Yunit III: Aralin 3: Pagkamulat: Kaugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan sa Rebolusyong Pranses at Amerikano

1. By: Mrs. Ar Joi Corneja-Proctan
Teacher III, AP Coordinator
Mina National High School
Mina, Iloilo

2.  Tumutukoy sa serye ng mga
pangyayari, ideya at pagbabago na
naging resulta ng pagdeklara ng
kalayaan ng 13 kolonya sa North
America mula sa Imperyong British.
 Humantong ito sa pagkabuo ng
United States of America.

4.  Mga British ang
karamihan sa
naninirahan sa 13
kolonya
 Dinala ang mga
ideyang politikal at
institusyon ng Britain
 May sariling
pamahalaan sa bawat
kolonya
 Akma ang lugar sa
pagsasagawa ng mga
radikal na pagbabago sa
sistemang politikal.
 Karamihan sa mga tao sa
America ay salungat sa
Anglicanism
 Walang
makapangyarihang
nobility.

5.  Seven Year’s War (1756-1763)
 The Seven Years' War took place between 1754 and 1763
with the main conflict being in the seven-year period 1756–
1763. It involved most of the great powers of the time and
affected Europe, North America, Central America, the West
African coast, India, and the Philippines.
 Conflict between Great Britain and France broke out in
1754–1755 when the British attacked disputed French
positions in North America and seized hundreds of French
merchant ships.

6.  Ipinatupad bilang buwis sa pag-angkat ng
asukal.
 Bagamat ang halaga ay kalahati lamang ng
napagkasunduan, ang pagpapatupad sa
patakarang ito ang pinag-ugatan ng
problema.
 Pinalakas ang kapangyarihan ng mga opisyal
pandagat na British sa paghihigpit sa ilegal
na pag-angkat ng asukal.

7.  Naging sanhi ng pagkaligalig.
 Lahat ng opisyal na dokumento, titulo,
kasulatan, pahayagan at iba pang dkumento
ay sa espesyal na naselyuhang papel lamang
maaaring isulat o ilimbag.
 Ang naaapektuhan ng patakarang ito ay ang
mga manlilimbag, abogado, mananalapi, at
mangangalakal.
 Nilalabag ang kanilang karapatan dahil walang
representasyon ang pagbubuwis.

8.  Nagsisilbing pagpapatibay ng karapatang
konstitusyonal ng parlamento ng Great
Britain na bumuoo ng mga batas para sa
kolonya.
 Si Charles Townshend ang nagpasa ng
patakarang ito na may layuning itaas ang
regular na buwis sa kolonya upang
suportahan ang mga gobernadorna kolonyal,
huwes at iba pang opisyal na magtatanggol sa
kolonya.

9.  Boston Massacre (1770)
 Limang Amerikano ang napatay at marami ang nasugatan nang
sila ay barilin ng mga sundalong British.
 Binawi ng Great Britain ang Townshend Act.
 Tinutulan ng mga Amerikanong nagtitinda ng tsaa ang
ginawang patakaran ng British na saplitang pagluuwas ng
tsaa sa 13 kolonya.
 Nang dumaong ang barkong British lulan ang tsaa,
inakyat ng isang grupo ng mga Amerikano sa pangunguna
ni Samuel Adams ang barko at itinaponsa daungan ng
Boston ang 324 kahon ng tsaa.

11.  Nagalit ang Great Britain sa ganitong
protesta.
 Bilang ganti at parusa, ipinasa ng
Parlamento ng Great Britain ang
Intolerable Acts (1774).
Ito ay batas na nagsara sa daungan ng
Boston hanggang hindi binabayaran ang
itinapong tsaa.
Tapusin na ang kalayaan ng
Massachusetts na mamahala sa sarili.

12.  dinaluhan ng mga kinatawan ng bawat kolonya
maliban sa Georgia
 Pagsama-sama ng mga kolonya
 56 na kinatawan ng kolonya ang dumalo noong Sept.
5, 1774
 Binigyang-diin ni Patrick Henry na walang dapat
makitang pagkakaiba ang isang taga-Virginia,
Pennsylvania, New York at New England.
 Nagkakaisa at sama-samang magtataguyod para sa
kapakanan ng kolonya.

