ESP 10

1. LAYUNIN, PARAAN, SIRKUMSTANSIYA, AT
KAHIHINATNAN NG MAKATAONG KILOS
MODYUL 6:

2. Kilos ay suriin, mabuti lagi ang piliin
Hindi lahat ng kilos ng tao ay
maituturing na makatao

3. Makataong kilos
bunga ng ating isip at kagustuhan na
nasasalamin ang ating pagkatao
kung ano tayo at kung ano ang
kalalabasan ng ating kilos ay batay sa
ating pagpapasiya

4. Santo Tomas de Aquino
Moral na Kilos
- ay ang makataong kilos sapagkat
malayang patungo ito sa layunin na
pinag-iisipan

5. Papel na ginagampanan ng isip
– humusga at umutos
Papel na ginagampanan ng kilos-
loob
– tumutungo sa layunin o
intensiyon ng isip

6. Panloob na kilos
– nagmumula sa isip at kilos-loob
Panlabas na kilos
– pamamaraan na ginagamit upang
isakatuparan ang panloob na kilos

7. Hindi maaaring maging hiwalay ang
dalawang ito sapagkat kung
masama ang panloob, magiging
masama rin ang buong kilos, kahit
mabuti ang panlabas

8. Kailangang parehong mabuti ang
panloob at panlabas na kilos dahil
nababalewala ang isa kung hindi
kasama ang isa

9. Sto. Tomas de Aquino
sa bawat makataong kilos, ang
kilos-loob ang tumutungo sa isang
layunin

10. Hindi makapaghahangad ng
anuman ang isang tao kung wala
itong pinakahuling layunin at ito ay
ang makapiling ang Diyos sa
kanilang buhay

11. SALIK NA NAAAPEKTO SA RESULTA NG KILOS, KUNG
ITO AY MAITUTURING NA MABUTI O MASAMA
Una, LAYUNIN
- tumutukoy sa panloob na kilos
kung saan nakatuon ang kilos-loob
- tumutulong sa taong gumagawa ng
kilos (doer)

12. - hindi ito nakikita o nalalaman ng
ibang tao dahil ito ay personal sa
taong gumagawa ng kilos
- ang pinakalayunin o
pinatutunguhan ng kilos

13. - ang mismong kilos ay hindi maaaring
husgahan kung mabuti o masama kung
hindi nito isaalang-alang ang layunin ng
taong gumagawa nito
- ang pamantayan sa kabutihan ng layunin ay
kung iginagalang ng taong nagsasakilos ang
dignidad ng kaniyang kapwa

14. Ikalawa, PARAAN
- ang panlabas na kilos na
kasangkapan o paraan upang
makamit ang layunin

15. - ayon kay Sto. Tomas de Aquino, may
nararapat na obheto ang kilos
- ang paraan ng kilos ay ang nararapat
na kilos dahil ang kabutihan ng
panlabas na kilos ay ang nararapat na
obheto nito

16. Ikatlo, SIRKUMSTANSIYA
- tumutukoy sa isang kondisyon o
kalagayan ng kilos na
nakababawas o nakaragdag sa
kabutihan o kasamaan ng isang
kilos

17. Narito ang iba’t ibang sirkumstansiya:
1. SINO – tumutukoy sa tao na nagsasagawa ng
kilos
2. ANO – tumutukoy sa mismong kilos, gaano ito
kalaki o kabigat
3. SAAN – tumutukoy sa lugar kung saan
ginagawa ang kilos
4. PAANO – tumutukoy sa paraan kung paano
isinasagawa ang kilos
5. KAILAN – tumutukoy kung kailan isasagawa
ang kilos

18. - ang mga nakapagpapalala o
nakapagpapabawas ng kabutihan o
kasamaan ng isang kilos ay
tinatawag na sirkumstansya

19. - maaaring ang mabuti ay mas
maging mabuti at ang masama ay
mas maging masama

20. Ikaapat, KAHIHINATNAN
- ang lahat ng ginagawang kilos ng
tao ay may dahilan, batayan at may
kaakibat na pananagutan
- anumang gawing kilos ay may
kahihinatnan

21. - kung minsan, nagkakaroon ng
suliraninsa pagpapasiya dahil sa
kawalan ng kaalaman kung ang
oinili niyang kilos ay mabuti o
masama

22. - dahil sa bilis ng takbo ng isip ng
tao ay nakapag-iisip at
nakagagawa siya ng kilos na hindi
tinitingnan ang kahihnatnan nito

23. - kailangang mapag-isipang mabuti
at makita kung ano ang magiging
resulta ng anumang kilos ang
gagawin

24. Upang maging mabuti ang kilos,
nararapat itong nakabatay sa
dikta ng konsensiya batay sa
Likas na Batas Moral

25. Ang bawat kilos na iyong gagawin
ay kailangang nakatuon sa
pinakahuling layunin at ito ay
makapiling ang Diyos sa
kabilang buhay

26. Ang mabuting kilos ay dapat
palaging mabuti hindi lamang sa
kalikasan nito kundi sa motibo at
sirkumstansya kung paano mo ito
ginagawa

27. Mula sa layunin, paraan at
sirkumstansya ng kilos ay madaling
makikita o masusuri ang kabutihan
o kasamaan nito