÀfbSXÃff J°fSXZ ¸fZa WX`Ü ¸fbÕXf¹f¸f dÀfaWX ¹ffQU ³fZ
¶fÈWXÀ´fd°fUfSX IYû SXf¸f³f¦fSX ÃfZ{ IZY dUVffÕX
¶ffU³f ¶fe§ff ¸f`Qf³f ¸fZa Af¹fûdþ°f ´ffMXÊeÊ IYe
¸fWXfSX`ÕXe ¸fZa A´f³fZ IYSXe¶f 30 d¸f³fMX IZY
·ff¿f¯f ¸fZa Ad²fIYfaVf Àf¸f¹f ·ffþ´ff AüSX ¸fûQe
´fSX AfIiYf¸fIY WX¸fÕXZ dIYEÜ CX³WXûa³fZ IYWXf dIY
·ffþ´ff ÓfcNXe WX`Ü CXÀfIZY ´ffÀf ARYUfWX
R`YÕXf³fZ IZY AÕXfUf IYûBÊ IYf¸f ³fWXeaÜ ¦fbþSXf°f
¸fZa Qa¦fZ WXbE °fû ¸fbÓfZ ³fSXZ³Qi ¸fûQe ³fZ AWX¸fQf¶ffQ
þf³fZ ÀfZ SXûIYfÜ ²f¸fIYe Qe ¦fBÊ dIY
AWX¸fQf¶ffQ AfEa¦fZ °fû þf³f ¨fÕXe þfE¦feÜ
(Vû¿f ´fÈ¿NX 2 ´fSX)
¸fZSXZ Àff±f °f¶f
A¸fZNXeÜ Àf´ff AüSX ¶fÀf´ff ´fSX
½¹fdöYUfQe WXû³fZ IYf AfSXû´f ÕX¦ff°fZ WXbE
IYfa¦fiZÀf CX´ff²¹fÃf SXfWXbÕX ¦ffa²fe ³fZ
¶fÈWXÀ´fd°fUfSX IYû ¹fWXfa IYWXf dIY ¶fÀf´ff ¸fZa
¸ff¹ffU°fe dMXIYMX ¶ffaMX°fe WX`a, °fû Àf´ff ¸fZa
EIY ´fdSXUfSX dMXIYMX ¶ffaMX°ff WX`Ü CXØfSX
´fiQZVf ¸fZa dÀfRYÊ dU²ff¹fIY WX`a, CX³WXZa IYf¸f
IYe AfþfQe ³fWXea WX`Ü
CX³WXûa³fZ IYWX, IYfa¦fiZÀf IYû 10
þ³f´f±f ³fWXea ¨fÕXf°ff WX`, IYfa¦fiZÀf ¸fZa
Àf¶fÀfZ ª¹ffQf ÕXûIY°faÂf WX`Ü WX¸ffSXf
dþ³Q¦fe IYf ÕXùf ¹fWXe WX`, þ¶f ÕXfJûa
ÕXû¦f ´fi°¹ffVfe ¨fb³fZa, ´fdSXUfSX AüSX ½¹fdöY
IYf QJÕX ³ff WXûÜ ¸f`a ´ffa¨f U¿fûË ¸fZa BÀfZ
ÕXf¦fc IYSXIZY SXWXca¦ffÜ CXØfSX ´fiQZVf ¸fZa
ÕXûIY°faÂf ¸fþ¶fc°f ³fWXea WX`, d¶f³ff þ³f°ff
IYû þûOÞXZ ³ff °fû ÕXûIY°faÂf ¸fþ¶fc°f WXû¦ff
AüSX ³ff WXe dUIYfÀf WXû¦ffÜ ¸f`a QfUZ ÀfZ
IYWX°ff WXca dIY BÀf ´fiQZVf ¸fZa IYfa¦fiZÀf IYe
ÀfSXIYfSX ÕXfIYSX SXWXca¦ffÜ SXfWXbÕX ³fZ IYWXf
dIY WXfÕX ¸fZa WX¸ffSXe ´ffMXÊeÊ ³fZ ÀfSXIYfSX IZY
dJÕXfRY ´fiQVfʳf dIYE WX`a dþÀf¸fZa ´fiQZVf
IYfa¦fiZÀf A²¹fÃf d³f¸fÊÕX JÂfe IYû ·fe
´fbdÕXÀf IYe ÕXfdNX¹ffa ÀfWX³f IYSX³fe ´fOÞXeaÜ
ÀffaÀfQûa ³fZ ¨fb³ff °fû ´feE¸f ´fQ ´fSX Àfû¨fca¦ffÜ
¢¹ff dQne ¸f`MÑû OXeE³fOXe RYÕXfBÊAûUSX IYû ¶f¨ff SXWXe WX`a ?
ÀfaUfQQf°ff
þ`Àff dIY WX¸f Àf·fe þf³f°fZ WX`a dIY dQne ¸f`MÑû
dQne AüSX E³f0Àfe0AfgSX ¸fZa ¹ff°ff¹ff°f IZY
dÕXE þeU³fSXZJf IYf IYf¸f IYSX°fe WX`a AüSX
BÀfe þeU³f SXZJf IYû Af¦fZ ¶fPXÞf°û WXbE dQne
¸f`MÑû ³fZ A´f³fZ RZYÀf-3 ¸fZa ´fcUXeÊ dQne AüSX
E³f0Àfe0AfSX IYû ÀfIYÊÕX IZY øY´f ¸fZa þûOÞX³fZ
IYe ¹fûþ³ff ¶f³ffBÊ ±feÜ BÀf ´fidSX¹fûþ³ff IZY
°fWX°f dQne ¸f`MÑû ³fZ UZÕXIY¸f ¸f`MÑû ÀMXZVf³f ÀfZ
ÕXfþ´f°f ³f¦fSX, dQne IZY ¶fe¨f ³fûEOXf IYû
Àfd¸¸fdÕX°f IYSX°fZ WXbE OXe0E³f0OXe0
RYÕXfBÊAûUSX IZY Àf¸ffa°fSX ¸f`MÑû ´fdSX¹fûþ³ff
¶f³ffBÊ ±feÜ dþÀfÀfZ dIY ³fûEOXf ÀfZ QdÃf¯fe
dQne, E¸Àf, ²füÕXf IbYgaAf, ¦fbOÞX¦ffaU °f±ff
RYSXeQf¶ffQ þf³fZ UfÕXûa IYû ¶fWXb°f ÀfbdU²ff WXû
þf°fe WX`Ü ´fSX AÄff°f IYfSX¯fûa ÀfZ dQne ¸f`MÑû ³fZ
A´f³fZ BÀf ´fdSX¹fûþ³ff IYf ¸ff¦fÊ ´fdSXUd°fÊ°f IYSX
dQ¹ffÜ BÀf ´fidSXU°fʳf
IZY IYfSX¯fûa IYfZ þf³f³fZ
IZY dÕXE ³fûEOXf IZY
Ad²fUöYf ßfe ÀfbVffa°f ¸fbIbYaQ ³fZ ´fWXÕXZ
°f°IYfÕXe³f ¸fb£¹f¸fa{e IYû ´f{ dÕXJf dIY
dQne ¸f`MÑû IYû ´fdSX¹fûþ³ff ¸ff¦fÊ ³f ´fdSXU°fʳf
IYSX³fZ IZY dÕXE ¦fbþfdSXVf IYe, °fû ¸fb£¹f¸faÂfe
IYf¹ffÊÕX¹f ³fZ ÀfbVffa°f ¸fbIbYaQ IZY ´f{ IYû dQne
¸f`MÑû IZY ¸fb£¹f ´fi¶fa²fIY IYû dQ³ffaIY
12/06/2012 IYû ·fZþ dQ¹ffÜ CX´fSXûöY
´fÂf ´fSX IYûBÊ IYf¹fÊUfWXe ³f WXû³fZ ´fSX ßfe ¸fbIbYaQ
³fZ dQ³ffgIY 09/10/2012 IYû EIY
AfSX0MXe0AfBÊ0 ¹fWX þf³f³fZ IZY dÕXE ÕX¦ffBÊ
dIY dQne ¸f`MÑû ¸fb£¹f¸fa{e IZY ´fÂf ´fZ ¢¹ff
IYf¹fÊUfWXe IYe ¦fBÊ °f±ff BÀf ¸ff¦fÊ ´fdSXU°fʳf IZY
´feLZ IYf ¢¹ff IYfSX¯f WX`Ü AüSX ¢¹ff ´fcUÊeÊ dQne
IYe d{ÕXûIY´fbSXe, IY»¹ff¯f´fbSXe, IYûaOXÕXe AüSX
³fûEOXf IYû ¸f`MÑû ÀfZ þûOXÞ³fZ IYf dU¨ffSX dIY¹ff
¦f¹ff ±ffÜ ´fSX dQne ¸f`MÑû ³fZ AfSX0MXe0AfBÊ0
IYf þUf¶f ¹fWX IYWX°fZ WXbE ¸f³ff IYSX dQ¹ff dIY
¸fb£¹f¸faÂfe IYf¹ffÊÕX¹f IYf ´fÂf IYWXea Jû ¦f¹ff W`
°f±ff VfZ¿f þf³fIYfdSX¹ffa AfSX0MXe0AfBÊ0 IZY
°fWX°f ³fWXea ¶f°fÕXfBÊ þf ÀfIY°feÜ
dQne ¸f`MÑû IZY
BÀf ¸ff¦fÊ ´fdSXU°fʳf IYf
´fdSX¯ff¸f ¹fWX WXbAf dIY
´fcUeÊ dQne °f±ff ³fûEOXf IZY UfdÀf¹fûa IYû ´fcUÊeÊ
dQne ÀfZ þûOXÞ³fZ IYf EIY ÀUd¯fʸf AUÀfSX Jû
dQ¹ff ¦f¹ff AüSX ³fûEOXf IZY UfÀfe ¦fbOÞX¦ffaU AüSX
RYSeXQf¶ffQ dQne ¸f`MÑû ÀfZ þf³fZ IZY dÕXE ´fWXÕXZ
SXfþeU ¨füIY ¸f`MÑû ÀMXZVf³f þf°fZ WX`a AüSX
OXe0E³f0OXe0 AüSX dSXa¦f SXûOX IZY þbOÞX³fZ IZY
À±ff³f ´fSX WX¸fZVff þf¸f ÕX¦ff SXWX°ff WX`a þû
dQne IZY ¹ff°ff¹ff°f IZY dÕXE EIY ¦fa·feSX
Àf¸fÀ¹ff W`X, þûdIY J°¸f WXû ÀfIY°ff ±ffÜ BÀf
¸ff¦fÊ ´fdSXU°fʳf IYf EIY ¸ff{ ÕXf·f
OXe0E³f0OXe RYÕXfBÊAûUSX IYû d¸fÕXZ¦ff þû
EIY ´fifBÊUZMX IY¸´f³fe ¨fÕXf°fe WX` AüSX
¹ffd{¹fûa ÀfZ ¶fWXb°f ¸fûMXe SXIY¸f UÀfcÕX°fe W`Ü
ßfe EÀf0 ¸fbIbYaQ ³fZ BÀf ¸ff¸fÕXZ IYe dVfIYf¹f°f
IZYaQie¹f Àf°fIYÊ°ff Af¹fû¦f IYû IYSX SXJe WX`,
´fSX dþÀfIYf IYûBÊ ´fdSX¯ff¸f A·fe °fIY ³fWXea
Af¹ff WX`, d»fWXfªff BÀf ¸ff¸fÕXZ IYe ¦fWX³f
Lf³f¶fe³f IYe AfUV¹fIY°ff WX`, ¢¹fûÔdIY
BÀfÀfZ Af¸f ÕXû¦fûa IYû WXfd³f WXû SXWXe WX`Ü

2. SXfáXÑe¹f SXfþ²ff³fe
³fBÊX dQne, 27 þ³f½fSXe ÀfZ 02 RYSX½fSXe, 2014
2
IZYªfSXeUf»f IYf dÀf¹ffÀfe ´fZVf WXûa Àfû¸f³ff±f USX³ff WXû ÀfIY°fe
OÑXf¸ff : ¶fe.IZY. dÀfaWX WX` IYOÞXe IYfSÊXUfBÊ : ¸fdWXÕXf Af¹fû¦f
dQ»»fe ´fbd»fÀf IZY ´ffa¨f dÀf´ffdWX¹fûÔ IZY
dJ»ffRY IYfSXÊUfBÊX IYe ¸ffa¦f IYû »fZIYSX SZX»f
·fU³f IZY Àff¸f³fZ ¶f`NZX ²fSX³fZ IYû ªfZ´fe ªf³f°ff
Q»f IZY A²¹fÃf ¶fe.IZY. dÀfaWX ³fZ dQ»»fe IZY
¸fb£¹f¸faÂfe ASXd½f³Q IZYªfSXeUf»f E¯OX Af¸f
AfQ¸fe ´ffMXeÊ IYf dÀf¹ffÀfe OÑXf¸ff IYSXfSX dQ¹ff
W`XÜ Àfû¨fe Àf¸fÓfe ÀffdªfVf IZY °fWX°f ¨f»fZ OÑXf¸fZ
¸fZÔ dQne IZY OZXPÞX IYSXûOÞX Af¸f »fû¦fûÔ IYe d¨fa°ff
IY¸f, ¶fd»IY Àfc¶fZ IZY ¸fbd£f¹ff IYû ½¹fdöY¦f°f
´fid°f¿NXf IYe d¨fa°ff Ad²fIY ±feÜ CX³WXûÔ³fZ IYWXf
dIY IZYªfSXeUf»f IYû A´f³fe ³ffIYf¸fe dLX´ff³fZ
IYf BXÀfÀfZ A¨LXf ¸füIYf U ¶fWXf³ff dRYSX
Vff¹fQ ³f d¸f»f ´ff°ffÜ
d»fWXfªff ªf¶f ÀfZ UZ ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³fZ W`ÔX
°f·fe ÀfZ dQne IYe ªf³f°ff IZY d»fE »f¦ff°ffSX
AfE dQ³f IZYªfSXeUf»f E¯OX Af¸f AfQ¸fe
´ffMXeÊ IYe AûSX ÀfZ ªff³f¶fcÓf IYSX EZÀfe WXSXIY°fZÔ
U EZÀfZ WXf»ff°f ´f`Qf IYSX³fZ IYe IYûdVfVf IYe
ªff SXWXe W`X dªfÀfÀfZ dIY IYfa¦fiZÀf ¹ff °fû CX³fÀfZ
Àf¸f±fʳf Uf´fÀf »fZ »fZ ¹ff dRYSX IZY³ýi ÀfSXIYfSX
SXfX¿MÑX´fd°f ÀfZ WXÀ°fÃû´f IYSX Af¸f AfQ¸fe
SXf¿MÑXe¹f A²¹fÃf ªf¹f ´fiIYfVf ªf³f°ff Q»f
¶fe.IZY. dÀfaWX
´ffMXeÊ IYe ÀfSXIYfSX IYû ¶fJfÊÀ°f IYSX QZÜ ´fSX
d³fIYMX°f¸f ·fdU¿¹f ¸fZÔ EZÀfe ¦fbaªffBXVf ¶fWbX°f
IY¸f dQJ°fe W`X, ¢¹fûÔdIY IYfa¦fiZÀf CXQfSX
ªføYSX W`X ´fSX ³ffÀf¸fÓf ³fWXeÔÜ
A¦fSX ASXdU³Q IZYªfSXeUf»f E¯OX
Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IYû dQ»»fe IZY »fû¦fûÔ IZY
dUäfÀf U ·fSXûÀfZ IYû IYf¹f¸f SX£f³ff W`X °fû
QZVf ¹ff dQne IZY »fû¦fûÔ ´fid°f A´f³fe
´fid°f¶fðX°ff Àffd¶f°f IYSX³fZ IZY Àff±f-Àff±f
ªf³f°ff ÀfZ dIYE ¦fE UfQûÔ IYû °f¹f Àf¸f¹f ´fSX
d³f·ff³ff AfUV¹fIY WXfZ¦ffÜ
ÀMXfBd»fVf ¶»f`IY ´f»fÊ ßfÈÔJ»ff
IYe Af²fbd³fIY ´fZVfIYVf
·ffSX°fe¹f SXÀfûBÊ dÀfRYÊ ÀUfdQá ·fûþ³f
°f`¹ffSX IYSX³fZ IYe þ¦fWX ³fWXeÔ WX` ¶fd»IY BÀfIYe
AWXd¸f¹f°f BÀfÀfZ ·fe IYWXeÔ ª¹ffQf WX`Ü WX¸fZVff
¦fb»fþfSX SXWX³fZ Uf»fe ·ffSX°fe¹f SXÀfûBÊ IYû
Af²fbd³fIY AWXÀffÀf QZ³fZ IZY d»fE QZVf IZY
Àf¶fÀfZ ´fbSXf³fZ dIY¨f³fUZ¹fSX ¶fifÔOX ¸fZÔ ÀfZ EIY
dU³fûQ IbYIYUZ¹fSX ³fZ A´f³fe dUV½fÀ°fSXe¹f
WXfOXÊ E³fûOXfBªOX IbYIYUZ¹fSX ßfÈÔJ»ff-¶»f`IY
´f»fÊ IYe ´fZVfIYVf IYe §fû¿f¯ff IYe WX`Ü ¶»f`IY
´f»fÊ EIY ¨f¸fIYQfSX ¶»f`IY ¶¹fcMXe WX`, þû
ÀUfÀ±¹fUðÊIY EUÔ ¦f`SX-dU¿fföY ·fûþ³f
Àfbd³fd›°f IYSXf³fZ IZY Àff±f-Àff±f dMXIYfDY ·fe
WX` AüSX »fÔ¶fZ Àf¸f¹f °fIY ¨f»f°fe WX`Ü
IbYIYUZ¹fSX IYe ¹fWX Àf·fe Jcd¶f¹ffÔ ¦fifWXIYûa IYe
USXe¹f°ff Àfc¨fe ¸fZÔ Vfe¿fÊ ´fSX WXû°fe WX`ÔÜ
¶»f`IY ´f»fÊ ßfÔÈJ»ff ¸fZÔ dUdU²f
´fiIYfSX IZY CX°´ffQ Vffd¸f»f WX`ÔÜ B³f¸fZÔ ÀffgÀf´f`³f,
ÀffgÀf´ffgMX, WXfÔOXe, OXe´f RiYfBÊ ´f`³f EUÔ IYOÞXfWXe
IYf Àf¸ffUZVf dIY¹ff ¦f¹ff WX` þû Af´fIYe
SXÀfûBÊ IYû À¸ffMXÊ SXÀfûBÊ ¸fZÔ ¶fQ»f³fZ ¸fZÔ IYfSX¦fSX
WXûÔ¦fZÜ SXûþ¸fSXfÊ IYe IbYdIÔY¦f ¸fZÔ ÀfWXf¹f°ff
´fiQf³f IYSX³fZ IZY d»fE ¶»f`IY ´f»fÊ A¸¶fiZ»ff
IZY AÔ°f¦fÊ°f °fUf, °fOÞXIYf ´f`³f, Afg»f ´fSX´fþ
´f`³f, AüSX Jf³ff ´fIYf³fZ EUÔ ´fSXûÀf³fZ IZY
PX¢IY³fQfSX ¶f°fʳf ·fe Vffd¸f»f WX`ÔÜ ¶»f`IY ´f»fÊ
IYe ³fBÊ ½¹ff´fIY ßfÔÈJ»ff IYf d³f¸ffʯf
ÀfUûÊ°IÈYá ¦fb¯fUØff Uf»fZ ¸ff³fQÔOXûa IZY Àff±f
dIY¹ff ¦f¹ff WX`Ü
BÀfIYe Àfe»f`ÔMX B»fZ¢MÑû IZYd¸fIY»f
´fidIiY¹ff ¸fZMX»f IZY PXfÔ¨fZ IYû ¸fþ¶fc°fe ´fiQf³f
IYSX°fe WX`Ü ¹fWX ¸fZMX»f PXfÔ¨ff Ad²fIYfÔVf
ÀMXZ³f»fZÀf ÀMXe»f IYe °fb»f³ff ¸fZÔ Qb¦fb³ff IYNXûSX
WXû°ff WX`, þû BÀfZ Ad²fIY dMXIYfDYX ¶f³ff°ff
WX`Ü ¶»f`IY ¶¹fcMXe ¸fZÔ °f¸ff¸f dUdVfá°ffEÔ
¸füþcQ WX`ÔÜ BÀfIYe ´fWX»fe dUVfZ¿f°ff WX` dIY
¹fWX d¨f´fd¨f´ffWXMX-´fid°fSXû²fe (dÀMXIY
SXZdÀfÀMXZÔMX) WX`, ¹ff³fe ¹fWX d¨f´fd¨f´fZ ·fûþ³f
IYû ·fe ÀU·ffU°f: ¶f°fʳf ¸fZÔ d¨f´fIY³fZ ³fWXeÔ
QZ°feÜ ´ffSXÔ´fdSXIY IbYIYUZ¹fÀfÊ IYe °fb»f³ff ¸fZÔ
¹fWX ª¹ffQf »fÔ¶fZ Àf¸f¹f °fIY ¨f»f°fe WX`Ü ¹fWX
UfÀ°fU ¸fZÔ dLQiSXdWX°f WXû°fe WX` ¹ff³fe BÀf¸fZ
dLQiûÔ IYf ´fc¯fÊ÷Y´f ÀfZ A·ffU WXû°ff WX`Ü BÀfe
¦fb¯f IZY IYfSX¯f ·fûþ³f þ÷YSX°f ÀfZ ª¹ffQf ´fIY
þf³fZ ¹ff þ»f þf³fZ IZY ¶ffUþcQ BÀf¸fZÔ
d¨f´fIY ³fWXeÔ ´ff°ffÜ Jf³ff ¶f³ff³fZ Uf»fZ IYû
´fiÀf³³f°ff ´fiQf³f IYSX³fZ Uf»fe BÀfIYe
d¨f´fd¨f´ffWXMX-´fid°fSXû²fe Àf°fWX IYû ·ffSX°fe¹f
§fSXûÔ ¸fZÔ ´fc¯fÊ ÷Y´f ÀfZ ÀUeIÈYd°f d¸f»fZ¦fe °f±ff
d¨f´fd¨f´ffWXMX-´fid°fSXû²fe WXû³fZ IZY IYfSX¯f
BÀfIZY ´f`³Àf »fÔ¶fe AUd²f °fIY ¨f»fÔZ¦fZÜ
¹fWX DY¿¸ff IZY dUdU²f pû°fûÔ IZY d»fE
d¶f»IbY»f CX´f¹fböY WX` AüSX ¹fWXe BÀfIYe
A¦f»fe JfdÀf¹f°f WX`Ü WXfOXÊ E³fûOXfB³OX
Àf°fWX ¦f`SX-dU¿fföY AüSX E»¹fb¸fed³f¹f¸f IZY
¢½f±f³ffÔIY À°fSX °fIY °ff´f-´fid°fSXû²fe WXû°fe
WX`Ü ¹fWX Àf°fWX DY¿¸ff IYf EIYÀf¸ff³f dU°fSX¯f
IYSX³fZ IZY d»fE ¸fVfWXcSX WX`Ü B³f¸fZÔ ¨ffWXZ þû ·fe
´fIYf³ff WXû, IbY¢Àf EIY þ`ÀfZ ´fdSX¯ff¸f IZY
d»fE BÀf ´fSX ·fSXûÀff IYSX°fZ WX`ÔÜ
¶»f`IY ´f»fÊ IYf QZJ·ff»f IYSX³ff