14.  Nagkaroon ng sagupaan sa Concord at
Lexington, mga bayan malapit sa Boston
noong Abril 1775.
 Tinatayang 350 ang namatay sa sagupaan
 Nagkita-kita ang mga pinuno ng 13
kolonya
 Si George Washington ang hinirang na
pinuno

17.  Muling nagpulong sa ikalawang pagkakataon noong Mayo
1775
 Idineklara ang United Colonies of America
 Ang hukbo ng mga militar ay tinawag na Continental
Army.
 Si George Washington ang Commander in Chief.
 Sinubukang makuha ang Boston ngunit natalo sa
Digmaang Bunker Hill.
 Sinubukang ding kunin ang Canada ngunit natalo sa
labanan.

19.  Mga patakarang ipanatupad sa 13 kolonya
 Patriot- mga rebolusyonaryo na nagsagawa ng pag-
aalsa sa kolonya.
 Loyalist o tories ay nanatiling tapat sa hari
 Common Sense- isinulat ni Thomas Paine
 Thomas Paine- isang radikal na English na dumayo sa
America at nakikisimpatya sa mga kolonista.
 Iminungkahi niya ang paghihiwalay ng kolonya sa
Britain

22.  Ipinahayag ng Continental Congress noong Hulyo 4,
1776 na binubuo ng mga kinatawan ng 13 kolonya.
 Ang pangunahing may-akda ay si Thomas Jefferson
 Isinaad sa deklarasyon na
 tao ay biniyayaan ng Diyos ng mga karapatang hindi
maipagkakait
 Ang lehimitasyon ng pamahalaan ay galing sa pagsang-
ayon ng mga mamamayan
 Ang mga mamamayan ay may karapaytang patalsikin ang
pinuno kung kinakailangan

24.  Pahayag ni Reverend Jonathan Mayhew
 Tumutukoy sa representasyon ng 13 kolonya
sa Parlamento.
 Hindi dapat magpasa at magpataw ng batas
ang Britain nang walang pagsangguni at
pagsang-ayon ng 13 kolonya.
 Ang deklarasyon ay nagresulta ng mga
digmaan.

26.  Simula noong 1777 sinimulan na ng mga British ang
pag-atake sa Amerika mula sa Canada, ngunit sa
bawat pagtatangka ay napipigilan ng mga hukbong
Amerikano.
 Noong Oktubre 1777 ay nanalo sa labanan sa
Saratoga ang mga Amerikano
 Dahilan sa pagwawakas ng mga pag-atake ng mga
British mula sa Canada.
 Gen. John Burgoyne ng hukbong British ang sumuko
sa hukbong pinamumunuan ni Gen. Horacio Bates

28.  Tradisyonal na kalaban ng British ang mga French
 Lihim na taga-suporta ng mga rebeldeng
Amerikano
 Kinilala ng France ang kalayaan ng America bilang
isang malayang bansa.
 Nagpadala sila ng mga bapor pandgima upang
matulungan ang mga Amerikano
 Minabuti ng Great Britain na sakupin ag katimugang

29.  Nakuha ng mga British ang daungan
ng Savannah at nakontrol ang
Georgia
 Naging mahirap sa mga Amerikano
upang makuha muli ang Savannah
 Kinubkob ng mga British ang
Continental Army sa daungan ng
Charleston

30.  Gen. Charles Cornwallis
 Nagtangkang sakupin ng Great Britain ang Timog
Carolina
 Natalo ang mga British sa Labanan sa King’s Mountain
noong huling bahagi ng 1780 at sa Labanan sa
Cowpens(1781)
 Nag-ipon ng lakas sa kaniyang hukbo si Gen. Cornwallis
kaya pansamantalang humimpil muna sa Yorktown.
 Lumaban ang 6,000 na hukbong Amerikano
 Sumuko si Gen. Cornwallis noong Oct. 19, 1781.

32.  Komperensiya sa Paris (1783)
Pormal na tinanggap ng Great Britain ang
kalayaan
Ang Canada ay nanatiling kolonya ng Great
Britain
Nabuo ang nasyon at umunlad
Naging isang makapangyarihang bansa sa
hinaharap.
Simbolo at inspirasyon sa maraming kolonya

35.  Mga salik sa Pagsiklab ng Rebolusyong Pranses
Kawalan ng katarungan ng rehimen
Oposisyon ng mga intelektwal sa namayaning
kalagayan
Walang hangganang kapangyarihan ng hari
Personal na kahinaan nina Haring Louis XV at Haring
Louis XVI bilang pinuno
Krisis sa pananalapi na kinaharap ng pamahalaan

36.  Haring Louis XVI- isang Bourbon
na ang pamumuno ay absoluto
noong 1789.
 Absoluto- makapangyarihang
pinuno ng isang nasyon na ang
basehan ay ang Divine Right
Theory.
 Divine Right Theory-paniniwala
na ang kapangyarihan ng isang
hari ay nagmula sa diyos para
pamunuan ang bansa.