¶fOÞXf AfÀff³f WX`Ü ´f`³Àf IYû ¦fb³f¦fb³fZ EUÔ
Àff¶fb³fQfSX ´ff³fe ¸fZÔ d·f¦fûÔ »fZÔ AüSX B³f ´fSX »f¦fZ
·fûþ³f IZY AUVfZ¿f IYû ÀffRY IYSX³fZ IZY d»fE
¸fb»ff¹f¸f À´fÔþ ¹ff dOXVf ÀffRY IYSX³fZ Uf»fZ
IY´fOÞXZ IYf ´fi¹fû¦f IYSXZÔÜ þ»fZ WXbE ·fûþ³f ¹ff
dþïe Qf¦fûÔ IYû d³fIYf»f³fZ IZY d»fE
JSXûÔ¨fQfSX ´f`OXÐÀf ¹ff ¸fZMX»f À´fÔþû IYf ´fi¹fû¦f
dIY¹ff þf ÀfIY°ff WX`Ü BÀfIYe Àf°fWX B°f³fe
dMXIYfDY WX` dIY Àf£°f d§fÀffBÊ IZY Àff±f ÀfRYfBÊ
IYSX³fZ ´fSX ·fe IYûBÊ Ãfd°f ³fWXeÔ ´fWXbÔ¨fZ¦feÜ
dU³fûQ IYe ¶»f`IY ´f»fÊ ßfÈÔJ»ff IYû
·ffSX°fe¹f dIY¨f³f IYe þ÷YSX°fûÔ IYû Àf¸fÓf³fZ IZY
¶ffQ °f`¹ffSX dIY¹ff ¦f¹ff WX`Ü
ÀfaUfQQf°ff
³fBÊ dQneÜ ¹fb¦ffaOXf IYe ¸fdWXÕXfAûa IZY Àff±f
¶fQÀfÕXcIYe IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa dQne ¸fdWXÕXf
Af¹fû¦f ³fZ SXfª¹f IZY IYf³fc³f ¸fa{e Àfû¸f³ff±f
·ffSX°fe IZY BÀ°feRZY IYe ¸ffa¦f IYSX°fZ WXbE CX³WXZa
A»MXe¸fZMX¸f dQ¹ff WX`Ü Àfû¸f³ff±f õfSXf ¸fdWXÕXf
Af¹fû¦f IZY Àf¸f³f IYf þUf¶f ³f QZ³fZ ´fSX
Af¹fû¦f ³fZ CX³WXZa Qû¶ffSXf Àf¸f³f ·fZþf AüSX IYWXf
dIY ¹fdQ BÀf ¶ffSX Àfû¸f³ff±f ´fZVf ³fWXea WXû°fZ WX`a
°fû CX³fIZY dJÕXfRY ERYAfBÊAfSX QþÊ IYSXUf
IYfSÊXUfBÊ IYe þfE¦fe AüSX CX´fSXfª¹f´ffÕX ÀfZ ·fe
CX³fIYe dVfIYf¹f°f IYe þfE¦feÜ
¦füSX°fÕX¶f WX` dIY dJOÞXIYe E¢ÀfMXZaVf³f
¸fZa SXWX³fZ UfÕXe ¹fb¦ffaOXf IYe ¸fdWXÕXfAûa ³fZ
Af¹fû¦f ¸fZa Qb½¹fÊUWXfSX U WX¸fÕXf dIYE þf³fZ
dVfIYf¹f°f IYe ±feÜ CX³WXûa³fZ AfSXû´f ÕX¦ff¹ff ±ff
dIY ¦fûÕXe ¸ffSX³fZ IYe ²f¸fIYe QZIYSX þ¶fSX³f
CX³fIZY §fSX IYf QSXUfþf JbÕXUf¹ff ¦f¹ffÜ
¸fdWXÕXfAûa IYf AfSXû´f WX` dIY ¸fZdOXIYÕX þfa¨f
IZY dÕXE E¸Àf ÕXZ þf°fZ UöY ¦ffOÞXe ¸fZa WXe CX³fIYû
þ¶fSX³f ´fZVff¶f IYf Àf`a´fÕX QZ³fZ IZY dÕXE ¸fþ¶fcSX
dIY¹ff ¦f¹ffÜ
¸fdWXÕXf Af¹fû¦f IYe A²¹fÃf ¶fSXJf
dÀfaWX ³fZ IYWXf dIY ´ffa¨f ¸fdWXÕXfAûa IYe
dVfIYf¹f°f IZY ¶ffQ WXe ¸fa¦fÕXUfSX IYû IYf³fc³f
¸fa{e IYû Àf¸f³f þfSXe IYSX CX´fdÀ±f°f WXû³fZ
IYû IYWXf ¦f¹ff ±ff, ÕXZdIY³f UWX ³fWXea AfE
°fû Qû¶ffSXf Àf¸f³f ·fZþf ¦f¹ff WX`Ü ¹fdQ UWX
BÀf ¶ffSX ·fe CX´fdÀ±f°f ³fWXea WXû°fZ WX`a °fû
CX´fSXfª¹f´ffÕX ÀfZ ·fe dVfIYf¹f°f IYe þfE¦feÜ
Àff±f WXe ¶fSXJf ³fZ IYWXf WX` dIY IYf³fc³f ¸fa{e
þ¶f IYf³fc³f IYe ²fdªþ¹ffa CXOÞXfEa °fû CX³WXZa
´fQ ´fSX SXWX³fZ IYf IYûBÊ Ad²fIYfSX ³fWXea WX`Ü
¹fb¦ffaOXf IYe ¸fdWXÕXfAûa ³fZ Af¹fû¦f IZY
WXZ»´fÕXfB³f ³fa¶fSX ´fSX dVfIYf¹f°f IYSX³fZ IZY
¶ffQ Qµ°fSX ´fWXba¨fIYSX dÕXdJ°f dVfIYf¹f°f
QþÊ IYSXfBÊ ±feÜ CX²fSX, dQne ¸fZa ÀfSXIYfSX
¨fÕX f SX W X e Af¸f AfQ¸fe ´ffMX Ê e Ê IYe
SXfþ³fed°fIY ¸ff¸fÕXûa IYe Àfd¸fd°f ³fZ IYf³fc³f
¸fa{e Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe IYû ¹fb¦ffaOXf IYe
¹fbUd°f¹fûa ÀfZ ¶fQÀfÕXcIYe IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa
Àfû¸f³ff±f IYû ¢ÕXe³f d¨fMX QZ Qe WX`Ü
´fdV¨f¸f ¶fa¦ff»f ¦f`a¦fSXZ´f ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ
Àfb´fie¸f IYûMXÊ ³fZ d»f¹ff À½f°f: ÀfaÄff³f
ÀfaUfQQf°ff
³fBÊ dQneÜ ´fd›¸f ¶fa¦ffÕX IZY UeSX·fc¸f dþÕXZ ¸fZa
AfdQUfÀfe ¹fbU°fe IZY Àff±f WXbE Àff¸fcdWXIY
Qb¿IY¸fÊ IYfaOX ´fSX ÀfaÄff³f ÕXZ°fZ WXbE Àfb´fie¸f IYûMXÊ
³fZ VfbIiYUfSX IYû SXfª¹f ÀfSXIYfSX IYû ³fûdMXÀf
·fZþIYSX EIY WXµ°fZ IZY ·fe°fSX þUf¶f ¸ffa¦ff WX`Ü
³fûdMXÀf þfSXe IYSX°fZ WXbE Àfb´fie¸f IYûMXÊ ³fZ IYWXf
dIY §fMX³ff ´fSXZVff³f IYSX³fZ UfÕXe WX`Ü Àfb´fie¸f IYûMXÊ
³fZ SXfª¹f ÀfSXIYfSX ÀfZ þUf¶f ¸ffa¦f°fZ WXbE UWXfa IZY
dþÕXf þþ IYû ½¹fdöY¦f°f øY´f ÀfZ §fMX³ffÀ±fÕX
´fSX þfIYSX EIY WXµ°fZ IZY ·fe°fSX ÀMXZMXÐÀf dSX´fûMXÊ
QZ³fZ IYf d³fQÊZVf dQ¹ffÜ BÀf ¸ff¸fÕXZ IYe A¦fÕXe
Àfb³fUfBÊ 31 þ³fUSXe IYû WXû¦feÜ
CXnZJ³fe¹f WX` ´fd›¸f ¶fa¦ffÕX IZY
UeSX·fc¸f dþÕXZ IZY ÕXf·f´fbSX ¶ÕXfgIY ¸fZa
AfdQUfÀfe ¹fbU°fe IYû A³¹f þfd°f IZY ¹fbUIY
ÀfZ ´fiZ¸f Àfa¶fa²fûa ´fSX A¸ff³fUe¹f Àfþf Qe ¦fBÊ
±feÜ ´fa¨ff¹f°f ´fi¸fbJ IZY IYd±f°f AfQZVf ´fSX
¹fbU°fe Àfa¦f 13 ÕXû¦fûa ³fZ Àff¸fcdWXIY Qb¿IY¸fÊ
dIY¹ff, CXÀfIYe WXfÕX°f ¦fa·feSX ¶f³fe WXbBÊ WX`Ü
¸fa¦fÕXUfSX SXf°f WXbBÊ BÀf §fMX³ff IZY ¶ffQ Àf·fe
13 AfSXûd´f¹fûa IYû d¦fSXµ°ffSX IYSX
¶fÈWXÀ´fd°fUfSX IYû 14 dQ³f IYe ³¹ffd¹fIY
dWXSXfÀf°f ¸fZa ·fZþ dQ¹ff ¦f¹ff ±ffÜ ¸ff¸fÕXZ ¸fZa
´fbdÕXdÀf¹ff ÕXf´fSXUfWXe ´fSX ¸fb£¹f¸fa{e ³fZ dþÕXZ
IZY EÀf´fe Àfe Àfb²ffIYSX IYû WXMXf dQ¹ffÜ
¶fa¦ffÕX ¸fZa EZÀfe ´fa¨ff¹f°fûa IYû ÀffdÕXÀfe
Àf·ff IYWXf þf°ff WX`Ü ¸fa¦fÕXUfSX SXf°f 20 U¿fÊeʹf
AfdQUfÀfe ¹fbU°fe IYû A³¹f þfd°f IZY ¹fbUIY
Àfa¦f ¶f`NXZ QZJf ¦f¹ff ±ff, dþÀfIZY ¶ffQ Qû³fûa IYû
´fZOÞX ÀfZ ¶ffa²fIYSX ´fa¨ff¹f°f ¶fbÕXfBÊ ¦fBÊÜ ´fa¨ff¹f°f
³fZ Qû³fûa IZY ´fdSXþ³fûa ÀfZ 25- 25 WXþfSX
þb¸ffʳff QZ³fZ IYû IYWXfÜ ¹fbUIY IZY ´fdSXþ³fûa ³fZ
þb¸ffʳfZ IYe SXfdVf QZ Qe AüSX CXÀfZ LûOÞX dQ¹ff
¦f¹ff, ÕXZdIY³f ¹fbU°fe IZY ´fdSXþ³fûa ³fZ °fe³f WXþfSX
÷Y´f¹fZ QZIYSX VfZ¿f SXfdVf ³fWXea WXû³fZ IYe ¶ff°f IYWXe
°fû ´fa¨ff¹f°f IZY d³fQÊZVf ´fSX CXÀfIZY Àff±f 12
ÕXû¦fûa ³fZ Àff¸fcdWXIY Qb¿IY¸fÊ dIY¹ffÜ ¶fb²fUfSX IYû
UWX Jc³f ÀfZ ÕX±f´f±f EIY Ófû´fOÞXe ¸fZa d¸fÕXeÜ
´fdSXþ³fûa IZY ¸ff¸fÕXf QþÊ IYSXf³fZ IZY ¶ffQ
AfQZVf QZ³fZ UfÕXZ ´fa¨ff¹f°f ´fi¸fbJ U Àf·fe
Qb¿IYd¸fʹfûa IYû d¦fSXµ°ffSX IYSX dÕX¹ff ¦f¹ffÜ
¶fa¦ffÕX ÀfSXIYfSX ³fZ ¸ff¸fÕXZ IYû ¦fa·feSX°ff ÀfZ ÕXZ°fZ
WXbE þ»Q þfa¨f IZY AfQZVf dQE WX`aÜ Àfc¶fZ IYe
¸fdWXÕXf U ¶ffÕX IY»¹ff¯f ¸fa{e VfdVf ´ffaþf ³fZ
¶fÈWXÀ´fd°fUfSX IYû ¶f°ff¹ff dIY CX³WXûa³fZ ´fedOÞX°ff
ÀfZ ·fZaMX IYe WX`Ü ¹fdQ ¹fbU°fe U CX³fIZY ´fdSXþ³f
¨ffWXZa °fû Uf´fÀf §fSX ÕXüMX ÀfIY°fZ WX`aÜ CX³WXZa ´fcSXe
ÀfbSXÃff ¸fbWX`¹ff IYSXfBÊ þfE¦feÜ ¹fdQ §fSX ³fWXea
þf³ff ¨ffWX°fZ °fû WX¸f³fZ CX³fIZY dÕXE ÀfbSXdÃf°f §fSX
·fe °fÕXfVf dÕX¹ff WX`Ü AfSXûd´f¹fûa IYû ´fbdÕXÀf
dSX¸ffaOX ´fSX ³fWXea ¸ffa¦fZ þf³fZ IYe AfÕXû¨f³ff WXû³fZ
´fSX ¸fb£¹f¸fa{e ³fZ EÀf´fe IYû WXMXfIYSX CX³fIYf
´fi·ffSX IbY¯ffÕX A¦fiUfÕX IYû Àfüa´ff WX`Ü
´fÈ¿NX EIY IYf VfZ¿fÜÜÜ
¸fbÕXf¹f¸f IZY UfSX ´fSX...
d»fE 56 BÔ¨f ¨füOÞXf Àfe³ff WXû³ff
¨ffdWXEÜ' ¹fc´fe IYû ¦fbþSXf°f ¶f³ff³fZ IZY d»fE 24
§fÔMXZ AüSX 365 dQ³f d¶fþ»fe QZ³fe WXû¦feÜ
¦fbþSXf°f ¶f³f³fZ IYf ¸f°f»f¶f 10 ´fid°fVf°f IÈYd¿f
dUIYfÀf QSX ¶f³ff SXWX³ff WX`Ü ¹fc´fe IYf IZYU»f
3-4 ´fid°fVf°f ´fSX »fbPÞXIY þf³ff ·fe WX`dÀf¹f°f
¶f°ff°ff WX`Ü
¸fûQe ³fZ ¹fc´fe IYû dUIYfÀf ¸fZÔ ¦fbþSXf°f ÀfZ
Af¦fZ IYSX³fZ IZY d»fE QÀf U¿fÊ IYf Àf¸f¹f ¸ffÔ¦ffÜ
¸fûQe ³fZ ¦f³³ff Àf¸fÀ¹ff ÀfZ »fZIYSX Qc²f CX°´ffQ³f
¸fZÔ d´fLOÞXf´f³f, ¦fSXe¶fe U ¶fZSXûþ¦ffSXe, QÔ¦ff U
IYf³fc³f ½¹fUÀ±ff þ`ÀfZ ¸fbïûÔ ´fSX ·fe Àf´ff
ÀfSXIYfSX IYû Jc¶f ²fû¹ffÜ CX³WXûÔ³fZ IYWXf, þû
ÀfSXIYfSX ÀIcY»f IYf»fZþûÔ ¸fZÔ ´fSXeÃff Àf¸f¹f ÀfZ
³fWXeÔ IYSXf ÀfIYe UWX ¨fe³fe d¸f»fûÔ IYû I`YÀfZ
¨f»ff ÀfIY°fe WX`? ¶fIYf¹ff ¦f³³ff ¸fc»¹f ·fb¦f°ff³f
AüSX RYdMXÊ»ffBþSX IYfSXJf³ff ¶fÔQ WXû³fZ þ`Àfe
dIYÀff³fûÔ IYû Lc³fZ Uf»fe Àf¸fÀ¹ffAûÔ IYf
NXeIYSXf ·fe Àf´ff ´fSX RYûOÞXfÜ
¸fûQe ³fZ ¹fc´fe IYû dUIYfÀf IYe údá ¸fZÔ
¦fbþSXf°f ÀfZ Af¦fZ IYSX QZ³fZ IYf ´»ff³f ·fe
¶f°ff¹ffÜ CX³fIYf IYWX³ff ±ff QÀf U¿fÊ ¸fZÔ ¹fc´fe IYû
EZÀff ¶f³ff QZÔ¦fZ dIY ¦fbþSXf°f IZY »fû¦f ¹fWXfÔ
SXûþ¦ffSX ´ff³fZ AfEÔ¦fZÜ ¹fWXfÔ B°f³fZ ´fifIÈYd°fIY
ÀfÔÀff²f³f WX`, dþ³fIYf ÀfQb´f¹fû¦f dIY¹ff þfE °fû
AIZY»ff ´fiQZVf QZVf IYe ¦fSXe¶fe QcSX IYSX ÀfIY°ff
WX`Ü ¸fûQe ³fZ IYWXf dIY ¹fc´fe ¸fZÔ IÈYd¿f IYû
Af²fbd³fIY ¶f³ff³fZ IYe þøYSX°f WX`Ü BÀfIZY d»fE
JZ°fe IYû °fe³f dWXÀÀfûÔ ¸fZÔ ¶ffÔMX³ff WXû¦ffÜ ´fWX»ff
dWXÀÀff ´fSXÔ´fSXf¦f°f JZ°fe WX`Ü dþÀf¸fZÔ Af²fbd³fIY
°fIY³feIY IYf BÀ°fZ¸ff»f WXûÜ QcÀfSXf ´fVfb´ff»f³f
A¸fc»f þ`Àfe ¹fûþ³ff AüSX °feÀfSXf JZ°f IYe
¸fZOÞX ´fSX ´fü²ffSXû´f¯f IYSX³ffÜ
¸fûQe ³fZ 'Àf¶fIYf ¸ffd»fIY EIY WX`'
Uf¢¹f IYe ³fBÊ ´fdSX·ff¿ff QZ°fZ WXbE ¶f°ff¹ff dIY
Àf¶fIYf ¹ff³fe Àf-Àf´ff, ¶f-¶fÀf´ff, IYf-IYfÔ¦fiZÀf
¶f°ff°fZ WXbE EIY ¸ffd»fIY IZY øY´f ¸fZÔ Àfûd³f¹ff
IYe AûSX BVffSXf dIY¹ffÜ ¨ffSX SXfª¹fûÔ IZY dU²ff³f
Àf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ ·ffþ´ff IYe þe°f IYf AfÔIYOÞXf
QZ°fZ WXbE Qd»f°f AüSX d´fLOÞXZ UûMXûÔ IYf NXZIZYQfSX
¶f°ff³fZ Uf»fe ¶fÀf´ff U IYfÔ¦fiZÀf IYû ·fe AfBʳff
dQJf¹ffÜ ´fcUfÊa¨f»f ¸fZÔ ·ffþ´ff ÀfZ QcSX WXbE
d´fLOÞXûÔ IYû dSXÓff³fZ IYe ¸fûQe ³fZ IYûBÊ IYÀfSX
³fWXeÔ LûOÞXeÜ
¹fc´fe IYû ³fWXeÔ ¶f³f³fZ QZ¦fZ...
Ô
WXSXdIYVf³f dÀfaWX ÀfbSXþe°f U B³Qiþe°f ¦fb~f ·fe
±fZÜ ¸f`a ²f¸fIYe ÀfZ ³fWXea ÓfbIYf AüSX Qa¦ff ´fedOÞX°fûa IZY
¶fe¨f ´fWX¨f ¦f¹ffÜ ¹ffQU ³fZ IYWXf ¦fbþSXf°f ¸fZa
ab
IY°ÕXAf¸f IYSXf³fZ UfÕXf ½¹fdöY (¸fûQe) IYû
Z
·ffþ´ff ³fZ ´fi²ff³f¸fa{e ´fQ IYf CX¸¸feQUfSX ¶f³ff
dQ¹ff WXÜ UWX IYWX°fZ WXa` WX¸f ¹fc´fe IYû ¦fbþSXf°f ¶f³ff
`
QZ¦fZÜ UWX ¹fWXfa IY°ÕXAf¸f IYSXf³ff ¨ffWX°fZ WXÜ
a
Z
a`
CX³WXû³fZ ÀfUfÕX CXNXf¹ff ¢¹ff ¸fûQe ³fZ ¦fbþSXf°f ¸fZa
a
¹fc´fe IYe AdJÕXVf ÀfSXIYfSX IZY Àf¸ff³f ¶fZSXûþ¦ffSXe
Z
·fØff, ÕX´fMXf´f ¹ff IY³¹ff dUôf²f³f ¶ffaMXf ¹ff
`
¦fSXe¶fûa IYe ¸fQQ IYe A³¹f ¹fûþ³ff ¨fÕXfBÊ?
¸fdWXÕXfAûa IYû ¢¹ff ÀfbdU²ff-ÀfbSXÃff Qe?
dIYÀff³fûa IZY IYþÊ ¸ffRY dIY¹fZ? CX³WXûa³fZ IYWXf dIY
AfþfQe IZY B°f³fZ U¿fûË IZY ¶ffQ ·fe QZVf ¸fZa ¶fOÞXe
Àfa£¹ff ¸fZa EZÀfZ ¦fSXe¶f WX`a, þû BÊQ, WXûÕXe U
Qe´ffUÕXe ´fSX JbdVf¹ffa ³fWXea ¸f³ff ´ff°fZÜ WX¸ffSXe
Àfû¨f WX` dIY ÀfØff IYe ¨ff¶fe QZVf IZY ³füþUf³fûa,
dIYÀff³fûa, ¦fSXe¶f, ¸fþQcSX IZY WXf±f ¸fZa WXûÜ
AdJÕXZVf ÀfSXIYfSX IYû QZVf IYe AfQVfÊ
ÀfSXIYfSX ¶f°ff°fZ WXbE ¸fbÕXf¹f¸f ³fZ IYWXf ´fiQZVf ¸fZa
dIYÀff³fûa IYû ¸fbµ°f ´ff³fe, CX³fIYe IYþÊ ¸ffRYe
IZY R`YÀfÕXZ dÕXE ¦f¹fZ WX`aÜ
Àf¸f¹f ÀfZ JfQ U ¶feþ dQ¹ff ¦f¹ff WX`Ü
¶fZSXûþ¦ffSXûa IYû ·fØff U Lf{ûa IYû ÕX`´fMXf´f
¶ffaMXZ ¦fEÜ IYfa¦fiZÀf ´fSX ´fiWXfSX IYSX°fZ WXbE CX³WXûa³fZ
IYWXf dIY dQne ¸fZa AfþfQe IZY ¶ffQ ÀfZ
Ad²fIYfaVf Àf¸f¹f BÀfe ´ffMXÊeÊ IYe ÀfSXIYfSX SXWXe
WX`Ü IYfa¦fiZÀf ³fZ QZVf ¸fZa ·fiáf¨ffSX, §fûMXfÕXZ AüSX
¸fWXa¦ffBÊ IZY dÀfUf ¢¹ff dQ¹ff WX`?