37.  Tatlong Pangkat:
Unang Estate- binubuo ng mga obispo, pari at ilan
pang may katungkulan sa Simbahan
Ikalawang Estate- binubuo ng mga maharlikang
Ikatlong Estate- binubuo ng nakararaming bilang
ng mga Prqanses gaya ng mga magsasaka, may-ari
ng mga tindahan, mga utusan, guro,
manananggol, doktor at mga manggagawa.

38.  1780- kinailangan ng pamahalaang France ng
malaking halaga para itaguyod ang
pangangailangan ng lipunan.
 Una at Ikalawang Estado- di nagbabayad ng
buwis
 Ikatlong Estado- ang nagbabayad ng buwis.
 Magarbo at maluhong pamumuhay ng hari at
ng kaniyang pamilya
 Maraming digmaan ang sinalihan ng France
na umubos ng pera sa pangangailangan ng
mga pangakaraniwang Pranses.

39.  Idinaos na pagpupulong ni Haring Louis upang
mabigyang lunas ang kakulangan sa salapi.
 Hindi nagkasundo ang mga delegado sa
paraan ng pagboto.
 Dati nagpupulong nang hiwalay ang tatlong
estado.
 Karaniwang magkatulad ang boto ng una at
ikalawang estado kaya laging talo ang huli.

40.  Humiling ang ikatlong estado na ang
bawat delagado ng asamblea ay
magkaroon ng tig-iisang boto.
 1,200 delegado ay mula sa ikatlong
estado na humiling ng reporma.
 Abbe Sieyes- isang pari na
nagpanukala na idineklara ang
ikatlong estado bilang Pambansang
Assembly noong Hunyo 17, 1789.
 Inimbitahan nila ang una at
Ikalawang estado.
 Dahil na rin sa panunuyo ng
ikalawang estate, itinuloy pa rin
Haring Louis XVI ang magkahiwalay
na pulong.

42.  Isinara ang lugar na dapat sana’y pagpupulungan ng
ikatlong estate kung kaya’t nagtungo ang ikatlong
estado sa Tennis Court ng palasyo.
 Maraming pari at ilang noble ang sumama sa asamblea
 Hiniling nila na bumuo ng isang konstitusyon at
nanindigan na hindi aalis hangga’t hindi
maisakatuparaan ang kanilang layunin.
 Ibinigay ng hari ang hiling ng ikatlong estado na
kanyang ipag-utos na sumama ang una at ikalaawang
estado sa pambansang asamblea.
 Unang pagwawagi ng ikatlong estado.

43. Nagkaroon ng malaki at
popular na suporta sa Paris
ang Bagong Asamblea.
Nagpadala ng mga sundalo
sa Paris at Versailles ang
hari upang payapain ang
lumalaganap na kaguluhan.
Isang malaking kaguluhan
ang nangyari noong Hulyo
14, 1789 nang sugurin ng
mga galit na mamamayan
ang Bastille.

44.  Bastille- kulungan ng mga napagbibintangan at
kalaban ng monarkiya.
 Pagbagsak ng Bastille- pinakawalan ang mga
nakakulong. Palatandaan ng paghahangad ng
pagbabago sa pamahalaan.
 Lumaganap ang kaguluhan sa iba-ibang panig ng
France.
 Sumama ang mga rebolusyonaryo sa pakikipaglaban
na binubuo ng mga sundalo na handang ipagtanggol
ang Asamblea.
 Karaniwang nakasuot ng mga badges na pula, puti
at bughaw.

45.  1789- sa taong ito ang Constituent Assembly(dating
Asambleyang Nasyonal) ay nakapaglabas ng isang bagong
saligang batas.
 Deklarasyon ng mga Karapatang Pantao at Mamamayan.
 Binigyang diin ang lipunang Pranses ay kailangang may
kalayaan, pagkakapantay-pantay at kapatiran.
 September 1791-lubusang napapayag si Louis XVI na
pamahalaan na ang France ng bagong Saligang Batas.
 Ang kapangyarihan ng mga nasa Simbahan at ng mga
maharlika ay nabawasan.

46.  August 27, 1789- isinulat ang Declaration of
the Rights of Man.
 Mga Ilang Prinsipyo:
 Men are Born and Remain Free and Equal in Rights
 Law is the Expression of the General Will of the
People
 The Aim of the Government is the Preservation of the
Rights of Man
 Every man is Presumed Innocent until Proven Guilty

47.  1792- nagpadala ang Austria at Prussia ng mga
sundalong tutulong upang talunin ang mga
rebolusyonaryong Pranses.
 Tinalo ng mga rebolusyonaryo ang mga sundalo.
 Lalong naging malakas at malaki ang rebolusyon sa
pamumuno ng isang abogado na si Goerges Danton.
 Ang mga nobles ay bubuo ng alyansa sa ibang bansa
sa Europe upang ibalik ang kapangyarihan ng hari ng
France.

50.  Sa yugtong ito ng rebolusyon, may 20,000
at maaari pang umabot sa 40,000 French
na pinaghihinalaang kaaway ng Republika
ang ipinapatay sa pamamagitan ng
guillotine.
Guillotine- isang makinaryang ginamit sa
pagpapatupad ng parusang kamatayan sa
pamamagitan ng pagputol sa ulo ng
nahatulan.

52.  Binubuo ng limang opisyal na pinili ng
Legislative Assembly.
 Legislative Assembly- sangay ng pamahalaan
na tagagawa ng batas.
Itinatag nong 1791 matapos maipasa ang
konstitusyon at nagtapos ang National Assembly.
Nagwakas ang kapangyarihan noong Nobyembre
1799 dahil sa coup d’etat o pagpapatalsik sa
pamahalaan.

53.  Napoleon Bonaparte- pinakapopular at
matagumpay na heneral hinirang noong
1799.
Ipinalaganap ang kapangyarihan ng France sa
Austria, Spain, Prussia, Russia at Hilagang-
kanluraang Italy, gayundin ang mga ideya ng
Rebolusyong French.
Tanging ang Great Britain ang hindi nasakop.

55.  Batas na nagtataguod ng pagkakapantay-
pantay ng mga mamamayan at
makatuwirang sistema ng pagbubuwis.
 Winakasan ang piyudalismo, itinaguyod
ang edukasyon, pinayagang maluklok sa
puwesto ang mga intelektwal at
hinikayat ang kalayaan sa pagpili ng
rehiyon.

56.  Ito ay serye ng mga digmaang
pinangunahan ni Napoleon. Nagwakas
noong 1815 sa Digmaan sa Waterloo.
Battle of Ulm -Tinalo niya ang Austrians
Battle of Austerlitz- tinalo ang pinagsanib na
puwersa ng mga Austrians at Russians
Battle of Jena-natalo ang hukbong Prussians
Rhine Confederation- pagsakop sa Gitnang
Germany

57.  Nagtatag ng mga bagong pamahalaan
at pinuno
 Karamihan ay miyembro ng kanyang
pamilya
Joseph- Hari ng Naples (1806) at Espanya
Louis- Hari ng Holland

58.  Nagkaroon ng mga pag-aalsa
laban sa pamamahala ng mga
Pranses sa Spain at Portugal.
 Nagpadala ng tulong ang Great
Britain ng mga sundalo sa France
ngunit tinalo ng mga Pranses.

59.  Napagdesisyunan ni Napoleon na lusubin ang Russia
upang madaling mapasok ang Britain.
 Battle of Borodino (1812)- labanan sa pagitan ng
60,000 puwersang ipinadala ni Napoleon na binubuo
ng Polish, German, Italyano at mga Pranses.
 Marami ang namatay sa labanan at kinulang ang bilang ng
mga sundalo.
 Pagdating ng hukbo ni Napoleon sa Moscow walang
inabutang tao.
 Nagkaroon ng malaking sunog sa Moscow at nadamay ang
mga gamit at tinitirhan ng mga sundalo ni Napoleon.

61.  Pinabalik ni Napoleon ang hukbo sa France dahil sa
sobrang lamig sa Russia ngunit marami ang namatay sa
gutom, lamig ng klima o napatay ng mga Russians
 Mga 20,000 sundalong Pranses na lamang ang nakabalik sa
France.
 Sinamantala ng mga British sa Espanya habang
nakikipaglaban si Napoleon sa Russia.
 Nasakop ng mga British ang Timog France
 Sinakop naman ng mga Ruso at Austrian ang Hilagang
France.