3. 3
³fBÊX dQne, 27 þ³f½fSXe ÀfZ 02 RYSX½fSXe, 2014
dQ»»fe/E³fÀfeAfSX
IYf³fc³f ¸faÂfe Àfû¸f³ff±f
·ffSX°fe IYe ¸fbdVIYÕXZÔ ¶fPÞXe
ÀfaUfQQf°ff
³fBÊ dQneÜ d´fLÕXZ IbYL dQ³f ÀfZ dUUfQûa ¸fZa
¨fÕX SXWXZ IYf³fc³f ¸fa{e Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe IYe
¸fbdVIYÕXZa ¶fPÞX°fe þf SXWXe WX`aÜ ARiYeIYe ¸fcÕX
IYe ¨ffSX ¸fdWXÕXfAûa ³fZ ÀfeAfSX´feÀfe IYe ²ffSXf
164 IZY °fWX°f ¸fdþÀMÑZMX IZY Àff¸f³fZ A´f³fZ
¶f¹ff³f QþÊ IYSXfE WX`aÜ ¸ff¸fÕXZ IYe þfa¨f
´fi·ffdU°f ³f WXû, BÀfdÕX¹fZ BÀf IZYÀf IYe
°fµ°feVf ¸fWXSXüÕXe ±ff³ff ´fbdÕXÀf IYSX SXWXe WX`Ü
´fbdÕXÀf IZY ¸fb°ffd¶fIY ARiYeIYe ¸fcÕX IYe ¨ffSX
¸fdWXÕXfAûa ³fZ ÀffIZY°f IYûMXÊ ¸fZa ¸fdþÀMÑZMX IZY
Àff¸f³fZ A´f³fZ ¶f¹ff³f dQEÜ
CX³WXûa³fZ ¸fedOX¹ff õfSXf dSXIYfgOXÊ dIY¹fZ
¦fE UedOX¹fû RbYMXZþ IYû QZJ Àfû¸f³ff±f
·ffSX°fe IYe ´fWX¨ff³f ·fe IYSX ÕXe WX`Ü ÀffIZY°f
IYûMXÊ IZY AfQZVf ´fSX ´fbdÕXÀf ³fZ dþ³f ²ffSXfAûa
IZY °fWX°f AÄff°f IZY dJÕXfRY ¸fbIYQ¸ff QþÊ
dIY¹ff WX`, CXÀf¸fZa AfSXûd´f¹fûa IYf þZÕX þf³ff
°f¹f ¸ff³ff þf SXWXf WX`Ü WXfÕXfadIY, BÀf IZYÀf ¸fZa
IYf³fc³f ¸fa{e IYû A·fe ³ff¸fþQ ³fWXea dIY¹ff
¦f¹ff WX`Ü dJOÞXIYe E¢ÀfMXZaVf³f EdSX¹ff ¸fZa
IYd±f°f °füSX ´fSX ¨fÕX SXWXZ ÀfZ¢Àf SX`IZYMX IYe
¶ff¶f°f IYf³fc³f ¸fa{e Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe
À±ff³fe¹f ÕXû¦fûa IZY Àff±f ¸füIZY ´fSX ´fWXba¨f ¦fE
±fZÜ BÀf QüSXf³f µÕX`MX ¸fZa Qd¶fVf OXfÕXZ þf³fZ
IYû ÕXZIYSX CX³fIYe ¸ffÕXUe¹f ³f¦fSX ±ff³ff
´fbdÕXÀf IZY EÀfE¨fAû AüSX ³ffBMX OX•cMXe
IYSX SXWXZ ¶feEÀf þfJOÞX ÀfZ ³fûIYÓfûaIY WXû
¦f¹fe ±feÜ BÀf ´fcSXZ §fMX³ffIiY¸f IZY ¶fe¨f
ARiYeIYe ¸fcÕX IYe IbYL ¸fdWXÕXfAûa IYû
þ¶fSXQÀ°fe ´fIYOÞX ¸fZdOXIYÕX þfa¨f IZY dÕX¹fZ
E¸Àf ÕXZ þf¹ff ¦f¹ff ±ffÜ
³fþe¶f ³fZ ¶f¨ff¹ff IZYªfSXeUf»f IYfZ
³fBÊ dQneÜ CX´fSXfª¹f´ffÕX ³fþe¶f þa¦f IZY Àff±f
¶f³fe dQne IZY ¸fb£¹f¸fa{e ASXdUaQ IZYþSXeUfÕX
IYe IZY¸fZÀMÑe ¦fd°fSXû²f °fûOÞX³fZ ¸fZa AWX¸f Àffd¶f°f
WXbBÊÜ IZYþSXeUfÕX IZY d³fVff³fZ ´fSX SXWXZ ¦fÈWX
¸fa{fÕX¹f IYû BÀfIYe þf³fIYfSXe °fIY ³fWXea ±feÜ
¦fÈWX ¸fa{fÕX¹f IZY EIY Àfa¹fböY
Àfd¨fU ³fZ IYWXf dIY JbQ ¦fÈWX
Àfd¨fU IYû ³¹fcþ ¨f`³fÕX ÀfZ ¦fd°fSXû²f
MXcMX³fZ IYf ´f°ff ¨fÕXfÜ ¦fÈWX ¸fa{e
ÀfbVfeÕX IbY¸ffSX dVfaQZ IYû BÀfIZY ¶ffSXZ
¸fZa AfdJSXe UöY ¸fZa þf³fIYfSXe Qe
¦fBÊÜ IYfa¦fiZÀf ¸fWXfÀfd¨fU dQd¦Uþ¹f
dÀfaWX ³fZ BÀfIYe ´fbdá IYSX°fZ WXbE IYWXf
dIY Af´f IZY UdSXâ ³fZ°ff ¹fû¦fZaQi
¹ffQU ÕX¦ff°ffSX CX´fSXfª¹f´ffÕX ÀfZ
Àfa´fIYÊ ¸fZa ±fZÜ
¦fÈWX ¸fa{fÕX¹f IZY EIY UdSXâ Ad²fIYfSXe
³fZ IYWXf dIY Qû ´fbdÕXÀf Ad²fIYfdSX¹fûa IYû Lba˜e
´fSX ·fZþIYSX ASXdUaQ IZYþSXeUfÕX IYû ¨fZWXSXf
¶f¨ff³fZ IYf SXfÀ°ff QZ³fZ IYf R`YÀfÕXf ³fþe¶f þa¦f
IYf ±ff, dþÀfZ IYfa¦fiZÀf IZY IbYL UdSXâ ³fZ°ffAûa
³fZ WXSXe ÓfaOXe Qe ±feÜ BÀfÀfZ ¦fÈWX ¸fa{fÕX¹f IYf
IYûBÊ ÕXZ³ff-QZ³ff ³fWXea ±ffÜ CX³fIZY A³fbÀffSX
¸fb£¹f¸fa{e IZY ²fSX³fZ ´fSX ¶f`NX³fZ ÀfZ CX°´f³³f
ASXfþIY dÀ±fd°f IZY dÕXE IZYþSXeUfÕX IYe
¨fü°fSXRYf AfÕXû¨f³ff ·fe WXû SXWXe ±feÜ ¹fWXe
³fWXea, ¶ffdSXVf AüSX NXaOX IZY ¶fe¨f ²fSX³ff À±fÕX
´fSX Àf¸f±fÊIYûa IYe A´fZÃffIÈY°f IY¸f Àfa£¹ff ·fe
Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IZY dÕXE d¨fa°ff IYf Àf¶f¶f
¶f³ff WXbAf ±ffÜ ¸fa{fÕX¹f IYf ¸ff³f³ff ±ff dIY
A¦fÕXZ EIY-Qû dQ³fûa ¸fZa IZYþSXeUfÕX JbQ WXe
²fSX³ff J°¸f IYSX³fZ IZY dÕXE ¸fþ¶fcSX WXû ÀfIY°fZ
WX`aÜ ÕXZdIY³f CX´fSXfª¹f´ffÕX IYe ¸fQQ ÀfZ
IZYþSXeUfÕX ¨fZWXSXf ¶f¨ff³fZ IYf SXfÀ°ff
d³fIYfÕX³fZ ¸fZa ÀfRYÕX SXWXZÜ
QSXAÀfÕX ¸fa¦fÕXUfSX IYe Àfb¶fWX
¦fÈWX¸fa{e ÀfbVfeÕX IbY¸ffSX dVfaQZ IZY Àff±f ¶f`NXIY
¸fZa ²fSX³fZ ´fSX ¶f`NXZ ASXdUaQ IZYþSXeUfÕX ÀfZ
dIYÀfe °fSXWX IYe ¶ff°f¨fe°f ³fWXea IYSX³fZ IYf
R`YÀfÕXf dÕX¹ff ¦f¹ff ±ffÜ ¶f`NXIY ¸fZa JbdRY¹ff
¶¹fcSXû IZY ´fi¸fbJ AfdÀfRY B¶fifdWX¸f, ¦fÈWX Àfd¨fU
Ad³fÕX ¦fûÀUf¸fe AüSX dQne ´fbdÕXÀf
Af¹fböY ¶feEÀf ¶fÀÀfe Àf¸fZ°f ¦fÈWX
¸fa{fÕX¹f IZY AfÕXf Ad²fIYfSXe
¸füþcQ ±fZÜ BÀfIZY ¶ffQ QZSX Vff¸f °fIY
¦fÈWX ¸fa{fÕX¹f IZY Ad²fIYfSXe
IZYþSXeUfÕX IYû þSXf ·fe °fSXþeWX
³fWXea QZ³fZ IYf EÕXf³f IYSX°fZ SXWXZÜ BÀf
¶fe¨f dQne ´fbdÕXÀf Af¹fböY ³fZ dVfaQZ
ÀfZ d¸fÕXIYSX CX´fSXfª¹f´ffÕX AüSX MXe¸f
IZYþSXeUfÕX IZY ¶fe¨f ¦fd°fSXû²f °fûOÞX³fZ
IZY dÕXE ¶f³f SXWXZ RYf¸fÊcÕXZ IYe þf³fIYfSXe QeÜ
dVfaQZ ³fZ ÀffRY IYSX dQ¹ff dIY ´fbdÕXÀf
Ad²fIYfdSX¹fûa IYf °f¶ffQÕXf ¹ff d³fÕXa¶f³f dIYE
d¶f³ff IYûBÊ SXfÀ°ff d³fIYÕX°ff WX` °fû CX³WXZa IYûBÊ
dQæY°f ³fWXea WX`Ü ¶ffQ ¸fZa IZYþSXeUfÕX ³fZ ´fbdÕXÀf
Ad²fIYfdSX¹fûa IYû Lb˜e ´fSX ·fZþZ þf³fZ IYû þe°f
¶f°ff°fZ WXbE ²fSX³ff Àf¸ff~ IYSX³fZ IYf
EÕXf³f dIY¹ffÜ
IZYþSXe½ff»f ÀfZ ¶fZWX°fSX W`X SXfJe ÀffUa°f: CXðU
¸fba¶fBÊÜ ÕX¦ff°ffSX dUd·f³³f SXfþ³fed°fIY QÕXûa
IYe °fSXRY ÀfZ AfÕXû¨f³ffAûa IZY °feSX ÓfZÕX SXWXZ
dQne IZY ¸fb£¹f¸fa{e ASXdUaQ IZYþSXeUfÕX ´fSX
A¶f dVfUÀfZ³ff ´fi¸fbJ CXðU NXfIYSXZ ³fZ d³fVff³ff
Àff²ff WX`Ü CX³WXûa³fZ ´ffMXÊeÊ IZY ¸fbJ´f{ 'Àff¸f³ff' ¸fZa
Àfe²ff-Àfe²ff WX¸fÕXf ¶fûÕX°fZ WXbE IZYþSXeUfÕX
IYû ¹fZOÞXf ¸fb£¹f¸fa{e ¶f°ff¹ff WX`Ü
CX³WXûa³fZ dÕXJf WX` dIY ¹fZOÞXf IZYþSXeUfÕX
ÀfZ °fû A¨Lf AfBMX¸f ¦fÕXÊ SXfJe ÀffUa°f
ÀfSXIYfSX ¨fÕXf ÕXZ°feÜ Àff±f WXe Af¸f AfQ¸fe
´ffMXÊeÊ IYû °fû EIY ¶fQ³ff¸f AfBMX¸f ¦fÕXÊ °fIY
IYWX OXfÕXfÜ CXðU ³fZ dÕXJf WX` dIY þû A¶f
°fIY SXfJe IYe AfÕXû¨f³ff IYSX°fZ SXWXZ WX`a, CX³WXZa
A¶f SXfJe þ`Àfe ¸fdWXÕXf IYf Ad·f³faQ³f
IYSX³ff ¨ffdWXEÜ IZYaQie¹f ¸fa{e ÀfbVfeÕX IbY¸ffSX
dVfaQZ IZY ¶f¹ff³f ÀfZ ÀfWX¸f°f dQJ°fZ WXbE CXðU ³fZ
ASXdUaQ IZYþSXeUfÕX IYû ¹fZOÞXf IYe ÀfaÄff QZ QeÜ
¦füSX°fÕX¶f WX` dIY ¸fSXfNXe ¸fZa ¹fZOÞXf IYf dWXaQe A±fÊ
´ff¦fÕX WXû°ff WX`Ü dVfUÀfZ³ff IZY ¸fbJ´f{ ¸fZa
dÕXJf ¦f¹ff WX`, IZYþSXeUfÕX ³fZ ÀfaÀfQ IZY Àff¸f³fZ
dþÀf °fSXWX IYf °f¸ffVff dIY¹ff WX`, CXÀfÀfZ WXSX
SXfþ³fed°fIY QÕX IYf dÀfSX Vf¸fÊ ÀfZ ÓfbIY ¦f¹ff WX`Ü
Af¸f AfQ¸fe ´ffMXÊeÊ IYf A¦fSX ¹fWXe IY»¨fSX WX`
°fû dRYSX BÀf ¶ff°f ÀfZ ÀfWX¸f°f WXû³ff ´fOÞXZ¦ff dIY
UZ ASXfþIY°ff ¨ffWX°fZ WX`a AüSX BÀfIZY ´feLZ
SXfáÑdUSXû²fe °f°U WX`aÜ CX³WXûa³fZ CXÀf Àf¸f¹f ²fSX³ff
dQ¹ff þ¶f SXfþ²ff³fe ¸fZa ¦f¯f°fa{ dQUÀf ´fSXZOX
IYe °f`¹ffdSX¹ffa ¨fÕX SXWXea ±fea AüSX CX³WXûa³fZ BÀf¸fZa
¶ff²ff OXfÕX³fZ ¸fZa IYûBÊ IYÀfSX ³fWXea LûOÞXeÜ
ASXdUaQ IZYþSXeUfÕX IYÕX °fIY
SXfþ³fed°f IZY dþÀf CX´fQiUe ÀfaÀIÈYd°f IYe
AfÕXû¨f³ff IYSX°fZ ±fZ, Afþ UZ JbQ UWXe IYSX
SXWZ WXa`, °fû EZÀfZ ¸fZa Af¸f AfQ¸fe ´ffMXÊeÊ AÕX¦f
I`YÀfZ? AüSX °fû AüSX CX³WXea IZY Àf¸f±fÊIY SXWXZ
¨fZ°f³f ·f¦f°f Vf¸fÊ ¸fWXÀfcÀf IYSX SXWXZ WX`a AüSX
'Af´f' IYû AfBMX¸f ¦fÕXÊ IYWX SXWXZ WX`a,
ÀfbVfeÕXIbY¸ffSX dVfaQZ ³fZ CX³WXZa ´ff¦fÕX IYWXf WX`
AüSX E³fÀfe´fe IZY OXe´fe d{´ffNXe ³fZ CX³WXZa Àffa´f
IYWX dQ¹ff WX`Ü BÀf ÀfIYÊÀf ¸fZa IbY¸ffSX dUäfÀf
³ff¸f IYf EIY AüSX ¢ÕXfg³f WX` AüSX CXÀfZ
¸fdWXÕXfAûa IZY A´f¸ff³f UfÕXe dMX´´f¯fe IZY
dÕXE ¸ffRYe ¸ffa¦f³fe ´fOÞXeÜ
ÀffZ¸f³ff±f ´fSX ´ffMXeÊ ³fWXeÔ
IYSmX¦fe IYfZBÊ IYfSÊX½ffBÊ
³fBÊ dQneÜ dQne ¸fZa Af¸f AfQ¸fe ´ffMXÊeÊ IYe
ÀfSXIYfSX A´f³fZ IYf³fc³f ¸fa{e Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe
IZY Àff±f JOÞXe ³fþSX Af SXWXe WX`Ü Àfc{ûa IYe
¸ff³fZ °fû ´ffMXÊeÊ ³fZ R`YÀfÕXf dIY¹ff WX` dIY
Àfû¸f³ff±f A´f³fZ ´fQ ´fSX ¶f³fZ SXWXZa¦fZÜ ´ffMXÊeÊ
CX³fIZY Àff±f WX`Ü BÀf ¸fÀfÕXZ ´fSX ¦fbøYUfSX IYû
¸fb£¹f¸fa{e IZYþSXeUfÕX AüSX IYfa¦fiZÀf ³fZ°ffAûa
³fZ AÕX¦f-AÕX¦f SXfª¹f´ffÕX ÀfZ ¸fbÕXfIYf°f
IYeÜ CX²fSX ¶feþZ´fe ³fZ ÀfSXIYfSX IYû 26
þ³fUSXe °fIY Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe IYû WXMXf³fZ IYf
A»MXe¸fZMX¸f QZ dQ¹ff WX`Ü QcÀfSXe °fSXRY
dJOÞXIYe E¢ÀfMXZaVf³f IZY ÕXû¦f Àfû¸f³ff±f IZY
Àf¸f±fʳf ¸fZa ²fSX³fZ ´fSX ¶f`NX ¦fEÜ Af¸f AfQ¸fe
´ffMXÊeÊ, CX³fIYe ÀfSXIYfSX AüSX JbQ ¸fb£¹f¸fa{e
ASXdUaQ IZYþSXeUfÕX A´f³fZ IYf³fc³f ¸fa{e
Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe IZY Àff±f JOÞXZ WX`aÜ ¦fb÷YUfSX
SXf°f QZSX °fIY ¨fÕXe ´ffMXÊeÊ IYe ´feEÀfe IYe
¶f`NXIY ¸fZa Àfû¸f³ff±f dUUfQ ´fSX ¨f¨ffÊ WXbBÊÜ
¸fedOX¹ff ¸fZa ¨fÕX SXWXe °fÀUeSXûa IYû QZJf ¦f¹ffÜ
´ffMXÊe IYf IYWX³ff WX` dIY °fÀUeSXûa ÀfZ EZÀff ³fWXea
ÕX¦f°ff dIY Àfû¸f³ff±f IYe IYûBÊ ¦fÕX°fe WX`Ü
¹ffd³f ´ffMXeÊ ³fZ A´f³fe °fSXRY ÀfZ dQne
IZY dJOÞXIYe E¢ÀfMXZaVf³f ¸fZa ¹fb¦ffaOXf IYe
¸fdWXÕXfAûa IZY Àff±f WXbBÊ ¶fQÀfÕXcIYe IZY
¸ff¸fÕXZ ¸fZa ¢ÕXe³f d¨fMX QZ Qe WX`Ü CX³f´fSX IYûBÊ
IYfSXÊUfBÊ ³fWXea WXû¦feÜ ´ffMXÊeÊ IYf IYWX³ff WX` dIY
CX³WXûa³fZ þû °fÀUeSXZa QZJe WX`a CX³f¸fZa IYfSX ¸fZa
¶f`NXe ¹fb¦ffaOXf IYe ¨ffSX ¸fdWXÕXfAûa ¸fZa ÀfZ EIY
A´f³fZ QÀ°ff³fZ ¸fZa OѦÀf Lb´ff°fe ³fþSX Af SXWXe
WX`Ü ¹fb¦ffaOXf IYe ¸fdWXÕXfAûa ³fZ Àfû¸f³ff±f AüSX
CX³fIZY Àf¸f±fÊIYûÊa ´fSX ¶fQÀfÕXcIYe AüSX þf³f
ÀfZ ¸ffSX³fZ IYe ²f¸fIYe QZ³fZ IYf AfSXû´f ÕX¦ff¹ff
WX`Ü BÀfÀfZ ´fWXÕXZ dQne IZY ¸fb£¹f¸fa{e ASXdUaQ
IZYþSXeUfÕX A´f³fZ ÀfWX¹fû¦fe Àfaþ¹f dÀfaWX IZY
Àff±f ¦fbøYUfSX IYe Àfb¶fWX CX´fSXfª¹f´ffÕX ÀfZ
d¸fÕX³fZ SXfþ·fU³f ´fWXba¨fZÜ SXfþ·fU³f IYe
AûSX ÀfZ ¶f°ff¹ff ¦f¹ff dIY IZYþSXeUfÕX IZY
Àff±f CX´fSXfª¹f´ffÕX IYe Àff²ffSX¯f ¶f`NXIY ±fe
ÕXZdIY³f ¸ff³ff þf SXWXf WX` dIY ¸fb£¹f¸fa{e
IYf³fc³f ¸fa{e IZY ¸ff¸fÕXZ IYû WXe ÕXZIYSX ³fþe¶f
þa¦f ÀfZ d¸fÕXZÜ JfÀf ¶ff°f ¹fZ WX` dIY
CX´fSXfª¹f´ffÕX IZY Àff±f IZYþSXeUfÕX IYe
¶f`NXIY ¦fb~ °fSXeIZY ÀfZ EIY IY¸fSXZ ¸fZa WXbBÊÜ
¸fedMXa¦f IZY QüSXf³f ³f °fû dQne ÀfSXIYfSX IYf
AüSX ³f WXe SXfþ·fU³f IYf IYûBÊ Ad²fIYfSXe
UWXfa ¸füþcQ ±ffÜ ¸fedMXa¦f IZY ¶ffQ þ¶f
IZYþSXeUfÕX ÀfZ ÀfUfÕX ´fcLf ¦f¹ff °fû Uû
IY³³fe IYfMX ¦fEÜ UWXea ´fiQZVf IYfa¦fiZÀf A²¹fÃf
ASXdUaQSX dÀfaWX ÕXUÕXe IYe A¦fbAfBÊ ¸fZa
IYfa¦fiZÀf ³fZ°ffAûa IZY ´fid°fd³fd²f¸faOXÕX ³fZ
CX´fSXfª¹f´ffÕX ÀfZ ¸fbÕXfIYf°f IYSX ¹fb¦ffaOXf IYe
¸fdWXÕXfAûa ÀfZ ¶fQÀfÕXcIYe IZY AfSXû´fe
Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe IYû ¶fJfÊÀ°f IYSX d¦fSXµ°ffSX
IYSX³fZ IYe ¸ffa¦f IYeÜ
BÀf ¶fe¨f ¶feþZ´fe ³fZ ·fe Àfû¸f³ff±f
·ffSX°fe IYû WXMXf³fZ IYû ÕXZIYSX IZYþSXeUfÕX
ÀfSXIYfSX IZY dJÕXfRY ¸fû¨ffÊ JûÕX dQ¹ffÜ
¶feþZ´fe ³fZ BÀf ¸fÀfÕXZ IYû ÕXZIYSX A´f³fZ
dU²ff¹fIY QÕX IYe ¶f`NXIY IYeÜ ¶f`NXIY IZY
¶ffQ ¶feþZ´fe ³fZ IYWXf dIY A¦fSX ¸fb£¹f¸fa{e ³fZ
A´f³fZ IYf³fc³f ¸fa{e IYû 26 þ³fUSXe °fIY
³fWXea WXMXf¹ff °fû CXÀfIZY ¶ffQ ¶feþZ´fe dQne ¸fZa
AfaQûÕX³f IYSXZ¦fe AüSX Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe IYe
¶fJfÊÀ°f¦fe IYe ¸ffa¦f IYû ÕXZIYSX SXfái´fd°f AüSX
¦fÈWX¸fa{e ÀfZ d¸fÕXZ¦feÜ ¹fWXe ³fWXea, ¶feþZ´fe ³fZ
dQne IZY Àf·fe dþÕXûa ¸fZa ²fSX³ff-´fiQVfʳf
IYSX³fZ IYf R`YÀfÕXf dIY¹ff WX`Ü
Af¸f AfQ¸fe ´ffMXÊeÊ ·fÕXZ WXe
Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe IZY Àff±f JOÞXe WX`, ÕXZdIY³f
¶ff¦fe dU²ff¹fIY dU³fûQ IbY¸ffSX d¶f³³fe CX³fIYe
d¦fSXµ°ffSXe IYe ¸ffa¦f IYSX SXWXZ WX`aÜ A´f³fe
ÀfSXIYfSX IZY WXe ¸fa{e IYe d¦fSXµ°ffSXe IYe ¸ffa¦f
IYû ÕXZIYSX Uû dQne IZY ´fbdÕXÀf IYd¸fV³fSX ÀfZ
¸fbÕXfIYf°f IYSX³fZ UfÕXZ WX`aÜ
QcÀfSXe °fSXRY Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe IZY
Àf¸f±fʳf ¸fZa dJOÞXIYe E¢ÀfMXZaVf³f IZY ÕXû¦f
²fSX³fZ ´fSX ¶f`NX ¦fEÜ ²fSX³fZ ´fSX ¶f`NXZ ÕXû¦fûa ³fZ
Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe IYû ´fcSXf Àf¸f±fʳf dQ¹ff AüSX
IYWXf dIY Àfû¸f³ff±f ·ffSX°fe ³fZ BÕXfIZY IZY
ÕXû¦fûa IYe ÕXa¶fZ Àf¸f¹f ÀfZ ¨fÕXe Af SXWXe
´fSXZVff³fe ÀfZ d³fþf°f dQÕXf³fZ IZY dÕXE WXe
IYfSÊXUfBÊ IYeÜ
I`Y¦f AfgdOXMX IZY dJÕXfRY
WXfBÊIYûMXÊ ´fWXba¨fea d¶fþÕXe IY´fad³f¹ffa
³fBÊ dQne Ü dQne IYe d¶fþÕXe dU°fSX¯f
IaY´fd³f¹fûa ³fZ CX³fIZY Jf°fûa IYe ÀfSXIYfSXe
ÕXZJf´fSXeÃfIY I`Y¦f ÀfZ AfgdOXMX IYSXf³fZ IZY
SXfª¹f ÀfSXIYfSX IZY AfQZVf IYû dQne WXfBÊIYûMXÊ
¸fZa ¨fb³fü°fe Qe WX`Ü B³f IaY´fd³f¹fûa IYe QÕXeÕX WX`
dIY Vfe¿fÊ AfgdOXMXSX IYû d³fþe ÃfZ{ IYe
IaY´fd³f¹fûa IZY Jf°fûa IYe ÕXZJf´fSXeÃff IYf
Ad²fIYfSX ³fWXea WX`Ü ¶feEÀfBÊEÀf SXfþ²ff³fe
´ffUSX dÕXd¸fMXZOX U ¶feEÀfBÊEÀf ¹f¸fb³ff ´ffUSX
dÕXd¸fMXZOX AüSX MXfMXf ´ffUSX dOXdÀMѶ¹fcVf³f
dÕXd¸fMXZOX ³fZ dQne ÀfSXIYfSX IZY 7 þ³fUSXe IZY
CXÀf AfQZVf IYû ¨fb³fü°fe Qe WX` dþÀf¸fZa I`Y¦f ÀfZ
CX³fIZY Jf°fûa IYf AfdOXMX IYSX³fZ IYû IYWXf ¦f¹ff
WX`Ü ¹ffd¨fIYfIY°ffÊAûa ³fZ I`Y¦f IYf³fc³f IYe ²ffSXf20 IYf CXnZJ dIY¹ff WX`Ü IaY´fd³f¹fûa IYf IYWX³ff
WX` dIY I`Y¦f IYû dIYÀfe d³fþe IaY´f³fe IZY Jf°fZ
IYf AfgdOXMX IYSX³fZ IYf Ad²fIYfSX ³fWXea WX`Ü
¶feEÀfBÊEÀf IYe AûSX ÀfZ þfSXe ¶f¹ff³f
¸fZa IYWXf ¦f¹ff WX` dIY I`Y¦f IYf³fc³f ¸fZa ÀfaÀfQ õfSXf
¶f³ffE ¦fE dIYÀfe IYf³fc³f IZY °fWX°f ¦fdNX°f
d³f¦f¸fûa IZY AÕXfUf IZYUÕX d³fIYf¹f ¹ff
´fifd²fIYSX¯fûa IYe ÕXZJf´fSXeÃff IYe ¶ff°f WX`,
þ¶fdIY dQne dOXÀIYfg¸f IaY´fd³f¹fûa IYf ¦fNX³f
IaY´f³fe IYf³fc³f, 1956 IZY °fWX°f dIY¹ff ¦f¹ff
WX`Ü B³f IaY´fd³f¹fûa ³fZ I`Y¦f IZY 2002 IZY CXÀf
´f{ IYf ·fe CXnZJ dIY¹ff WX` dþÀf¸fZa IYWXf ¦f¹ff
WX` dIY dOXÀIYfg¸f ÀfSXIYfSXe BIYfB¹ffa ³fWXea WX`aÜ
¶feEÀfBÊEÀf ´fiUöYf ³fZ ¶f¹ff³f ¸fZa IYWXf dIY WX¸f
IYf³fc³f IZY Qf¹fSXZ ¸fZa dIYÀfe °fSXWX IZY ÀU°fa{
AfdOXMX IYf ÀUf¦f°f IYSXZa¦fZÜ
U`²ffd³fIY Àfc¨f³ff : ¦f»f°fe WX¸fÀfZ ·fe WXfZ ÀfIY°fe W`XÜ
kkÀfa¨ffSX MXfBX¸Àfkk IZY Àfa´ffQ³f ¸fZÔ WX¸ffSXe WXSX Àfa·fU IYfZdVfVf WXfZ°fe W`X dIY IYfZBÊX ·fe ÂfbdMX ³f SXWX þf¹fÜ WX¸ffSXe IYfZdVfVf W`X dIY ´fdÂfIYf ¹ff AJ¶ffSX ¸fZÔ L´fe dIYÀfe J¶fSX dSX´ffZMÊX,RYe¨fSX ¹ff ÕZXJ ÀfZ dIYÀfe ½¹fd¢°f dUVfZ¿f Àf¸fcWX Àfa¦fNX³f ¹ff Àf¸fbQf¹f IYe ·ffU³ff IYfZ NZXÀf ³fWXeÔ ´fWbX¨fZÜ kkÀfa¨ffSX MXfBX¸Àfkk
¸fZÔ ´fiIYfdVf°f ÕZXJ, dUVÕZX¿f¯f Af`SX ¶»ff¦f ÀfZ Àff·ffSX »fe ¦fBÊX Àff¸f¦fie IZY dU¨ffSX Àfa¶fd³²f°f ÕZXJIYfZa Af`SX SX¨f³ffIYfSXfZa IZY d³fþ U ÀU°faÂf dU¨ffSX W`Xa ³f dIY kkÀfa¨ffSX MXfBX¸Àfk IZY Ü WX¸ffSXf ´fi¹ffÀf dU¨ffSXfZa IYe d³f¿´fÃf °fÀUeSX ´fZVf IYSX³ff W`XÜ ´fdÂfIYf ¹ff AJ¶ffSX ¸fZÔ ´fiIYfdVf°f ÕZXJfZÔ U SX¨f³ffAfZÔ ÀfZ
Àfa´ffQIY IYf ÀfWX¸f°f WXfZ³ff Ad³fUf¹fÊ ³fWXeÔ W`XÜ ´ffNXIYfZa ÀfZ Af¦fiWX W`X dIY ´fiIYfVf³f ¸fZÔ Qe ¦fBÊX þf³fIYfdSX¹ffZÔ, Àfc¨f³ffAfZÔ, dUÄff´f³fûÔ IYfZ ¶f°ff`SX ÀfaQ·fÊ ÕZÔX, CXÀfZ Àf°¹ffd´f°f ³f Àf¸fÓfZÔÜ ÀfbÓffUfZÔ, Af´fd°°f¹ffZÔ Af`SX JaOX³ffZÔ IYf ÀUf¦f°f W`XÜ Àfa´ffQIY, Àfa¨ffSX MXfBX¸Àf Ü

4. SXfáXÑe¹f
IYû¹fÕXf IaY´fd³f¹fûa ´fSX MXZPÞXe
WXbBÊ BÊOXe IYe ³fþSX
IYûÕX ¶ÕXfgIY AfUaMX³f ¸fZa WXbE §fûMXfÕXZ ´fSX
BÊOXe IYe ³fþSX A¶f MXZPÞXe WXû ¦fBÊ WX`Ü BÊOXe ³fZ
A´f³fZ ÀI`Y³fSX ´fSX °fe³f IaY´fd³f¹fûa IYû SXJf WX`Ü
þ»Q WXe B³fIZY dJÕXfRY d´fiUZaVf³f AfgRY
¸f³fe ÕXfadOÑa¦f E¢MX (´feE¸fEÕXE) IZY °fWX°f
¸fbIYQ¸ff QþÊ WXû¦ffÜ Àfc{ûa IZY A³fbÀffSX, WXfÕX
WXe ¸fZa Àfe¶feAfBÊ ³fZ IbYL ¸fbIYQ¸fZ QþÊ dIYE
WX`aÜ B³f¸fZa ³fZVf³fÕX ±f¸fÊÕX ´ffgUSX IYfgSX´fûSXZVf³f,
E³fMXe´feÀfe ÀfZÕX ´ffgUSX IYfgSX´fûSXZVf³f
dÕXd¸fMXZOX þ`Àfe IbYL IaY´fd³f¹ffa WX`a, dþ³WXûa³fZ
IY¸f ¦fb¯fUØff UfÕXf IYû¹fÕXf BaOXû³fZdVf¹ff ÀfZ
Af¹ff°f dIY¹ff ±ffÜ
´fiU°fʳf d³fQZVffÕX¹f (BÊOXe)
Àfe¶feAfBÊ õfSXf QþÊ BÀf ¸fbIYQ¸fZ IYe Àf¸feÃff
IYSX SXWXf WX`Ü BÊOXe ´feE¸fEÕXE IZY Àff±f-Àff±f
RYfgSXZ³f E¢Àf¨fZaþ ¸f`³fZþ¸fZaMX E¢MX (RZY¸ff)
IZY CXna§f³f IYe ·fe þfa¨f IYSX SXWXf WX`Ü A·fe
°fIY BÊOXe ³fZ ´feE¸fEÕXE IZY °fWX°f ³fü ¸fbIYQ¸fZ
QþÊ dIYE WX`aÜ A¶f °fe³f ¸fbIYQ¸fZ AüSX QþÊ
IYSX³fZ IYe °f`¹ffSXe WX`Ü CXÀf¸fZa ·fe RZY¸ff IZY
CXna§f³f IYe þfa¨f WXû SXWXe WX`Ü
Àfc{ûa IZY A³fbÀffSX, ³ff¦f´fbSX dÀ±f°f Qû
AüSX IYûÕXIYf°ff dÀ±f°f EIY IaY´f³fe BÊOXe IZY
ÀI`Y³fSX ´fSX WX`Ü dþÀfIZY dJÕXfRY BÊOXe
´feE¸fEÕXE IZY °fWX°f ¸fbIYQ¸ff QþÊ IYSX³fZ IYe
°f`¹ffSXe ¸fZa WX`Ü Àfc{ûa IZY A³fbÀffSX, BÊOXe
Ad²fIYfdSX¹fûa ³fZ Àfe¶feAfBÊ õfSXf BIY™f dIYE
¦fE CX³f QÀ°ffUZþûa IYe þfa¨f IYe WX`, dþ³f¸fZa
CX³f °fe³f IaY´fd³f¹fûa IYû Àfe¶feAfBÊ õfSXf ¶fbIY
dIY¹ff ¦f¹ff ±ffÜ Àfe¶feAfBÊ IYe þfa¨f ¸fZa ´ff¹ff
¦f¹ff dIY dþÀf UöY IYûÕX ¶ÕXfgIY AfUaMX³f
WXû SXWXZ ±fZ, CXÀf UöY ³ff¦f´fbSX dÀ±f°f IaY´f³fe ¸fZa
dUQZVf dÀ±f°f IbYL IaY´fd³f¹fûa IZY Àff±f
E¸fAû¹fc IYSXIZY A´f³fe IbYÕX IaY´fd³f¹fûa IYe
ÕXûÀf ¨fb³ffU ÕXOÞX³fZ ÀfZ OXSX
SXWXZ WX`a ¸fûQe : IYfa¦fiZÀf
´fi²ff³f¸fa{e ´fQ IZY dÕXE ·ffþ´ff IZY CX¸¸feQUfSX ³fSXZaQi ¸fûQe
IYû IYMX§fSXZ ¸fZa JOÞXf IYSX°fZ WXbE IYfa¦fiZÀf ³fZ IYWXf WX` dIY
SXfWXbÕX ¦ffa²fe IYe ´fi²ff³f¸fa{e ´fQ IYe CX¸¸feQUfSXe §fûd¿f°f ³f
WXû³fZ ´fSX ÀfUfÕX CXNXf³fZ UfÕXZ ¸fûQe JbQ ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU
ÕXOÞX³fZ ÀfZ OXSX SXWXZ WX`aÜ BÀfedÕXE A·fe °fIY CX³WXûa³fZ A´f³fe
ÀfeMX IYf EZÕXf³f ³fWXea dIY¹ff WX`Ü
¹fWXfa IYfa¦fiZÀf ¨fb³ffU Àfd¸fd°f IYe ¶f`NXIY ¸fZa AfE
IYfa¦fiZÀf ¸fWXfÀfd¨fU U ¹fc´fe ´fi·ffSXe ¸f²fbÀfcQ³f d¸fÀ{e ³fZ
IYWXf dIY ´fcSXf QZVf þf³f°ff WX` dIY IYfa¦fiZÀf A²¹fÃf U
CX´ff²¹fÃf dIYÀf ÀfeMX ÀfZ ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ÕXOÞX³fZ þf SXWXZ
WX`a ÕXZdIY³f ¸fûQe ³fZ A·fe °fIY ¹fWX ³fWXea À´fá dIY¹ff dIY UWX
ÕXûIYÀf·ff IYe dIYÀf ÀfeMX ÀfZ ¨fb³ffU ÕXOÞZÔ¦fZÜ EZÀff BÀfdÕXE
WX` dIY ¸fûQe Af¸f þ³f°ff IZY ¶fe¨f þfIYSX ¨fb³ffU ÕXOÞX³fZ ÀfZ
·ff¦f SXWXZ WX`aÜ CX³WXZa ¶f°ff³ff ¨ffdWXE dIY UWX CXØfSX ´fiQZVf,
¦fbþSXf°f ¹ff QZVf ¸fZa IYWXfa ÀfZ ¨fb³ffU ÕXOÞZÔ¦fZZÜ ¸fûQe IYe QZVf
¸fZa ¶fbÕXZMX MÑZ³f ¨fÕXf³fZ þ`Àfe ¹fûþ³ffAûa IYe §fû¿f¯ff IYe
dJne CXOÞXf°fZ WXbE d¸fÀ{e ³fZ IYWXf dIY ¹fdQ CX³fIZY ´ffÀf EZÀfe
¹fûþ³ffAûa IYû ¨fÕXf³fZ IYf JfIYf WX`, °fû CXÀfIYf ´fi¹fû¦f
¦fbþSXf°f ¸fZa ¢¹fûa ³fWXea IYSX SXWXZÜ UWXfa °fû CX³fIYe °feÀfSXe ¶ffSX
ÀfSXIYfSX ¶f³fe WX`Ü BÀfe °fSXWX ´fcSXZ QZVf ¸fZa 24 §faMXZ d¶fþÕXe
QZ³fZ IYf QfUf IYSX³fZ UfÕXZ ¸fûQe ¦fbþSXf°f ¸fZa ¢¹fûa ³fWXea dQ³fSXf°f d¶fþÕXe QZ ´ff SXWXZ WX`aÜ
´fcaþe QVffÊBÊ þ¶fdIY þfa¨f ¸fZa ´ff¹ff ¦f¹ff dIY
B³f °fe³f IaY´fd³f¹fûa IZY Àff±f þû E¸fAû¹fc WXbE
±fZ, UZ ¶fWXb°f IY¸f AUd²f IZY dÕXE WXbE ±fZ
BÀfdÕXE ¹fZ °fe³fûa IaY´fd³f¹ffa dUQZVf dÀ±f°f
IaY´fd³f¹fûa IYe ´fcaþe IYû A´f³fe ´fcaþe IZY øY´f
¸fZa ³fWXea dQJf ÀfIY°fe WX`Ü BÊOXe WXfÕX WXe ¸fZa
BIY™f dIYE ¦fE B³f QZÀfe AüSX dUQZVfe
IaY´f³fe IZY BʸfZÕX IZY AfQf³f-´fiQf³f IYe
Àf¸feÃff IYSX SXWXf WX`Ü
WXfÕX WXe ¸fZa Àfe¶feAfBÊ BÀf ¶ff¶f°f
IYû¹fÕXf ¸fa{fÕX¹f IZY IbYL Ad²fIYfdSX¹fûa ÀfZ
·fe ´fcL°ffL IYe ±fe AüSX ¶f¹ff³f QþÊ dIY¹ff
±ffÜ Àfe¶feAfBÊ BÀf dSXIYfgOXÊ IYe ·fe Àf¸feÃff
IYSX SXWXe WX`Ü Àfc{ ¶f°ff°fZ WX`a dIY Àfe¶feAfBÊ
þ»Q °fe³f ¸fbIYQ¸fZ QþÊ IYSX CX¨¨f°f¸f
³¹ff¹ffÕX¹f IYû A´f³fe ÀMXZMXÀf dSX´fûMXÊ
¶f°ffE¦feÜ
U³f ¸faþcSXe ³fed°f IYû ³fSX¸f
¶f³ff³fZ IYe IYUf¹fQ VfbøY
³fBÊ dQneÜ ´f¹ffÊUSX¯f ¸faþcSXe IYû ³fSX¸f
¶f³ff³fZ IZY ¶ffQ A¶f U³f ³fed°f IYû ·fe
Àfb¦f¸f ¶f³ff³fZ IYe ´fidIiY¹ff VfbøY WXû ¦fBÊ
WX`Ü ´f¹ffÊUSX¯f EUa U³f ¸fa{fÕX¹f ³fZ U³f
¸faþcSXe IZY dÕXE ³fBÊ ³fed°f IYf ¸fÀfüQf
°f`¹ffSX IYSX dÕX¹ff WX`Ü ¸fÀfüQf IZY A³fbÀffSX
U³f ¸faþcSXe IYe ´fidIiY¹ff þ»Qe d³f´fMXfBÊ
þfE¦feÜ UeSX´´ff ¸fûBÕXe IZY ´f¹ffÊUSX¯f
EUa U³f ¸fa{e ¶f³f³fZ IZY ¶ffQ ´f¹ffÊUSX¯f
EUa U³f ¸fa{fÕX¹f ¸fZa AMXIYe RYfBÕXZa
RYMXfRYMX d³f´fMXfBÊ þf SXWXe WX`aÜ
¸fûBÕXe ³fZ ´f¹ffÊUSX¯fe¹f ¸faþcSXe
IYû AfÀff³f ¶f³ff³fZ IZY dÕXE ³fed°f ¸fZa IbYL
RZYSX¶fQÕX dIY¹ff ±ff dþÀfIYf RYf¹fQf
CXôû¦f-²fa²fZ ÕX¦ff³fZ UfÕXûa IYû WXbAf AüSX
ÕXa¶fZ Àf¸f¹f ÀfZ AMXIYe RYfBÕXZa RYMXfRYMX
d³fIYÕX³fZ ÕX¦feaÜ ¸fa{fÕX¹f ³fZ ´ffa¨f
¸fZ¦ffUfMX Ãf¸f°ff ÀfZ IY¸f IYe °ff´fe¹f
d¶fþÕXe ´fdSX¹fûþ³ffAûa, Àfcøf Jd³fþ
°f±ff ³fQe IZY ´ffÀf ÀfZ ¶ffÕXc CX°J³f³f ÀfZ
Àfa¶fð ´fdSX¹fûþ³ffAûa IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa
³fBÊX dQne, 27 þ³f½fSXe ÀfZ 02 RYSX½fSXe, 2014
44 ¸ff³fQ dUdU IYfÕXe Àfc¨fe ¸fZa OXfÕX³fZ
IZY ¸ff¸fÕXZ ´fSX dRYSX ¦füSX IYSXZ IZYaQi
CX¨¨f°f¸f ³¹ff¹ffÕX¹f ³fZ 44 ¸ff³fQ ÀfSXIYfSX IYû ÀfÕXfWX QZ³fe WXû¦feÜ ¹fWX IYWX³ff
dUdUôfÕX¹fûa IYû IYfÕXe Àfc¨fe ¸fZa OXfÕX³fZ IYe þøYSXe ³fWXea WX` dIY Af¹fû¦f IYe ÀfÕXfWX IZY³Qi IZY
dÀfRYfdSXVfûa ´fSX dUdUôfÕX¹f A³fbQf³f Af¹fû¦f dÕXE ¶ff²¹fIYfSXe ³fWXea WXû¦fe ÕXZdIY³f CXÀfZ BÀfZ
ÀfZ ÀfÕXfWX ÕXZ³fZ IZY ¶ffQ IZYaQi ÀfSXIYfSX IYû dRYSX ¸fWX°U QZ³ff WXû¦ff ¢¹fûadIY Af¹fû¦f EIY dUVfZ¿fÄf
ÀfZ ¦füSX IYSX³fZ IYf d³fQÊZVf dQ¹ff WX`Ü ³¹ff¹f¸fcd°fÊ dU²ff¹fe ÀfaÀ±ff WX`Ü ³¹ff¹ffÕX¹f ³fZ À´fá dIY¹ff WX`
IZYEÀf SXf²ffIÈY¿¯f³f AüSX ³¹ff¹f¸fcd°fÊ dUIiY dIY B³f dUdUôfÕX¹fûa ÀfZ Àfa¶fad²f°f dIYÀfe ·fe
¸fþe°f ÀfZ³f IYe JaOX´feNX ³fZ Af¹fû¦f IYû B³f dSX´fûMXÊ ´fSX CXÀf³fZ ÀUeIÈYd°f IYe ¸fbWXSX ³fWXea
ÀfaÀ±ffAûa õfSXf ÀffSXe