62.  Digmaang Leipzig-labanan na kung
saan ay na pulbos ang hukbong
Pranses.

63.  Ang Pagtakas ni Napoleon
1823- tinalo ng pinagsamang puwersa ng
Britanya, Austria, Prussia at Russia si
Napoleon.
Sumuko si Napoleon
Ipinatapon si Napoleon sa isla ng Elba,
malapit sa kanlurang baybayin ng Italya.

65.  Nakatakas si Napoleon sa Elba noong Pebrero 1815
at nakabalik sa France.
 Sinalubong ng mga dating sundalo niya.
 Bumuo ng isang hukbo at nagmartsa patungong
Paris upang agawin ang trono.
 Muling nagkaisa ang alyansang unang tumalo sa
kaniya.
 Nangyari ang labanan sa Waterloo, malapit sa
Netherlands.

66.  Madaling natalo si Bonaparte sa pinagsanib
na puwersang militar ng Britain at Prussia.
 Sumuko noong June 22 sa mga British.
 Natapos ang kanyang “Isang Daang Araw” o
“Hundred Years War”
 Ipinatapon sa isla ng St. Helena, Atlantic
Ocean.
Ang lugar na kaniyang kinamatayan noong 1821
na batay sa pagsusuri ay dahil sa arsenic
poisoning.

67.  Ayon kay John B. Harrison
“Tulad ito ng kahon ni Pandora na nang
mabuksan ay nagpakawala ng mga kaispang
nakagimbal at nakaimpluwensiya sa halos lahat
ng sulok ng daigdig”
Ang simulain ng kalayaan, pagkakapantay-
pantay at pagkakapatiran ang naging tanglaw
ng maraaming mga kilusang panlipunan,
poltikal at pangkabuhayan.

68.  Pagpapahalaga sa Nasyonalismo sa iba-
ibang bahagi ng daigdig
Isang proseso ang paglinang at pag-unlad ng
nasyonalismo, hindi maaaring biglaan.
Kailangan itong madma, paghirpan ng mga tao
upang mahalin ang kanilang bansa
Ito ay damdamin ng pagiging matapat at
mapagmahal sa bansa.
Kailangang isakripisyo pati ang buhay.

69.  Peninsulares- mga taong nabibilang sa
mataas na anatas sa lipunan.
mga ipinanganak sa peninsula ng Iberia kung
saan matatagpuan ang Espanya at Portugal.
Dinomina ang buhay-kolonyal.
Sila ang nagmamay-ari sa mga malalaking
estado, kontrolado ang mga minahan,
kalakalan at maging matataas na posisyon sa
gobyerno, hukbong sandatahan at simbahan.

70.  Mga taong Spanish o Portuguese na
ipinanganak as Amerika.
 Katumbas sa mga Peninsulares
 Ibinibilang sa lipunan na mas mababa at hindi
maaaring humawak ng mataas na posisyon sa
lipunan.

71.  Mga halong dugo
 Mga pangkat na pinagbabawalang
humawak ng mataas na posisyon sa
lipunan.
 Mga sundalo, magsasaka,
manggagawa, abogado at
mangangalakal.

72.  Pinakamababang antas sa lipunan.
 Karamihan ay mga taong manggagawa sa mga
minahan at plantasyon
 Pinakamalaking populasyon
 Walang tunay na kapangyarihan.

73.  Sa huling bahagi ng 1700 ay nagtaas
ang buwis sa kolonya.
 Nag-alsa ang mga katutubo noong
1780
 Hiningi ang pagwawakas ng sapilitang
paggawa at pagpapataw ng buwis
 Hiniling din ang paghirang sa mga
Indian sa posisyong gobernador.
 Libo-libo ang namatay at nawasak.
 Tinalo ng puwersang Espanyol ang
mga rebelde at binitay ang pinuno ng
rebelyon.

74.  Habang may naganap na pag-aalsa sa Peru,
naganap din ang pag-aalsa sa Colombia dahil
sa mataas na paniningil ng buwis ng mga
Kastila.
 Pinangunahan ng mga magsasakang mestizo
at ng mga Creoles ang 20,000 kataong puersa
na nagmartsa patungong Bogota noong 1781.
 Winasak din ng gobyerno ang lakas ng mga
rebelde at binitay ang mga pinuno nito.

75.  St. Dominique- kolonya ng France at isa sa
pinakamayamang kolonya ng Europa sa
Amerika.
 Mga 400,000 na alipin ang nagtatrabaho sa mga
plantasyon ng asukal
 Mga 22000 mulatto ang nanirahan sa kolonya
 Karamihan sa mga taong ito ay malaya at
nagmamay-ari ng lupain, ngunit pinagbawalan
silang maging abogado, doktor at ibang
propesyon.

76. Vincent Oge
 Declaration of the
Rights of Man and of
the Citizen (1789)
 Naging inspirasyon
niya upang hingin ang
kalayaan ng mga
mulatto.
 Siya ay pinatay ng
mga French.

77.  Nanguna sa pag-alsa noong
1791 na kung saan ay
napalayas ang mga French sa
St. Dominique.
 Sinalakay ni Naopleon ang
kolonya.
 Nadakip at ipinakulong sa
piitan malapit sa Alps at doon
namatay.

78.  Noong 1804, pagkatapos ng 13
taong pakikidigma, idineklara ni
Dessalines ang Haiti bilang isang
nagsasariling bansa.
 Haiti- hango sa wikang Pranses
na “bulubunduking lupain”

79.  Simon Bolivar
 Tinawag na “George Washington” ng
Latin Amerika.
 Ipinanganak sa mayamang pamilya sa
Venezuela at nag-aral sa Espanya
 Nagsilbing inspirasyon niya ang mga
pangyayari sa Rebolusyong Amerikano
at French.
 Pinangunahan niya ang libo-libong mga
sundalo sa gawing kanluran ng lambak
ng Ilog Orinoco patungong Andes noong
1819.

80.  Mahigit 100 sundalo
ang namatay sa
pabagtas sa bundok
ngunit tinalo ang
tropang kastila.
 Naging pangulo si
Bolivar ng Great
Colombia.

81.  Nanguna sa isang hukbo sa hilaga mula
Argentina
 Magkakaroon ng ganap na kalayaan ang
Argentina kung tuluyang mapalayas ang mga
Espanyol sa Chile at Peru.
 Noong 1817, sinakop nina San Martinang
Chile.
 Noong 1821, sinakop ang Lima, Peru na
sentro ng kapangyarihang Espanyol

82.  Dec. 9, 1824
 Winasak ng hukbo ni Bolivar
ang hukbong Kastila sa
kanayunan ng Ayacucho
 Tanda ng tagumpay ng mga
pangkat pangkalayaan sa
Hilagang Amerika.

83. MIGUEL HIDALGO
 Isang paring creole ng Dolores,
Mexico ay naghanda ng pag-
aalsa laban sa Espanya.
 Nanawagan ng kalayaan
 Ibalik ang lupain sa mga Indian
 Wakasan ang pang-aalipin na
tinawag na ‘Cry of Dolores”

84.  50,000 na tauhan
ni Hidalgo
sumugod sa
Mehiko.
 Natalo sila ng mga
Kastila
 Binitay si Hidalgo
 “Ama ng Kalayaan
sa Mehiko”
 September 16 ang
araw ng Kalayaan

85.  Isang paring
mestizo
 Noong 1813,
nakontrol nila ang
timog ng Mexico
 Idineklara ang
kalayaan
 Pinatay noong 1815
 Nagrebelde ang mga
sundalong Kastila at
pinilit sa hari na ibalik
ang Konstitusyon ng 1812
 Sumama ang mga creoles
sa mga rebelde
 Pinalayas sa bansa si
Ituberde at idineklara
ang Republika noong
1823

87.  United Provinces
of Central America
Samahan ng mga
bagong bansa ng
Costa Rica, El
Salvador,
Guatemala,
Honduras at
Nicaragua.
Napilay dulot ng
mga alitan ng mga
miyembre
 Brazil
Natamo ang kalayaan
sa matahimik na
paraan.
Noong 1821, iniwan ng
hari sa anak na si Pedro
ang kolonya at
idineklara ang kalayaan
pagkaraan ng isang
taon sa payo ng ama.

88.  Congress of Vienna
(1814-1815)
Pulong sa Vienna
upang ibalik ang
dibisyon ng mga
teritoryong nasakop
ni Napoleon.
Ibinalik kay
Ferdinand I ang
kaharian ng
Dalawang Sicily.
 Risorgomento
Kilusang
pangkalayaan
noong 1820 at
1830.