dUdUôfÕX¹f A³fbQf³f ÕX¦ff¹fe WX` AüSX Af¹fû¦f IYû
Aü´f¨ffdSXIY°ffAûa IYf
Af¹fû¦f ÀfZ ÀfÕXfWX ÕXZ³fZ WXe ÀffSXe dSX´fûMXÊ ´fSX dU¨ffSX
´ffÕX³f IYSX³fZ ¸fZa dURYÕX
IYSX³ff WXû¦ffÜ ¸ff³fU
SXWX³fZ Àfa¶fa²fe ÀffSXe dSX´fûMXÊ IZY ¶ffQ ÀfSXIYfSX dRYSX ÀfZ ÀfaÀff²f³f dUIYfÀf ¸fa{fÕX¹f
IYSXZ ¸ff¸fÕXZ ´fSX
´fSX Qû ¸fWXe³fZ IZY ·fe°fSX
³fZ B³f 44 ¸ff³fQ
dU¨ffSX IYSX³fZ AüSX dRYSX
dU¨ffSX : Àfb´fie¸f IYûMXÊ dUdUôfÕX¹fûa IYû IYfÕXe
IZY³Qi IYû ÀfÕXfWX QZ³fZ IYf
Àfc¨fe ¸fZa SXJ³fZ IYf A³fbSXû²f
d³fQÊZVf dQ¹ff WX`Ü BÀfIZY ¶ffQ WXe BÀf ¸fÀfÕXZ ´fSX dIY¹ff ±ffÜ ¸fa{fÕX¹f ³fZ Vfe¿fÊ AQfÕX°f IYû
IZY³Qi ÀfSXIYfSX Aad°f¸f d³f¯fʹf IYSXZ¦feÜ ·fSXûÀff dQ¹ff ±ff dIY UWX EIY Àf¸fbd¨f°f ½¹fUÀ±ff
³¹ff¹ff²feVfûa ³fZ IYWXf, WX¸f ¸fWXÀfcÀf IYSX°fZ WX`a dIY ¶f³ffE¦ff °ffdIY Lf{ûa IYf ·fdU¿¹f ´fi·ffdU°f ³fWXea
dUdUôfÕX¹f A³fbQf³f Af¹fû¦f IYû Àf·fe 44 WXûÜ ¸fa{fÕX¹f ³fZ BÀf ¸ff¸fÕXZ ¸fZa Ad²fIYfdSX¹fûa IYe
ÀfaÀ±ffAûa IYû ³fûdMXÀf QZ³fZ IZY Àff±f WXe ÀffSXe Àfd¸fd°f ¦fdNX°f IYe ±fe dþÀf³fZ ´fi°¹fZIY
dSX´fûMXÊ IYf AUÕXûIY³f IYSX³fZ IYf d³fQÊZVf QZ³ff dUdUôfÕX¹f IYû ³fûdMXÀf QZ³fZ IZY ¶ffQ ¹fWX
CXd¨f°f WXû¦ffÜ ¹fZ ÀfaÀ±ffEa B³f dSX´fûMXÊ IZY d³f¿IY¿fÊ d³fIYfÕXf dIY B³f ÀfaÀ±ffAûa IYe ¸ff³¹f°ff
dJÕXfRY Af´fdØf IYSX³fZ IZY dÕXE ÀU°fa{ WXûa¦fe J°¸f IYe þf³fe ¨ffdWXEÜ Àfd¸fd°f ³fZ ´feE³f MXaOX³f
AüSX Af¹fû¦f IYû, ¹fdQ AfUV¹fIY WXû, °fû IYe A²¹fÃf°ff UfÕXe Àf¸feÃff Àfd¸fd°f IZY ³f°feþûa
CX³WXZa A´f³ff ´fÃf SXJ³fZ IYf AUÀfSX QZIYSX Qû IYe þfa¨f-´fOÞX°ffÕX IYe ±feÜ BÀf Àf¸feÃff Àfd¸fd°f
¸ffWX IZY ·fe°fSX CX³f ´fSX dU¨ffSX IYSXIZY IYf³fc³f ³fZ 44 ÀfaÀ±ffAûa IYû IYfÕXe Àfc¨fe ¸fZa OXfÕX³fZ IYe
IZY A³fbøY´f ÀU°fa{ d³f¯fʹf IYSX³ff WXû¦ffÜ
dÀfRYfdSXVf IYe ±fe ¢¹fûadIY UZ A³fZIY ¸ff³fQaOXûa
³¹ff¹ffÕX¹f ³fZ IYWXf dIY Af¹fû¦f IYû ´fSX JSXe ³fWXea CX°fSXea ±feaÜ ¹fZ 44 ÀfaÀ±ff¹fZa ³fü
BÀfIZY ¶ffQ A´f³fe dSX´fûMXÊ IZY Àff±f IZY³Qi ¸ff³fQaOXûa ´fSX JSXe ³fWXea CX°fSXe ±feaÜ
Ad³fUf¹fÊ ´f¹ffÊUSX¯f AfIYÕX³f ´fi·ffU
°f±ff þ³fÀfb³fUfBÊ ÀfZ LcMX QZ Qe WX`Ü U³f
·fcd¸f IYû CXôû¦fûa IZY dÕXE CX´f¹fû¦f IYSX³fZ
IYe A³fb¸fd°f d¸fÕX³fZ ¸fZa ¶fOÞXe dQæY°fZa WXû°fe
WX`Ü BÀf ¶ff¶f°f U³f ÀfaSXÃf¯f IYf³fc³f AüSX
Àfb´fie¸f IYûMXÊ IZY Àf¸f¹f-Àf¸f¹f ´fSX AfE
d³fQÊZVf IYfRYe IYNXûSX WX`aÜ ¸fa{fÕX¹f ³fZ
Àfb´fie¸f IYûMXÊ IZY WXe EIY d³fQÊZVf IYf
ÀfWXfSXf dÕX¹ff WX` dþÀf¸fZa IYûMXÊ ³fZ IYWXf ±ff
dIY U³f ·fcd¸f IYe þeAfBÊEÀf ¸f`d´fa¦f IYe
þfE AüSX ¸faþcSXe QZ³fZ IYe ´fidIiY¹ff ¸fZa
°fZþe ÕXfBÊ þfEÜ ¸fÀfüQZ ¸fZa IYWXf ¦f¹ff WX`
dIY U³f ·fcd¸f IYf CX´f¹fû¦f ¶fQÕX³fZ IZY
dÕXE Ad²fIYfdSX¹fûa IYû ¸füIZY ´fSX þf³ff
Ad³fUf¹fÊ WXû¦ffÜ þeAfBÊEÀf IZY
OXfMXf¶fZÀf ÀfZ OXfMXf ÕXZIYSX CX³fIYe ¸faþcSXe
Àfa¶fa²fe IYf¹fÊ d³f´fMXf³fZ ¸fZa ÀfWXcdÕX¹f°f
WXû¦feÜ ¸fÀfüQZ ¸fZa ¹fWX ·fe IYWXf ¦f¹ff WX` dIY
100 EIYOÞX ·fcd¸f IYû ¶fQÕX³fZ IZY dÕXE
ÃfZ{e¹f IYf¹ffÊÕX¹fûa IYû WXe Ad²fIYfSX QZ
dQ¹ff þfEÜ
d´f°ff OXfaMX°fZ SXWXZ, ¶fZMXf þe°f ¦f¹ff ¦fc¦fÕX IYfg³MXZÀMX
þ¹f´fbSXÜ Àfc¹fʳf¦fSXe þû²f´fbSX IYf dUþ¹f
12Uea (dUÄff³f) IYf dUôf±fÊeÊ WX`Ü VfüIY WX`
dQ³f·fSX ³fZMX ´fSX UZ¶f OXUÕXd´fa¦f IYfÜ d´f°ff
Àfe´fe ³faQUf³fe þ¶f ¶fZMXZ IYû dQ³f·fSX
ÕXZ´fMXfg´f ´fSX ³fZMX ¨fÕXf°fZ QZJ°fZ °fû Ófnf
þf°fZÜ UZ CXÀfZ ´fPÞXfBÊ-dÕXJfBÊ ³fWXea IYSX³fZ IZY
dÕXE RYMXIYfSX ÕX¦ff°fZÜ ÕXZdIY³f þ¶f CX³WXZa
¹fWX ´f°ff ¨fÕXf dIY CX³fIYf ÕXfOÞXÕXf ¦fc¦fÕX IZY
IY¸´fMXeVf³f ¸fZa dU³fSX ¶f³f ¦f¹ff °fû CX³fIYe
JbVfe Àff°fUZa AfÀf¸ffa ´fSX ´fWXba¨f ¦fBÊÜ
¦fc¦fÕX IYe BÀf ´fid°f¹fûd¦f°ff ¸fZa Qbd³f¹ff
·fSX IZY ¶feÀf ¶f¨¨fûa IYf ¨f¹f³f dIY¹ff ¦f¹ffÜ
B³f¸fZa ÀfZ °fe³f ·ffSX°fe¹f WX`, dþ³f¸fZa dUþ¹f ·fe
Vffd¸fÕX WX`Ü ¦fc¦fÕX IYe BÀf ¸fWX°U´fc¯fÊ
´fid°f¹fûd¦f°ff IYû þe°f³fZ UfÕXZ dUþ¹f IYf
Àf´f³ff WX` dIY Ed±fIYÕX WX`dIaY¦f IZY RYe»OX
IYû A´f³ff³ffÜ UWX BÀfZ ÀfeJf AüSX AfE
IYf³f´fbSX
Àfa´ffQIYe¹f IYf¹ffÊ»f¹f
190, ´fi°ff´f ³f¦fSX,
¸f¹fcSX dUWXfSX, RZYÀf-1,
dQne-110091
RYû³f ³fa0
011-22751531
d¶fWXfSX
E³fÀfeAfSX
Vff£ff IYf¹ffÊ»f¹f
117 E»f/66,
³f½fe³f ³f¦fSX
IYfIYfQZ½f
IYf³f´fbSX
9919222839
Vff£ff IYf¹ffÊ»f¹f
¶»ffgIY-1,
µ»f`MX ³fa0-21
E»f AfBÊX ªfe
WX³fb¸ff³f ³f¦fSX
IaYIYOXÞ¶ff¦f,
´fMX³ff-800020
Vff£ff IYf¹ffÊ»f¹f
OXfg0 IYÈ¿¯fªfe°f dÀfaWX ³ff¦fSX
´fi±f¸f °f»f, d³fIYMX ¸fedWXSX ·fûªf BaXMXSX
IYfg»fZªf, ÀMZXMX ¶f`IY IZY Àff¸f³fZ,
Ô
QfQSXe, ¦fü°f¸f ¶fbîX³f¦fSX (¹fc´fe)
203207
dQ³f WXû³fZ UfÕXe WX`dIaY¦f IZY Qb÷Y´f¹fû¦f IYû
SXûIY³ff ¨ffWX°ff WX`Ü 17 U¿fÊeʹf dUþ¹f UZ¶f
OXUÕXd´fa¦f ¸fZa ÷Yd¨f ÕXZ°fZ-ÕXZ°fZ A¶f ¦fc¦fÕX
IYfaMXZÀMX þe°f ¦f¹ff WX`Ü IY¸fÕXf ³fZWXøY ³f¦fSX
d³fUfÀfe dUþ¹f ³faQUf³fe A´fi`ÕX ¸fZa ´fcSXZ
´fdSXUfSX IZY Àff±f A¸fZdSXIYf dÀ±f°f ¦fc¦fÕX IZY
¸fb£¹ffÕX¹f ¸ffCXaMX½¹fc AüSX dRYSX
I`YÕXeRYûd³fʹff þfE¦ffÜ UWXfa UWX ¦fc¦fÕX IZY
UZ¶f Baþed³f¹fSXûa ÀfZ d¸fÕXZ¦ff AüSX Aû´f³f
ÀfûÀfÊ IY¸¹fcd³fMXe ¸fZa ÀfWX¹fû¦f ´fSX ¨f¨ffÊ
IYSXZ¦ffÜ UWX BÀf MXcSX ¸fZa ¦fc¦fÕX IYe
IYf¹fÊ´fi¯ffÕXe IYû Àf¸fÓfZ¦ff AüSX AUfOXÊ ·fe
ÕXZ¦ffÜ BÀf IYfaMXZÀMX ¸fZa ¦fc¦fÕX ³fZ IaYMXZaMX
¸f`³fZþ¸fZaMX ´ÕXZMXRYf¸fÊ CX´fÕX¶²f IYSXf³fZ UfÕXZ
QÀf ÀfaÀ±ff³fûa IYf ¨f¹f³f dIY¹ff WX`Ü 13 ÀfZ
17 ÀffÕX IZY ¶f¨¨fûa IYû B³fIZY Àff±f
þbOÞXIYSX IYf¹fÊ IYSX³ff WXû°ff WX`Ü
·fOÞXIZY ÀUf¸fe ÀUøY´ff³faQ,
´f{IYfSX IYû þOÞXf ±f´´fOÞX
Àfa¨ffSX MXfBX¸Àf ¸fZÔ dUÄff´f³f WZX°fb Àfa´fIÊY IYSZÔX
dQ»»fe
4
¦ffZSXJ´fbSX ¶fifa¨f
UeOXe Vfb¢»ff
ÀfWXªf³fUfh, ¦fûSXJ´fbSX
¸fûÜ 08756089485
B»ffWXf¶ffQ ¶¹fcSXfZ
´fi½fe¯f IbY¸ffSX dÀfaWX
13/19 Ed»f¦³f SXfZOX, dÀfd½f»f »ffBaÀf,
B»ffWXf¶ffQ-211001X
sanchartimes@in.com
¸fû 09415824276
09311737350
Email-praveensingh551@gmail.com
E-mail us at : sanchartimes333@gmail.com/ Fax No. 011-22751531
·fû´ffÕXÜ õfSXIYf ´feNX IZY VfaIYSXf¨ff¹fÊ ÀUf¸fe
ÀUøY´ff³faQ ÀfSXÀU°fe ³fZ ¸fûQe IZY ´feE¸f ¶f³f³fZ
IYû ÕXZIYSX ´fcLZ ¦fE ÀfUfÕX ´fSX EIY ´f{IYfSX IYû
±f´´fOÞX þOÞX dQ¹ffÜ ¶ffQ ¸fZa CX³WXûa³fZ ÀfRYfBÊ QZ°fZ
WXbE IYWXf dIY ¹fZ ÕXû¦f ¸fûQe IYû ¨f¨ffÊ ¸fZa ¶f³ffEa
SXJ³fZ IZY dÕXE EZÀff IYSX°fZ WX`aÜ CX³WXûa³fZ IYWXf dIY
¸fûQe ´feE¸f ¶f³fZ ¹ff ³f ¶f³fZ BÀfÀfZ ¸fbÓfÀfZ IYûBÊ
¸f°fÕX¶f ³fWXea WX`Ü ¸fedOX¹ff dSX´fûMXÐÊÀf IZY A³fbÀffSX
õfdSXIYf´feNX IZY VfaIYSXf¨ff¹fÊ ÀUf¸fe ÀUøY´ff³faQ
ÀfSXÀU°fe ¦fb÷YUfSX IYû ¸f²¹f´fiQZVf IZY þ¶fÕX´fbSX
¸fZa dÀfdUIY ÀfZaMXSX dÀ±f°f ¶f¦fbÕXf¸fbJe ¸fadQSX ¸fZa
´f{IYfSXûa ÀfZ ¶ff°f IYSX SXWXZ ±fZÜ BÀf QüSXf³f þ¶f
EIY ´f{IYfSX ³fZ VfaIYSXf¨ff¹fÊ ÀfZ ³fSXZaQi ¸fûQe IZY
´feE¸f ¶f³f³fZ ´fSX ÀfUfÕX dIY¹ff °fû CX³WXûa³fZ ¦fbÀÀfZ
¸fZa EIY ±f´´fOÞX þOÞX dQ¹ffÜ

5. 5
SXfáXÑe¹f
³fBÊX dQne, 27 þ³f½fSXe ÀfZ 02 RYSX½fSXe, 2014
ªfZMX»fe ³fZ IYfa¦fiZÀf IYû ³ffIYf¸f °fû
Af´f IYû ¶f°ff¹ff ASXfªfIY
ÀfaUfQQf°ff
·ffþ´ff IZY UdSXâ ³fZ°ff A÷Y¯f þZMXÕXe ³fZ
¶fb²fUfSX IYû QfUf dIY¹ff dIY Af¸f AfQ¸fe
´ffMXeÊ IZY þdSXE ·ffþ´ff IYe À´fá ¶fPÞX°f IYû
SXûIY ´ff³fZ IYe IYfa¦fiZÀf IYe SX¯f³fed°f AÀfRYÕX
WXû ¦fBÊ WX` AüSX Af¦ff¸fe ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa
³fSXZaQi ¸fûQe IZY ³fZ°fÈ°U ¸fZa ÀfSXIYfSX ¶f³f³ff °f¹f WX`Ü
CX³WXûa³fZ IYWXf dIY ³ffIYf¸f IYfa¦fiZÀf,
ASXfþIY Af´f AüSX AdÀ°f°UWXe³f °feÀfSXf
¸fû¨fÊf ¸fûQe ÕXWXSX ¶fPÞXf³fZ ¸fZa ¸fQQ¦ffSX Àffd¶f°f
WXû SXWXZ WX`aÜ þZMXÕXe ³fZ IYWXf, A¶f °fIY
·ffþ´ff IZY ´ffSXa´fdSXIY AfÕXû¨fIY IYfa¦fiZÀf IZY
´feLZ ÕXf¸f¶faQ WXû°fZ ±fZÜ ÕX¦f°ff WX` UZ A¶f ¹fWX
CX¸¸feQ Jû ¨fbIZY WX`a dIY IYfa¦fiZÀf ·ffþ´ff ¹ff
¸fûQe IYû SXûIY³fZ IYf Àff²f³f ¶f³f ÀfIY°fe WX`Ü
IbYL Àf¸f¹f IZY dÕXE CX³WXûa³fZ IY»´f³ff IYe ±fe
dIY ·ffþ´ff IYe ÕXWXSX IYû Af´f IZY þdSXE
SXûIYf þf ÀfIY°ff WX`Ü ÕXZdIY³f Af´f ³fZ BÀf
IYWXfU°f IYû ¨fdSX{f±fÊ IYSX dQ¹ff WX` dIY
SXfþ³fed°f ¸fZa EIY Àf~fWX ¶fWXb°f Ad²fIY WXû°ff
WX`Ü SXfª¹fÀf·ff ¸fZa ³fZ°ff ´fid°f´fÃf ³fZ A´f³fZ
RZYÀf¶fbIY ´fûÀMX ¸fZa IYWXf dIY Af´f ³fZ
AÀUeIYf¹fÊ AüSX ¦f`SX-dþ¸¸fZQfSXf³ff Af¨fSX¯f
IYf ´fdSX¨f¹f dQ¹ff WX`Ü IYfa¦fiZÀf ³fZ BÀf Af¨fSX¯f
IZY dJÕXfRY IYfSÊUfBÊ IYSX³fZ IYe ¶fþf¹f
CXÀfIYe AfÕXû¨f³ff °fIY WXe JbQ IYû Àfed¸f°f
SXJfÜ
CX³WXûa³fZ IYWXf dIY IYfa¦fiZÀf ³fZ Af´f IYû
EIY IY¸fþûSX þeU³fQf³f dQ¹ff dþÀfZ CXÀf³fZ
ÀUeIYfSX IYSX dÕX¹ffÜ CX³WXûa³fZ IYWXf, Af´f IYf
¦f`SX-dþ¸¸fZQfSX³ff Af¨fSX¯f AüSX IYfa¦fiZÀf ´ffMXeÊ
IZY CXÀfIZY Af¦fZ WXd±f¹ffSX OXfÕX³fZ IYe §fMX³ff
³fZ EIY EZÀfe ´ffMXeÊ IYe ÀfSXIYfSX ¶f³f³fZ IYe
Àfû¨f IYû AüSX ¶fÕX dQ¹ff WX` þû dÀ±fSX AüSX
¸fþ¶fc°f WXûÜ þZMXÕXe IZY A³fbÀffSX U°fʸff³f
´fdSXúV¹f ÀfaIZY°f QZ°ff WX` dIY Af¦ff¸fe
ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa IZYUÕX EIY ´ffMXeÊ WXe
°fe³f IYf AfaIYOÞXf AfÀff³fe ÀfZ ´ffSX IYSX
´ffE¦fe AüSX Àf¶fÀfZ Af¦fZ SXWX³fZ UfÕXe °f±ff
CXÀfIZY ´feLZ Af³fZ UfÕXe ´ffMXeÊ IZY ¶fe¨f IYf
RYfÀfÕXf ¶fWXb°f Ad²fIY WXû¦ffÜ CXöY dÀ±fd°f
IYû ´fZVf IYSX°fZ WXbE CX³WXûa³fZ ÀfUfÕX dIY¹ff,
EZÀfZ ¸fZa IYü³f ÀfSXIYfSX ¶f³ffE¦ff? ¹fWX UWX
ÀfUfÕX WX` þû ¸f°fQf°ffAûa IYe ´fÀfaQ IYû
¶f³ff³fZ ¸fZa Vff¹fQ Àf¶fÀfZ ¸fWX°Uc´f¯fÊ ·fcd¸fIYf
d³f·ffE¦ffÜ A´f³fZ d³f¿IY¿fÊ ¸fZa þZMXÕXe ³fZ IYWXf,
EIY ³ffIYf¸f IYfa¦fiZÀf, EIY ASXfþIY Af´f,
þfa¨f ´fcSXe WXû³fZ °fIY ±føYSX
dþ¸¸fZQfSXe LûOÞXZa : SXfIYfa´ff
SXfIYfa´ff ³fZ ¶fb²fUfSX IYû IYWXf
dIY IZYaQie¹f ¸fa{e VfdVf ±føYSX
IYû CX³fIYe ´f}e Àfb³faQf ´fb¿IYSX
IYe ¸fü°f IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa þfa¨f
´fcSXe WXû³fZ °fIY ¸fa{e IYe
dþ¸¸fZQfSXe ÀfZ JbQ WXe QcSX SXWX³ff
¨ffdWXEÜ IZYaQi ¸fZa ÀfØfføYPX
Àfa´fi¦f IYe §fMXIY ´ffMXeÊ SXfIYfa´ff
³fZ ¹fWX ¸ffa¦f IYSX°fZ WXbE IYWXf dIY ¸f¹ffÊQf IZY
dÀfðfa°f IZY A³fbÀffSX BÀfIYe AfUV¹fIY°ff WX`
¢¹fûadIY ¹fWX ¦fa·feSX ¸ff¸fÕXf WX`Ü ÀfUfÕXûa IYf
þUf¶f QZ°fZ WXbE ´ffMXeÊ ´fiUöYf OXe´fe d{´ffNXe ³fZ
ÀfaUfQQf°ffAûa ÀfZ IYWXf dIY UWX ¹fZ ¸ffa¦f ³fWXea
IYSX SXWXZ WX`a dIY ±føYSX IYû ¸fa{e ´fQ ÀfZ WXMX
±þf³ff ¨ffdWXEÜ
CX³WXûa³fZ BÀf dU¨ffSX IYû ·fe JfdSXþ
IYSX dQ¹ff dIY CX³fIYe ¸ffa¦f
IZYSXÕX IYe SXfþ³fed°f IYe
dUUVf°ff IZY IYfSX¯f WX` þWXfa
SXfIYfa´ff dU´fÃfe Uf¸f
ÕXûIY°ffad{IY
¸fû¨ffÊ
(EÕXOXeERY) ¸fZa Vffd¸fÕX WX`Ü
d{´ffNXe ³fZ IYWXf, WX¸f dQÕX ÀfZ
Àfb³faQf ´fb¿IYSX IYe ¸fü°f ´fSX
VfûIY þ°ff°fZ WX`aÜ WXfÕXfadIY ¹fWX ¸ff¸fÕXf ¦fa·feSX
WX` AüSX þfa¨f ¨fÕX SXWXe WX`Ü ±føYSX ³fZ ÀfWXe IYWXf
WX` dIY UWX þfa¨f EþZadÀf¹fûa IZY Àff±f ÀfWX¹fû¦f
IYSXZa¦fZÜ WX¸f Àf¸fÓf°fZ WX`a dIY ±føYSX JbQ WXe þfa¨f
´fcSXe WXû³fZ °fIY A´f³fZ ¸fa{e IYe dþ¸¸fZQfSXe ÀfZ
QcSX SXJZa¦fZÜ ·ffþ´ff IYe IZYSXÕX BIYfBÊ ³fZ ´fWXÕXZ
WXe ±føYSX IZY BÀ°feRZY IYe ¸ffa¦f IYe WX`Ü ±føYSX
d°f÷YU³fa°f´fbSX¸f ÀfZ IYfa¦fiZÀf ÀffaÀfQ WX`aÜ
EIY AdÀ°f°UWXe³f °feÀfSXf ¸fû¨ffÊ ·ffþ´ff
AüSX ¸fûQe ÕXWXSX IYû ¶fPÞXf³fZ ¸fZa ¸fQQ¦ffSX WXe
Àffd¶f°f WXû¦ffÜ IYfa¦fiZÀf IZY ¶ffSXZ ¸fZa CX³WXûa³fZ
IYWXf dIY UWX Ad²fIY°fSX SXfª¹fûa ¸fZa A´f³fe
Àfa£¹ff ¦faUfE¦fe AüSX Vff¹fQ WXe IYûBÊ EZÀff
SXfª¹f WXû¦ff þWXfa UWX 2009 IZY A´f³fZ
AfaIYOÞXZ IYû ¶fPÞXf ´ffEÜ CX³fIZY A³fbÀffSX,
EZÀfZ ¸fZa þ`ÀfZ þ`ÀfZ ¨fb³ffU IYSXe¶f Af°fZ
þfEa¦fZ, Àf¶fÀfZ Af¦fZ SXWX³fe UfÕXe ´ffMXeÊ IYe
LdU ¶f³f³fZ IZY IYfSX¯f ·ffþ´ff IZY ´fÃf ¸fZa UûMX
AüSX Ad²fIY þbMX°fZ þfEa¦fZÜ CX³WXûa³fZ ¹fWX °fIYÊ
·fe dQ¹ff dIY Af¦ff¸fe ¨fb³ffU IZY EIY ¶ffSX
A²fÊ-SXfái´fd°f ´fðd°f IYe Vf¢ÕX ¸fZa Af þf³fZ
(¸fûQe AüSX SXfWXbÕX IZY ¶fe¨f ¸fbIYf¶fÕXf) ´fSX
´fi²ff³f¸fa{e IZY øY´f ¸fZa ³fSXZ³Qi ¸fûQe IZY ´fÃf ¸fZa
UûMXûa IYf ¶fWXfU AüSX ¶fPÞXZ¦ffÜ
¸fba¶fBÊ/³fBÊ dQneÜ IZYaQie¹f ¦fÈWX ¸fa{e
ÀfbVfeÕX IbY¸ffSX dVfaQZ ³fZ ´fbdÕXÀf ¸fZa
A´f³fZ JbQ IZY dQ³fûa IYû ¹ffQ IYSX°fZ
WXbE ASXdUaQ IZYþSXeUfÕX IYû ¸fSXfNXe
·ff¿ff ¸fZa ¹fZOÞXf (´ff¦fÕX) ¸fb£¹f¸fa{e
IYSXfSX QZIYSX ³f¹ff dUUfQ JOÞXf IYSX
dQ¹ff WX`Ü ¸fSXfNXUfOÞXe IZY dWXa¦fûÕXe ¸fZa
¶fb²fUfSX IYû EIY Àf·ff IYû Àfa¶fûd²f°f
IYSX°fZ WXbE dVfaQZ ³fZ U¿fÊ 1970 IZY
QVfIY IYf EIY UfIY¹ff ¹ffQ dIY¹ff
dþÀf Àf¸f¹f UWX ´fbdÕXÀf ¸fZa ±fZ AüSX
CX³WXZa VffQe IZY ¶ffQ IYf¸f IZY IYfSX¯f
Lb˜e ³fWXea d¸fÕXe ±feÜ dVfaQZ ³fZ IYWXf,
þ¶f ¸f`a ¸fba¶fBÊ IZY ¶ffaQif BÕXfIZY ¸fZa
JZSXUfOXe ±ff³fZ ¸fZa ±ff °fû ¸fbÓfZ BÀfdÕXE
Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IZY ²fSX³fZ
Lb˜e ³fWXea d¸fÕXe ±fe ¢¹fûadIY Qa¦fZ ¨fÕX
´fSX ¦fÈWX¸fa{e ³fZ IYe dUUfdQ°f
SXWXZ ±fZÜ BÀfe °fSXWX ¸fa¦fÕXUfSX IYû dQne
¸fZa EIY k¹fZOÞXfl (´ff¦fÕX) ¸fb£¹f¸fa{e
dMX´´f¯feÜ IYfa¦fiZÀf ³fZ Af´f IZY
IYe UþWX ÀfZ ¸fbÓfZ ´fbdÕXÀfIYd¸fʹfûa IYe
AfaQûÕX³f IYû ³füMXaIYe IYSXfSX
Lb˜e d³fSXÀ°f IYSX³fe ´fOÞXeÜ IZYþSXeUfÕX ³fZ
dQ¹ff, IYWXf- ÕXû¦fûa IYû WXbBÊ
¸fa¦fÕXUfSX IYû dVfaQZ IYû ·fiá IYSXfSX QZ°fZ
´fSXZVff³fe IYû Àf¸fÓf³ff ¨ffdWXEÜ
WXbE CX³WXZa JbQ IYû SXZÕX·fU³f IZY ´ffÀf ÀfZ
²fSX³fZ ÀfZ WXMXf³fZ IYe ¨fZ°ffU³fe Qe ±feÜ
IYfa¦fiZÀf ´fiUöYf SX¯fQe´f ÀfbSXþZUfÕXf ³fZ CX´fSXfª¹f´ffÕX ³fþe¶f þa¦f ÀfZ ¶ff°f IYSX³fZ IZY
IYWXf dIY Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IYû CX³fIZY dÕXE A´f³fe ´ffMXeÊ IZY ³fZ°ff ¹fû¦fZaQi ¹ffQU IYû
AfaQûÕX³f IYe ³füMXaIYe ÀfZ Af¸f þ³f°ff IYû WXbBÊ ·fZþ³ff ´fOÞXfÜ þ¶fdIY IZYþSXeUfÕX ³fZ IYWXf
AÀfbdU²ff IYû Àf¸fÓf³ff ¨ffdWXEÜ IYfa¦fiZÀf dIY UWX ¶ff°f¨fe°f ³fWXea IYSXZa¦fZÜ ¹fWX dIYSXf³fZ
¸fWXfÀfd¨fU dQd¦Uþ¹f dÀfaWX ³fZ dQne IZY IYe QbIYf³f ³fWXea WX`, ÕXZdIY³f AfdJSXIYfSX
¸fb£¹f¸fa{e ´fSX ¨fbMXIYe ÕXZ°fZ WXbE IYWXf dIY CX³WXûa³fZ ¶ff°f IYeÜ ¹fû¦fZaQi ³fZ CX´fSXfª¹f´ffÕX ÀfZ
CX³WXûa³fZ ²fSX³ff Àf¸ff~ IYSX³fZ IYû ¶ff°f IYeÜ
dUÀf ¸fZa ´fZVf ³fWXea WXbE UeIZY dÀfaWX
þ¸¸fcÜ ´fcUÊ Àf`³¹f ´fi¸fbJ UeIZY dÀfaWX CX³fIZY
dJÕXfRY ÕXfE ¦fE dUVfZ¿ffd²fIYfSX WX³f³f
´fiÀ°ffU IZY Àfa¶fa²f ¸fZa þ¸¸fc
IYV¸feSX dU²ff³f ´fdSX¿fQ IZY
Àff¸f³fZ QcÀfSXe ¶ffSX ·fe ´fZVf ³fWXea
WXbEÜ CX²fSX, dU²ff³fÀf·ff
A²¹fÃf ¸fb¶ffSXIY ¦fbÕX ³fZ
þ³fSXÕX dÀfaWX IZY dJÕXfRY ÕXfE
¦fE dUVfZ¿ffd²fIYfSX WX³f³f
´fiÀ°ffU IYû JfdSXþ IYSX³fZ IZY
CX³fIZY A³fbSXû²f IYû NXbIYSXf°fZ
WXbE BÀfZ Af¦fZ IYe þfa¨f IZY
dÕXE dUVfZ¿ffd²fIYfSX Àfd¸fd°f IZY
´ffÀf ·fZþ dQ¹ffÜ ÀfØfføYPÞX ³fZVf³fÕX IYfaRiYZaÀf
AüSX IYfa¦fiZÀf IZY ÀfQÀ¹fûa IZY ¶fe¨f ¶fb²fUfSX IYû
dU²ff³f ´fdSX¿fQ IYe dUVfZ¿ffd²fIYfSX Àfd¸fd°f IYe
U`²f°ff IZY ¸fbQQZ ´fSX Af¸f³ff-Àff¸f³ff WXbAfÜ
³fZVf³fÕX IYfaRiYZaÀf ³fZ dUSXû²f ¸fZa Àfd¸fd°f IYe
IYf¹fÊUfWXe ÀfZ ¶fdWX¦fʸf³f dIY¹ff AüSX CX´fdÀ±f°f
³f WXû³fZ ´fSX þ³fSXÕX dÀfaWX IZY dJÕXfRY
¦f`SXþ¸ff³f°fe UfSXaMX þfSXe IYSX³fZ IYe ¸ffa¦f IYeÜ
dUVfZ¿ffd²fIYfSX Àfd¸fd°f IZY ÀfQÀ¹f QZUZaQi dÀfaWX
SXf¯ff ³fZ ¶fb²fUfSX IYû ¹fWXfa ÀfaUfQQf°ffAûa ÀfZ
IYWXf, dUVfZ¿ffd²fIYfSX Àfd¸fd°f IZY A²¹fÃf
þb¦fÕX dIYVfûSX Vf¸ffÊ ³fZ Àfd¸fd°f IYe U`²f°ff IZY
¶ffSXZ ¸fZa À´fáeIYSX¯f IZY dÕXE BÀf ¸ff¸fÕXZ IYû
dU²ff³f ´fdSX¿fQ IZY Àf·ff´fd°f IZY ´ffÀf ·fZþfÜ
CX³WXûa³fZ IYWXf, Àfd¸fd°f IYe
IYf¹fÊUfWXe IZY QüSXf³f, SXUeaQi
Vf¸ffÊ (IYfa¦fiZÀf) ³fZ Àfd¸fd°f IZY
¦fNX³f IYû AU`²f IYSXfSX dQ¹ff
¢¹fûadIY CX³WXûa³fZ IYWXf dIY
BÀf¸fZa ´ffa¨f ÀfQÀ¹f WXû³fZ
¨ffdWXE, LWX ³fWXeaÜ ³fZVf³fÕX
IYfaRiYZaÀf IZY dU²ff³f ´fdSX¿fQ
ÀfQÀ¹f AüSX ¸fb£¹f¸fa{e CX¸fSX
A¶Qbnf IZY dUäÀf³fe¹f SXf¯ff
³fZ IYWXf, WX¸f³fZ dUd²f Àfd¨fU
IYe SXf¹f ¸ffa¦fe WX`Ü SXf¯ff ³fZ IYWXf, ¸f`a³fZ AüSX ¸fZSXZ
ÀfWX¹fû¦fe OXfSX ÀffdWX¶f AüSX VfüIY°f ³fZ ¶f`NXIY
ÀfZ ¶fdWX¦fʸf³f dIY¹ffÜ WX¸f³fZ ÀfQ³f IZY Àff¸f³fZ
þ³fSXÕX UeIZY dÀfaWX IYe CX´fdÀ±fd°f IZY dÕXE
¦f`SXþ¸ff³f°fe UfSXaMX IYe ¸ffa¦f IYeÜ
þûVf ¸fû¶ffB»Àf ³fZ RYfg¨¹fÊc³f ßfÈaJÕXf IZY Aa°f¦fÊ°f
A´f³ff ³fUe³f°f¸f CX°´ffQ RYfg¨¹fÊc³f E¨fOXe ÕXfg³¨f dIY¹ff
þ¹f´fiIYfVf þ³f°ff Q»f
IYe AfZSX ÀfZ Af´f Àf·fe
QZVfX½ffdÀf¹ffZÔ IYfZ
¦f¯f°faÂfdQ½fÀf IYe
WXfdQÊIY Vfb·fIYf¸f³ffEa
IZYþSXeUfÕX k¹fZOÞXfl
¸fb£¹f¸fa{e : dVfaQZ
½feIZY dÀfaWX
SXf¿MXÑe¹f A²¹fÃf
þûVf ¸fû¶ffB»Àf, °fIY³feIYe IZY ÃfZ{ ¸fZa A¦fi¯fe QZVfe IaY´f³fe,
³fZ A´f³fZ ³fUe³f°f¸f RYfg¨¹fÊc³f E¨fOXe IYû ÕXfg³¨f IYSX A´f³fe
À¸ffMÊXRYû³f ßfÈaJÕXf RYfg¨¹fÊc³f IYû AüSX Ad²fIY ÀfVföY ¶f³ff
dQ¹ff WX`Ü RYfg¨¹fÊc³f E¨fOXe EIY A·fc°f´fcUÊ A³fb·fU CX´fÕX¶²f
IYSXf³fZ UfÕXf EIY WXfB OXZdRY³feVf³f À¸ffMÊXRYû³f WX`Ü
5.3 Ba¨f IZY WXfB OXZdRY³feVf³f ÀIiYe³f IZY Àff±f ´fifSXa·f
WXû³fZ UfÕXe BÀf ßfÈaJÕXf IZY RYû³f Vff³fQfSX ¦fifdRYIY AüSX
¸f»MXe¸fedOX¹ff A³fb·fU IZY Àff±f QZJ³fZ ¸fZa IYfRYe AfIY¿fÊIY WX`Ü
CX´f·fûöYf 960540 IZY ÀIiYe³f SXZþû»¹fcVf³f IZY Àff±f ÀfbÀ´fá
IYÕXSX UedOX¹fû IYf Af³faQ
CXNXf ÀfIY°fZ WX`aÜ 8 E¸f´fe
dSX¹fSX EUa 3 E¸f´fe RiYaMX
I`Y¸fSXf ÀfZ ¹fböY RYfg¨¹fÊc³f E¨fOXe I`Y¸fSXf ´fiZd¸f¹fûa IYû Af³faQ IYe
EIY ³fBÊ A³fb·fcd°f ´fiQf³f IYSXZ¦ffÜ RYfg¨¹fÊc³f E¨fOXe õfSXf Àf¸fd±fÊ°f
UedOX¹fû IYfgdÕXa¦f IZY ¸ff²¹f¸f ÀfZ QcSXÀ±f À±ff³f IZY IYfgÕX IYû
Àf¸f¹f¶fð °fSXeIZY ÀfZ Aaþf¸f dQ¹ff þf ÀfIY°ff WX`Ü RYû³f IYe ¹fWX
dUVfZ¿f°ff BÀfZ ¦fþMX ´fiZd¸f¹fûa IZY ¶fe¨f dUVfZ¿f ÷Y´f ÀfZ ÕXûIYd´fi¹f
¶f³ff³fZ ¸fZa ÀfWXf¹fIY dÀfð WXû¦feÜ

6. CXØfSX ´fiQZVf
CX¸ff ·ffSX°fe IYf ¹fc´fe
ÀfSXIYfSX ´fSX WX¸f»ff
ÀfaUfQQf°ff
»fJ³fDYÜ ÓffÔÀfe IZY ¸fZdOXIY»f IYfg»fZþ
¶ffB´ffÀf ´fSX ¨füWXSXZ WX°¹ffIYf¯OX ´fSX ·ffSX°fe¹f
þ³f°ff ´ffMXeÊ IYe RYf¹fSX ¶fif¯OX ³fZ°ff CX¸ff ·ffSX°fe
³fZ ¹fc´fe ÀfSXIYfSX ´fSX WX¸f»ff ¶fû»ff WXÜ CX³WXû³fZ
`
Ô
CXØfSX ´fiQVf IZY ´fbd»fÀf ´fi¸fbJ dSXþUf³f AWX¸fQ
Z
IYf BÀ°feRYf ·fe ¸ffÔ¦ff WXÜ ¸f²¹f ´fiQVf IYe ´fcUÊ
` Ô
Z
¸fb£¹f¸fÔÂfe CX¸ff ·ffSX°fe ³fZ AfSXû´f »f¦ff¹ff dIY
¸f²¹f ´fiQVf dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ Àf´ff IYe WXfSX
Z
IYe ¶füJ»ffWXMX IZY ¨f»f°fZ WX°¹ffIYf¯OX IYû
AÔþf¸f dQ¹ff ¦f¹ff WXÜ OXeþe´fe dSXþUf³f AWX¸fQ
`
³fZ BÀf WX°¹ffIYf¯OX ¸fZÔ ÀfØfføYPÞX ´ffMXeÊ IYe
ÀfÔd»f~°ff ³f WXû³fZ IYf þû ¶f¹ff³f dQ¹ff WX` Uû
¶fZWXQ ¦f`SXdþ¸¸fZQfSXf³ff WXÜ CX³WXû³fZ OXeþe´fe ÀfZ
`
Ô
BÀ°feRYf QZ³fZ IYe ¸ffÔ¦f IYeÜ CX³WXû³fZ IYWXf dIY
Ô
OXeþe´fe IYf ¹fWX ¶f¹ff³f ¸ff¸f»fZ IYe dUUZ¨f³ff IYSX
SXWXZ Ad²fIYfdSX¹fûÔ IYû ´fi·ffdU°f IYSX¦ffÜ ´fedOÞX°fûÔ
Z
ÀfZ d¸f»f³fZ ÀfZ ´fWX»fZ ·ffþ´ff ³fZÂfe CX¸ff ·ffSX°fe ³fZ
Àf¶fÀfZ ¶fOÞXZ »fûIY°fÔÂf ¸fZÔ
d³f¿´fÃf°ff IYe ÀfWX·ffd¦f°ff
BMXfUfÜ CX´fdþ»ffd²fIYfSXe Vf`»fZÔQi
·ffdMX¹ff ³fZ QZVf IZY »fûIY°fÔÂf ´fi¯ff»fe ¸fZÔ
d³f¿´fÃf°ff IZY d»fE AWX¸f ·fcd¸fIYf d³f·ffBÊ WX`Ü
³f¹fZ ¸f°fQf°ffAûÔ IYû d´fL»fZ IYBÊ U¿fûÊ ÀfZ
¸f°fQf°ff ¶f³f³fZ IYe ´fWX»f IYSX SXWXZ ßfe ·ffdMX¹ff
IYû CX³fIZY IYf¹fûÊ IYû QZJ°fZ WXbE ·ffSX°f
d³fUfʨf³f Af¹fû¦f ³fZ ´fiQZVf IZY ¸ffÀMXSX MÑZ³fSX IYe
CX´ffd²f ÀfZ Àf¸¸ffd³f°f dIY¹ff WX`Ü
ßfe ·ffdMX¹ff ³fZ ¶f°ff¹ff dIY WX¸f dUV½f
IZY dUVff»f°f¸f EUÔ EIY»f »fûIY°fÔÂf WX`ÔÜ þWXfÔ
ÀfØff IYf À±ff³ffÔ°fSX¯f ·ffSX°f d³fUfʨf³f Af¹fû¦f
IZY d³fQZÊVf³f ¸fZÔ IYSXf¹fZ ¦f¹fZ ¨fb³ffU õfSXf WXû°ff WX`
þ¶fdIY QdÃf¯f EdVf¹ff IZY IYBÊ QZVfûÔ ¸fZÔ ÀfØff
IYf À±ff³ffÔ°fSX¯f Àf`d³fIY WXÀ°fÃfZ´f ÀfZ WXû°ff WX`Ü
CX³WXûÔ³fZ ¶f°ff¹ff dIY ¹fWXfÔ 18 IYSXûOÞX ¸f°fQf°ff
A´f³ff ¸f°f ´ffSXQVfeÊ PXÔ¦f ÀfZ d³f¿´fÃf°ff IZY Àff±f
BÊUeE¸f ¸fVfe³f õfSXf IYSX°fZ WX`ÔÜ ÀfSXIYfSXe
IY¸fʨffSXe EUÔ Ad²fIYfSXe IZY øY´f ¸fZÔ ¨fb³ffU ¸fZÔ
OXйfcMXe IZY QüSXf³f d³f¿´fÃf IYf¹fÊ IYSXIZY
»fûIY°fÔÂf IYû AüSX ¸fþ¶fc°fe ´fiQf³f IYSX°fZ WX`ÔÜ
CX´fdþ»ffd²fIYfSXe ßfe ·ffdMX¹ff IYû
þ³f´fQ SXf¸f´fbSX ¸fZÔ °f`³ff°fe IZY QüSXf³f »fûIYÀf·ff
2009 IZY Af¸f ¨fb³ffU ¸fZÔ ·ffSX°f d³fUfʨf³f
Af¹fû¦f IZY ´fiZÃfIY EÀf´fe dÀfÔWX õfSXf ¨fb³ffU
IYf¹fÊ ¸fZÔ d³f¿´fÃf°ff IZY d»fE ´fiVfdÀ°f´fÂf ´fiQf³f
dIY¹ff ¦f¹ffÜ dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU 2012 IZY
d³fUfʨf³f ¸fZÔ BMXfUf dU²ff³fÀf·ff IZY dSXMXd³fÔʦf
AfRYeÀfSX IZY ÷Y´f ¸fZÔ d³f¿´fÃf°ff EUÔ Bʸff³fQfSXe
IZY d»fE Af¹fû¦f õfSXf ´fb³f: ´fiVfdÀ°f ´fÂf dQ¹ff
¦f¹ffÜ BÀfe ´fiIYfSX ·ffSX°f d³fUfʨf³f Af¹fû¦f õfSXf
´fiQZVf IZY ¸ffÀMXSX MÑZ³fSX IYû ´fidVfÃf¯f QZ³fZ WXZ°fb
ÀMXZMX »fZ¶f»f ¸ffÀMXSX MÑZ³fSX ³ffd¸f°f dIY¹ff ¦f¹ffÜ
25 þ³fUSXe 2013 IYû SXf¿MÑXe¹f ¸f°fQf°ff
dQUÀf IZY AUÀfSX ´fSX dþ»ffd²fIYfSXe ´fe
¦fb÷Y´fiÀffQ ³fZ d³fUfʨfIY SXdþÀMÑeIYSX¯f
Ad²fIYfSXe IZY øY´f ¸fZÔ CX³WXZÔ ´fbSXÀIÈY°f dIY¹ff
±ffÜ UZ BÀf Àf¸f¹f Àfbd³f¹fûdþ°f ¸f°fQf°ff dVfÃf¯f
U d³fUfʨf³f ÀfWX·ffd¦f°ff IZY þ³f´fQ ´fi·ffSXe IZY
øY´f ¸fZÔ ·fe ¸f°fQf°ff þf¦føYIY°ff Ad·f¹ff³f ´fSX
IYf¸f IYSX SXWXZ WX`ÔÜ
¨ffSX ¶f¨¨fûÔ IYe ¸fü°f
´fSX »fe´ff´fû°fe
WX`»fMX IZY ¶ff»f SXû¦f d¨fdIY°Àff»f¹f IZY
dU·ff¦ff²¹fÃf OXf. ¹fVfUÔ°f SXfU ¨ffSX ¶f¨¨fûÔ