90. GIUSEPPE MAZZINI
 Isang mahalagang
tagapagtatag ng
Young Italy
 “Ngayon ay iba
na, wala tayong
sariling bandila,
walang boses sa
mga bansa sa
Europa”

91. Count Camilio di Cavour
 Punong ministro ng
Sardinia
 Nanguna sa labanan
upang labanan ang
hukbong Austrian.
 Pinaunlad ang
ekonomiya at
pinalawak ang hukbo
 Sinang-ayunan ni
haring Victor
Emmanuel II.

92.  Nakipag-alyado sa Britain
at France noong 1850 sa
kanilang laban sa Russia sa
Digmaang Crimea.
 Nakuha ang Nice at Savoy
sa France
 Gumawa ng krisis si
Cavour na nagpagalit sa
mga Ottoman.
 Nagkaroon ng kasunduang
pangkapayapaan
 Nakuha ang Lomabrdy,
Parma at Modena.
 Ang Romania ay naging
bahagi ng Sardinia
 Noong 1860, ang 1000
sundalong Italyano
ang bumuo ng isang
hukbo upang palayain
ang Kaharian ng
Dalawang Sicili mula
sa Haring Bourbon.
 Naglakbay mula
Genoa patungong
Sicily.

93. Giuseppe Garibaldi
 Tumayong komander
 Patriotismo
 Napalaya ang Sicily at
pinasok ang Naples
 Planong pasukin ang Roma
 Napigilan ni Cavour
 Nabuo ang unyon ng mga
estado sa pamumuno ng
Sardinia.

94.  Junkers- nanawagan
sa mga pinuno na
tanggalin ang lahat ng
mga taripa sa mga
angkat na produkto.
 Zollverein-
organisasyong
nagbababa sa taripa
sa mga miyembro.
 Sinimulang ang iisang
sistema ng pananalapi
 Nagbago ang
ekonomiya at lumakas
ang industriya.
 Maraming Aleman ang
nagsimulang magbigay
ng suporta sa
pagkakaisang
politikal.

95.  Punong Ministro noong
1862 sa ilalim ni Haring
William I.
 Nakilala sa pagtanggi sa
burukrasya at liberal na
Parliament ng Prussia.
 Tinanggihan ang
demokrasya at nais
palawakin ang
kapangyarihan ng hari.
 Isang master Realpolitik.

96.  Isang uri ng politika
kung saan mas dapat
mangibabaw ang
tagumpay kaysa sa
legalidad o ideyalismo
 Ang kinabukasan ng
Alemanya ay
mabubuo sa
pamamagitan ng
digmaan.
 “Hindi sa mga
talumpati, kkundi sa
pamamagitan ng dugo
at bakal.

97.  Plano ni Bismarck ay
paalisin ang Austria sa
konpederasyon at
ilagay ang ibang
estado ng Alemanya
sa kontrol ng Prussia
 Inangkin ng Denmark
ang dalawang rehiyon
ng Schleswig at
Holstein
 Nagdeklara ng
digmaan Austria at
Prussia ang digmaan
laban sa Denmark.

98. North German Confederation
 Natalo ang Danes
 Inakopa ang dalawang
rehiyon na pinag-agawan
ng Austria at Prussia.
 Naganap ang “Pitong
Linggong Digmaan”
(Seven Weeks’ War)
 Natalo ng Prussia ang
Austria dahil sa lubos na
kasanayan ng mga hukbo.
 Binuo ni Bismarck ang
isang bagong unyon

99.  Ang mga Katoliko sa timog
ng Alemanya ay hindi
interesadong mapasailalim
ng Prussia na dinominahan
ng mga Protestante.
 Nanganba ang France sa
paglaki ng Alemanya kung
kaya’t tinutulan niya ang
pagsanib ng mga estadong
timog sa Alemanya
 Muli, ginait ni Bismarck
ang digmaan bilang paraan
sa pag-iisa.
 Noong 1868, ang trono ng
Spain ay inalok sa isang
prinsipeng mula sa
pamliyang Hohenzollern,
isang namumunog ng
pamilya sa Prussia.
 Nabahala ang France
 Nawala ang tensiyon ng
tinanggihan ng prinsipe
ang alok.
 Nagpadala ng telegrama c
William ng Prussia kay
Bismarck ang kahilingan
ng France.
 Ngunit, binago ni Bismarck
ang telegrama.