IYe ¸fü°f IZY ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ A¶f ÓfcNXe dSX´fûMXÊ QZIYSX
IYfSXÊUfBÊ ÀfZ ¶f¨f³fZ IYe þb¦f°f »f¦ff SXWXZ WX`ÔÜ
BÀfIZY d»fE UWX ¸fÔ¦f»fUfSX IYû þfÔ¨f IYSX³fZ
´fWXbÔ¨fZ EÀfeE¸f IYû §fMX³ff Uf»fZ dQ³f ·f°feÊ
¶f¨¨fûÔ IYf AfÔIYOÞXf d¦f³ff°fZ SXWXZÜ EÀfeE¸f ³fZ
24 §fÔMXZ ¸fZÔ ÀfeE¸fEÀf OXfg. VfVffÔIY ßfeUfÀ°fU
EUÔ dU·ff¦ff²¹fÃf ÀfZ þUf¶f ¸ffÔ¦ff WX`Ü ¶ff»f
SXû¦f d¨fdIY°Àff»f¹f ´fWXbÔ¨fIYSX ¨ffSX ¶f¨¨fûÔ IYe
¸fü°f IZY ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ EÀfeE¸f LWX SXfþZÔQi
dÂf´ffNXe ³fZ þfÔ¨f-´fOÞX°ff»f IYeÜ CX³WXûÔ³fZ
dU·ff¦ff²¹fÃf OXfg. SXfU ÀfZ AÀ´f°ff»f ¸fZÔ
A½¹fUÀ±ff IYû »fZIYSX IYfRYe QZSX ´fcL°ffL
IYeÜ OXfg. SXfU ³fZ 19 þ³fUSXe IYû §fMX³ff
Uf»fZdQ³f AÀ´f°ff»f ¸fZÔ 6 ¶f¨¨fZ ·f°feÊ WXû³fZ
AüSX B³f¸fZÔ ÀfZ Qû IYe ¸fü°f WXû³fZ IYe þf³fIYfSXe
QeÜ ¶f°ff¹ff ¦f¹ff dIY 19 þ³fUSXe IYe SXf°f
¶ff»f SXû¦f IYe B¸fSXþZÔÀfe ¸fZÔ OXfg. EÀfIZY ¦fü°f¸f
IYe OXйfcMXe ±feÜ EÀfeE¸f ³fZ AÀ´f°ff»f IYf
·f°feÊ SXdþÀMXSX U ¸fü°f IZY AfÔIYOÞXZ þfÔ¨fZÜ
CX³WXûÔ³fZ AÀ´f°ff»f ¸fZÔ ¦fÔQ¦fe, RYMXZ ¦fïZ EUÔ
¶fZOXûÔ IYe IY¸fe EUÔ QUfAûÔ IYe CX´f»f¶²f°ff
´fSX þcd³f¹fSX EUÔ Àfed³f¹fSX SXZdþOXZÔMX ÀfZ ·fe
´fcL°ffL IYeÜ
EIY-¶fZOX ´fSX d¸f»fZ °fe³f ¶f¨¨fZ
EÀfeE¸f IYû d¨fdIY°Àff»f¹f ¸fZÔ EIY
¶fZOX ´fSX °fe³f ¶f¨¨fZ ·f°feÊ d¸f»fZÜ BÀfZ »fZIYSX
CX³WXûÔ³fZ ÀfUf»f ·fe dIY¹ff dIY BÀfÀfZ °fû ¶fe¸ffSX
¶f¨¨fZ ÀfÔIiYd¸f°f WXû ÀfIY°fZ WX`ÔÜ
40 °fe¸ffSXQfSXûÔ IZY ¶f¹ff³f QþÊ
¶ff»f SXû¦f d¨fdIY°Àff»f¹f ¸fZÔ EÀfeE¸f
³fZ 40 °fe¸ffSXQfSXûÔ IZY ¶f¹ff³f QþÊ dIYEÜ
°fe¸ffSXQfSXûÔ ³fZ OXfg¢MXSXûÔ õfSXf QUfEÔ U ÀfedSXÔþ
¶ffWXSX ÀfZ ¸fÔ¦ff³fZ, AÀ´f°ff»f ¸fZÔ ¦fÔQ¦fe, RYMXZ
¶fZOX EUÔ ¦fÔQe ¨ffQSXûÔ IZY Àff±f IYûBÊ ·fe
Àf¸fÀ¹ff ¶f°ff³fZ ´fSX Qb°IYfSXZ þf³fZ IYe
dVfIYf¹f°f IYeÜ
°f»J Vf¶QûÔ ¸fZÔ BÀf WX°¹ffIYfÔOX IYe d³f³Qf IYSX°fZ
WXE IYWXf dIY ´fiQVf ¸fZÔ ASXfþIY°ff ´fcSXe °fSXWX
b
Z
`
WXfUe WXÜ EZÀff WX°¹ffIYf¯OX d¶f³ff SXfþ³fed°fIY
ÀfÔSXÃf¯f IZY Àf¸·fU ³fWXeÔÜ BÀfe IYfSX¯f
§fMX³ffÀ±f»f ÓffÔÀfe ¨fb³ff ¦f¹ffÜ CX³WXû³fZ Àf´ff ´fSX
Ô
d³fVff³ff Àff²f°fZ WXE IYWXf dIY ¹fWX ´ffMXeÊ AWXIYfSXe
b
Ô
WX, WXfSX ¶fQfÊV°f ³f WXû³fZ IZY IYfSX¯f WX°¹ff IYSXUfBÊ
`
¦fBÊÜ CX³WXû³fZ ¸ff¸f»fZ IYe Àfe¶feAfB þfÔ¨f IYe ¸ffÔ¦f
Ô
IYSX°fZ WXE IYWXf dIY ´fiQVf IZY Ad²fIYfSXe SXû¶fûMX
b
Z
IYe ·ffÔd°f IYf¸f IYSX SXWXZ WXÜ CX³WXû³fZ Jb»fZ °füSX ´fSX
Ô`
Ô
IYWXf dIY ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ UfÔdL°f Ad·f¹fböY Àf´ff IYf
dU²ff³fÀf·ff ÃfZÂf ´fi·ffSXe ±ff U ´fbd»fÀf ¸ff¸f»fZ IYe
»fe´ff´fû°fe ¸fZÔ þbMXe WXÜ
`
Afþ ÀfZ ¶f³fZÔ¦fZ ¦f`Àf
CX´f·fûöYfAûÔ IZY Af²ffSX IYfOXÊ
¦f`Àf CX´f·fûöYfAûÔ IYû ´fif±fd¸fIY°ff QZ°fZ
WXE Ueþf MXIY IÔY´f³fe ³fZ ¶fb²fUfSX ÀfZ CX³fIZY
b
Z
Af²ffSX IYfOXÊ ¶f³ff³fZ IYf R`YÀf»ff d»f¹ff WXÜ
`
Af²ffSX IYfOXÊ ¶f³ff³fZ IZY d»fE A¶f ¦f`Àf IY³fZ¢Vf³f
²ffSXIYûÔ IYû WXe USXe¹f°ff Qe þfE¦feÜ A³¹f
³ff¦fdSXIYûÔ IYf Af²ffSX IYfOXÊ ¶ffQ ¸fZÔ ¶f³ff¹ff
þfE¦ffÜ ´fiVffÀf³f, Ueþf MXIY IÔY´f³fe AüSX
Z
EþZÀfe ÀfÔ¨ff»fIYûÔ IZY ¶fe¨f ¸fÔ¦f»fUfSX IYû °f¹f
Ô
WXAf dIY ¦f`Àf IY³fZ¢Vf³f ²ffSXIYûÔ IZY Af²ffSX IYfOXÊ
b
´fif±fd¸fIY°ff ÀfZ ¶f³ffE þfE AüSX Àff¸ff³¹f »fû¦fûÔ
IYf Af²ffSX IYfOXÊ ¶f³ff³fZ IYe ´fidIiY¹ff IYû dUSXf¸f
dQ¹ff þfEÜ dþÀfIZY ¶ffQ Ueþf MXIY IÔY´f³fe IZY
Z
¨f»f SXWXZ 14 dVfdUSXûÔ ¸fZÔ ¶fb²fUfSX ÀfZ ¦f`Àf
CX´f·fûöYfAûÔ IZY Af²ffSX IYfOXÊ ¶f³ffE þfEÔ¦fZÜ
³fBÊX dQne, 27 þ³f½fSXe ÀfZ 02 RYSX½fSXe, 2014
6
UÀfc»fe ´fSX ·fOÞXIZY þ³fÀfZUf
E¢Àf´fiZÀf IZY ¹ffÂfe
þeAfSX´fe þUf³fûÔ IYe þ¶fSX³f
CX¦ffWXe ´fSX þ³fÀfZUf E¢Àf´fiZÀf IZY ¹ffdÂf¹fûÔ ³fZ
VffWXþWXfÔ´fbSX IZY SXûþf þÔ¢Vf³f ´fSX ¶fUf»f
dIY¹ffÜ CX°´feOÞX³f ÀfZ AfWX°f ¹ffÂfe MÑZ³f IZY
þÔ¢Vf³f ´fWXbÔ¨f°fZ WXe MÑ`IY IZY Af¦fZ JOÞXZ
WXûIYSX ÀfbSXÃff IYd¸fʹfûÔ IZY dJ»ffRY IYfSXÊUfBÊ
IYe ¸ffa¦f IYû »fZIYSX ³ffSXZ »f¦ff³fZ »f¦fZÜ BÀfÀfZ
SXZ»f ´fiVffÀf³f ¸fZ WXOÞXIÔY´f ¸f¨f ¦f¹ffÜ ÀMXZVf³f
¸ffÀMXSX ³fZ ´ffUSX IZYd¶f³f AüSX IÔYMÑû»f øY¸f
IYû Àfc¨f³ff QeÜ SXZ»f ¹ffdÂf¹fûÔ IZY ´f`ÀfZ Uf´fÀf
dQ»ff³fZ AüSX IYfSXÊUfBÊ IZY AfV½ffÀf³f ´fSX
¹ffÂfe Vffa°f WXbEÜ BÀf QüSXf³f 35 d¸f³fMX ´fSX
MÑZ³f þÔIYVf³f ´fSX JOÞXe SXWXeÜ
§fMX³ffIiY¸f IYe VfbøYAf°f WXbBÊ ¦fb÷YUfSX
Àfb¶fWX ¨ffSX ¶fþZ IZY IYSXe¶fÜ þ`ÀfZ WXe
A´f»ffB³f IYe þ³fÀfZUf E¢Àf´fiZÀf ¶fSX°ffSXf
ÀMXZVf³f IZY ´ffÀf ´ffÀf ´fWXbÔ¨fe þeAfSX´fe
þUf³fûÔ ³fZ ¹ffdÂf¹fûÔ ÀfZ »fcMX´ffMX VfbøY IYSX QeÜ
dUSXû²f ´fSX ¦ff»fe ¦f»fü¨f AüSX ¸ffSX´feMX IYeÜ
SXûþf þÔ¢Vf³f ´fSX MÑZ³f ´fWXbÔ¨f³fZ ´fSX ¹ffÂfe
»ff¸f¶fÔQ WXû ¦fE AüSX þeAfSX´fe IYd¸fʹfûÔ IYe
d¦fSXµ°ffSXe IYe ¸ff¦f IYSX³fZ »f¦fZÜ IYfSXÊUfBÊ ³f
WXû³fZ ´fSX ¹ffÂfe MÑIY ´fSX BÔþ³f IZY Af¦fZ JOÞXZ
WXû ¦fEÜ MÑZ³f ¨ff»fIY VfaIYSX ¸ffÓfe, Àf¶¶feSX ³fZ
BÀfIYe Àfc¨f³ff ´ffUSX IZYd¶f³f AüSX IÔYMÑû»f
øY¸f IYû QeÜ BÀfÀfZ ¸fÔOX»f IYf¹ffÊ»f¹f °fIY
WXOXIÔY´f ¸f¨f ¦f¹ffÜ dÀ±fd°f d¶f¦fOÞX°fe QZJ
ÀMXZVf³f ¸ffÀMXSX þZ´fe d¸fßff ³fZ AfSX´feERY
AüSX þeAfSX´fe IYû »fcMX´ffMX °f±ff ¹ffdÂf¹fûÔ ÀfZ
A·fQi ½¹fUWXfSX IYf ¸fZ¸fû ·fZþf, »fZdIY³f
AfSX´feERY ³fZ ¸fZ¸fû »fZ³fZ ÀfZ ¸f³ff IYSX dQ¹ffÜ
þeAfSX´fe IZY ¨füIYe ´fi·ffSXe Aû´fe ¦fü°f¸f
AUIYfVf ´fSX ±fZÜ QeUf³f SXfþIbY¸ffSX ¸füIZY
´fSX ´fWXbÔ¨fZ, CX³WXûÔ³fZ ¹ffdÂf¹fûÔ IYû »fcMX IZY ´f`ÀfZ
Uf´fÀf IYSXfEÜ ¨ffSXû þeAfSX´fe þUf³fûÔ IZY
dJ»ffRY IYfSXÊUfBÊ IZY AfV½ffÀf³f ´fSX ¹ffÂfe
Vff°f WXbE »fZdIY³f þeAfSX´fe þUf³fûÔ IYe
IYSX°fc°fû IYe UþWX ÀfZ þ³fZÀfUf E¢Àf´fiZÀf ¸fZÔ
ÀfUfSX ¨ffSX WXþfSX ¹ffÂfe NXÔOX ¸fZÔ ´fSXZVff³f SXWXZÜ
35 d¸f³fMX IZY §fMX³ffIiY¸f IZY ¶ffQ þ¶f MÑZ³f
SXUf³ff WXbBÊ °f¶f þfIYSX ¹ffdÂf¹fûÔ Àf¸fZ°f SXZ»f
´fiVffÀf³f ³fZ SXfWX°f IYe ÀffÀf »feÜ
JÀ°ffWXf»f ´fb»fûÔ ´fSX
AfUfþfWXe J°fSX³ffIY
¸f³fûªf ´ff¯OZX¹f
VfWXSX ¸fZÔ ¶fPÞX°fe Af¶ffQe AüSX UfWX³fûÔ
IZY Q¶ffU IZY dWXÀff¶f ÀfZ ´fb»fûÔ IYe ½¹fUÀ±ff
´fWX»fZ WXe ³fWXeÔ WX`Ü BÀf IYfSX¯f ¹ff°ff¹ff°f SXûþ
þf¸f IYf dVfIYfSX SXWX°ff WX`Ü EZÀfZ ¸fZÔ þû ´fb»f
¹ff°ff¹ff°f IYf ¶fûÓf CXNXf SXWXZ WX`Ô, CX³fIYf Àf¸f¹f
ÀfZ SXJSXJfU IYSXIZY »fû¦fûÔ IYû ±fûOÞXe SXfWX°f
dQ»ffBÊ þf ÀfIY°fe WX`, »fZdIY³f BÀf IYf¸f ¸fZÔ
»ff´fSXUfWXe IYe Àfþf þ³f°ff ·fb¦f°f SXWXe WX`Ü
´fb»f AfUfþfWXe IYe ÀfbdU²ff AfÀff³f ¶f³ff³fZ
IYe þ¦fWX ´fSXZVff³fe IYf Àf¶f¶f ¶f³f SXWXZ WX`ÔÜ
VfWXSX ¸fZÔ þû ´fb»f ¹ff°ff¹ff°f IYû SXµ°ffSX QZ³fZ ¸fZÔ
ÀfWXf¹fIY WX`Ô, CX³fIYe WXf»f°f »f¦ff°ffSX ¶fQ°fSX
WXû°fe þf SXWXe WX`Ü »fZdIY³f BÀf ÀfÔ¶fÔ²f ¸fZÔ
dþ¸¸fZQfSX ARYÀfSX »ff´fSXUfWXe ·fSXf SXU`¹ff
dQJf SXWXZ WX`ÔÜ BÀfIZY ¨f»f°fZ JÀ°ffWXf»f WXû°fZ
þf SXWXZ ´fb»fûÔ ´fSX AfUfþfWXe J°fSX³ffIY WXû°fe
þf SXWXe WX`Ü B³f¸fZÔ ÀfZ QfQf³f¦fSX AüSX ÓfIYSXIYMXe
´fb»f IYe WXf»f°f °fû EZÀfe WX` dIY »fû¦fûÔ IYû
¦fbþSX³fZ ÀfZ ·fe OXSX »f¦f³fZ »f¦ff WX`Ü ¨ffWXZ ³fe¨fZ ÀfZ
MÑZ³f ¦fbþSXZ ¹ff DY´fSX ÀfZ ·ffSXe UfWX³f Qû³fûÔ ´fb»f
IYfÔ´f°fZ SXWX°fZ WX`ÔÜ ´fb»fûÔ ´fSX ¦ff¹f¶f SXZd»fÔ¦f,
¹ff°ff¹ff°f ÀfÔIZY°fIY ³f WXû³ff U MÑ`dRYIY
dÀf´ffdWX¹fûÔ IYe ´f¹ffÊ~ ½¹fUÀ±ff ³fWXeÔ dIY¹ff
þf³ff Àf¸fÀ¹ff AüSX ¶fPÞXf SXWXf WX`Ü
SXWX-SXWXIYSX IYfÔ´f°ff QfQf³f¦fSX ´fb»f
VfWXSX IZY QdÃf¯f U CXØfSX-´fd›¸f ÃfZÂf
IYû þûOÞX³fZ Uf»ff ¹fWX ´fb»f ¶fQWXf»f WX`Ü WXf»f
¸fZÔ ¹fWXfÔ Qû »fZ³f IYf Àf¸ff³ffÔ°fSX ´fb»f ¶f³ff WX`Ü
»fZdIY³f ¸füþcQf ´fb»f IYe ÀfOÞXIY B°f³fe JSXf¶f
WX` dIY UfWX³f dWX¨fIYû»fZ Jf°fZ ¦fbþSX°fZ WX`ÔÜ
A¢ÀfSX ´fb»f IYfÔ´f CXNX°ff WX`Ü ´fb»f IZY »fûWXZ IZY
dWXÀÀfûÔ IYe ´fSX°fZÔ CX²fOÞX³fZ »f¦fe WX`Ô, °fû dIY³ffSXZ
¶f³fZ þûOÞX CXJOÞX SXWXZ WX`ÔÜ BÀfIZY ¨f»f°fZ ´fb»f
»f¦ff°ffSX IY¸fþûSX WXû SXWXf WX`Ü
¦fûdUÔQ´fbSXe ´fb»f : dOXUfBOXSX J°fSX³ffIY
¦fûdUÔQ´fbSXe ´fb»f ´fSX ·fe »fû¦fûÔ IYe
AfUfþfWXe J°fSX³ffIY WXû°fe þf SXWXe WX`Ü
RYþ»f¦fÔþ IYe AûSX ¶f³ff¹ff ¦f¹ff dOXUfBOXSX
þf³f»fZUf Àffd¶f°f WXû SXWXf WX`Ü AfE dQ³f
dOXUfBOXSX ÀfZ IYûBÊ ³f IYûBÊ UfWX³f MXIYSXf þf°ff
WX`, AüSX »fû¦f §ff¹f»f WXû SXWXZ WX`ÔÜ dOXUfBOXSX
A·fe °fIY WXMXf¹ff ³fWXeÔ þf ÀfIYf WX`, ´fb»f IYe
ÀfOÞXIY ´fSX ¦fèZ WX`ÔÜ
ÓfIYSXIYMXe ´fb»f ´fSX SXZd»fÔ¦f ¦ff¹f¶f
ÓfIYSXIYMXe ´fb»f ´fSX ¦fèûÔ, MÑIYûÔ IZY
Q¶ffU AüSX ¶fÀf AçZ IZY IYfSX¯f SXf°fdQ³f þf¸f
»f¦f°ff WX`Ü ÃfZÂfe¹f »fû¦fûÔ ³fZ SXZd»fÔ¦f CXJfOÞXIYSX
³f¹ff SXfÀ°ff °f`¹ffSX IYSX d»f¹ff WX`Ü AfVff ¸ff°ff
¸fÔdQSX ÀfZ ±fûOÞXf Af¦fZ ´fb»f IYe SXZd»fÔ¦f ¦ff¹f¶f WX`Ü
SXZd»fÔ¦f IZY CXÀf ´ffSX »fIYOÞX¸fÔOXe WXû³fZ IZY IYfSX¯f
¹fWXeÔ ÀfZ »fIYOÞXe IZY »f™ûÔ IZY ÀfWXfSXZ »fû¦fûÔ ³fZ
´f`Q»f SXfÀ°ff ¶f³ff d»f¹ff WX`Ü ¹fWXfÔ ´fSX UfWX³f
SXûIY IYSX LûMXe ¦ffdOÞX¹fûÔ ¸fZÔ »fIYOÞXe ¨fPÞXfBÊ AüSX
CX°ffSXe þf°fe WX`Ü

7. 7
³fBÊX dQne, 27 þ³f½fSXe ÀfZ 02 RYSX½fSXe, 2014
CXØfSX ´fiQZVf
QZVf ¶f¨ffAû, QZVf ¶f³ffAû S`X»fe
¸fZÔ QWXfOÞZX ¸fb»ff¹f¸f dÀfaWX
ª¹fûd°fʸf¹f d°fUfSXe
UfSXf¯fÀfeÜ SXf¸f³f¦fSX ¸fZÔ Àf¸ffþUfQe ´ffMXeÊ
'QZVf ¶f¨ffAû, QZVf ¶f³ffAû' SX»fe ¸fZÔ ´ffMXeÊ IZY
`
IYe
¸fbdJ¹ff ¸fb»ff¹f¸f dÀfÔWX AüSX A³¹f ³fZ°ffAûÔ ³fZ
·ffþ´ff IYe AûSX ÀfZ ´fi²ff³f¸fÔÂfe ´fQ IZY CX¸¸feQUfSX
³fSXQi ¸fûQe ´fSX þ¸fIYSX d³fVff³ff Àff²ffÜ ¸fûQe ´fSX
ÔZ
WX¸f»fZ IZY d»fE Jc³f ÀfZ Àf³fZ WXf±f, BÔÀffd³f¹f°f IYf
WX°¹ffSXf U AüSX°fûÔ IYf QbV¸f³f þ`ÀfZ þb¸f»fZ
CXLf»fZ,°fû ¸fedOX¹ff ´fSX ·fe Àf´ff ³fZ°ffAûÔ IZY °fZUSX
°f»J ±fZÜ ¸fb»ff¹f¸f dÀfÔWX ³fZ ¦fbþSXf°f QÔ¦fûÔ IYf dþIiY
IYSX°fZ WXE IYWXf dIY ¸fûQe IZY WXf±f Jc³f ÀfZ Àf³fZ WXÔ`
b
AüSX UWX ¸fdWX»ffAûÔ IYe Af¶føY »fcMX³fZ U Jc³f IYe
WXû»fe JZ»f³fZ Uf»fûÔ ÀfZ Af´fIYû ÀffU²ff³f IYSX³fZ
AfE WXÜ ¸fb»ff¹f¸f ¶fû»fZ, 'dþÀf UöY ¦fbþSXf°f QÔ¦fûÔ
Ô`
¸fZÔ Ófb»fÀf SXWXf ±ff, ¸f`Ô »fû¦fûÔ IZY þ£¸fûÔ ´fSX ¸fSXWX¸f
Ôb
»f¦ff³fZ AWX¸fQf¶ffQ ´fWX¨ff °fû ¸fbÓfZ ÀfbSXÃff IZY ³ff¸f
´fSX ¹fWX IYWXIYSX SXûIY dQ¹ff ¦f¹ff dIY Af´fIZY þf³fZ
ÀfZ WXf»ff°f d¶f¦fOÞX ÀfIY°fZ WXÜ EIY °fSXWX ÀfZ ¸fbÓfZ
Ô`
²f¸fIYe ·fe Qe ¦fBÊ dIY Af´fIYe UWXfÔ þf³f þf
ÀfIY°fe WXÜ ¸fûQe IZY AfQd¸f¹fûÔ ³fZ ¸fdWX»ffAûÔ ´fSX ·fe
`
A°¹ff¨ffSX dIYEÜ' Àf´ff ¸fbdJ¹ff ³fZ IYWXf, '¸fZSXf
RYfdÀfÀMX °ffIY°fûÔ ÀfZ ÀfUf»f WX` dIY ¢¹ff CX³WXÔZ
´fi²ff³f¸fÔÂfe ´fQ IZY d»fE QcÀfSXf ½¹fdöY ³fWXeÔ d¸f»ff?