100. King William I of Prussia
 Hulyo 1870
 Hindi mapantayan ng
puwersang French ang
lakas ng hukbo ng Prussia
 Ang mga estado ng
Alemanya satimog ay
tumulong sa Prussia.
 Sa loob ng anim na linggo,
tinalo ang hukbong France
at binihag si Napoleon III

101.  Ang Digmaang Franco-
Prussian ang naging
huling hakbang ni
Bismarck sa pag-iisa ng
Alemanya.
 Sa Versailles, kinoronahan
si Haring William I bilang
kaiser o emperador ng
Alemanya.
 Si Bismarck naman ay
naging Chancellor- ang
pinakamataas na opisyal
sa ilalim ng hari.
 Ang bagong imperyong
Aleman ay binuo ng
dalawapu’t limang estado
sa ilalim ng isang malakas
na gobyernong sentral na
nakilala bilang Second
Reich.
 Itinuturing ang Holy
Roman Empire na First
Reich.
 Reich- salitang german na
ang kahulugan ay
“imperyo” o “nasyon”

103.  Nasyonalismo-daan sa
pag-iisa ng Italy at
Germany, naging
pangamba nman ito sa
mga lumang imperyo
ng Europa.
 Hapsburg- Austria
 Ottoman Turks
 Hapsburg- itinuturing
na pinakamatandang
pamliyang namuni sa
Europa.
 Lupain ng Austria,
Bohemia at Hungary at
ibang bahagi ng
Romania, Poland,
Ukraine at Hilagang
Italy.

104.  Fancis I at Klemens von
Metternich na kanyang
ministro sa Ugnayang Panlabas
ay sumusuporta sa mga
layuning konserbatibo laban sa
puwersang liberal.
 Hindi nagamit ang salitang
konstitusyon.
 Nilimitahan ang kaunlaran sa
industriya dahil ito ay
panganib sa tradisyonal na
pamumuhay.
 Ngunit noong 1840, dumami
ang pabrika at naging suliranin
ng mga Hapsburg ang
problemang dulot ng
industriyalisasyon.
 Malakas na panawagan ng mga
nasyonalista.
 Ang mga Hapsburg ang may
kontrol sa isang imperyong
multinational.
 Sa 50 milyon na populasyon,
ang halos kalahati na ay kasali
sa pangkat na kinabibilangan
ng mga Czech, Slovak, Pole,
Ukrinian, Serb, Croat,
Slovene, Hungarian at Italian.

105.  Francis Joseph- ang
nagmana ng trono ng
Hapsburg
 Malaking hamon sa
kanya ay ang
pagkatalo at
kahihiyan ng France
at Sardinia noong
1859.

106.  Kailangang palakasin ang
imperyo.
 Nagpaunlak ng pagkakaroon
ng konstitusyong
nagtatalaga ng lehislatura
ngunit diniminahan ng mga
Aleman na nagsasalita ng
Austrian.
 Hinnddi nasiyahan ang mga
nasyonalista sa reporma.
 Tumanggi ang mga
Hungarian at determinadong
makamtan ang pagsasarili sa
bansa.
 Mga malalaking
imperyo sa Euorpe
noong ika-19 na
siglo.
 Imperyo ng Austria
 Imperyong
Ottoman
 Imperyo ng Russia

107.  Ang silangang Europa ay
lubhang nahuhuli kung
ihahambing sa Kanlurang
Europa.
 Ang mga imperyong ito
ay may mababang antas
ng edukasyon at kakaunti
ang industriya
 Ang gobyerno ay
pinamamahalaan ng mga
aristocrat kung kaya’t
ang mga tao ay walang
boses sa gobyerno
 Ang lipunan ng mga imperyo
sa Silangang Europa ay
napasok ng mga Kanlurang
ideya.
 Namulat ang mga tao sa
diwa ng liberalsimo,
demokrasya at nasyonalismo.
 Natutunan nila ang tungkol
sa mga rebelyong naganap sa
iba’t ibang bahagi ng
Kanlurang Europa.

115.  Soviet Union o Russia
 pinakamalaking bansa sa daigdig.
Malawak na lupain na sumasakop sa dalawang lupalop ng
Asia at Europe.
Halos doble ang laki sa United States
Dumating ang mga Tartar o Mongol noong ika-13 siglo
mula sa Asia at sinakop ang mga mamamayan ng Russia
nang mahigit sa 200 taon.
Nag-iwan ng bakas sapananalita, pananamit at kaugalian
ng Russo ang nasabing panahon ng pananakop.