¶feþZ´fe ¸fZÔ IYûBÊ ³fWXeÔ SXWX ¦f¹ff þû ´fi²ff³f¸fÔÂfe ¶f³f³fZ
IZY »ff¹fIY WXû?' UWXe, ³f¦fSX dUIYfÀf ¸fÔÂfe Afþ¸f
Ô
JfÔ ³fZ ³fSXQi ¸fûQe ´fSX WX¸f»ff ¶fû»f°fZ WXE BÔÀffd³f¹f°f
ÔZ
b
IYf WX°¹ffSXf ¶f°ff¹ffÜ ¸fb»ff¹f¸f ³fZ IZYQi ÀfSXIYfSX ´fSX
Ô
d³fVff³ff Àff²f°fZ WXE IYWXf dIY IYfÔ¦fiÀf ³fZ ¦ffÔ²feþe IZY
b
Z
³ff¸f ´fSX ÀfØff °fû IYBÊ ¶ffSX WXfdÀf»f IYe ¸f¦fSX CX³fIZY
¸fc»¹fûÔ, dU¨ffSXûÔ AüSX dÀfðf°fûÔ IYû ³fWXeÔ A´f³ff¹ffÜ
CX³WXû³fZ Àf´ffB¹fûÔ IYû »f»fIYfSXf dIY UZ A³¹ff¹f IYf
Ô
¸fbJSX dUSXû²f IYSXÜ ¨fb³ffU ¸fZÔ ¹fbUfAûÔ IYû
ÔZ
¸fWX°U´fc¯fÊ ·fcd¸fIYf d³f·ff³fe WX` °f·fe dQ»»fe ¸fZÔ
ÀfSXIYfSX ¶f³fZ¦feÜ
' ¸fedOX¹ff IYe °fSXRY BXVffSXf IYSX°fZ WbXE IYWXf
dIY CX³WXÔZ WX¸ffSXe A¨LfB¹ffÔ ³fþSX ³fWXeÔ Af°feÔÜ IY¸f
ÀfZ IY¸f A´f³ff I`Y¸fSXf ¸fÔ¨f ÀfZ ´feLZ ·fe ¸fûOÞX »fZÔ
°ffdIY Qbd³f¹ff Àf¸ffþUfQe ´ffMXeÊ IYe °ffIY°f QZJ
ÀfIZY'Ü 'þ³f°ff ³fZ °f¹f IYSX d»f¹ff WX` dIY dQ»»fe
IYe ÀfØff dIYÀff³fûÔ IYf ³fZ°ff WXe ÀfÔ·ff»fZ¦ff ¸f¦fSX
¸fedOX¹ff IYû Vff¹fQ ¹fWX ¸fÔþSX ³fWXeÜ ¸fedOX¹ff ÀfZ
c Ô
d¸f»fIYSX ÀffÔ´fiQfd¹fIY °ffIY°fZÔ ÀffdþVf SX¨f SXWXe
WXÜ dU´fdÃf¹fûÔ IYe ¦fOÞX¶fdOÞX¹ffÔ ¸fedOX¹ff IYû ³fWXeÔ
Ô`
dQJ°feÔ þ¶fdIY Àf´ff IZY IYf¹fÊIY¸fûÔ IYe ¦f»f°f
i
°fÀUeSX ´fZVf IYe þf°fe WXÜ'Ü
`
RYÀf»fZÔ ¶f¶ffÊQ, dVfÃffd¸fÂfûÔ IYf AfÔQû»f³f »f¦ff°ffSX þfSXe
dIYÀff³f °f¶ffWX
BMXfUfÜ ¶fSXÀff°f ¸fZÔ Af¸f þ³fþeU³f °fû
´fSXZVff³f WX` WXe, RYÀf»fûÔ IYe ¶f¶ffÊQe I`YÀfZ SXûIYe
þfE ¹fWX Àfû¨fIYSX dIYÀff³fûÔ IYf WXf»f ¶fbSXf WX`Ü
BÀf ¶ffdSXVf ³fZ RYÀf»fûÔ IYû °f¶ffWX IYSX dQ¹ff
WX`Ü A¶f ¹fdQ ¸füÀf¸f Jb»f°ff ·fe WX` °fû IbYL
»ff·f ³fWXeÔ WXû³fZ Uf»ff ¢¹fûÔdIY RYÀf»f BÀf
IYQSX ¶f¶ffÊQ WXû ¨fbIYe WX` dIY A¶f ²fc´f
d³fIY»f³fZ ÀfZ ·fe ³fbIYÀff³f IYe ·fSX´ffBÊ ³fWXeÔ IYe
þf ÀfIZY¦feÜ ¹fôd´f dþ³f ¦fZÔWXc IZY dIYÀff³fûÔ ³fZ
´fWX»fZ ´ff³fe ³fWXeÔ »f¦ff ´ff¹ff ±ff CX³fIYf °fû
IbYL ¦fZÔWXc ¶f¨f ÀfIY°ff WX`Ü IY»¹ff³f´fbSX
·fSXd°f¹ff °ffJf IZY dIYÀff³f ¶fÈþSXfþ dÀfÔWX,
SXf¸ff³fÔQ, SXf¸f¶fÈþ AüSX Ad³f»f IbY¸ffSX IYf
IYWX³ff WX` dIY ¶ffdSXVf ³fZ dIYÀff³fûÔ IYû °f¶ffWX
IYSX dQ¹ff WX`Ü
ÀfSXÀfûÔ: RYÀf»f JZ°fûÔ ¸fZÔ °f¶ffWXÜ WXUf
AüSX °fZþ ¶ffdSXVf IZY IYfSX¯f JZ°fûÔ ¸fZÔ d¦fSXeÜ
IbYL dQ³f ´fcUÊ Aû»ffUÈdá ÀfZ ·fe ´fi·ffdU°f WXbBÊ
±fe ÀfSXÀfûÔ IYe RYÀf»fÜ
SXªf³feVf ´ff¯OZX¹f
Afþ¸f¦fPÞX Ü Àf¸ff¹fûþ³f IYe ¸ffÔ¦f IYû
»fZIYSX þ³f´fQ ·fSX IZY AfQVfÊ dVfÃff d¸fÂf
UZ»fRZY¹fSX EÀfûdÀfEVf³f IZY »fû¦f AfÔQûd»f°f
WX`ÔÜ dVfÃffd¸fÂf ¶»ffIY ¸fb£¹ff»f¹fûÔ ´fSX þWXfÔ
²fSX³ff QZ SXWXZ WX`Ô, UWXeÔ dVfÃf¯f IYf¹fÊ IYf ·fe
¶fdWX¿IYfSX IYSX SXWXZ WX`ÔÜ ¸fZÔWX³f¦fSX ÀfÔUfQQf°ff
IZY A³fbÀffSX ¶feAfSXÀfe ¸fZÔWX³f¦fSX IZY Àf¸fÀ°f
dVfÃffd¸fÂf dVfÃfIY ´fQ ´fSX Àf¸ff¹fûþ³f IYe
¸ffÔ¦f IYû »fZIYSX A³fUSX°f dVfÃf¯f IYf¹fÊ
¶fdWX¿IYfSX IYSX³fZ IYf d³f¯fʹf d»f¹ff WX`Ü
dVfÃffd¸fÂfûÔ ³fZ IYWXf dIY ÀfSXIYfSX ³fZ UfQf
dIY¹ff ±ff dIY þ³fUSXe ¸ffWX ¸fZÔ ´fi±f¸f ¶f`¨f IYf
Àf¸ff¹fûþ³f IYSX dQ¹ff þfE¦ff, »fZdIY³f BÀf
¶ff¶f°f A·fe °fIY VffÀf³ffQZVf þfSXe ³fWXeÔ
dIY¹ff ¦f¹ffÜ dVfÃffd¸fÂfûÔ ³fZ IYWXf dIY
Ad³fd›°fIYf»fe³f ²fSX³ff °f¶f °fIY þfSXe SXWXZ¦ff
þ¶f °fIY ´fiQZVf ÀfSXIYfSX Àf¸ff¹fûþ³f IYf
VffÀf³ffQZVf þfSXe ³fWXeÔ IYSX QZ°feÜ dVfÃf¯f
IYf¹fÊ IYf ·fe °f¶f °fIY ¶fdWX¿IYfSX dIY¹ff
þfE¦ff þ¶f °fIY WX¸ffSXe ¸ffÔ¦fûÔ ´fSX IYûBÊ NXûÀf
IYfSXÊUfBÊ ³fWXeÔ IYe þf°feÜ ¶f`NXIY ¶»ffIY
A²¹fÃf dþ°fZÔQi ´fiÀffQ IZY ³fZ°fÈ°U ¸fZÔ ¸fÔ¦f»fUfSX
IYû WXbBÊ dþÀf¸fZÔ CX´ff²¹fÃf SXUeÔQi ´fiÀffQ
ßfeUfÀ°fU, ¸fWXf¸fÔÂfe Ad³f»f Qb¶fZ, SXe°ff,
AÔþc¶ff»ff, Qe´fIY, ¨fü²fSXe ¨fSX¯f, Ad³f°ff,
´fid¸f»ff AfdQ CX´fdÀ±f°f ±fZÜ AWXSXü»ff
´fid°fd³fd²f IZY A³fbÀffSX AfQVfÊ dVfÃffd¸fÂf
UZ»fRZY¹fSX EÀfûdÀfEVf³f ¶»ffIY AWXSXü»ff IZY
dVfÃffd¸fÂfûÔ ³fZ ¶fb²fUfSX IYû ¶feAfSXÀfe ´fSX
²fSX³ff dQ¹ff AüSX IYf¹fÊ ¶fdWX¿IYfSX dIY¹ffÜ
dVfÃffd¸fÂfûÔ ³fZ ÀfÔIY»´f d»f¹ff dIY þ¶f °fIY
´fiQZVf ÀfSXIYfSX Àf¸ff¹fûþ³f IYf VffÀf³ffQZVf
þfSXe ³fWXeÔ IYSX QZ°fe, °f¶f °fIY dVfÃf¯f IYf¹fÊ
IYf ¶fdWX¿IYfSX AüSX ²fSX³ff þfSXe SXWXZ¦ffÜ
¦f¯f°faÂfdQ½fÀf Af`SX ¶fÀfa°f
´fa¨f¸fe IYe Àf·fe QZVf½ffdÀf¹ffZÔ
IYfZ WXfdQÊIY Vfb·fIYf¸f³ffEa
¶ff¶ff IZY OXfÔMX³fZ ´fSX
LfÂf ³fZ þf³f Qe
IYf³f´fbSXÜ ¦fûdUÔQ³f¦fSX ¸fZÔ
E¸fEÀfÀfe IZY LfÂf ³fZ ¸fÔ¦f»fUfSX Qû´fWXSX
RYfÔÀfe »f¦ffIYSX þf³f QZ QeÜ QSXUfþf ³f
Jb»f³fZ ´fSX ¶ff¶ff ³fZ dIYSXfEQfSXûÔ IYe ¸fQQ
ÀfZ QSXUfþf °fûOÞXIYSX VfU IYû ¶ffWXSX
d³fIYf»ffÜ Af°¸fWX°¹ff IZY ´feLZ ª¹ffQf°fSX
Àf¸f¹f RYû³f ´fSX ¶ff°f IYSX³fZ IYû »fZIYSX
¶ff¶ff IZY OXfÔMX³fZ IYe ¶ff°f Àff¸f³fZ Af¹fe
WX`Ü Q¶fü»fe d³fUfÀfe ÀfÔþ¹f IbY¸ffSX ¶ff±f¸f
IZY BIY»fü°fZ ´fbÂf Qe´fIY (22) ³fZ
¸fÔ¦f»fUfSX Qû´fWXSX QcÀfSXZ ¸fIYf³f ¸fZÔ þfIYSX
RYfÔÀfe »f¦ff »feÜ Qe´fIY ¹fWXe ´fSX SXWXIYSX
´fPÞXfBÊ IYSX°ff ±ffÜ ¶f¦f»f Uf»fZ IY¸fSXZ ¸fZÔ
dIYSXf¹fZQfSX SXWX°fZ WX`Ü §fMX³ff IYe þf³fIYfSXe
WXû°fZ WXe CXÀfIYe ¸ffÔ SXf³fe U QfQe »føfe
IYf SXû-SXûIYSX ¶fbSXf WXf»f WXû ¦f¹ffÜ ¶ff¶ff
Qb»fe¨fÔQ IZY ¸fb°ffd¶fIY Qe´fIY IZY IYûd¨fÔ¦f
IZY UöY ·fe IY¸fSXZ ÀfZ ³f d³fIY»fZ ´fSX dIYÀfe
A³fWXû³fe IYe AfVfÔIYf ´fSX QSXUfþf
Jb»fUf³fZ IYe IYûdVfVf IYe, »fZdIY³f IYûBÊ
þUf¶f ³f d¸f»f³fZ ´fSX IbYÔOXe °fbOÞXUfBÊÜ
Qe´fIY ´fPÞXfBÊ ´fSX ²¹ff³f QZ³fZ IYe þ¦fWX
ÀffSXf Àf¸f¹f RYû³f ´fSX ¶ff°f IYSX°ff SXWX°ff
±ffÜ BÀfe ¶ff°f IYû »fZIYSX CXÀfZ OXfÔMX dQ¹ff
±ffÜ ´fbd»fÀf IZY ¸fb°ffd¶fIY RYû³f ´fSX ¶ff°f
IYSX³fZ IYû »fZIYSX ´fdSXþ³fûÔ IYe OXfÔMX IYe
¶ff°f Àff¸f³fZ AfBÊ WX`Ü
¦f¯f°faÂfdQ½fÀf Af`SX ¶fÀfa°f
´fa¨f¸fe IYe Àf·fe QZVf½ffdÀf¹ffZÔ
IYfZ WXfdQÊIY Vfb·fIYf¸f³ffEa
AfSX.´fe. ¨ff`²fSXe, Baþed³f¹fS,X ¦fif¸fe¯f
¹ffadÂfIYe d½f·ff¦f, ÀfWXþ³f½ffa, ¦ffZSXJ´fbSX
Àfaªf¹f Qb¶fZ, EOXeAû, ´fa¨ff¹f°f d½fIYfÀf JaOX
ÀfWXþ³f½ffa, ¦ffZSXJ´fbSX
¦f¯f°faÂfdQ½fÀf Af`SX ¶fÀfa°f
´fa¨f¸fe IYe Àf·fe QZVf½ffdÀf¹ffZÔ
IYfZ WXfdQÊIY Vfb·fIYf¸f³ffEa
¦f¯f°faÂfdQ½fÀf Af`SX ¶fÀfa°f
´fa¨f¸fe IYe Àf·fe QZVf½ffdÀf¹ffZÔ
IYfZ WXfdQÊIY Vfb·fIYf¸f³ffEa
¦f¯f°faÂfdQ½fÀf Af`SX ¶fÀfa°f
´fa¨f¸fe IYe Àf·fe QZVf½ffdÀf¹ffZÔ
IYfZ WXfdQÊIY Vfb·fIYf¸f³ffEa
Vfb¢»ff þe, d³fIYMX MXfZ»f
´»ffþf ÀfWXþ³f½ffa, ¦ffZSXJ´fbSX
d½f³ffZQ dÀfaWX, ½feIZY ´ffZ»MXÑe RYf¸fÊ, d³fIYMX Àf¶þe¸faOXe ¦fZMX,
IZYVf½f´fbSX ÀfWXþ³f½ffa, ¦ffZSXJ´fbSX ¸ffZ. qzzryuwtzxx
´fiZ¸f IbY¸ffSX IY³³ff`dþ¹ff, E.OXe.AfZ. ´fa¨ff¹f°f
d½f.J. CX÷YAf, ¦ffZSXJ´fbSX
¦f¯f°faÂfdQ½fÀf Af`SX ¶fÀfa°f
´fa¨f¸fe IYe Àf·fe QZVf½ffdÀf¹ffZÔ
IYfZ WXfdQÊIY Vfb·fIYf¸f³ffEa
¦f¯f°faÂfdQ½fÀf Af`SX ¶fÀfa°f
´fa¨f¸fe IYe Àf·fe QZVf½ffdÀf¹ffZÔ
IYfZ WXfdQÊIY Vfb·fIYf¸f³ffEa
¦f¯f°faÂfdQ½fÀf Af`SX ¶fÀfa°f
´fa¨f¸fe IYe Àf·fe QZVf½ffdÀf¹ffZÔ
IYfZ WXfdQÊIY Vfb·fIYf¸f³ffEa
SXfþc ´ff¯OZX¹f, ¦fif¸f ´fi²ff³f dþ¦f³fe ¶fbþb¦fÊ
(¶f³f¦ffa½f) d½f.Ja. ¶fZ»f§ffMX, ¦ffZSXJ´fbSX
d½fd´f³f d¶fWXfSXe Qb¶fZ, A²¹fÃf dVfÃfIY
Àfa§f ´ff»fe, ¦ffZSXJ´fbSX
AfSX.IZY. ¨f°fb½fZÊQe, ´feOXeERY JaOX d½fIYfÀf Ad²fIYfSXe,
ÀfWXþ³f½ffa, ¦ffZSXJ´fbSX